Kortisona
Kortisona | |
---|---|
Formula kimikoa | C21H28O5 |
SMILES kanonikoa | 2D eredua |
SMILES isomerikoa | C[C@]12CCC(=O)C=C1CC[C@@H]3[C@@H]2C(=O)C[C@]4([C@H]3CC[C@@]4(C(=O)CO)O)C |
MolView | 3D eredua |
Konposizioa | karbono |
Mota | pregnane steroid (en) eta Esteroide |
Ezaugarriak | |
Fusio-puntua | 225,5 °C |
Masa molekularra | 360,193674 Da |
Erabilera | |
Rola | 5-lipoxygenase inhibitor (en) , selective glucocorticoid receptor agonist (en) , antiinflamatorio eta primary metabolite (en) |
Identifikatzaileak | |
InChlKey | MFYSYFVPBJMHGN-ZPOLXVRWSA-N |
CAS zenbakia | 53-06-5 |
ChemSpider | 193441 |
PubChem | 222786 |
Reaxys | 1356062 |
Gmelin | 16962 |
ChEMBL | CHEMBL1499 |
EC zenbakia | 200-162-4 |
ECHA | 100.000.149 |
MeSH | D003348 |
RxNorm | 2878 |
Human Metabolome Database | HMDB0002802 |
UNII | V27W9254FZ |
NDF-RT | N0000146287 |
KEGG | D07749 |
Kortisona giltzurrungaineko guruinaren azalak jariatzen duen hormona esteroidea da, glukokortikoideetako familiakoa. Egitura kimikoa eta jarduerari dagokionez antz handia du kortisolarekin, baina honen aldean kontzentrazio txikiagoan dago odolean.
Kolesteroletik abiatuta sintetizatzen da, eta -bestalde- aldosterona hormonaren molekula aitzindaria da.
Kortisolaren antzera, kortisonak prozesu katabolikoak areagotzen ditu. Glukosaren odol-maila igotzen du, eta baita gantz azidoen odoleko kontzentrazioa ere.
Erabilera terapeutikoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Botika moduan kortisona oso erabilia da zenbait gaixotasun tratatzeko. Alboko-ondorio kaltegarriak dituenez, baina, tratamendua mediku baten gainbegiratzepean eraman behar da beti.
Hanturaren aurkako efektu nabarmena duenez, hanturazko prozesuen tratamenduan erabiltzen da.
Immunitate-sistemaren jarduera gutxitzen duenez, gaixotasun autoimmuneen tratamenduan ere ezartzen da (artritis, lupus, Crohn gaitza...) eta baita alergia kasuetan ere.
Alboko-ondorioen artean aipagarrienak hauek dira: hipergluzemia, osteoporosia, gastritisa, hipertentsioa, amenorrea, orbaintze mantsoagoak eta portaera-aldaketak.
Kortisona baino farmakologian gehien erabiltzen direnak kortikosteroide sintetikoak dira, hots, kortisonaren deribatuak: prednisona, budesonida, dexametasona eta metilprednisolona, besteak beste.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lipidoak | ||
---|---|---|
|