Eukaliptol

Eukaliptol
Formula kimikoa	C10H18O
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Konposizioa	karbono
Mota	metano monoterpenoide
Ezaugarriak
Fusio-puntua	1 °C
Masa molekularra	154,136 Da
Erabilera
Elkarrekintza	Transient receptor potential cation channel, subfamily M, member 8 (en)
Rola	anti-infective agent (en) eta primary metabolite (en)
Identifikatzaileak
InChlKey	WEEGYLXZBRQIMU-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	470-82-6
ChemSpider	2656
PubChem	2758
Reaxys	5239941
Gmelin	27961
ChEBI	131076
ChEMBL	CHEMBL485259
ZVG	104020
EC zenbakia	207-431-5
ECHA	100.006.757
CosIng	33902
MeSH	D000077591
RxNorm	21116
Human Metabolome Database	HMDB0004472
KNApSAcK	C00000136
UNII	RV6J6604TK
NDF-RT	N0000147385
KEGG	D04115

Eukaliptola konposatu organikoa da likidoan kolorgea, baina usaintsua. Eter ziklikoa da eta monoterpenoidea da, lipido saponifikaezina beraz.

Beste sinonimo batzuekin ere ezagutzen da: 1,8-zineola, 1,8-zineola, kajeputola, 1,8-epoxi-p-mentanoa, 1,8-oxido-p-mentanoa, 1,3,3-trimetil-2-oxabiziklo[2,2,2]oktanoa, zineola.

Historia eta etimologia

1870an F.S. Cloezek eukaliptola identifikatu zuen Eukalipto urdinaren (Eucalyptus globulus) oliotako osagai nagusi gisa^[1]. Hortik eukaliptol izena.

Jatorria

Izenak iradokitzen duen bezala, eukalipto espezie ugaritan agertzen da, baina baita beste landare batzuetan ere:

Eucalyptus generoa^[2]
Cannabis generoa^[3]
Kanforrondoa (Cinnamomum camphora)^[4]
Ereinotza (Laurus nobilis)
Izpiliku fina (Lavandula angustifolia)
Salbia (Salvia lavandulifolia)^[5]
Jengibrea (Zingiber officinale)

Erabilerak

Eukaliptolaren usaina mendaren antzekoa da eta eter, etanol zein kloroformotan disolba daitekeenez lurrin, kosmetiko eta aromatizatzaile askotan agertzen da^[6], zigarretan ere bai^[7]. Kolutorioetan ere erabiltzen da.

Intsektuei desatsegina egiten zaie eta insektizida eta intsektuen repelenteetan agertzen da^[8].

Toxikologia

Ohikoak baino dosi handiagoetan kalteak eragin ditzake ingestioan, larruazalarekin ukitzean edo usaintzean. Nerbio sistema eta arnas aparatua kaltetzen du eta jokaeran ere eragin nabarmena du.

Erreferentziak

↑ (Ingelesez) Boland, D. J.; Brophy, J. J.; House, A. P. N.. (1991). Eucalyptus Leaf Oils: Use, Chemistry, Distillation and Marketing. Melbourne: Inkata Press ISBN 978090960569.. aldatu
↑ Boland, D. J.; Brophy, J. J.; House, A. P. N.. (1991). Eucalyptus Leaf Oils: Use, Chemistry, Distillation and Marketing. Melbourne: Inkata Press, 6 or. ISBN 0-909605-69-6..
↑ www.tandfonline.com doi:10.1300/j175v01n03_08. (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).
↑ www.tandfonline.com doi:10.1080/10412905.2001.9699604. (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).
↑ (Ingelesez) Perry, Nicolette S. L.; Houghton, Peter J.; Theobald, Anthony; Jenner, Peter; Perry, Elaine K.. (2000). «In-vitro Inhibition of Human Erythrocyte Acetylcholinesterase by Salvia lavandulaefolia Essential Oil and Constituent Terpenes» Journal of Pharmacy and Pharmacology 52 (7): 895–902. doi:10.1211/0022357001774598. ISSN 2042-7158. (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).
↑ Harborne, J. B.; Baxter, H.. Chemical Dictionary of Economic Plants. ISBN 0-471-49226-4..
↑ «tricountycessation.org» www.tricountycessation.org (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).
↑ (Ingelesez) Balandrin, Manuel F.; Darlington, Mark V.; Klocke, James A.. (1987-12-01). «1,8-Cineole (Eucalyptol), a mosquito feeding and ovipositional repellent from volatile oil ofHemizonia fitchii (Asteraceae)» Journal of Chemical Ecology 13 (12): 2131–2141. doi:10.1007/BF01012562. ISSN 1573-1561. (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).

Kanpo estekak

Datuak: Q161572
Multimedia: Eucalyptol / Q161572

[1] (Ingelesez) Boland, D. J.; Brophy, J. J.; House, A. P. N.. (1991). Eucalyptus Leaf Oils: Use, Chemistry, Distillation and Marketing. Melbourne: Inkata Press ISBN 978090960569.. aldatu

[2] Boland, D. J.; Brophy, J. J.; House, A. P. N.. (1991). Eucalyptus Leaf Oils: Use, Chemistry, Distillation and Marketing. Melbourne: Inkata Press, 6 or. ISBN 0-909605-69-6..

[3] www.tandfonline.com doi:10.1300/j175v01n03_08. (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).

[4] www.tandfonline.com doi:10.1080/10412905.2001.9699604. (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).

[5] (Ingelesez) Perry, Nicolette S. L.; Houghton, Peter J.; Theobald, Anthony; Jenner, Peter; Perry, Elaine K.. (2000). «In-vitro Inhibition of Human Erythrocyte Acetylcholinesterase by Salvia lavandulaefolia Essential Oil and Constituent Terpenes» Journal of Pharmacy and Pharmacology 52 (7): 895–902. doi:10.1211/0022357001774598. ISSN 2042-7158. (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).

[6] Harborne, J. B.; Baxter, H.. Chemical Dictionary of Economic Plants. ISBN 0-471-49226-4..

[7] «tricountycessation.org» www.tricountycessation.org (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).

[8] (Ingelesez) Balandrin, Manuel F.; Darlington, Mark V.; Klocke, James A.. (1987-12-01). «1,8-Cineole (Eucalyptol), a mosquito feeding and ovipositional repellent from volatile oil ofHemizonia fitchii (Asteraceae)» Journal of Chemical Ecology 13 (12): 2131–2141. doi:10.1007/BF01012562. ISSN 1573-1561. (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]