6360 Sayılı Kanun

ÖZET Bu çalışmada,2005 yılından bugüne merkez 3 ilçede kurulan Kent Bilgi Sistemi çalışmalarının, 6360 sayılı yasa ile Konya il sınırına genişlemesi ile 31 ilçede yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar anlatılmıştır. Konya Büyükşehir Belediyesi bünyesinde hizmet veren İmar, Fen İşleri, Çevre, Ulaşım, İtfaiye Daire Başkanlıkları ve Koski Genel Müdürlüğünün 6360 sayılı yasa ile hizmet planlaması yapmak, yasanın verdiği yükümlülükleri yerine getirmek amacıyla il genelinde yürütecekleri hizmet merkezlerini " taslak " olarak belirlemişlerdir. İlgili daire başkanlıklarınca yapılan çalışmalar Kent Bilgi Sistemi tarafından tek altlıkta gösterilmiş, değerlendirmesi yapılmıştır. ABSTRACT SERVICE PLANNING THROUGHOUT THE PROVINCE OF In this study, It was related that works of Geographical Information System established in central three counties since 2005, expansion to Konya city border with the Law No. 6360 and works for the dissemination activities in 31 countries Housing, infrastructure and construction, Environment, Transport , fire brigade departments and the General Directorate of Koski have set the service centers at the end of the law. Related departments studies have shown in one underlay by Geographical Information System.

Recent Developments in The Turkish Local Government System in The Context Of Centralization And Decentralization Debates (2012-2018) başlıklı kitap bölümünün Türkçe versiyonu

Türkiye’de 2000’li yıllar idari reform geleneği içinde önemli kırılmalar olarak adlandırılabilecek yasal değişikliklere sahne olmuştur. 2004 ve 2005 yıllarında İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Büyükşehir Belediye kanunları çıkarılarak yerel yönetim sistemimiz üzerindeki merkeziyetçi vurgu kısmen de olsa azaltılmıştır. 2012 yılında Büyükşehir Belediye Kanunu bir kez daha kapsamlı bir şekilde değiştirilmiştir. Bu değişikliğin bazı kısımları pek çok çalışmada merkeziyetçi paradigmaya geri dönüş olarak okunmaktadır. Bu çalışma 6360 sayılı yasayla oluşturulan büyükşehir düzenini, büyükşehir özelinde derinleştirilen merkeziyetçilik ve İl Özel İdarelerinin kaldırılmasıyla oluşan boşluğu doldurmak üzere ihdas edilen Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları eliyle oluşturulan merkeziyetçilik başlıklarında analiz etmektedir. Ayrıca 15 Temmuz 2016 tarihindeki darbe girişi ardından çıkarılan 674 sayılı KHK ile belediye başkanlarının görevden alınarak yerlerine merkezi idare ya da onun taşradaki yetkilileri eliyle belediye başkanı görevlendirilmesi de yine merkeziyetçilik yerellik ekseninde analiz edilmektedir. Çalışmanın temel vurgusu yerel yönetim alanındaki bu gelişmelerin, merkeziyetçilik-yerellik ekseninden çok kanun koyucunun yaptığı “hizmet mi? demokratik değerler mi?” tercihi çerçevesinde analiz edilmesi gerekliliğidir.

Türkiye’de yerel yönetimler, tüm dönemlerde siyasi erkin ilgi odağında olmuştur. Yerel seçimlerin etkisinin yerelde kalmayıp kelebek etkisi ile merkezi hükümet yönetiminde etkili ve belirleyici olması, kentler üzerinde belirlenen politikaların çeşitliliğini ve dinamiğini canlı tutmuştur. Dünya’daki gelişmelere paralel bir şekilde, Türkiye’de de yönetim paradigması değişmektedir. Büyükşehir metropoliten alan ölçeği genişledikçe uygulanan planların, yönetim anlayışının tüm bölgeyi kapsayan ve makro politikaları belirleyen bir çerçeve içinde ele alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle Büyükşehir Belediye yönetim modeli, hızlı ve dinamik bir seyir ve dönüşüm gerçekleştirmektedir.

Rhetoric of political power for ongoing reforms based on economies of scale in the number of policy documents are embodied by Act No. 6360. After growing scale, it is observed that metropolitan municipalities which adjacent areas overlapped with province borders have begun to look for investors through the territory of the county municipalities. In this study, it is claimed that a policy is followed based on a growing scale on local through the new regionalism approach starting from the assumption which has done legal arrangements for growing scale target in order to mobilize competitive local dynamics and renewing the national economy through foreign capital.

ÖZET Anahtar Kelimeler: Yerelleşme, ölçek ekonomisi, büyükşehir Ülkemizde Osmanlı İmparatorluğunun son zamanlarında, Tanzimat döneminden sonra batılı devletlerin baskıları sonucunda yerel yönetimler alanında düzenlemeler başlamıştır. Cumhuriyetin kurulmasıyla hızlanan bu çalışmalara yabancı devletlerin desteğiyle devam edilmiştir. Daha sonra, KAYA ve MEHTAP RAPORU gibi önemli raporlar yazılmıştır. Bu süre zarfında Türkiye'de yerel yönetimlerin yetkileri arttırılmak, verimlileştirmek istenirken, merkezi yönetim ve yerel yönetim arasında ki görev dağılımı en etkin şekilde yapılmaya çalışılmıştır. 1982 Anayasası'nın 127. maddesine dayanılarak, 1984 yılında 3030 sayılı yasa ile üç ilde büyükşehir belediyesi kurulmuştur. Kocaeli ve İstanbul'da ilk mülki sınır büyükşehir sınırı olarak değiştirilmiştir. 2012 yılında, 6360 sayılı kanun çıkarılarak ilk yerel seçimlerden sonra uygulanacak ibaresiyle Türkiye'de ölçek ekonomisi sebep gösterilerek, ile bağlı her yerin en ücra noktasına dahil kaliteli hizmet götürmek amacıyla, alan genişledikçe en az maliyetle en fazla yarar ilkesine dayanılarak, on üç tane yeni büyükşehir belediyesi ve yirmi altı yeni ilçe belediyesi kurulmuştur. Büyükşehir kurulan illerde il özel idareleri kapatılmıştır. Belde belediyeleri ve nüfusu 2000'inin altına düşen belediyeler kapatılmıştır. Köyler mahalleye dönüştürülerek hepsi büyükşehre bağlanmıştır. Kapatılan belediye ve il özel idarelerin malları ile, personellerin devir işlemleri yapılmıştır. Yasa, daha teklif aşaması ile birlikte başlayan ve kabul edilmesinden sonraki süreçte bir çok açıdan tartışılan bir kanun olmuştur. Bu bildiride, bu süreç avantajları ve dezavantajlarıyla incelenmiş, kanunun getirdiği yeniliklere değinilmiştir.

Yerleşim yerlerinin yönetimi tarih boyunca üzerine tartışılan konulardan biridir. Bu konudaki tartışmaların daha ziyade yerleşim yerlerinde görülmesi gerekli hizmetler ve buna dair sorumluluklarla başladığı bilinmektedir. Siyasî, sosyal ve ekonomik sebepler yanında, 19. yüzyıl sonlarına doğru endüstrinin gelişmeye başlamasıyla birlikte, yerleşim alanları daha fazla nüfusu ve dolayısıyla daha fazla sorunu barındıran büyük kentlere dönüşmeye başlamıştır. Böylece bu tartışmalar, ölçek sorunları, yerel hizmetlerin daha etkin, verimli ve ekonomik gerçekleştirilmesi, yerel katılımın sağlanması ve demokrasinin daha iyi işletilmesi gibi yeni başlıklar etrafında şekillenmeye başlamıştır.
Ülkemizde modern anlamda kent yönetimi sayılabilecek ilk belediye, görev ve statüsü 13 Haziran 1854 tarihli bir nizamname ile düzenlenen İstanbul Şehremaneti olarak kabul edilmektedir. Cumhuriyetin ilk yıllarında, değişen dünyanın ve sorunları giderek büyüyen kentlerin bilincinde, ancak sorunlara yerel bakış açısıyla yaklaşamayan bir anlayış göze çarpsa da, belediyecilik gelişmeye devam etmiştir. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük kentlerin yönetiminde karşılaşılan zorluklar ve büyük yerleşim yerlerine özgü yönetim oluşturma tartışmaları sonunda, 1982 Anayasası bu konuyla ilgili bir hükme yer vermiştir. Böylece Türkiye’de büyükşehir belediye sistemi 1984 yılından itibaren uygulanmaya başlanmıştır.
Son olarak 2012 yılı aralık ayında çıkarılan 6360 sayılı Kanun, yerel yönetim mevzuatında, ilçe belediye yönetimlerini de etkileyen önemli değişiklikler yapmıştır. Bu kanun, büyükşehir belediye mücavir alanını il sınırına eşitlediği gibi, büyükşehir ilçe belediyelerinin mücavir alanını da ilçe belediye sınırına eşitlemektedir. Ayrıca il ve ilçelerde özel idareler kaldırılmış, bağlı belde belediyeleri ve köylerin tüzel kişilikleri kaldırılarak, önceki bağlı oldukları il veya ilçeye mahalle olarak bağlanmıştır. Büyükşehir belediyesi ve ilçe belediyeleri arasında görev ve yetki bölüşümü yeniden düzenlenmiştir. Büyükşehir belediyeleri, il sınırı içindeki su ve kanalizasyon, mezarlık, meydan ve anayolları, karla mücadele çalışmaları gibi konularda yetkili ve sorumlu olmuştur.
2014 yerel seçimlerinden sonra uygulanmaya başlayan yeni büyükşehir modelinin, pratikte idarî, siyasî, sosyal ve kentsel etkileri görülmeye başlamıştır. Bu çalışmada, 6360 sayılı yasa hakkında bilgi verilerek, yasaya yönelik eleştiriler ve değerlendirmelere kısaca değinilecektir. Yeni büyükşehir sisteminin, en geniş coğrafî sınırlara sahip Konya ili uygulamasında Bozkır ilçesinin kent yönetiminde idarî, siyasî, malî yapıya ve hizmet sunumuna etkileri üzerinde durulacaktır. Yeni modelin Bozkır ilçesini hangi boyutlarda nasıl etkilediği, Bozkır’a ilişkin verilerin tablolaştırılması yoluyla incelenecektir.

Öz 2012 yılında çıkan 6360 Sayılı Kanun birlikte ülkemizde büyükşehir sayısı otuz olmuştur. Sınırları il mülki sınırları ile eşitlenen yeni büyükşehir belediyeleri kurulurken, İl Özel İdareleri ve köylerin yanı sıra belde belediyelerinin tüzel kişilikleri kaldırılmıştır. Büyükşehirlerin tamamında, 2014 yılı Nisan ayı ile birlikte, köyler aynı adla mahalleye, beldeler de beldenin adıyla tek mahalle olarak köyler gibi ilçeye bağlı mahallelere dönüştürülmüştür. Yeni büyükşehir olan illerde il merkezinde ve bazı ilçelerin bölünmesi suretiyle yeni ilçeler kurulmuştur. Bu çalışmanın konusu olan yeni büyükşehirlerden Muğla'da, il merkezinde Menteşe, Fethiye ilçesinin bölünmesi ile de Seydikemer ilçesi kurulmuştur. Bu süreçte Menteşe ilçesi sınırları içerisinde 48, Seydikemer ilçesi sınırları içerisinde 49 köy mahalleye dönüştürülmüştür. Tüzel kişiliğe sahip köylerin muhtarları dönüşüm ile birlikte mahalle muhtarı olmuş ve değişimin etkisini en çok yaşayan mahalli idare birimi temsilcileri olarak ön plana çıkmışlardır. 2017 yılı Nisan ayı itibarı ile Muğla'da büyükşehir sürecinde üç yıllık bir deneyim oluşmuştur. Bu çalışma kapsamında; il merkezi olan Menteşe ilçesi ve merkeze en uzak ilçe Seydikemer'de, köyden mahalleye dönüşen yerlerde büyükşehir kanunu öncesi muhtar olan ve 2014 yılı mahalli idareler seçimlerinde tekrar seçilerek halen bu göreve devam eden muhtarlar ile görüşülmüştür. Yönetime katılımın hem yeni mahalleli vatandaşlar hem de muhtarlık açısından nereye doğru evrildiği muhtarlar üzerinden ortaya konulmasına çalışılmıştır. Anket ve gevşek yapılandırılmış mülakat yöntemi ile yeni büyükşehir Muğla'nın yeni ilçelerinde dönüşümün katılım açısından 3 yıllık süreçte muhtarlığa etkisi muhtarlar üzerinden değerlendirilecektir.

İl sınırları içinde yer alan köyler mahalle haline gelmiş, il sınırları içindeki ilçelerin tamamı büyükşehir belediye sınırlarına dâhil olmuş ve ilçe mücavir alanları ilçe idari sınırları haline gelmiştir. Böylelikle Türkiye’de ilk defa kır ve kentin yerel bir kurum tarafından bir arada yönetildiği yönetim yaklaşımı oluşmuştur. Belediye yönetimi, şehir yönetimini ifade etmekle birlikte, şehrin yönetilmesi mekânsal planlar yoluyla sağlanmaktadır. Nihayetinde belediyeciliğin büyük bir çoğunluğu mekân üzerinde yapılan fiziki hizmetlerden oluşmaktadır. Belediye hizmetinin yürütülmesinde ve insan yaşam kalitesinin artırılmasında imar yönetimi ve mekânsal planlama her zaman etkin bir rol oynamıştır.

Neo-Marksist yazında kentsel alanlar, sermayenin kendini yeniden üretim alanları olarak görülmektedir. Kapitalist devlet sistemlerinde kentlere önem verilmesinin altında yatan en önemli neden de bu yeni kullanım alanlarıdır. 6360 sayılı Kanun ile birlikte, Türkiye'deki otuz ilin kırsal alanları kentsel alana dönüştürülmüştür. Söz konusu dönüşüm büyükşehir belediyelerinin yetki ve sorumluluk alanını genişleterek, sermayenin daha geniş alana yayılmasına olanak tanımıştır. Bu çalışma, Türkiye'deki büyükşehir belediyelerinin sayısının artırılması ve kentsel alanların genişletilmesi ile sermaye arasında bir ilişkisi kurmaya çalışmaktadır. İlişkinin boyutu büyükşehir yönetimlerinin gerçekleştirmiş olduğu harcamalarda kaydedilen artışla ve tüm belediye harcamaları içerisindeki payla ortaya konmaya çalışılacaktır.

Kent konseyleri, yerelde yönetime katılımın etkili şekilde kullanılabilecek en önemli araçlarından birisidir. Yeni büyükşehir belediyesi kurulan illerde, özellikle mahalleye dönüşen köy ve beldelerde mahalle muhtarlarının hizmetlerin sağlanmasında ve sorunların iletilmesinde
aracı olma rolü ön plana çıkmıştır. Daha önce belediye ve köy muhtarlıklarından hizmet almakta olan yerler iki yeni belediyeden hizmet almaya başlamıştır. Kent konseyleri bu süreçte bir fırsat olarak değerlendirilebilir. Muğla ili 6360 Sayılı Kanun kapsamında büyükşehir
belediyesi kurulan illerden birisidir. Muğla’da 49 belde belediyesi ve 396 köy 2014 yılı Nisan ayı ile birlikte mahalleye dönüştürülmüştür.
2018 yılı Nisan ayı ile birlikte Muğla’da mahalleye dönüşen köylerde dönüşüm sürecine ilişkin dört yıllık bir deneyim oluşmuştur. Bu çalışmada; örneklem olarak alınan sekiz ilçede, gevşek yapılandırılmış mülakat yöntemiyle Muğla’da muhtarların kent konseylerine katılımları
ve kent konseylerine ilişkin algıları incelenmiştir. Çalışma kapsamında, köyden mahallaye dönüşen yerlerde köy muhtarlığı yapmış ve yeni durumda devam eden mahalle muhtarlar ile görüşülmüştür. Muhtarların kent konseylerine katılımlarının düşük olduğu görülmüş ve kent konseylerinin yeniden yapılandırılarak işlevinin arttırılması gerektiği sonucu ortaya çıkmıştır.

ON DÖRT İLDE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ VE YİRMİ YEDİ İLÇE KURULMASI İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN (6360 sayılı kanun) 6360 sayılı Kanun nedir? On üç ilde (6447 sayılı kanun ile Ordu da ilave edilerek on dört ilde) Büyükşehir Belediyesi ve yirmi altı ilçe kurulması ile bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair kanundur. Resmi Gazete 'de 6 Aralık 2012 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Genel Gerekcesi: 6360 sayılı Yasa'nın genel gerekçesi incelendiğinde, yerel yönetimlerde daha bütüncül bir anlayışın yerleştirilmeye çalışıldığı görülmektedir. Yasa, belirli bir coğrafi alanda çok sayıda yerel yönetim biriminin bulunması durumunda planlama ve koordinasyonun sağlanamayacağı, bu durumun da hizmetlerde kalitenin düşmesine ve kaynak israfına neden olacağı gerekçesine dayanmaktadır. Küçük ölçekli yerel yönetimlerin yeteri mali kaynağa sahip olmamalarından dolayı kentsel sorunlara çözüm üretmede yetersiz kaldığı, sunulan hizmetlerin kalitesinde de sorunlara neden olacağı Yasa'nın genel gerekçesinde belirtilen bir diğer husus olarak karşımıza çıkmaktadır.

Özet 6360 sayılı Kanun ile değişen büyükşehir belediye yapılanmasında idari yapıda ve belediye hizmet paylaşımlarında önemli değişimler yaşanmıştır. Çalışmanın amacı Denizli Büyükşehir Belediyesi'nin sınırları içerisinde yer alan eski belde belediyelerinde yaşayan halkın; Denizli Büyükşehir Belediyesi'nden aldığı hizmetlerden memnuniyet düzeylerini araştırmaktır. Eski belde belediyelerinin Denizli Büyükşehir Belediyesi'ne olan uzaklıklarının, Denizli Büyükşehir Belediyesi'nden alınan hizmetlerin memnuniyet düzeyleri üzerindeki etkisini incelemektedir. Çalışmanın kapsamı Denizli ili genelindeki 68 eski belde belediyesinden örneklem olarak alınan 24 eski belde belediyesidir. Çalışmada, 24 eski belde belediyesinde saha araştırmasıyla elde edilen veriler uzaklık kriteri bağlamında incelenmektedir. Bu kapsamda 2017 yılında 380 kişi ile anket ve alanda gözlem yapılmıştır. Sonuçta, Denizli il merkezine daha yakın mesafede yer alan eski belde belediyelerinde yaşayan yerel halk Denizli Büyükşehir Belediyesi'nin sunduğu hizmetlerden daha çok memnundur. Dolayısıyla eski belde belediyelerinin Denizli il merkezine uzaklığı arttıkça yerel halkın Denizli Büyükşehir Belediyesi'nin sunduğu hizmetlerden memnun olma düzeyleri azalmaktadır. With the Law no. 6360, there were significant changes in administrative structure and municipal service sharing in the municipal structure. In this study, the satisfaction level of the people living in the old sub-district municipalities, which are located in the boundaries of metropolitan municipality, are investigated in the scope of service delivery to the local people, and the effect of the distance, which is from sub-district municipalities to Denizli Metropolitan Municipality, on the satisfaction levels of services offered by Denizli Metropolitan Municipality is analyzed. The scope of the study is 24 old sub-district municipalities, which were taken as sample from 68 old sub-district municipalities in Denizli province. In the context of the study, the data obtained by the field survey in 24 sub-district municipalities are examined in the context of the distance criterion. In this context surveys and field observations were conducted with 380 people in 2017. As a result, the local people living in the old sub-district municipalities, which are closer to the city center, are more satisfied with the services provided by Denizli

Bu araştırmanın amacı 6360 sayılı yasa çerçevesinde oluşturulan "Genişletilmiş Büyükşehir Modeli" konusunda yerel yöneticilerin algıları ve belediyelerin hizmet sunum performansları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın evrenini, Kocaeli ve Sakarya illerinde kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan yöneticiler ve muhtarlar oluşturmaktadır. Araştırmada nicel araştırma yönteminden yararlanılmış, veriler yüz yüze anket tekniği ile elde edilmiş, verilerin analizi için toplam 561 anket SPSS programında değerlendirmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre yasal düzenlemenin pozitif amaçlı yapıldığı algısı, büyükşehir belediyelerin hizmet sunum performansının olumlu yönde değerlendirilmesine önemli düzeyde katkı yapmaktadır. Aynı şekilde yasal düzenlemenin etkinlik, verimlilik ve kalite algısını güçlendirecek uygulamaların artırılması, belediyelerin hizmet sunum performansının olumlu olarak değerlendirilmesini sağlamaktadır. Diğer taraftan yasal düzenlemenin negatif amaçlı yapıldığı veya çeşitli sorunları beraberinde getirdiği algısının yükselmesi ise belediyelerin hizmet sunum performansının olumsuz yönde değerlendirilmesine neden olmaktadır.

The purpose of this study is to examine the relationships between the perceptions of local managers and the service delivery performance of the municipalities on the "Extended Metropolitan Model" which was created under the law number 6360. The universe of research is formed by managers who work in public institutions and organizations and reeves in Kocaeli and Sakarya provinces. Quantitative research method was used in the research, data were collected by face-to-face survey technique, and a total of 561 questionnaires were evaluated in the SPSS program for data analysis. According to the results of the survey, the perception that the legal regulation is made for positive purposes and strengthens the efficiency, productivity and quality makes a significant contribution to the evaluation of the service delivery performance of the metropolitan municipalities positively. On the other hand, the increase in perception that the legal regulation is made for negative purposes or brings about various problems causes the evaluation of the service delivery performance of the municipalities negatively.

2012 yılında kabul edilen ve 30 Mart 2014 yerel seçimleri ile 5 yıllık bir geçiş dönemi içerecek şekilde uygulamaya konulan 6360 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu kapsamında bazı belde belediyeleri kapatılmıştır. Küçük ölçekli belediye ya da köylerin beraberinde getirdikleri çevre, ulaşım ve benzer sorunların çözümünde kendi başlarına yeterince verimli olamamaları, yetersiz malî kaynakların olması siyasi irade tarafından gerekçe olarak gösterilmekle birlikte söz konusu düzenleme bazı çevrelerce anayasaya aykırılık, hizmetlerde etkinlik, hizmetlere katılım, yerindenlik vs. gibi hususlar bakımından eleştirilmiştir. Eleştiriler önemli olmakla birlikte, bu idari dönüşümün yerel vatandaşlar tarafından nasıl değerlendirildiği de önem taşımaktadır. Bu kapsamda bu çalışmanın odak noktasını, mahalle sakinlerinin yaklaşık bir buçuk seneyi aşkın süredir yaşadıkları deneyimler ışığında hizmet sunumundaki etkinlik düzeyi, hizmetlere erişilebilirlik (hizmetlerin halka yakınlığı), hizmetlere katılım ve mali boyutlardaki yeni yapıya yönelik algılarını ve tutumlarını eski yapıyla kıyaslamalı olarak Söğütlü ve Geyikli mahalleri özelinde incelemek ve değerlendirmek oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında Geyikli ve Söğütlü mahallelerinde evrenden rastgele örneklem yöntemine göre seçilen toplam 176 kişiye anket uygulanmıştır. Elde bulgular sonucunda ölçek, merkeze yakınlık ve nüfus açısından farklılaşan her iki beldede hizmetlerde etkinlik, katılım ve mali boyutlarda eğilimin şiddeti değişmekle birlikte mahalle sakinlerinin bir buçuk yıllık deneyimin sonucunda olumsuz yargı ve memnuniyetsizliğe sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmada elde edilen bulguların bu konuda yapılacak çalışmalara karşılaştırmalı veri sunması bakımından literatüre ve uygulayıcılara katkı sunacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: 6360 Sayılı Kanun, Belde belediyeleri, Geyikli ve Söğütlü Mahalleri, Hizmet Etkinliği, Katılım

6360 sayılı Kanunla illerin idari ve hizmet yapısında, yerel yönetimlerin mali düzeninde, yerel halkın siyasal katılım durumunda, yerel halka hizmet sunumunda ve planlama konularında mevcut yerel yönetim sisteminde değişimler yaşanmış, Balıkesir İline de büyükşehir belediyesi statüsü verilmiştir. Balıkesir İlinde büyükşehir belediyesi ile iki yeni ilçe kurulmuş, belde belediyeleri ve köylerin tüzel kişiliği kaldırılarak mahalleyedönüştürülmüştür. İl sınırları içinde yaşayanların siyasal katılım durumları değişmiştir. Yerel halka belediye muadili hizmet sunan il özel idaresi kaldırılarak benzer nitelikteki hizmetlerin belediyeler vasıtasıyla tek elden sunulması amaçlanmıştır. Belediyelerin mali kaynaklarında önemli oranlarda değişiklikler yapılmıştır. İmar, planlama, su ve kanalizasyon idaresi konusunda yetkiler çoğunlukla merkezileştirilerek büyükşehir belediyesinde toplanmıştır. Makalede Balıkesir İlinde bulunan 20 belediye başkanı, 2 belediye başkan vekili ve 33 belediye başkan yardımcısı ile 9‟u demografik 45‟i araştırma sorusu olmak üzere 54 sorudan oluşan anket yapılarak 6360 sayılı kanunun kamu hizmetlerinin sunumuna olan etkileri belirlenmeye çalışılmıştır

6360 sayılı Kanun ile birlikte Türkiye’de büyükşehir belediyelerinin sınırları il mülki sınırı olarak belirlenmiş ve bu sınırlar içinde yer alan köylerin tüzel kişiliği kaldırılarak mahalleye dönüştürülmüştür. Kırsal alanları yakından ilgilendiren bu düzenleme neticesinde yerel düzeyde merkeziyetçilik artmış ve köy halkının demokratik temsil gücü azalmış, belediyelerin sorumluluk alanları genişlemiş ve hizmet maliyetleri artmış, kentte yaşamanın gerektirdiği mali yükümlülükler köyler için de geçerli olmuş ve tarımsal üretim olumsuz yönde etkilenmiştir. 6360 sayılı Kanun’un kırsal alanlarda meydana getirdiği sorunlar, büyükşehirlerde mahallelerin kırsal ve kentsel olarak yapılandırılmasını zorunlu kılmıştır. Bu noktada 7254 sayılı Kanun ile birlikte büyükşehir sınırları içinde mahalleye dönüştürülen köylere kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan statüsü verilmesinin önü açılmıştır. Böylece kırsal niteliğini devam ettiren yerlere mali açıdan bazı ayrıcalıkların tanınması ve mevcut sorunların çözüme kavuşturulması hedeflenmiştir. Ancak kırsal mahalle düzenlemesinin de çeşitli aksak yönleri bulunmakta ve 6360 sayılı Kanun’un yol açmış olduğu pek çok soruna çözüm getirmemektedir.

Büyükşehir belediyeleri hakkında yapılan son kanuni düzenleme “6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”dur. Kanun ile birlikte birçok alanda değişiklikler meydana gelmiştir. Bu değişiklikler içinde en göze çarpanı, büyükşehir belediye sınırının il mülki sınırına kadar genişletilmesi ve büyükşehir belediyesi kurulan illerde il özel idarelerinin kaldırılması olmuştur. Kanun sonrasında büyükşehir belediye sayısı 30’a ulaşmıştır. Böylece ülke nüfusunun %77’si büyükşehirlerde yaşar hale gelmiştir.
Bu çalışmanın amacı, 6360 sayılı Kanun sonrasında ortaya çıkan değişikliklerin etkinlik-verimlilik ile hizmette yerellik ilkelerine olan etkilerini değerlendirmektir. Bu amaçla çalışmanın birinci bölümünde etkinlik-verimlilik, ölçek ekonomisi ve hizmette yerellik kavramları tanımlanmıştır. İkinci bölümde Türkiye’de büyükşehir belediye yönetimin ortaya çıkışı ve 6360 sayılı Kanun’un büyükşehir belediye yönetimine olan etkileri değerlendirilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise Sakarya İli Kocaali ilçesinde yarı yapılandırılmış mülakat yöntemi ile yapılan araştırmanın sonuçları aktarılmıştır.

ÖZET 6360 sayılı Kanun ile büyükşehir olan illerde il özel idareleri kapatılmış, merkezi idarenin taşradaki yatırımlarının yürütülmesi amacıyla valiye bağlı olarak Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) kurulmuştur. Öngörülen bu yeni düzenleme ile bakanlıklar ve diğer merkezi idare kuruluşlarının illerde yapacakları her türlü yatırım, yapım, bakım, onarım ve yardım işlerinin YİKOB'lar aracılığı ile yapılabileceği öngörülmüştür. Örgütün tüzel kişiliğinin olmaması ve örgütlenmenin yetersizliği dikkate alındığında YİKOB'ların bu derece kapsamlı bir iş yükünü kaldırmaları olanaksızdır. Bu durum nedeniyle, bir sonraki aşamada " etkinlik", " verimlilik" ve " koordinasyon" gerekçesi ile merkezi yönetim yatırımlarının büyükşehir belediyeleri üzerinden yürütülmesi gündeme gelebilecektir. Çalışma, il özel idarelerinden YİKOB'lara geçiş sürecini ve bu sürecin ilk sonuçlarını, dolayısıyla da merkezi yönetimin taşrada yatırımları yürütmesinde ortaya çıkan değişimi, Diyarbakır ili özelinde irdelemeyi amaçlamaktadır. ABSTRACT In accordance with the law 6360, provincial special administrations have been closed down in metropolitans and with the aim of running the investments central administration in countries, Investment Supervising and Coordination Presidency (YIKOB) have been founded at the helm of the governor. Along with this new regulation, it has been foreseen that all investments, bulding, care, repair, and help works that ministeries and other central administration associations will conduct can be carried out through YIKOBs. Because of the organization is not having legal entity and the organization's inadequacy, it is impossible for YIKOBs to handle such a comprehensive work load. Considering this situation at the next phase, with the reason of effectiveness, productivity and coordination , it may come up that the investments of central administration must be conducted through metropolitan municipalities. This study aims to examine the process of transition of Provincial Special Administrations to YIKOBs and first results of this process, accordingly the changes that come up as result of running of investments that central administrations have done in countries, throughout Diyarbakır.

Atıf için: Taşcıer, Ali Mert, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 14, Eylül-Aralık 2018, s 315-327.

Neoliberal politikaların, teori ve uygulamasındaki çelişkileri, pragmatik yapısının etkisiyle, ağır uluslararası ekonomik ve sosyal krizlere rağmen yaşamasının nedenidir. Teoride sıklıkla vurgulanan sınırlı ve etkin devlet, serbest piyasa gibi ilkelerin hiç uygulamadığı rahatlıkla söylenebilir. Ayrıca, Türkiye gibi ülkelerde askeri darbeler eliyle sosyal devlet ilkelerini geniş kitlelere rağmen tasfiye etmeye çalışarak yerleşen neoliberalizmin, toplumlar nezdinde kabul görebilmesi için son dönemlerde yaşadığı dönüşüm ve sıklıkla kullandığı katılım, şeffaflaşma, yerelleşme gibi ilkelerinin uygulanıp uygulanmadığı sorgulanmaktadır. Neoliberal politikaların egemen olduğu Türkiye örneğinden de görüleceği gibi, kamu yönetimi alanında en çok belirtilen hedeflerden biri olmasına rağmen yerelleşmenin gerçekleşmediği, aksine merkezileşmenin daha da pekiştiği söylenebilir. Çünkü, neoliberal politikaların ana amacı kârlılığın artırılması ve sermayenin küresel ölçekte serbest hareket edebilmesidir. Amaca hizmet etme noktasında merkezileşme ya da yerelleşme gibi sabit bir tercihin olması beklenmemelidir. Bunun son uygulaması ise 6360 sayılı kanundur. Yerel yönetimlere ilişkin olmasına rağmen, büyükşehir belediyesi statüsündeki illerde kaldırdığı yerel yönetim birimlerinden il özel idaresinin yerine kurduğu merkezi yönetimin taşra teşkilatı niteliğindeki Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının uygulamalarından örnekler incelendiğinde, merkezileşmenin nasıl pekiştiği ve yerelde merkezileşme biçiminde yeni bir tip yapılanmanın kurulduğu görülecektir. Çalışmada neoliberalizmin ne olduğu, merkezileşme-yerelleşme gerilimiyle ilişkisi, 6360 sayılı kanunun getirdikleri, il özel idarelerinin kaldırılması, YİKOB'ların kurulması ve uygulama örnekleriyle merkezileşmenin nasıl pekiştiği anlatılmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Neoliberalizm, Yerelleşme, Merkezileşme, 6360 Sayılı Kanun, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları

Abstract The contradictions between the theory and the application of neoliberalism are, by the effects of its pragmatic structure, the reason of its survival in the face of crisis. In countries like Turkey, it can be conveniently propounded that fundamentals such as definite and operative state, free market are not practiced. Moreover, the alteration of neoliberalism, which is trying to settle by the dissolution of fundamentals of the social state via military coups in countries like Turkey despite the wide populace, faced in recent years in order to be accepted by the communities and whether its oftenly used fundamentals, such as inclusion, transparency, decentralization, are being applied have been questioned. As seen form the example of Turkey, where neoliberal politics are hegemony, it can be said that decentralization have not materialized and centralization have consolidated despite it is being one of the most remarked targets in the scope of public administration. This is because the main objective of neoliberal politics is increasing profitability and ability of capital to roam freely in global scale. In particular of serving the goal, a firm choice such as centralization or regionalization should not be expected. Its latest application is the law no 6360. When examples of applications of the Monitoring and Coordination Directorates with similar legibility as provincial organization of the central administration, which was set to replace special provincial administrations that have been withdrawn by metropolitan municipalities although this is with respect to the local governments, it can be observed how centralization have consolidated and a new structure have been constructed in local in the garb of centralization. In this work, it will be strived to commentate that what neoliberalism is, its relation with the tension of centralization-regionalization, outcomes of the law no 6360, abolition of the special provincial administrations, constitution of Monitoring and Coordination Directorates' and with some examples of applications how centralization have consolidated.

The changes that the Law No. 6360 on Turkey will have on the
local administration system have been analyzed and evaluated. These analyses and evaluations
focus on the rural areas that the law has created in the local government system as an associated
with Manisa Region.

Erkan Tosun, 1981 Alaşehir doğumlu ve bekârdır. Anadolu Üniversitesi, Elektrik Enerjisi Üretim, İletim ve Dağıtımı bölümünde Önlisans, Anadolu Üniversitesi, Kamu Yönetimi programında Lisans, Celal Bayar Üniversitesi, Kamu Yönetimi Bilim Dalında Lisansüstü eğitimini tamamladı. Ayrıca Anadolu Üniversitesi, İşletme alanında II. Lisans; Anadolu Üniversitesi, Sosyoloji alanında III. lisans, Atatürk Üniversitesi, Özel Güvenlik ve Koruma alanında II. önlisans eğitimini tamamladı. Elektrik ve Elektronik, Bilgisayar Destekli Tasarım, Kişisel Gelişim, Kalite ve Yönetim Sistemleri alanlarında belgelendirilmiş otuzun üzerinde kurs ve seminer aldı. Özel Güvenlik sektöründe on yıldan fazla görev yaptı. Halen, İstanbul Üniversitesi; İş Sağlığı ve Güvenliği programı öğrencisi olup, Kamu Yönetimi alanında doktora çalışmalarına devam etmektedir.

Geçmişten günümüze kentsel alanda en küçük yönetim birimi mahalle, kırsal alanda en küçük yönetim birimi ise köy kabul edilmektedir. Bu açıdan bakıldığında herkes ya mahalleli ya da köylüdür. Fakat 2012 yılında Türk kamu yönetiminde merkezileşmenin etkisiyle yapılan reformların bir sonucu olarak ortaya çıkan 6360 sayılı kanun (6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun) ile köy ve köylü sayısı büyük oranda azalmış, mahalle ve mahalleli sayısı ise artmıştır. Bu büyük dönüşüm sonucunda da kırsalda pek çok sorunla karşılaşılmıştır. Kanun, yerel yönetim birimlerinin sayısını azaltmış; muhtarların görev alanlarında değişiklikler yapmıştır. Ancak kanun koyucu, yaşanan sorunlara çözüm üretebilmek adına ara bir kademe olarak “kırsal mahalle” adı altında yeni bir birim oluşturmuştur. Bu çalışmada, mahalle ve köy yerleşim birimlerinin tarihsel süreçteki durumları değerlendirilmekte, 6360 sayılı kanun ile yapılan değişimler ve etkileri incelenerek bunun sonucunda çıkan sorunlar ortaya konulmaktadır.

Atıf için: Övgün, Barış ve Taşcıer, Ali Mert. Devletin Sınırlandırılmasına Yerelleşme Üzerinden Bakmak. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 28, Sayı 3, Temmuz 2019, s.21-42.

Öz: Devlet, tarih sahnesine çıktığı ilk günden itibaren değişen gereksinimlere uygun olarak reforma tabi tutulmuş ve tutulmaya da devam etmektedir. Liberalizm düşüncesinde devlet, kapitalizmin sürekliliğini, sermayenin hareketliliğini ve kâr oranlarını artırma amacıyla yapısal ve işlevsel olarak reforme edilmiş ve bu süreçte en önemli söylemlerden biri devletin sınırlandırılması olmuştur. Liberalizmin temel amaçlarından birinin devleti sınırlamak olduğu iddia edilmektedir. Peki devletin sınırlandırılması ne anlama gelmektedir ve devlet nasıl sınırlandırılabilir? Ve belki de bir ön kabul olmuş haliyle yerelleşme politikaları devletin sınırlandırılmasını mı yoksa konum ve işlev değiştirmesini mi anlatmaktadır? İşte, bu çalışma Türkiye örneği özelinde bu sorulara yanıt aramaktadır.
Anahtar Kelimeler: Liberalizm, devlet, merkezi yönetim, yerel yönetim, yerelleşme.

Looking at the Limitation of the State through Localization
Abstract: The state has been reformed in accordance with the changing requirements from the first day and this situation continues. In the idea of liberalism, the state has been reformed structurally and functionally in order to increase the continuity of capitalism, the mobility of capital and the rate of profit one of the most important discourses in this process is the limitation of the state. It is claimed that one of the main aims of liberalism is to limit the state. What does it mean to limit the state and how can the state be limited? Do localization policies explain the restriction of the state-that thought is a pre-admission-or change of position and function? Here, this study seeks to answer these questions in the special case of Turkey.
Keywords: Liberalism, state, central administration, local administration, decentralization

2000’s in Turkey, has been the witness of important legal changes to so-called breakage in administrative reform tradition. In 2004 and 2005, the centralist emphasis on our local government system was partially reduced by issuing Special Provincial Administrations, Municipalities and Metropolitan Municipal laws. In 2012, the Metropolitan Municipality Law was once again inclusively revised. Some parts of this change are read in many studies as a return to the centralist paradigm. This study analyzes the metropolitan regulation created by the law no. 6360 under the titles of centralism deepened in the metropolis and created by the Investment Monitoring and Coordination Presidencies, which were created to fill the gap created by the removal of the Special Provincial Administrations. Moreover, it is analyzed in the axis of centralization-decentralization that the mayors are relieved from their duty and the new mayors are assigned by central administration or its provincial authorities with the Decree Law no 674 issued after the coup attempt on July 15, 2016. The main emphasis of the study is the necessity of analyzing these developments in the field of local government in terms of “service? or democratic values?” preference of law maker, rather than centralization-localization axis.

Türkiye’de 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrasında neoliberal politikaların uygulanmaya başlanmasıyla birlikte yerel yönetimlere ilişkin düzenlemelere de gidilmiştir. Darbe sonrası kurulan ilk hükümet programında kamu idaresindeki aşırı merkeziyetçilik yerine mülki idarenin ve yerel yönetimlerin yetkilerinin artırılmasının sağlanacağı belirtilmiş, belediyeler ve diğer yerel yönetimlerin mali gereksinimlerini karşılayacak ve yeni kaynaklar sağlayacak Finansman Kanununun hazırlanacağı ve yerel yönetimlerin yeterli gelir kaynaklarına kavuşturulacağı ileri sürülmüştür. 1981 yılında Belediyelere ve İl Özel İdarelerine Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun, 1984 yılında hem Mahalli İdareler Seçim Kanununun değiştirilmesi hem de Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun bu düzenlemelere birer örnektir. 2002 yılında Adalet ve Kalkınma Partisi’nin tek başına iktidar olmasının ardından yerel yönetimler mevzuatında bu kez daha kapsamlı değişiklikler yapılmıştır. 58’inci Hükümet Programı’nda “kamu yönetiminde tepeden inmeci ve tek yönlü anlayışların terk edileceği” ve merkeziyetçi ve katı hiyerarşik yapıların aşılması bakımından “merkezi yönetim tarafından yürütülmesi zorunlu olmayan hizmetlerin, kaynaklarıyla birlikte yerel yönetimlere” devredilmesiyle “kapsamlı bir yerel yönetim reformu” gerçekleştirileceği yer almaktadır. Bu hedefler doğrultusunda, 2004 ve 2005 yıllarında Belediye Kanunu, Büyükşehir Belediye Kanunu, İl Özel İdaresi Kanunu, Mahalli İdare Birlikleri Kanunu ve Kabahatler Kanunu yürürlüğe girmiştir. 2006 yılından itibaren söz konusu kanunlarda değişikliğe gidilmeye başlanmıştır. Belediye Kanunu’nda yapılan değişiklikle havaalanları Kanun kapsamı dışına çıkarılırken, il çevre düzeni planı yapma yetkisi de il belediyelerinden büyükşehir belediyelerine aktarılmıştır. Yine Belediye Kanunu’nda 2010 yılında yapılan değişiklikle belediyelerin kentsel dönüşüm ve gelişim alanlarındaki yetkilerinden bazıları Bakanlar Kurulu ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığına aktarılmıştır. 2012 yılında kabul edilen 6360 sayılı Kanun ise büyükşehir olan illerdeki belde belediyelerinin, köylerin ve il özel idarelerinin tüzel kişiliklerini sona erdirmiş ve yeni büyükşehir belediyeleri oluşturmuştur. 2016 yılındaki olağanüstü hâl kanun hükmündeki kararnameleriyle de merkezi yönetim, yerel yönetimler üzerindeki vesayeti artırmıştır. Terör veya terör örgütlerine yardım ve yataklık suçları sebebiyle görevden uzaklaştırılması veya tutuklanması ya da kamu hizmetinden yasaklanması veya başkanlık sıfatı veya meclis üyeliğinin sona ermesi hallerinde belediye başkan ve üyeliklerinin vali veya İçişleri Bakanlığı’nın görevlendirdiği kişilere devredilmesi, yerel yönetimlerin seçimle göreve gelen organlarının idari bir işlemle görevden alınması imkânını vermektedir. Son yıllarda, Büyükşehir Belediye ve Belediye Kanunu başta olmak üzere yerel yönetimleri ilgilendiren temel kanunlara bu türden yapılan müdahalelerle 2004 ve 2005 yıllarında “reform” iddiasıyla yerel yönetimlere kazandırılan hakların geri alınmaya başlandığı görülmektedir. Yerel yönetimlerin gelir ve harcamalarının artış hızı da merkezi yönetiminkilere kıyasla daha düşük oranlarda kalmıştır; yerel yönetimlerin eğitim ve sağlık hizmet harcamalarının 2015 yılı itibariyle merkezi yönetimin gerisinde kalması bunun örneklerinden biridir. Mali verilerdeki bu geri kalışın dışında, yerel yönetimlerin sayılarının azaltılarak görev ve yetki alanı tüm kentsel alanı kapsayan büyükşehirlerin kurulması ile son günlerde basına yansımış olan büyükşehir olabilme sınırının dört yüz bin nüfusa indirilme çalışmaları söz konusu sorunlar doğrultusundaki gelişmelerdir. Bu çalışmada, 2004 ile 2005 yıllarındaki yerel yönetim reformlarından sonra temel kanunlarda yapılan değişiklikler ve gerçekleşen mali veriler ışığında, yerel yönetimlerin giderek merkezileşmeye başladığı ve yerel yönetimlerin temel tarihsel değerlerinin tam da tersi bir yönde bir görünüm sunduğu açıklanmaya çalışılacaktır. Bu amaç doğrultusunda, yukarıda sözü edilen yerel yönetimlere yönelik kanun tekliflerinde yerel yönetimlerin yetki ve sorumlulukları ile gelirlerinin artırılması ve hatta özerkleştirilmesi gibi gerekçelerin olup olmadığının belirlenebilmesi açısından; 1980 sonrası dönemden başlayarak, yerel yönetimleri ilgilendiren yasal düzenlemelerin amaçları, nedenleri ve bu konudaki görüşmeler yasama tutanakları ve kanun gerekçeleri yardımıyla incelenecektir. Mevzuat incelemesinin yanı sıra, Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü tarafından duyurulan merkezi yönetim ve yerel yönetim mali verileriyle de desteklenecek olan çalışmada, yerel yönetimlerin türleri itibariyle bütçe gelir ve harcamaları ile bu gelir ve harcamaların türü merkezi yönetim bütçe verileriyle kıyaslanacaktır. Bu bağlamda, mevzuat değişiklikleri ve mali verilerdeki değişim temel referanslarından hareketle, söz konusu sürecin merkezileşme yerine yerelleştirilmeye yol açabilmesi adına çözüm önerileri de getirilmeye çalışılacaktır .

6360 sayılı kanun ile mevcut büyükşehir belediye sayısı 16'dan 30'a yükselmiş ve büyükşehir belediyesi sınırları il mülki sınırlarına genişlemiştir. Köylerin belediye olması veya belediyeye katılmasında yerel halkın onayına başvurma gibi yerel demokrasinin örneğini oluşturan mevcut mevzuatın aksine, 6360 sayılı yasa ile köy, belde ve özel idarelerinin tüzel kişiliği kaldırılmıştır.
Bu çalışmanın amacı 6360 sayılı yasa ile tüzel kişiliği kaldırılarak büyükşehir mahallesi haline gelen Muğla ilinin köylerindeki değişimi yerinde incelemektir. Tarımsal ve turistik faaliyetleri ile köy nüfusları baz alınarak seçilen köylerde alan çalışması yapılmış ve değişimin yarattığı algı, değişimin getireceği fayda ve zararlar analiz edilmiştir.

Belediye birleşmeleri, bir yüzyıla yaklaşan tarihiyle tüm dünyada
uygulanan yerel yönetim reformlarının en önemlilerinden biridir. Başta
büyük nüfus içeren yerel yönetimlere sahip Kuzey Avrupa ülkeleri olmak
üzere, dünyanın pek çok ülkesinde belediye sayıları, birleştirmeler
yoluyla azaltılmaktadır. Birleştirme reformlarının en önemli motivasyon
unsuru, her zaman ölçek ekonomisi tezi olmuştur. Büyüklüğü
verimlilikle ilişkili gören reform stratejileri, belediye birleşmeleri ile artan
büyüklüğün ortalama maliyetleri düşüreceğini varsaymaktadır.
Maliyetlerde düşüş beklentisi beş gerekçeye dayandırılmaktadır.
Bunlar sabit maliyetlerin daha büyük birimlere yayılması, küçük
birimlerdeki tekrarlanan örgütlenmeler kaynaklı israfın (duplication /
mükerrer örgütlenme) ortadan kalkması, belediye yönetiminde
uzmanlaşmanın sağlanması, daha gerçekçi planlama yapılabilmesi ile
doğrudan ve dolaylı idari harcamaların azalmasıdır. Ancak bu ilişkiyi
alanda test eden araştırmaların önemli bir kısmı varsayıma destek veren
net kanıtlar ortaya koyamamaktadır. Birleşmeler yoluyla ortaya çıkan
belediye büyüklüğünün tümüyle ölçek ekonomilerini
gerçekleştirebildiğine dair kanıtlar sunabilen çalışmaların sayısı oldukça
sınırlıdır. Ölçek kanıtları bulan çalışmalarda; ölçek kazançları ya yalnızca
idarenin genel harcamalarıyla sınırlı kalmakta ya da belli bir büyüklüğün
üstüne çıkıldığında ortadan kalkmaktadır. Bazı kanıtlar ise yalnızca belli
hizmetlerle sınırlıdır. Öte yandan araştırmaların çok daha büyük kısmı,
belediye birleşmelerinin ölçek ekonomileri üretmediğini gösteren
bulgulara sahiptir. Bu çalışma, sözü edilen kanıtları belli başlıklar
altında gruplayarak değerlendirmekte ve belediye büyüklüğü artmasına karşın maliyetlerin neden azalmadığını gerekçeleriyle birlikte ortaya
koymaktadır.
Anahtar Kelimeler: Ölçek ekonomisi, belediye birleşmeleri,
merkezileşme-yerelleşme, yerel yönetimde reform, 6360 sayılı yasa.

Büyükşehir sınırlarında yer alan belediye ve köylerin tüzel kişiliklerinin sona erdirilip mahalle statüsüyle ilçe belediyelerine bağlanmaları, 6360 Sayılı Kanun’un en tartışmalı düzenlemelerinden birisidir. Bu kanun, birçok eleştirinin yanı sıra iktidar partisi tarafından yerel seçimlerden siyasi kazanım elde etme amacıyla kurgulandığı yönünde eleştirilere de maruz kalmıştır. Araştırmanın amacı, yeni uygulama ile ilçe belediyesine bağlanan kırsal oyların ilçe belediye başkanlığı seçimlerini ne yönde etkilediğine yönelik değerlendirmelerde bulunmaktır. Bu bağlamda Trabzon ilinde bulunan 18 ilçede, 2014 yerel seçimlerinde eski uygulamadaki ilçe belediyesi sınırlarında yer alan mahallelerdeki oylar ile yeni uygulamanın sınırlarındaki sonuçlar karşılaştırılmış ve “Sandık Sonuçları Paylaşım Sistemi (SEÇSİS)”den alınan veriler ışığında tablolar oluşturulmuştur. Yeni uygulamanın Trabzon ilçelerinde birkaç istisna dışında seçimin sonucunu etkilemediği ancak ilk kez ilçe belediyesi için oy kullanan kırsal seçmen sayesinde iktidar partisinin oylarını arttırdığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Anahtar Kavramlar: 6360 Sayılı Kanun, İlçe Belediyeleri, Yerel Seçimler.

Büyükşehir sınırlarında yer alan belediye ve köylerin tüzel kişiliklerinin sona erdirilip mahalle statüsüyle ilçe belediyelerine bağlanmaları, 6360 Sayılı Kanun'un en tartışmalı düzenlemelerinden birisidir. Bu ka-nun, iktidar partisi tarafından yerel seçimlerden siyasi kazanım elde etme amacıyla kurgulandığı yönünde eleştirilere maruz kalmıştır. Araştırmanın amacı, yeni uygulama ile ilçe belediyesine bağlanan kırsal oyların ilçe belediye başkanlığı seçimlerini ne yönde etkilediğine yönelik değerlendirmelerde bulunmaktır. Bu bağlamda " Sandık Sonuçları Paylaşım Sisteminden (SEÇSİS) " alınan 2014 yerel seçimlerine ilişkin veriler aracılığıyla, Trabzon ilinde bulunan 18 ilçede, eski uygulama sınırlarındaki oy oranları tespit edilmiş ve bu oranlar mevcut seçim sonuçlarıyla karşılaştırılmıştır. Yeni uygulamanın Trabzon ilçelerinde birkaç istisna dışında seçimin sonucunu etkilemediği ancak ilk kez ilçe belediyesi için oy kullanan kırsal seçmen saye-sinde iktidar partisinin oylarını arttırdığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

In general, the world is undergoing a globalization process. This rapid globalization has caused rapid urbanization. This urbanization led to the further growth of big cities.The overgrowth of large cities has become irregular and unplanned development outside municipal boundaries. All these developments have sought a new management model in Turkey.In 1984 İzmir, Istanbul and Ankara municipalities were converted to metropolitan municipality and the conversion process starts like this. Later, various changes were made with various laws. The last of these laws is the 6360 numbered law which is known as municipality of whole city rather than the metropolitan municipality. In my paper, I will talk about the law no 6360 content and why this law is needed. Then, I will touch on the criticism of the law. After, I will examine in detail infringements of the principle of subsidiarity which is one of the criticisms against the law. After reviewing this problem, I will make my own criticism. After all, I will end my paper by sharing my conclusion.

Ölçek ekonomisi tezi, yerel kamu hizmetlerini daha ekonomik sunabilmeyi, yerel yönetim büyüklüğünde arayan reformların temel gerekçelerinden biridir. Ölçek ekonomilerinin varlığı halinde ve optimal tesis büyüklüğü aşılmadığı müddetçe, somut bir yerel hizmetin üretimindeki girdileri arttırmak suretiyle, çıktının ortalama maliyetleri düşürülebilir. Ancak, ölçek ekonomisi tezinin yerel yönetim literatüründeki kullanımı, bu senaryo üzerinden temellendirilmez. Yerel otoritenin büyüklüğünün, coğrafi alan ya da nüfus olarak arttırılması suretiyle, maliyetlerde tasarruf sağlama beklentisi üzerinden kurgulanır. Başka bir deyişle, esasen firma teorisine ait bir tez olan ölçek ekonomisi, yerel yönetimler alanında bağlamından koparılmak suretiyle kullanılır. Çıktının üretimden koparılıp, nüfus üzerinden tanımlanması yanında, yerel otoritenin boyutundan ya da hizmet sunma kapasitesinden kaynaklanan kazançlar da ölçek kazançları olarak adlandırılır. Bu çalışmanın ilk amacı kavramları doğru bir çerçeveye oturtabilmektir. İkinci olarak ölçek kazançlarının tüm yerel hizmet yelpazesi ve
tüm yerel yönetim büyüklükleri için geçerli bir yaklaşım olamayacağı vurgulanmıştır. Ayrıca, yerel yönetimlerde ölçek ekonomisi tezine yönelik pek çok alan araştırmasının bulgularına çalışma içinde yer verilerek, büyüklük ve verimlilik ilişkisinin deneysel kanıtları ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu kanıtlar, ölçek ekonomisi kaynaklı maliyet tasarrufları beklentisinin her durumda karşılığı olmadığını göstermektedir

Öz 6360 sayılı Kanun, Türkiye'de yerel yönetim seviyesinde birçok önemli değişikliği beraberinde getirmiştir. Kanun kapsamında, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından tespit edilen 2011 yılı Adrese Dayalı Nüfus Sayım Sistemi sonuçlarına göre, nüfusu 2.000'in altına düşen Kuşu beldesinin tüzel kişiliği kaldırılarak köye dönüştürülmüştür. Tüzel kişiliğinin yeniden kurulması istemiyle " Kuşu Köy Olmasın Platformu " isminde oluşum meydana getiren belde sakinleri, bir yerel seçim, iki muhtarlık ara seçimi, iki genel seçim ve bir cumhurbaşkanlığı seçimi olmak üzere, sandığa gitmeyerek sivil itaatsizlik örneği sergilemişlerdir. Çeşitli sivil protesto eylemlerini gerçekleştiren vatandaşlar, vicdani kanaatleri ile bağdaştıramadıkları bu karara karşı tepkilerini göstermiştir. Çalışmada, platform üyelerinin katkıları çerçevesinde Kuşu beldesinin hak arama mücadelesi ele alınacaktır. Abstract The Law no. 6360 has brought about several important amendments in Turkey at the local government level. Within the scope of law, according to results of 2011 Address-Based Population Census System detected by the Turkey Statistical Institute, the legal entity of Kuşu town whose population has gone below 2,000 was removed and converted into a village. With the intention of re-establishing legal entity, the residents of the town established a formation called " Kuşu Köy Olmasın Platformu " ('Don't Let Kuşu Become a Village' Platform) and they displayed civil disobedience by not voting in one local election, two elections of mukhtar, two general elections and one presidential election. Citizens, who carried out various civil protest actions, showed their reaction to this decision, which did not reconcile with their personal conviction. In the study, the struggle for the rights of Kuşu town will be analyzed within the framework of contributions of platform members.

6360 sayılı kanun ile mevcut büyükşehir belediye sayısı 16'dan 30'a yükselmiş ve büyükşehir belediyesi sınırları il mülki sınırlarına genişlemiştir. Köylerin belediye olması veya belediyeye katılmasında yerel halkın onayına başvurma gibi yerel demokrasinin örneğini oluşturan mevcut mevzuatın aksine, 6360 sayılı yasa ile köy, belde ve özel idarelerinin tüzel kişiliği kaldırılmıştır.
Bu çalışmanın amacı 6360 sayılı yasa ile tüzel kişiliği kaldırılarak büyükşehir mahallesi haline gelen Muğla ilinin köylerindeki değişimi yerinde incelemektir. Tarımsal ve turistik faaliyetleri ile köy nüfusları baz alınarak seçilen köylerde alan çalışması yapılmış ve değişimin yarattığı algı, değişimin getireceği fayda ve zararlar analiz edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: 6360 sayılı Yasa, Muğla, Köy, Yerel Yönetimler, Büyükşehir Belediyesi.

Türkiye'de kentleşme düzeyinin hesaplanmasında kullanılan kıstas dünya çapında pek çok ülkede de kullanılmakta olduğu gibi, nüfustur. Salt nüfusun temel alınmasının sakıncaları Türkiye'de 6360 ve 6447 sayılı Kanunlarda bir kez daha kendini göstermiş; Türkiye nüfusunun %13,75'i bir yıl içinde kentli tanımı içerisine girmiştir. Nüfusun bu kısa süre içerisinde kırsal yaşamın özelliklerini ve tarzını terk edip kentsel yaşama geçtiğiargümanı,doğaldır ki düşünülemez. O halde sorunun temelini, kentin tanımlanmasında ve kentleşmenin ölçümünde aramak gerekir. Uluslararası kuruluşların da kentleşmenin ölçümünde yaygın olarak temel aldığı nüfus kıstası uygulamada yaşananları göz ardı edici bir ölçüttür. Ancak, bu kuruluşların son yıllarda kentleşmeyi tanımlamada farklı arayışlar içerisinde çabaladıkları gözlemlenmektedir. Özellikle OECD tarafından, kentsel alanın belirlenmesine ilişkin yeni yöntemler ortaya atılmaktadır; nüfus kıstasının yanında, yerleşimin gelişme biçimi ve yerleşim yoğunluğu gibi kıstasların da eklendiği görülmektedir. Her ne kadar kentin oldukça kapsayıcı, çok yönlü ve büyük ölçüde doyurucu bir tanımı olsa da, ölçümü otuz beş yılın üzerinde bir reform yaşayan, değişen ve dönüşen kamu yönetimi içerisinde çok da değişmeyen bir sorun olarak göze çarpmaktadır. Bu çalışmada, kamu yönetimi ve aslında sosyoloji disiplininin uğraşı alanlarından biri olan kent ve kentleşmenin mevcut tanımının ortaya çıkardığı sorunlara değinilmiş ve bu kapsamda kent ve kentleşmeye farklı bir gözle bakılmaya çalışılmıştır. Kentleşmenin ölçümünün tek bir bakış açısından hareketle kesin bir şekilde yapılmasının mümkün olamayacağı gerçeği de göz ardı edilmeyerek, Türkiye örneğinde kentleşmenin ölçümünün getirdiği sorunların çözümüne ilişkin yapıcı öneriler getirilmeye gayret edilmiştir.