TARIFNAME AKILLI BOSLUK DOLDURMA ÇERÇEVESI IÇERISINDE IKI KANAL ISLEMI KULLANAN SES çözÜcÜsÜ VE ILGILI YÖNTEM Mevcut. bulus, ses kodlanmasi/çözülmesir ve özellikle Akilli Bosluk Doldurma (IGF) kullanan ses kodlamasi ile ilgilidir. Ses kodlamasi, psikoakustik bilgi kullanan ses sinyallerinde fazlalik ve yersizlik kullanimi ile ilgili sinyal sikistirma alanidir. Günümüzde, ses codecleri (kodlayici/kod-çözücüler) hemen hemen her tip ses sinyalinin algisal olarak saydam bir sekilde kodlanmasi için normalde yaklasik 60 kbps/kanala gerek duymaktadirlar. Daha yeni codecler için ise, bant genisligi artirimi (BWE) gibi teknikler kullanilarak sinyaldeki spektral benzerliklerden yararlanmak suretiyle kodlama bit hizinin azaltilmasi hedeflenmektedir. Bir BWE düzenlemesinde, bir ses sinyalinin yüksek frekans (HF) komponentlerini temsil etmek üzere düsük bir bit hizi parametresi kullanilir. HF spektrumu, alçak frekans (LF) bölgelerinden gelen spektral içerikle doldurulmus olup, spektral biçim, egim ve zamana bagli süreklilik, orijinal sinyalin tinisini ve rengini koruyacak sekilde ayarlanmistir. Bu gibi BWE yöntemleri, ses codeclerinin, 24 kbps/kanallik düsükr bit hizlarinda bile iyi kaliteyi korumalarini saglamaktadir. Ses sinyallerinin depolanmasi veya iletilmesi genellikle siki bit-hizi kisitlamalarina tabidir. Eskiden, sadece çok düsük bit hizi mevcutken codecler, ses bant genisligini büyük Modern ses kodekleri artik günümüzde, bant genisligi arttirimi (BWE) yöntemleri [l] kullanarak genis-bant sinyallerini kodlayabilmektedirler. Bu algoritmalar, yüksek- frekans içeriginin (HF) - HF spektral bölgesi içine konum degistirme (yamalama) ve bir parametre tahrikli son-islemleme yoluyla kodu çözülmüs sinyalin dalga-biçimi kodlu alçak- frekans bölümünden (LF) üretilen bir parametrik temsiline dayanmaktadirlar. BWE düzenlemelerinde, belli bir çapraz- geçis frekans üzerindeki HF spektral bölgesinin yeniden olusturulmasi, genelde spektral yamalama bazindadir. Genellikle, HF bölgesi çok sayida bitisik yamadan olusur ve bu yamalarin her birinin kaynagi, söz konusu geçis frekansinin altinda olan LF spektrumunun bant-geçis (BP) bölgeleridir. Simdiki teknigin sistemleri, bir filtre-öbegi gösterimi, ör. Karesel Ayna Filtre-öbegi (QMF) içinde yamalamayi, bir bitisik alt-bant katsayilari setini bir kaynaktan hedef bölgeye kopyalamak suretiyle, etkin bir sekilde gerçeklestirmektedir. Günümüzdeki ses kodeklerinde bulunan ve sikistirma etkisini arttirip, dolayisiyla düsük bit-hizlarinda arttirimli bant- genisligini aktive eden bir diger teknik, ses spektrumlarinin uygun bölümlerinin parametre tahrikli sentetik yer degisimidir. Örnegin, orijinal ses sinyalinin gürültü-gibi sinyal bölümlerinin yerini, kod çözücüde üretilen ve yan bilgi parametreleri ile ölçülen yapay gürültü, büyük bir sübjektif kalite kaybi olmadan, alabilir. Bunun bir örnegi, MPEG-4 Ileri Ses Kodlamasi (AAC) [5] içinde yer alan Algisal Gürültü Ikamesi (PNS) aletidir. Düsük bit-hizlarinda artirimli ses bandi-genisligi saglayan bir diger düzenleme de MPEG-D Birlesik Konusma ve Ses Kodlamasi (USAC) [7] içinde yer alan bir gürültü dolgu teknigidir. Çok yüzeysel bir nicelendirme nedeniyle niceleyicinin ölü-bölgesi tarafindan algilanan spektral bosluklar (sifirlar) daha sonra kod-çözücüde yapay gürültü ile doldurulup, bir parametre tahrikli son-islemleme yoluyla ölçeklenirler. Teknigin simdiki durumunun baska bir sistemi, Hassas Spektral Yer Degistirme'dir (ASR) [2-4]. Bir dalga biçimi codecine ilaveten, ASR kod-çözücüde sinyalin algisal açidan önemli sinüzoid bölümlerini iyilestirip geri getiren özel bir sinyal sentez asamasini kullanir. Ayrica, [5]'te tarif edilen bir sistem de, düsük bit-hizlarinda yeterli algisal kaliteye sahip olan arttirimli ses bandi-genisligi saglamak için, bir dalga biçimi kodlayicinin HF bölgesinde sinüzoid örneklemesine dayanmaktadir. Bütün bu yöntemler, verilerin Modifiye Ayrik Kosinüs Dönüsümü (MDCT) disinda ikinci bir alana dönüstürülmelerini ve HF sinüzoid komponentlerin muhafazasi için oldukça kompleks analiz/sentez basamaklarini içermektedirler. Sekil l3a'da, örnegin Yüksek Verimli Ileri Ses Kodlamasinda (HE-AAC) kullanilan gibi bir bant-genisligi arttirimi teknolojisi için bir ses kodlayicisinin sematik bir çizimi gösterilmektedir. Bir alçak-geçirim 1302 ve bir yüksek- geçirim 1304 içeren bir filtre sistemi içine hattaki 1300 bir ses sinyalinin girisi yapilir. Yüksek-geçirim 1304 filtresinin çikisini yaptigi sinyal çikisinin, bir parametre özütleyici/kodlayici 1306 içine girisi yapilir. Parametre özütleyici/kodlayici 1306, örnegin bir spektral zarf parametresi, bir gürültü ekleme parametresi, bir eksik armonikler parametresi, veya bir ters filtreleme parametresi gibi parametreleri hesaplamak ve kodlamak üzere konfigüre edilmistir. Bu özütlenen parametrelerin bir bit-akisi çogullayici 1308 içine girisi yapilir. Alçak-geçirimli çikis sinyali girisi, genelde bir alt-örnekleyicinin 1310 ve bir çekirdek kodlayicinin 1312 islevselligini içeren bir islemci içine yapilir. Alçak geçirim 1302 kodlanacak bant genisligini hattaki 1300 orijinal giris ses sinyalinde olandan çok daha küçük bir bant genisligine kisitlar. Bu, çekirdek kodlayicida olan tüm islevselliklerin sadece azaltilmis bir bant- genisligi olan bir sinyal üzerinde etkin olmasi gerektiginden, önemli ölçüde bir kodlama kazanci saglamaktadir. Örnegin, hat 1300 üzerindeki ses sinyalinin bant-genisligi 20 kHz ve alçak geçirim filtresinin 1302 ör. 4kHz'likr bir bant-genisligi oldugunda, örnekleme teoremini yerine getirebilmek için, alt-örnekleyiciye gidecek bir sonraki sinyalin 8 kHz'lik bir örnekleme frekansi olmasi teorik olarak yeterlidir ki, bu da ses sinyali 1300 için, az 40 kHz olmasi gereken örnekleme hizinda önemli bir azalmadir. Sekil 13b'de, mukabil bir bant-genisligi arttirimi kod- çözücüsünün sematik bir çizimi gösterilmektedir. Kod, çözücü bir bit-akisi çogullama-çözücü 1320 içerir. Bit-akisi çogullama-çözücü 1320, bir çekirdek. kod-çözücüsü 1322 için bir giris sinyalini ve bir parametre kod-çözücüsü 1324 için bir giris sinyalini özütler. Bir çekirdek kod-çözücüsü çikis sinyalinin, yukaridaki örnekte, 8 kHz'lik bir örnekleme hizi ve dolayisiyla, 4 kHz'lik bir bant-genisligi vardir, öte yandan, bant-genisliginin komple yeniden olusturulmasi için ise, bir yüksek frekans yeniden olusturucusunun 1330, 20 kHz'de olmasi ve bunun için de en az 40 kHz'lik bir örnekleme hizi olmasi gerekmektedir. Bunu mümkün kilmak için, bir üst- örnekleyici 1325 islevselligine sahip olan bir kod-çözücü islemcisi ve bir filtre-öbegine 1326 ihtiyaç vardir. Sonra, yüksek frekans yeniden olusturucusu 1330, filtre-öbegi 1326 tarafindan frekans-analizi yapilan düsük frekans sinyali çikisini alir ve yüksek frekans bandinin parametrik gösterimini kullanarak, Sekil 13a'daki yüksek-geçirim filtresi 1304 tarafindan belirlenen frekans araligini yeniden olusturur. Yüksek frekans yeniden olusturucusunun 1330, alçak frekans araligindaki kaynak aralik kullanilarak üst frekans araligini yenileme, bir spektral zarf ayarlama, bir gürültü ekleme islevselligi ve üst frekans araligindaki eksik armonikleri göstermek için bir islevsellik, ve uygulanip Sekil 13a'daki kodlayicida hesaplandigi takdirde, yüksek frekans araliginin genelde alçak frekans araligi kadar tonal olmamasina bir açiklama getirmek amaciyla bir ters filtreleme islemi gibi bir kaç islevselligi vardir. HE-AAC'de, eksik armonikler kod-çözücü tarafinda tekrar sentezlenip, yeniden olusturma bandinin tam ortasina yerlestirilirler. Dolayisiyla, belli bir yeniden olusturma bandinda belirlenmis olan bütün eksik armonikler, orijinal sinyalde konumlanmis olduklari frekans degerlerine yerlestirilmezler. Bu eksik harmonik satirlari belirli bir bandin ortasina frekanslarda yerlestirilmistir. Böylece, orijinal sinyaldeki bir eksik armonik hat, orijinal sinyalde yeniden olusturma bandinin kenarina çok yakin yerlestirildigi zaman, bu eksik armonik hattin bandin ortasinda yeniden olusturulan sinyal içine yerlestirilmesiyle gösterilen frekans hatasi, parametrelerin üretildigi ve iletildigi münferid yeniden olusturma bandinin Dahasi, tipik ses çekirdek kodlayicilarinin spektral alanda çalismalarina karsin, çekirdek kod-çözücü yine de, daha sonra filtre-öbegi 1326 islevselligi ile tekrar bir spektral alana dönüstürülen bir zaman alani olusturur. Bu, ek islemleme gecikmelerine, önce spektral alandan frekans alanina ve yine genelde farkli bir frekans alanina pes pese aktarma islemi nedeniyle yapay olgulara yol açabilir ve dogal olarak bu ayni zamanda, özellikle bant genisligi artirimi teknolojisi cep telefonlari, tablet veya dizüstü bilgisayarlara, vs.ye uygulandiginda bir sorun olan, büyük ölçüde bir hesaplama kompleksligi ve dolayisiyla elektrik gücü gerektirmektedir. Günümüzdeki codec'ler, kodlama düzenlemesinin entegre bir parçasi olarak BWE kullanarak, düsük bir-hizli ses kodlamasi yapmaktadirlar. Ancak, BWE teknikleri sadece yüksek frekansli (HF) içerigi degistirecek sekilde sinirlidirlar. Dahasi, bu teknikler belli bir geçis frekansinin üzerindeki algisal olarak önemli içerigin, dalga-biçimi kodlamasina izin vermezler. Dolayisiyla, sistemlerin çogunda sinyalin armoniklerinin tam olarak hizalanmasi göz önünde tutulmadigindan, günümüzdeki ses codec'leri BWE uygulaninca, ya HF detayini veya tinisini kaybederler. Teknigin son durumundaki günümüz BWE sistemlerinin bir diger eksikligi, BWE'nin uygulanmasi için ses sinyalinin yeni bir alana dönüstürülmesinin (ör. MDCT'den QMF alanina dönüsüm) gerekmesidir. Bu da senkronizasyon komplikasyonlarina, ek hesaplama kompleksitesine ve çogalan bellek gereksinimlerine yol açmaktadir. Iki kanal çiftleri durumunda, ortak kanal gösterimi veya ayri kanal gösterimi gibi temel olarak birkaç kanal gösterimleri mevcuttur. Iyi bilinen ortak bir gösterim orta/yan bir gösterimdir, burada orta kanal sol ve sa kanalin toplamidir ve burada yan kanal sol ve sag kanal arasindaki farktir. Diger bir gösterim, bir downmiks kanali ve bir kalinti kanali ve downmiks ve kalintidan sol ve sag kanalin yeniden olusturulmasini saglayan ek bir tahmin katsayisidir. Ayri gösterim, bu durumda, ayri kanal sol ve sag veya genel olarak birinci kanal ve ikinci kanaldir. Ek olarak, hedef aralik bu güçlü korelasyonu göstermezken, bosluk doldurma islemleri için bir kaynak araligin güçlü bir korelasyon gösterebildigi durum mevcuttur. Kaynak aralik, bu düzenlemede, çekirdek frekans kismi için bit oranini azaltmak için bir orta/yan gösterim gibi birinci bir stereo gösterim kullanarak sifrelenirken, yanlis bir iki-kanal imaji yeniden yapilandirma kismi veya hedef araligi için üretilmektedir. Diger yandan kaynak araligi herhangi bir korelasyon göstermez veya sadece küçük bir korelasyon içerir ve hedef aralik küçük bir korelasyon veya hiçbir korelasyon içermediginde, tekrardan dogru bir bosluk. doldurma islemi hatalara neden olmaktadir. hesaplama miktarini azaltmak için bir yöntemi ve ekipmani ve daha özellikle MPEG-l katmani 3 ses verisinde bir sag kanal sinyali ve bir sol kanal sinyali arasindaki benzerlik derecesini gösteren mod bilgisini kullanarak ses son islemini gerçeklestirmek için bir yöntemi ve ekipmani anlatmaktadir. Iki kanal sinyalleri arasindaki fark küçükse, sadece bir kanalin yüksek frekans parçasinin geri kazanildigi ve geri kazanilan yüksek frekans parçasinin diger kanalin yüksek frekans parçasini geri kazanmak için kullanildigi birinci bir mod kullanilmaktadir. Iki kanal sinyalleri arsindaki fark büyükse, her iki çerçevenin sadece birisindeki yüksek frekans parçasinin sol kanalda ve sag kanalda alternatifli olarak geri kazanildigi ve atlanilan çerçevelerin her birisinin yüksek frekans parçasinin önceki çerçevenin ve sonraki çerçevenin yüksek frekans parçalarina dayanilarak interpole edildigi ikinci bir mod seçilmektedir. Bu sekilde, yeni ses çözme yöntemi ve ekipmani küçük miktar hesaplama ile yüksek frekans parçalarini geri kazanmaktadir. Yöntem, yüksek frekans parçalarinin geri kazanilmasinda önceki teknikte kullanilan hesaplama miktarinin yarisindan daha az bir seviyeye hesaplama miktarini düsürmektedir. US 2005/65611 Al numarali dosya bir genis algilama algisal benzerlik kullanarak bir ses sifreleyici anlatmaktadir. Ses sifreleyici zaten kodlanmis olan spektrumun ölçeklendirilmis bir versiyonu olarak gösterimlenen çikartilmis spektral katsayilarin benzer versiyonunu algisal olarak sifreleyerek kaliteyi artirmaktadir. Hesaba katilmayan spektral katsayilar alt-bantlarin sayisina bölünmektedir. Alt bantlar iki parametre olarak sifrelenmektedir: bantta enerjiyi gösterimleyebilen ölçek faktörü; ve bandin biçimini gösterimleyebilen biçim parametresi. Biçim parametresi, zaten kodlu spektrumun bir kismini isaret eden bir hareket vektörü, sabit bir kod kitabinda spektral biçime bir indeks, veya random bir gürültü vektörü formunda olabilmektedir. Sifreleme böylece etkin bir sekilde çözme isleminde kopyalanacak olan spektrumun benzer bir sekilde biçimlenmis kisminin ölçeklendirilmis bir versiyonunu gösterimlemektedir. Bu yüzden, iki kanalli gösterimler için gelismis bir sifreleme/çözme konsepti saglamak mevcut bulusun bir amacidir. Bu amaç Istem l'e göre bir ses çözücüsü, Istem 13'e göre ses çözme yöntemi veya Istem 14'ê göre bir bilgisayar programi tarafindan yerine getirilmektedir. Mevcut bulus ilinti durumunun yalnizca kaynak aralik için degil ayni zamanda hedef aralik için de önemli oldugu bulusunu baz olarak almistir. Ilaveten, bu bulus kaynak aralikta ve hedef aralikta farkli ilinti durumlarinin olabilecegini kabul etmektedir. Örnegin, yüksek frekansli gürültüsü olan bir konusma göz önüne alindiginda, hoparlör ortaya koyulunca, az sayida armonikleri olan konusma sinyalini içeren düsük frekans bandinin sol kanalda ve sag kanalda yüksek ilintili olmasi durumuyla karsilasilabilir. Ancak, yüksek frekans bölümü, sol tarafta, sag taraftaki baska bir yüksek frekansli gürültüye veya hiç yüksek frekansli gürültü olmamasina kiyasla farkli bir yüksek frekansli gürültü olabilecegi gerçegi nedeniyle güçlü bir sekilde ilintisiz olabilir. Böylece, durumu göz ardi eden düpedüz bir bosluk doldurma islemi yapilinca bunu takiben yüksek frekans bölümü de ilintilendirilecektir, ve bu yeniden olusturulan sinyalde ciddi alansal ayirim yapay olgulari üretebilir. Bu konuyu ele almak için, bir yeniden olusturma bandi veya genellikle ilk spektral bölümlerin bir ilk seti kullanilarak yeniden olusturulmasi gereken ikinci spektral bölümlerin ikinci seti için parametrik veriler, ikinci spektral bölüm veya baska bir ifadeyle yeniden olusturma bandi için bir ilk veya bir ikinci farkli iki-kanalli gösterimi tanimlamak için hesaplanir. Kodlayici tarafinda, bir iki-kanalli tanimlama dolayisiyla, ikinci spektral bölümler, yani ilaveten yeniden olusturma bantlari için enerji bilgilerinin hesaplandigi bölümler için hesaplanir. Sonra, kod-çözücü tarafinda bir frekans yenileyici, ilk spektral bölümlerin bir ilk setine bagli olarak, yani kaynak aralik ve ikinci bölüm için parametrik veriler, örnegin spektral zarf enerji bilgileri veya diger spektral zarf verilerine ve ilaveten ikinci bölüm için iki-kanal tanimlamasina, yani söz konusu yeniden olusturma bandina bagli olarak, bir ikinci spektral bölümü yeniler. Iki-kanal tanimlamasi tercihen her bir yeniden olusturma bandi için bir isaret olarak iletilir ve bu veri bir kodlayicidan bir kod-çözücüye iletilir; kod-çözücü tercihen çekirdek bantlar için hesaplanmis isaretler tarafindan gösterildigi sekilde, çekirdek sinyalin kodunu çözer. Sonra, bir uygulamada çekirdek sinyal her iki stereo gösterimde (ör. sol/sag ve orta/yan) saklanir ve IGF frekans karo doldurmasi için, kaynak karo gösterimi, akilli bosluk doldurma veya yeniden olusturma bantlari, yani hedef aralik için iki- kanalli tanimlama isaretleri ile gösterilen hedef karo gösterimine uyacak sekilde seçilir. Bu prosedürün sadece stereo sinyalleri, yani bir sag ve bir sol kanal için degil, ayni zamanda çok-kanalli sinyaller için de uygulandigi vurgulanmistir. Çok-kanalli sinyaller olmasi durumunda, farkli kanallardan bir kaç çift, ilk çift olarak bir sol ve bir sag kanal, ikinci çift olarak bir sol surround ve bir sag surround kanali ve üçüncü çift olarak bir orta kanal ve bir LFE kanali olacak sekilde islemlenebilir. 7.1, 11.1 ve benzeri gibi daha yüksek çikisli kanal formatlari için baska çiftlemeler belirlenebilir. Bir diger özellik, bir yanda bant-genisligi artiriminin ve öte yanda çekirdek kodlamanin ayrilmasi ile ilgili sorunlarin, çekirdek kod-çözücünün içinde islev yaptigi ayni spektral alanda bant-genisligi artirimi yapilarak ele alinip üstesinden gelindigi bulusunu esas olarak almaktadir. Dolayisiyla, tam ses sinyali araligini kodlayan ve kodunu- çözen bir tam hizli çekirdek kod-çözücü saglanmistir. Bunun için, kodlayici tarafinda bir alt örnekleyiciye ve kod-çözücü tarafinda bir üst örnekleyiciye ihtiyaç yoktur. Bunun yerine, tüm islemleme tam örnekleme hizinda veya tam bant-genisligi alaninda yapilir. Yüksek bir kodlama kazanci elde etmek için, yüksek bir çözünürlükle kodlanmasi gereken ilk spektral bölümlerin bir ilk setini bulmak üzere ses sinyali analiz edilmekte olup, burada, ilk spektral bölümlerin ilk seti, bir örnekte, ses sinyalinin tonal bölümlerini içerebilir. Öte yandan, ikinci spektral bölümlerin bir ikinci setini olusturan ses sinyalindeki tonal olmayan ya da gürültülü komponentler, parametrik olarak düsük spektral çözünürlük ile kodlanirlar. Sonra, kodlanan ses sinyali sadece, yüksek bir spektral çözünürlük ile bir dalga-biçimini koruyacak sekilde kodlanmis bir ilk spektral bölümlerin bir ilk setine ve ilaveten, ilk setten kaynaklanan frekans "karolari" kullanilarak düsük bir çözünürlük ile parametrik olarak kodlanmis ikinci spektral bölümlerin ikinci setine ihtiyaç duyar. Kod-çözücü tarafinda, bir tam bant kod-çözücüsü olan çekirdek kod-çözücü, ilk spektral bölümlerin bir ilk setini, bir dalga-biçimini koruyacak sekilde, yani bir ek frekans yenileme olduguna dair bir bilgi olmadan, yeniden olusturur. Ancak, bu sekilde üretilen spektrumda birçok spektral bosluk vardir. Bu bosluklar, sonra bulusa göre Akilli Bosluk Doldurma (IGF) teknolojisiyle, bir yandan parametrik veriler uygulayan bir frekans yenileme kullanilarak ve öte yandan bir kaynak spektral aralik, yani tam hizli ses kodu-Çözücü tarafindan yeniden olusturulan ilk spektral bölümler kullanilarak doldurulurlar. Diger örneklerde, bant-genisligi replikasyonu veya frekanstan ziyade, sadece gürültü doldurmak suretiyle yeniden olusturulan spektral bölümler, üçüncü spektral bölümlerin bir üçüncü setini olusturmaktadirlar. Bir yandan kodlama konseptinin çekirdek kodlama/kod-çözme için tek bir alanda çalismasi, öte yandan frekans yenilemesi nedeniyle, IGF yalnizca daha yüksek bir frekans araligini doldurmakla kisitlanmamis olup, ayni zamanda düsük frekans araliklarini da ya frekans yenilemesi olmadan gürültü doldurma ile veya frekans yenilemesi ile farkli bir frekans araliginda bir frekans karosu kullanarak ta doldurabilir. Dahasi, spektral enerjiler konusunda bir bilgi, bireysel enerjiler konusunda bir bilgi veya bir bireysel enerji bilgisi, bir dayanma enerjisi konusunda bir bilgi veya bir dayanma enerjisi bilgisi, bir karo enerjisi konusunda bir bilgi veya bir karo enerjisi bilgisi, veya bir eksik enerji konusunda bir bilgi veya bir eksik enerji bilgisi, sadece bir enerji degeri degil, ayni zamanda bir nihai enerji degerinin elde edilebilecegi bir (ör. mutlak) genlik degeri, bir seviye degeri veya baska bir degeri içerebilecegi üzerinde durulmustur. Dolayisiyla, bir enerji ile ilgili bilgi, ör. enerji degerini ve/Veya bir seviyenin ve/veya bir genligin ve/Veya bir mutlak genligin degerini içerebilir. Bulusun bir baska yönü ise, yeniden yapilandirilmis sinyalin ses kalitesinin, IGF vasitasiyla gelistirilebilir olmasi bulgusudur ve buna olanak saglayan ana kodlayicinin tüm spektruma erisiminin olmasidir, örnek vermek gerekirse, yüksek spektral aralikta yer alan ve algisal anlamda önem arz eden tonal kisimlar parametrik degisimler yerine ana kodlayici vasitasiyla kodlanabilmektedir. Ilaveten, ilk spektral kisimlarin, örnegin genel anlamda düsük frekans araligindan ancak ayni zamanda eger varsa yüksek frekans araligindan gelen tonal kisimlarin olusturdugu bir set gibi ilk set üzerinden alinan frekans karolari kullanilarak bosluk doldurma islemi gerçeklestirilebilir. Öte yandan, kod çözücü tarafta spektral zarf düzenlemesi için, yeniden yapilandirma bandinda yer alan spektral kisimlarin ilk setlerinden gelen spektral kisimlar, örnegin, spektral zarf düzenlemesi tarafindan ileri isleme tabi tutulmamaktadir. Yalnizca. ana kod çözücüden kaynaklanmayan yeniden yapilandirma bandinda kalan spektral degerlere zarf bilgileri uygulanarak zarf düzenlemesi yapilir. Tercihen zarf bilgisi, yeniden yapilandirma bandindaki ilk spektral kisimlarin ilk setine ve ayni yeniden yapilandirma bandindaki ikinci spektral kisimlarin ikinci setine ait enerjiyi hesaba katan tam bant zarf bilgisi olup, ikinci spektral kisimlarin ikinci setinde bulunan son spektral degerlerin sifir oldugu belirlenmistir. Dolayisiyla, bu degerler ana kodlayici tarafindan kodlanmamis ancak düsük çözünürlüklü enerji bilgisi ile parametrik olarak kodlanmistir. Mutlak enerji degerlerinin, uygun gelen bandin bant genisligine göre normallestirildigi veya normallestirilmedigi durumlarda dahil, kod çözücü taraftaki bir uygulamada oldukça kullanisli ve verimli oldugu bulgusu elde edilmistir. Bu durum özellikle kazanç faktörlerinin, yeniden yapilandirma bandindaki artik enerji, kaybolan enerji ve frekans karosu bilgisine dayanilarak hesaplanmasi gerektigi durumlarda geçerli olmaktadir. Ayrica, kodlanmis bit akisinin yalnizca yeniden yapilandirma bantlari için enerji bilgilerini degil, azami frekansa kadar genisleyen ölçek faktörü bantlari için ölçek faktörlerini de kapsamasi tercih edilmektedir. Bu durum, her bir yeniden yapilandirma bandi için, belirli bir tonal kisimda, yani ilk spektral kismin mevcut oldugu zaman, söz konusu ilk spektral kismin ilk seti dogru büyüklükte olacak sekilde kod çözümü saglar. Ayrica, her yeniden yapilandirma bandi için olan ölçek faktörüne ek olarak, burada söz konusu olan yeniden yapilandirma bandi için kodlayici dahilinde enerji üretilir ve kod çözücüye iletilir. Buna ek olarak, yeniden yapilandirma bantlarinin ölçek faktörü bantlariyla örtüsmesi veya enerji gruplamasinin bulundugu durumlarda yeniden yapilandirma bant sinirlarinin ölçek faktörüne ait bant sinirlariyla örtüsmesi tercih edilir. Diger bir özellik, ses kalitesinde meydana gelen belli bozukluklarin, sinyale uyarlanabilir frekans karosu doldurma yapisi uygulanarak düzeltilebildigi bulgusuna dayanmaktadir. Bu amaçla, belli bir` hedef bölge için en iyi uyan kaynak bölgeyi bulmak üzere kodlayici tarafinda bir analiz yapilir. Bir hedef bölge için belli bir kaynak bölgeyi tanimlayici bir uyum bilgisi, tercihe göre bazi ek bilgiler üretilip yan bilgi olarak kod-çözücüye iletilir. Kod-çözücü de uygun bilgileri kullanarak bir frekans karo doldurma islemi uygular. Kodlayici, bunun için, iletilen veri akisindan ya da veri dosyasindan uygun bilgiyi okur ve belli bir yeniden olusturma bandi için tanimlanan kaynak bölgeyi degerlendirir ve, uyum bilgisinde belirtilmisse, ilaveten yeniden olusturma bandi için ham spektral veriler üretmek üzere, bu kaynak bölge verilerinin bazi islemlemelerini yapar. Sonra, bu frekans karosu doldurma isleminin sonucu, yani yeniden olusturma bandi için ham spektral veriler, sonunda armonik bölümler gibi ilk spektral bölümleri de içeren bir yeniden olusturma bandi elde etmekr için, spektral zarf bilgileri kullanilarak, sekillendirilir. Ancak, bu armonik bölümler uyarlanabilir karo doldurma düzenlemesi tarafindan üretilmezler, fakat bu ilk spektral bölümlerin çikisi ses kodu, çözücü veya çekirdek kod-çözücü tarafindan dogrudan yapilir. Uyarlanabilir spektral karo seçimi düzenlemesi, düsük bir granülarite ile çalisabilir. Bu uygulamada bir kaynak bölge genelde örtüsen kaynak. bölgelere bölünmüstür` ve örtüsmeyen frekans hedef bölgeleri ile hedef bölge veya yeniden olusturma bantlari verilir. Sonra, her bir kaynak bölge ile her bir hedef bölge arasindaki benzerlikler, kodlayici- tarafinda belirlenir ve en iyi uyusan bir kaynak bölge ile hedef bölge ikilisi, uyusma bilgileriyle tanimlanir ve kod- çözücü tarafinda yeniden olusturma bandi için ham spektral veriler üretmek için, uyusma bilgilerinde tanimlanan kaynak bölge kullanilir. Daha yüksek granülarite elde etmek amaciyla, her bir kaynak bölgenin, benzerliklerin en fazla oldugu belli bir fasilayi elde etmek için, kaymasina olanak saglanir. Bu fasila. bir frekans kutusu kadar ince olabilir ve bir kaynak bölge ile bir hedef bölge arasinda daha da iyi bir uyumu mümkün kilar. Dahasi, sadece en iyi uyumu olan ikiliyi tanimlamaya ilaveten, bu ilinti ayrica uyum bilgileri içinde iletilebilir ve hatta bir isaret bile iletilebilir. Kodlayici-tarafinda isaretin negatif oldugu belirlendiginde, mukabil bir isaret flamasi da uyum bilgileri içinde iletilebilir ve kod-çözücü tarafinda, kaynak bölge spektral degerleri "-1" ile çarpilir veya kompleks bir gösterimde, 180 derece "döndürülür". Bu bulusun bir diger uygulamasi, bir karo beyazlatma islemi uygulamaktadir. Bir spektrumun beyazlatilmasi, yüzeysel spektral zarf bilgilerini giderir ve benzerligin degerlendirilmesi için esas ilgi konusu olan spektral ince yapiyi vurgular. Dolayisiyla bir çapraz ilinti ölçüsünü hesaplamadan önce, bir yandan bir frekans karosu ve/Veya öte yandan kaynak sinyali, beyazlatilir. Önceden tanimlanan bir prosedürün kullanilarak sadece karo beyazlatildiginda, kod- çözücüye IGF içinde frekans karosuna ayni önceden tanimlanan beyazlatma prosesinin uygulanacagini gösteren bir beyazlatma isareti iletilir. Karo seçimi hususunda, yenilenen spektrumun bir tamsayi miktarindaki dönüsüm kutulari tarafindan spektral olarak kaydirilmasi için ilinti fasilasinin kullanilmasi tercih edilir. Temeldeki dönüsüme bagli olarak spektral kaydirma, toplama düzeltmeleri gerektirebilir. Tek sayili fasilalar olmasi durumunda, MDCT içindeki diger her bandin frekansi- ters çevrilmis gösterimini telafi etmek için, karo ilaveten degisken bir -l/l zamansal sekansla çarpmak suretiyle modüle edilir. Dahasi, frekans karosu üretilirken, ilinti sonucunun isareti uygulanir. Ilaveten, ayni yeniden olusturma bölgesi veya hedef bölge için hizla degisen kaynak bölgeler tarafindan olusturulan yapay olgularin önlenmesini saglamak için, karo budama ve stabilizasyonu kullanilmasi da tercih edilir. Bu amaçla, farkli tanimlanmis kaynak bölgelerarasinda bir benzerlik analizi yapilir ve bir kaynak karo bir esik degerin üzerinde bir benzerlikle diger kaynak karolara benzediginde, bu kaynak karo, diger kaynak karolarla yüksek bir ilintisi oldugu için, muhtemel kaynak karolar setinden çikartilabilir. Dahasi, bir çesit karo seçme stabilizasyonu olarak, mevcut çerçeve içindeki kaynak karolardan hiçbiri mevcut çerçevedeki hedef karolarla ilintili (belli bir esik degerden daha iyi) degilse, önceki çerçevedeki karo sirasinin korunmasi tercih Mevcut bulusun bir baska yönü ise, özellikle ses sinyallerinde siklikla görülen süreksiz kisimlar içeren sinyaller için yüksek frekansli yeniden yapilandirma ile Zamansal Gürültü Biçimlendirmesi (TNS) veya Zamansal Karo Biçimlendirmesi (TTS) teknolojilerinden faydalanilarak azaltilmis bit hizi ve yüksek kalite elde edebilme bulgusuna dayanmaktadir. Bir frekans tahmini ile uygulanan, kodlayici tarafinda TNS/TTS islemlemesi, ses sinyalinin zaman zarfini yeniden olusturur. Uygulamaya bagli olarak, yani, zamansal gürültü biçimlendirme filtresi, sadece kaynak frekans araligini degil, ayni zamanda bir frekans yeniden üretme kod- çözücüsünde tekrar olusturulacak hedef frekans araligini da kaplayan bir frekans araligi içinde de belirlendiginde, zamansal zarf yalnizca çekirdek ses sinyaline bir bosluk doldurmaya baslama frekansina kadar uygulanmayip, ayni zamanda yeniden olusturulan ikinci spektral bölümlerin spektral araliklarina. da uygulanir. Böylece, zamansal karo biçimlendirme olmadan olusabilecek ön-yankilar veya son- yankilar azaltilir veya elimine edilirler. Bu, sadece çekirdek frekans araligi içinde belli bir bosluk doldurmaya baslama frekansina kadar degil, ayni zamanda çekirdek frekans araligi üzerinde bir frekans araligi içinde de bir ters frekans tahmini uygulayarak ta saglanir. Bu amaçla, frekans üzerine bir tahmin yapmadan önce, kod-çözücü tarafinda frekans yenileme veya frekans karosu yenileme yapilir. Ancak, frekans tahmini, spektral zarf biçimlendirmeden önce ya da sonra uygulanabilir; bu, enerji bilgileri hesaplamasinin spektral artik degerler üzerinde, filtrelemeden veya (tam) spektral degerlerden sonra zarf biçimlendirme öncesinde yapilmis olup olmadigina baglidir. Ilaveten, bir veya birkaç frekans karosu üzerinde TTS islemlemesi, kaynak araligi ile yeniden olusturma araligi arasindaki veya iki bitisik yeniden olusturma araligi veya frekans karolari arasindaki ilintinin bir sürekliligini olusturur. Bir uygulamada, kompleks TNS/TTS filtreleme kullanilmasi tercih edilmistir. Böylece, MDCT gibi, kritik bir sekilde örneklenmis bir gerçek. gösterimin (zamansal) örtüsen yapay olgulari önlenmis olmaktadir. Bir kompleks TNS filtresi, kompleks bir modifiye dönüsüm elde etmek için, modifiye edilmis bir ayrik kosinüs dönüsümüne ilaveten bir de modifiye edilmis bir ayrik sinüs dönüsümü uygulanarak hesaplanabilir. Ancak, sadece modifiye edilmis ayrik sinüs dönüsümü degerleri, yani kompleks dönüsümün gerçek bölümü, iletilir. Kod, çözücü tarafinda ise, önceki veya sonraki çerçevelerin MDCT spektrumlari kullanilarak dönüsümün sanal bölümünün tahmini de mümkündür, böylece kod-çözücü tarafinda kompleks filtre tekrar frekansin ters tahmininde ve özellikle kaynak aralik ile yeniden olusturma araligi arasindaki sinir üzerinde ve ayrica yeniden olusturma araligi içindeki frekans-bitisik frekans karolari arasindaki sinir üzerindeki tahminde uygulanabilir. Bulus konusu ses kodlama sistemi, genis bir bit hizlari araliginda rasgele ses sinyallerini etkili bir sekilde kodlar. Oysa, yüksek bit-hizlari durumunda, düsük bit- hizlarinin algisal sikintilari en aza indirgendiginden, bulusun sistemi saydamliga yönelir. Dolayisiyla, mevcut bit hizinin baslica bölümü, sadece kodlayicidaki sinyalin konuyla en ilgili yapisini dalga biçimi kodu için kullanilir ve, ortaya çikan spektral bosluklar, kod-çözücüde orijinal spektrumu kabaca yaklasiklayan sinyal içerigi ile doldurulur. Parametre tahrikli spektral Akilli Bosluk Doldurmanin (IGF) kodlayicidan kod-çözücüye iletilen özel yan bilgi ile kontrolü için çok sinirli bir bit bütçesi tüketilir. Mevcut bulusun tercih edilen düzenlemeleri ilisikte bulunan çizimlere göre açiklanmakta olup, burada: Sekil la'da bir ses sinyalinin kodlanmasi için bir cihaz gösterilmektedir; Sekil lb'de Sekil la'daki kodlayiciyla kodlanmis bir ses sinyalinin kodunun çözülmesi için bir kod- Çözücü gösterilmektedir; Sekil 2a çözücünün tercihli bir uygulamasini göstermektedir; Sekil 2b sifreleyicinin tercihli bir uygulamasini göstermektedir; Sekil 3a'da Sekil lb'deki spektral alan kodu-çözücü ile üretilen bir spektrumun sematik bir düzenlemesi gösterilmektedir; Sekil 3b'deölçek faktör bantlari için ölçek faktörleri ile yeniden olusturma bantlari için enerjiler bir gürültü doldurma bandi için gürültü doldurma bilgileri arasindaki iliskiyi gösteren bir tablo gösterilmektedir; Sekil 4a'daspektral bölümlerin ilk ve ikinci spektral bölümler setlerinin seçimini uygulamak üzere spektral alan kodlayicinin islevselligi gösterilmektedir; Sekil 4b'de sekil 4a'nin islevselliginin bir uygulamasi gösterilmektedir 5a, bir MDCT sifreleyicisinin bir islevselligini göstermektedir; 5b, bir MDCT teknolojisine sahip çözücünün bir islevselligini göstermektedir; 5C'de frekans yenileyicinin bir uygulamasi gösterilmektedir; 6a'da zamansal gürültü biçimlendirme/zamansal karo biçimlendirme islevselligi olan bir ses kodlayicisi gösterilmektedir; 6b'de zamansal gürültü biçimlendirme/zamansal karo biçimlendirmeli bir kod-çözücü gösterilmektedir; 6c'de farkli bir spektral tahmin filtresi ve spektral biçimlendiricisi olan baska bir zamansal gürültü biçimlendirme/zamansal karo biçimlendirme islevselligi gösterilmektedir; 7a'da zamansal karo biçimlendirme (TTS) islevselliginin bir uygulamasi gösterilmektedir; 7b'de Sekil 7a'daki kodlayici uygulamasina uyumlu bir kod-çözücü uygulamasi gösterilmektedir; 7c'debir orijinal sinyalin ve TTS'siz bir artirimli sinyalin bir spektrogrami gösterilmektedir; 7d'deakilli bosluk doldurma frekanslari ile zamansal karo biçimlendirme enerjileri arasindaki uyusmayi gösteren. bir frekans temsili gösterilmektedir; 7e'debir orijinal sinyalin ve TTS'li bir artirimli sinyalin bir spektrogrami gösterilmektedir; 8a'dafrekans yenilemeli iki-kanalli bir kod-çözücü gösterilmektedir; 8b'detemsillerin ve kaynak/hedef araliklarin farkli kombinasyonlarini gösteren bir tablo gösterilmektedir; 8c'deSekil 8a'daki frekans yenilemeli iki-kanalli kod- çözücünün islevselligini gösteren akis semasi gösterilmektedir; 8d'deSekil 8a'daki kod-çözücünün daha detayli bir uygulamasi gösterilmektedir; 8e'deSekil 8a'daki kod-çözücü tarafindan kodu çözülecek iki-kanalli islemleme için bir kodlayicinin bir uygulamasi gösterilmektedir: 9a'dayenileme frekans araligi için enerji degerlerini kullanan frekans yenileme teknolojisi olan bir kod-çözücü gösterilmektedir; 9b'deSekil 9a'daki frekans yenileyicinin daha detayli bir uygulamasi gösterilmektedir; 9c, Sekil 9b'nin islevselligini gösteren bir sematigi göstermektedir; Sekil 9a'nin çözücünün diger bir uygulamasini göstermektedir; Sekil 9a'daki kod-çözücü ile uyumlu bir kodlayicinin bir blok semasi gösterilmektedir; Sekil lOa'daki parametre hesaplayicisinin diger bir islevselligini gösteren bir blok sema gösterilmektedir; Sekil lOa'daki parametrik hesaplayicinin diger bir islevselligini gösteren bir blok sema gösterilmektedir; Sekil lOa'daki parametrik hesaplayicinin diger bir islevselligini gösteren bir blok sema gösterilmektedir; kod-Çözücüdeki bir spektral karolama islemi için spesifik bir kaynak aralik tanimlamasi olan bir diger kod-çözücü gösterilmektedir; Sekil lla'daki frekans yenileyicinin, baska islevselligi gösterilmektedir; Sekil lla'daki kod-çözücü ile is birligi yapmak üzere kullanilan bir kodlayici gösterilmektedir; Sekil 11d'de Sekil llc'deki parametre hesaplayicisinin bir uygulamasinin bir blok semasi gösterilmektedir; Sekil 12a ve 12b'de bir kaynak araligi ve bir hedef araligi gösteren frekans çizimleri gösterilmektedir; Sekil 12c'de iki sinyalin örnek bir iliskisinin bir çizimi gösterilmektedir; Sekil 13a'da bant-genisligi artirimli bir önceki teknik kodlayicisi gösterilmektedir; ve Sekil 13b'de bant-genisligi arttirimli bir önceki teknik Sekil la'dabir ses sinyalinin 99 kodlanmasi için bir cihaz gösterilmektedir; Ses sinyalinin 99, bir örnekleme hizi olan bir ses sinyalini, zaman spektrümu konvertörünün çikisini yaptigi bir spektral gösterime 101 dönüstürmek için bir zaman spektrumu dönüstürücüsü 100 içine girisi yapilir. Spektral gösterimi 101 analiz etmek için, bir spektral analizcinin 102 içine spektrum 101 girisi yapilir. Spektral analizci 102, bir ilk spektral çözünürlükle kodlanacak olan ilk spektral bölümlerin bir ilk setini 103 ve bir ikinci spektral çözünürlükle kodlanacak olan ikinci spektral bölümlerin farkli bir ikinci setini 105 belirlemek üzere konfigüre edilmistir. Ikinci spektral çözünürlük, ilk spektral çözünürlükten daha küçüktür. Ikinci spektral çözünürlügü olan spektral zarf bilgilerini hesaplamak için, bir parametre hesaplayicisina veya parametrik kodlayiciya 104 ikinci spektral bölümlerin ikinci setinin 105 girisi yapilir. Dahasi, ilk spektral çözünürlügü olan ilk spektral bölümlerin ilk setinin bir ilk kodlanmis temsilini 107 üretmek için bir spektral alan ses kodlayicisi 106 saglanmistir. Ayrica, parametre hesaplayici/parametrik kodlayici 104, ikinci spektral bölümlerin ikinci setinin bir ikinci kodlanmis temsilini 109 üretmek üzere konfigüre edilmistir. Ilk kodlanmis temsilin 107 ve ikinci kodlanmis temsilin 109 girisi, bir bit-akisi çoklayicisina veya bit-akisi biçimleyiciye 108 yapilir ve sonunda blok 108 kodlanmis ses sinyalinin, iletilmek veya bir saklama cihazinda depolanmak üzere çikisini yapar. Genelde, Sekil 3a'daki 306 gibi bir ilk spektral bölüm, 307a, 307b gibi iki ikinci spektral bölüm ile çevrelenecektir. Bu, çekirdek kodlayici frekans araliginin bant-sinirlamali oldugu HE AAC'de böyle degildir. Sekil 1b'de, Sekil la'daki kodlayici ile uyumlu olan bir kod- çözücü gösterilmektedir. Bir ilk kodlanmis temsilin 107 girisi, bir ilk spektral çözünürlügü olan ilk spektral bölümlerin bir ilk setinin, ilk kodu çözülmüs bir temsilini üretmek için, bir spektral alan kod-çözücüsüne 112 yapilir. Dahasi, ikinci kodlanmis temsilin 109 girisi, ilk spektral çözünürlükten daha düsük bir ikinci spektral çözünürlügü olan ikinci spektral bölümlerin bir ikinci setinin, ikinci kodu çözülmüs bir temsilini üretmek için, bir parametrik kod- çözücüye 114 yapilir. Kod-çözücü, ilaveten bir ilk spektral bölümü kullanilarak, ilk spektral çözünürlügü olan bir yeniden olusturulmus ikinci spektral bölümü yeniden üretmek için bir frekans yenileyici 116 da içermektedir. Frekans yenileyici 116 bir karo doldurma islemi yapar, yani, ilk spektral bölümlerin ilk setinin bir karosunu veya bölümünü kullanir ve bu ilk spektral bölümlerin ilk setini, ikinci spektral bölümü olan yeniden olusturma araligina veya yeniden olusturma bandina kopyalar, ve genelde spektral zarf biçimlendirme veya kodu çözülmüs ikinci temsil çikisiyla gösterildigi gibi parametrik kod-çözücüyle 114, yani ikinci spektral bölümlerin ikinci seti üzerindeki bilgileri kullanarak, baska bir islem yapar. Ilk spektral bölümlerin kodu-çözülmüs ilk seti ve spektral bölümlerin yeniden olusturulmus ikinci seti, hat 117 üzerindeki frekans yenileyicinin 116 çikisinda gösterildigi gibi, ilk kodu- çözülmüs temsili ve yeniden olusturulmus ikinci spektral bölümü, belli bir yükseklikte örnekleme hizi olan bir zaman temsiline 119 dönüstürmek üzere konfigüre edilmis bir spektrum-zaman konvertörü 118 içine girisi yapilir. Sekil 2b'de, Sekil la'daki kodlayicinin bir uygulamasi gösterilmektedir. Bir ses giris sinyali 99, Sekil la'daki zaman spektrum konvertörüne 100 tekabül eden bir analiz filtre-öbegine 220 girilir. Sonra, TNS blokünda 222 bir zamansal gürültü biçimlendirme islemi yapilir. Dolayisiyla, Sekil 2b'deki bir blok tonal maskesine 226 tekabül eden Sekil la'daki spektral analizciye 102 girilen girdi, ya zamansal gürültü biçimlendirme/zamansal karo biçimlendirme islemi uygulanmayinca, tam spektral degerler olabilir ya da Sekil 2b blok 222'de gösterildigi gibi TNS islemi uygulaninca, spektral artik degerler olabilir. Ilaveten, iki-kanalli veya çok-kanalli sinyaller için bir birlesik kanal kodlamasi 228 uygulanabilir, bu durumda, Sekil la'daki spektral alan kodlayicisi 106, birlesik kanal kodlama bloku 228 içerebilir. Dahasi, kayipsiz bir veri sikistirmasi gerçeklestirmek üzere, ayni zamanda Sekil la'daki spektral alan kodlayicisinin 106 bir bölümü de olan bir entropi kodlayicisi 232 de saglanir. Spektral analizci/tonal maske 226, TNS blokunun 222 çekirdek banda. çiktisini. ve ilk spektral. bölümlerin, ilk. setine 103 tekabül eden tonal komponentleri ve Sekil la'daki ikinci spektral bölümlerin ikinci setine 105 tekabül eden artik komponentleri ayirir. Söz konusu blok 224, Sekil la parametrik kodlayiciya 104 karsilik gelen IGF parametre özütleme sifrelenmesi olarak ve Sekil 1 bit akisi çoklayicisina 108 karsilik gelen bit akisi kodlayicisi 230 olarak gösterilmektedir. Tercihen, analiz filtre-öbegi 222 bir MDCT (modifiye ayrik kosinüs dönüsümü filtre-öbegi) olarak uygulanir ve MDCT ise, modifiye ayrik kosinüs dönüsümünün frekans analiz araci görevi yapmasiyla, sinyali 99 bir zaman-frekans alanina dönüstürmek için kullanilir. Spektral analizör 226 tercihli olarak bir tonalite maskesi uygulamaktadir. Bu tonalite maskesi tahmin asamasi, tonal komponentleri sinyaldeki gürültü-benzeri komponentlerden ayirmak için kullanilir. Bu durum çekirdek kodlayiciya 228, bütün tonal bilesenlerin bir psiko-akustik modül ile kodlamayi saglamaktadir. Tonalite maskesi tahmin asamasi birçok farkli sekilde uygulanabilmekte ve tercihli olarak konusma/ses kodlama (8, 9) için sinüs ve gürültü modellemede ya da [10]'da tarif edilen bir HILN model tabanli ses kodlayicisinda kullanilan sinusoidal iz tahmin asamasina islevsellik olarak benzer bir sekilde uygulanmaktadir. Tercihen, baslama-bitis gezingelerinin korunmasini gerektirmeden kolayca uygulanabilen bir yol kullanilir fakat, baska bir tonalite veya gürültü detektörü de kullanilabilir. benzerligi hesaplar. Hedef` bölge, kaynak. bölgeden spektrum ile temsil edilecektir. Kaynak ve hedef bölgeler arasindaki benzerligin ölçümü, bir Çapraz-ilinti yaklasimi kullanilarak yapilir. Hedef bölge, nTar örtüsmeyen frekans karolarina ayrilir. Hedef bölgedeki her karo için, sabit bir baslama frekansindan nSrc kaynak karolari olusturulur. Bu kaynak karolari, O ile 1 arasinda bir faktörle örtüsürler, ve burada 0, %0 örtüsme ve 1, %100' örtüsme demektir. Bu kaynak karolarin her biri, çesitli gecikmelerdeki hedef karo ile iliskilendirilerek hedef karoya en iyi uyumlu olan kaynak karo bulunur. En iyi eslesen döseme numarasi tileNUm[idx_tar]'da saklanmaktadir, hedef ile en iyi ilinti oldugu gecikme xcorr_lag[idx_tar][idx_src]'de saklanmakta ve korelasyon isareti xcorr;sign[idx;tar][idx4src]'de saklanmaktadir. Iliskinin çok fazla negatif olmasi durumunda, kaynak karonun kod-çözücüde karo doldurma isleminden önce, -1 ile çarpilmasi gerekir. IGF modülü ayni zamanda, tonal komponentler tonalite maskesi kullanilarak muhafaza edildiginden, spektrum içindeki tonal komponentleri çignememeye de özen gösterir. Bant-genisliginde enerji parametresi, hedef bölgenin enerjisini depolamak için kullanilarak spektrumu yeniden dogru olarak olusturmamiz saglanir. Bu yöntemin, bir çok-tonlu sinyalin armonik sebekesinin çekirdek kodlayici tarafindan korunmasi ve sadece sinüzoidler arasindaki bosluklarin kaynak bölgeden en iyi uyan SBR [1]'e göre bazi avantajlari vardir. Bu sistemin ASR (Dogru Spektral Degisim) [2-4] ile kiyasla diger bir avantaji, kod-çözücüdeki sinyalin önemli bölümlerini olusturan bir sinyal sentez basamaginin olmamasidir. Bunun yerine, bu görev çekirdek. kodlayici tarafindan devralinmis olup, böylece spektrumun önemli komponentlerinin Hmhafazasi saglanir. Önerilen sistemin bir baska avantaji, özelliklerin sundugu sürekli ölçeklenebilirliktir. Her bir karo için yalnizca tileNUm[idX;tarj ve xcorr;lag == 0, kullanilmasina brüt granülarite uyumlamasi adi verilir ve bu düsük bit- hizlari için kullanilabilir; her bir karo için xcorr_lag degiskeninin kullanilmasi hedef ve kaynak spektrumlarini daha iyi uyumlamamizi saglar. Ilaveten, ses titremesi ve müzikal gürültü gibi frekans alani yapay olgularini gideren bir karo seçimi stabilizasyon teknigi de önerilmistir. Stereo kanal ikilileri olmasi durumunda, ek bir birlesik stereo islemleme uygulanir. Bu, belli bir hedef araligi için sinyal yüksek ilintili bir kaydirmali ses kaynagina ulastigindan, gereklidir. Bu bölge için seçilen kaynak bölgelerin iyi ilintili olmamasi durumunda, enerjilerin hedef bölgeler için uyumlulastirilmalarina ragmen, ilintisiz kaynak bölgeler nedeniyle alansal imaj zarar görebilir. Kodlayici, her bir hedef bölge enerji bandini analiz eder, genelde bunun için spektral degerlerin bir çapraz-ilintilemesini yapar ve belli bir esik deger asildigi takdirde, bu enerji bandi için bir birlesik isaret düzenler. Kod-çözücüde, bu birlesik isaret düzenlenmedigi takdirde, sol ve sag kanal enerji bantlari tek tek islem görürler. Birlesik isaretin düzenlenmesi durumunda, birlesik stereo alaninda hem enerjiler hem de yamalama yapilir. IGF bölgeleri için birlesik stereo bilgileri, tahmin durumunda, tahmin yönü downmix'ten artiga veya tam aksi olup olmadigini gösteren bir isaret gönderilir. Enerjiler L/R-alanindaki iletilen enerjilerden hesaplanabilir. midNrg[k] : ZeftNrg[k] + rightNrg[k}; sideNrg[k} = leftNrg[k] - rightNrg[k]; burada k dönüsüm alanindaki frekans indeksidir. Ek stereonun aktif' oldugu bantlar için ek stereo alanina enerjileri dogrudan iletmek ve hesaplamak için diger bir çözümdür, böylece hiçbir ek enerji dönüsümüne çözücü tarafinda ihtiyaç duyulmamaktadir. Kaynak karolar daima Orta/Yan-Matrisine göre olusturulurlar: mi'dTi'leLk] :0.5 ~ (lefiTi'le[k] + rig/7lTiZe[k]) sideTiIeIç/c] :0.5 . (le/ITile[k] - rightTile[k]) Enerji ayari: midTileUd :: midTileUc] * midNrgUcî; sideTileUc] 2 sideTiie[k] * sideNrg[k]; Birlesik stereo - LR dönüsümü: Ilave tahmin parametresi kodlanmadiysa: leftTi'leUç] : midTile[k] + sideTileîk] rithTileUc] = midTile[k] - Side 'l"ile[k] Bir ek tahmin parametresi kodlanmissa ve sinyallenen yön ortadan yana dogru ise: sidcTiIe[k} =sideTile[k] - predictionCoegý" - midTi'le[k] righ17`i`le[k] =midTi`le[k] - sideTi'le[k] Sinyallenen yön yandan ortaya dogru ise: midTilelUc] :midTile[k] - predi'ctionCoejf - side Tile[k] lefiTile[k] :midTi'lel[k] - sideîîldk] rightTile[k] =midTileI[k] + sideTile[k] Bu islemleme, yüksek ilintili hedef bölgelerin ve kaydirmali hedef bölgelerin yenilenmesinde kullanilan karolardan elde edilen sol ve sag kanallarin, kaynak bölgeler ilintili olmasa bile, bu gibi bölgeler için stereo imajini koruyarak, hala bir ilintili ve kaydirmali ses kaynagini temsil ederler. Baska bir deyisle, bit-akisinda, genel birlesik stereo kodlamasinda, örnegin L/R. ya da M/S'nin. mi kullanilacagini gösteren birlesik stereo isaretleri iletilir. Kod-çözücüde, ilk olarak, çekirdek bantlar için birlesik stereo isaretlerinin gösterdigi gibi, çekirdek sinyalin kodu çözülür. Sonra, çekirdek sinyal hem L/R hem de M/S temsilinde saklanir. IGF karosunu doldurmak için, IGF bantlari için birlesik stereo bilgilerinin gösterdigi gibi, hedef karo gösterimine uyacak sekilde kaynak karo temsili seçilir. Zamansal Gürültü Biçimlendirmesi (TNS) standart bir teknik olup AAC [ll - l3]'ün bir bölümüdür. TNS, bir algisal kodlayicinin temel düzenlemesinin, filtre-öbegi ile nicemleme asamasi arasina tercihe bagli bir islemleme basamagi koyan bir uzantisi olarak düsünülebilir. TNS modülünün baslica görevi, geçici benzer sinyallerin üretilen nicemleme gürültüsünü zamansal maskeleme bölgesinde saklamak olup, bu da daha etkin bir kodlama düzenlemesi saglar. MDCT'de setini hesaplar. Bu katsayilar daha sonra, sinyalin zamansal zarfini yassiltmak için kullanilirlar. Nicemleme TNS filtrelenmis spektrumunu etkiledigi için, nicemleme gürültüsü de geçici olarak yassiltilir. Kod-çözücü tarafinda ters TNS filtrelemesi uygulamak suretiyle, nicemleme gürültüsü TNS filtresinin zamansal zarfina göre biçimlendirilir ve dolayisiyla nicemleme gürültüsü geçici maskelenir. tercihen yaklasik 20 m uzunlukta bloklar kullanilmalidir. Böyle uzun bir blok içindeki sinyal geçiciler içerirse, karo dolumu nedeniyle IGF spektral bantlarinda isitilebilir ön- ve son-yankilar olusur. Sekil 7c'de, IGF nedeniyle geçici baslangiçtan önce tipik bir ön-yanki etkisi gösterilmektedir. Sol tarafta, orijinal sinyalin spektrogrami ve sag tarafta TNS filtrelemesi olmayan bant-genisligi artirimli sinyalin spektrogrami gösterilmektedir. Bu ön yanki etkisi IGF baglaminda TNS kullanilarak düsürülmektedir. Burada, kod-çözücüdeki spektral yenileme TNS artik sinyali üzerinde yapildigindan, TNS bir zamansal karo biçimlendirme (TTS) aleti olarak kullanilir. Gereken TTS tahmin katsayilari, her zamanki gibi kodlayici tarafindaki tam. spektrum kullanilarak hesaplanir~ ve uygulanir. TNS/TTS start-stop frekanslari, IGF aygitinin IGF start frekansi fIGFstart tarafindan etkilenmez. Mevcut TNS ile kiyasla, TTS stop frekansi, fIGFstart `tan daha yüksek olan IGF aygitinin stop frekansina yükseltilir. Kod-çözücü tarafinda, TNS/TTS katsayilari tekrar tam spektrum, yani çekirdek spektrum arti yenilenmis spektrum arti tonalite haritasindan tonal komponentler (bkz. Sekil 7e) üzerine uygulanir. TTS uygulamasi, orijinal sinyalin zarfina tekrar uymasi açisindan, yenilenen spektrumun zamansal zarfini biçimlendirmek için gereklidir. Böylece gösterilen ön- yankilar azaltilir. Ilaveten, TNS'lerde her zaman oldugu gibi, sinyalde fIGFstartt altindaki nicemleme gürültüsünü hala biçimlendirir. Mevcut kod-çözücülerde, bir ses sinyali üzerine spektral yamalama, yama sinirlarindaki spektral ilintiyi bozar ve dolayisiyla yayinima yol açarak ses sinyalinin zamansal zarfina zarar verir. Dolayisiyla, artik sinyal üzerinde IGF karo doldurmasi yapmanin baska bir yarari, biçimlendirme filtresinin uygulamasindan sonra, karo kenarlari sorunsuz bir sekilde ilintilenirler ve kmi da sinyalin aslina daha yakin bir zamansal reprodüksiyonunu saglar. Bulusa göre bir kodlayicida, TNS/TTS filtreleme tonalite maskeleme islemlemesi ve IGF parametre tahmini yapilan spektrumda, tonal komponentler disinda, IGF start frekansindan yüksek bir sinyal bulunmamaktadir. Bu seyrek spektrum artik çekirdek kodlayici tarafindan, aritmetik kodlama tahminsel kodlama prensipleri kullanilarak kodlanabilir. Bu kodlanan komponentler, sinyalleme bitleriyle birlikte, sesin bit-akisini olustururlar. Sekil 2a'da Hmkabil kod-çözücü uygulamasi gösterilmektedir. Sekil 2a'daki kodlanmis ses sinyaline tekabül eden bit-akisi, Sekil lb'ye göre bloklara 112 ve 114 baglanacak olan çogullama-çözücü/kod-çözücü içine girilir. Bit akisi çogullama-çözücüsü, girilen ses sinyalini Sekil lb'deki ilk kodlanmis temsile 107 ve Sekil lb'deki ikinci kodlanmis temsile 109 ayirir. Ilk spektral bölümlerin ilk setine sahip olan ilk kodlanmis temsil, Sekil lb'deki spektral alan kod- çözücüsüne 112 tekabül eden birlesik kanal kodu-çözme bloku 204 içine girilir. Ikinci ilk kodlanmis temsil, Sekil 2a'da gösterilmemis olan parametrik kod-çözücüye girilir ve sonra, Sekil lb'deki frekans yenileyiciye 115 tekabül eden IGF bloku 202 içine girilir. Frekans yenilemesi için gereken ilk spektral bölümlerin ilk seti, hat 203 vasitasiyla IGF blokuna 202 girilir. Dahasi, birlesik kanal kodunun çözülmesini 204 takiben, tonal maske blokunda 206, tonal maske 206 çikisinin spektral alan kod-çözücünün 112 çikisina tekabül edecegi sekilde spesifik çekirdek kod-çözmesi uygulanir. Sonra, birlestirici 208 tarafindan bir kombinasyon yapilir, yani, birlestiricinin 208 çikisinin artik tam aralikli spektrumuna sahip oldugu, ancak hala TNS/TTS filtrelenmis alaninda oldugu bir çerçeve yapimi gerçeklesir. Sonra, blok 210 içinde, hat 109 vasitasiyla elde edilen TNS/TTS filtre bilgileri kullanilarak bir ters TNS/TTS islemi yapilir, yani TTS yan bilgisi tercihen, örnegin sadece bir AAC veya USAC çekirdek kodlayici olabilen spektral alan 106 tarafindan üretilen ilk kodlanmis temsile dahil edilir, veya ikinci kodlanmis temsile de dahil edilebilir. Blok 210 çikisinda, orijinal girdi sinyalinin örnekleme hizi ile tanimlanan tam aralikli frekans olan, maksimum frekansa kadar komple bir spektrum saglanir. Sonra, sonuçta ses çikis sinyalini elde etmek amaciyla bir spektrum/zaman dönüstürmesi yapilir. Sekil 3a'da spektrumun sematik bir çizimi gösterilmektedir. Spektrum, ölçek faktör bantlarina bölünür ve Sekil 3a'daki örnek çiziminde yedi ölçek faktör bandi SCBl ila SCB7 vardir. Ölçek faktör bantlari, AAC standardinda tanimlanan ve Sekil 3a'da sematik olarak gösterildigi gibi, üst frekanslara yükselen bir bant-genisligi olan AAC ölçek faktör bantlari olabilirler. Akilli bosluk doldurma yapilmasinin, spektrumun en basinda, yani düsük frekanslarda degil, fakat 309'da gösterilen bir IGF start frekansinda IGF islemine baslanmasi tercih edilir. Dolayisiyla, çekirdek frekans bandi, en düsük frekanstan IGF start frekansina kadar uzanir. IGF start frekansinin üzerinde ise, yüksek çözünürlükte spektral seti), ikinci spektral bölümlerin ikinci seti ile temsil edilen düsük çözünürlükte komponentlerden ayirmak üzere spektrum analizi uygulanir. Sekil 3a'da, örnek olarak, spektral alan kodlayici 106 içine veya birlesik kanal kodlayici 228 içine girilen bir spektruni gösterilmektedir, yani, çekirdek kodlayici tam aralikta islem yapar, ancak önemli bir miktardaki sifir veya nicemlemeden önce ya da sonra sifira ayarlanmis spektral degerleri kodlar. Yine de, çekirdek kodlayici tam aralikta, sanki spektrum çizimde gösterildigi gibi olacakmis gibi islem yapar, yani çekirdek kod-çözücünün bir akilli bosluk doldurmanin veya düsük çözünürlükte ikinci spektral bölümlerin ikinci setinin kodlanmasinin farkinda olmasi gerekmez. Tercihli olarak, bir ölçek çarpani bandinin birkaç frekans satirlarini kapsadigi her ölçek çarpani bandi için örnek olarak. sadece tek. bir spektral degeri hesaplayarak ikinci çözünürlük ya da düsük çözünürlük tanimlanirken, yüksek çözünürlük MDCT satirlari gibi spektral satirlarin satir bazli bir kodlamasi tarafindan tanimlanmaktadir. Böylece, ikinci düsük çözünürlük, spektral çözünürlügü açisindan, genelde bir AAC veya USAC çekirdek kodlayici tarafindan uygulanan hat-bazinda kodlamayla tanimlanan ilk veya yüksek çözünürlükten çok daha düsüktür. Ölçek çarpanini ya da enerji hesaplamasini göz önünde bulundurarak, söz konusu durum Sekil 3b'de gösterilmistir. Kodlayicinin bir çekirdek kodlayici olmasi ve sart olmasa da, her bir bantta spektral bölümlerin ilk setinin komponentleri olmasi nedeniyle, çekirdek kodlayici, sadece IGF start frekansininr 309 altindaki çekirdekr araliktaki degil, ayni zamanda IGF start frekansinin üzerindeki örnekleme frekansinin, yani fs/Z , yarisindan küçük ya da esit olan bir maksimum frekansa fIGFstqp kadar olan her bir bant için bir ölçek faktörü hesaplar. Böylece, Sekil 3a'daki kodlanmis faktörleriyle SCBl ila SCB7 birlikte, yüksek çözünürlükte spektral verilere tekabül ederler. Düsük çözünürlükte spektral veriler, IGF start frekansindan baslayarak hesaplanir ve ölçek faktörleriyle SF4 ila SF7 birlikte iletilen enerji bilgi degerlerine E1, E2, E3, E4, tekabül Özellikle, çekirdek kodlayici bir düsük bit-hizi durumu altinda oldugunda, çekirdek bantta ilave bir gürültü-doldurma islemi, yani IGF start frekansindan daha düsük, yani ölçek faktörü bantlarinda da SCBl ila SCB3 uygulanabilir. Gürültü- doldurmada, sifira nicemlenmis bir kaç bitisik spektral hat mevcuttur. Kod-çözücü tarafinda, bu sifira nicemlenmis spektral degerler tekrar-sentezlenmis ve bu tekrar- sentezlenen spektral degerler, Sekil 3b'de 308 ile gösterilen NF2 gibi bir gürültü-doldurma enerjisi kullanilarak, büyüklük açisindan ayarlanabilirler. Mutlak verilere göre veya özellikle USAC'deki gibi ölçek faktörü açisindan göreceli verilere göre verilebilen gürültü-doldurma enerjisi, sifira nicemlenmis bir spektral degerler setinin enerjisine tekabül eder. Bu gürültü-doldurma› spektral hatlari da, bir kaynak araliktan spektral degerler ve enerji bilgileri E1, E2, E3, E4 kullanilarak frekans karolarini yeniden olusturmak için diger frekanslardan frekans karolarinin kullanilmasiyla frekans yenilemesine dayanan herhangi bir IGF islemi olmadan dogruca gürültü-doldurma senteziyle üretilmis üçüncü spektral bölümlerin bir üçüncü seti oldugu da düsünülebilir. Tercihen, enerji bilgileri hesaplanan bantlar, ölçek faktör bantlariyla örtüsürler. Baska örneklerde, ör. ölçek faktör bantlari 4 ve 5 için, sadece tek bir enerji bilgi degerinin iletilecegi sekilde bir enerji degeri gruplandirmasi uygulanir, fakat bu örnekte bile, gruplanmis yeniden olusturulmus bantlarin kenarlari, ölçek faktör bantlarinin kenarlariyla örtüsürler. Farkli bant ayirimlari uygulanirlarsa, bazi tekrar-hesaplamalar veya senkronizasyon hesaplamalari uygulanabilir ve bu belli bir uygulamaya bagli olarak bir anlam tasiyabilir. Tercihen, Sekil la'daki spektral alan kodlayici 106, Sekil 4a'da gösterildigi gibi, psiko-akustik tahrikli bir kodlayicidir. Genelde, örnegin MPEG2/4 AAC standardinda veya MPEGl/Z, Katman 3 standardinda gösterildigi gibi, kodlanacak olan kodlanmis ses sinyali, spektral araliga (Sekil 4a'da 401) dönüstürüldükten sonra, bir ölçek faktör hesaplayicisina 400 iletilir. Ölçek faktör hesaplayicisi, ilaveten nicemlenecek ses sinyalini alan, veya MPEGl/Z Katman 3'te veya MPEG AAC standardinda oldugu gibi, ses sinyalinin kompleks spektral temsilini alan bir psiko-akustik model tarafindan kontrol edilir. Psiko-akustik model, her bir ölçek faktör bandi için, psiko-akustik esigi temsil eden bir ölçek faktörünü hesaplar. Ilaveten, ölçek faktörleri, sonra bilinen iç ve dis özyineleme döngülerinin isbirligiyle veya diger uygun kodlama prosedürü ile bazi bit-hizi kosullarinin yerine getirilecegi sekilde ayarlanirlar. Sonra, bir yandan nicemlenecek spektral degerler ve öte yandan hesaplanan ölçek faktörleri, bir nicemleme islemleyicisine 404 girilir. Basit bir ses kodlayici isleminde, nicemlenecek spektral degerler ölçek faktörler tarafindan tartilirlar ve sonra, tartilan spektral degerler, genelde daha üst dalga yüksekligi araliklarina bir kompresyon islevselligi olan sabit bir nicemleyiciye girilir. Sonra, nicemleme islemleyicisinin çikisinda, daha sonra bitisik frekans degerleri için bir sifir-nicemleme endeksleri seti veya bu alanda ifade edildigi gibi bir sifir degerler "akisi" için tipik olarak spesifik ve son derece etkin kodlamasi olan. bir entropi kodlayicisina iletilen nicemleme endeksleri mevcuttur. Ancak, Sekil la'daki ses kodlayicisinda, nicemleme islemcisi tipik olarak ikinci spektral bölümler üzerindeki bilgileri spektral analizciden alir. Böylece, nicemleme islemcisi 404, nicemleme islemcisinin 404 Çikisinda, spektral analizci 102 tarafindan tanimlanan ikinci spektral bölümler sifir olmasini veya bir kodlayici ya da bir kod-çözücü tarafindan bir sifir temsil ve özellikle spektrumda sifir degerler "akislari" oldugunda son derece etkin bir sekilde kodlanabilen bir sifir temsil olarak kabul edilen temsilleri olmasini saglar. Sekil 4b'de, nicemleme islemcisinin bir uygulamasi gösterilmektedir. MDCT spektral degerleri sifir blokuna 410, bir set içine girilir. Sonra, ikinci spektral bölümler, bloktaki 412 ölçek faktörler ile bir tartma yapilmadan önce, sifira getirilirler. Ilave bir uygulamada, blok 410 saglanmamis ancak blok 413'te tartma blokunu 412 takiben blok 413'te sifir isbirligine ayarlama yapilir. Baska bir uygulama durumunda ise, sifira ayarlama islemi ayrica, nicemleyici blokta 420 bir nicemlemeyi takiben sifir bloka 422 bir ayarlamada da yapilabilir. Bu uygulamada, bloklar 410 ve 413 mevcut olmayacaktir. Genelde, bloklardan 410, 418, 422 en az biri spesifik uygulamaya bagli olarak saglanir. Sonra, blokun 422 çikisinda, Sekil 3a'da gösterilene tekabül eden nicemlenmis bir spektrum elde edilir. Bu nicemlenmis spektrum daha sonra Sekil 2b'deki 232 gibi, ör. USAC standardinda tarif edilen gibi bir Huffman kodlayici veya bir aritmetik kodlayici olabilen bir entropi kodlayicisina Birbirlerine göre alternatif veya paralel olan sifira tarafindan kontrol edilirler. Spektral analizci tercihen bilinen bir tonalite detektörünün bir uygulamasini veya bir spektrumu yüksek bir çözünürlükle kodlanacak komponentlere ve düsük bir çözünürlükle kodlanacak komponentlere ayirmak için islem yapan farkli bir türde detektör içermektedir. Spektral analizcide uygulanan diger benzer algoritmalar, bir ses aktivitesi detektörü, bir gürültü detektörü, bir konusma detektörü veya farkli spektral bölümler için çözünürlük gereksinimleri konusunda spektral bilgilere veya ilgili meta- verilere bagli olan baska bir detektör kod-çözümü olabilir. Sekil 5a'da, örnegin AAC veya USAC'de uygulandigi gibi, Sekil la'daki zaman spektrumu konvertörünün 100 tercih edilen bir uygulamasi gösterilmektedir. Zaman spektrum konvertörü 100, bir geçici detektörü 504 ile kontrol edilen bir pencereleyici 502 içerir. Geçici detektörü 504 bir geçici tespit edince, pencereleyiciye uzun bloklardan kisa bloklara bir geçis sinyali iletilir. Pencereleyici 502 sonra, örtüsen bloklar için, her bir pencerelenmis çerçevenin 2048 degerleri gibi iki N degeri oldugu pencerelenmis çerçeveleri hesaplar. Sonra, bir blok dönüstürücü içinde 506 bir dönüsüm yapilir, ve bu blok dönüstürücü ilaveten bir örnek seyreltme saglayarak, MDCT spektral degerleri gibi N degerleri olan bir spektral çerçeve elde etmek üzere birlesik bir örnek seyreltme/dönüsüm yapilir. Böylece, bir uzun pencere islemi için, blok 506 girisindeki çerçeve 2048 degerleri gibi iki N degeri içerir ve sonra bir spektral çerçevenin 1024 degeri olur. Ancak, daha sonra sekiz kisa blok yapilinca, kisa bloklara, her bir kisa blokun bir uzun pencereye kiyasla pencereli zaman alani degeri ve her bir spektral blokun bir uzun bloka kiyasla 1/8 spektral degeri oldugu, bir degisim yapilir. Bu sekilde, bu örnek seyreltme, pencereleyicinin alani ses sinyalinin 99 kritik olarak örneklenmis bir versiyonu olur. Sonra, Sekil lb'deki frekans yenileyicinin 116 ve spektrum- birlikte islem, yapmalarinin spesifik bir uygulamasini gösteren Sekil 5b referans olarak alinmaktadir. Sekil 5b'de, spesifik bir yeniden olusturma bandi, Sekil 3a'daki ölçek faktör bandi 6 olarak görülür. Bu yeniden olusturma bandindaki ilk spektral bölüm, yani Sekil 3a'daki ilk spektral bölüm 306, çerçeve yapici/ayarlayici bloka 510 girilir. Dahasi, ölçek faktör bandi 6 için bir yeniden olusturulmus ikinci spektral bölüm de çerçeve yapici/ayarlayiciya 510 girilir. Ayrica, bir ölçek faktör bandi 6 için Sekil 3b'deki E3 gibi enerji bilgisi de bloka Yeniden olusturma bandindaki yeniden olusturulmus ikinci spektral bölüm daha önce, frekans karosu tarafindan bir kaynak aralik kullanilarak üretilmistir ve yeniden olusturma bandi daha sonra hedef araliga tekabül eder. Artik, sonunda örnegin, Sekil Za'daki birlestirici çikisinda 208 elde edilenler gibi N degerleri olan komple yeniden olusturulmus çerçeveye bir enerji ayarlamasi yapilir. Sonra, blokta 512, Örnegin blok 512 girisindeki spektral degerler 124 için zaman alani degerleri 248 elde etmek üzere bir ters blok dönüsümü/interpolasyonu yapilir. Bunu takiben, kodlanmis ses sinyalinde yan bilgi olarak iletilen bir uzun pencere/kisa pencere endikasyonu ile tekrar kontrol edilen blokta 514 bir sentez pencereleme islemi yapilir. Sonra, blok 516'da önceki bir zaman çerçevesi ile bir örtüstürme/ekleme islemi yapilir. Tercihen, sonunda MDCT, her bir yeni 2N degerde zaman çerçevesi için N zaman alani degerlerinin çikilacagi sekilde bir %50 örtüsme uygular. Çogunlukla %50 oraninda bir örtüsme tercih edilir, zira blok 516'daki örtüsme/ekleme islemi nedeniyle kritik örnekleme ve bir çerçeveden bir sonraki çerçeveye sürekli bir atlama saglamaktadir. Sekil 3a'da 30l'de gösterildigi gibi hem› IGF start frekansinin altinda hem de Sekil 3a'daki ölçek faktör bandiyla 6 çakisan, öngörülmüs yeniden olusturma bandi için oldugu gibi, IGF start frekansinin üzerinde de, ilaveten bir gürültü-doldurma islemi uygulanabilir. Sonra, gürültü- dolduran spektral degerler ayrica çerçeve yapici/ayarlayici 510 içine de girilebilir ve gürültü-dolduran spektral degerlerin ayarlanmasi da bu blok içinde uygulanabilir veya gürültü-doldurma spektral degerleri, çerçeve yapici/ayarlayici 510 içine girilmeden, gürültü-doldurma enerjisi kullanilarak önceden de ayarlanabilirler. Tercihen, komple spektrumda, bir IGF islemi, yani, baska bölümlerden spektral degerler kullanilarak bir frekans karosu doldurma islemi uygulanabilir. Böylece bir spektral karo doldurma islemi hem bir IGF start frekansinin üzerindeki yüksek bantta, hem de düsük bantta uygulanabilir. Dahasi, frekans karosu doldurma olmaksizin gürültü-doldurma islemi ayrica, IGF start frekansinin hem altinda heni de üzerinde uygulanabilir. Ancak, yüksek kaliteli ve yüksek etkinlikte ses kodlamasi, gürültü-doldurma islemi IGF start frekansinin altindaki frekans araligi ile ve frekans karosu doldurma islemi ise Sekil 3a'da gösterildigi gibi IGF start frekansinin üzerindeki frekans araligi ile sinirlandiginda da elde edilebilir. Tercihen, hedef karolar (TT) (IGF start frekansinin üzerinde frekanslari olan) tam hizli kodlayicinin ölçek faktör bandi kenarlarina baglidirlar. Bilgilerin alindigi kaynak karolar (ST), yani, IGF start frekansinin altindaki frekanslar için, ölçek faktör bandi kenarlari ile baglanmazlar. ST'nin büyüklügü ilgili TT'nin büyüklügüne tekabül etmelidir. Bu, asagidaki örnek kullanilarak gösterilmektedir. TT[O] uzunlugu, 10 MDCT bin'dir. Bu, iki ardisik SOB'nin uzunluguna (4 + 6 gibi) tam olarak tekabül eder. Sonra, TT[O] ile ilinti kurulacak bütün olasi ST'lerin uzunlugu da 10 bin'dir. TT[O] ile bitisik olan ikinci bir hedef karonun TT[1] uzunlugu 15 bin'dir (SCB'nin uzunlugu 7 + 8'dir). Sonra ST için, TT[O] için oldugu gibi 10 bin yerine 15 bin uzunluktur. Hedef karo uzunlugunda bir ST için bir TT'nin bulunamamasi durumunda, (ör. TT uzunlugu, mevcut kaynak araliktan daha fazla oldugunda), bir ilinti hesaplanmaz ve kaynak aralik bir kaç kez bu TT'ye hedef karo TT tamamen dolduruluncaya kadar kopyalanir (kopyalama, ikinci kopyanin en düsük frekansi için bir frekans hattinin, ilk kopyanin en yüksek frekansi için frekans hattini hemen takip edecegi sekilde - frekansta - bir biri ardina yapilir. Sonra, Sekil lb'deki frekans yenileyicinin 116 veya Sekil 2a'daki IGF blokunun 202 diger bir tercih edilen örnegini gösteren Sekil 5c'ye atif yapilmistir. Blok 522, yalnizca bir hedef bandi ID degil ilaveten bir kaynak bandi ID de alan bir frekans karosu üreticisidir. Örnek olarak, kodlayici- tarafindan Sekil 3a'daki ölçek faktör bandinin 3 yeniden olusturma ölçek faktör bandi 7 için çok uygun olacagi sekilde olacagi belirlenmistir. Böylece, kaynak bant ID'si 2 ve hedef bant ID'si 7 olacaktir. Bu bilgiye dayanilarak frekans döseme üreticisi 522, spektral bilesenlerin 523 ham ikinci kisimlarini üretmek için bir kopya ya da harmonik döseme doldurma islemi ya da diger herhangi döseme doldurma islemi uygulamaktadir. Spektral bilesenlerin ham ikinci kisimlari, birinci spektral kisimlarin birinci setine dahil edilen frekans çözünürlügüne özdes olan bir frekans çözünürlügüne sahiptir. Sonra, Sekil 3a'daki 307 gibi, yeniden olusturma bandinin ilk spektral bölümü, bir çerçeve yapici 524 içine girilir ve ham ikinci bölüm de 523 çerçeve yapici 524 içine girilir. Sonra, yeniden olusturulmus çerçeve, ayarlayici 525 tarafindan, yeniden olusturma bandi için, kazanç faktörü hesaplayici 528 tarafindan hesaplanan bir kazanç faktörü kullanilarak ayarlanir. Ancak, çerçevedeki ilk spektral bölüm ayarlayicidan 526 etkilenmez, fakat sadece, yeniden olusturma çerçevesinin ham ikinci bölümü ayarlayicidan 526 etkilenir. Bu amaçla, kazanç faktörü hesaplayici 528 kaynak bandi veya ham ikinci bölümü 523 analiz eder ve ilaveten yeniden olusturma bandinin ilk spektral bölümünü, ayarlayici 526 tarafindan ayarlanan çerçeve çikisinin enerjisinin, bir ölçek faktör bandi 7 tasarlandiginda, enerji E4 olacagi sekilde, dogru kazanç faktörünü 527 bulmak üzere analiz eder. Bu baglamda, bu bulusun, HE-AAC'ye kiyasla, yüksek frekans yeniden olusturma hassasiyetinin degerlendirilmesi son derece önemlidir. Bu, Sekil 3a'da, Ölçek faktör bandi 7 ile ilgili olarak açiklanmistir. Sekil l3a'da gösterilen gibi bir önceki teknik. kodlayicisinin, kodlanacak. yüksek. çözünürlükteki spektral bölümü 307 bir "eksik armonik" olarak tespit edecegi varsayilmistir. Sonra, bu spektral komponentin enerjisi, ör. ölçek faktör bandi 7 gibi, bir yeniden olusturma bandi için bir spektral zarf bilgisi ile birlikte, kod-çözücüye iletilecektir. Bunu takiben, kod-çözücü eksik armonigi yeniden olusturacaktir. Ancak, eksik armonigin 307 Sekil l3b'deki önceki teknigin kod-çözücüsü tarafindan yeniden olusturulacagi spektral deger, yeniden olusturma frekansi 390 tarafindan gösterilen bir frekansta bandin 7 ortasinda olacaktir. Böylece, bu bulus Sekil l3d'deki önceki teknigin kod-çözücüsü tarafindan gösterilecek olan bir frekans hatasini önlemektedir. Bir uygulamada, spektral analizci ayrica, ilk spektral bölümler ile ikinci spektral bölümler arasindaki benzerlikleri hesaplamak için ve hesaplanan benzerlikler baz alinarak, bir yeniden olusturma araligindaki bir ikinci spektral bölüm için, ikinci spektral bölüm ile olabildigince uyumlu olan bir ilk spektral bölümü belirlemek için de uygulanir. Sonra, bu degisken kaynak aralik/hedef aralik uygulamasinda, parametrik kodlayici ilaveten, ikinci kodlanmis temsil içine her bir hedef aralik için bir uyumlu kaynak araligini gösteren bir uyumlu bilgiyi de girecektir. Kod-çözücü tarafinda, bu bilgi daha sonra, bir kaynak bant ID ve bir hedef bant ID bazinda bir ham ikinci bölümün üretilmesini gösteren Sekil 5c'deki bir frekans karosu üreticisi 522 tarafindan kullanilacaktir. Dahasi, Sekil 3a'da gösterildigi gibi, spektral analizci spektral temsili, örnekleme frekansinin yarisinin altinda sadece küçük bir miktar ve tercihen örnekleme frekansinin en az bir çeyregi veya genelde biraz daha yüksek olan bir maksimum analiz frekansa kadar analiz etmek üzere konfigüre edilmistir. Gösterildigi gibi, kodlayici alt-örnekleme olmadan çalisir ve kod-çözücü üst-örnekleme olmadan çalisir. Baska bir deyisle, spektral alan ses kodlayicisi, orijinalde girilen ses sinyalinin örnekleme hizi ile tanimlanan bir Nyquist frekansi olan bir spektral temsil üretmek üzere konfigüre edilmistir. Dahasi, Sekil 3a'da gösterildigi gibi, spektral analizci, spektral temsili, bir bosluk doldurma start frekansiyla baslayip ve spektral temsilin içerdigi bir maksimum frekansla temsil edilen bir maksimum frekans ile bitirerek analiz etmek üzere konfigüre edilmis olup, burada bir minimum frekanstan bosluk doldurma start frekansina kadar uzanan bir spektral bölüni ilk spektral bölümleri setine aittir` ve burada 304, 305, 306, 307 gibi, bosluk doldurma frekansinin üzerinde frekans degerleri olan diger bir spektral bölüm, ilk spektral bölümlerin ilk setine dahil edilmistir. Ana hatlari belirtilen spektral alan ses kod-çözücüsü 112, ilk. kod çözülmüs temsildeki bir spektral deger ile temsil edilen bir maksimum frekansin, zaman temsiline dahil edilmis, bir maksimum frekansla esit olacagi sekilde konfigüre edilmis olup, örnekleme hizinin ilk spektral bölümlerin ilk setinde maksimum frekans için spektral degeri sifirdir veya sifir disinda. bir degerdir. Her durumda, spektral komponentlerin ilk setindeki bu Hmksimum frekans için, ölçek faktör bandi için, üretilen ve bu ölçek faktör` bandindaki tüm spektral degerlerin, Sekil 3a ve 3b kapsaminda bahsi geçtigi gibi, sifira ayarlanmis ya da ayarlanmamis olmalarina bakilmaksizin iletilen bir ölçek faktörü mevcuttur. Dolayisiyla bulus, tonal komponentlerin tam ve dogru bir frekans çogaltmasina imkân sagladigi için, ör. gürültü ikamesi ve gürültü doldurma gibi diger kompresyon etkinligini artirma amaçli parametrik tekniklere (bu teknikler özellikle gürültü benzeri lokal sinyal içeriginin etkin bir temsili içindir), göre avantajlidir. Simdiye kadar, hiç bir en modern teknikte, alçak bant (LF) ve yüksek bant (HF) arasinda sabit bir a priori bölme kisitlamasi olmadan spektral bosluk doldurma ile istege göre bir sinyal içeriginin etkin parametrik temsilini ele almamistir. Bulus sisteminin örnekleri, teknigin simdiki durumundaki yaklasimlari gelistirmekte ve böylece yüksek kompreson etkinligi, hiç veya çok az algisal sikinti ve düsük bit- hizlarinda bile tam ses bandi-genisligi saglamaktadir. Genel sistem asagidakileri içermektedir. - Tam bant çekirdek kodlamasi - Akilli bosluk doldurma (karo doldurma veya gürültü doldurma) . Tonal maske tarafindan seçilen çekirdekte seyrek tonal kisimlar - Tam bant için, karo doldurma dahil, birlesik stereo ikili kodlama . Karo üzerinde TNS - IGF araliginda spektral beyazlatma Daha etkin bir sisteme dogru ilk adim, spektral verileri çekirdek kodlayicininkinden farkli bir ikinci dönüsüm alanina dönüstürme geregini kaldirmaktir. Ses codeclerinin çogu, ör. AAC, temel dönüsüm olarak MDCT kullandigindan, MDCT alaninda da BWE yapilmasi yararli olur. BWE sistemi için ikinci gereksinim, tonal agi muhafaza etmek olup, böylece HF tonal komponentler bile korunmus olacagindan kodlanmis sesin kalitesi de dolayisiyla. mevcut sistemlerden daha üstündür. Bir BWE düzenlemesi için yukarida belirtileni gereksinimlerin ikisini de göz önünde tutmak için, Akilli Bosluk, Doldurma (IGF) adi verilen yeni bir sistem önerilmektedir. Sekil 2b'de kodlayici-tarafinda önerilen sistemin› blok semasi ve Sekil Za'da kod-çözücü tarafinda sistem gösterilmektedir. Sekil 6a'da, bu bulusun baska bir uygulamasinda, kodlanmis bir ses sinyalinin kodunun çözülmesi için bir cihaz gösterilmektedir. Kod-çözücü Cihaz, spektral bölümlerin bir ilk setinin ilk kodu çözülmüs bir temsilini üretmek için bir spektral alan ses kodu-çözücü 602 ve, ilk spektral bölümlerin ilk setinin bir ilk bölümünü kullanarak yeniden olusturulmus bir ikinci spektral bölümü üretmek için spektral alan ses kodu-çözücünün 602 asagisina baglanmis frekans çogalticisini 604 içerir. 603'te gösterildigi gibi, ilk spektral bölüm ve ikinci spektral bölüm içindeki spektral degerler spektral tahmin artik degerlerdir. Bu spektral tahmin artik degerlerini bir tam spektral temsile dönüstürmek için, bir spektral tahmin filtresi 606 saglanmistir. Bu ters tahmin filtresi, ilk frekansin ilk seti ve yeniden olusturulmus ikinci spektral bölümler için, spektral artik degerleri kullanarak, frekansla ilgili bir ters tahmin yapmak üzere konfigüre edilmistir. Spektral ters tahmin filtresi 606, kodlanmis ses sinyalinin içerdigi filtre bilgileri ile konfigüre edilir. Sekil 6b'de, Sekil 6a'daki örnegin daha detayli bir uygulamasi gösterilmektedir. Spektral tahmin artik degerleri 603, bir yeniden olusturma bandi veya belli bir ikinci frekans bölümü için ham spektral degerler üreten bir frekans karo üreticisi 612 içine girilir ve artik yüksek çözünürlükteki ilk spektral temsil ile ayni çözünürlüge sahip olan bu ham veriler, spektral biçimlendirici 614 içine girilir. Spektral biçimlendirici de, bit-akisinda iletilen zarf bilgilerini kullanarak spektrumu biçimlendirir ve spektral olarak biçimlendirilmis veriler daha sonra, bit- akisi yoluyla kodlayicidan kod-çözücüye iletilen filtre bilgilerini 607 kullanarak bir tam spektral degerler çerçevesi üreten spektral tahmin filtresine 615 uygulanirlar. Sekil 6b'de, zarf bilgilerinin hesaplanmasini takiben, kodlayici-tarafinda, bit-akisi yoluyla iletilen ve hat 607 yoluyla kullanilan filtre bilgilerinin hesaplanmasi yapilir. Dolayisiyla, baska bir deyisle, Sekil 6b'deki kod-çözücü ile uyumlu bir kodlayici, önce spektral artik degerleri hesaplayacak ve sonra da ör. Sekil 7a'da gösterildigi gibi, spektral artik degerler ile zarf bilgilerini hesaplayacaktir. Ancak, kodlayici-tarafinda TNS veya TTS filtrelemesi yapilmadan önce zarf bilgilerinin hesaplandigi bazi uygulamalar için diger uygulama da kullanislidir. Sonra, blokta 624 spektral biçimlendirme yapilmadan önce, spektral tahmin filtresi 622 uygulanir. Böylece, baska bir deyisle, (tam) spektral degerler, spektral biçimlendirme islemi 624 Tercihen, kompleks degerli bir TNS filtresi veya TTS filtresi hesaplanir. Bu, Sekil 7a'da gösterilmektedir. Orijinal ses sinyali kompleks bir MDCT blokuna 702 girilir. Sonra, kompleks alanda TTS filtre hesaplamasi ve TTS filtrelemesi yapilir. Sonra, blok 706'da, IGF yan bilgisi hesaplanir ve kodlama vs. için spektral analiz gibi baska bir isleni de hesaplanir. Sonra, Sekil 7a'da X(k)'de gösterilen ilk spektral bölümlerin ilk setini elde etmek için, blok 706 tarafindan üretilen ilk spektral bölümün ilk seti, 708'de gösterilen psiko-akustik model-tahrikli bir kodlayici ile kodlanir ve tüm. bu veriler bit-akisi çogullayicisina 710 yönlendirilirler. Kod-çözücü-tarafinda, kodlanmis veriler, bir yandan IGF yan bilgisini, öte yandan TTS yan bilgisini ve ilk spektral bölümlerin ilk setinin kodlanmis temsilini ayirmak için bir çogullama-çözücüsü 720 içine girilir. Sonra, bir veya birkaç gerçek-degerli spektrumdan bir kompleks spektrumu hesaplamak için blok 724 kullanilir. Daha hem gerçek-degerli hem de kompleks spektrum, bir yeniden olusturma bandi için ikinci spektral bölümlerin ikinci setinde yeniden olusturulmus frekans degerleri üretmek üzere, blok 726 içine girilirler. Sonra, tamamen. elde edilmis ve karosu doldurulmus olan tam bant çerçevesi üzerinde, ters TTS islemi 728 yapilir ve kod-çözücü tarafinda, blok 730'da son bir ters MDCT islemi gerçeklestirilir. Böylece, kompleks TNS filtre bilgisi kullanilmasi, sadece çekirdek bant içinde veya ayri karo bantlari içinde degil çekirdek/karo sinirlari veya karo/karo sinirlari üzerinde de uygulanirken, otomatik olarak sonunda karolar arasinda bir spektral ilintiyi yeniden saglayan bir karo siniri islemlemesi üretir. Karo sinirlari üzerindeki bu spektral ilinti yalnizca frekans karolari üreterek ve frekans karolarinin bu ham verileri üzerinde bir spektral zarf ayarlamasi yapilarak elde edilmezler. Sekil 7c'de bir orijinal sinyal (sol panel) ile bir TTS olmadan arttirimli bir sinyalin karsilastirilmasi gösterilmektedir. 750'de gösterilen üst frekans araligindaki genisletilmis bölümlerle gösterilen güçlü yapay olgular oldugu görülebilir. Ancak bu, 750'de ayni spektral bölüm, Sekil 7c'de yapay olgu ile ilgili komponent 750 ile kiyaslaninca, Sekil 7e'de olmaz. Bulusun ses kodlama sisteminin örneklerinde mevcut bit- hizinin önemli bir kismini kodlayicidaki sinyalin sadece algisal olarak en ilgili yapisi kullanilir` ve elde edilen spektral bosluklar kod-çözücüde, orijinal spektrumu kabaca yaklasiklastiran sinyal içerigi ile doldurulur. Parametre tahrikli spektral Akilli Bosluk Doldurmanin (IGF) kodlayicidan kod-çözücüye iletilen özel yan bilgi ile kontrolü için çok sinirli bir bit bütçesi tüketilir. Ses sinyallerinin saklanmasi ya da iletimi genellikle siki bit orani kisitlamalarina tabidir. Eskiden, sadece çok düsük bit hizi mevcutken codecler, ses bant genisligini büyük ölçüde azaltmak zorundaydilar. Günümüzde, modern ses codecleri, Spektral Bant-Genisligi Replikasyonu (SBR) [1] gibi bant genisligi arttirimi (BWE) yöntemleri kullanarak genis, bantli sinyalleri kodlayabilmektedirler. Bu algoritmalar, yüksek-frekans içeriginin (HF) 4* HF spektral bölgesi içine konuni degistirme (yamalama) ve bir` parametre tahrikli son-islemleme yoluyla kodu çözülmüs sinyalin dalga- biçimi kodlu alçak-frekans bölümünden (LF) üretilen bir parametrik temsiline dayanmaktadirlar. BWE düzenlemelerinde, belli bir çapraz-geçis frekans üzerindeki HF spektral bölgesinin yeniden olusturulmasi, genelde spektral yamalama bazindadir. Genellikle, HF bölgesi Çok sayida bitisik yamadan olusur ve bu yamalarin her birinin kaynagi, söz konusu geçis frekansinin altinda olan LF spektrumunun bant-geçis (BP) bölgeleridir. Teknigin simdiki durumunun sistemleri yamalamayi, bir kaynaktan hedef bölgeye bir bitisik alt-bant katsayilari setini kopyalayarak, bir filtre-öbegi temsili içinde etkin bir sekilde yaparlar. Bir BWE sisteminin bir filtre-öbeginde veya zaman-frekans dönüsüm alaninda uygulanmasi durumunda, bant-genisligi arttirim, sinyalinin sadece sinirli bir kontrolü olasiligi vardir. Genelde, zamansal granülarite, bitisik dönüsüm pencereleri arasinda kullanilan sekme-boyutu ile sinirlidir. Bu, BWE spektral aralikta istenmeyen ön- veya son-yankilara yol açabilir. Algisal ses kodlamadan, bir ses sinyalinin zamansal zarfinin biçiminin, Zamansal Zarf Biçimlendirme (TNS) [14] gibi spektral filtreleme teknikleri kullanilarak eski haline getirilebildigi bilinmektedir. Ancak, teknigin simdiki durumundan bilinen TNS filtresi, gerçek-degerli spektrumlar üzerinde bir gerçek-degerli filtredir. Gerçek-degerli spektrumlar üzerindeki böyle bir gerçek-degerli filtre, özellikle temelindeki gerçek dönüsüm bir Modifiye Ayrik Kosinüs Dönüsümü (MDCT) oldugu takdirde, örtüsen yapay olgular ile ciddi bir sekilde bozulabilir. Zamansal zarf karo biçimlendirmesi, ör. bir Kompleks Modifiye Ayrik Kosinüs Dönüsümünden (CMDCT) elde edilenler gibi kompleks-degerli spektrumlar üzerinde kompleks filtreleme uygular. Bu sekilde, örtüsen yapay olgular önlenir. Zamansal karo biçimlendirme asagidakileri içermektedir: i kompleks filtre katsayisi tahmini ve kodlayicida orijinal sinyal spektrumu üzerine bir yassiltma filtresi uygulamasi . filtre katsayilarinin yan bilgi içinde iletilmesi ~ kod-çözücüde karo doldurulan yeniden olusturulmus spektrum üzerine bir biçimlendirme filtresinin uygulanmasi Bulus, ses dönüsüm kodlamasindan, özellikle Zamansal Gürültü Biçimlendirmeden (TNS) bilinen teknigin simdiki durumunu, bant-genisligi arttirimi baglaminda modifiye edilmis bir sekilde kullanimi için, frekans yönü boyunca lineer tahminle genisletmektedir. Dahasi, bulusun bant-genisligi artirimi algoritmasi, Akilli Bosluk Doldurma (IGF) bazindadir fakat bir sinyalin gerçek- degerli, kritik olarak örneklenmis bir MDCT temsiline dayanan örneklenmis, kompleks-degerli bir dönüsüni (CMDCT) kullanir. CMDCT, her bir kompleks-degerli spektral katsayinin gerçek kismindaki MDCT katsayilari ile sanal kismindaki MDST katsayilarinin kombinasyonu olarak görülebilir. Yeni yaklasimin IGF baglaminda tarif edilmesine ragmen, bulusa göre islemleme, ses sinyalinin bir filtre öbegi temsili bazinda olan herhangi bir BWE yöntemiyle birlikte kullanilabilir. Bu yeni baglam. içinde, frekans yönü boyunca lineer tahmin zamansal gürültü biçimlendirme olarak degil, daha ziyade bir zamansal karo biçimlendirme (TTS) teknigi olarak kullanilir. Geri kalanin gerekçesi, teknigin simdiki durumunun algisal dönüsüm codeclerinde TNS tarafindan yapilan nicemleme gürültü biçimlendirilmesinin aksine, karo dolgulu sinyal komponentlerinin zamansal olarak TTS ile biçimlendirilmesidir. Sekil 7a'da IGF ve yeni TTS yaklasimi kullanan bir BWE kodlayicisinin bir blok semasi gösterilmektedir. Böylece, temel kodlama düzenlemesi asagidaki gibi çalisir: - frekans alan sinyalini X(k) elde etmek için bir zaman alan sinyalinin x(n) CMDCT'sini hesaplama - kompleks-degerli TTS filtreyi hesaplama - BWE için yan bilgiyi alma ve kod-çözücü tarafindan çogaltilmasi gereken spektral bilgiyi çikartma - psiko akustik modül (PAM) kullanarak nicemleme uygulama - verileri depolama/iletme, sadece gerçek-degerli MDCT katsayilari iletilir. Sekil 7b'de mukabil kod-çözücü gösterilmektedir. Bu kod-çözücü esas itibariyla kodlayicida yapilan basamaklari tersine Temel kod-çözme düzenlemesi asagidaki gibi çalisir: - MDCT degerlerinden MDST katsayilarini tahmin etme (bu islemleme bir blok kod-çözücü gecikmesi ekler) ve MDCT ile MDST katsayilarini kompleks-degerli CMDCT katsayilari olarak birlestirme - ileri islemesi ile karo doldurma yapma - iletilen TTS filtre katsayilariyla ters TTS filtreleme uygulama - ters CMDCT'yi hesaplama Alternatif olarak, TTS analizi ve IGF parametre tahmini muntazaman kodlayicida ters çevrilirse, TTS sentezi ve IGF ileri-islemlemesinin sirasi da kod-çözücüde ters çevrilebilir. Etkin dönüsüni kodlamasinda, makul bir dönüsüni kazanci elde etmek için, tercihen yaklasik 20 ms'lik "uzun bloklar" kullanilmalidir. Böyle bir uzunluktaki blok içindeki sinyalin geçiciler içermesi durumunda, doldurma nedeniyle yeniden olusturulmus spektral bantlarda isitilebilir ön- ve son- yankilar olusur. Sekil 7c'de, IGF nedeniyle geçicileri bozan ön- ve son- yanki efektleri göstermektedir. Sekil 7c'deki sol panel üzerinde, orijinal sinyalin spektrogrami ve sag panel uzerinde bulusun TTS filtrelemesi olmaksizin karo doldurulmus sinyalin spektrogrami gösterilmektedir. Bu örnekte, çekirdek bant ile karo-doldurulmus bant arasindaki IGF start frekansinin fIGFstart veya fSplit , fs/4 olmasi seçilir. Sekil 7c'deki sag panelde, özellikle kopyalanip çogaltilmis frekans bölgesinin üst spektral ucunda belirgin olarak, geçicileri çevreleyen ön-ve son-yankilar görülebilir. TTS modülünün baslica görevi, bu istenmeyen sinyal komponentlerini bir geçicinin yakin çevresinde kisitlamak ve böylece bunlari insan algisinin zamansal maskeleme etkisiyle belirlenen zamansal bölge içinde saklamaktir. Dolayisiyla, gerekli TTS tahmin katsayilari, CMDCT alaninda "ileri tahmin" kullanilarak hesaplanmis ve uygulanmistir. TTS ve IGF'yi bir codec içine birlestiren bir düzenlemede, bazi TTS parametrelerini ve IGF parametrelerini, bir IGF karosunun ya bir TTS filtresi (yassiltici veya biçimlendirici filtre) ile tamamen filtrelenmis olup olmadigi önemlidir. Dolayisiyla, tüm, TTSstart[..] veya TTSstop[..] frekanslari bir IGF karosu içinde sikistirilmayacak, ilgili fIGF... frekanslarina hizalanacaktir. Sekil 7d'de, bir üç TTS filtreli set için bir TTS ve IGF isleme alanlari örnegi gösterilmektedir. TTS stop frekansi, IGF aygitiinin fIGFstart.'dan daha yüksek olan stop frekansina ayarlanir. TTS birden fazla filtre kullanirsa, iki TTS filtresi arasindaki geçis-frekansinin IGF ayrik frekansina uymasi saglanmalidir. Aksi takdirde, bir TTS alt-filtresi fIGFstart. üzerinden geçerek asiri-biçimlendirme gibi, istenmeyen yapay olgulara yol açacaktir. Sekil 7a ve Sekil 7b'de gösterilen uygulama tipinde, kod- çözücüde enerjilerin dogru bir sekilde ayarlanmasina ek bir özen gösterilmelidir. Bu özellikle TTS ve IGF islemlemesinde farkli tahmin kazançlari olan farkli TTS filtreleri bir IGF karosunun kaynak bölgesine (yassiltici bir filtre gibi) ve hedef' spektral bölgesine (bahsi geçen yassiltici filtrenin tam karsiti olmayan bir biçimlendirme filtresi gibi) uygulandiginda önemlidir. Bu durumda, uygulanan iki TTS filtresinin tahmin kazanç orantisi artik bire esit olmayip dolayisiyla bu orantiyla bir enerji ayarlamasi uygulanmalidir. Alternatif uygulama tipinde, IGF ileri-islemleme ile TTS'nin sirasi ters çevrilir. Kod-çözücüde, bunun anlami, IGF ileri- islemleme ile enerji ayarlamasi TTS filtrelemesini takiben hesaplanir, ve dolayisiyla sentez dönüsümden önceki son islemleme basamagidir. Dolayisyla, kodlama esnasinda bir karoya uygulanan farkli TTS filtre kazançlarina bakilmaksizin, nihai enerji, IGF islemlemesi ile daima dogru bir sekilde ayarlanir. Kod-çözücü tarafinda, TTS filtre katsayilari tekrar tam spektrum, yani yeniden üretilen spektrum ile genisletilen çekirdek spektrum üzerine uygulanir. TTS'nin uygulamasi, orijinal sinyalin zarfina tekrar uymasi için, yeniden üretilen spektrumun zamansal zarfinin olusturulmasi için gereklidir. Böylece gösterilen ön-yankilar azaltilir. Ilaveten, her zamanki gibi kalan TNS ile fIGFstart altindaki sinyalde nicemleme gürültüsü hala zamansal olarak biçimlendirilir. Mevcut kodlayicilarda, bir ses sinyali (ör. SBR) üzerindeki spektral yamalama, yama sinirlarindaki spektral ilintileri bozar ve böylece yayinim üreterek ses sinyalinin zamansal zarfina zarar verir. Bu durumda, artik sinyal üzerinde IGF karo doldurmasi yapilmasinin bir diger yarari da, TTS biçimlendirme filtresinin uygulanmasindan sonra, karo kenarlari pürüzsüz bir sekilde iliskilendirilerek, sinyalin aslina daha sadik bir zamansal röprodüksiyonunun elde edilebilmesidir. Buna göre islemlenmis sinyalle elde edilen sonuç, Sekil 7e'de gösterilmektedir. Filtre edilmemis versiyona (Sekil 7c, sag panel) kiyasla, TTS filtrelenmis sinyalde istenmeyen ön- ve son-yankilarda iyi bir azalma görülür (Sekil.7e, sag panel). Dahasi, Sekil 7a'da, Sekil 7b'deki veya Sekil 6a'daki kod- çözücüye uyan bir kodlayici gösterilmektedir. Esas itibariyla, bir ses sinyalini kodlamak için bir cihaz, bir ses sinyalini bir spektral temsile dönüstürmek üzere 702 gibi bir zaman-spektruni konvertörü içerir. Spektral temsil, bir gerçek deger spektral temsili olabilir veya, blok 702'de gösterildigi gibi, bir kompleks deger spektral temsili olabilir. Ilaveten, spektral artik degerler üretmek üzere frekans üzerinde bir tahmin yapmak için, 704 gibi bir tahmin filtresi saglanmis olup, burada tahmin filtresi 704, ses sinyalinden türetilmis ve Sekil 7a'da 7l4'te gösterildigi gibi bir bit-akisi çogullayicisina 710 iletilmis olan tahmin filtresi ile tanimlanir. Dahasi, psiko-akustik tahrikli ses kodlayici 704 gibi bir ses kodlayici saglanmistir. Ses kodlayici, ilk spektral bölümlerin kodlanmis bir ilk setini elde etmek üzere spektral artik degerlerin ilk spektral bölümlerinin bir ilk setini elde etmek için konfigüre edilmistir. Ilaveten, ikinci spektral bölümlerin bir ikinci setini kodlamak üzere Sekil 7a'da 706'da gösterildigi gibi bir parametrik kodlayici saglanmistir. Tercihen, ilk spektral bölümlerin bir ilk seti, ikinci spektral bölümlerin ikinci setine kiyasla, daha yüksek bir spektral çözünürlük ile kodlanir. Son olarak, Sekil 7a'da gösterildigi gibi, parametrik olarak kodlanmis olan ikinci spektral bölümlerin ikinci setini, ilk spektral bölümlerin kodlanmis ilk setini ve Sekil 7a'da, 7l4'teki "TTS yan bilgisi" olarak gösterilen filtre bilgilerini içeren kodlanmis sinyalin çikisi için, bir çikis arayüzü saglanmistir. Tercihen, tahmin filtresi 704, filtre bilgilerini hesaplamak için spektral temsilin spektral degerlerini kullanmak üzere konfigüre edilmis bir filtre bilgisi hesaplayicisi içerir. Dahasi, tahmin filtresi, filtre bilgilerini hesaplamak için kullanilan spektral temsilin spektral degerleriyle ayni spektral artik degerleri hesaplamak üzere konfigüre edilmistir. Tercihen, TTS filtresi 704, AAC standardiyla uygun olarak TNS aygitini uygulayan önceki teknik ses kodlayicilari için bilinenle ayni sekilde konfigüre edilmistir. Daha sonra, Sekil 8a ila 8e baglaminda iki-kanalli kod- çözmenin kullanildigi baska bir uygulama da ele alinmistir. Dahasi, Sekil 2a, 2b (birlesik kanal kodlama 228 ve birlesik kanal kodu-çözme 204) baglamindaki mukabil elementlerin tarifine de atif yapilmaktadir. Sekil8a'da, kodu çözülmüs bir iki-kanalli sinyal üretmek için bir ses kodu-çözücü gösterilmektedir. Ses kodu-çözücü, ilk spektral bölümlerin bir ilk setini elde etmek için kodlanmis bir iki-kanalli sinyalin kodunu çözmek üzere dört ses kodu- çözücü 802 ve ilaveten, ikinci spektral bölümlerin bir ikinci seti için parametrik veriler saglamak üzere bir parametrik kod-çözücü 804 ve, ilaveten ikinci spektral bölümler için, bir ilk ya da ikinci farkli iki-kanalli temsili belirleyen bir iki-kanalli tanimlama içermektedir. Ilaveten, ilk spektral bölümlerin ilk setinin bir spektral bölümüne bagli olan bir ikinci spektral bölümü, ve ikinci bölüm için parametrik verileri ve ikinci bölüni için iki-kanalli tanimlamayi çogaltmak üzere bir frekans çogaltici 806 saglanmistir. Sekil 8b'de, kaynak aralikta ve hedef aralikta, iki-kanalli temsiller için farkli kombinasyonlar gösterilmektedir. Kaynak aralik, ilk iki-kanalli temsil içinde ve hedef aralik ta ilk iki-kanalli temsil içinde olabilir. Alternatif olarak, kaynak aralik ilk iki-kanalli temsil içinde ve hedef aralik ikinci iki-kanalli temsil içinde olabilir. Dahasi, kaynak aralik ikinci iki-kanalli temsil içinde olabilir ve hedef aralik Sekil 8b'deki üçüncü kolonda gösterildigi gibi, ikinci iki-kanalli temsil içinde olabilir. Son olarak, hem kaynak aralik hem de hedef aralik ikinci iki-kanalli temsil içinde olabilir. Bir örnekte, ilk iki-kanalli temsil ayri bir iki-kanalli temsil olup, iki- kanalli sinyalin iki kanali ayri ayri temsil edilirler. Sonra, ikinci iki-kanalli temsil bir birlesik temsil olup, iki-kanalli temsilin iki kanali birlikte temsil edilirler, yani, mukabil hoparlörlere çikis yapmak için gerektigi gibi ayri bir iki kanalli temsilin tekrar hesaplanmasi için baska bir islemleme veya temsil dönüsümü gerekmektedir. Bir uygulamada, ilk iki-kanalli temsil bir sol/sag (L/R) temsil olabilir ve ikinci iki-kanalli temsil bir birlesik stereo temsildir. Ancak, sol/sag veya M/S veya stereo tahmin disinda diger iki-kanalli temsiller de bu bulus için uygulanabilir ve kullanilabilirler. Sekil 8c'de, Sekil 8a'daki ses kodu-çözücü tarafindan yapilan islemler için bir akis semasi gösterilmektedir. Bir basamakta 812, ses kodu-çözücü 802 kaynak araligin kod-çözülmesi gerçeklestirilir. Sekil 3a'ya göre, kaynak aralik ölçek faktör bantlari SCBl ila SCB3 içerebilir. Dahasi, her bir ölçek faktör için bir iki-kanalli tanimlama olabilir ve örnegin ölçek faktör bandi 1, ilk temsilde (L/R gibi) ve üçüncü ölçek faktör bandi ise, M/S veya tahmin downmix/artik gibi ikinci iki-kanalli temsilde olabilir. Böylece basamak 812, farkli bantlar için farkli temsillerle sonuçlanabilir. Sonra, basamak 814'te, frekans çogaltici 806, bir frekans çogaltimi için bir kaynak aralik seçmek üzere konfigüre edilmistir. Basamak 816'da, frekans çogaltici 806 daha sonra kaynak araligin temsilini kontrol eder ve blok 818'de frekans çogaltici 806, kaynak araligin iki-kanalli temsilini hedef araligin iki-kanalli temsili ile karsilastirir. Her iki temsil ayni ise, frekans çogaltici 806 iki-kanalli sinyalin her bir kanali için ayri bir frekans çogaltimi saglar. Ancak, blok 818'de tespit edilen› iki temsil ayni degilse, sinyal akisi 824 alinir* ve blok 822 kaynak araliktan diger iki- kanalli temsili hesaplayip bu hesaplanan diger iki-kanalli temsili, hedef araligin çogaltimi için kullanir. Böylece, Sekil 8a'daki kod-çözücü, ilk iki-kanalli temsil içindeki bir kaynak araligi kullanarak, ikinci iki-kanalli tanimi oldugu gösterilen bir hedef araligin çogaltilmasini mümkün kilmaktadir. Dogal olarak, bu bulus ilaveten, ayni iki- kanalli tanimi olan bir kaynak araligi kullanarak bir hedef aralik çogaltimini da saglamaktadir. Arti, bu bulus, bir birlesik iki-kanalli temsili gösteren bir iki-kanalli tanimi olan bir` hedef araligin çogaltimini ve sonra. bu temsilin, depolama. veya iki-kanalli sinyal için› mukabil hoparlörlere iletimi için gereken ayri bir kanal temsiline dönüsümünü de saglamaktadir. Iki-kanalli temsilin iki kanalinin, sol kanal ve sag kanal olarak iki stereo kanal olabilecegi vurgulanmistir. Ancak, sinyal ayni zamanda örnegin bes kanali ve bir derin-bas hoparlör kanali veya daha da fazla kanali olan çok-kanalli bir sinyal de olabilir. Sonra, Sekil 8a ila 8e baglaminda ele alindigi gibi, çiftlerin ör. bir sol kanal ve bir sag kanal, bir sol surround kanal ve bir sag surround kanal, ve bir orta kanal ile bir LFE (derin bas hoparlör) kanali olabildigi, ikili bir iki-kanalli islemleme yapilabilir. Örnegin alti giris kanalinin üç adet iki-kanalli islemleme prosedürleriyle temsil edilmesi için, baska tip ikilemeler de kullanilabilir. Sekil 8d'de, Sekil 8a'ya tekabül eden bulusa göre bir kod- çözücünün bir blok semasi gösterilmektedir. Bir kaynak aralik veya bir çekirdek kod-çözücü 830, ses kod-çözücüsüne 802 ve 846, Sekil 8a'daki frekans çogalticinin 806 parçalari olabilirler. Özellikle, blok 832 tek tek bantlardaki kaynak aralik temsillerini, hem ilk temsildeki hem de ikinci iki- kanalli temsildeki bir komple kaynak aralik setini, blokun 832 çikisinda mevcut olacagi sekilde dönüstürmek için bir temsil dönüstürücüsüdür. Bu iki komple kaynak aralik temsili, kaynak araligin her iki temsili için olan depoda 834 saklanabilir. Sonra, blok 836, giriste oldugu gibi, bir kaynak aralik ID ve ilaveten hedef aralik için bir girdi olarak bir iki-kanalli için iki-kanalli ID bazinda, frekans karo üreticisi depoya 834 erisim saglar ve hedef aralik için 835'teki frekans karo üreticisine girilen iki-kanalli ID ile uyumlu olan kaynak araligin iki-kanalli temsilini alir. Böylece, hedef aralik için iki-kanalli ID birlesik stereo islemlemesi gösterdiginde, frekans karo üreticisi 836, kaynak aralik ID 833 tarafindan gösterilen kaynak araligin birlesik stereo temsilini elde etmek üzere depoya 834 erisir. Frekans karosu üreticisi 836 bu islemi her bir hedef aralik için gerçeklestirir ve frekans karosu üreticisinin 836 çiktisi, iki-kanal tanimlamasi ile tanimlanan kanal temsilinin her bir kanalinin mevcut olacagi sekildedir. Sonra, bir zarf ayarlayicisi 838 tarafindan bir zarf ayarlamasi yapilir. Zarf ayarlamasi, iki-kanal tanimlamasi ile tanimlanan iki-kanal alaninda yapilir. Bunun için zarf ayarlama parametreleri gerekir ve bu parametreler tarif edildigi gibi, ayni iki-kanalli temsil içinde kodlayicidan kod-çözücüye iletilirler. Zarf ayarlayici tarafindan islemlenecek olan hedef araliktaki iki-kanal tanimlamasinin bu hedef aralik için zarf verilerinden ziyade farkli bir iki- kanal temsilini gösteren bir iki-kanal tanimlamasi oldugunda, bir parametre dönüstürücü 840 zarf` parametrelerini gereken iki-kanal temsile dönüstürür. Örnegin, bir bant için iki- kanal tanimlamasi birlesik stereo kodlamasi gösterdiginde ve, bu hedef aralik için parametreler L/R zarf parametreleri olarak iletildiginde, parametre dönüstürücüsü, tarif edildigi gibi, L/R zarf parametrelerinden birlesik stereo zarf parametrelerini hesaplar, böylece bir hedef araligin spektral zarf ayarlamasi için dogru parametrik temsil kullanilmis Diger bir tercih edilen örnekte, bir hedef aralikta birlesik stereo kullanilinca, zarf parametreleri birlesik stereo parametreleri olarak iletilmislerdir. Zarf ayarlayicisina 838 girilen girdinin, farkli iki-kanalli temsilleri olan bir hedef araliklar seti oldugu varsayilirsa, zarf ayarlayicisinin 838 çikisi da farkli iki-kanalli temsillerde bir hedef araliklar setidir. Bir hedef araligin M/S gibi bir birlesik temsili oldugunda, bu hedef aralik, bir depolama veya hoparlörlere iletim için gereken ayri temsili hesaplamak üzere bir temsil dönüstürücüsü 842 tarafindan islemlenir. Ancak, bir hedef araligin zaten ayri bir temsili varsa, sinyal akisi 844 alinir ve temsil dönüstürücüsü 842 atlanir. Blokun 842 çikisinda, bir ayri iki-kanalli temsil olan bir iki-kanalli spektral temsil, elde edilir ve bu, daha sonra, bir frekans/zaman dönüsümü veya baska bir gereken islemleme olabilen ilave islemleme ile, blok 846 tarafindan gösterildigi gibi daha da islemlenebilir. Tercihen, ikinci spektral bölümler frekans bantlarina tekabül ederler ve iki-kanalli tanimlama, Sekil 8b'deki tabloya göre her bir frekans bandi için bir isaretin mevcut oldugu bir isaretler dizisi olarak saglanir. Sonra, parametrik kod- çözücü, isaretin olusup olusmadigini ve ilk spektral bölümün bir ilk ya da bir ikinci temsili için kullanilacak bir isarete göre de frekans üreticiyi 106 kontrol etmek üzere konfigüre edilir. Bir örnekte, sadece Sekil 3a'daki IGF start frekansi 309 ile baslayan yeniden olusturma araliginin, farkli yeniden olusturma bantlari için iki kanalli tanimlamalari vardir. Diger bir örnekte ise, bu ayni zamanda IGF start frekansinin 309 altindaki frekans araligi için de geçerlidir. Baska bir örnekte, kaynak bant tanimlamasi ve hedef bant tanimlamasi, bir benzerlik analizi ile adaptif olarak belirlenebilir. Ancak, bulusa göre iki-kanal islemlemesi ayrica bir kaynak araliktan bir hedef araliga sabit bir baglanti oldugunda da uygulanabilir. Bir kaynak aralik, frekansa göre, bir armonik frekans karosu doldurma islemiyle veya bir kopyalama frekans karosu doldurma islemiyle, yüksek etkinlikli AAC islemlemesinden bilinen çok sayidaki yamalarin islemlenmesine benzer iki veya daha fazla frekans karosu doldurma islemi kullanilarak, daha genis bir` hedef aralik olusturmak için kullanilabilir. Sekil 8e'de, iki-kanalli bir ses sinyalini kodlamak için bir ses kodlayicisi gösterilmektedir. Kodlayici, iki-kanalli ses sinyalini spektral temsile dönüstürmek için bir zaman- spektrum dönüstürücüsü 860 içermektedir. Ayrica, iki-kanalli ses kanali ses sinyalini bir spektral temsile dönüstürmek için bir spektral analizci 866 içermektedir. Ayrica, hangi spektral bölümlerin yüksek bir çözünürlük ile kodlanacagini belirlemek için, yani ilk spektral bölümlerin ilk setini ve ilaveten ikinci spektral bölümlerin ikinci setini bulmak için, bir analiz yapmak üzere bir spektral analizci 866 saglanmistir. Dahasi, bir ilk iki-kanalli temsili veya bir ikinci iki- kanalli temsili tanimlayan bir iki-kanal tanimlamasini belirlemek üzere, ikinci spektral bölümlerin ikinci setini analiz etmek için bir iki-kanalli analizci 864 saglanmistir. Iki-kanalli analizin sonucuna bagli olarak, ikinci spektral temsil içindeki bir bant, ya ilk iki-kanalli temsil veya ikinci iki-kanalli temsil kullanilarak parametrelenir ve bu bir* parametre kodlayicisiyla 868 yapilir. Çekirdek frekans araligi, yani Sekil 3a'daki IGF start frekansini 309 altinda olan frekans bandi, bir çekirdek kodlayici 870 ile kodlanir. Bloklarin 868 ve 870 sonucu, bir çikis arayüzüne girilir. Gösterildigi gibi, iki-kanal analizcisi IGF start frekansinin üzerindeki her bir bant için veya tüm frekans araligi için bir iki-kanal tanimlamasi saglar ve bu iki-kanal tanimlamasi da çikis arayüzüne 872 iletilerek, bu verilerin de çikis arayüzü 872 tarafindan kodlanmis bir sinyale 873 dahil edilmesi saglanir. Dahasi ses kodlayicinin bant-genelinde bir dönüstürücü 862 içermesi tercih edilir. Iki-kanal analizcisinin 862 karari bazinda, zaman spektrumu konvertörünün 862 çikis sinyali, Iki-kanal analizcisinin ve özellikle Iki-kanal ID 835'in gösterdigi bir temsile dönüstürülür. Böylece, bant-genelinde dönüstürücünün bir çiktisi 862, her bir frekans bandinin ilk iki-kanal temsili veya ikinci farkli iki-kanal temsili içinde olabildigi bir frekans bantlari setidir. Bu bulus tam banta uygulaninca, yani hem kaynak aralik hem de yeniden olusturma araligi bant-genelinde dönüstürücü tarafindan islemlendiginde, spektral analizci 860 temsili analiz edebilir. Alternatif olarak, spektral analizci 860 ayrica, kontrol hatti 861 ile gösterildigi gibi, zaman spektrumü konvertörü tarafindan çikilan sinyali de analiz edebilir. Böylece, spektral analizci 860 tercih edilen tonalite analizini, ya bant-genelinde dönüstürücünün 862 çiktisi veya bant-genelinde dönüstürücü 862 tarafindan islemlenmeden önce, zaman spektrumu konvertörünün 860 çiktisi üzerinde uygulayabilir. Dahasi, spektral analizci belli bir hedef aralik. için en iyi uyan kaynak araligin tanimlamasini ya bant-genelinde dönüstürücünün 862 sonucur ya da zaman spektrumu konvertörünün 860 sonucu üzerinde uygulayabilir. Daha sonra, Sekil 3a ve Sekil 3b baglaminda açiklanmis olan enerji degerlerinin. tercih edilen bir hesaplanma yöntemini göstermek için Sekil 9a ila 9d referans olarak alinmistir. Teknigin simdiki durumunun modern ses kodlayicilari, belli bir ses sinyalini temsil eden verilerin miktarini en aza indirgemek için çesitli teknikler uygulamaktadirlar. USAC [1] gibi ses kodlayicilar, belli bir ses sinyalinin spektral bir temsilini elde etmek için, MDCT gibi bir zamandan frekansa dönüsüm uygularlar. Bu MDCT katsayilari, insan isitme sisteminin psikoakustik özellikleri kullanilarak nicemlendirilirler. Mevcut bit-hizi azaldigi takdirde, kod- çözücü tarafinda duyulabilir yapay olgulara yol açan büyük sayilarda sifirlanmis spektral degerler çikaracak sekilde daha yüzeysel bir nicemleme gerçeklesir. Algisal kaliteyi iyilestirmek için, teknigin simdiki durumunun kod-çözücüleri bu sifirlanmis spektral kisimlari rasgele gürültü ile doldurmaktadirlar. IGF yöntemi, spektrumdaki bu bosluklari doldurmak için, kalan sifir-olmayan sinyalden karolar toplar. Kodu çözülen ses sinyalinin algisal kalitesi için, spektral katsayilarin spektral zarfi ve enerji dagiliminin korunmasi son derece önemlidir. Burada sunulan enerji ayarlama yöntemi, ses sinyalinin spektral MDCT zarfini yeniden olusturmak için Ses sinyali, eSBR [15] içinde, en az ikilik bir faktörle alt- örneklenir ve spektrumun yüksek frekans kismi tamamen sifirlanir [1, 17]. Bu iptal edilen kisim kod-çözücü tarafinda, parametrik tekniklerle, eSBR, degistirilir, eSBR, bos yüksek frekans kismini degistirmek ve ses sinyalini tekrar örneklemek için kullanilan bir ek dönüsüm, QMF dönüsümü anlamindadir [17]. Bu, bir ses kodlayiciya hem hesaplama kompleksligi hem de bellek tüketimi yükler. USAC kodlayicisi [15] spektral bosluklari (sifirlanan spektral hatlar) rasgele gürültüyle doldurma olanagi sunmaktadir ancak bunun asagidaki sakincalari vardir: rasgele gürültü bir geçici sinyalin zamansal ince yapisini koruyamaz ve bir tonal sinyalin armonik yapisini da muhafaza edemez. eSBR'nin kod-çözücü tarafinda çalistigi alan, kodlayici [1] tarafindan tamamen iptal edilmisti. Dolayisiyla eSBR yüksek frekans bölgesindeki tonal hatlari iptal edebilir veya orijinal sinyalin armonik yapilarini bozabilir. eSBR'nin QMF frekans çözünürlügü son derece düsük oldugundan ve sinüzoid komponentlerin tekrar eklenmesi sadece temeldeki filtre- öbeginin yüzeysel çözünürlügünde mümkün oldugundan, kopyalanmis frekans araliginda, eSBR'deki tonal komponentlerin çogaltilmasi çok düsük bir hassasiyete sahiptir. eSBR, yamalanmis alanlarin enerjilerini ayarlamak için, spektral zarf ayarlamasi [1], teknikler kullanir. Bu teknik, spektral zarfi tekrar biçimlendirmek için bir QMF frekans zaman agi üzerindeki iletilmis enerji degerlerini kullanir. Bu teknigin simdiki durumu, kismen iptal edilen spektrumlarla ilgilenmez ve yüksek zaman çözünürlügü nedeniyle, uygun enerji degerlerini iletmek için oldukça büyük bir ndktarda bitlere ihtiyaç duyabilir~ veya. enerji degerlerine yüzeysel bir nicemleme uygulayabilir. MDCT dönüsümünü kullandigindan, ilave bir dönüsüme ihtiyaç duymaz. Burada sunulan enerji ayarlama yönteminde, ses sinyalinin spektral zarfini yeniden olusturmak için kodlayici tarafindan üretilen yan bilgi kullanilir. Bu yan bilgi, asagida açiklandigi gibi, kodlayici tarafindan üretilir: a)Giris ses sinyaline bir pencereli MDCT dönüsümü uygulanir veya hesaplanan MDCT'den bir pencereli MDST tahmin edilir MMDCT katsayilarina TNS/TTS uygulanir [15, section 7.8] bandi için ortalama enerji hesaplanir (fIGFstart) IGF stop frekansa (fIGFstop kadar) d)Ortalama enerji degerlerini nicemleme fIGFstart ve fIGFstop kullanicinin belirledigi parametrelerdir. Basamak c) ve dj'den hesaplanan degerler kayipsiz kodlanmis ve yan bilgi olarak, bit-akisiyla kod-çözücüye iletilmistir. Kod-çözücü iletilen degerleri alir ve bunlari spektral zarfi ayarlamak için kullanir. aNMDCT degerleri ters-nicemlenir (dekuantize edilir) MSinyal verildiyse kalan USAC gürültü doldurmasi uygulanir ÜSinyal verildiyse TNS/TTS uygulanir 2N' pencere uzunlugunda bir pencereli ses sinyalinin, MDCT dönüsümlü, gerçek-degerli spektral bir IEIRNtemsilidir. Bu dönüsüm [16]'da tarif edilmistir. Kodlayici istege göre, X üzerinde TNS uygular. edilmektedir. Ölçek-faktör bantlari bir indeksler setidir ve bu metinde scb ile gösterilirler. Her scbk k = O,l,2, ... max_sfb ile olan sinirlari, array 1, scbk`in içerdigi en düsük ve en yüksek spektral katsayi hatti için ilk ve son indeksi tanimlamaktadir. Ölçek-faktör banti asagida gösterilmektedir Kodlayici, IGF aracini kullanirsa, kullanici bir IGF start frekansini ve bir IGF stop frekansini tanimlar. Bu iki deger en iyi uyan ölçek-faktör banti indeksine ingtartSfb ve ingtopSfb eslenirler. Ikisi de bit-akisinda kod-çözücüye gönderilir. Uzun bloklar için kod-çözücüye sadece bir spektral katsayilar seti ile bir ölçek-faktörler seti iletilir. Kisa bloklar için ise, sekiz farkli spektral katsayilar seti ile sekiz kisa pencere hesaplanir. Bit-hizindan tasarruf etmek için, bu sekiz kisa blok penceresinin ölçek-faktörleri kodlayici tarafindan gruplandirilir. spektral degerleri gruplandirmak için kalan ölçek-faktör bantlari kullanilir: Burada k = ingtartSfb, 1 + ingtartSfb, 2 + ingtartSfb, ingndeb. Nicemlendirme için Ek : nINT(4logZ(Ek)) hesaplanir. Bütün Ek Ek degerleri kod-çözücüye iletilir. Kodlayicinin num_window_group ölçek-faktör setlerini gruplandirmaya karar verdigini varsaymaktayiz. Sekiz kisa pencerenin indeksleri olan setin {O,1,2,..,7} bu gruplanma, bölünmesini w ile göstermekteyiz. wl, w'nin l-nci alt-setini ve 1 ise pencere grubu, 0 S 1 < num_window_group `unun indeksini göstermektedir. Kisa blok hesaplamasi için, kullanicinin tanimladigi IGF start/stop frekansi, uygun ölçek-faktör bantlarina eslenir. Ancak, basitlik açisindan, kisa bloklar için de k = ingtartSfb,1 + ingtartSfb, 2 + ingtartSfb, ..., ingndeb gösterilir. gruplandirmayi kullanir: ._ 1 A2 E" ' !Wil Z Jscbkl Z x" jGWl iescbk Nicemleme için, Ek,, : n.INT(4zag2(Ek,,)) hesaplanir. Bütün degerler Ek,l kod-çözücüye iletilir. Yukarida belirtilen kodlama formülleri, sadece gerçek-degerli MDCT katsayilari g^ kullanarak islem yaparlar. IGF araliginda daha kararli bir enerji dagitimi elde etmek için, yani zamansal genlik dalgalanmalarini azaltmak için, degerleri E^ hesaplamak üzere alternatif bir yöntem kullanilabilir XrGR pencere uzunlugunda 2N bir pencereli ses sinyalinin, MDCT dönüsümlü, gerçek-degerli spektral bir temsilidir ve ^<&ERN ses sinyalinin ayni bölümünün gerçek-degerli, MDST dönüsümlü spektral temsilidir. MDST spektral gösterim îii ya îr'dan tam olarak hesaplanabilmekte veya tahmin â:: (ing) c az" edilebilmektedir. gerçek parçasi olarak x, ve hayali parçasi olarak îi içeren pencereli ses sisnyalinin kompleks spektral gösterimini temsil etmketedir. Kodlayici istege göre, îr ve îi'üzerinde TNS uygular. Simdi IGF araligindaki orijinal sinyalin enerjisi asagidaki formülle ölçülebilir: 1 e scbk Yeniden olusturma bandinin gerçek- ve kompleks-degerli enerjileri, yani IGF araliginin scbk, yeniden olusturulmasinda, kod-çözücü tarafinda kullanilmasi gereken karo, asagidaki formülle hesaplanir: t lscbklietrk i ' r ISCbU. r' burada trk, scgk_ile bagimli olarak iliskilendirilmis kaynak karo araligi endeksleri setidir. Yukaridaki iki formülde, daha kesin Et Er degerleri elde etmek amaciyla, trk olusturmak için scbk indeks seti scbk yerine scbk seti (bu metinde ileride tanimlanmaktadir) kullanilabilir. Asagidaki ve eger Etk 0, veya fk : O ise Asagidaki ile Simdi daha stabil bir Ek 'versiyonu hesaplanir, çünkü MDCT degerleriyle bir Ek hesaplamasi sadece MDCT degerlerinin Parseval teoremine uymamasi durumunda bozulur ve dolayisiyla, spektral degerlerin enerji bilgilerini tam olarak yansitmazlar. Ek yukaridaki gibi hesaplanir. Daha önce belirtildigi gibi, kisa bloklar için kodlayicinin num_window_group ölçek- faktör setlerini gruplandirmaya karar verdigini varsaymaktayiz. Yukaridaki gibi, wl, w'nin l-nci alt-setini ve 1 ise pencere grubu, 0 5 1 < numýwindowýgroup Daha stabil bir Ek 1 versiyonunun hesaplanmasi için, yukarida ana hatlari verilen alternatif versiyon hesaplanabilir. Tanimlamalardac"'(&v&)ec › x,ER MDCT dönüsümlü ve XHîRN MDST dönüsümlü 2N boyunda, pencereli ses sinyali olup, asagidaki hesaplanir. E 1 1 ^ 2 OKI IVVH :g: ISCbkI :g: IJ lswl IESCbk Benzer sekilde hesaplanir 116W] ve faktör fk,l ile devam edilir bu, daha önce hesaplanan Erk,l ayarlanmasi için kullanilir: Ei<,i : \/ ka ErkJ Ek,l yukaridaki gibi hesaplanir. Hem kompleks yeniden olusturma bandindan veya MDCT degerlerinden elde edilen yeniden olusturma bandinin enerjisini hem de kaynak araliktan bir enerji bilgisini de kullanma prosedürü, gelismis bir enerji yeniden olusumu saglamaktadir. Özellikle, parametre hesaplayicisi 1006, yeniden olusturma bandinin enerji bilgisini ve ilaveten yeniden olusturma bandini yeniden olusturmak için kullanilacak bir kaynak aralik bilgisini kullanarak, yeniden olusturma bandi için enerji bilgisini hesaplamak üzere konfigüre edilmistir. Dahasi, parametre hesaplayicisi 1006, orijinal sinyalin bir kompleks spektrumunun yeniden olusturma bandinin bir enerji bilgisini (Eok) hesaplamak, yeniden olusturma bandini yeniden olusturmak için kullanilacak orijinal sinyalin kompleks spektrumunun bir gerçek-degerli kisminin bir kaynak araliginin bir diger enerji bilgisini (Erk) hesaplamak üzere konfigüre edilmis olup, burada parametre hesaplayicisi, enerji bilgisini (Eok) ve diger enerji bilgisini (Erk) kullanarak, yeniden olusturma bandi için enerji bilgisini hesaplamak üzere konfigüre edilmistir. Ilaveten, parametre hesaplayicisi 1006, orijinal sinyalin bir kompleks spektrumunun yeniden olusturulacak bir ölçek faktör bandinin üzerindeki bir ilk enerji bilgisini (Eok) belirlemek, yeniden olusturulacak ölçek faktör bandini yeniden olusturmak için kullanilacak olan orijinal sinyalin bir kompleks spektrumunun bir kaynak araligi üzerindeki bir ikinci enerji bilgisini (Etk) belirlemek, yeniden olusturulacak ölçek faktör bandini yeniden olusturmak için kullanilacak olan orijinal sinyalin bir kompleks spektrumunun bir gerçek-degerli kisminin bir kaynak araligi üzerindeki bir üçüncü enerji bilgisini (Erk) belirlemek, ilk enerji bilgisinin, ikinci enerji bilgisinin ve üçüncü enerji bilgisinin en az ikisi arasindaki bir iliski bazinda, bir agirliklandirma bilgisini belirlemek, ve agirliklandirilmis bir enerji bilgisini elde etmek için ilk enerji bilgisi ve üçüncü enerji bilgisinden birini agirliklandirmak ve agirliklandirilmis enerji bilgisini yeniden olusturma bandi için enerji bilgisi olarak kullanmak üzere konfigüre edilmistir. Hesaplamalar için asagidaki örnekler verilmistir, ancak bu alanda uzman olanlar için yukarida belirtilen genel prensip bazinda, baska pek çok örnek olabilir: E_k = sqrt( f_k * E_rk ); E_k=sqdü1ßJQ*E_mk E__I< = sqrt(f_k * E_ok) f_k z E_tk/E__rk; Ewk = sqrt((1/f_k) * E_ok) Bütün bu Örneklerde, kod-çözücü tarafinda sadece gerçek MDCT degerlerinin islemlendigi kabul edilmis olup, gerçeklere dayanan saglam bir hesaplama, örtüsme ve zaman alanini bozan, iptal prosedürünün eklenmesi nedeniyle açikça kompleks sayilarla yapilmaktadir. Ancak, yeniden olusturma bandinda 920 frekanslari olan ilk spektral bölümden farkli frekans degerleri için, yeniden olusturma bandinin 920 diger spektral bölümlerinin 922, 923 karo enerji bilgilerinin belirlenmesi 918, gerçek MDCT degerlerine dayanmaktadir. Dolayisiyla, kod- Çözücüye iletilen enerji bilgisi, orijinal sinyalin kompleks spektrumunun yeniden olusturma bandinin üzerindeki enerji Eok daha küçük olacaktir. Örnegin yukaridaki C durumunda, bu f_k (agirliklandirma bilgisi) faktörünün 1'den küçük olacagi anlamina gelmektedir. Kod-çözücü tarafinda, IGF araci ON olarak sinyallendiyse, iletilen degerler Ek bit-akisindan elde edilirler ve asagidaki formül ile burada k = ingtartSfb, 1 + ingtartSfb, 2 + ingtartSfb, ingndeb'dir. Bir kod çözücü iletilen MDT degerlerini XEERN olarak ters- nicemlendirir ve kalan enerjiyi hesaplar: burada k yukarida tanimlandigi gibi aralik içindedir. scbk :: {i|i E scbk /\ Xi : 0} olarak gösterilebilmektedir. Burada söz konusu setin, kodlayici tarafindan sifira nicelendirilmis olan bütün ölçek-faktör bandi indekslerini içermekte oldugu belirtilmektedir. Kodlayici tarafinda iletilen MDCTnin sifir olmayan degerleri kullanilarak yapilan bir yüzeysel MDCT nicemlendirmesiyle olusan spektral bosluklari doldurmak için IGF ile altbant yöntemi (burada tarif edilmemistir) kullanilir. X ilaveten, önceki tüm sifirlanmis degerlerin yerini alan degerleri içermektedir. Karo enerjisi asagidaki formülle hesaplanir: tEkI: Z X? iesýcrbi; burada k yukarida tanimlandigi gibi aralik içindedir. Yeniden olusturma bandindaki eksik enerji, asagidaki formülle hesaplanir: mEk 3: lSCbkiEkz _ SEI( Ve ayarlama için kazanç faktörü asagidaki formülle elde g :2 :Ek Lf (mik A "K ) Kazanç faktörü kullanilarak yapilan spektral zarf ayarlamasi: Tüm içine scbk ve k yukarida tanimlanan aralik dahilindedir. Bu durum, X hâlinde olan spektral zarfi, özgün spektral zarf Yukarida belirtildigi gibi, kisa pencere sekansiyla, bütün hesaplamalar prensipte ayni görünmektedir, ancak ölçek-faktör bantlarinin gruplandirilmasi hesaba katilmistir. Bit- akisindan elde edilen ters nicemlenmis, gruplandirilmis enerji degerlerini Ek,l olarak gösterdik. Hesaplayin: SEK!' - m 2 XLI jewl iescbM pEk'l'_l_w_iIZ Z xj.: jEWi iescbjvk Indeks j kisa blok sekansinin pencere indeksini tarif etmektedir. Hesaplayin:mEk,l : lSCbkIEk,i2 - 55k,i VemEk'Z' E UA E 0 Asagidaki ileg' : min(g, 10) Uygulama ijI: : g'xjii hepsi için 1' E scbk,l. Düsük bit-hizi uygulamalari için, hassasiyeti fazla kaybetmeden, degerlerin Ek ikili bir sekilde gruplandirilmasi mümkündür. Bu yöntem, sadece uzun bloklar ile uygulanir. burada k :: ingtartSfb, 2 -F ingtartSfb, 4 -F ingtartSfb, ., ingndeb'dir. Nicemlendirmeyi takiben bütün degerler yeniden Ek»l kod-çözücüye iletilirler. Sekil 9a'da, ilk spektral bölümlerin bir ilk setinin kodlanmis bir temsilini ve ikinci spektral bölümlerin bir ikinci seti için spektral enerjileri gösteren parametrik verilerin kodlanmis bir temsilini içeren kodlanmis bir ses sinyalinin kodunu çözmek için bir cihaz gösterilmektedir. Sekil 9a'da, ilk spektral bölümlerin bir ilk seti 90la ile ve parametrik verilerin kodlanmis temsili ise 90lb ile gösterilmistir. Ilk spektral bölümlerin kodu çözülmüs bir ilk setini 904 elde etmek için ilk spektral bölümlerin bir ilk setinin kodlanmis temsilinin 90la kodunu çözmek için ve, yeniden olusturma bantlarinda olan, tek tek yeniden olusturma bantlari için ayri ayri enerjileri gösteren, ikinci spektral bölümlerin ikinci seti için kodu çözülmüs bir parametrik veri 902 elde etmek için, parametrik verinin kodlanmis temsilinin kodunu çözmek için, bir ses kodu-çözücü 900 saglanmistir. Dahasi, bir ikinci spektral bölümü içeren bir yeniden olusturma bandinin spektral degerlerini yeniden olusturmak için bir frekans çogaltici 906 saglanmistir. Frekans çogaltici 906, ilk spektral bölümlerin ilk setinin bir ilk spektral bölümünü ve yeniden olusturma bandi için ayri bir enerji bilgisini kullanir ve, yeniden olusturma bandi bir ilk spektral bölüm ile bir ikinci spektral bölüm içerir. Frekans çogaltici 906, yeniden olusturma bandi içindeki frekanslara sahip olan ilk spektral bölümün birikmis bir enerjisini içeren bir kalan kullanilabilir enerjiyi belirlemek için bir hesaplayici 912 içerir. Ayrica, frekans çogaltici 906, yeniden olusturma bandinin diger spektral bölümlerinin bir karo enerjisi bilgisini belirlemek için ve yeniden olusturma bandindaki frekanslara sahip olan ve ilk spektral bölümlerden farkli olan frekans degerleri için, bir hesaplayici 918 içerir ve burada diger spektral bölümler, yeniden olusturma bandindaki ilk spektral bölümden farkli bir spektral bölüm kullanarak frekans çogaltma ile üretileceklerdir. Frekans çogaltici 906, ilaveten yeniden olusturma bandindaki bir eksik enerji için bir de hesaplayici 914 içerir ve bu hesaplayici 914 yeniden olusturma bandi için ayri enerji ve blok 912 tarafindan üretilen kalan kullanilabilir` enerjiyi kullanarak çalisir. Dahasi, frekans çogaltici 906, eksik enerji bilgisi ve blok 918 tarafindan üretilen karo enerji bilgisi bazinda, yeniden olusturma bandindaki diger spektral bölümleri ayarlamak için bir spektral zarf ayarlayicisi 916 içermektedir. Belli bir yeniden olusturma bandini 920 gösteren Sekil 9c'ye atif yapilmaktadir. Yeniden olusturma bandi, Sekil 3a'da sematik olarak 921'de gösterilen ilk spektral bölüm 306 gibi, yeniden olusturma bandindaki bir ilk spektral bölümü içerir. Ayrica, yeniden olusturma bandindaki 920 spektral degerlerin kalan kismi, örnegin Sekil 3a'daki akilli bosluk. doldurma start frekansinin 309 altinda olan ölçek faktör bandindan l, 2, 3, bir kaynak bölge kullanilarak üretilecektir. Frekans çogaltici 906, ikinci spektral bölümler 922 ve 923 için ham spektral degerler üretmek üzere konfigüre edilmistir. Sonra, artik ilk spektral bölümle 921 ayni spektral çözünürlügü, yani ayni hat mesafesi olan yeniden olusturma bandindaki 920, yeniden olusturulmus ve ayarlanmis ikinci spektral bölümleri elde etmek için, frekans bantlarindaki 922, 923 ham spektral degerleri son olarak ayarlamak üzere, Sekil 9c'de gösterildigi gibi bir kazanç faktörü g hesaplanir. Sekil 9c'de 921'de gösterilen yeniden olusturma bandindaki ilk spektralr bölümün kodur ses kodu-çözücü 900 tarafindan çözüldügü ve Sekil 9b'deki zarf ayarlamasi yapilmis blok 916 tarafindan etkilenmedigi anlasilmalidir. Bunun yerine, 921 gösterilen yeniden olusturma› bandindaki ilk spektral bölüm oldugu gibi birakilir, zira bu ilk spektral bölüm, hat 504 yoluyla tam bant-genisliginde veya tam hizli ses kodu-çözücü 900 ile çikilir. Takiben, gerçek› sayilarla› belli bir örnek› ele alinmistir. Blok 912 tarafindan hesaplanan kalan kullanilabilir enerji örnegin bes birimdir ve bu enerji, örnek olarak, ilk spektral bölümdeki 921 dört spektral çizgi ile gösterilmistir. Dahasi, Sekil 3b veya Sekil 3a'daki ölçek faktör bandina 6 tekabül eden yeniden olusturma bandi için enerji degeri, 10 birime esittir. En önemlisi, enerji degeri hem spektral 922, 923 bölümlerin degerini hem de kodlayici-tarafinda hesaplandigi gibi, yani örnegin tonalite maskesini kullanarak spektral analiz yapilmadan önce, yeniden olusturma bandinin 920 tam enerjisini içermektedir. Dolayisiyla, on enerji birimi, yeniden olusturma bandindaki ilk ve ikinci spektral bölümleri kapsar. Sonra, bloklar 922, 923 için kaynak aralik verilerinin. enerjisinin. veya blok 922, 923 için hani hedef aralik verileri için sekiz enerji birimine esit oldugu varsayilir. Böylece, eksik bes birimlik bir enerji hesaplanir. Eksik enerji bölü karo enerjisi tEk bazinda, 0.79 degerinde bir kazanç faktörü hesaplanir. Sonra, ikinci spektral bölümler 922, 923 için ham spektral hatlar, hesaplanan kazanç faktörü ile çarpilir. Böylece, sadece ikinci spektral bölümler 922, 923 için spektral degerler ayarlanir` ve ilk spektral bölüm 921 için spektral hatlar, bu zarf ayarlamasiyla etkilenmezler. Ikinci spektral bölümler 922, 923 için ham spektral degerlerin 922, 923 çarpilmasini takiben, yeniden olusturma bandi içindeki ilk spektral bölümleri ve yeniden olusturma bandi 920 içindeki ikinci spektral bölümlerdeki 922, 923 spektral hatlari içeren komple bir yeniden olusturma bandi hesaplanmistir. Tercihen, bantlardaki 922, 923 ham spektral verileri üretmek için kaynak aralik, frekans açisindan, IGF start frekansinin 309 altindadir ve yeniden olusturma bandi 920 ise, IGF start frekansinin 309 üstündedir. Ayrica yeniden yapilandirma bandi sinirlarinin, ölçek çarpani bandi sinirlari ile denk gelmesi tercih edilmektedir. Böylece, bir örnekte, bir yeniden olusturma bandi, çekirdek ses kodu-çözücüsünün mukabil ölçek faktör bantlari boyutundadir veya enerji ikilisi uygulandiginda, yeniden olusturma bandi için bir enerji degerinin, iki veya daha yüksek bir tam sayida ölçek faktör bantlarinin enerjisini saglayacagi boyuttadir. Ölçek faktör bandi 4, ölçek faktör bandi 5 ve ölçek faktör bandi 6 için enerji toplanimi yapildigi varsayildiginda, yeniden olusturma bandinin 920 alt frekans siniri, ölçek faktör bandinin 4 alt sinirina esittir ve yeniden olusturma bandinin 920 üst frekans siniri, ölçek faktör bandinin 6 üst siniriyla çakisir. Daha sonra, Sekil 9a'daki kod-çözücünün diger islevselliklerini göstermek için, Sekil 9d ele alinmistir. Ses kodu-çözücü 900, spektral bölümlerin ilk setinin ilk spektral bölümlerine tekabül eden ters-nicemlenmis spektral degerleri alir ve ilaveten, Sekil 3b'de gösterildigi gibi, bir ters ölçekleme blokuna 940 ölçek faktör bantlari için, ölçek faktörleri saglanir. Ters ölçekleme bloku 940, Sekil 3a'daki IGF start frekansi 309 altindaki ilk spektral bölümlerin tüm ilk setlerini ve ilaveten, IGF start frekansi üzerindeki ilk spektral bölümler, yani hepsi Sekil 9d'de 941'de gösterildigi gibi, bir yeniden olusturma bandi içinde konumlanmis olan Sekil 3a'daki ilk spektral bölümleri 304, 305, 306, 307 saglar. Dahasi, zarf ayarlayicisi/hesaplayiciya 942, yeniden olusturma bandinda frekans karosu doldurmak için kullanilan kaynak bant içindeki ilk spektral bölümler saglanir ve bu blok ayrica, yeniden olusturma bandi için, Sekil 9d'deki 943'te gösterilen kodlanmis ses sinyaline parametrik yan bilgi olarak saglanan enerji bilgisini de alir. Sonra, zarf ayarlayicisi/hesaplayici 942, Sekil 9b ve 9c'deki islevsellikleri saglar ve sonunda, yeniden olusturma bandinda ikinci spektral bölümler için ayarlanan spektral degerlerin çikisini yapar. Burada söz konusu olan yeniden yapilandirma bandinda bulunan ikinci spektral kisimlar için düzenlenmis spektral degerler 922, 923 ve yine yeniden yapilandirma bandinda yer alan birinci spektral kisimlar 921, Sekil 9d'de satir 941 yeniden yapilandirma bandinin tam spektral temsilini göstermektedir. Sonra, kodlanmis bir ses sinyali saglamak veya üretmek üzere bir ses kodlayicisinin, tercih edilen örneklerini açiklamak için Sekil lOa ila lOb'ye atif yapilmaktadir. Kodlayici, bir spektral analizciyi 1004 besleyen bir zaman/spektrum konvertörü 1002 içerir ve spektral analizci 1004, bir parametre hesaplayicisina 1006 ve bir ses kodlayicisina 1008 baglidir. Ses kodlayicisi 1008 ilk spektral bölümlerin bir ilk setinin kodlanmis temsilini saglar ve ikinci spektral bölümlerin ikinci setini kapsamaz. Öte yandan, parametre hesaplayicisi 1006 ilk ve ikinci spektral bölümleri kapsayan bir yeniden olusturulmus bant için enerji bilgisi saglar. Ayrica, ses kodlayici 1008, ilk spektral çözünürlügü olan ilk spektral bölümlerin ilk setinin bir ilk kodlanmis temsilini üretmek. üzere konfigüre edilmis olup, ses kodlayici 1008, blok 1002 tarafindan üretilen spektral temsilin bütün bantlari için ölçek faktörler saglar. Ilaveten, Sekil 3b'de gösterildigi gibi, kodlayici en az Sekil 3a'daki IGF start frekansinin 309 üzerindeki frekansa göre yer alan yeniden olusturma bantlari için, enerji bilgisi saglar. Böylece, tercihen ölçek faktör bantlari ile veya ölçek faktör bantlari gruplari ile uyusan yeniden olusturma bantlari için, iki deger, yani ses kodlayicidan 1008 mukabil ölçek faktör ve, ilaveten parametre hesaplayioi 1006 tarafindan çikilan enerji bilgisi, verilmistir. Tercihen, ses kodlayicinin farkli bant-genislikleri, yani farkli sayida spektral degerleri olan ölçek faktör bantlari vardir. Dolayisiyla, spesifik yeniden olusturma bandinin bant-genisligine göre farkli bant-genisligi için enerjileri normallestirmek üzere bir normallestirici 1012 içerir. Bu amaçla, normallestirici 1012, girdiler olarak bant içine bir enerji ve bant içine belli bir sayida spektral degerleri alir Ve sonra her bir yeniden olusturma/ölçek faktör bandi için normallestirilmis bir enerji çikisi yapar. Dahasi, SekillOa'daki parametrik hesaplayici 1006a, SekillOa'daki çizgi 1007 ile gösterildigi gibi, çekirdek veya ses kodlayicidan 1008 kontrol bilgisini alan bir enerji degeri hesaplayicisi içermektedir. Bu kontrol bilgisi, ses kodlayici tarafindan kullanilan uzun/kisa bloklarla ilgili bilgiyi ve/Veya gruplama bilgisini içerebilir. Böylece, uzun/kisa bloklarla ilgili bilgiyi ve kisa bloklarla ilgili gruplama bilgisi bir "zaman" gruplamasi ile ilgiliyken, gruplama bilgisi ilaveten bir spektral gruplamayi, yani iki ölçek faktör bandinin tek bir yeniden olusturma bandi olarak gruplanmasini ifade edebilir. Dolayisiyla, sadece spektral bölümler gruplandirildiginda, enerji degeri hesaplayicisi 1014, bir ilk ve bir ikinci spektral bölümü kapsayan her bir gruplandirilmis bant için tek bir enerji degeri çikisi yapar. Sekil 10d'de, spektral gruplandirma uygulamanin bir diger örnegi gösterilmektedir. Bunun için, blok 1016 iki bitisik bant için enerji degerlerini hesaplamak üzere konfigüre edilmistir. Sonra, bitisik bantlar için enerji degerleri blokta 1018 karsilastirilir ve, enerji degerleri çok farkli degilse veya ör. bir esik degerle tanimlanandan daha az farkli ise, blok 1020'de gösterildigi gibi, her iki bant için tek bir (normallestirilmis) deger üretilir. Çizgi 1019 ile gösterildigi gibi, blok 1018 atlanabilir. Dahasi, blok 1020 tarafindan, iki veya daha fazla bant için tek bir deger üretilmesi, kodlanmis bir bit-hizi kontrolü 1024 ile kontrol edilebilir. Böylece, bit-hiz azaltilacagi zaman, kodlanmis bit-hizi kontrolü 1024, blok 1018'deki karsilastirmaya enerji bilgisi degerlerini gruplandirma izni verilmese bile, iki veya daha fazla. bant için tek bir normallestirilmis deger üretmek için bloku 1020 kontrol eder. Ses kodlayicisinin, iki veya daha fazla kisa pencere gruplandirmasi yapmasi durumunda, bu gruplandirma enerji bilgisi için de uygulanir. Çekirdek kodlayici, iki veya daha fazla kisa blok gruplandirmasi yapinca, bu iki veya daha fazla blok için, tek bir ölçek faktörler seti hesaplanir ve iletilir. Kod-çözücü tarafinda, ses kodu çözücü ayni ölçek faktörler setini her iki gruplandirilmis pencere için uygular. Enerji bilgisi hesaplamasi açisindan, yeniden olusturma bandindaki spektral degerler iki veya daha fazla kisa pencere üzerinde biriktirilir. Baska bir deyisle, bunun anlami, bir kisa blok ve bundan sonraki bir kisa blok için, belli bir yeniden olusturma bandindaki spektral degerler biriktirilir ve iki kisa bloku kapsayan bu yeniden olusturma bandi için sadece bir enerji bilgi degeri iletilir. Sonra, kod-çözücü tarafinda Sekil 9a ila 9d'ye istinaden ele alinan zarf ayarlamasi, her bir kisa blok için ayri ayri yapilmayip, gruplandirilmis kisa pencereler seti için birlikte yapilir. Sonra, mukabil normallestirme, frekansta veya zamanda bir gruplandirmanin yapilmis olmasina ragmen, normallestirme, kod-çözücü tarafinda enerji degeri bilgisi hesaplamasi için, sadece bir bant üzerindeki enerji bilgisi degeri ve yeniden olusturma bandindaki veya gruplandirilmis yeniden olusturma bantlari setindeki spektral hatlarin miktarinin bilinmesi için tekrar uygulanir. Teknigin bilinen durumu BWE yöntemlerinde, verilen sözde çaprazlama frekansi üzerine HF spektral bölgesinin yeniden yapilandirilmasi genellikle spektral yamalamaya dayanmaktadir. Genellikle, HF bölgesi çok sayida bitisik yamadan olusur ve bu yamalarin her birinin kaynagi, söz konusu geçis frekansinin altinda olan LF spektrumunun bant- geçis (BP) bölgeleridir. Sinyalin bir filtre-öbegi temsili içinde, bu gibi sistemler, LE spektrumundan hedef bölgeye bir bitisik alt-bant katsayilarini kopyalar. Seçilen setlerin sinirlari, genelde sinyale degil, sisteme baglidirlar. Bazi sinyal içerikleri için, bu statik yama seçimi, yeniden olusturulan sinyalde istenmeyen tini ve renge yol açabilir. Baska yaklasimlar, bir sinyal adaptif Tek Taraf Bandi (SSB) modülasyonu yoluyla, LF sinyalini HF'ye aktarirlar. Böyle yaklasimlar, zaman alani örnekleri üzerinde yüksek örnekleme hizinda islediklerinden, [1] ile kiyasla yüksek hesaplama karmasasindadirlar. Ayrica, yamalama istikrarsiz olabilir, özellikle tonal-olmayan sinyaller (ör. sessiz konusma) için, istikrarsiz olabilir ve dolayisiyla, simdiki teknigin sinyal adaptif yamalamasi, sinyale zarar verebilir.Bulus yaklasimi Akilli Bosluk Doldurma (IGF) olup, tercih edilen konfigürasyonunda, ör. Modifiye Ayrik Kosinüs Dönüsümü (MDCT) gibi bir zaman-frekans dönüsümü bazinda, bir BWE sisteminde uygulanir. Yine de bulusun ögretileri genelde, ör. bir Karesel Ayna Filtre-öbegi (QMF) bazinda bir sistem içinde analog olarak uygulanabilir. MDCT bazinda IGF konfigürasyonunun bir avantaji, MDCT bazinda ses kodlayicilar, örnegin MPEG Ileri Ses Kodlamasi (AAC) içine pürüzsüz bir sekilde entegrasyonudur. Dalga seklinde ses kodlamasi ve BWE için ayni dönüsümün paylasimi, ses codec'inin genel hesaplama karmasikligini büyük ölçüde azaltir. Dahasi, bulus, simdiki teknigin sinyal adaptif yamalama düzenlemelerinde bulunan yapisal stabilite sorunlari için bir çözüm saglamaktadir. Önerilen sistem, bazi sinyaller için, rehbersiz bir yama seçiminini tini degismelerine ve sinyal renklendirmelerine yol açtigi gözlemini baz olarak almaktadir. Bir sinyal, spektral kaynak bölgede (SSR) tonal olup spektral hedef bölgede (STR) gürültü-gibi oldugu takdirde, gürültü-gibi STR'nin tonal SSR ile yamalanmasi, dogal olmayan bir tiniya yol açabilir. Sinyalin tinisi, ayrica Sinyalin tonal yapisinin, yamalama islemi ile yanlis hizalanmasi veya hatta tahrip olmasi nedeniyle de degisebilir. Önerilen IGF sistemi, belli bir SSR ile spesifik bir STR arasinda bir benzerlik ölçüsü olarak çapraz-ilinti kullanarak bir akilli karo seçimi yapar. Iki sinyalin çapraz-ilintisi, bu sinyaller için bir benzerlik ölçüsü ve ayni zamanda azami ilinti ve isaretinin duraklamasini saglar. Dolayisiyla, ilinti. bazinda. bir* karo seçimi yaklasinu, ayrica. kopyalanan spektrumun spektral ofseti, orijinal spektral yapiya olabildigince yakin olacak sekilde ayarlamak için de kullanilabilir. Önerilen bu sistemin baslica katkisi, uygun bir benzerlik ölçüsünün ve ayni zamanda karo seçme prosesini stabilize edecek. tekniklerin de seçilmesidir. Önerilen teknik, anlik sinyal uyumu ile ayni anda, zamansal stabilite arasinda optimal bir denge saglar. Zamansal stabilite saglanmasi, özellikle çok az SSR ve STR benzerligi olan ve dolayisiyla, düsük çapraz-ilinti degerleri sergileyen veya, benzerlik ölçüleri kullanildiysa, belirsiz olan sinyaller için önemlidir. Böyle durumlarda, stabilizasyon adaptif karo seçiminin benzetik-rastgele davranisini önlemektedir. Örnegin, teknigin simdiki durumundaki BWE için siklikla sorunlar çikaran bir sinyaller sinifi, Sekil lZa'da (sol) gösterildigi gibi, istege göre rasgele spektral bölgelerde belirgin bir enerji konsantrasyonu ile karakterize edilir. Hedef bölgede yeniden olusturulmus spektrumun spektral zarfini ve tonalitesini ayarlamak için yöntemler olmasina ragmen, bu yöntemler, Sekil lZa'da (sag) gösterildigi gibi, bazi sinyallerde, ses tinisini pek iyi muhafaza edememektedirler. Sekil l2a'da gösterilen örnekte, bir geçis frekansinin fxover (Sekil 12a, sol) üzerindeki orijinal sinyalin hedef bölgesindeki spektrumun büyüklügü neredeyse dogrusal olarak azalir. Aksine, yeniden olusturulmus spektrumda (Sekil l2a, sag), bir tini renklendirme yapay olgusu olarak algilanan belirgin bir tabanlar-ve-tavanlar seti mevcuttur. Yeni yaklasimin önemli bir basamagi, aralarinda sonraki benzerlik bazli seçimin yer alabilecegi bir karolar setini tanimlamaktir. Önce, hem kaynak bölgenin hem hedef bölgenin karo sinirlarinin, bir digerine göre tanimlanmasi gerekmektedir. Dolayisiyla, çekirdek kodlayicinin IGF start frekansi flGFstart ile en yüksek mevcut frekans fIGFstop arasindaki hedef bölge, karolarin istege bagli bir tam sayisina nTar bölünür, ve bunlarin her biri ayri bir önceden belirlenmis büyüklüktedir. Sonra- her bir hedef karo tar[idx_tar], için, esit boyutta bir kaynak karolar seti src[tdx;src] üretilir. Bu sekilde, IGF sisteminin temel özgürlük derecesi belirlenir. Kaynak karolarin toplam sayisi nSrc , kaynak bölgenin bant-genisligi ile belirlenir, bwsrc = (flGFstart _ fmpmin) burada fIGFmin karo seçimi için mevcut en düsük frekans olup, bir tam sayida nSrc kaynak karolarin miktari, bwsrc içine tam uyar. Minimum kaynak karo sayisi O'dir. Seçme ve ayarlama özgürlügünü daha da artirmak için, kaynak karolar 0 ila 1 arasinda bir örtüsme faktörü ile birbirleriyle örtüsecek sekilde tanimlanabilirler ve bu durumda, 0 örtüsme olmadigi, 1 ise %100 örtüsme anlamindadir. olmadigini gösterir. SekillZb'de, bir karolar setinin karo sinirlarinin bir örnegi gösterilmektedir. Bu durumda, bütün hedef karolar, kaynak karolarin her biriyle ilintilidir. Bu örnekte, kaynak karolarin örtüsme orani %50'dir. Bir hedef karo için çapraz ilinti, lag'larin yüksek xcorr_maXLag oldugu kutulardaki çesitli kaynak karolarla hesaplanir. Belli bir hedef karo idx_tar ve bir kaynak karo idx_src için, xcorr_val[idx_tar][idx_src], karolar arasindaki mutlak Çapraz ilintinin maksimum degerini verir, öte yandan xcorr_lag[idx_tar][idg_src] ise, bu Haksimumun oldugu lag'i verir ve xcorr_sign[idg_tar][idg_src] de, xcorr;lag[idx_tar][idx_srç]'deki çapraz ilintinin isaretini Parametre xcorr;lag kaynak ve hedef karolar arasindaki uyumun yakinligini kontrol etmek için kullanilir. Bu parametre, yapay olgularin azalmasina yol açar ve sinyalin tinisinin ve renginin daha iyi muhafaza edilmesine yardimci olur. Bazi senaryolarda, spesifik bir hedef karonun boyutu, mevcut kaynak karolarin boyutundan daha büyük olabilir. Bu durumda, mevcut kaynak karo, spesifik hedef karoyu tamamen doldurmak için gerektigi kadar tekrarlanir. Çapraz ilinti lag xcorr_lag ve isaret xoorr_ sign açisindan, kaynak karonun hedef karo içindeki en iyi pozisyonunu elde etmek için, yine de büyük hedef karo ile daha küçük karo arasinda çapraz-ilintilendirme yapilmasi mümkündür. Ham spektral karolarin ve orijinal sinyalin çapraz ilintisi, güçlü biçimlendirici yapisi olan ses spektrumlarina uygulanan en uygun benzerlik ölçüsü olmayabilir. Bir spektrumun beyazlanmasi, yüzeysel zarf bilgilerini çikartir ve böylece, karo benzerligini degerlendirmede en önemli unsur olan spektral ince yapiyi vurgular. Beyazlama ayrica, kod-çözücüde biçimlendirmesine de yardimci olur. Dolayisiyla, istege göre, karo ve kaynak sinyal, çapraz ilinti hesaplanmadan önce beyazlanabilir. Diger konfigürasyonlarda, önceden tanimlanmis bir prosedür kullanilarak sadece karo beyazlanir. Iletilen bir "beyazlama" isareti, kod-çözücüye ayni önceden tanimlanmis beyazlama isleminin IGF içindeki karoya uygulanacagini gösterir. Sinyali beyazlamak için, önce bir spektral zarf tahmini hesaplanir. Sonra, MDCT spektrumu, spektral zarf ile bölünür. Spektral zarf tahmini MDCT spektrumu, MDCT spektrum enerjileri, MDCT bazinda kompleks güç spektrumu veya güç spektrumü tahminleri üzerinden tahmin edilebilir. Üzerinden zarfin tahmin edildigi sinyal, bundan sonra baz sinyal olarak anilacaktir. MDCT bazinda kompleks güç spektrumu veya güç spektrumu tahminleri üzerinden baz sinyal olarak hesaplanan zarflarin avantaji, tonal bilesenlerde zamansal dalgalanmalarin olmamasidir. Baz sinyal bir enerji alanindaysa, sinyalin dogru beyazlanmasi için, MDCT spektrumunun zarfin kare-köküne bölünmesi gerekir. Zarfin hesaplanmasi için farkli yöntemler vardir: i baz sinyali bir ayrik kosinüs dönüsüm (DCT) ile dönüstürme, sadece düsük DCT katsayilarini alikoyma (en yüksegi sifira ayarlama) ve sonra bir ters DCT'yi hesaplama . zaman alani ses çerçevesi üzerinde hesaplanan bir Dogrusal Tahmin Katsayilari (LPC) setinin bir spektral zarfini hesaplama - baz sinyali bir alçak-geçirgen filtre ile filtreleme Tercihen son yaklasim seçilir. Düsük hesaplama karmasikligi gerektiren uygulamalar için, bir MDCT spektrumunu beyazlamasi biraz basitlestirilebilir. Önce, hareketli bir ortalama ile zarf hesaplanir. Bunun için, her bir MDCT kutusu için sadece iki islemci döngüsü gerekir. Sonra, bölmenin ve kare kökün hesaplanmasini önlemek için spektral zarf 2n yaklasiklanir ve burada n, zarfin tam sayi logaritmasidir. Bu alanda, kare kök islemi bir kaydirma islemi haline gelir ve ayrica zarf ile bölme de baska bir kaydirma islemiyle yapilabilir. Her bir kaynak karonun her bir hedef karo ile ilintisi hesaplandiktan sonra, tüm nTar hedef karolar için, en yüksek ilintisi olan kaynak. karo, yerine koyulmak üzere seçilir. Orijinal spektral yapiya en iyi sekilde uyum saglamak için, tam sayili dönüsüm kutulari tarafindan kopyalanan spektrumu modüle etmek için ilinti lag'i kullanilir. Tek sayili fasilalar olmasi durumunda, MDCT içindeki diger her bantin frekansi-ters çevrilmis gösterimini telafi etmek için, karo ilaveten degisken bir -1/1 zamansal sekansla çarpmak suretiyle modüle edilir. Sekil l2c'de bir kaynak karo ile bir hedef karo arasindaki bir ilintinin bir örnegi gösterilmektedir. Bu örnekte, ilinti lagi 5 olup, kaynak karo BWE algoritmasinin kopyalama asamasinda. daha yüksek. frekansli kutulara dogru 5 bin ile modüle edilmelidir. Ilaveten, maksimum ilinti degeri negatif oldugundan ve yukarida tarif edildigi gibi ek bir modülasyon tek sayili laga sebep oldugundan karonun isareti ters çevrilmelidir. Böylece, kodlayicidan kod-çözücüye iletilecek yan bilginin toplam miktari, asagidaki verileri içermektedir: . tileNum[nTar]: her bir hedef karo için seçilen kaynak karonun indeksi . tileSign[nTar]: hedef karonun isareti . tileMod[nTar]: her bir hedef karo için ilintinin lagi Karo budamasi ve stabilizasyonu IGF'de önemli bir basamaktir. Bunun ihtiyaçlari ve avantajlari, ör. stabil bir akort düdügü notasi gibi sabit. bir tonal ses sinyali varsayilarak, bir örnekle açiklanmaktadir. Belli bir hedef bölge için, kaynak karolar daima çerçevelerde ayni kaynak bölgeden seçilirlerse, mantik en az yapay olgularin sunulacagini gösterir. Sinyalin sabit oldugu varsayilsa bile, baska bir esit derecede benzer kaynagin benzerlik ölçüsü (ör. ilinti) benzerlik sonucunu (ör. çapraz-ilinti) etkileyeceginden, bu duruni her çerçeve için pek uygun olmayacaktir. Bu, bitisik çerçeveler arasindaki tileNum[nTarJ in, iki veya üç çok. benzer` seçim arasinda kararsiz kalmasina yol açar. Bu, yapay olgu gibi istenmeyen bir müzikal gürültünün kaynagi olabilir. Bu tip yapay olgulari elimine etmek için, kaynak karolar seti, kaynak karo setinde kalan elemanlarin azami derecede benzer olmayanlar olacagi sekilde budanacaktir. Bu, bir kaynak karolar seti 8 = (51,82,...sn} üzerinde asagidaki gibi saglanmistir. Bir kaynak karo si için, bunu si ile sj arasinda en iyi ilintiyi bulmak ve bunu bir` matris SX içinde depolamak suretiyle diger tüm kaynak karolar ile ilintilendirmekteyiz. Burada Sx[i][j], si ile sj arasindaki azami mutlak çapraz ilinti degeri içerir. Kolonlar boyunca matris SX eklenmesi, bir kaynak karonun si diger tüm kaynak karolar T ile çapraz-ilintilerinin toplamini vermektedir. TU] = sxmm + Sx[I][2].-.+ SxliHn] Burada T, bir kaynagin diger kaynak karolara ne kadar benzediginin bir ölçüsünü temsil etmektedir. Bir kaynak karo i için, T threshold ise, kaynak karo i diger kaynaklarla yüksek ölçüde ilintili oldugundan, potansiyel kaynaklar setinden çikartilabilir. Denklem l'deki kosula uygun olup karolar setindeki en düsük ilintili olan karo, bu alt-set için bir temsilci olarak seçilmistir. Böylece, kaynak karolarin bir digerinden maksimum farklilik gösterdiginden emin olunur. Karo budama yöntemi ayrica, bir önceki çerçevede kullanilan budanmis karo setinin bir bellegini de kapsamaktadir. Önceki çerçevede aktif olan karolar, budama için alternatif adaylar mevcut oldugu takdirde, bir sonraki çerçevede de tutulurlar. Çerçeve k'deki karolardan {sl, 52..., 55} aktif olanlar 53, 54 ve S5 karolari oldugunda, çerçeve k+l'de, budanma olasiligi olan karolardan sl, 83 ve 32, digerleriyle maksimum ilintili olan S3, önceki çerçevede yararli bir kaynak karo oldugu için alikoyulur, böylece bu karonun kaynak karolar seti içinde alikoyulmasi, karo seçiminde zamansal sürekliligi güçlendirmek açisindan yararlidir. Bu yöntem tercihen, kaynak i ile hedef j arasindaki, Tx[i][j] olarak temsil edilen çapraz ilinti yüksektir. Karo stabilizasyonu için ilave bir yöntem, mevcut çerçevedeki k kaynak karolardan hiçbiri hedef karolar ile iyi ilintili olmadigi takdirde, önceki çerçevedeki k+l karo sirasini muhafaza etmektir. Bu, kaynak i ile hedef j arasindaki, Tx[i][j] olarak temsil edilen çapraz ilinti tüm i; j için çok düsük olursa gerçeklesebilir. Örnegin, eger simdi kullanilmakta olan bir geçici esik ise, tileNuranarjk:'tileNummTaqk_î bu çerçevedeki k, tüm nTar içindir. Yukaridaki iki teknik, çerçevelerde hizla degisen karo set sayilarindan olusan yapay olgulari büyük ölçüde azaltmaktadir. Bu karo budama ve stabilizasyonunun bir diger avantaji, ne ekstra bir bilginin kod-çözücüye gönderilmesinin, ne de kod-çözücü yapisinda bir degisim yapilmasinin gerekmemesidir. Bu önerilen karo budamasi, karolu spektral bölgelerde yapay olgular veya asiri gürültü gibi olasi müzikal gürültüyü azaltmanin zarif bir yoludur. Sekil lla'da, kodlanmis bir ses sinyalinin kodunu çözmek için bir ses kodu çözüoüsü gösterilmektedir. Ses kodu çözücüsü, ilk spektral bölümlerin bir ilk setinin, bir ilk spektral çözünürlügü olan, ilk kodu çözülmüs bir temsilini üretmek için bir ses (çekirdek) kodu çözücü 1102 içermektedir. Dahasi, ses kodu çözücüsü, ikinci spektral bölümlerin bir ikinci setinin, ilk spektral çözünürlükten daha düsük olan bir ikinci spektral çözünürlügü olan, ikinci kodur çözülmüs bir temsilini üretmek için bir parametrik kod-çözücü 1104 içermektedir. Ilaveten, bir ilk girdi 1101 olarak kodu çözülmüs ilk spektral bölümleri, ve bir ikinci girdi 1103 olarak, her bir hedef frekans karosu veya hedef yeniden olusturma bandi için bir kaynak aralik bilgisi içeren parametrik bilgileri alan bir frekans çogaltici 1106 saglanmistir. Frekans çogaltici 1106 sonra, hedef aralik için spektral verileri üretmek için uyumlu› bilgilerle tanimlanan kaynak araliktan spektral degerleri kullanarak frekans çogaltimi uygular. Daha sonra, ilk spektral bölümler 1101 ve frekans çogalticinin 1107 çiktisi, sonuçta kodu çözülmüs ses sinyalini üretmek üzere bir spektrum-zaman konvertörü 1108 içine girilir. Kod-çözücünün bir zaman alani veya parametrik kod-çözücü gibi baska bir ses kodu çözücü olarak ta kullanilabilmesine ragmen, ses kodu çözücü 1102 tercihen, bir spektral alan kod- çözücüsüdür. Sekil 11b'de gösterildigi gibi, frekans çogaltici 1106, tek sayili gecikmeler için bir kaynak aralik seçici-karo modülatörünü, bir beyazlatici isaret 1123 saglandiginda bir beyazlanmis filtre 1122, ve ilaveten, blok 1128'de gösterilen, blok 1120 veya blok 1122 ile veya iki blokun is birligiyle üretilen ham spektral verileri kullanarak uygulanan ayarlama islevselliklerini gösteren bir blokun 1120 islevsellikleri olan bir spektral zarf içerebilir. Her durumda, frekans çogaltici 1106, alinan bir beyazlama isaretine 1123 tepki veren bir anahtar 1124 içerebilir. Beyazlama isareti ayarlaninca, tek sayili laglar için kaynak aralik seçici/karo modülatörü, beyazlama filtresine 1122 girilir. Sonra, beyazlama isareti 1123 belli bir yeniden olusturma bandi için ayarlanmamis olup, bir baypas hatti çiktisinin, bir beyazlama yapilmadan saglanacagi sekilde, aktive edilir. Bit-akisinda, sinyallenen birden fazla beyazlama (1123) seviyesi olabilir ve bu seviyeler her bir karo için sinyallenebilir. Her bir karo için sinyallenmis üç seviye olmasi durumunda, bunlar asagidaki gibi kodlanacaktir: bit : readBit(1); eger(bit == 1) { için (tile_index = 8..nT) /*son çerçeve ile ayni seviyeler*/ whitening_level[tile_index] = whitening_level_prev_frame tile_index = 0 bit = readBit(1); eger(bit == ) { whitening_level[tile_index] = MID_WHITENING; bit : readBit(1); eger(bit == ) { whitening_leve1[tile_index] = STRONG_WHITENING; whitening_level[tile_index] OFF; /*no-whitening*/ /*geriye kalan karolar:*/ bit = readBit(l); eger(bit == ) { /*kalan karolar için yassiltma seviyeleri birinciyle ayni.*/ /*Baska bitlerin okunmasi gerekmez*/ (tile_index = l..nT) için whitening_level[tile_index] = whitening_level[9]; /* kalan karolar için ilk karo için oldugu gibi bitlerin okunmasi*/ tile_index = l..nT)için) { bit = readBit(l); eger(bit == 1) { whitening_level[tile_index] MID_WHITENING; bit = readBit(l); eger(bit == ) { whitening_level[tile_index] STRONG_WHITENING; whitening_level[tile_index] = OFF; /*no-whitening*/ MID_WHITENING ve STRONG_WHITENING ile zarfin hesaplandigi sekilde (daha önce tarif' edildigi gibi) degisebilen farkli beyazlama filtrelerine (1122) atif yapilmaktadir. Kod-çözücü tarafinin frekans çogalticisi sadece yüzeysel bir spektral karo seçme düzenlemesi uygulaninca, bir kaynak aralik ID 1121 ile kontrol edilebilir. Ancak, ince-ayarli bir spektral karo seçme düzenlemesi uygulaninca, ilaveten bir kaynak aralik lagi 1119 saglanir. Dahasi, ilinti hesaplamasinin olumsuz bir sonuç vermesi kosuluyla, ilaveten sayfa verileri spektral hatlarinin her birinin, negatif isareti telafi için, "-1" ile çarpilacagi sekilde, bir ilinti isareti de bloka 1120 uygulanabilir. Böylece, bu bulus, Sekil lla, 11b'de açiklandigi gibi, kodlayici-tarafinda belli bir hedef aralik için en iyi uyumlu olan aralik hesaplandigi ve kod-çözücü tarafina uygulandigi için, optimum bir ses kalitesinin elde edilmesini saglamaktadir. Sekil 11c, bir zaman-spektrum konvertörü 1130, daha sonra baglanan bir spektral analizci 1132 ve ilaveten, bir parametre hesaplayici 1134 ve bir çekirdek kodlayici 1136 içeren bir ses sinyalini kodlamak için belli bir ses kodlayicisidir. Çekirdek kodlayici 1136 kodlanan kaynak araliklarin ve parametre hesaplayici 1134 hedef araliklar için uygun bilginin çikisini yapar. Kodlanan kaynak araliklar Sekil 11 a'da gösterilen kod- çözücünün bir frekans çogaltimi yapacak pozisyonda olacagi sekilde, hedef araliklar için uygun bilgiyle birlikte bir kod-çözücüye iletilirler. Parametre hesaplayici 1134, ilk ve ikinci spektral bölümler arasindaki benzerlikleri hesaplamak ve hesaplanan benzerlikler bazinda ikinci spektral bölüm için, ikinci spektral bölüme uygun bir uyumlu ilk spektral bölümü belirlemek üzere konfigüre edilmistir. Tercihen, Sekil 12a, 12b'de gösterildigi gibi, ikinci spektral bölümü içeren seçilmis uyumlu ikiliyi belirlemek için farkli kaynak araliklar ve hedef araliklar için uyumlu sonuçlar gerekmekte olup, parametre hesaplayici, uyumlu ikiliyi kodllanmis ses sinyali içine tanimlayan bu uyumluluk bilgisini saglamak üzere konfigüre edilmistir. Bu parametre hesaplayici 1134 tercihen, ör. Sekil lZb'de gösterildigi gibi, ikinci spektral bölümlerin ikinci setindeki önceden tanimlanmis hedef bölgeleri veya ilk spektral bölümlerin ilk setindeki önceden tanimlanmis kaynak bölgeleri kullanmak üzere konfigüre edilmistir. Tercihen önceden tanimlanmis hedef bölgeler örtüsmezler veya önceden tanimlanmis kaynak bölgeler örtüsürler. Önceden tanimlanmis kaynak bölgeler, Sekil 3a'daki bir bosluk doldurma start frekansinin altinda olan ilk spektral bölümlerin ilk setinin bir alt seti olup, tercihen bir alt spektral bölgeyi kapsayan önceden tanimlanmis hedef bölge, düsük frekans kenarinda bosluk doldurma start frekansi ile, hedef araliklar bosluk doldurma start frekansinin üzerinde ve kaynak araliklar bosluk doldurma start frekansinin altinda yer alacak sekilde çakisir. Önce de açiklandigi gibi, bir hedef bölge hiçbir gecikme olmadan bir kaynak bölge ile ve belli bir gecikme ayni kaynak bölge ile karsilastirilarak, ince bir granülarite elde edilir. Bu gecikmeler Sekil lld'deki çapraz-ilinti hesaplayicisina 1140 uygulanir ve sonunda, karo seçici 1144 tarafindan uyumlu ikili seçimi yapilir. Dahasi, blok 1142'de gösterilen bir kaynak ve/Veya hedef aralik beyazlamasi uygulanmasi tercih edilir. Bu blok 1142, sonra Sekil 11b'deki kod-çözücü tarafi anahtarini 1123 kontrol için kullanilan bir beyazlama isaretini bit-akisina iletir. Dahasi, çapraz-ilinti hesaplayicisi 1140 olumsuz bir sonuç verirse, bu olumsuz sonuç ta bir kod-çözücüye sinyallenir. Böylece, tercih edilen bir örnekte, karo seçici bir hedef aralik, bir lag, bir isaret için bir kaynak aralik Ayrica, parametre hesaplayici 1134, potansiyel kaynak araliklari sayisini, bir benzerlik esigi bazinda bir kaynak yamanin bir potansiyel kaynak karolar setinden çikartilacagi sekilde azaltmak suretiyle bir kaynak karo budamasi 1146 yapmak üzere konfigüre edilmistir. Böylece, iki kaynak karo, bir benzerlik esigine esit veya daha fazla benzerlikte oldugunda, bu iki kaynak karodan biri potansiyel kaynak karolar setinden çikartilir ve çikaran karo artik daha fazla islemleme için kullanilmaz ve özellikle de seçici 1144 tarafindan seçilmez veya blok 1140'ta yapildigi gibi, farkli kaynak araliklar ve hedef araliklar arasinda çapraz ilinti hesaplamasi için kullanilmaz. Farkli sekillerle ilgili olarak farkli uygulamalar tarif edilmistir. Sekil la-Sc, bir tam hizda veya bir tam bant- genisliginde kodlayici/kod-çözücü düzenlemesi ile ilgilidir. Sekil 6a-7e, TNS veya TTS islemlemesiyle bir kodlayici/kod- çözücü düzenlemesi ile ilgilidir. Sekil 8a-8e spesifik iki- kanal islemlemesiyle bir kodlayici/kod-çözücü düzenlemesi ile ilgilidir. Sekil 9a-10d spesifik bir enerji bilgisi hesaplamasiyla ve uygulamasiyla, ve Sekil 11a-12c de, spesifik bir karo seçme yolu ile ilgilidir. Bütün bu farkli özellikler, bulusa göre, bir digerinden bagimsiz olarak kullanilabilirler, ancak ilaveten, esas olarak Sekil 2a and 2b'de gösterildigi gibi birlikte de uygulanabilirler. Ancak spesifik iki-kanal islemlemesi, Sekil 13'te gösterildigi gibi bir kodlayici/kod-çözücü düzenlemesine de uygulanabilir, ve ayni husus TNS/TTS islemlemesi, zarf enerji bilgisi hesaplamasi ve yeniden olusturma bandindaki uygulama veya adaptif kaynak bölge tanimlamasi ve kod-çözücü tarafindaki mukabil uygulama için de geçerlidir. Öte yandan tam-hiz özelligi, TNS/TTS islemlemesi ile veya olmadan, iki-kanal islemlemesi ile veya olmadan, bir adaptif kaynak bölge tanimlamasi ile veya olmadan, veya spektral zarf temsili için baska enerji hesaplamalari türleri ile uygulanabilir. Böylece, bu münferit vasiflardan birinin özellikleri, diger vasiflara da uygulanabilir. Bazi özelliklerin bir kodlama veya kod-çözme cihazinin baglaminda tanimlanmis olmalarina ragmen, bu özelliklerin ayni zamanda, bir` blok. veya› aygitin. bir yönteni basamagina veya bir yöntem. basamaginin bir özelligine tekabül ettigi mukabil yöntemin bir tarifini de temsil ettikleri açikça görülmektedir. Benzer sekilde, bir yöntem basamaginda tarif edilen özellikler ayni zamanda mukabil bir blokun veya mukabil bir cihazin maddesi veya özelliginin bir tarifini de temsil etmektedirler. Yöntem adimlarinin bazilari ya da hepsi, örnek olarak bir Inikroislemci, programlanabilir` bir bilgisayar ya da elektronik bir devre gibi bir donanim ekipmani (ya da kullanarak) ile isleme sokulabilmektedir. Bazi düzenlemelerde en önemli yönteni adimlarinin bazilari, biri ya da daha fazlasi bu tür bir ekipman ile isleme sokulabilmektedir. Bazi uygulama gereksinimlerine bagli olarak, bulusun örnekleri donanimda veya yazilimda uygulanabilir. Uygulama, üzerinde elektronik olarak okunabilir kontrol sinyalleri depolanmis olan ve ilgili yöntemin yapilmasi için programlanabilir bir bilgisayar sistemiyle isbirligi yapan (veya yapabilecek) bir dijital depolama vasitasi gibi bir geçici-olmayan depolama ortami, örnegin, bir disket, bir Sabit Disk Sürücüsü (HDD), bir DVD, bir Blu-Ray, bir CD, bir ROM, bir PROM, ve EPROM, bir EEPROM veya bir FLASH bellek kullanilarak yapilabilir. Dolayisiyla, dijital depolama ortami bilgisayarda okunabilir. Bulusa göre bazi örnekler, burada tarif edilen yöntemlerden birinin uygulanacagi sekilde, programlanabilir bir bilgisayar sistemiyle is birligi yapabilen, elektronik olarak okunabilir kontrol sinyalleri olan bir veri tasiyicisi içermektedir. Genelde, bu bulusun örnekleri bir program kodu olan bir bilgisayar programi ürünü gibi kullanilabilirler ve program kodu, bilgisayar programi bir bilgisayarda çalisinca, yöntemlerden birini uygulamak üzere islem yapar. Program kodu örnegin, makinede okunabilir bir tasiyici üzerinde depolanabilir. Diger görseller, makine tarafindan okunabilir tasiyici üzerinde depolanan, burada anlatilan yöntemlerden birini gerçeklestirmek üzere bir bilgisayar programi içermektedir. Baska bir deyisle, bulus yönteminin bir örnegi, dolayisiyla, bilgisayar programi bir bilgisayarda çalistirilinca, burada tarif edilen yöntemlerden birini uygulamak için bir program kodu olan bir bilgisayar programidir. Bulus yönteminin bir diger örnegi, üzerine burada tarif edilen yöntemlerden birini uygulamak için bilgisayar programinin kaydedilmis oldugu bir veri tasiyicisidir (veya bir dijital depolama ortami veya bir bilgisayarla-okunabilir ortam). Veri tasiyicisi, dijital depolama ortami veya kaydedilmis ortam, genelde somuttur ve/Veya geçici-degildir. Bulussal yöntemin diger bir düzenlemesi bu nedenle, burada tarif edilen yöntemlerin birisinin gerçeklestirilmesine iliskin bilgisayar programini gösterimleyen sinyallerin bir dizisi ya da bir veri akisidir. Veri akisi veya sinyaller sekansi, örnegin internet gibi bir veri iletisim baglantisi yoluyla aktarilmak üzere konfigüre edilmistir. Baska bir örnek, örnegin burada tarif edilen yöntemlerden birini uygulamak için konfigüre edilmis veya uyarlanmis, örnegin bir bilgisayar veya programlanabilir bir lojik cihazi gibi bir islemleme vasitasi içermektedir. Diger bir düzenleme, üzerine monte edilmis, burada tarif edilen yöntemlerden birisinin gerçeklestirilmesine iliskin bilgisayar programina sahip bir bilgisayari kapsamaktadir. Bulusa göre diger bir örnek, burada tarif edilen yöntemlerden birini uygulamak için bilgisayar programini (ör. elektronik olarak veya optik olarak) bir aliciya aktarmak üzere konfigüre edilmis bir cihaz veya bir sistem. içermektedir. Alici, örnegin bir bilgisayar, bir mobil cihaz, bir bellek cihazi veya benzeri olabilir. Cihaz veya sistem, örnegin, bilgisayar programini aliciya aktarmak için bir dosya sunucu içerebilir. Bazi görsellerde, programlanabilir bir mantik cihazi (örnek olarak bir alan programlanabilir geçit dizilimi), burada anlatilan yöntemlerin islevlerden bazilarini veya tümünü gerçeklestirmek üzere kullanilabilir. Bazi örneklerde, alanda programlanabilir bir geçit dizilimi, burada tarif edilen yöntemlerden birini uygulamak için bir mikro-islemci ile is birligi yapabilir. Genelde yöntemler tercihen bir donanim cihaziyla uygulanirlar. Yukarida anlatilan düzenlemeler, yalnizca mevcut bulusa ait prensipler için örnekleyicidir. Bu alanda uzman olanlar için, burada tarif edilen düzenlemelerde ve detaylardaki modifikasyonlar ve çesitlemelerin görülecegi anlasilmalidir. Dolayisiyla, amaç buradaki örneklerin tarif ve açiklama yoluyla sunulan spesifik. detaylariyla degil, ekteki patent istemlerinin kapsami ile sinirli olmaktir. Alintilar Listesi Band Replication, a novel approach in audio coding," 112. AES Sözlesmesi, Münih, Mayis 2002. Ses Mühendisligi Toplulugu Sözlesmesi, Barselona, Ispanya 2005. Mühendisligi Dernegi Konvansiyonu, Paris, Fransa 2006. Extension", Ses Mühendisligi Dernegi Konvansiyonu, San Francisco, ABD 2006. by frequency scaling of sinusoidal partials", Ses Mühendisligi Dernegi Konvansiyonu, San Francisco, ABD 2008. Perceptual Noise Substitution, 104th AES Konvansiyonu, Unified Speech and Audio Coding-The ISO/MPEG Standard for High-Efficiency Audio Coding of all Content Types, 132. AES Sözlesmesi, Budapeste, Macarisan, Nisan, 2012. Analysis/Synthesis Based (M1 a Sinusoidal Representation". Processing, No 34(4), Agustos 1986. program for non-harmonic sounds based on a sinusoidal representation", Uluslararasi Bilgisayar Müzik Konferansi Tutanaklari, 1987. parametric audio coding tools," Circuits and Systems, 2000. Tutanaklar. ISCAS 2000 Geneva. 2000 IEEE Uluslararasi of Moving Pictures and Associated Audio: Audio", Cenevre, 1998. K. Akagiri, H. Fuchs, M. Dietz, J. Herre, G. Davidson, Oikawa: "MPEG-2 Advanced Audio Coding", lOl. AES Coding methods in Perceptual Audio Coding: A Tutorial introduction", 17th AES Yüksek Kaliteli Ses Kodlama Uluslararasi Konferansi, Agustos 1999 Coding: A Tutorial Perceptual Audio Coding methods in Kaliteli Ses Kodlama introduction", 17th AES Yüksek Uluslararasi Konferansi, Agustos 1999 id="p-17" [17] P. Ekstrand, Spektral Band Replication", in Proceedings of lst Benelux Workshop on MPCA, Leuven, Kasim 2002 single sideband bandwidth extension, and Signal Processing, Conference on Acoustics, Speech Dallas, Texas (ABD), Nisan 2010 2. spektral bölümlerin 2. seti - 0.2_ r spektral :i r _ ""1ÜS 1.spektral alan *- 1.seti temsili spektral 1. set -i'-'r &9:Çözüqü_ 1 5' 1." u A I 14 frekans Spektrum : 115" çogaltici ` zaman ___' 1355 ' " ^ ,i konvertörü parametrik l 2. set _ __ 13 2'km'w o ayla bilgisi - temsili ~_ | olusturulmus SEKIL 1B bit-akisi bii,ters çoklayici/ kod,çözme komponentler A ?94 1.10 903-- " 205 2.' kodu çözme `j TNS maske çek. bant+ tonal SEKIL 2A filtre- filtre- lGF parametre özütleme & ' bit- kodlama _4 çokl. 2?? 1* A birlesik kanal kodlama bit-akisi (hat-boyu kodlama); - 2. çözünürlük (düsük çözünürlük) 2. setin zarfi için (ölçek faktor/ 808); (diger spektral bölüm) gürültü 1. spektral bölümlerin /' 44-. .- _4.- I "J" II 1 r.` . Alli.' " :i 1/ i. . ii_iF›start .- bantlari SEKIL 3A 2. spektral bölümün 2, seti SCBI 3532 5085 Sûßd SCHb SCBÜ SUB? 308 siv .3-2 islemcisi › 2. sp. bolumler .. .. spektral hesaplayici psikoakustik SEKIL 4A i!.. faktörler "i i" I" I I ölçek spektrum sifira faktörler ile SI 'ra nicemleyici Sifir& SEKIL 3A (MDCT) agirlik spektral degerler * !" A` A n spektral analizci ör. tonalite _. . 1,, . detektörü : L" SEKIL 4B (NICEMLEME ISLEMCISI) pencereleyici (örtüsen V _ blok transformör çerçeve (seyreltme + N degerlerde spectral çerçeve pencereler) i transform) ör. spektral degerleri ~ uzun/kisa sinyali L detektör *il-"i WSEKIL 5A (DIGER SPEKTRAL BOLUMLER) gürültü-doldur. 5.' l" spektral degerleri . _gm tam yen. zaman çerçeve 1.spektral bölüm çerçeve olus.. te'rsinlok (2N deger) W› yapici/ -- "çerçeve donust./ bandinda ayarlayici (N deger) enterpolasyon { yen. olus.. 2ndspektral .. ; bölüm yen. ."eFJ'. olus.. bandinda "9'5'- yen. olus.. uzun/kisa 31:" sentez 4_- penceresi örtüs./ekleme çerçevesiyle ayarlayici 522 524 bölüm freilsanisikeiiiro '^. s yapici : kaynak ureticisi ham 2. (opsiyon) bant bölüm kaynak bant hesaplayici veya ham 2. bölüm 1. spektral bölüm, yen. olus.. bandinda SEKIL 5c spektral alan ses kod-çözücü artik üretici frekans artik üretici spektral ' çogaltici i tahmin tahmin filtresi artik . GÜ7-~-"` degerleri filtre bilgisi veri SEKIL 6A spektral spektral filtresi (am) spektral î 90."` î g zarf bilgisi filtre bilgi s ektral ' spektral dîgerler spektral r tahmin biçimleyici _' filtresi filtre bilgi zarf bilgisi SEKIL ec 11/29 mg ?Iç-'1 ?Ça "g lGFyanbilgi TVIL] TT-S yanbilgi SEKIL 7A (KODLAYICl) MDST (yama algo) __j TTS yanbilgi SEKIL YB.. .. (KOD-ÇOZUCU) 12/29 original sinyalin DFT spektrogrami (sol panel); TTS'siz anirimli sinyalin DFT spektrogrami (sag panel). SEKIL 7c 13/29 TTSstop[1]= TTSst0p[2] TTSstart[1] TTSSIartl2] = TTSstop[3] l› ` : TLSsta ] frekans Temel TTS filtre düzenlemesi. Her kutu belli birfiltrenin kapladigi spektral bölgeyi isaretler. SEKIL 7D 14/29 original sinyalin DFT spektrogrami (sol panel); TTS'li artirimli sinyalin DFT spektrogrami (sag panel). /29 iki-kanalli sinyal ses tilki . ; çogaltici _› parametrik k9d: .. h' # - parametrik veriler 2. spektral bölümler için SEKIL 8A kaynak . .~, ` -r 1: ilk iki-kanalli temsil (ör. L/R) aralik 2 1 l 3 2. ikinci iki-kanalli temsil (or. SEKIL 8B Kaynak aralik kod çözümü yap (farkli bantlar için farkli temsiller) ' Ü '- L Frekans çogaltma için kaynak aralik seç - '(514 Kaynak aralik iki-kanalli temsili ile hedef aralik Iki- _ kanalli temsilini karsilastir "3 '9 - ---_4›Ayni ise, her bir iki-kanalli sinyal için ayri m" frekans çogaltimi yap ` ÜN Farkli ise, diger iki-kanalli temsili kaynak araliktan › hesapla ve çogaltim için, hesaplanan diger iki- EMC` kanalli temsili kullan SEKIL sc 17/29 5A? 33? 534 l kaynak aralik : temsil ! iki kaynak" (çek-l kod- = dönüstürücü '_-_›` aralllflemSIll l çözücü 'ç'n .5143. uyumlu kaynak aralik kaynak aralik ID' __ î_,""" temsiline erisim frek. karo __ rw` üretimi "" hedefaralik -" 2-› için 2iDkanal #:15 2-04 lD ile tanimlanan kanal temsilinin metre zarf V 1 trans 1.: ayarlayici '3 35 L. i temsil n temsil L . . _ (frek./zama 'SIZE n dönüsümü SEKIL si) 18/29 kt bant boyu u `4.' spe rum transformör . ' 'Ubi g;g,.;]\...~-~ konvertör I . . analizci analizci 4 - d ...v Ü her bant için 'f "3 8!! ' y 07 kodlanmi sinyal 1.spektral kontrol parametrele (kisa/uzun 90`1a_,, k9d: .. "ww kodlanmi COZQCU 2.spektral s ;icin `; bölüm ses 9! IÜ parametreleri sinyali SEKIL 9A spektral bölüm lyen. olust. bandinda 1. kalan enerji için hesaplayici karo enerjisi hesaplayici zaman veya frekansta gruplama verileri frekans +_› çogaltlcl yen. OIUSI- En& degerler r_`_ yen. olust, bandi için enerji 31'- . .. 4 I. eksikenerji için bilgisi hesaplayici spektral ayarlayici kaynak aralik veya üretilmis ham hedef yen. olust. bandinda 1. spektral bölüm yen. olust. bandinda yen. i 0:_ olust. ve ayarlanmis 2. spektral . "L" . bölümler yen. olust. bandi ör. ~ kalan enerji: 5 birim bandinda 1. ve 2. spektral bölümleri o kaynak aralik verileri veya 8 birim ham hedef aralik verileri enerjisi: - eksik enerji: 5 birim o kazanç ' _v ;JL. faktörü: -› sadece 2. spektral bölümler için spektral degerlerayarlanir a 1. spektral bölüm zarf ayarlamasindan etkilenmez SEKIL 9c 21/29 ölçek faktör bantlari Için faktörler uii' ters "~. spektral bölüm nicemle _4 kaynak bantta 1 ' nmis spektral bölüm yen. olust. bandinin spaktral ;4. Jju 'ayarlanmis _ komple spektral degerler -, zarf spektral : temsili yen. olust. bandi için degerler .. _ __ hesaplayici enerii bilgisi .. yen. olust. EM? 2ndspektra| bölümleriçin zaman- spektral J _ spektrum analizci ~-~<'_< "31.14 konvertör ..M parametre 4 ses ` ` UU" ` hesaplayici ` kodlayici ""35 .. "1.ve_2.spektral 1. spektral bölümlerin 1. bolumleri kapsayan setinin, 2` spektral yen.o|ust- bandi için bölümlerin 2. setini enerji bIIQISI kapsamayan kodlanmis temsili SEKllOA banttaki spektral l degerlerin sayisi farkli bant- ~_-~-'*1C12 --,› genislikleri için __b bantieki normalizör her yen. olustlölçek faktör bandi enerji için normalize enerji SEKl1OB çekirdek kodlayicidan kontrol bilgisi gruplama k'sa bilgisi bloklar enerji degeri hesaplayici 1 [11 4 iki bitisik bant için enerji degerlerini _H hesaplama her grup bant için . -_› 1. ve 2. spektral bölümleri içeren tek enerji degeri 1018 1ÜPÜ bitisik bantlar iki bant için tek bir için enerji degerini karsilastirma (normalize) deger kodlayici bit-hizi kontrolü SEKl1OD i 02.1 24/29 3 1.32 1. spektral bölümler 'z, çözücü v 1 "li" spektrum 1'06- zaman _› param etrik : parametrik bilgi- her hedef kod- frekans karosu için, bir kaynak çözücü aralik tanimlamasi (uyum bilgisi) SEKIL 11A 1:19 kaynak aralik .. .. .. spektral î ,_ ' ' filtresi 7 - aralik 11%; "1125) "i Ic& i beyazlama isareti SEKIL 11B /29 1 "3-1 i isi: 1' .:2 '~_ [hedef zaman- benzerliklerini hesaplar bilgisi spektrum _ spektral vertörü _._ çek. - i _ i ._i SRID, lag, her hedef aralik için isaret .i. ti karo iin seçici hesaplayici kaynak/hedef 1- '1:' aralik -_+ peyaglama 4 :1" beyazlama isareti 1 318 i i: kaynak karo 1 son çerçeve kaynak budama karolar bellegi spektral l analizciden SEKIL 11D 1. orijinal spektrum 26/29 2. bant-gen. artirimli spektrum g .3.4 i Ixover In yanist 7 ,I frekans frekans SEKIL12A genlik 27/29 flGFslar( frekans SEKIL12B hersuip v' fiiyquist -1'IJ 28/29 iki sinyalin örnek ilintisi lag[bin] SEKIL12C yüksek ; parametre -Iv 'J geçis ' › kodlayici î düsük ` alt- __ _ çek. . geçis ' ornekleyici ' kodlayici (ONCEKI .3-33 '323- akisi _go 'I * MUX , çekirdek .. ÜSI- . filtre- SEKIL 13B (BlLINEN TEKNIK) frekans olusturuc TR TR TR TR TR TR TR TR TR