Банди
| Банди | |
| гбанди | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
60 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
 Либерия |
35 000 |
 Гвинея |
25 000 |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
дәстүрлі сенімдер | |
Банди — жалпы саны 60 мың адамды құрайтын ұлт. Негізгі қоныстанған елдері: Либерия – 35 мың адам, Гвинея – 25 мың адам.[1]
Тілі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Тілі - банди тілі, 2 диалектіге ерекшеленеді: нақты банди және оңтүстік-шығыс явиазу диалектісі (явуйахун), фонетикасы жағынан лоомаға жақын. Лоома тілі тай құпия қоғамдарының, сиқырдың және т. б. тілі; Көптеген әйелдер менде тілін жақсы меңгерген.[2]
Діні
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дінге сенушілердің діни наным-сенімдері: дәстүрлі сенімдер.[3]
Кәсібі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Негізгі кәсібі – қолмен атқарылатын егін шаруашылығы (құрғақ күріш, жүгері, маниок, ямс, таро, тәтті картоп, кофе ағашы, банан). Балық аулауды ерлер де, әйелдер де айналысады, бірақ әртүрлі тәсілдермен. Кола жаңғақтарын, майлы пальма жемістерінің жинайды. Ұсақ мал мен құс өсіріледі. Сиырлар ұстайды, бірақ саумайды. Негізгі қолөнері – тоқымашылық, ағаш ою, ұсталық, тоқымашылық (ерлердікі), қыш бұйымдары (әйелдердікі).[4]
Өмір салты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дәстүрлі әлеуметтік құрылымның негізгі ұяшығын ақсақал басқаратын үлкен, көбінесе көп әйелді патрилинейлік отбасы құрайды. Әкесінің аты. Неке вирилокалды. Көп әйелді отбасылардағы әйелдердің жеке үйлері бар.
Ауылдары үлкен, көбінесе 250-ден астам үй (1000 адамға дейін) бар, тұрғын үйлері рафия жапырақтарынан жасалған конус тәрізді төбесі бар дөңгелек болып келеді. Елді мекеннің орталығында үлкен «әңгімелесу, сұбхаттасу үйі» бар.
Киімдері ХХ ғасырдан бастап американдық либериялықтардың әсерімен манинк, менде қолданысқа енді.
Тамағы негізінен көкөністер (жарма, дәмдеуіштері бар бұқтырылған тағамдар), еттің барлық түрлерін жейді.[4]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Современная энциклопедия https://dic.academic.ru/dic.nsf/enc1p/7278
- ↑ Банди https://travel-journal.ru/ethno/28/413/(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8
- ↑ a b народы мира / Банди http://www.etnolog.ru/people.php?id=BNDI
