Selcuk Arik

ÖZ
Bu araştırmanın amacı, 2005 yılı fen ve teknoloji dersi ve 2013 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin bazı değişkenler açısından tespit edilmesidir. Araştırmada, betimsel araştırma yöntemlerinden tarama (survey) modeli
kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, MEB’e bağlı ilkokul ve ortaokullarda farklı illerde görev yapan Fen Bilimleri (n = 99) ve Sınıf Öğretmenleri (n = 26) oluşturmaktadır. 2013 Öğretmenlerin programlara yönelik görüşleri hizmetiçi eğitimin sonunda 5li likert tipi ölçek kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulguları SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen verilere göre, eski ve yeni programın ögelerine yönelik öğretmen görüşleri arasında anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin yenilenen fen bilimleri dersi öğretim programına ilişkinhedef, içerik, süreç ve değerlendirmeleri açısından programı olumlu buldukları tespit edilmiştir. Öğretmenlerin yeni fen programı ile ilgili görüşleri cinsiyete göre değişkenlik gösterirken; branş, mesleki kıdem, mezuniyet türü, mezun olunan fakülteye göre değişkenlik göstermemektedir.
Anahtar kelimeler: Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı, Program Değerlendirme, Fen Bilimleri Öğretmeni, Sınıf Öğretmeni.

ABSTRACT
The main purpose is evaluation of teachers’ views about 2005 and 2013 science course curriculum and determines their views for the new science program. Survey model of the descriptive research methods was used in the study. The study group is consisted of a total of 125 teachers who are working in different cities in Ministry of Education. (Science Teachers, n = 99; Classroom Teachers, n = 26.) Teachers' views on the programs were assessed through a likert type scale (1 to 5) at the end of in-service training. The findings of the study were analyzed using the SPSS program. As a result of the research, it was determined that there are significant differences between the opinions of teachers for the old and new science course program. In addition, it has been identified that teachers’ views about 2013 science course curriculum in terms of aim&objectives, content, teaching strategies and evaluation are positive. Teachers' views about the new program varied according to gender on the other hand there weren’t any difference according to branches, seniority, type of graduation and graduated from faculty.
Keywords: Science Course Curriculum, Program Evaluation, Science Teachers, Classroom Teachers.

This study aimed to examine the motivation of secondary school students toward context-based biology in terms of variables. Motivations were examined in terms of gender, grade level, school type, project experience, and biology laboratory experience. The research was planned according to the ‘Survey design.’ The sample consisted of 545 students studying at different grade levels (9th, 10th, 11th, and 12th grades) of secondary education institutions in Turkey. The study data were collected through the ‘Context-Based Biology Motivation Scale (CBBMS)’ developed by Gül (2019). The measurement tool consists of 34 items in a five-point Likert type, and a total of three sub-factors: association and effect, participation and competence, and enjoyment and satisfaction. Cronbach’s alpha reliability coefficient was determined (α = 0.943) for the entire measurement tool. For the sub-factors, it was α = 0.898 for association and effect, α = 0.914 for participation and competence, α = 0.846 and f...

Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının çevre kirlili-ğine yönelik tutumlarını belirlemeye yönelik geçerli ve güveni-lir bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu kolay ulaşılabilir durum örneklemesiyle belirlenen 236 öğret-men adayı oluşturmaktadır. Ölçme aracının geçerliğine ilişkin madde-toplam test korelasyonları, açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizleri (DFA) yapılmıştır. Güve-nirliğe ilişkin olarak Cronbach alpha iç tutarlık katsayısı ve test tekrar test güvenirlik katsayıları hesaplanmıştır. Araştırmanın bulguları incelendiğinde, AFA sonucunda ölçme aracının 15 madde, iki alt faktörden oluştuğu ve toplam varyansın %45’ini açıkladığı belirlenmiştir. DFA sonuçları ise ölçme aracının iyi düzeyde uyumuna işaret etmektedir. Madde-toplam test kore-lasyonu ölçme aracının tüm maddeleri için 0,30 değerinin üze-rindedir. Ölçme aracının tamamı için Cronbach alpha iç tutarlık katsayısı 0,854; birinci alt faktör için 0,812 ve ikinci alt faktör için ise 0,786 bulunmuştur. Test tekrar test güvenirlik katsayısı ise 0,854 ve 0,856 bulunmuştur. Bu bulgular dikkate alındığın-da, çevre kirliliğine yönelik tutum ölçeğinin öğretmen adayları için geçerli ve güvenilir olduğu söylenebilir.

Bu calismanin amaci, ilkogretim ikinci kademe ogrencilerinin surdurulebilir kalkinmaya yonelik tutumlari ile ustbilissel farkindaliklari arasindaki iliskiyi arastirmaktir. 2014-2015 egitim-ogretim yili guz doneminde Ankara merkezde bir devlet okulunda ogrenimine devam eden 375 ortaokul ogrencisi arastirmanin calisma grubunu olusturmaktadir. Calismanin verileri “Cocuklar Icin Ustbilissel Farkindalik Olcegi (UBFO-C) B Formu (Karakelle ve Sarac, 2007)” ve “Surdurulebilir Kalkinmaya Yonelik Tutum Olcegi (Kaya, 2013)” ile elde edilmistir. Calismada ogrencilerin ustbilissel farkindaliklarinin cinsiyet ve sinif duzeyine gore, surdurulebilir kalkinmaya yonelik tutumlarinin ise sadece cinsiyete gore anlamli bir farklilik gosterdigi belirlenmistir. Iliskisel analiz sonuclarina gore; ogrencilerin ustbilissel farkindaliklariyla surdurulebilir kalkinmaya yonelik tutumlari arasinda manidar fakat dusuk seviyede bir iliski vardir.

Bu ara s tirmanin amaci, yapilandirmaci o g renme yakla s imi ve aktif o g renme modellerinin cevre akademik ba s arisi ve cevreye yonelik tutuma etkisini inceleyen deneysel ara s tirmalari sistematik olarak incelemektir. Ara s tirmanin cali s ma grubunu 57 deneysel cali s ma olu s turmu s tur. Sistematik ara s tirma desenine gore tasarlanan ara s tirmanin verileri icerik analizi yontemiyle analiz edilmi s tir. Ara s tirmanin verileri, alanyazin incelemesi ve uzman goru s leri do g rultusunda olu s turulan kodlama formu aracili g iyla incelenmi s tir. Kodlama formunun gecerli g i uzman goru s u ve alan yazin incelenmesi aracili g iyla belirlenirken, guvenirli g i ise kodlayici guvenirli g i (uzla s ma orani=0,93) ve kodlayicilar arasi guvenirlik aracili g iyla (uzla s ma orani=0,94) belirlenmi s tir. Cali s manin kodlama formu, cali s malara ili s kin genel bilgiler ve cali s malarin iceri g ine ili s kin genel bilgiler olmak uzere iki ana kategoriden olu s maktadir. Sistematik ince...

This study conducted a meta-analysis of 57 primary experimental studies which involved 6237 students and investigated the effect of constructivist learning approach and active learning on students’ environmental education . The study also analyzed a set of moderator variables, which are considered to influence the results of the primary studies in line with the findings of the meta-analysis. The moderator variables included “year of publication”, “language of publication”, “type of publication”, “country”, “educational level”, “sample size”, “type of measuring instrument in terms of questions and developer”, “duration of experimental intervention”, “research design”, “teacher and researcher effect”, and “type of constructivist learning approach and active learning method”. The sample consisted of 6237 students and 57 primary experimental studies on environmental academic achievement and environmental attitudes, which were conducted between 2000 and 2015 and met the inclusion and exc...

Bu arastirmanin amaci, fen ve teknoloji ogretmen adaylarinin fen laboratuvarina iliskin metaforlarini arastirmaktir. Bu amacla fen ve teknoloji ogretmen adaylarinin fen laboratuvarina iliskin metaforlari metafor analizi yontemi ile analiz edilmistir. Nitel arastirma yontemlerinden olgu bilim (fenomenoloji) desenine gore tasarlanan bu calismada verilerin analizinde icerik analizi yontemleri kullanilmistir. (Patton, 1990; Yildirim & Şimsek, 2005). Arastirmanin katilimcilarini, Fen Bilgisi Ogretmenligi Ana Bilim Dali 3. sinifinda ogrenim gormekte olan (n=72) ogretmen adaylari olusturmaktadir. Katilimcilar tarafindan toplam 51 adet metafor uretilmistir ve bu metaforlar toplam dokuz kategoriye ayrilmistir. Kategorilerin cogunda katilimcilar fen laboratuvari ile ilgili olarak olumlu metafor (%91) uretmistir. Katilimcilar tarafindan elde edilen verilerde en cok “mutfak” metaforu (n=17) kullanilmistir. Kategorilere gore degerlendirdigimizde erkekler en fazla islevine gore fen laboratuvarini...

Bu arastirmanin amaci, 2017-2018 egitim-ogretim yilinda uygulanmaya baslanan “2017 yili fen bilimleri dersi ogretim programi” ile bu egitim-ogretim programindan once uygulanan “2013 yili fen bilimleri dersi ogretim programini” ogretmen goruslerine dayali olarak incelemektir. Arastirmada, nitel arastirma yontemlerinden durum calismasi arastirma deseni kullanilmistir. Arastirmanin katilimcilarini, Milli Egitim Bakanligi’na bagli olarak Aksaray, Balikesir, Nevsehir ve Orduillerinde gorev yapan besinci sinif fen bilimleri ogretmenleri (n=14) olusturmustur. Arastirmanin verileri, arastirmacilar tarafindan hazirlanan acik uclu sorular ve gorusme formu araciligiyla toplanmistir. Verilerin analizinde, icerik analizinden yararlanilmistir. Arastirma sonucunda elde edilen bulgular, iki tema ve sekiz baslik altinda incelenmistir. Bu tema ve kodlar su sekildedir: Ilk tema; “ogretim programindaki konularin ozellikleri”, kodlari ise konularin icerigi, konularin siralamasi, konularin olumlu yanlari...

Ulkelerin nufus yapilari ve nitelikli bireylere olan ihtiyacin artmasi, okullarda da farklilasmalar meydana getirmistir. Farkli okul turlerinde ogrenim gorecek ogrencilerin secimi, merkezi sinavlarla yapilmaktadir. Bu arastirmada, ortaokul ogretmenlerinin merkezi sinavlara yonelik goruslerinin cesitli degiskenlere gore incelenmesi amaclanmistir. Arastirmada tarama modeli kullanilmistir. Arastirmanin calisma grubunu, 2018-2019 egitim-ogretim yilinda Turkiye’nin farkli illerinde gorev yapan 152 ortaokul ogretmeni olusturmaktadir. Ogretmenlerin merkezi sinavlara yonelik gorusleri cinsiyet, calisilan kurum, egitim duzeyi, kitap yazarligi ve brans degiskenleri acisindan incelenmistir. Veriler “Merkezi Sinavlara Yonelik Gorusler Olcegi” kullanilarak toplanmistir. Olcek, “Olumlu Gorusler” ve “Olumsuz Gorusler” olmak uzere iki alt faktor ve 12 sorudan olusan besli Likert tipindedir. Sorular; 1= Kesinlikle katilmiyorum, 5= Kesinlikle katiliyorum seklinde numaralandirilarak degerlendirilmisti...

The purpose of this study is determined to prospective elementary teachers' opinion about environmental pollution and the images of environmental pollution. The study was conducted with participation of 2th year pre-service elementary teachers (N=43). The qualitative research was employed in this study. The teacher candidates were asked to draw a picture about environmental pollution and were asked to interpret these pictures. Data was analyzed by contend analysis. The data were obtained from research that was explained 3 category which types of environmental pollution (air pollution, water pollution, soil pollution, radioactive pollution and noise pollution), affected by environmental pollution (people, plants, animals, climate and inanimate beings) and those who cause of environmental pollution (Directly caused by people, man-made resources and natural resources). As a result of contend analysis the frequency of the objects contained in images drawn by teacher candidates were ...

Selçuk ARIK* Yurdagül Boğar** Çevre, belli bir zaman da dolaylı veya dolaysız olarak kişiyi etkileyen, bireyin maddi ve manevi gelişimini ve yaşam koşullarını belirleyen coğrafi ve toplumsal etkinliklerin bütünü olarak tanımlanmaktadır (Cansaran & Yıldırım, 2010). Çevre ile toplum etkileşimi sonucunda çevre ile ilgili olumlu ve olumsuz gelişmeler yaşanmaktadır. İnsanların gelişimiyle birlikte teknolojiyi de kullanarak çevreyi etkisi altına alması çevre ile ilgili problemlerin doğmasına sebep olmuştur (Yıldız, Sipahioğlu & Yılmaz, 2005). Yapılan çalışmalara bakıldığında, doğal çevre ile ilgili endişe gittikçe artmaktadır (Givens & Jorgenson, 2011; Mohai, Paul, Simões, Solange, Brechin, Steven R., 2010). Çevreye yönelik oluşan bu problemleri azaltmak üzere farklı disiplinlerde ve disiplinler arası çalışmalar yapılmaktadır (Yavuz, 2006; Togo & Lotz-Sisitka, 2012; Lenka, 2012; Kim & Weiler, 2012 ). Fakat çevre eğitimi ile ilgili çalışmalar incelendiğinde insanların çevreye yönelik algı,...

Bu araştırmanın amacı “müzikli sandalye” isimli eğitsel oyun aracılığıyla özel yetenekli öğrencilere habitat kavramını öğretmek ve habitatlarda gerçekleşen bozulmaların canlılar üzerine etkilerine yönelik farkındalık oluşturmaktır. Araştırma nitel araştırma desenlerinden “örnek olay çalışmasına” göre yürütülürken, araştırmanın katılımcılarını 2018-2019 eğitim-öğretim yılı güz döneminde “Bilim ve Sanat Merkezleri” ne kayıtlı 10-14 yaş aralığında 25 özel yetenekli öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın verileri üç açık uçlu sorudan oluşan “yarı yapılandırılmış görüşme formu” (Yılmaz, Çimen, Karakaya, & Adıgüzel, 2019) aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde “içerik analizi yöntemi” kullanılmıştır. “Müzikli sandalye” etkinliği katılımcıların aktif olarak katılım sağladığı bir eğitsel oyundur. Bu oyun aracılığıyla katılımcıların habitatlardaki bozulmaların etkilerini fark etmeleri amaçlanmıştır. Araştırma sonucunda, katılımcıların oyunda yer alan materyaller ile habitat kavramı arasında ilişki kurabildikleri ve oyun sürecinde yaşanan olaylardan yola çıkarak habitat parçalanmalarının canlıların üzerine etkisini tespit edebildikleri belirlenmiştir. Katılımcılar habitat bozulmalarını önlemek için habitatların korunması veya yok edilmemesi, av - avcı ilişkisinin düzenlenmesi ve av - avcı avlanmasının yasaklanmasını önermişlerdir. The aim of this research is to teach the concept of habitat to gifted students through the musical chair educational game and to create awareness about the effects of habitat degradation on living things. The research was designed according to the case study of qualitative research methods. Participants of the study consisted of 25 special gifted students between the ages of 10-14 registered to the Science and Art Centers in the fall semester of 2018-2019 academic year. The data of this research were collected through “a semi-structured interview form consisting of three open-ended questions” (Yilmaz, et al., 2019). “Content analysis method” was used for data analysis. "Musical chair" activity is an educational game in which participants actively participate. The aim of this game is to make participants aware of the effects of deterioration in habitats. As a result of the research, it was determined that participants could establish a relationship between the materials in the game and the concept of habitat. In addition, it was determined that the effects of habitat fragmentation on living things could be determined through the events in the game process. In order to prevent habitat fragmentation, the participants suggested that to protection or non-destruction of habitats, to regulation of prey - hunter relationship, and to prohibition of hunting prey - hunter.

Coronavirus disease has caused the death of many people since its first identification in Wuhan, China, in December 2019. Countries have implemented emergency action plans in many areas to prevent the disease from spreading further. In order to reduce the spread of the disease throughout the country, there has been a transition to distance education in the Turkish education system. In this research, it is aimed to determine the views of biology teachers about distance education in COVID-19 Pandemic process. The research using phenomenological study was carried out with 62 biology teachers. Semi- structured interview form prepared by the researchers was used to collect the data. The data were evaluated by using content analysis method. As a result of the research, it has been determined that distance education increases technology use, cooperation, empathy and positive thinking about lessons. However, it has been determined that there are problems arising from the lack of technological infrastructure and knowledge. It has been understood that in order for the distance education systems to be applied in situations such as the COVID-19 pandemic, the technological infrastructure and the knowledge of the stakeholders should be improved.

Bu araştırmanın amacı “müzikli sandalye” isimli eğitsel oyun aracılığıyla özel yetenekli öğrencilere habitat kavramını öğretmek ve habitatlarda gerçekleşen bozulmaların canlılar üzerine etkilerine yönelik farkındalık oluşturmaktır. Araştırma nitel araştırma desenlerinden “örnek olay çalışmasına” göre yürütülürken, araştırmanın katılımcılarını 2018-2019 eğitim-öğretim yılı güz döneminde “Bilim ve Sanat Merkezleri” ne kayıtlı 10-14 yaş aralığında 25 özel yetenekli öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın verileri üç açık uçlu sorudan oluşan “yarı yapılandırılmış görüşme formu” (Yılmaz, Çimen, Karakaya, & Adıgüzel, 2019) aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde “içerik analizi yöntemi” kullanılmıştır. “Müzikli sandalye” etkinliği katılımcıların aktif olarak katılım sağladığı bir eğitsel oyundur. Bu oyun aracılığıyla katılımcıların habitatlardaki bozulmaların etkilerini fark etmeleri amaçlanmıştır. Araştırma sonucunda, katılımcıların oyunda yer alan materyaller ile habitat kavramı arasında ilişki kurabildikleri ve oyun sürecinde yaşanan olaylardan yola çıkarak habitat parçalanmalarının canlıların üzerine etkisini tespit edebildikleri belirlenmiştir. Katılımcılar habitat bozulmalarını önlemek için habitatların korunması veya yok edilmemesi, av - avcı ilişkisinin düzenlenmesi ve av - avcı avlanmasının yasaklanmasını önermişlerdir.

The aim of this research is to teach the concept of habitat to gifted students through the musical chair educational game and to create awareness about the effects of habitat degradation on living things. The research was designed according to the case study of qualitative research methods. Participants of the study consisted of 25 special gifted students between the ages of 10-14 registered to the Science and Art Centers in the fall semester of 2018-2019 academic year. The data of this research were collected through “a semi-structured interview form consisting of three open-ended questions” (Yilmaz, et al., 2019). “Content analysis method” was used for data analysis. "Musical chair" activity is an educational game in which participants actively participate. The aim of this game is to make participants aware of the effects of deterioration in habitats. As a result of the research, it was determined that participants could establish a relationship between the materials in the game and the concept of habitat. In addition, it was determined that the effects of habitat fragmentation on living things could be determined through the events in the game process. In order to prevent habitat fragmentation, the participants suggested that to protection or non-destruction of habitats, to regulation of prey - hunter relationship, and to prohibition of hunting prey - hunter.

Bu araştırmanın amacı, yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı ve/veya aktif öğrenme modellerinin çevre akademik başarısı ve/veya çevreye yönelik tutuma etkisini inceleyen deneysel araştırmaları sistematik olarak incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 57 deneysel çalışma oluşturmuştur. Sistematik araştırma desenine göre tasarlanan araştırmanın verileri içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmanın verileri, alanyazın incelemesi ve uzman görüşleri doğrultusunda oluşturulan kodlama formu aracılığıyla incelenmiştir. Kodlama formunun geçerliği uzman görüşü ve alanyazın incelenmesi aracılığıyla belirlenirken, güvenirliği ise kodlayıcı güvenirliği (uzlaşma oranı=0,93) ve kodlayıcılar arası güvenirlik aracılığıyla (uzlaşma oranı=0,94) belirlenmiştir. Çalışmanın kodlama formu, çalışmalara ilişkin genel bilgiler ve çalışmaların içeriğine ilişkin genel bilgiler olmak üzere iki ana kategoriden oluşmaktadır. Sistematik inceleme sonucunda, bu araştırmaya dahil edilen çalışmaların en fazla: 2010 yılında, Türkçe dilinde, yüksek lisans tezi türünde, Türkiye’de ve Ankara’da yapıldığı belirlenmiştir. Bu çalışmaların örneklemi çoğunlukla ilköğretim seviyesidir. Bu çalışmaların örneklem büyüklüğü genellikle 51-100 arasında değişmektedir. Bu çalışmaların ölçme araçlarının çoğunluğu araştırmacılar tarafından geliştirilmiştir. Bu ölçme araçlarının çoğunluğu nesnel sorulardan oluşmuştur. Ölçme araçlarının çoğunluğunun geçerlik ve güvenirlikleri rapor edilmemiştir. Ölçme araçlarının geçerliği genellikle uzman görüşü aracılığıyla belirlenirken, güvenirliği ise Cronbach Alfa güvenirlik katsayı hesaplanarak belirlenmiştir. Çalışmalar genellikle gruplara rastgele atamanın yapıldığı deneysel desende ve ön test – son test kontrol gruplu model kullanılarak desenlenmiştir. Çalışmaların deney gruplarında en fazla bilgisayar veya teknoloji destekli öğrenme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmaların çoğunluğunda uygulama süresi dört ile altı hafta arasında değişmiştir. Bu uygulamaları sıklıkla araştırmacılar gerçekleştirmiştir. Çalışmaların deney ve kontrol gruplarında uygulamayı genellikle aynı araştırmacı gerçekleştirirken, verilerin analizinde ise bağımsız örneklemler t-testi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Çevre akademik başarısı, çevreye yönelik tutum, sistematik inceleme, içerik analizi.

Abstract

This study conducted a meta-analysis of 57 primary experimental studies which involved 6237 students and investigated the effect of constructivist learning approach and active learning on students’ environmental education. The study also analyzed a set of moderator variables, which are considered to influence the results of the primary studies in line with the findings of the meta-analysis. The moderator variables included “year of publication”, “language of publication”, “type of publication”, “country”, “educational level”, “sample size”, “type of measuring instrument in terms of questions and developer”, “duration of experimental intervention”, “research design”, “teacher and researcher effect”, and “type of constructivist learning approach and active learning method”. The sample consisted of 6237 students and 57 primary experimental studies on environmental academic achievement and environmental attitudes, which were conducted between 2000 and 2015 and met the inclusion and exclusion criteria. A total of 114 effect sizes were obtained from 57 studies. This study used a meta- analysis approach, which is a retrospective study design. The data were analyzed using meta-analysis. The meta- analysis of the data was performed using a random- effects statistical model. Hedges’ g was used to measure effect size. Moderator variables were analyzed using the analog to the analysis of variance (ANOVA) based on random-effects and mixed-effects models. The results of the meta-analysis showed that the overall effect size of constructivist learning approach and active learning on environmental education compared to traditional learning is positive and large (Hedges’ g= 1.463). According to the results of the moderator analysis, constructivist learning-based and active learning-based environmental education significantly differed in terms of “country”, “sample size”, “educational level”, “type of publication”, “type of measuring instrument”, “developer of measuring instrument”, “language of publication”, “teacher effect”, and “researcher effect”. On the other hand, no significant difference was found in terms of “year of publication”, “duration of experimental intervention”, “research design”, and “type of teaching method used in the experimental group”. Taken together, these findings suggest that constructivist learning and active learning can often be used in environmental education. The following variables should be considered in environmental education practices: sample size of the experimental group, educational level of students, measuring instruments employed, and researchers conducting the experiment, and duration of experimental intervention.

Keywords: Environmental education, environmental academic achievement, environmental attitude, constructivist learning approach, active learning, meta-analysis

Bu araştırmada, yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı ve aktif öğrenmenin öğrencilerin çevre eğitimi üzerine etkisini inceleyen 6237 öğrenciyi kapsayan 57 birincil deneysel çalışmanın meta-analizi yapılmıştır. Ayrıca meta-analizinden elde edilen bulgular kapsamında, birincil araştırma sonuçlarına etki ettiği düşünülen moderatör değişkenlerin analizi yapılmıştır. Araştırmanın moderatör değişkenleri ise şunlardır; Yayın yılı, yayın dili, yayın türü, ülke, öğrenim düzeyi, örneklem büyüklüğü, ölçme aracının soruları bakımından ve geliştiren bakımından türü, deneysel uygulama süresi, araştırma deseni, öğretmen ve araştırmacı etkisi ile yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı ve aktif öğrenme yöntemlerinin türüdür. Araştırmanın çalışma grubunu, 2000-2015 yılları arasında yapılmış, çevre akademik başarısı ve çevreye yönelik tutumla ilgili, araştırmanın dahil edilme ve hariç tutulma kriterlerine uygun 57 birincil deneysel çalışma ve bu çalışmalar kapsamındaki toplam 6237 öğrenci oluşturmuştur. Bu 57 çalışmadan toplam 114 etki büyüklüğü elde edilmiştir. Araştırmada, geriye dönük bilimsel araştırma yöntemlerinden bir tanesi olan meta-analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri meta-analiz yöntemi aracılığıyla incelenmiştir. Verilerin meta- analizi, rastgele etkiler modeline dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Etki büyüklüğü Hedges’ın g etki büyüklüğü formülüne göre hesaplanmıştır. Moderatör değişkenlerin analizinde ise Analog ANOVA istatistiksel analizi yapılmıştır. Bu analizde ise rastgele etkiler ve karma etkiler modelleri kullanılmıştır. Meta-analizi sonucunda, yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı ve aktif öğrenmenin geleneksel öğrenmeye kıyasla çevre eğitimi üzerine genel etki büyüklüğünün “pozitif ve geniş (Hedges’ g=1,463)” düzeyde olduğu belirlenmiştir. Moderatör analizi sonuçları incelendiğinde ise yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı ve aktif öğrenmeye dayalı çevre eğitiminin “ülke (QB=6,254; SD=2; p=0,044; p<0,05)”, “örneklem büyüklüğü (QB=13,811; SD=3; p=0,003; p<0,05)”, “öğrenim düzeyi (QB=108,808; SD=5; p=0,000; p<0,05)”, “yayın türü (QB=107,870; SD=3; p=0,000; p<0,05)”, “ölçme aracının türü (QB=18,545; SD=3; p=0,000; p<0,05)”, “ölçme aracını geliştiren (QB=191,461; SD=3; p=0,000; p<0,05)”, “yayın dili (QB=85,965; SD=1; p=0,000, p<0,05)”, “öğretmen etkisi (QB=85,990; SD=3; p=0,000; p<0,05)” ve “araştırmacı etkisi (QB=8,332; SD=3; p=0,065; p<0,05)” bakımından manidar farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Bunun aksine “yayın yılı (QB=3,880; SD=3; p=0,275; p>0,05)”, “uygulama süresi (QB=13,290; SD=7; p=0,065; p>0,05)”, “araştırma deseni (QB=10,905; SD=6; p=0,091; p>0,05)” ve “deney grubunda kullanılan öğretim yönteminin türüne (p=0,298; p>0,05)” bakımından ise manidar farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda çevre eğitimi uygulamalarında yapılandırmacı öğrenme ve aktif öğrenmenin sıklıkla kullanılması önerilebilir. Ayrıca çevre eğitimi uygulamalarında uygulama yapılan grubun örneklem büyüklüğü, öğrencilerin öğrenim seviyesi, uygulamada kullanılan ölçme araçları, uygulamayı yapan araştırmacı ve uygulama süresi gibi değişkenlere de dikkat edilmelidir.

Anahtar Kelimeler: Çevre eğitimi, çevre akademik başarısı, çevreye yönelik tutum, yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı, aktif öğrenme, meta-analiz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’deki yüksek lisans ve doktora tezlerini sürdürülebilir çevre eğitimi bakımından sistematik olarak incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Başkanlığı tez merkezi veri tabanı sistematik olarak incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini dahil edilme kriterleri doğrultusunda belirlenen toplam sekiz sürdürülebilir çevre eğitimi lisansüstü tezi oluşturmuştur. Araştırma sistematik alanyazın incelemesine göre tasarlanmıştır. Verilerin analizinde tematik içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın kategorilerini; tezlere ilişkin genel bilgiler, örnekleme ilişkin bilgiler, ölçme aracına ilişkin bilgiler, araştırma yöntemine ilişkin bilgiler oluşturmuştur. Sistematik inceleme sonucunda; tezlerin tamamının Türkçe ve yüksek lisans tezi olduğu belirlenmiştir. En fazla tez 2012-2013 yıllarında yapılmıştır. Adnan Menderes Üniversitesi en fazla tezin yapıldığı üniversite olurken, İzmir ve Aydın illeri örneklem olarak en fazla seçilen illerdir. Tezlerin çoğunluğunda örnekleme yöntemi belirlenmemiştir. Tezlerin örneklemini genellikle öğretmen adayları oluştururken, en fazla fen bilgisi öğretmen adaylarıyla çalışma yapılmıştır. Tezlerde kullanılan ölçme araçlarına bakıldığında; çoğunluğunun araştırmacılar tarafından geliştirilen, geçerliği uzman görüşüyle, güvenirliği ise Cronbach Alfa güvenirlik katsayısıyla hesaplanan çalışmalar olduğu belirlenmiştir. Tezlerin çoğunluğu nicel araştırma yöntemlerinden tarama (survey) yöntemine göre tasarlanmıştır. Verilerin analizinde nicel veri analizi yöntemlerinden bağımlı ve bağımsız örneklemler t-testi kullanılmıştır ve bu analizlerde SPSS paket programından faydalanılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Sistematik Alanyazın İncelemesi, Sürdürülebilir Çevre, Tematik İçerik Analizi, Sürdürülebilir Çevre Eğitimi

PISA researches aim to measure the degree of reflection of knowledge and skills of 15-year-old students enrolled in formal education to their daily life. PISA researches, conducted once every three years since the year 2000, assess students in terms of their science, mathematics and reading skills. In the research conducted most recently in 2015, there was a considerable decline experienced in Turkey when compared with the year 2012. Teacher quality may be listed among the causes of the mentioned decline. In this context, PISA research is fundamental to establish the opinions of teachers, one of its partners. This study aimed to determine the opinions of teachers teaching at the secondary school level at state schools about PISA researches. The study participants consisted of a total of 20 teachers teaching at secondary school level at state schools in the county of one of the metropolises of Turkey in the fall semester during the academic year of 2017-2018. The study data were collected using a semi-structured interview form developed by the researchers. The case study pattern, a quantitative research method, was used in the study. The study data were analyzed using the content analysis method. It was concluded as a result of the study that the opinions of the participants about PISA researches were restricted. It was established that the participants knew that PISA researches were tests however their knowledge about the content of this test, its application time, the posed questions and question types were inadequate.

The purpose of this study is determined to prospective elementary teachers’ opinion about environmental pollution and the images of environmental pollution. The study was conducted with participation of 2th year pre-service elementary teachers (N=43). The qualitative research was employed in this study. The teacher candidates were asked to draw a picture about environmental pollution and were asked to interpret these pictures. Data was analyzed by contend analysis. The data were obtained from research that was explained 3 category which types of environmental pollution (air pollution, water pollution, soil pollution, radioactive pollution and noise pollution), affected by environmental pollution (people, plants, animals, climate and inanimate beings) and those who cause of environmental pollution (Directly caused by people, man-made resources and natural resources). As a result of contend analysis the frequency of the objects contained in images drawn by teacher candidates were analyzed; we determined that drawing about air pollution, soil pollution, and water pollution were repeated. In the drawings, people and other livings thihnks were affected by environmental pollution and people and human resources that cause environmental pollution. Determinations of the frequency of objects in each drawing and incomplete learning or misconception about environmental pollution were determined.