Collective Projects by Dimitris Balampanidis
Bookmarks Related papers MentionsView impact
by Maria Papanikolaou, Penny Koutrolikou, Dimitris Balampanidis, Evmorfia Kipouropoulou, orestis pangalos, Chrisa Giannopoulou, urban conflicts, Foteini Mamali, Konstantinos Athanasiou, Pelin Tan, stavros stavrides, Kostas Petrakos, Vaso Makrygianni, Christy (Chryssanthi) Petropoulou, Antonis Vradis, Panos Hatziprokopiou, Eva Papatzani, Olga Lafazani, Christina Grammatikopoulou, Chara Tsantili, Antigoni Geronta, Giorgos Vavouranakis, Thanos Andritsos, Georgia Alexandri, and Haris Tsavdaroglou ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συνα... more ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη της κρίσης» από τον Απρίλιο του 2013 ως τον Ιούνιο του 2014 στην αίθουσα ‘Θουκυδίδης Βαλεντής’ της Αρχιτεκτονικής σχολής του ΑΠΘ.
Η ιδέα για τη σύσταση του εργαστηρίου προέκυψε από υποψήφιες και υποψήφιους διδάκτορες της σχολής και σκοπός του εργαστηρίου ήταν η δημιουργία μιας σειράς ανοιχτών συζητήσεων, παρουσιάσεων και διαλέξεων για την πόλη και το χώρο στην εποχή της τρέχουσας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης.
Στη συγκυρία αυτή αναγνωρίσαμε την έλλειψη τέτοιων πεδίων συζήτησης εντός του πανεπιστημίου και τη συρρίκνωση των ήδη υπαρχόντων. Βρήκαμε κρίσιμη πια, όχι μόνο την προώθηση της ακαδημαϊκής γνώσης και έρευνας, αλλά και τη φυσική και πνευματική μας επιβίωση. Προσπαθήσαμε έτσι, να προσεγγίσουμε τις διδακτορικές μας διατριβές ως συλλογική δουλειά, μέσα από τη συνάντηση, τον διάλογο και την κυκλοφορία της γνώσης, με την ελπίδα να αναδυθούν και να συζητηθούν περιεχόμενα και εργασίες που συχνά αποτελούν μοναχικές δουλειές κλειδωμένες σε βιβλιοθήκες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Θεωρήσαμε καίρια την επικοινωνία των υποψήφιων διδακτόρων τόσο μεταξύ τους όσο και με τους προπτυχιακούς φοιτητές, ενώ παράλληλα κρίναμε απαραίτητη τη δικτύωση με ερευνητές εκτός συνόρων. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίσαμε τη διεπιστημονικότητα ως ένα απαραίτητο στοιχείο του εργαστηρίου απέναντι στον κατακερματισμό της γνώσης και την περιχαράκωση των επιστημονικών ειδικοτήτων.
Απέναντι στην ιδιωτικοποιημένη και εμπορευματοποιημένη πανεπιστημιακή γνώση αλλά και στην επιδιωκόμενη ηγεμονία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αναζητήσαμε εκείνα τα ριζοσπαστικά επιστημολογικά εργαλεία παραγωγής γνώσης που ενθαρρύνουν τις κινήσεις για κοινωνική χειραφέτηση. Έτσι, μας ενδιέφερε να θέσουμε υπό συζήτηση κριτικά επιστημολογικά εργαλεία για την μελέτη των χωρικών εκφράσεων της κρίσης σε πολλαπλές κλίμακες. Συνεπώς θεωρούμε πως σήμερα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη η ανάδειξη, κυκλοφορία και εμβάθυνση σε κριτικές προσεγγίσεις καθώς και η διασύνδεσή τους με κοινωνικούς αγώνες.
Μέσα από τις παρουσιάσεις και τις συζητήσεις του εργαστηρίου αναδύθηκαν προσεγγίσεις και επιστημολογικά εργαλεία όπως αυτά, της διαλεκτικής κριτικής θεωρίας του χώρου, της διαθεματικότητας, των πολιτισμικών και μεταποικιοκρατικών προσεγγίσεων. Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις καταδύθηκαν σε πλήθος θεματικών με την διάσταση του χώρου να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Συζητήθηκαν έτσι, ζητήματα σχετικά με τις σύγχρονες νεοφιλελεύθερες χωρικές πολιτικές, τα κοινωνικά και πολιτισμικά κινήματα, τις γεωγραφίες της μετανάστευσης, τον ρόλο του κράτους και του έθνους και το αστικό περιβάλλον. Στοχεύοντας τόσο στην διεπιστημονικότητα όσο και στην επικοινωνία με ερευνητές και ερευνήτριες από άλλες περιοχές ή χώρες, επιδιώξαμε οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες του εργαστηρίου να προέρχονται κάθε φορά από διάφορα επιστημονικά πεδία όπως αυτά της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της χωροταξίας και της περιφερειακής ανάπτυξης, της γεωγραφίας, της αρχαιολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ζωγραφικής/visual arts, των πολιτικών, νομικών και οικονομικών επιστημών και της παιδαγωγικής.
Τα μεγαλύτερο μέρος των συνολικά 57 παρουσιάσεων βρίσκεται σε αυτή τη συλλογή. Ο τόμος προσπαθώντας να οργανώσει τις παραπάνω συζητήσεις χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες: Ι. Χωρικές πολιτικές και πρακτικές εξουσίας, και ελέγχου, ΙΙ. Σώμα, φύλο και σεξουαλικότητα στον αστικό χώρο, ΙΙΙ. Η διαχείριση της τέχνης και της μνήμης, ΙV. Γεωγραφίες της μετανάστευσης και αμφισβητούμενοι τόποι, V. Κοινός Χώρος και κοινωνικά κινήματα πόλης και περιφέρειας
Το εργαστήριο ξεκίνησε από τους υποψήφιους διδάκτορες Βάσω Μακρυγιάννη, Ορέστη Πάγκαλο, Χάρη Τσαβδάρογλου και Ειρήνη Ωραιοπούλου και σήμερα συμμετέχουν οι Κώστας Αθανασίου, Ελένη Βασδέκη, Ελίνα Καπετανάκη, Μαρία Καραγιάννη, Ματίνα Καψάλη, Βάσω Μακρυγιάννη, Φωτεινή Μάμαλη, Ορέστης Πάγκαλος, Χάρης Τσαβδάρογλου. Ακόμη βοήθησαν με τη συμβολή τους η Εύη Αθανασίου, η Λία Γυιόκα, ο Δημήτρης Κωτσάκης και η Σάσα Λαδά. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλες και όλους όσους συμμετείχαν και βοήθησαν στην πραγματοποίηση των συναντήσεων.
Κλείνοντας, νιώθουμε την ανάγκη να αναφερθούμε, έστω και σύντομα, στον χώρο στον οποίo τα σεμινάρια έλαβαν χώρα αλλά φυσικά και στον χώρο σε σχέση με τον οποίο επιλέξαμε και επιδιώξαμε συνειδητά ως εργαστήριο να τοποθετούμαστε εντός, εκτός και εναντίον. Στην πρόσφατη ιστορία του ο χώρος του Πανεπιστημίου αποτέλεσε εύφορο πεδίο συλλογικών χειραφετικών χειρονομιών, κοινωνικών αγώνων και ριζοσπαστικών πειραμάτων αυτοοργάνωσης της παραγωγής της γνώσης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες επιταχύνεται η αναδιάρθρωση του Πανεπιστημίου μέσα από την επιβολή νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε κάθε επίπεδο της λειτουργίας του, από τους τρόπους συλλογικοποίησης μέχρι τα προγράμματα σπουδών, από τους απλήρωτους ερευνητές και ερευνήτριες, μέχρι τις απολυμένες εργαζόμενες και εργαζόμενους, τη συρρίκνωση του διδακτικού προσωπικού και την αλλαγή των σπουδών προς κατευθύνσεις που απορρίπτουν κριτικές προσεγγίσεις και ευθυγραμμίζονται με τις επιταγές της αγοράς. Στον καιρό της κρίσης, η νεοφιλελευθεροποίηση του δημόσιου Πανεπιστημίου φαίνεται να εντείνεται ακόμα περισσότερο. Απέναντι σε αυτή τη συνθήκη βλέπουμε να αναπτύσσονται δυναμικές αντιστάσεις σε πολλές γωνιές του κόσμου, με κοινωνικούς αγώνες εντός των πανεπιστημιακών χώρων που εμπνέονται, μαθαίνουν, επικοινωνούν και συνδέονται με κινήματα εκτός αυτών.
Σε αυτό το τοπίο, εξακολουθούμε να βλέπουμε τις εργασίες μας ως ένα μέσο προώθησης και επικοινωνίας της κριτικής σκέψης και τα πανεπιστήμια ως ένα ζωντανό ανοιχτό εργαστήριο, ως τόπο και αφετηρία συνάντησης.
Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2015
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Papers by Dimitris Balampanidis
Bulletin de Correspondance Hellénique Moderne et Contemporain, 2022
Cet article explore les dynamiques et les tendances de la géographie sociale d’Athènes, en mettan... more Cet article explore les dynamiques et les tendances de la géographie sociale d’Athènes, en mettant l’accent sur le rôle de l’espace bâti dans les zones centrales et denses de la ville dominées par des immeubles à plusieurs étages (polykatoikia) construits sous le système de « antiparochi » ou contre-prestation. Il s’appuie sur une méthodologie mixte, combinant différentes échelles spatiales, ainsi que sur des questionnements produits par le programme de recherche ISTOPOL. Dans cet article, nous nous focalisons sur deux immeubles, situés dans les quartiers centraux Ampelokipi et Agios Panteleimonas, ce qui nous permet une première analyse du matériel approfondi collecté dans le cadre du programme de recherche. Dans un premier temps, il s’agit de discuter brièvement comment la ségrégation, en tant que phénomène qui décrit les fortes différenciations spatiales, sociales, économiques, professionnelles, ethniques ou autres, qui s’inscrivent dans l’espace urbain, est étudiée dans le cadre du contexte athénien. Dans un deuxième temps, l’article tente de revisiter des questions déjà soulevées dans le débat scientifique à propos des mutations socio-spatiales contemporaines dans l’espace sud-européen, en adoptant une approche à micro-échelle dans l’analyse de l’historique de deux immeubles d’habitation typiques athéniens et de la réalité actuelle de ses habitants.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Urban Research & Practice, 2019
This paper explores the effects of the Airbnb short-term rentals in Athens, against the backgroun... more This paper explores the effects of the Airbnb short-term rentals in Athens, against the background of the continuing socio-economic crisis and the substantial rise of urban tourism. The Airbnb practice emerges as a major transformative force of urban space, economy and society, which can be neither utterly condemned nor fully celebrated. The effects of the Airbnb phenomenon are found to be both positive and negative, including – on the one hand – the partial upgrading and reuse of the existing building stock or the reactivation of the local economy and – on the other hand – processes of residential segrega- tion, gentrification and touristification.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Αποτελέσματα ερευνών 2019: Ιστορίες για επαναστάσεις, βιομηχανία, αρχαιολογία, αρχαιότητα – καλλιτεχνική έρευνα – πολιτισμική οικειότητα – airbnb – γλωσσολογία και νευρολογία, 2022
H Airbnb βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων στην Ελλάδα αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς τα τελευταία ... more H Airbnb βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων στην Ελλάδα αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο της αυξανόμενης τάσης του αστικού τουρισμού και, παράλληλα, στο πλαίσιο της πολυδιάστατης και συνεχιζόμενης κρίσης και της διαχρονικής έλλειψης πολιτικών για την κατοικία. Το παρόν κείμενο παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνας με τίτλο «Χωρο-κοινωνικές επιπτώσεις της Airbnb βραχυπρόθεσμης μίσθωσης ακινήτων στην πόλη της Αθήνας» που χρηματοδοτήθηκε από το Κέντρο Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (ΚΕΑΕ) κατά το έτος 2019. Συγκεκριμένα, μετά από μια εκτενή βιβλιογραφική επισκόπηση, το κείμενο αναλύει:
α) την έκταση που έχει λάβει το φαινόμενο της Airbnb βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων στην Αθήνα, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του και την ιδιαίτερη γεωγραφία του· β) τις επιπτώσεις της επέκτασης του φαινομένου στην Αθήνα σε σχέση με τον αστικό χώρο, την κατοικία, την κοινωνία, την οικονομία και συνολικότερα τις τάσεις «τουριστικοποίησης» που προκαλεί· και γ) ορισμένες πτυχές των σχετικών με τη βραχυχρόνια μίσθωση δημόσιων πολιτικών. Συνολικά, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας, η Airbnb βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων αποτελεί ένα ιδιαίτερα σύνθετο φαινόμενο και αναδεικνύεται ως κρίσιμη δύναμη μετασχηματισμού του αστικού χώρου, της κοινωνίας και της οικονομίας, με πολλαπλές επιπτώσεις, από θετικές έως ιδιαίτερα αρνητικές, για ένα ευρύ φάσμα του πληθυσμού των πόλεων.
During the last few years, the (Airbnb) short term rentals are growing rapidly in Greece, against the background of the rising “urban tourism” and, at the same time, against the background of the multifaceted and ongoing crisis, and the diachronic absence of housing policies. This paper presents the results of the research entitled “Socio-spatial effects of the Airbnb short term rentals in the city of Athens,” which was funded during 2019 by the Research Centre for the Humanities (RCH). After a comprehensive literature review, this paper discusses: a) the extent of the Airbnb phenomenon in the city of Athens, its special characteristics and its particular geography; b) the effects of Airbnb on urban space, housing, society and the economy, as well as on the consequent “touristification” trends; and c) aspects of relevant public policies. Overall, it is shown that the (Airbnb) short term rentals constitute a quite complex phenomenon and emerge as a transformative force of urban space, society and the economy, with multiple effects, varying from positive to highly negative effects for a wide spectrum of the city’s population.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Το παρόν κείμενο πολιτικής εστιάζει στην επισφάλεια στον ενοικιαζόμενο στεγαστικό τομέα στην Ελλά... more Το παρόν κείμενο πολιτικής εστιάζει στην επισφάλεια στον ενοικιαζόμενο στεγαστικό τομέα στην Ελλάδα, επισφάλεια που εντείνεται από επιχειρηματικές δραστηριότητες στο οικιστικό απόθεμα και την απουσία κοινωνικής στεγαστικής πολιτικής. Καταγράφει τα κύρια προβλήματα που έχουν προκύψει στην ενοικιαζόμενη στέγη και τις βασικές αιτίες στις οποίες αποδίδεται η έλλειψη οικονομικά προσιτής και ποιοτικής κατοικίας προς ενοικίαση. Αναπτύσσει αρχικά μία σύντομη ιστορική επισκόπηση της εξέλιξης του ενοικιαζόμενου τομέα στην Ελλάδα και των δημόσιων πολιτικών ρύθμισής του. Αναφέρεται σε πτυχές του δημόσιου διαλόγου που πρόσφατα άνοιξε στην Ελλάδα για το ζήτημα των ενοικίων. Παρουσιάζει τη σχετική συζήτηση στην Ευρώπη και αναφέρεται σε καλές πρακτικές και πρόσφατες προσπάθειες αντιμετώπισης της μειωμένης προσφοράς και της αύξησης του κόστους της ενοικιαζόμενης κατοικίας. Τέλος, διατυπώνει προτάσεις και αιτήματα πολιτικής για την αντιμετώπιση της στεγαστικής επισφάλειας, αναδεικνύοντας ευκαιρίες άμεσης παρέμβασης στο τομέα των ενοικίων αλλά και την αναγκαιότητα μακροπρόθεσμων μέτρων και σχεδίου πολιτικής για τη στέγαση, συζητώντας τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των διαφορετικών επιλογών παρέμβασης. Το κείμενο πολιτικής επιδιώκει να αναδείξει βασικές αιχμές του ζητήματος στο ελληνικό πλαίσιο και να αποτελέσει πηγή γνώσης και πλαισίωσης αιτημάτων για το δικαίωμα στην κατοικία και τη διεκδίκηση πολιτικών για τον ενοικιαζόμενο τομέα.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Social Inclusion 8/3, 2020
The way housing affordability evolved since WW2 in Greece-and in its capital city in particular-i... more The way housing affordability evolved since WW2 in Greece-and in its capital city in particular-is an example of how the South European welfare system managed, for several decades, to provide socially inclusive housing solutions without developing the services of a sizeable welfare state until global forces and related policies brought it to an end. The increased role of the market in housing provision since the 1980s, the rapid growth of mortgage lending in the 1990s, the neoliberal policy recipes imposed during the crisis of the 2010s and the unleashed demand for housing in the aftermath of the crisis have led to increased housing inequalities and converged the outcome of this South European path with the outcome of undoing socially inclusive housing solutions provided by the welfare state in other contexts. The article follows long-standing and recent developments concerning the housing model in Greece and especially in the city of Athens, focusing on mechanisms that have allowed access to affordable housing for broad parts of the population during different historical periods, and examines the extent to which the current housing model remains inclusive or not. The aim here is to discuss the most important challenges concerning access to decent housing and highlight the need for inclusive housing policies to be introduced into the current social and political agenda.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Social Inclusion, 2020
The way housing affordability evolved since WW2 in Greece—and in its capital city in particular—i... more The way housing affordability evolved since WW2 in Greece—and in its capital city in particular—is an example of how the South European welfare system managed, for several decades, to provide socially inclusive housing solutions without developing the services of a sizeable welfare state until global forces and related policies brought it to an end. The increased role of the market in housing provision since the 1980s, the rapid growth of mortgage lending in the 1990s, the neoliberal policy recipes imposed during the crisis of the 2010s and the unleashed demand for housing in the aftermath of the crisis have led to increased housing inequalities and converged the outcome of this South European path with the outcome of undoing socially inclusive housing solutions provided by the welfare state in other contexts. The article follows longstanding and recent developments concerning the housing model in Greece and especially in the city of Athens, focusing on mechanisms that have allowed access to affordable housing for broad parts of the population during different historical periods, and examines the extent to which the current housing model remains inclusive or not. The aim here is to discuss the most important challenges concerning access to decent housing and highlight the need for inclusive housing policies to be introduced into the current social and political agenda.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Urban Planning (Open Access Journal), 2020
Contrasting the mass out-migration of the younger populace following the economic crisis in Greec... more Contrasting the mass out-migration of the younger populace following the economic crisis in Greece and the simultaneous large inflow of refugees, the city of Athens has lately become an attractive place for tourists and lifestyle migrants.
This article provides a better understanding of the marginal, yet unexplored in-migration of relatively affluent Europeans moving to Athens to work in the growing offshore service sector. Athens is an attractive place for offshore service work companies, as low salaries can be compensated for by “the sun,” “Greek culture,” and “low cost and high standard of living” (Bellos, 2019). Based on interviews with Finnish offshore workers, this article argues that the local context might not render all lifestyle migrants from wealthier countries similarly privileged. Due to their low salaries and recent changes in the local housing market fuelled by touristification, offshore service workers face a lack of affordable housing. The article further argues that affluent transnational migration is a multidimensional phenomenon, which needs to be contextualized, and which has nuanced, widespread effects on local housing markets and neighbourhood life.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Geographies | Γεωγραφίες, 33, 2019
Η πρακτική της Airbnb βραχυπρόθεσμης μίσθωσης ακινήτων στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας... more Η πρακτική της Airbnb βραχυπρόθεσμης μίσθωσης ακινήτων στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας διαδίδεται τα τελευταία χρόνια στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης πολυδιάστατης κρίσης (όχι μόνο δημοσιονομικής αλλά μεταξύ άλλων και στεγαστικής) αλλά και στο πλαίσιο μιας διαρκούς αύξησης του αστικού τουρισμού. Το παρόν άρθρο αναφέρεται στις επιπτώσεις της Airbnb πρακτικής για την κατοικία στην Αθήνα, υπογραμμίζοντας τον κοινωνικά και γεωγραφικά άνισο τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται το φαινόμενο, και τις διαφορετικές στρατηγικές εκμισθωτών με τις οποίες συνδέεται. Επιπλέον, στο πλαίσιο των σχετικών εξελίξεων σε διεθνές επίπεδο, το άρθρο παρουσιάζει επιλεκτικά μια σειρά θεσμικών ρυθμίσεων του Airbnb φαινομένου, καθώς επίσης και «εναλλακτικών» που έχουν προσφάτως αναπτυχθεί. Οι σχετικές θεσμικές ρυθμίσεις και «εναλλακτικές» σχολιάζονται κριτικά, μέσα από ερωτήματα και προβληματισμούς γύρω από τους στόχους, τις κατευθύνσεις και την αποτελεσματικότητά τους και μέσα από το πρίσμα μιας ευρύτερης συζήτησης για το δικαίωμα στη στέγη ειδικά και στην πόλη συνολικότερα.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Σύγχρονα Θέματα, 2019
Οι επιπτώσεις της πρόσφατης αλλά ευρέως διαδεδομένης πρακτικής της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων... more Οι επιπτώσεις της πρόσφατης αλλά ευρέως διαδεδομένης πρακτικής της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων έχουν βρεθεί στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, μέσα από άρθρα που δημοσιεύονται συχνότατα στον ημερήσιο Τύπο, καθώς επίσης μέσα από συστηματικές επιστημονικές μελέτες που προστίθενται διαρκώς στο σώμα της (ξενόγλωσσης κυρίως) βιβλιογραφίας. Παράλληλα, οι επιπτώσεις της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων έχουν απασχολήσει την πολιτική εξουσία και έχουν κινητοποιήσει ενεργά την κοινωνία των πολιτών, ενώ αντικρουόμενα συμφέροντα (οργανωμένα και μη) έχουν βρεθεί σε σοβαρή αντιπαράθεση. Το παρόν άρθρο εστιάζει στις επίσημες πολιτικές που σχεδιάζονται και υλοποιούνται για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων του φαινομένου και, συγκεκριμένα, στο υφιστάμενο ελληνικό θεσμικό πλαίσιο. Επιχειρείται μία προσεκτική, κριτική ανάγνωσή του, με έμφαση (και) στη διάσταση του χώρου, η οποία συχνά παραλείπεται ή υποτιμάται τόσο κατά την κατανόηση του φαινομένου όσο και κατά την αναζήτηση πολιτικών για την αντιμετώπισή του.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Σύγχρονα Θέματα, 2019
Η «οικονομία διαμοιρασμού» είναι εδώ. Σε ποικίλες, συχνά αντιφατικές εκδοχές, όπως το ψηφιακό νόμ... more Η «οικονομία διαμοιρασμού» είναι εδώ. Σε ποικίλες, συχνά αντιφατικές εκδοχές, όπως το ψηφιακό νόμισμα Bitcoin και οι τράπεζες χρόνου στο πεδίο των συναλλαγών, η Uber και η Lyft στο πεδίο των μετακινήσεων ή η AirBnB και το Couchsurfing στο πεδίο της τουριστικής διαμονής, η διαμοιραστική οικονομία κάνει πλέον ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία στη ζωή μας. Πατά γερά στην ψηφιακή επανάσταση και υπόσχεται πολλά. Στη βάση της αρχής «ό,τι είναι δικό μου είναι και δικό σου», με αναφορές στους χώρους της «αλληλέγγυας οικονομίας» και των «κοινών», προτείνει τη συνεργατική υπέρβαση της ιδιοκτησίας από την πλευρά της κοινής χρήσης αγαθών [αλλά και της κατανάλωσης], και υπόσχεται την επαναπροσωποποίηση της κατανάλωσης, την πραγμάτωση ενός νέου κινητικού, αυτόνομου εαυτού και μεγάλα οικολογικά και οικονομικά οφέλη.
Ποιες όμως είναι οι πραγματικές διαστάσεις και επιπτώσεις της διαμοιραστικής οικονομίας;
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Housing, Theory and Society, 2019
Against the background of the so-called “new immigration” to Greece starting at the beginning of ... more Against the background of the so-called “new immigration” to Greece starting at the beginning of the 1990s, this paper explores the housing experience of immigrants in the city of Athens and reveals housing pathways that have been overlooked or deliberately concealed. Through the processing of data from the Athens Mortgage Office and through interviews with migrant homeowners, it is shown that despite serious difficulties raised against their spatial and social integration, immigrants managed to escape homelessness, gradually upgrade both their housing conditions and occupancy status, and gain access even to homeownership. Special emphasis is given to key factors that allowed immigrants to achieve upward residential mobility and that relate to specific aspects of the local context and to immigrants’ individual strategies. Urban space emerges as an “opportunity framework” and immigrants as “active agents” who set up successful housing strategies and reverse the supposedly vicious circle of poverty, delinquency, and marginality.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Urban Research & Practice, 2019
This paper explores the effects of the Airbnb short-term rentals in Athens, against the backgroun... more This paper explores the effects of the Airbnb short-term rentals in Athens, against the background of the continuing socio-economic crisis and the substantial rise of urban tourism. The Airbnb practice emerges as a major transformative force of urban space, economy and society, which can be neither utterly condemned nor fully celebrated. The effects of the Airbnb phenomenon are found to be both positive and negative, including – on the one hand – the partial upgrading and reuse of the existing building stock or the reactivation of the local economy and – on the other hand – processes of residential segregation, gentrification and touristification.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Σύγχρονα Θέματα, 2018
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Η ανακοίνωση πραγματεύεται τη διαδεδομένη πρακτική της Airbnb βραχυπρόθεσμης μίσθωσης ακ... more Η ανακοίνωση πραγματεύεται τη διαδεδομένη πρακτική της Airbnb βραχυπρόθεσμης μίσθωσης ακινήτων στην Αθήνα και επιχειρεί να αναδείξει τις πολλαπλές επιπτώσεις της στην οικονομία, την κοινωνία και τον αστικό χώρο. Αρχικά, γίνεται προσπάθεια να προσδιοριστεί η έκταση που έχει λάβει η συγκεκριμένη πρακτική και να περιγραφούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και η ιδιαίτερη γεωγραφία της. Στη συνέχεια, διερευνάται η σημασία της για τις στεγαστικές και οικονομικές στρατηγικές των εκμισθωτών, για το χαρακτήρα των περιοχών στις οποίες αναπτύσσεται και για τις εξελίξεις στην αγορά ακινήτων. Επιπλέον, εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο η Airbnb μίσθωση ακινήτων επηρεάζει κρίσιμους τομείς της οικονομίας και, μέσα από αυτούς, τη λειτουργία συγκεκριμένων περιοχών της πόλης και την καθημερινή ζωή των κατοίκων τους.
Παρουσιάζοντας τις βασικές υποθέσεις εργασίας και ορισμένα πρώτα ευρήματα μιας έρευνας σε εξέλιξη, η Airbnb μίσθωση ακινήτων στην Αθήνα αναδεικνύεται ως ένα γεωγραφικά και κοινωνικάάνισο φαινόμενο, που αναπτύσσεται δηλαδή με διαφορετική ένταση, σε διαφορετικές τιμές και με διαφορετικούς όρους, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής και την κοινωνικο-επαγγελματική σύνθεση του πληθυσμού. Εν μέσω κρίσης, η Airbnb μίσθωση ακινήτων μπορεί να αποτελεί στρατηγική επιβίωσης για κάποια νοικοκυριά, ενώ για άλλα σημαντική ευκαιρία για κερδοσκοπία επί της γης και των ακινήτων. Υποθέτουμε ότι η συγκεκριμένη πρακτική επηρεάζει πολλαπλώς την οικονομία, δημιουργώντας ορισμένες θετικές εξωτερικότητες σε κλάδους που έχουν πληγεί σημαντικά από την κρίση (π.χ. στον τομέα της αγοράς ακινήτων και της κατασκευής), προκαλώντας όμως παράλληλα και σημαντικές συγκρούσεις συμφερόντων (π.χ. στον τομέα τουτουρισμού). Σε αντίθεση με άλλες πόλεις του εξωτερικού, υποθέτουμε ότι η Airbnb μίσθωση ακινήτων στην Αθήνα δύσκολα θα οδηγήσει σε εγκατάλειψη περιοχών από τους μόνιμους κατοίκουςτους και σε φαινόμενα ακραίας «τουριστικοποίησης», λόγω ορισμένων ιδιαιτεροτήτων του τοπικού πλαισίου αναφοράς, όπως τα υψηλά ποσοστά ιδιοκατοίκησης και η χαμηλή στεγαστική κινητικότητατων νοικοκυριών.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
The settlement of refugees in Greece during the interwar period. Between official policies and everyday strategies of survival and resistance.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
The aim of this paper is to explore the role that the increasing urban diversity plays in the est... more The aim of this paper is to explore the role that the increasing urban diversity plays in the establishment, development and competitiveness of entrepreneurship. The study focuses on a central neighbourhood of Athens (Akadimia Platonos) and takes into account the condition of a long and continuous economic crisis. Research questions are explored through in-depth interviews with local entrepreneurs. The main argument of the paper is that perceptions of urban diversity differ depending on the individual profile of the interviewees and the aspects of diversity being discussed. It is suggested that the issue of urban diversity should be opened up to public debate, the aim being to understand and adequately address all its multiple aspects and effects on entrepreneurship and everyday life in general.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Against the background of the “new immigration” to Greece, starting at the beginning of the 1970s... more Against the background of the “new immigration” to Greece, starting at the beginning of the 1970s and culminating after the early 1990s, this PhD thesis explores the settlement of immigrants in the city of Athens and the following socio-spatial transformations. The main research interest concerns the immigrants’ housing process and, through this process, the way that immigrants and Greeks share the urban space and develop social relationships. A special emphasis is given to the access of immigrants to homeownership and the role it may play for their spatial and social integration. The study focuses on the Municipality of Athens and the decade 2000-2010. The complex residential experience of immigrants in the city of Athens is explored through a quantitative treatment of primary data collected in the archives of the Mortgage Office of Athens and through a qualitative research including interviews of migrant homeowners. It is shown that immigrants’ housing pathways and their geographies, as well as the social relationships that they develop with Greeks, involve significant “elements of success”. First, their housing pathways constitute an experience of a gradual residential upgrading, regarding not only their occupancy status but also their housing conditions; with homeownership being the occupancy status of a significant number of migrant households. Furthermore, the access of immigrants to homeownership takes place in a short period of time after their arrival in Greece and despite all serious difficulties raised by the local context in the host country but also in the country of origin. As homeowners, immigrants share with Greeks the same neighbourhoods and the same residential buildings, not being excluded only in specific areas of the city. Low levels of ethnic residential segregation do not allow comparisons with patterns of extreme spatial divisions, like the pattern of ghetto. Furthermore, in the ethnically mixed neighbourhoods of Athens, the range of interethnic social relationships does not include only relationships of social distance, conflicts and racist rejection; it also includes relationships of solidarity, trust and acceptance, relationships of close friendship, even of interethnic family bonds. The emphasis given to the “successful housing pathways” of immigrants does not aim to challenge the serious housing problems that they constantly face, nor underestimate the difficulties of a peaceful interethnic coexistence in the neighbourhoods of the city. The aim is to reveal positive aspects of the immigrants’ residential experience and highlight real cases of spatial and social interethnic encounters that are often overlooked or hushed up. The “successful housing pathways” of immigrants are useful examples for the destabilization of fear, intolerance and racism, while they open up further possibilities for the acceptance of “others” and their socio-spatial integration.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Στο πλαίσιο της «νέας μετανάστευσης» προς την Ελλάδα, η οποία ξεκινάει από τη δεκαετία του 1970 κ... more Στο πλαίσιο της «νέας μετανάστευσης» προς την Ελλάδα, η οποία ξεκινάει από τη δεκαετία του 1970 και κλιμακώνεται μετά το 1990, η παρούσα διατριβή διερευνά την εγκατάσταση των μεταναστών στην πόλη της Αθήνας και τους συνακόλουθους χωροκοινωνικούς μετασχηματισμούς. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκονται οι διαδικασίες στέγασης των μεταναστών και, μέσα από αυτές, ο τρόπος με τον οποίο μετανάστες και ντόπιοι κάτοικοι μοιράζονται τον αστικό χώρο και αναπτύσσουν μεταξύ τους κοινωνικές σχέσεις. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πρόσβαση των μεταναστών σε ιδιόκτητη στέγη και στον σημαίνοντα ρόλο που μπορεί αυτή να παίζει για την ένταξή τους στο χώρο και στην κοινωνία. Η μελέτη περιορίζεται στα διοικητικά όρια του Δήμου Αθηναίων και εστιάζει στη δεκαετία 2000-2010. Η σύνθετη στεγαστική εμπειρία των μεταναστών στην πόλη της Αθήνας εξετάζεται μέσα από μία ποσοτική έρευνα στο αρχείο του Υποθηκοφυλακείου Αθηνών και μία ποιοτική έρευνα με συνεντεύξεις από μετανάστες και μετανάστριες ιδιοκτήτριες. Προκύπτει ότι οι στεγαστικές διαδρομές τους και οι γεωγραφίες τους, σε συνδυασμό με τις κοινωνικές σχέσεις που αναπτύσσουν με τους ντόπιους, εμφανίζουν σημαντικά «συστατικά επιτυχίας». Καταρχάς, οι στεγαστικές διαδρομές τους αποτελούν εμπειρία μιας διαρκούς στεγαστικής αναβάθμισης, όχι μόνο ως προς τα διαδοχικά καθεστώτα ενοίκησης αλλά και ως προς τις εκάστοτε στεγαστικές συνθήκες, με την πρόσβαση στην ιδιοκτησία να αποτελεί γεγονός για ένα σημαντικό ποσοστό του μεταναστευτικού πληθυσμού. Επιπλέον, η πρόσβαση των μεταναστών στην ιδιοκτησία λαμβάνει χώρα σε σύντομο χρονικό διάστημα από τη στιγμή της άφιξής τους στην Ελλάδα και παρά τις αυξημένες δυσκολίες που θέτει το πλαίσιο υποδοχής στη χώρα αλλά και το πλαίσιο προέλευσης. Ως ιδιοκτήτες, οι μετανάστες μοιράζονται τις ίδιες γειτονιές και τις ίδιες πολυκατοικίες με τους ντόπιους, χωρίς να ζουν εθνοτικά περιχαρακωμένοι σε συγκεκριμένες μόνο γειτονιές της πόλης. Ο μειωμένος εθνοφυλετικός στεγαστικός διαχωρισμός στην πόλη της Αθήνας δεν επιτρέπει άμεσους παραλληλισμούς με γνωστά σχήματα ακραίων χωρικών διαιρέσεων, όπως αυτό του γκέτο. Μάλιστα, στις εθνοτικά μεικτές γειτονιές της Αθήνας, στους διάφορους χώρους της καθημερινής ζωής, οι κοινωνικές σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ μεταναστών και ντόπιων δεν περιορίζονται στο φάσμα της απόστασης, της σύγκρουσης και της ρατσιστικής απόρριψης• περιλαμβάνουν, επίσης, σχέσεις αλληλεγγύης, εμπιστοσύνης και αποδοχής, σχέσεις στενής φιλίας, ορισμένες φορές ακόμα και οικογενειακούς δεσμούς. Η έμφαση στις «στεγαστικές διαδρομές επιτυχίας» των μεταναστών δεν έχει στόχο να αμφισβητήσει τα οξυμένα προβλήματα στέγασης που διαχρονικά αντιμετώπισαν και συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν, ούτε να υποτιμήσει τις δυσκολίες μιας αρμονικής συνύπαρξης με τους ντόπιους κατοίκους της πόλης. Στόχος είναι να αναδειχθούν και ορισμένες θετικές πλευρές της στεγαστικής εμπειρίας των μεταναστών και, μέσα από αυτές, να αποκαλυφθούν χωρικές και κοινωνικές «συναντήσεις» με τον ντόπιο πληθυσμό, οι οποίες συχνά παραβλέπονται ή αποσιωπούνται. Οι «στεγαστικές διαδρομές επιτυχίας» των μεταναστών έχουν αξία ως περιπτώσεις που αποσταθεροποιούν τη ρητορική, τις πρακτικές και τη θεμελίωση του φόβου, της μισαλλοδοξίας και του ρατσιστικού μίσους, ανοίγοντας πραγματικές δυνατότητες για την απροκατάληπτη αποδοχή των μεταναστών και την ομαλή ένταξή τους στο χώρο και στην κοινωνία.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
Collective Projects by Dimitris Balampanidis
Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη της κρίσης» από τον Απρίλιο του 2013 ως τον Ιούνιο του 2014 στην αίθουσα ‘Θουκυδίδης Βαλεντής’ της Αρχιτεκτονικής σχολής του ΑΠΘ.
Η ιδέα για τη σύσταση του εργαστηρίου προέκυψε από υποψήφιες και υποψήφιους διδάκτορες της σχολής και σκοπός του εργαστηρίου ήταν η δημιουργία μιας σειράς ανοιχτών συζητήσεων, παρουσιάσεων και διαλέξεων για την πόλη και το χώρο στην εποχή της τρέχουσας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης.
Στη συγκυρία αυτή αναγνωρίσαμε την έλλειψη τέτοιων πεδίων συζήτησης εντός του πανεπιστημίου και τη συρρίκνωση των ήδη υπαρχόντων. Βρήκαμε κρίσιμη πια, όχι μόνο την προώθηση της ακαδημαϊκής γνώσης και έρευνας, αλλά και τη φυσική και πνευματική μας επιβίωση. Προσπαθήσαμε έτσι, να προσεγγίσουμε τις διδακτορικές μας διατριβές ως συλλογική δουλειά, μέσα από τη συνάντηση, τον διάλογο και την κυκλοφορία της γνώσης, με την ελπίδα να αναδυθούν και να συζητηθούν περιεχόμενα και εργασίες που συχνά αποτελούν μοναχικές δουλειές κλειδωμένες σε βιβλιοθήκες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Θεωρήσαμε καίρια την επικοινωνία των υποψήφιων διδακτόρων τόσο μεταξύ τους όσο και με τους προπτυχιακούς φοιτητές, ενώ παράλληλα κρίναμε απαραίτητη τη δικτύωση με ερευνητές εκτός συνόρων. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίσαμε τη διεπιστημονικότητα ως ένα απαραίτητο στοιχείο του εργαστηρίου απέναντι στον κατακερματισμό της γνώσης και την περιχαράκωση των επιστημονικών ειδικοτήτων.
Απέναντι στην ιδιωτικοποιημένη και εμπορευματοποιημένη πανεπιστημιακή γνώση αλλά και στην επιδιωκόμενη ηγεμονία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αναζητήσαμε εκείνα τα ριζοσπαστικά επιστημολογικά εργαλεία παραγωγής γνώσης που ενθαρρύνουν τις κινήσεις για κοινωνική χειραφέτηση. Έτσι, μας ενδιέφερε να θέσουμε υπό συζήτηση κριτικά επιστημολογικά εργαλεία για την μελέτη των χωρικών εκφράσεων της κρίσης σε πολλαπλές κλίμακες. Συνεπώς θεωρούμε πως σήμερα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη η ανάδειξη, κυκλοφορία και εμβάθυνση σε κριτικές προσεγγίσεις καθώς και η διασύνδεσή τους με κοινωνικούς αγώνες.
Μέσα από τις παρουσιάσεις και τις συζητήσεις του εργαστηρίου αναδύθηκαν προσεγγίσεις και επιστημολογικά εργαλεία όπως αυτά, της διαλεκτικής κριτικής θεωρίας του χώρου, της διαθεματικότητας, των πολιτισμικών και μεταποικιοκρατικών προσεγγίσεων. Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις καταδύθηκαν σε πλήθος θεματικών με την διάσταση του χώρου να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Συζητήθηκαν έτσι, ζητήματα σχετικά με τις σύγχρονες νεοφιλελεύθερες χωρικές πολιτικές, τα κοινωνικά και πολιτισμικά κινήματα, τις γεωγραφίες της μετανάστευσης, τον ρόλο του κράτους και του έθνους και το αστικό περιβάλλον. Στοχεύοντας τόσο στην διεπιστημονικότητα όσο και στην επικοινωνία με ερευνητές και ερευνήτριες από άλλες περιοχές ή χώρες, επιδιώξαμε οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες του εργαστηρίου να προέρχονται κάθε φορά από διάφορα επιστημονικά πεδία όπως αυτά της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της χωροταξίας και της περιφερειακής ανάπτυξης, της γεωγραφίας, της αρχαιολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ζωγραφικής/visual arts, των πολιτικών, νομικών και οικονομικών επιστημών και της παιδαγωγικής.
Τα μεγαλύτερο μέρος των συνολικά 57 παρουσιάσεων βρίσκεται σε αυτή τη συλλογή. Ο τόμος προσπαθώντας να οργανώσει τις παραπάνω συζητήσεις χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες: Ι. Χωρικές πολιτικές και πρακτικές εξουσίας, και ελέγχου, ΙΙ. Σώμα, φύλο και σεξουαλικότητα στον αστικό χώρο, ΙΙΙ. Η διαχείριση της τέχνης και της μνήμης, ΙV. Γεωγραφίες της μετανάστευσης και αμφισβητούμενοι τόποι, V. Κοινός Χώρος και κοινωνικά κινήματα πόλης και περιφέρειας
Το εργαστήριο ξεκίνησε από τους υποψήφιους διδάκτορες Βάσω Μακρυγιάννη, Ορέστη Πάγκαλο, Χάρη Τσαβδάρογλου και Ειρήνη Ωραιοπούλου και σήμερα συμμετέχουν οι Κώστας Αθανασίου, Ελένη Βασδέκη, Ελίνα Καπετανάκη, Μαρία Καραγιάννη, Ματίνα Καψάλη, Βάσω Μακρυγιάννη, Φωτεινή Μάμαλη, Ορέστης Πάγκαλος, Χάρης Τσαβδάρογλου. Ακόμη βοήθησαν με τη συμβολή τους η Εύη Αθανασίου, η Λία Γυιόκα, ο Δημήτρης Κωτσάκης και η Σάσα Λαδά. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλες και όλους όσους συμμετείχαν και βοήθησαν στην πραγματοποίηση των συναντήσεων.
Κλείνοντας, νιώθουμε την ανάγκη να αναφερθούμε, έστω και σύντομα, στον χώρο στον οποίo τα σεμινάρια έλαβαν χώρα αλλά φυσικά και στον χώρο σε σχέση με τον οποίο επιλέξαμε και επιδιώξαμε συνειδητά ως εργαστήριο να τοποθετούμαστε εντός, εκτός και εναντίον. Στην πρόσφατη ιστορία του ο χώρος του Πανεπιστημίου αποτέλεσε εύφορο πεδίο συλλογικών χειραφετικών χειρονομιών, κοινωνικών αγώνων και ριζοσπαστικών πειραμάτων αυτοοργάνωσης της παραγωγής της γνώσης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες επιταχύνεται η αναδιάρθρωση του Πανεπιστημίου μέσα από την επιβολή νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε κάθε επίπεδο της λειτουργίας του, από τους τρόπους συλλογικοποίησης μέχρι τα προγράμματα σπουδών, από τους απλήρωτους ερευνητές και ερευνήτριες, μέχρι τις απολυμένες εργαζόμενες και εργαζόμενους, τη συρρίκνωση του διδακτικού προσωπικού και την αλλαγή των σπουδών προς κατευθύνσεις που απορρίπτουν κριτικές προσεγγίσεις και ευθυγραμμίζονται με τις επιταγές της αγοράς. Στον καιρό της κρίσης, η νεοφιλελευθεροποίηση του δημόσιου Πανεπιστημίου φαίνεται να εντείνεται ακόμα περισσότερο. Απέναντι σε αυτή τη συνθήκη βλέπουμε να αναπτύσσονται δυναμικές αντιστάσεις σε πολλές γωνιές του κόσμου, με κοινωνικούς αγώνες εντός των πανεπιστημιακών χώρων που εμπνέονται, μαθαίνουν, επικοινωνούν και συνδέονται με κινήματα εκτός αυτών.
Σε αυτό το τοπίο, εξακολουθούμε να βλέπουμε τις εργασίες μας ως ένα μέσο προώθησης και επικοινωνίας της κριτικής σκέψης και τα πανεπιστήμια ως ένα ζωντανό ανοιχτό εργαστήριο, ως τόπο και αφετηρία συνάντησης.
Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2015
Papers by Dimitris Balampanidis
α) την έκταση που έχει λάβει το φαινόμενο της Airbnb βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων στην Αθήνα, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του και την ιδιαίτερη γεωγραφία του· β) τις επιπτώσεις της επέκτασης του φαινομένου στην Αθήνα σε σχέση με τον αστικό χώρο, την κατοικία, την κοινωνία, την οικονομία και συνολικότερα τις τάσεις «τουριστικοποίησης» που προκαλεί· και γ) ορισμένες πτυχές των σχετικών με τη βραχυχρόνια μίσθωση δημόσιων πολιτικών. Συνολικά, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας, η Airbnb βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων αποτελεί ένα ιδιαίτερα σύνθετο φαινόμενο και αναδεικνύεται ως κρίσιμη δύναμη μετασχηματισμού του αστικού χώρου, της κοινωνίας και της οικονομίας, με πολλαπλές επιπτώσεις, από θετικές έως ιδιαίτερα αρνητικές, για ένα ευρύ φάσμα του πληθυσμού των πόλεων.
During the last few years, the (Airbnb) short term rentals are growing rapidly in Greece, against the background of the rising “urban tourism” and, at the same time, against the background of the multifaceted and ongoing crisis, and the diachronic absence of housing policies. This paper presents the results of the research entitled “Socio-spatial effects of the Airbnb short term rentals in the city of Athens,” which was funded during 2019 by the Research Centre for the Humanities (RCH). After a comprehensive literature review, this paper discusses: a) the extent of the Airbnb phenomenon in the city of Athens, its special characteristics and its particular geography; b) the effects of Airbnb on urban space, housing, society and the economy, as well as on the consequent “touristification” trends; and c) aspects of relevant public policies. Overall, it is shown that the (Airbnb) short term rentals constitute a quite complex phenomenon and emerge as a transformative force of urban space, society and the economy, with multiple effects, varying from positive to highly negative effects for a wide spectrum of the city’s population.
This article provides a better understanding of the marginal, yet unexplored in-migration of relatively affluent Europeans moving to Athens to work in the growing offshore service sector. Athens is an attractive place for offshore service work companies, as low salaries can be compensated for by “the sun,” “Greek culture,” and “low cost and high standard of living” (Bellos, 2019). Based on interviews with Finnish offshore workers, this article argues that the local context might not render all lifestyle migrants from wealthier countries similarly privileged. Due to their low salaries and recent changes in the local housing market fuelled by touristification, offshore service workers face a lack of affordable housing. The article further argues that affluent transnational migration is a multidimensional phenomenon, which needs to be contextualized, and which has nuanced, widespread effects on local housing markets and neighbourhood life.
Ποιες όμως είναι οι πραγματικές διαστάσεις και επιπτώσεις της διαμοιραστικής οικονομίας;
Παρουσιάζοντας τις βασικές υποθέσεις εργασίας και ορισμένα πρώτα ευρήματα μιας έρευνας σε εξέλιξη, η Airbnb μίσθωση ακινήτων στην Αθήνα αναδεικνύεται ως ένα γεωγραφικά και κοινωνικάάνισο φαινόμενο, που αναπτύσσεται δηλαδή με διαφορετική ένταση, σε διαφορετικές τιμές και με διαφορετικούς όρους, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής και την κοινωνικο-επαγγελματική σύνθεση του πληθυσμού. Εν μέσω κρίσης, η Airbnb μίσθωση ακινήτων μπορεί να αποτελεί στρατηγική επιβίωσης για κάποια νοικοκυριά, ενώ για άλλα σημαντική ευκαιρία για κερδοσκοπία επί της γης και των ακινήτων. Υποθέτουμε ότι η συγκεκριμένη πρακτική επηρεάζει πολλαπλώς την οικονομία, δημιουργώντας ορισμένες θετικές εξωτερικότητες σε κλάδους που έχουν πληγεί σημαντικά από την κρίση (π.χ. στον τομέα της αγοράς ακινήτων και της κατασκευής), προκαλώντας όμως παράλληλα και σημαντικές συγκρούσεις συμφερόντων (π.χ. στον τομέα τουτουρισμού). Σε αντίθεση με άλλες πόλεις του εξωτερικού, υποθέτουμε ότι η Airbnb μίσθωση ακινήτων στην Αθήνα δύσκολα θα οδηγήσει σε εγκατάλειψη περιοχών από τους μόνιμους κατοίκουςτους και σε φαινόμενα ακραίας «τουριστικοποίησης», λόγω ορισμένων ιδιαιτεροτήτων του τοπικού πλαισίου αναφοράς, όπως τα υψηλά ποσοστά ιδιοκατοίκησης και η χαμηλή στεγαστική κινητικότητατων νοικοκυριών.
Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη της κρίσης» από τον Απρίλιο του 2013 ως τον Ιούνιο του 2014 στην αίθουσα ‘Θουκυδίδης Βαλεντής’ της Αρχιτεκτονικής σχολής του ΑΠΘ.
Η ιδέα για τη σύσταση του εργαστηρίου προέκυψε από υποψήφιες και υποψήφιους διδάκτορες της σχολής και σκοπός του εργαστηρίου ήταν η δημιουργία μιας σειράς ανοιχτών συζητήσεων, παρουσιάσεων και διαλέξεων για την πόλη και το χώρο στην εποχή της τρέχουσας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης.
Στη συγκυρία αυτή αναγνωρίσαμε την έλλειψη τέτοιων πεδίων συζήτησης εντός του πανεπιστημίου και τη συρρίκνωση των ήδη υπαρχόντων. Βρήκαμε κρίσιμη πια, όχι μόνο την προώθηση της ακαδημαϊκής γνώσης και έρευνας, αλλά και τη φυσική και πνευματική μας επιβίωση. Προσπαθήσαμε έτσι, να προσεγγίσουμε τις διδακτορικές μας διατριβές ως συλλογική δουλειά, μέσα από τη συνάντηση, τον διάλογο και την κυκλοφορία της γνώσης, με την ελπίδα να αναδυθούν και να συζητηθούν περιεχόμενα και εργασίες που συχνά αποτελούν μοναχικές δουλειές κλειδωμένες σε βιβλιοθήκες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Θεωρήσαμε καίρια την επικοινωνία των υποψήφιων διδακτόρων τόσο μεταξύ τους όσο και με τους προπτυχιακούς φοιτητές, ενώ παράλληλα κρίναμε απαραίτητη τη δικτύωση με ερευνητές εκτός συνόρων. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίσαμε τη διεπιστημονικότητα ως ένα απαραίτητο στοιχείο του εργαστηρίου απέναντι στον κατακερματισμό της γνώσης και την περιχαράκωση των επιστημονικών ειδικοτήτων.
Απέναντι στην ιδιωτικοποιημένη και εμπορευματοποιημένη πανεπιστημιακή γνώση αλλά και στην επιδιωκόμενη ηγεμονία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αναζητήσαμε εκείνα τα ριζοσπαστικά επιστημολογικά εργαλεία παραγωγής γνώσης που ενθαρρύνουν τις κινήσεις για κοινωνική χειραφέτηση. Έτσι, μας ενδιέφερε να θέσουμε υπό συζήτηση κριτικά επιστημολογικά εργαλεία για την μελέτη των χωρικών εκφράσεων της κρίσης σε πολλαπλές κλίμακες. Συνεπώς θεωρούμε πως σήμερα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη η ανάδειξη, κυκλοφορία και εμβάθυνση σε κριτικές προσεγγίσεις καθώς και η διασύνδεσή τους με κοινωνικούς αγώνες.
Μέσα από τις παρουσιάσεις και τις συζητήσεις του εργαστηρίου αναδύθηκαν προσεγγίσεις και επιστημολογικά εργαλεία όπως αυτά, της διαλεκτικής κριτικής θεωρίας του χώρου, της διαθεματικότητας, των πολιτισμικών και μεταποικιοκρατικών προσεγγίσεων. Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις καταδύθηκαν σε πλήθος θεματικών με την διάσταση του χώρου να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Συζητήθηκαν έτσι, ζητήματα σχετικά με τις σύγχρονες νεοφιλελεύθερες χωρικές πολιτικές, τα κοινωνικά και πολιτισμικά κινήματα, τις γεωγραφίες της μετανάστευσης, τον ρόλο του κράτους και του έθνους και το αστικό περιβάλλον. Στοχεύοντας τόσο στην διεπιστημονικότητα όσο και στην επικοινωνία με ερευνητές και ερευνήτριες από άλλες περιοχές ή χώρες, επιδιώξαμε οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες του εργαστηρίου να προέρχονται κάθε φορά από διάφορα επιστημονικά πεδία όπως αυτά της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της χωροταξίας και της περιφερειακής ανάπτυξης, της γεωγραφίας, της αρχαιολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ζωγραφικής/visual arts, των πολιτικών, νομικών και οικονομικών επιστημών και της παιδαγωγικής.
Τα μεγαλύτερο μέρος των συνολικά 57 παρουσιάσεων βρίσκεται σε αυτή τη συλλογή. Ο τόμος προσπαθώντας να οργανώσει τις παραπάνω συζητήσεις χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες: Ι. Χωρικές πολιτικές και πρακτικές εξουσίας, και ελέγχου, ΙΙ. Σώμα, φύλο και σεξουαλικότητα στον αστικό χώρο, ΙΙΙ. Η διαχείριση της τέχνης και της μνήμης, ΙV. Γεωγραφίες της μετανάστευσης και αμφισβητούμενοι τόποι, V. Κοινός Χώρος και κοινωνικά κινήματα πόλης και περιφέρειας
Το εργαστήριο ξεκίνησε από τους υποψήφιους διδάκτορες Βάσω Μακρυγιάννη, Ορέστη Πάγκαλο, Χάρη Τσαβδάρογλου και Ειρήνη Ωραιοπούλου και σήμερα συμμετέχουν οι Κώστας Αθανασίου, Ελένη Βασδέκη, Ελίνα Καπετανάκη, Μαρία Καραγιάννη, Ματίνα Καψάλη, Βάσω Μακρυγιάννη, Φωτεινή Μάμαλη, Ορέστης Πάγκαλος, Χάρης Τσαβδάρογλου. Ακόμη βοήθησαν με τη συμβολή τους η Εύη Αθανασίου, η Λία Γυιόκα, ο Δημήτρης Κωτσάκης και η Σάσα Λαδά. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλες και όλους όσους συμμετείχαν και βοήθησαν στην πραγματοποίηση των συναντήσεων.
Κλείνοντας, νιώθουμε την ανάγκη να αναφερθούμε, έστω και σύντομα, στον χώρο στον οποίo τα σεμινάρια έλαβαν χώρα αλλά φυσικά και στον χώρο σε σχέση με τον οποίο επιλέξαμε και επιδιώξαμε συνειδητά ως εργαστήριο να τοποθετούμαστε εντός, εκτός και εναντίον. Στην πρόσφατη ιστορία του ο χώρος του Πανεπιστημίου αποτέλεσε εύφορο πεδίο συλλογικών χειραφετικών χειρονομιών, κοινωνικών αγώνων και ριζοσπαστικών πειραμάτων αυτοοργάνωσης της παραγωγής της γνώσης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες επιταχύνεται η αναδιάρθρωση του Πανεπιστημίου μέσα από την επιβολή νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε κάθε επίπεδο της λειτουργίας του, από τους τρόπους συλλογικοποίησης μέχρι τα προγράμματα σπουδών, από τους απλήρωτους ερευνητές και ερευνήτριες, μέχρι τις απολυμένες εργαζόμενες και εργαζόμενους, τη συρρίκνωση του διδακτικού προσωπικού και την αλλαγή των σπουδών προς κατευθύνσεις που απορρίπτουν κριτικές προσεγγίσεις και ευθυγραμμίζονται με τις επιταγές της αγοράς. Στον καιρό της κρίσης, η νεοφιλελευθεροποίηση του δημόσιου Πανεπιστημίου φαίνεται να εντείνεται ακόμα περισσότερο. Απέναντι σε αυτή τη συνθήκη βλέπουμε να αναπτύσσονται δυναμικές αντιστάσεις σε πολλές γωνιές του κόσμου, με κοινωνικούς αγώνες εντός των πανεπιστημιακών χώρων που εμπνέονται, μαθαίνουν, επικοινωνούν και συνδέονται με κινήματα εκτός αυτών.
Σε αυτό το τοπίο, εξακολουθούμε να βλέπουμε τις εργασίες μας ως ένα μέσο προώθησης και επικοινωνίας της κριτικής σκέψης και τα πανεπιστήμια ως ένα ζωντανό ανοιχτό εργαστήριο, ως τόπο και αφετηρία συνάντησης.
Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2015
α) την έκταση που έχει λάβει το φαινόμενο της Airbnb βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων στην Αθήνα, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του και την ιδιαίτερη γεωγραφία του· β) τις επιπτώσεις της επέκτασης του φαινομένου στην Αθήνα σε σχέση με τον αστικό χώρο, την κατοικία, την κοινωνία, την οικονομία και συνολικότερα τις τάσεις «τουριστικοποίησης» που προκαλεί· και γ) ορισμένες πτυχές των σχετικών με τη βραχυχρόνια μίσθωση δημόσιων πολιτικών. Συνολικά, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας, η Airbnb βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων αποτελεί ένα ιδιαίτερα σύνθετο φαινόμενο και αναδεικνύεται ως κρίσιμη δύναμη μετασχηματισμού του αστικού χώρου, της κοινωνίας και της οικονομίας, με πολλαπλές επιπτώσεις, από θετικές έως ιδιαίτερα αρνητικές, για ένα ευρύ φάσμα του πληθυσμού των πόλεων.
During the last few years, the (Airbnb) short term rentals are growing rapidly in Greece, against the background of the rising “urban tourism” and, at the same time, against the background of the multifaceted and ongoing crisis, and the diachronic absence of housing policies. This paper presents the results of the research entitled “Socio-spatial effects of the Airbnb short term rentals in the city of Athens,” which was funded during 2019 by the Research Centre for the Humanities (RCH). After a comprehensive literature review, this paper discusses: a) the extent of the Airbnb phenomenon in the city of Athens, its special characteristics and its particular geography; b) the effects of Airbnb on urban space, housing, society and the economy, as well as on the consequent “touristification” trends; and c) aspects of relevant public policies. Overall, it is shown that the (Airbnb) short term rentals constitute a quite complex phenomenon and emerge as a transformative force of urban space, society and the economy, with multiple effects, varying from positive to highly negative effects for a wide spectrum of the city’s population.
This article provides a better understanding of the marginal, yet unexplored in-migration of relatively affluent Europeans moving to Athens to work in the growing offshore service sector. Athens is an attractive place for offshore service work companies, as low salaries can be compensated for by “the sun,” “Greek culture,” and “low cost and high standard of living” (Bellos, 2019). Based on interviews with Finnish offshore workers, this article argues that the local context might not render all lifestyle migrants from wealthier countries similarly privileged. Due to their low salaries and recent changes in the local housing market fuelled by touristification, offshore service workers face a lack of affordable housing. The article further argues that affluent transnational migration is a multidimensional phenomenon, which needs to be contextualized, and which has nuanced, widespread effects on local housing markets and neighbourhood life.
Ποιες όμως είναι οι πραγματικές διαστάσεις και επιπτώσεις της διαμοιραστικής οικονομίας;
Παρουσιάζοντας τις βασικές υποθέσεις εργασίας και ορισμένα πρώτα ευρήματα μιας έρευνας σε εξέλιξη, η Airbnb μίσθωση ακινήτων στην Αθήνα αναδεικνύεται ως ένα γεωγραφικά και κοινωνικάάνισο φαινόμενο, που αναπτύσσεται δηλαδή με διαφορετική ένταση, σε διαφορετικές τιμές και με διαφορετικούς όρους, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής και την κοινωνικο-επαγγελματική σύνθεση του πληθυσμού. Εν μέσω κρίσης, η Airbnb μίσθωση ακινήτων μπορεί να αποτελεί στρατηγική επιβίωσης για κάποια νοικοκυριά, ενώ για άλλα σημαντική ευκαιρία για κερδοσκοπία επί της γης και των ακινήτων. Υποθέτουμε ότι η συγκεκριμένη πρακτική επηρεάζει πολλαπλώς την οικονομία, δημιουργώντας ορισμένες θετικές εξωτερικότητες σε κλάδους που έχουν πληγεί σημαντικά από την κρίση (π.χ. στον τομέα της αγοράς ακινήτων και της κατασκευής), προκαλώντας όμως παράλληλα και σημαντικές συγκρούσεις συμφερόντων (π.χ. στον τομέα τουτουρισμού). Σε αντίθεση με άλλες πόλεις του εξωτερικού, υποθέτουμε ότι η Airbnb μίσθωση ακινήτων στην Αθήνα δύσκολα θα οδηγήσει σε εγκατάλειψη περιοχών από τους μόνιμους κατοίκουςτους και σε φαινόμενα ακραίας «τουριστικοποίησης», λόγω ορισμένων ιδιαιτεροτήτων του τοπικού πλαισίου αναφοράς, όπως τα υψηλά ποσοστά ιδιοκατοίκησης και η χαμηλή στεγαστική κινητικότητατων νοικοκυριών.
Τα παραπάνω είναι κάποια από τα βασικά ερωτήματα που πραγματεύεται το ανά χείρας βιβλίο. Η πρακτική της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων, ευρέως γνωστή ως Airbnb, εμφανίστηκε το 2007, διαδόθηκε γρήγορα σε πλήθος πόλεων και άλλων τουριστικών προορισμών του κόσμου και συνεχίζει μέχρι σήμερα να αναπτύσσεται με τρόπο δυναμικό και απρόβλεπτο. Στην Ελλάδα, η ανάπτυξη του Airbnb στο πλαίσιο μίας βαθιάς οικονομικής και στεγαστικής κρίσης, μίας διαχρονικής απουσίας συγκροτημένων στεγαστικών πολιτικών και μίας εντυπωσιακής ανόδου του αστικού (και όχι μόνο) τουρισμού, προσέδωσε στο φαινόμενο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Η πρακτική του Airbnb υιοθετήθηκε με κοινωνικά και γεωγραφικά άνισο τρόπο, εξελίχθηκε για κάποιους και σε συγκεκριμένες περιοχές σε μία ζωτικής σημασίας στρατηγική επιβίωσης από την κρίση, ενώ για κάποιους άλλους – που διαρκώς αυξάνονται – σε ένα νέο πεδίο κερδοσκοπίας και συσσώρευσης πλούτου. Μεταξύ άλλων, το Airbnb συνέβαλε στον εκτοπισμό μόνιμων κατοίκων από τις γειτονιές τους, μέσα από διαδικασίες ενός αμφιλεγόμενου «εξευγενισμού» και μίας μάλλον κοινότοπης «τουριστικοποίησης» του (αστικού) χώρου. Συνολικά, το Airbnb – άμεσα συνδεδεμένο με τα ζητήματα της κατοικίας και του τουρισμού – αναδείχθηκε ως ένας δραστικά μεταμορφωτικός παράγοντας, με κρίσιμες επιπτώσεις στην οικονομία, την κοινωνία και το χώρο, και ειδικά στην καθημερινή ζωή των πιο ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων.
Πέρα από «παρανοήσεις» και μύθους που κυριαρχούν, το βιβλίο αυτό επιχειρεί μία κριτική ανάγνωση του Airbnb, μέσα από την οπτική των επιστημών του χώρου, με έμφαση στις χωρικές διαστάσεις του φαινομένου οι οποίες συχνά, εσκεμμένα ή μη, παραβλέπονται ή αποσιωπούνται.
Introduction
The 2007 economic and financial crisis spread as a phenomenon with global dimensions but, at the same time, it had important local particularities. In Greece, the problem emerged primarily as a massive budget deficit. However, in conjunction with the austerity measures implemented thereafter and the delay in the implementation of necessary institutional and structural changes, it finally culminated in a prolonged recession with devastating consequences for a wide range of social groups. Today, after five years of economic recession, we still cannot refer to a post-crisis era, since the country still depends on the International Monetary Fund (IMF) and the European Central Bank’s (ECB) financial assistance, and the long-awaited development is not yet evident.
The current and ongoing economic crisis is the first phenomenon of its kind and scale in the post- World War II period in Greece. As such, it has unprecedented import for the vast majority of the Greek population and also for the state as a body. The impacts caused by the crisis in a country with Greece's particularities are quite unknown and it is not easy to estimate them accurately since we have no reliable experience on which to call. Therefore, the questions concerning the understanding and interpretation of this phenomenon, the assessment of its impacts and the formulation and implementation of appropriate relative policies and actions constitute a wide field for research and experience exchange of particular interest in Greece and abroad.
The present chapter considers the demographic and spatial development of the city of Athens, studying the findings of research and analysis so far on the evolution of the crisis. Through a space analysis approach, combining issues of urbanism, land planning and social geography, it attempts to provide a comprehensive understanding of the socio-spatial implications of the crisis, an overview of its causes and its visible aspects and trends regarding real estate economy, access to housing, commercial activities, investments, urban development and policies, use and condition of public space, infrastructure and transport and environmental changes.
A particular emphasis is given to the city of Athens, which, as the capital of a centralised state, comprises a large proportion of the country’s total population, political power, administration, services and economic activities. In fact, during the 2000s and before the outbreak of the crisis, the metropolitan region of Athens accounted for about 40% of the country’s economic performance, 50% of its income and savings, 60% of income taxes and 70% of the turnover in the construction and production sector (ELSTAT, 2013c). According to available data and research findings, a comparative analysis is feasible only for the country as a whole and, for the time being, not for other cities or urban agglomerations.
Apart from the socio-spatial impacts of the crisis, the chapter takes into account the current policies applied in the institutional and organisational field and at the level of spatial interventions. In doing so it aims at investigating and systematically estimating the impacts of the economic crisis and the above-mentioned policy agenda in terms of both spatial and social dimensions.
In the following sections, the chapter refers to the particular socio-spatial context of modern Athens, outlines the local causes of and conditions underpinning the outbreak of the crisis in the country and analyses socio-spatial impacts of the crisis in Athens according to available relevant data. Lastly, it investigates the spatial planning implemented during the crisis, focusing on general regulations and policies, strategic local spatial development plans, major urban interventions and the need for relief actions and initiatives, before drawing some conclusions and raising a number of questions.
Παρουσιάζοντας τις βασικές υποθέσεις εργασίας και ορισμένα πρώτα ευρήματα μιας έρευνας σε εξέλιξη, η Airbnb μίσθωση ακινήτων στην Αθήνα αναδεικνύεται ως ένα γεωγραφικά και κοινωνικάάνισο φαινόμενο, που αναπτύσσεται δηλαδή με διαφορετική ένταση, σε διαφορετικές τιμές και με διαφορετικούς όρους, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής και την κοινωνικο-επαγγελματική σύνθεση του πληθυσμού. Εν μέσω κρίσης, η Airbnb μίσθωση ακινήτων μπορεί να αποτελεί στρατηγική επιβίωσης για κάποια νοικοκυριά, ενώ για άλλα σημαντική ευκαιρία για κερδοσκοπία επί της γης και των ακινήτων. Υποθέτουμε ότι η συγκεκριμένη πρακτική επηρεάζει πολλαπλώς την οικονομία, δημιουργώντας ορισμένες θετικές εξωτερικότητες σε κλάδους που έχουν πληγεί σημαντικά από την κρίση (π.χ. στον τομέα της αγοράς ακινήτων και της κατασκευής), προκαλώντας όμως παράλληλα και σημαντικές συγκρούσεις συμφερόντων (π.χ. στον τομέα τουτουρισμού). Σε αντίθεση με άλλες πόλεις του εξωτερικού, υποθέτουμε ότι η Airbnb μίσθωση ακινήτων στην Αθήνα δύσκολα θα οδηγήσει σε εγκατάλειψη περιοχών από τους μόνιμους κατοίκουςτους και σε φαινόμενα ακραίας «τουριστικοποίησης», λόγω ορισμένων ιδιαιτεροτήτων του τοπικού πλαισίου αναφοράς, όπως τα υψηλά ποσοστά ιδιοκατοίκησης και η χαμηλή στεγαστική κινητικότητατων νοικοκυριών.
Session 83
Panel: Spaces of diversity in a city in crisis: migration, inequalities and everyday life in Athens
Chair : Eva Papatzani (Department of Urban & Regional Planning, School of Architecture, National Technical University of Athens)
Discussant: Panos Hatziprokopiou (School of Spatial Planning & Development, Faculty of Engineering, Aristotle University of Thessaloniki)
Abstract
Over the past decades, Athens has emerged as a major immigrant destination in the European South, and a gateway for migration to Greece and the EU. Shaped by and shaping processes of urban development, the dynamics of migrant settlement ultimately interweave with the woes of the economic crisis shaking Greek society in the shadow of sovereign debt, bailout packages, extreme austerity, and their socio-political consequences.
The crisis affects disproportionally migrants in many ways, from shrinking employment opportunities to the rise of racist violence. Yet, its various “faces” and spatial manifestations in Athens not only entail signs of rupture, but also aspects of continuity regarding a set of other “crises" that either predated the current one or have unfolded in parallel. These have fed a discourse on “the crisis of downtown Athens”, in which the problems of specific parts of the city are related to immigrant presence and intermingle with the overall trends of migratory flows in the country or Europe as a whole.
The dynamics of migrant settlement and incorporation have altered established urban social geographies, produced new spatial and socio-economic hierarchies, and brought changes in erstwhile familiar urban landscapes. Alongside growing inequalities, Athens’ emerging context of diversity also fosters new cultural encounters, new social relationships and new stakes in urban politics. This panel will bring together research papers from various disciplines critically approaching dimensions of diversity in Athens, grounding the broader framework of inequality and difference at times of crisis in the everyday experiences of space and place in the city.
In each one, we strive to provide answers to certain essential questions:
What’s the actual issue? What’s the available data on said issue? Why is this happening?What could we do about it?
Combined with the “Policy Paper: For the right to affordable rental housing”, the aim is to enrich the relevant public debate that would explore the necessary and appropriate responses to the current housing crisis, which would, in turn, lay the foundations for securing the right to housing for all.
The present policy paper focuses on the high levels of housing insecurity in the rental sector in Greece. Drawing inspiration from the multiple efforts to address the housing crisis in cities and countries across Europe, it suggests specific interventions and political demands. While some are more immediately implementable and others more long-term, they are complementary, forming a comprehensive grid of actions that aims at the gradual development of an integrated institutional framework, mechanisms and policy tools that would ensure an affordable and secure rental housing in Greece.
Our objective is for this policy paper to serve as a source of knowledge and to provide context for demands concerning the right to housing and the assertion of policies for the rental housing sector, thus aiming to activate political will and mobilise civil society.
https://eteron.org/en/research/eteron-research-sky-high-rents-focusing-on-renters/policy-paper-housing/