Şiir Mecmuaları Research Papers

ÖZ Mecmualar, Türk edebiyatında olduğu gibi Fars edebiyatında da dil, şiir, ilim, sanat ve kültür malzemesi yönünden zengin kaynaklardır. Son zamanlarda özellikle Türk edebiyatı ve kültürü dairesindeki çeşitli türlerde mecmualar üzerine... more

ÖZ Mecmualar, Türk edebiyatında olduğu gibi Fars edebiyatında da dil, şiir, ilim, sanat ve kültür malzemesi yönünden zengin kaynaklardır. Son zamanlarda özellikle Türk edebiyatı ve kültürü dairesindeki çeşitli türlerde mecmualar üzerine yapılan çalışmalar giderek artmaktadır. Mecmualara dâir katalog taramalarımız sırasında The Walter Art Museum'da 671 arşiv numarasında tespit ettiğimiz Fars edebiyatına âit bir mecmua içerik noktasında dikkatimizi çekmiştir. 20. asırda tertip edildiğini söyleyebileceğimiz bu mecmua 10 ilâ 20. yüzyıllar arasında yaşamış ve Farsça yazmış Rûdekî, Firdevsî, Nizâmî-yi Gencevî Sa'dî-yi Şirâzî, Hâfız-ı Şirâzî, Emir Hüsrev Dihlevî ve Abdülhüseyn Celâliyân Celâlî gibi şairlerin eserlerinden seçkilerin yer aldığı bir mecmuadır. Mecmuada birkaç rubâi hariç hiçbir şiir tam değildir ve hiçbir şiirin kime âit olduğu belirtilmemiştir. Ancak şiirleri okuduktan sonra kendi taramalarımız neticesinde elde ettiğimiz bilgilerle bazı şairler tespit edilebilmiştir. Mecmuada genellikle mesnevî, gazel, rubâi nazım şekillerinden seçkiler yapılmıştır. Bu mecmua aslında bir şiir mecmuası olmakla birlikte minyatür ve hüsn-i hat mecmuası olarak da değerlendirilebilir. Çünkü 33 varaklık eserde ince uğraşla işlenmiş 31 minyatür ve 8 hattatın enfes nesta'lik hatla yazdıkları şiirler de yer almaktadır. Mecmuayı tertip eden kişinin şiir, minyatür ve hattı uyumla bir arada toplaması bu mecmuayı şiir, minyatür ve hüsn-i hattın bir araya geldiği bir sanat mecmuası yapmaktadır. Bu yazıda söz konusu mecmuanın tavsifi ile muhtevasına dair birtakım inceleme ve tespitlerin ardından mecmuadaki minyatürlü şiirlerden, hattatı belli olan şiirlerden ve minyatürsüz şiirlerden bazılarının transkripsiyonu ve Türkçe tercüme denemesi yapılmıştır. ABSTRACT Mecmuas are rich sources of language, poetry, science, art and culture material in Turkish literature and Persian literature. Recently, especially the studies on various types of mecmuas in the department of Turkish literature and culture are increasing. During our catalog searches for the mecmuas, we found a piece of Persian literature that we found in The Walter Art Museum 671 archive number. This mecmua which can be said to have been organized in the 20th century is a magazine which includes the writings of the poets like Rûdekî Firdevsî, Sa ıdî-yi Şirâzî, Hâfız-ı Şirâzî, Emir Hüsrev Dehlevî, Abdülhüseyn Celallian Celali who lived in the 10th to 20th centuries. In this mecmua, no poetry except for a few rubes, and no poetry is mentioned. However, after reading the poems, some poets could be identified with the information we obtained as a result of our own screening. There are generally mesnevi, gazel, and rubai verses. Although this mecmua is actually a poem, it can be considered as miniature and calligraphy. Because thirty three leaf-shaped this mecmua contains thirty one miniatur and eight calligraphers have written poems with exquisite nesta'lik. The person who organized the mecmua, has stacked the poetry, the miniature and calligraphy in harmony. In this article, we will present some of our investigations and determinations regarding the content of the mecmua. Then, some of the poems will be translated.

Bookmark
Download
- by Turgut Kocoglu
- •
- 3
  Şiir Mecmuaları, Fars Edebiyatı, Minyatür Sanatı

Zaman içindeki aşık edebiyatı ve temsilcileri. Sadece kişisel ders notu.

Klasik Türk edebiyatının en büyük şairlerinden biri olan Bâkî’nin Divan’ı bugüne kadar dört defa basılmıştır. Dört baskıda da şiir sayısı birbirinden farklıdır. Bunun sebebi Divan’ın çok fazla yazma nüshasının olması ve bu nüshalarda bazı... more

Bookmark
Download
- by Hasan Kaplan
- •
- 5
  Mecmua, Şiir Mecmuaları, Basılı divan, Yazma eser

Klasik Türk edebiyatını metin ve muhteva yönüyle besleyen şiir mecmuaları, gerek edebiyat tarihi için kayda değer veriler sunması gerekse mevcut kaynakları doğrulama ve düzeltme işlevleri açısından dikkate değer eserlerdir. Hâl böyle... more

Bookmark
Download
- by Zeynep Süngü
- •
- 5
  Klâsik Türk Edebiyatı, Mecmua, Şiir Mecmuaları, BİBLİYOGRAFYA

ÖZET Klâsik Türk edebiyatı sahasındaki araştırmaların 2000'li yılların başından itibaren muhteva bakımından çeşitlenmeye başlamasından sonra, bu edebiyatın önemli bir parçasını teşkil ettiği hâlde uzun bir dönem hak ettiği değeri görmeyen... more

ÖZET Klâsik Türk edebiyatı sahasındaki araştırmaların 2000'li yılların başından itibaren muhteva bakımından çeşitlenmeye başlamasından sonra, bu edebiyatın önemli bir parçasını teşkil ettiği hâlde uzun bir dönem hak ettiği değeri görmeyen şiir mecmûaları da daha sık olarak akademik çalışmalara konu olmuştur. Gecikmeli olarak artmaya başlasa da bu çalışmalar sayesinde, birçok yazma eser kütüphanesinde yüzlerce örneği bulunan şiir mecmûalarının edebiyat tarihi araştırmalarına sağladığı katkılar fark edilebilmiştir. Bununla birlikte, son 10-15 yıllık bir süre içinde artan mecmûa eksenli çalışmaların arzulanan düzeyden çok uzak olduğu ve şiir mecmûaları konusunda katedilecek daha çok mesafenin bulunduğu da kabul edilen bir gerçektir. Bu bağlamda, şiir mecmûalarının sağlam bir bibliyografyası hazırlanarak içerdikleri şiir ve şairlerin dökümü yapılmadığı gibi nispeten daha öncelikli olarak araştırmalara konu olan nazîre ve nu'ût mecmûaları gibi bir veya birden fazla ortak paydaya sahip şiir mecmûaları da aynı kadere mahkûm edilmiştir. Genel olarak mecmûalar özel olarak da şiir mecmûalarını tasnife çalışan kimi araştırmalarda, şiir mecmûalarının ne gibi ortaklıklar gözetilerek oluşturulduğu noktasında önemli bilgiler bulunmakla birlikte bu konunun tam olarak halledildiği söylenemez. Belli bir ortaklığın dikkate alınarak oluşturulduğu şiir mecmûaları konusunda katkı yapması arzulanan bu makalede; XVI. yüzyılda derlendiği düşünülen bir örneğinden hareketle daha evvel üzerinde fazla durulmayan musammat nazım biçimlerindeki şiirleri bir araya getirmeyi gaye edinen musammat mecmûaları üzerinde durulmuştur. Makalede öncelikle şiir mecmûalarının tasnifi üzerinde durulup bu makaleye konu olan mecmûaya benzer birkaç musammat mecmûası tanıtılmıştır. Daha sonra musammat nazım biçimlerini bir araya getiren bir mecmûa örneği olarak çalışmamıza konu olan mecmûaya geçilmiştir. Öncelikle mecmûanın genel özellikleri hakkında bilgiler verildikten sonra tablolar eşliğinde mecmûada bulunan şiirlerin dökümü yapılmıştır. Ayrıca mecmûada yer alan her bir nazım biçiminin örnekleri üzerinde durularak ortaya çıkan sonuçlar, mevcut musammat nazım biçimleri hakkındaki araştımaların sonuçlarıyla karşılaştılmıştır. Makalenin sonunda, ele alınan mecmûadaki şiirlerin kimi özelliklerini gösteren bir tablo ile mecmûada yer alıp daha evvel yayımlanmamış şiirlerden seçmeler ek olarak yerini almıştır. Anahtar Kelimeler: şiir mecmûaları, musammat mecmûaları, XVI. yüzyıl klâsik Türk şiiri.

"Mecmû'a-i Nezâir (vr. 100b - 150a) (H. Hüsnü Paşa 1031) İnceleme - Tenkitli Metin" adını taşıyan bu çalışmada, on altıncı yüzyılın sonları ve on yedinci yüzyılın başlarında derlendiği tahmin edilen nazire mecmuasının tenkitli metni... more

The poetry magazines have a crucial place in Classical Turkish literature. These magazines have started to be seen in the beginning of 15th century. In later periods these magazines have been used as a source in Classical Turkish... more

Bookmark
Download
- by Elif Turgut Şimşek
- •
- 4
  Klâsik Türk Edebiyatı, Mecmua, Şiir Mecmuaları, 16. Yüzyıl

Özet Yunus Emre, Oğuzcaya dayalı olarak oluşturulan yazı dilinin ana kurucuları arasında yer almaktadır. Yunus’un XIII. yüzyıl sonu ile XIV. yüzyıl başında yaşadığı düşünülmektedir. Yunus’un farklı bölgelerde yaşamış olduğu iddia edilse... more

Özet
Yunus Emre, Oğuzcaya dayalı olarak oluşturulan yazı dilinin ana kurucuları arasında yer almaktadır. Yunus’un XIII. yüzyıl sonu ile XIV. yüzyıl başında yaşadığı düşünülmektedir. Yunus’un farklı bölgelerde yaşamış olduğu iddia edilse de tüm Anadolu’ya, Türk coğrafyasına mal olmuş; şiirleri dilden dile, kuşaktan kuşağa aktarılarak halk arasında büyük ilgi görmüş ve günümüze kadar gelmiştir. Bu durum, Yunus mahlasını kullanan pek çok şairin de ortaya çıkmasına neden olmuştur. Pek çok kimse Yunus mahlasını kullanarak onun açtığı yolda, onun gibi şiirler söylemeye ve yazmaya gayret etmiştir. Bu sebeple çok sayıda Yunus Emre şiiri ortaya çıkmış, bu da Yunus Emre araştırmalarının çözülmesi en zor problemlerinden birisini doğurmuştur.
İBB Atatürk Kitaplığı T811 1 OE-Yz-0615_16 demirbaş numarası T811 Şİİ 1 yer numarasıyla kayıtlı bir şiir mecmuasında Yunus Emre şiirleri bulunmaktadır. Bu mecmuanın 181a-192a varaklarında meşhur “çıktım erik dalına” şiirinin şerhi yer almaktadır. Yazmanın 250b no’lu varağında 1’er; 239b, 240b ve 243b’de 3’er; 239a, 240a ve 243a’da 4’er tane olmak üzere Yunus Emre/Âşık Yunus’a ait toplamda 23 tane şiir bulunmaktadır.
Yapılan araştırma sonucunda bu yazmaya ve bu yazmadaki şiirlere literatürde temas edilmediği tespit edilmiştir. Yapılan incelemelere göre burada verilen şiirlerin bazılarının daha önce yayımlanan Yunus Emre şiirleri arasında yer aldığı, bazılarının yer almadığı, bazılarınınsa daha önce yayımlanan şiirlerin farklı varyantlarına örneklik teşkil ettiği anlaşılmıştır.
UNESCO’nun 2021 yılını Yunus Emre yılı ilan etmesiyle, Yunus Emre üzerine yapılan çalışmalar artmıştır. Bu vesileyle bu bildiride Yunus Emre külliyatına katkıda bulunulabilir düşüncesiyle söz konusu yazmadaki mevcut Yunus Emre şiirlerinin tanıtılması, şiirlerin literatüre göre Yunus Emre şiirleri içerisindeki mevcudiyetinin tartışılması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Yunus Emre, Eski Anadolu Türkçesi, Yunus Emre Divanı, Şiir Mecmuası.

Klâsik Türk edebiyatının önemli kaynakları arasında yer alan şiir mecmûaları, edebiyat tarihine yansımamış şâir ve şiirleri bünyesinde barındırması, yazıldıkları devrin edebî zevkinin belirlenmesi ve şâirlerin dîvânının teşkilinde... more

Şiir Antolojisi

Bookmark
Download
- by Arda Keskinkılıç
- •
- 5
  Modern Türk Şiiri, Poems, Türkçe Şiir, Şiir Mecmuaları

The Ottoman miscellany examined in this thesis was borrowed from Prof. Ismail Erunsal's personal collection. The first goal of this study was to make the Miscellany accessible to researchers by transcribing the text after comparing it... more

The Ottoman miscellany examined in this thesis was borrowed from Prof. Ismail Erunsal's personal collection. The first goal of this study was to make the Miscellany accessible to researchers by transcribing the text after comparing it with the former (un)published texts pertaining to classical Turkish literature. An additional goal was to determine why these texts were compiled in this Miscellany. I reached the conclusion that it was compiled by different compilers in a long process, updating current suggestions about reasons for producing miscellanies and about ways of consumption. It has also shown that the miscellanies can be regarded and analyzed as collective works. Accordingly, the texts in verse in the Miscellany were studied in terms of the literary styles adopted by the poets in the Miscellany. The fact that the poems belonging to the philosophical style in classical Turkish literature were relatively more numerous than the others, along with the fact that the texts in prose had short notes by the compilers, demonstrates that the compilers of the Miscellany were followers of the philosophical style. The texts written in prose have been separately studied and analyzed in terms of the reasons for the miscellanies' production reasons and their ways of consumption. This thesis is important in that it shows why a variety of texts were collected in a manuscript, going beyond the transcription of miscellanies, which is the general tendency of researchers in similar subjects.
ÖZET
Bu tezin konusu, Prof. Dr. İsmail Erünsal'ın kişisel koleksiyonunda bulunan ve onsekizinci yüzyılda derlendiğini düşündüğümüz 90 varaklık karışık bir Mecmua'dır. Çalışmanın ilk amacı, Mecmua'da bulunan manzum ve mensur metinleri yayımlanmış metinlerle karşılaştırdıktan sonra transkripsiyon alfabesi ile araştırmacılara erişilebilir hâle getirmektir. İkinci amacı ise Mecmua'da bulunan manzum ve mensur metinlerin bir araya getirilişinin arkasındaki sebepleri bulmaya çalışmaktır. Farklı mürettipler tarafından uzun bir zaman diliminde son hâlini aldığı kanaatine vardığımız bu Mecmua, hem mecmuaların tüketim biçimlerine dair birtakım önerileri güncellemiş hem de mecmuaların kolektif bir eser olarak incelenebileceğini göstermiştir. Bu bakımdan Mecmua'da yer alan manzum metinler, şairlerin takip ettikleri veya benimsedikleri edebî üsluplar çerçevesinde ele alınmıştır. Mecmua'da Nābī ekolü olarak da bilinen hikemî üslubu takip eden şairlere ait şiirlerin daha fazla tercih edilmesi ve Mecmua içinde yer alan mensur kısımlar ve kısa notlar Mecmua mürettiplerinin hikemî üslubu benimsediklerini göstermiştir. Mecmua'daki mensur metinlerin üzerinde ayrıca durulmuş ve mecmuaların üretim sebepleri ve tüketim biçimleri üzerine fikir yürütülmüştür. Bu çalışmanın önemi ise mecmuaların yalnızca transkripsiyon ile aktarılmasından bir adım öteye giderek Mecmua'da bulunan bu metinlerin hangi sebeplerle bir araya getirildiğini göstermeyi hedeflemesidir. Mecmuaların bize sunduğu metinlerin bu tür yöntemlerle incelenmesinin Osmanlı sahası klasik Türk edebiyatındaki edebî üsluplara ve Osmanlı yazılı kültürüne dair ufuk açıcı bilgiler vereceği kanaatindeyiz.

Bookmark
Download
- by Zeynep Süngü
- •
- 3
  Mecmua, Şiir Mecmuaları, Osmanlı şiir mecmuaları

Elinizde bulunan bu kitap, Kayserimizin önemli âilelerinden, soyları meşhûr Mesnevî şârihi Ankaravî İsmâil Rusûhî’ye dayanan Başkâtib-zâdeler âilesinden Râgıb Bey’in (1889-1950) derlediği dört mecmû’adan ikincisidir. 2010 yılında, Râgıb... more

Elinizde bulunan bu kitap, Kayserimizin önemli âilelerinden, soyları meşhûr Mesnevî şârihi Ankaravî İsmâil Rusûhî’ye dayanan Başkâtib-zâdeler âilesinden Râgıb Bey’in (1889-1950) derlediği dört mecmû’adan ikincisidir. 2010 yılında, Râgıb Bey’in muhterem oğullarından Ahmet Emin Güven Beyefendi’nin, başka kitaplarla beraber şahsıma teslim ettiği bu eser, birinci mecmû’anın muhtasarı, yani bir nevi özeti şeklindedir. Kayseri tarihi, kültürü ve edebiyatıyla ilgili kıymetli bilgilerin manzum-mensur karışık bir şekilde verildiğini söyleyebileceğimiz bu değerli eser, esâsen Klâsik Türk Edebiyatı geleneğinde örneklerini neredeyse hiç göremediğimiz “tezkirevî/ tezkire şeklinde mecmû’a” adını verebileceğimiz bir usûlde kaleme alınmıştır.
Mecmû’anın telif süreciyle ilgili Ahmet Emin Güven, Kayseri’de Yazma Mecmû’alar isimli kitabında şu bilgileri vermiştir: “Mecmû’alarından ikincisini, liseyi bitirdiği zamanlarında “Usûl-i Kitâbet” öğrenmek maksadıyla, stajyer olarak devam ettiği merhum Ahmed Nazif Efendi’nin Mir’ât-ı Kayseriyye ve Meşâhir-i Kayseriyye adlı eserindeki Kayseri yöresel kültür değerlerinde vâki eksiklikleri tamamlamak kasdiyle meydana getirmiştir. Bilhassa biyografileri hakkında ulaş- tığı bilgileri, çoklarına kaynak vererek bir kısmını da kendi bilgisine dayanarak, bu mecmûada vermiştir.”1 25-26 Temmuz 2017’de İzmir Bozyaka’da gerçekleştirdiğimiz görüşmede Ahmet Emin Güven’in aktarmış olduğu bilgiye göre de, Râgıb Bey, bu mecmû’ayı “Esâretten çıkıp memleketine döndükten sonra not etmiştir,” yani, askerliğinin son terhisinden (1942) vefâtına kadar (1950) geçen yıllarda ve özellikle vefâtına yakın süreçte derlemiştir. Babasından yâdigâr kalan mecmû’anın kendilerine geçiş hikâyesini sorduğumuzda Ahmet Emin Bey şu cevabı vermiştir: “Edebî yazılarda bunlar gereksiz şüphelerdir. Ben babamın oğluyum. Babamın evde kitapları, yazıları vardı. Kardeşlerim meraklı değildi, biri generallik yolunda, birisi hâriciyyeci... Bu benim zevkimdi. Bundan zevk aldığım için bunları ben aldım, hepsi bendedir. Dört kardeşten en büyükleri ortaokuldan sonra babamın hastalığı nedeniyle muhtelif işlerde çalışmaya başladı. Onun küçüğü Ahmet Emin (göbek adı: Yıldırım) Güven’dir. Lise hayatımda (Kayseri Lisesi)
1
GÜVEN, Ahmet Emin, Kayseri’de Yazma Mecmualar (ve muhtevalarından seçmeler), Kayseri Yakın Tarihinden Kültürel Araştırmalar VII, Erciyes Üniversitesi Yayınları No: 125, Kayseri 2001, XLII-XLV. s
ix
BAŞKÂTIB-ZÂDE RÂGIB BEY MUHTASAR MECMÛ’ASI - CILT I
eski yazıya edebiyat hocam İzzet Bey’in, hevesimin devamını ve öğrenebileceğimi söylemesi üzerine merak saldım. Üçüncü oğlu Tarık Celâl Güven’dir. Mülkiyyeyi bitirip hâriciyyeci olmuş- tur. Almanya’da ve birkaç devlette bu görevi îfâ etmiştir. Dördüncü, en küçük oğlu Said Nadir Güven’dir. Askerî okulları tercih etmiş, general rütbesinde görev yapmış ve tuğgeneralken emekli olmuştur.” Bu görüşme sırasında bu mecmû’anın birinci cildi ve Kayseri sofrasının2 /soy ağacının içerisinde bulunduğu bir müstakil cilt de Ahmet Emin Güven tarafından şahsıma teslim edilmiştir.
Müstakil bir Kayseri mecmû’ası hüviyeti taşıyan eserin içerisinde, Kayserili ya da Kayseri’de yaşamış önemli şahsiyetlerin doğum/ölüm tarih ve bilgileri, unvân ve lâkapları, yaşadıkları dönem, meslekleri, hangi zümreye âit oldukları, akrabalık ilişkileri ve soy köklerine dâir şecereleri ile yine Kayserili şâirlerin ya da İstanbul’un hatırlı şâirlerinin seçme şiirleri gibi mühim olduğunu düşündüğümüz bilgiler yer almaktadır.
Hazırlanan bu çalışma için, 2017 yılı Eylül ayında nezâretimizde tamamlanan yüksek lisans tezleri yeniden gözden geçirilmiş ve birleştirilmiştir.3 Bu kitap, Giriş, Râgıb Bey ve Mecmû’ası, Metin, Sözlük, Dizin, Bibliyografya, Tıpkıbasım ve Sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde mecmû’anın tanımlarından ve Klâsik Türk Edebiyatı sahasında mecmû’alara dâir yapılan önemli çalışmalardan bahsedilmiş ve tasniflerine yer verilmiştir. Kullandığımız kay- naklardan yapılan alıntılar, “Bu kadar yıpratıcı bir ömrün müsaade ettiği zamanlarını da o, çok sevdiği ilim ve irfan yolunda ve Kayseri tarihi ve kültürü üzerinde çalışmalar yaparak geçirmiş ve çalışmalarını da üç ayrı mecmua ile bir dosya muhteviyatı oluşturacak kadar yazılı perakende evrakta toplamıştır.” örneğinde olduğu gibi, italik olarak verilmiş ve ayrıca bunlar dipnotlarla da desteklenmiştir. Kaynaklar gösterilirken, birkaç kez alıntı yapılacaksa eğer, ilmî usûle uyulmak sûretiyle, ilk kez geçtiğinde eserin tam künyesi, daha sonrakilerde de kısaltılarak sadece yazarı, eser adı ve sayfa numarası verilmiştir. (ilk kez geçtiğinde eserin tam künyesi, GÜVEN, Ahmet Emin, Zıllî Zâde Hacı Emin Efendi, Kayseri Yakın Tarihinden Kültürel Araştırmalar I, Erciyes Üniversitesi, Yay., Kayseri 1994. Daha sonrakilerde, GÜVEN, Ahmet Emin, Zıllî Zâde Hacı Emin Efendi, 20. s. örneğinde olduğu gibi.) Alıntı yapılan kaynak eserlerdeki yazım veya imlâya müdâhale edilmemiş, bunlar aynen aktarılmıştır.
Birinci bölümde, Başkâtib-zâde Râgıb Bey’in hayatı, edebî şahsiyeti ve bilinen eserleri ile ilgili oğlu Ahmet Emin Güven’in Kayseri’de Yazma Mecmualar isimli çalışmasında verilen bil- giler aynen aktarılmıştır. Bu bilgilerden sonra, Râgıb Bey Muhtasar Mecmû’ası’nın nüsha tavsifi
2
3
x
“Sofra” adlandırması Mehmet Çayırdağ’a âittir. ÇAYIRDAĞ, Mehmet, “Şeyh İbrahim Tennûrî’nin Evlâdına Ait Şecere (Sofra) Bulundu” Kayseri Tarihi Araştırmaları, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Yay., Kayseri 2001, 271-272. s.
GÖLLÜ, Şeyda, Ahmet Emin Güven Husûsî Kütüphânesi’nde Bulunan Râgıb Bey Mecmû’ası (1a-88a), Yüksek Lisans Tezi, (Danışman: Prof. Dr. Atabey Kılıç) Erciyes Üniversitesi, Kayseri 2017,
SÜYRÜĞE, Nur, Ahmet Emin Güven Husûsî Kütüphânesi’nde Bulunan Râgıb Bey Mecmû’ası (88b-143a), Yüksek Lisans Tezi, (Danışman: Prof. Dr. Atabey Kılıç) Erciyes Üniversitesi, Kayseri 2017.

BAŞKÂTIB-ZÂDE RÂGIB BEY MUHTASAR MECMÛ’ASI - CILT I
yapılmış,“Muhtevâsı” başlığı altında, mensur ve manzum bölümlerle ilgili bilgiler verilmiştir. Bu kısımda ayrıca şiirleri bulunan şâirlerin ve şiirlerinin sayısı sıralanmaya, kullanılan vezinler ve nazım şekilleri, mecmû’ada adı geçen kaynak eserler ve mecmû’anın dil ve üslûp özellikleri ile ilgili bilgiler gösterilmeye çalışılmıştır. Mecmû’ada Râgıb Bey, noktalama işâreti olarak (.), (,), (. .), (...), (:), (;), (“ “), (?) ve (=) işâretlerini kullanmıştır. Metin yeni harflere aktarılırken oku- yuculara kolaylık sağlaması amacıyla, bunlara sadece æonya’dan, Nigde’ye, Yùsuf’dan, n’ola, nic’olur örneklerinde olduğu gibi özel isimlerden ve vokalin vokale vaslı durumundan sonra kesme işâreti (’) eklenmiştir. Yer yer Kayseri dil/ağız özelliklerini de gösteren Râgıb Bey’in dil ve imlâ özelliklerindeki tutumu “Dil ve Üslûp Özellikleri” başlığı altında, örneklerle gösterilmiştir.
Bibliyografya kısmında; “GÜVEN, Ahmet Emin, Zıllî Zâde Hacı Emin Efendi, Erciyes Üniversitesi, Yay., Kayseri 1994.” örneğinde olduğu gibi, soy isim, isim, eser adı/makale adı/tez adı, yayınevi/danışman, basıldığı yer, basıldığı tarih sıralaması dikkate alınmıştır.
Tıpkıbasım bölümünde, metin fotoğraflarının üzerine okuyuculara kolaylık sağlaması bakı- mından varak numaraları ve satır numaraları eklenmiştir.
Sonuç kısmında, yapılan çalışmalar, incelemeler ve Ahmet Emin Güven ile yapılan görüş- melerden elde edilen bilgiler özetlenmiştir. Ekler’de ise Râgıb Bey’in Ahmet Emin Güven’in arşivinden alınan fotoğrafları, Asrî Mezarlık’ta bulunan kabrinin fotoğrafları ve İzmir Bozyaka’da gerçekleştirdiğimiz görüşmede çekilen fotoğraflar bulunmaktadır.

Bookmark
Download
- by Atabey Kılıç and +1
  Prof. Dr. Atabey Kılıç
- •
- 4
  Klâsik Türk Edebiyatı, Mecmua, Şiir Mecmuaları, Kayseri Tarihi

CLASSFICATION OF İBB ATATÜRK LIBRARY JOURNAL NUMBERED “K403” ACCORDING TO MESTAP (MECMUALARIN SİSTEMATİK TASNİFİ PROJESİ) ÖZET: Mecmualar, Osmanlı toplumunu anlamaya yönelik önemli kaynaklardandır. Mecmuaların içeriği başta edebiyat... more

CLASSFICATION OF İBB ATATÜRK LIBRARY JOURNAL NUMBERED “K403” ACCORDING TO MESTAP (MECMUALARIN SİSTEMATİK TASNİFİ PROJESİ)

ÖZET: Mecmualar, Osmanlı toplumunu anlamaya yönelik önemli kaynaklardandır. Mecmuaların içeriği başta edebiyat olmak üzere dil, tarih, müzik, sosyoloji, biyografi, hukuk, tıp, eczacılık, ilahiyat, astronomi, astroloji gibi günümüzde farklı disiplinler olarak kabul edilmiş alanlara ait kişisel kayıtlardan ya da genel geçer bilgilerden oluşur. İçerdikleri kayıtlar/bilgiler/metinler üzerinden Osmanlı okuryazarlarının birikimleri, estetik zevkleri, okuma alışkanlıkları, şair-şiir tercihleri ve gündelik yaşamlarında ihtiyaç duydukları bilgiler hakkında somut veriler sunarlar. Mecmuaların sayısı ve içerdikleri metinlerin çeşitliliği konu üzerine çalışmayı zorlaştırmaktadır. Konu üzerinde genele şamil çalışmalar kolaylaştırmak için mecmuaların içerik dökümlerinin yapılması ve bu içeriğin farklı bağlamlarda sınıflandırılmasına imkân verecek veritabanlarının geliştirilmesi gerekmektedir. Edebiyat tarihi açısından ehemmiyet taşıyan bu eserlerin okunmaları ve tasnif edilmeleri, belirli bir süreden beri, edebiyat tarihi çalışanları MESTAP ismiyle anılan proje etrafında toplamış bulunmaktadır. Bu çerçevede birçok mecmua gerek tez olarak çalışılmakta gerekse de çeşitli çalışmalara konu olmaktadır. Bu çalışmada da İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı’nda bulunan Bel_Yz_K_0403 numaraya kayıtlı olan mecmua MESTAP çerçevesinde tasnif edilmiştir. Yazmada mecmuanın derleyicisine, derlenme tarihine vb. ilişkin herhangi bir kayıt bulunmamaktadır. Ancak içeriği üzerinde yapmış olduğumuz incelemelerden mecmuanın Aydın, Tire, Ödemiş civarında yaşamış ve muhtemelen Bektaşî şeyhi olan ismini bilemediğimiz bir kişi tarafından 19. yüzyılda derlendiğini söyleyebiliriz.
ANAHTAR KELİMELER: Mecmua, fevâyid ve şiir mecmuası, İBB Atatürk Kitaplığı Bel_Yz_K_0403, 19. yüzyıl, MESTAP.

ABSTRACT: Journals are among the important sources for understanding the Ottoman society. The contents of the journals mainly consist of personal records or general knowledge on areas such as literature, language, history, music, sociology, biography, law, medicine, pharmacy, theology, astronomy, and astrology, which are accepted as separate disciplines today. Through the records/information/texts they contain, they provide concrete data about the Ottoman literates' knowledge, aesthetic tastes, reading habits, poet-poetry preferences and the information they need in their daily lives. The number of journals and the variety of texts they contain make it difficult to work on the subject. In order to facilitate generalized studies on the subject, it is necessary to break down the contents of the journals and to develop databases that will allow the content to be classified in different contexts. The reading and classification of these works that are important in terms of the literary history has gathered scholars who work on literary history around the project which is known as MESTAP (Systematic Classification of Journals Project) for a certain period of time. In this context, many journals are both the subjects of thesis and of various studies. In this study, the journal which is registered to the Metropolitan Municipality Atatürk Library with number Bel_Yz_K_0403 will be classified within the framework of MESTAP. In the manuscript, there is no record regarding the compiler, the date of compilation, etc. However, we can say that from the examinations we have made on the contents of the journal, it was compiled in the 19th century by a person who lived in Ödemiş, Tire, Aydın and probably was a Bektashi sheikh whose name we do not know.
KEYWORDS: Journal, fevâyid and poetry journal, IBB Atatürk Library Bel_Yz_K_0403, 19th Century, MESTAP.

Bir bilim adamının kısa portresi.

Bookmark
Download
- by Salahaddin Bekki
- •
- 20
  Yunus Emre, Divan Edebiyatı, Ahilik, Klâsik Türk Edebiyatı

Bookmark
Download
- by Kamil Ali Gıynaş
- •
- 2
  Mecmua, Şiir Mecmuaları

Prof. Dr. M. Fatih Köksal'a Armağan, Ankara: Dün Bugün Yarın Yayınları, 2021, 851-908.

Bookmark
Download
- by Nagihan Gür and +1
  Fatma Sabiha Kutlar Oğuz
- •
- 4
  Ottoman Poetry, Literary Patronage, Şiir Mecmuaları, 18th century Ottoman Literature

Yâda Düşen Bir Şâir: Yetik Ozan Çağrı Dergisi 2018

Bookmark
Download
- by Şefika Hüseyin
- •
- 7
  Dilbilim, Rus Dili ve edebiyatı, Rusya Tarihi, Edebiyat

Mecmûa, Arapça bir kelime olup “cemǾ” kökünden gelir. Edebiyatta ise mecmua, seçme şiirlerle ya da çeşitli konuların ele alındığı yazılarla oluşturulan eserlerin genel ismidir. Şiir mecmuaları, klasik edebiyat, halk edebiyatı ve tekke... more

Mecmûa, Arapça bir kelime olup “cemǾ” kökünden gelir. Edebiyatta ise mecmua,
seçme şiirlerle ya da çeşitli konuların ele alındığı yazılarla oluşturulan eserlerin genel
ismidir. Şiir mecmuaları, klasik edebiyat, halk edebiyatı ve tekke edebiyatı ürünlerini
bir arada bulunduran geniş kapsamlı eserlerdir. Büyük bir kısmının sahibi ve müellifi
belli değildir; düzenlenme tarihleri de bilinmemektedir.
Şiir mecmualarında aynı dönemdeki ya da farklı dönemlerdeki şairlerin; gazel, kasîde,
kıt’a, rubâ’î, murabbâ, tahmîs vb. nazım şekilleriyle yazılmış şiirleri bulunmaktadır.
Ayrıca eski Türk edebiyatında sadece belli bir nazım şekli etrafında şekillenen
mecmualar da bulunmaktadır. Mecmualar içerisinde, edebiyat tarihimizin aydınlatılmasında
nazîre mecmuaları büyük öneme sahiptir. Şiir mecmualarında, manzumelerinden
seçkiler sunulan şairlerin hangi şairlerden etkilendiği ve hangi şairleri etkilediğinin
tespiti mümkündür. Özellikle, nazîre mecmualarından üslup sahibi şairleri ve zemin
şiirleri belirlemek mümkündür. Şiir mecmualarının, edebiyat tarihinin yanı sıra metin
teşkilinde de büyük önemi vardır. Şiir mecmuaları incelendiği takdirde manzumelerdeki
kelime, mısra, beyit, dörtlük eksiklikleri ya da kelime değişiklikleri görülebilir.
Bu çalışmanın konusu olan Mecmû’a-i Nefîse, Ankara’da Milli Kütüphane’de 06
Mil Yz A 9855 numarasıyla tek nüsha olarak kayıtlıdır. Derleyeni ve derleme tarihi
bilinmemektedir. Ancak, mecmuanın son sayfasındaki, derleyiciye ait olduğu düşünülen
notlardan ve mecmuada şiirlerine yer verilen şairlerin ölüm tarihlerinden, Mecmû’a-i
Nefîse’nin 19.yüzyılda derlendiği düşünülmektedir.
Mecmû’a-i Nefîse (İnceleme-Metin) başlıklı çalışmamızın “Giriş” başlığı altında Eski Türk
Edebiyatında şiir mecmuaları incelenmiştir. Çalışmanın 1.bölümünde Mecmû’a-i Nefîse
üzerine tespitler yapılmış, 2.bölümde ise mecmuanın transkripsiyonlu metni verilmiştir.

The Adventure of A Mecmua (Miscellany): On the Mecmua of Şahidi (Versified Dictionary) Numbered Süleymaniye 876 in the Süleymaniye Library ABSTRACT One of the sources which provide data to lexicography studies is versified dictionaries... more

Bookmark
Download
- by Mehmet Gürbüz
- •
- 10
  Divan Edebiyatı, Divan Literature, Ottoman Divan Poetry, Mecmua

Tıpkı deneysel şiir gibi. Deneyden son ürün olarak şiir elde edemiyorsak şiire ne katabiliriz ki? Deney demişken, bilimsel çalışma yönteminde deneyden önce beş aşamanın olduğu biyoloji okuduğum yıllardan aklımda kalmış. Bu aşamalar... more

Bookmark
Download
- by yusuf bal
- •
- 4
  Şiir Mecmuaları, Deneysel Şiir, Görsel Şiir, Yusuf Bal

Bookmark
Download
- by Mehmet Gürbüz
- •
- 7
  Divan Edebiyatı, Ottoman Divan Poetry, Mecmua, Şiir Mecmuaları

Öz Alevi-Bektaşi edebiyatının yedi büyük şairinden biri olan Pir Sultan Abdal, bunlar arasında bugüne değin hakkında en çok araştırma yapılan şairdir. Bu çalışmada bir mecmuada yer alan Pir Sultan Abdal şiirlerine yer verilmiştir.... more

Bookmark

 ÖZET Bu makalede, Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi Koleksiyonu 3424 nu-marada kayıtlı Mecmû'a-i Kasâ'id adlı oldukça hacimli şiir mecmuasının içeriği tanıtılmakta ve bu mecmuanın, Bursalı bir şâir olan derleyicisi ve hattatı hakkında... more

Bu çalışmanın konusu olan Mecmû‟a-i Nefîse, Ankara‟da Milli Kütüphane‟de 06 Mil Yz A 9855 numarasıyla tek nüsha olarak kayıtlıdır. Mecmû‟a-i Nefîse‟nin “Mukata‟ât Rubâ‟îyyât” bölümünde “Haşmet” başlığı altında 7 adet rubâî yer almaktadır.... more

Bookmark
Download
- by Ozan Yılmaz
- •
- 3
  Şiir Mecmuaları, Poetry Collections, Metin Te'sîsi

Şer‘iyye sicillerine kaydedilen hukukî, idarî, resmî belgelerin yanısıra herhangi bir resmi mahiyeti olmayan muhtelif not ve şiirlerin de kaydedildiği görülmektedir. Bu not ve şiirler kadı, naib ya da katipler tarafından genellikle cilt... more

Bookmark
Download
- by Ekrem Tak
- •
- 4
  Şiir Mecmuaları, Osmanlı Şiiri, şeriye sicili, şeriye sicilleri

Mecmûʻalar, son dönemlerde bilhassa Klasik Türk Edebiyatı alanı araş- tırmaları için önemli kaynaklardandır. Bir antoloji mâhiyetinde olan bu eserler, derlendikleri dönemlerdeki derleyicinin veya derlenen muhîtin şiir zevkini ve... more

Bookmark
Download
- by Yavuz KILIÇ
- •
- 2
  Yunus Emre, Şiir Mecmuaları

Bookmark
Download
- by Yilmaz Gümüs
- •
- 10
  Modern Türk Edebiyatı, Modern Türk Şiiri, Türkçe Şiir, Deneme

Şiir Mecmuaları

Log In