Чамба (халық)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Чамба
цамба, джамба, самабу, сама, динга, леко
Бүкіл халықтың саны

800 000

Ең көп таралған аймақтар
 Нигерия

400 000

 Камерун

200 000

 Чад

200 000

Тілдері

чамба-леко тілі, сунтай тілі

Діні

ислам, дәстүрлі нанымдар

Чамба (цамба, джамба, самабу, сама, динга, леко)[1]Нигерияның солтүстік-шығысындағы маңызды этникалық топ. Чамбалар қазіргі Нигерия мен Камерун арасында орналасқан. Туыстас топтар - мумуйе, фулани, джукун және кутеп.[2] Нигерияда 400 мыңдай, Камерунда 200 мыңдай, Чад Республикасында 200 мыңнан астам чамбалар тұрады.[3]

Чамба халқы чамба-леко немесе сунтай тілдерінде сөйлейді.[4]

Діні – ислам, кейбірі дәстүрлі нанымдарды (табиғат күштеріне табыну және ата-бабалар культі) ұстанады.[5]

Негізгі дәстүрлі кәсібі – мал шаруашылығы. Қолөнерден - қыш және қоржын тоқу дамыған.[6]

Тұрмыс салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Әлеуметтік ұйымның негізін үлкен отбасылық қауымдастықтар мен патрилаиериалды экзогамиялық топтар құрайды. Неке қию вирилокальды, әмеңгерлік, сорораттық болып табылады және сатып алынған неке қолданылады.

Тұрғын үйлері дөңгелек пішінді, қабырғалары саманнан жасалған, шатыры конус тәрізді. Қабырғалары көбінесе сызбалармен және оюлармен безендірілген.

Дәстүрлі киімдері - ерлерде жамбасты жауып тұратын белдік белдік, әйелдер үшін талшықтан немесе моншақтан жасалған алжапқыш.

Негізгі тағамдары – сүт және сүт өнімдері.

Негізгі фольклорлық жанрлар – әндер, мақал-мәтелдер, ертегілер.[7]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Чамба (народ) https://posts24.ru/%D0%A7%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B0_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)(қолжетпейтін сілтеме)
  2. Chamba people https://ru.wikibrief.org/wiki/Chamba_people
  3. Большая советская энциклопедия https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/149417/%D0%A7%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B0?ysclid=lojn7px9qi937163194
  4. Материал из свободной энциклопедии https://infor24.ru/%D0%A7%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B0_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)(қолжетпейтін сілтеме)
  5. ИСТОРИЧЕСКАЯ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ https://interpretive.ru/termin/chamba.html(қолжетпейтін сілтеме)
  6. Народы и культуры Чамба https://travel-journal.ru/ethno/51/1451/(қолжетпейтін сілтеме)
  7. народы мира / Чамба http://www.etnolog.ru/people.php?id=CHMB