Багалар
| Багалар | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
100 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
Багалар — Африка халқы. Гвинея жағалауында және көршілес аралдарда, Конакри қаласының солтүстігінде тұрады. Ең үлкен топтары: Коба-Бага, Бага-Форе және Бага-Ситему. Саны 100 мың адам (1983).
Тілі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Бага тілі нигер-кордофандық отбасының Батыс Атлант тобына жатады. Тілі мен мәдениеті жағынан олар киси, налу, ландума, ммани, темне, лимба, буллом халықтарына жақын.[1]
Діні
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дінге сенушілер – сүнниттік мұсылмандар.[2] Дәстүрлі нанымдарды ұстанады.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Багалар Фута-Джаллон үстірті аймағында пайда болған деп есептеледі, онда олардың оқшауланған қоныстары сақталған. 17-18 ғасырларда олар Порт-Локо аймағына қоныс аударды, ол жерден біртіндеп солтүстікке қарай ығыстырылды.
Американдық және Кариб теңізіндегі колониялардағы плантациялық жұмыс ретінде құлдарға деген жоғары сұраныс құл саудасын экономикалық жағынан тиімді етті. Ағылшын және американдық саудагерлер Гвинеяның Атлант мұхиты жағалауында жұмыс істеп, құл саудасы үшін порттар құрды. Осы кезеңде бағалықтар мекендеген аймаққа сусулықтар да қоныс аударған. Олар Фута Джаллон имамымен бірлесіп құрлық саудасында үстемдік орнатты. 19 ғасырдың аяғында Гвинея Францияның отарына айналды және бұл өзгеріс осы аймақтағы барлық этникалық топтарға, соның ішінде бага халқына да әсер етті. 1958 жылы Гвинея тәуелсіздік алған кезде, марксистік үкімет багалардың барлық дәстүрлі діни белгішелерін тәркілеу және жою саясатын жүзеге асырды. 1984 жылы бұрынғы режим құлатылғаннан кейін жаңа үкімет исламды мемлекеттік дін етіп, мұсылман емес діни әдет-ғұрыптарға тыйым салды. 1984 жылы Секу Туре қайтыс болғаннан кейін ғана Бага мәдениеті тайпалық ерекшелігін сақтау ретінде қайта пайда бола бастады.[3]
Кәсібі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Негізгі кәсібі – күріш, мақта, асқабақ, тары, майлы пальмалар, күнжіт, құмай және кола жаңғақтарын өсірумен, сондай-ақ тұз өндірумен айналысады.
Өмір салты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Бага елді мекендерін кеңес басқарады, дуалды бөлініске ие. Ерлер мен әйелдердің құпия одақтары бар. Көп балалы отбасы (эбенье) жасы үлкен адам (гонибек) басқаратын отбасылардан тұрады.
Тұрғын үйлері негізінен төртбұрышты, төбесі сабанмен жабылған, кіреберісі бағаналармен бекітілген.
Олар пальма майын, кептірілген пиязды, кептірілген және ысталған балықты жейді.[4]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Бага https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1737695
- ↑ Словари Энциклопедический справочник "Африка" БАГА https://1659.slovaronline.com/467-%D0%B1%D0%B0%D0%B3%D0%B0
- ↑ народы мира / Бага http://www.etnolog.ru/people.php?id=BAGA
- ↑ Әлем халықтарының энциклопедиясы. Багалар
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
