Donanma

Bir devletin, kara, deniz ve hava ortamında harekât icra etmek üzere istihdam ettiği temel üç silahlı kuvveti vardır. Bu kuvvetleri birbirinden ayırt eden ana parametreler, harekât yaptıkları muharebe ortamı ile kullandıkları muharip unsurlardır. Makalede deniz kuvvetinin özünü teşkil eden savaş/harp gemisine özgü hususlar ifade edilmeye çalışılmıştır.

Harp gemisi, deniz kuvvetine karakterini kazandıran mekandır, deniz kuvvetinin özü, esası, mayası, nüvesidir. Donanma varlığının temelleri harp gemisinde atılır. Bir devletin deniz kuvvetini istihdam politika ve yöntemleri harp gemisinde kendini bulur.

Harp gemisi, serbest suları bir bakıma vatan toprağına dönüştürür, diplomat bir enstrümandır. Harp gemileri insanlar ve devletler gibi isimleriyle anılırlar.

Harp gemisinin bir de kendine özgü bir ritmi vardır. Bir kıyı birliğindeki düşünme yöntemleri ile denizdeki düşünme ve planlama yöntemleri aynı olamaz. Zaman gemide başka türlü algılanır, referanslar statik değil dinamiktir.

Harp gemisinde klasik kutucuklu organizasyon yapısı geçersizdir. Gemi adeta bir organizmadır. Her bir birey en az diğerleri kadar önemlidir. Harp gemisi hazmedilmeden donanma varlığı ve deniz kuvveti hazmedilemez.

İletişim idari, insani, harekât ve benzeri birtakım faaliyetlerde anahtar rol oynayan bir yönetim fonksiyonudur. Askerlikte ise iletişim belki de yeryüzünde hiçbir organizasyonda olmadığı kadar hayati öneme sahiptir. Çünkü iletişim bir bakıma ‘görülemeyenin resminin tarifle oluşturulması’ işidir.

Komutanlar, karar vericiler, personelinin vereceği raporlara göre taktik durumu algılar ve stratejilerini belirlerler.

Astlar, emirlerle üst makam niyet, hedef, öncelik ve planlarını alır ve uygularlar.

Yönetimde iletişimle ilgili bazı prensipler işletildiğinde iletişim boşlukları, iletişim ve algılama kazaları azalacak, işletilen sağlıklı iletişim aidiyet, moral, motivasyon ve bağlılık gibi bazı erdemlerin artmasına olanak tanınacaktır.
* İletişim dinlemeyi öğrenmekle başlar
* İletişimde (özellikle resmi) muhatap aritmetik işlem yapmak zorunda bırakılmamalıdır
* Resmi iletişimde mutlaka “anlamlı” ve fiziki bir sonuç olmalıdır.
* Personelimizi her gün görüyor olmak onlarla iletişim içinde olmamız demek değildir.
* İletişim ve doktrin birliği iç içedir.
* Doktrin birliğine dayalı iletişim güven verir.
* Hiyerarşik filtreleme mekanizmasının kontrol altında tutulmasına ihtiyaç vardır.

Organizasyonları bir organizma olarak dikkate aldığımızda, bu organizmayı oluşturan kişilerin de sosyal varlıkları ve karakteristikleri nedeniyle bir kimyası ve çevrelerinde de birer manyetik alanı oluşacaktır. İşte bu kişilerin oluşturduğu sosyokimyasal bütünün de yapısal bir karakteri (asidik, bazik gibi) ve etraflarındaki sosyomanyetik alanların da birbirleriyle etkileşimi söz konusu olacaktır.
Bu kimyasal yapı neticesinde bireylerin münferiden ya da gruplar halinde oluşturdukları sosyomanyetik etkileşimler neticesinde iletişim mesafeleri, statüler neticesinde organizasyonel rakım hep bireyler arası iletişimin kalitesini tayin edecektir.

Bir tasfiye uğruna Türkiye Cumhuriyeti'nin en büyük ve en hain terör olayı; çok üst düzey komutanların devletlerine ve milletlerine ihanet pahasına, 300 kişinin öldürülmesi, binlerce vatandaşımızın yaralanması pahasına; bilerek ve isteyerek, öncesinde, esnasında ve sonrasında sayısız hile, tuzak ve kasıtla gerçekleştirildi. Soykırıma uğrayan donanma felç edildi.

Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent Bostanoğlu, 9 saat ortadan kaybolup 140 kişiyi telefonla aradı ama Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar'ı aramadı. Kimse ona inanmadı. İfadesi çelişkiliydi:
Kocaeli Cumhuriyet başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamede Bostanoğlu’nun ifadesi yok. Ancak, kendisinin ifadesi daha önce basına yansımıştı. Kendisi o gün, öğleden sonra Deniz Lisesi mezuniyet törenine katılmış, akşam saatlerinde ise Bakırköy’deki Çınar Otel’de bir düğüne iştirak etmektedir. 22.30 sularında hareketlenmeyi öğrendikten sonra otelden ayrılır ve geceyi Florya’daki İspark’a ait otoparkta geçirerek olayları takip etmeye çalışır. Donanma Komutanı Oramiral Veysel Kösele ve İstanbul’daki Kuzey Deniz Saha Komutanı Koramiral Şükrü Korlu ile görüşmeler yaptığını ifade eder.  Darbe yanlısı olmayan Korlu’nun kendisini birliğine davet etmesi teklifini Yeşilköy’den Kasımpaşa’ya intikal ederken darbecilerin eline geçme ihtimali nedeniyle kabul etmez. Ancak, bu esnada Yeşilköy iskelesinde SAT’lar tarafından kullanılan çok süratli bir atak bot ile yine bir SG botunun bulunduğunu kendisi ifade eder. Bu botla çok kısa bir sürede Kasımpaşa’ya intikal edebilecekken buna yapmaz.

15 Temmuz gecesi yaşananlar, deniz kuvvetleri tarafından oluşturulan bilirkişi heyeti tarafından şu şekilde ifade edilmektedir: “Olayları başlatan kişilerin, yıllar boyu Silahlı Kuvvetler içinde bulunmalarından dolayı, Silahlı Kuvvetlerin işleyişini ve personelin olaylar karşısında vereceği tepkileri çok iyi bilmeleri ve bundan istifade ile sahip oldukları rütbe ve makamları kötüye kullanarak; Deniz Kuvvetleri Komutanlığının ana muharip unsuru olan Donanma Komutanlığı bağlısı birliklerin her daim idame edilen yüksek hazırlık durumunu, son dönemde dünyada ve Türkiye’de meydana gelen büyük çaplı terörist saldırılar ve devam eden eylem ihbarlarına karşı idame edilen alarm durumunu ve bu kapsamda sıklıkla icra edilen sabotaja karşı koyma talimleri ile ulaşılmış olan eğitim seviyesini, birlik komutanlarının, özellikle gemi komutanlarının, yetiştirilişten gelen birlik/gemi bekasını sağlama reflekslerini, TSK’nde disiplinin temeli olan “mutlak itaat” ilkesini istismar ederek birlik/gemi hareketlerini başlattıkları anlaşılmıştır.”

O gece yaklaşık 30 parça harp gemisi seyre çıkartıldı. Bu gemilerden 13 adedi Marmara Denizinde bulunuyordu. Bu gemilerden ikisi hariç diğerleri herhangi bir adli olaya karışmadı. Bunda, ilk reaksiyon olarak seyre çıkan gemi komutanlarının bir süre sonra aldıkları emirleri sorgulamaya başlaması, farklı makam ve harekat merkezleri ile gelen emirleri teyit etmeye çalışması önemli rol oynadı. Bununla birlikte farklı makamlardan gelen ve yukarıda genel hatları ile belirtilen emir-komuta yapısı nedeniyle, ciddi bir kargaşa yaşandığı anlaşılmaktadır.

O gece denizci komutanların, Marmara denizindeki gemiler üzerindeki emir komutayı yeniden tesis etme çabaları neticesinde oluşan fiili durum ve yaşanan kargaşayı aşağıdaki şekilden anlamak zannımızca daha kolay olacaktır. 

Şekilden anlaşıldığı gibi emir komuta yapısının en alt kademesinde yer alan gemilere çok sayıda makamdan birbirleri ile çelişen emirler gelmeye başlamış ve bu durum nedeniyle gemi komutanlarının farklı reaksiyonlar gösterdiği iddianameye yansımıştır. Bununla ilgili birkaç örnek verilebilir.

İlk olarak, İmbat hücumbotu komutanı donanma harekat merkezini arar ve vardiya subayına “ne oluyor net bir emir alamadık, ne yapıyoruz burada” diyerek yaşananlara tepki gösterir ve kendisinden ulaşabileceği başka makamların telefon numarasını ister.

İkinci örnekte, Göksu gemisinin komutanına Tuğamiral Özdem KOÇER tarafından çeşitli direktifler verilir. Bu görüşmeden hemen sonra ise 03:07’de, kendisini seyre kaldıran Albay Önder Öngör tarafından aranır, Donanma Komutanının Yavuz gemisinde olduğunu ve Kemalreis gemisini koruma maksadıyla görevlendirildiğini, diğer gemilerin neta sahalarda beklemesi emri alır.  Gemi komutanı çelişen bu emirler nedeniyle 04:05’te WHATSAPP üzerinden devre arkadaşı olan Deniz Kuvvetleri Komutanı emir subayı ile görüşür ve Deniz Kuvvetleri Komutanı veya yetkili bir Komutanın araması durumunda verilecek emirlere uyacağını belirtir. Ancak, bu mesajın kuvvet komutanına ulaşıp ulaşmadığı bilinmiyor. Aynı komutan net bir direktif alabilmek için ısrarla sıralı karargahları aramaya devam eder, ancak hiçbir Komutana ulaşamaz. 04:44’te cep telefonu ile darbe yanlısı Tuğamiral Ayhan Bay’a ulaşır ve görüşmeyi telefonun hoparlörünü açarak II. Komutan ile birlikte dinler. Ayhan Bay’ın bu görüşmede “seyre devam  edilmesi ve X-BAND uydu telefon sisteminin devreden çıkarılması ” emrini verir. Ancak, gemi komutanı X-BAND hattını kapatmayarak işletmeye devam eder.

Son örnekte, seyirdeki Bora hücumbotu komutanı 02:30 donanma harekat merkezinden limanlarınıza dönün emrini alır ve Gölcük’e intikale geçer. Bu emre o esnada Marmara’da bulunan gemilerin çoğu bu emre bilinmeyen nedenlerle riayet etmez. Bora hücumbotunun komutanı intikal esnasında, birkaç defa donanma harekat merkezini arayarak üssün durumunu öğrenir. Ancak, sabah 05:00 civarında aborda olmaya çalışırken darbecilerin ateş açılacağı tehdidi ile karşılaşır ve tekrar açık denize çıkar. Bu esnada, Marmaris’te bulunanlar Binbaşı Berke Uras arar ve Karamürsel önlerine demirlemesini söyler. Gemi komutanı, Gölcük’e aborda olmaya çalıştığını, ancak ateş açılacağını bildirildiği ve halkın mevcut tepkisi nedeniyle karaya yakın olmak istemediğini ifade eder. Aldığı cevap ise ilginçtir: Tamam da biz sana Gölcük’e git demedik ki.

O gece yaşananları en basit şekliyle örnekler vererek anlatmaya çalıştık. Görüldüğü gibi yaşanan süreç çok karmaşık. Bunda o gece yaşanan çoklu emir komuta yapısının etkisi var. Bu durumun sonuçlarını, verilen emirler arasındaki çelişkileri ve bu konu ile ilgili kafalarda oluşan sorulara bazı cevaplar burada. Türk donanması bir fesat nifakla yok edildi.

Türk Deniz Kuvvetleri, 18 yıl aradan sonra Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı strateji belgesini Mayıs 2016'da yayınlayabildi.

Bu çalışmada, neredeyse çeyrek yüzyıl sonra yayınlanmış bir belgenin hayata geçirilebilmesi için yapılması gerekli asgari hareket tarzlarına ilişkin düşünceler özetlenmiştir.

Chesma, which is a district of Izmir today, was founded as one of the ancient Ionian cities in 1000 BC. In the XIth century, during the Chaka Bey period, the Seljuks started to rule the city. Chesma, for the first time, during reign of the Yıldırım Bayezid (1389-1402) was taken under the rule of the Ottoman Empire. Although the Chesma was occupied by the Greeks during World War I, it was taken back during the National Struggle. Chesma, which has a long and rich history, stands out in the historical context with the defeat of the Ottoman navy by Russia in 1770. At the same time, the remains of the sinking ships as a result of the burning of the Ottoman Navy seem to be an interesting point of the Battle of Chesma. Because the Ottoman Porte spent a long time in different periods to remove these wrecks. The main focus of the article is the efforts of the Porte to remove ship wrecks from the sea during the Ottoman-Russian War of 1768-1774. In this context, the article evaluates the Ottoman-Russian relations around the Ottoman-Russian War of 1768-1774, and examines the Battle of Chesma and Chesma ship wrecks with new sources and archival documents.

Çarlık Rusyası güneye geniĢleme politikasında kademeli bir anlayıĢla hareket
ederek önce Karadeniz kıyısında müstahkem mevkiler elde etmiĢ, daha sonra
Türk Boğazları geçiĢ rejimi zorlanarak sıcak denizler Ege ve Akdeniz‟e
eriĢilip doğal yaĢam alanı kabul edilen bu bölgelerde güç merkezleri
oluĢturulmaya çalıĢılmıĢtır. Avrupa güç dengesi, bu dengeye bağlı Türk
Boğazları geçiĢ rejimi Çarlık Rusyası‟nın Akdeniz‟de süreklilik içinde
istikrarlı varlık gösterebilme teĢebbüslerini sekteye uğratmıĢtır. II. Dünya
SavaĢı sonrasında değiĢen güç dengesi ve yeni koĢulların sağladığı olanaklar
Sovyetler‟in tekrar Akdeniz‟e dönmesine imkân sağlamıĢtır. Moskova‟da bu
planlamalar yapılırken Batı Bloku‟nun liderliğini üstlenen ABD Altıncı
Filo‟yu Doğu Akdeniz‟de görevlendirmiĢtir. Altıncı Filo envanterinde
bulunan uçak gemileri Sovyetler‟in Akdeniz‟deki güç mücadelesinde geride
kalmasına neden olmuĢ, Pyadyy Eskadra (BeĢinci Filo) kurularak söz konusu
eksiklik aĢılmaya çalıĢılmıĢtır. Türk Boğazları geçiĢ rejiminde Montrö tarafından
konulan kısıtlamalar Sovyetler‟in Akdeniz gücünün Ģekillenmesinde
karĢılaĢılan diğer problem olmuĢtur. Sovyetler, Soğuk SavaĢ‟ın hemen
baĢında baĢlattıkları inĢa programı doğrultusunda çağın gereklerine uygun
ürettikleri yeni nesil uçak gemilerini ancak 1970‟li yıllarda kullanıma sokabilmiĢlerdir.
Bu dönem Sovyet uçak gemileri Karadeniz kıyısındaki tersanelerde
inĢa edildiğinden bu gemilerin Boğazlardan açık denizlere çıkıĢı çokça
tartıĢmayı beraberinde getirmiĢtir. Bu çalıĢmada, Akdeniz‟deki güç mücadelesi
eĢliğinde geliĢen uçak gemisi inĢa programı ve Türk Boğazları geçiĢ
rejimi tartıĢmaları ele alınacaktır.

İnsanlık tarihi mütemadiyen bir tekamüle sahne olmaktadır. Bu tekamül içerisinde en fazla tartışılan konulardan birisi yönetimdir. Yönetim sürecinde motivasyon da çok sübjektif fakat çok gündemde kalan bir konudur.

Askeri organizasyonlar da birer yönetim sahneleridir ve askerlerin de motivasyona ihtiyacı vardır. Ancak askeri motive eden unsurlarla digger resmi/özel kurumların çalışanlarını motive eden unsurlar, altyapı-zemin-idealler farklılığı dolayısıyla farklıdır.

Askeri organizasyonların yöneticileri komutanlardır ve klasik teorilerdeki motivasyon algılamaları askeri motive etmede eksik kalabilir. Asker algısı motivasyon algısını da şekillendirecektir.

Osmanlı Devleti’nde savaş aracı olarak kullanılması dışında topun yaygın bir kullanım alanı vardı. Bunlar arasında dinî bayram kutlamaları, padişahların uğurlanması ve karşılanması, kayık ve gemilerin denize indirilmesi, şehzâde ve sultanların doğumları, sefere çıkış ve seferden dönüş, cülus, padişah fermanının karşılanması gibi tören, şenlik ve donanma günleri bulunurdu. İstanbul’daki bu tür top atışları için genellikle tarihî hatırası olan toplar kullanılırdı

There were many various areas of weapon except being used as a battle tool in Ottoman Empire. Some of these were the special days like ceremonies and jubilation which was a holiday, sendoff and reception kings, launching state ships and royal boats, the birth of prince and princes, campaing and comeback from campaing, accession to the throne, reception the king firman. For this kind of feu de joie in İstanbul generally the historical weapons would be used.

Organizasyonların mimarisi itibariyle kişiler birbirlerinden farklı ama birbirlerini bütünleyen statülere sahiptir. Bu statü farkı ve bütünlerliği de bireylere farklı bakış açıları ile farklı meşguliyet ve konsantrasyon alanlarının yüklenmesini gerektirir. Roller bireylerin geleceğe ve geçmişe bakışını dahi etkilemektedir. Roller doğru oturtulduğunda geçmişe bakanlarla geleceğe bakanlar bir hedef istikametinde buluşacak, tecrübe ile idealler aynı platform üzerinde yönetimsel bir füzyon gerçekleştirecektir.

Organizasyonlar bir de verimli işletilmelidir. Ancak odaklandığımız alan Deniz Kuvveti ve Donanma Varlığı olunca verimlilik de farklı bir mahiyet kazanmaktadır. Kapital mukayeseli verimlilik algılaması askeri organizasyonlarda geçerli olmayacaktır.

Yönetim fonksiyonlarına günümüzde bir fonksiyon daha katmamız gerekmektedir: Değer katma. bu fonksiyon cetvellerle ölçülemeyecek, sayısal yöntemlerle hesaplanamayacak, materyale ve mali faktörlere indirgenemeyecek, lineer fayda zarar yaklaşımıyla açıklanamayacak (intangible) farklı bir yönetim fonksiyonudur.

Günümüzde, özellikle askeri organizasyonlarda roller iyi hazmedilmeli, bireyler rollerinin gerektirdiği perspektife sahip bulunmalı, buna gore yetiştirilmeli, sistem kendine has verimlilik yaklaşımı doğrultusunda verimli işletilmeli ve nihayetinde yöneticiler bulundukları mekana ve zamana değer katmalıdır.

THE RUSK BAKERY OF GALLIPOLI AS A FAMILY BUSINESS:
BULGAROGULLARI FAMILY (1710-1861)
The first half of the 18th century was a period of economic prosperity in Ottoman geography. Bulgarogullari was a Greek family whose first traces were found in Gallipoli in such a period in 1710. While producing rusks for the state navy like other non-muslim tradesmen, Bulgarogullari separated themselves from others in time and gained a certain reputation by monopolizing the rusk bakery of Gallipoli. By the 19th century, it is seen that the family had accumulated a considerable amount of capital. The family had ostensibly expanded their capital volume at least until 1861, when their business was lost, and they began investing in other areas. Through the example of Bulgarogullari, the scope of this thesis is to discuss the issue of capital accumulation in the Ottomans at the intersection of economic history and microhistory. In doing so, this thesis makes certain inferences regarding the character of the capital-state relationship, and eventually, supports the concept of “Ottoman-style capital unit” in order to describe its character. While examining the productions of the family, this thesis also carries out a study of family history to the extent permitted by the resources. Furthermore, this dissertation also makes some inferences regarding the profession of rusk-making in the Ottomans.

ÖZ Osmanlı Donanması, 1770 Çeşme Baskını'na kadar kendi döneminin diğer donanmalarıyla Akdeniz ve Karadeniz gibi iç denizlerde boy ölçüşebilecek bir güce sahipti. Kendine ait kanunları, gelenekleri, tersaneleri ve insan kaynakları olan bu donanma, düşman şehirlerine akınlardan, düşman donanmalarıyla mücadeleye, Osmanlı ordusunun ağırlıklarını taşımaktan düşmana ait şehirlerin deniz ya da nehir yoluyla kuşatılarak fethine kadar birçok görevleri yerine getirmekteydi. 18. yüzyılda Osmanlı donanması, 1715-1718 Osmanlı-Venedik savaşında, 1736-1739 Osmanlı Rus savaşında ve yine 1774 Küçük Kaynarca Anlaşması ile biten Osmanlı Rus Savaşlarında önemli vazifeler ifa etti. Bu yüzyılda donanmada görev alan gemiler esas olarak kalyonların başı çektiği yelkenli gemiler olmakla birlikte kadırga, şayka, uskuna ve kalyete türü gemiler de bulunmaktaydı. Bu gemiler ise başta İstanbul tersanesi olmak üzere Varna, Silistre, Rusçuk ve Gelibolu gibi tersanelerde inşa edilmekteydi. Osmanlı donanmasının...

Kuruluşundan itibaren sınırlarını daha ziyade batıya doğru genişletme mücadelesi içinde olan Osmanlı Devleti, önce Balkanlara akabinde Avrupa'ya doğru açıldı. Balkanlar’da ve Avrupa’da kalıcı bir hâkimiyetten söz etmek, ancak doğal bir sınır niteliğinde olan Tuna Nehri’nde boy gösterecek bir donanmanın teşkiliyle mümkün olacaktı. Bunun için  Osmanlı Devleti, 15. yüzyılın sonlarıyla 16. yüzyılın başlarında Tuna’nın aşağı kısımlarında kendi filolarını kurmuştu. Böylece vücuda getirdiği ince donanma ile Tuna havzasındaki gücünü perçinlemiştir. Tuna Nehri Donanması’nın başına da, Kaptan Paşa sıfatıyla donanmanın sevk ve idaresini yapmak üzere bir görevli atamıştır. Kaptan Paşa, görevlendirildiği bölgedeki mevcut filonun en yüksek askeri kumandanıdır. Bu çalışmamızda Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’da ve Avrupa’daki hâkimiyetinin adeta sembolü olan Tuna Nehri Donanması’nın 18. yüzyıldaki başbuğları incelenmiştir. Özellikle arşiv kayıtlarından ve klasik kaynaklardan elde edilen bilgilerle, merkezden yapılan Kaptan Paşa atamaları ve donanmadaki görevleri geniş bir çerçevede ele alınmıştır.
Anahtar Sözcükler: Osmanlı Devleti, Tuna Nehri Donanması, Kaptan Paşa, Atama.

THE CAPTAIN PASHAS OF THE OTTOMAN NAVY ON THE DANUBE (18TH CENTURY)
Striving to push its borders especially towards the west as from its genesis, the Ottoman Empire first extended deep into the Balkans and then into Europe. It was clear that a permanent dominance over the Balkans and Europe would only be possible through a powerful navy cruising on The Danube, which constituted a natural border. To this end, in the late 15th and early 16th centuries, the Ottoman Empire formed its own fleet in the lower parts of the Danube. Thus, thanks to its
navy light cruisers, the Ottoman Empire reinforced its influence on the Danube Basin. An officer with the title Captain Pasha was appointed to the command of the Danube Navy. Captain Pasha was the highest-rank in an Ottoman fleet. This study deals with the Captain Pashas in the Ottoman Navy on the Danube in the 18thcentury who were considered to be the symbols of the Ottoman dominance over the Balkans and Europe during this time. With reference to the information gathered especially from archival records and classical sources, the study dwells on the way the Captain Pashas were appointed and the way they performed their duties in the navy.
Keywords: The Ottoman Empire, the Danube Navy, Captain Pasha, Appointment

n dokuzuncu yüzyıl, askerî teknolojilerin muazzam dönüşüm geçirdiği bir dönemdi. Yeni teknoloji ürünü çelik zırh ve kuyruktan dolma toplarla donatılmış yeni tipteki ana muharebe gemileri, denizci devletlere denizlerin kontrolü aşamasında önemli bir üstünlük sunsa da, torpidonun keşfiyle bu imkân kısa bir süreliğine sona erecekti. Bir anlamda torpido, deniz savunma doktrinleri ve buna bağlı olarak donanmaların yeniden yapılanması sürecine hatırı sayılır katkılarda bulundu. Osmanlı karar mekanizmasında da bir dönüm noktasını teşkil eden ve donanma stratejisindeki köklü değişimlerin kurgusunu belirleyen hadiseler, torpidonun tarihte ilk defa kullanıldığı 93 Harbi ve akabindeki 1897 Osmanlı-Yunan Harbi’dir.

Osmanlı Devleti’nin sahip olduğu iktisadi ve sınai imkânlar doğrultusunda başta “Jeune École” olmak üzere önde gelen deniz harp doktrinlerini kendi jeopolitik ve stratejik hassasiyetlerine göre şekillendirmesi ve bunu muharebe sahasında edindiği tecrübelere uygun biçimde tatbik etmesi, dönemin şartları gözetildiğinde kaçınılmaz bir sonuçtu. Elinizdeki kitapta, Sultan II. Abdülhamid Dönemi boyunca Osmanlı Bahriyesi’nin hızla değişen koşullar altındaki güvenlik hassasiyetleri ve buna bağlı olarak takip ettiği stratejik yaklaşımları doktrin, teçhizat ve personel ekseninde mercek altına alınmıştır. Bu çalışmada Sultan II. Abdülhamid Donanması’nın yeniden yapılanma süreci veyahut daha popüler bir tabirle modernizasyonun, gemi tedarik ve inşa faaliyetlerine olan dolaylı/direkt etkisi ve Osmanlı’nın deniz güvenliğinin sağlaması noktasında ne derece başarı kaydedildiği sorgulanmıştır.

Bir devletin en büyük değerlerinden birisi de DONANMA VARLIĞI'dır. Donanma varlığı önce deniz kuvvetinin özünün hazmedilmesini ve sonrasında da bu öze özgü yönetim/işletme yöntemlerinin tatbike edilmesini gerektirir.

Devlet işleri çoğunlukla bürokratik enstrümanlarla yürütülür, ancak bu enstrümanların hayatın dinamizmini yok sayan, bireylerin enerjisini emen darboğazlara düşmemesi gerekir. Eğer bürokrasi "mevzuat" dediğimiz formatlar bütünü halinde birer tuzağa dönüşüyorsa bireysel ve kurumsal enerjiyi emince hareket kabiliyeti azalır. İnsanlar bir değer katmak değil var olan işlerini bile yapmak istemez hale gelir.

Mevzuatın yanlış uygulanması sadece bugüne değil istikbale de yanlış miraslar bırakır.

Dolayısıyla mevzuatı doğru yorumlamak, bunun için kurumsal misyonu hazmetmek gerekir. Makalede özellikle donanma varlığına özgü mevzuatın nasıl algılanması/tasarlanması gerektiğine ilişkin değerlendirmelerde bulunulmuştur.

In the Spring of 1761 a pregnant woman of the harem gave Mustafa III the hope for a much waited male heir. Big public rejoicing was expected for the occasion, but he had to wait since a little girl came to the world instead and everybody thought the event was to be saluted by a much lower profile public celebrations. Things turned out very different, as huge celebrations took place for ten days. The paper analyses the extent of the celebrations, and especially their meaning for the dynasty, the Ottoman elites, commoners and foreign representatives. It also demonstrates how the use of artificial light in this occasion created a ceremonial space shared by the whole city of Istanbul to celebrate the achievements of the ruling household and create a moment of unity and legitimation between the sultan and his subjects.

Çanakkale Deniz Savaşı'nda, Boğaz harbinde, Mehmetçiğin Çanakkale Boğazındaki vaziyeti, gemi ve cephane durumu, özellikle ellerindeki gemi ve silahların mahiyeti, Boğazda olan bitenler, şehit yolu ve zafer yolunda Mehmetçiğin cesaret, fedakârlık, vatan ve millet sevgisi ve kahramanlıkları ve bu kahramanlıkların hikâyeleri...

Bunun karşısında Müttefik düşmanın gemi ve cephane durumu ve bu büyük modern düşman gemilerinin, ân be ân kahraman Mehmetçik tarafından Boğazda nasıl batırıldığı, verileri ve ayrıntılarıyla o zamanın doğrudan kaynağından verilmektedir. Bu Donanma Mecmuası fevkalade özel sayısını yayınlamanın Çanakkale Deniz Savaşları ve özellikle Boğaz Harbi açısından faydalı olacağı, alana katkı sağlayacağı, Çanakkale Boğazı'ndaki ve tabyalardaki durumun daha iyi anlaşılmasını sağlayacağı düşüncesindeyiz.

Bu düşüncelerle, mecmuanın ilk defa yayınlanmasından mutluluk duyduğumuzu ifade ederek, bu çalışmayı, çıkabilecek eksiklikleri ve kusurlarından dolayı hoşgörü beklentisi ile, Sami Paşazade Sezai'nin: Çanakkale müdafaası, üç mucizeler muharebesidir. Hali kurtardı, maziye hamâset ve azâmetini iade etti; vatanımızı bir vatan-ı ebedî yaptı sözünü hatırlatarak, bu savaşlarda canını feda eden ve şehit olan, her zaman rahmet ve minnetle andığımız şehitlerimizin ve gazilerimizin torunlarına, günümüze, bir mesuliyetin yerine getirildiği bilinci ve mutluluğuyla takdim ederiz.

Osmanlı Devletinin I. Dünya Savaşı'na dahil olmasına öncülük eden Yavuz zırhlısının Alman ve Türk sancağı altında yaptığı görevler, Savaş dönemindeki faaliyetleri, Yavuz-Havuz davası ile hizmet dışına ayrılmasına kadar olan süreç Deniz Kuvvetleri Komutanlığının gelişimi ile paralel incelenmektedir.

Turkish Navy was shaped under the influence of a set of domestic and internal factors including internal power struggle, Turkish military culture, interservice relations and lack of funds, rivalry with Greece and international power configuration and arms trade system of the interwar years in general. Building a navy in Turkey in the interwar years signified a process far more significant than just creating an instrument
of national defense.

Turkish Abstract: Gerileme donemi sonunda Avrupa’nin hasta adam olarak nitelendirilen Osmanli Imparatorlugu Tazminat Fermani, I. ve II. Mesrutiyet hareketlerine ragmen Trablusgarp ve Balkan Savaslari ile buyuk toprak kayiplarini onleyememistir. Emperyalist devletlerin cikar catismalari neticesinde baslayan I. Dunya Savasi oncesinde Osmanli Imparatorlugu kendisini siyasi bakimdan yorgun, bitkin ekonomik ve maddi bakimdan sikinti ve bu darbogaz icinde, toplumsal bakimdan ise gucsuz ve huzursuzluk icindeydi. Ingiltere, Fransa ve Rusya arasinda sikisan Osmanli Hukumeti 1. Dunya Savasina Almanya ile ittifak halinde girmenin en dogru cozum oldugunu degerlendirmis ve Goeben ve Breslau isimli Alman savas gemilerini satin aldigini tum dunyaya ilan etmistir. Osmanli Imparatorlugunun 1. Dunya Savasina Almanya tarafinda girmesine buyuk etkisi olan bu gemiler ayni zamanda 1. Dunya Savasinin akisini degistirmistir. Ruslarin bogazlar uzerindeki hâkimiyet emellerine karsi Osmanli Imparatorlugunun s...