Azido linoleiko

Azido linoleiko
Formula kimikoa	C18H32O2
SMILES kanonikoa	2D eredua
SMILES isomerikoa	CCCCC/C=C\C/C=C\CCCCCCCC(=O)O
MolView	3D eredua
Konposizioa	oxigeno eta karbono
Base konjokatua	linoleate (en)
Mota	Omega 6, gantz-azido esentzial eta octadeca-9,12-dienoic acid (en)
Ezaugarriak
Fusio-puntua	−5 °C
Irakite-puntua	365,2 °C
Masa molekularra	280,24 Da
Erabilera
Tratatzen du	nutrizio-gaixotasun
Elkarrekintza	Free fatty acid receptor 1 (en) , Free fatty acid receptor 4 (en) , Hepatocyte nuclear factor 4 alpha (en) , Potassium voltage-gated channel subfamily B member 1 (en) , Peroxisome proliferator activated receptor gamma (en) eta Transient receptor potential cation channel subfamily M member 8 (en)
Rola	5-alpha-reductase inhibitors (en) eta primary metabolite (en)
Arriskuak
NFPA 704	1 2 0
Identifikatzaileak
InChlKey	OYHQOLUKZRVURQ-HZJYTTRNSA-N
CAS zenbakia	60-33-3
ChemSpider	4444105
PubChem	5280450
Reaxys	1727101
Gmelin	17351
ChEBI	57557
ChEMBL	CHEMBL267476
ZVG	14230
EC zenbakia	200-470-9
ECHA	100.000.428
CosIng	77323
MeSH	D019787
RxNorm	6400
Human Metabolome Database	HMDB0000673
KNApSAcK	C00001224 eta C00061272
UNII	9KJL21T0QJ
NDF-RT	N0000148142
KEGG	C01595
PDB Ligand	EIC

Kartamo oliotan da ugariena, gantz azidoen %78a osatzen baitu.

Azido linoleikoa edo Azido 9,12-oktadekadienoikoa kate luzeko gantz-azido poliasegabe bat da, ${\ce {C18H32O2}}$ formula duena. Giza gorputzak bere kabuz sintetizatzerik ez duenez janariaren bidez hartu behar da^[1].

Jatorria

Landareen oliotan ugaria da^[2].

Olioak	Azido linoleikoa
Kartamo olioa	% 78
Mahats hazien olioa	% 76
Mitxoleta hazien olioa	% 70
Ekilore olioa	% 68
Arto olioa	% 59
Soja olioa	% 51
Oliba olioa	% 10
Palma olioa	% 10
Fruitu lehorrak	Azido linoleikoa
Intxaurra	% 51
Pistatxoa	% 31,7
Kakahuetea	% 32
Animalia jatorrikoak	Azido linoleikoa
Arrautza gorringoa	% 16
Txerri-gantza	% 10

Egitura eta deribatuak

Hemezortzi karbono ditu eta bederatzi eta hamabigarrenean lotura bikoitzak azaltzen du (18:2∆9,12). Molekula anfipatikoa da.

Azido linoleikoak eta bere deribatuek Omega-6 gantz azido multzoan osatzen dute. Honako hauek dira dribatu nagusiak:

Azido γ-linolenikoa (18:3ω-6)
Azido arakidonikoa (20:4ω-6)
Azido dokosapentaenoikoa edo DPA (22:5ω-6)

Garrantzia biologikoa

Hainbat aparatu eta sistematan eragin onuragarria du azido linoleikoak.

Babes inmunologikoa indartzen du.
Gorputzeko gantz kopurua jeisten du.
Zirkulazio aparatuaren funtzionamendua hobetzen laguntzen du: presio arteriala gutxitzen du kolesterol eta triglizeridoak kontrolatzen baititu.
Nerbio sistemaren funtzionamenduan ere laguntzen du.

Erabilerak

Oso erabilia da kondoien industrian.

Industrialki prozesatutako elikagaietan azido honen zati bat hidrogenoarekin saturatu behar da jakia egonkorragoa izan dadin, gantz hidrogenatuak eta trans gantz-azidoak sortzen dituena, gure gorputzean koipe saturatu bezala funtzionatzen dutenak. Hemen dago munduko industriak planteatzen duen arazoa koipe "txar" gantz-azido ase|aseak edo partzialki hidrogenatuak ezabatzen saiatzerakoan.

Azken urteotan kosmetika industrian oso erabilia izan da, larruazalarentzako onuragarria baita. Aknea gutxitzen du, efektu antiinflamatorioa dauka eta larruazaleko likido errententzioa bultzatzen du^[3].

Erreferentziak

↑ Burr, G.O., Burr, M.M. and Miller, E., On the nature and role of the fatty acids essential in nutrition. (1930). J. Biol. Chem. (86).
↑ (Ingelesez) «Aceites Ricos en Ácido Linoleico» News-Medical.net 2010-04-15 (Noiz kontsultatua: 2018-11-24).
↑ Darmstadt, G. L.; Mao-Qiang, M.; Chi, E.; Saha, S. K.; Ziboh, V. A.; Black, R. E.; Santosham, M.; Elias, P. M.. (2002). «Impact of topical oils on the skin barrier: possible implications for neonatal health in developing countries» Acta Paediatrica (Oslo, Norway: 1992) 91 (5): 546–554. ISSN 0803-5253. PMID 12113324. (Noiz kontsultatua: 2018-11-24).

Kanpo estekak

Datuak: Q407426
Multimedia: Linoleic acid / Q407426

[1] Burr, G.O., Burr, M.M. and Miller, E., On the nature and role of the fatty acids essential in nutrition. (1930). J. Biol. Chem. (86).

[2] (Ingelesez) «Aceites Ricos en Ácido Linoleico» News-Medical.net 2010-04-15 (Noiz kontsultatua: 2018-11-24).

[3] Darmstadt, G. L.; Mao-Qiang, M.; Chi, E.; Saha, S. K.; Ziboh, V. A.; Black, R. E.; Santosham, M.; Elias, P. M.. (2002). «Impact of topical oils on the skin barrier: possible implications for neonatal health in developing countries» Acta Paediatrica (Oslo, Norway: 1992) 91 (5): 546–554. ISSN 0803-5253. PMID 12113324. (Noiz kontsultatua: 2018-11-24).

[1]

[2]

[3]