Kur'an-ı Kerim Meali

Bize göre yorumdan arındırılmış bir Kur’an çevirisi imkân dâhilinde değildir. Bu yüzdendir ki meal çalışmamızda Kur’an’da “ne dendiği”nden (lafız ve mantûk) ziyade “ne denmek istendiği”ni (mana ve mefhum) aktarmaya çalıştık. Dolayısıyla kaynak metinden ziyade amaç metne yönelen işlevselci çeviri kuramından hareketle anlam merkezli tercüme (tefsirî tercüme) tekniğini esas aldık. Ancak bu noktada kişisel kanaatimize veya modern zamanlarda yaygın ve yerleşik kabul gören anlayışlara itibar etmek yerine Kur’an’ın vahyedildiği döneme oldukça yakın zamanlara tanıklık eden müfessirlerin görüşlerine mutlak önem ve öncelik atfettik.

Osmanlı'nın son döneminde anayasal saltanat rejimi olarak tarihe geçen· II. Meşrutiyet tecrübesinden günümüze iki yüz kadar meal hazırlanmıştır. Bir asırlık zaman aralığında bu kadar fazla sayıda mealin okuyucuyla buluşmasının çok boyutlu ve dramatik bir hikayesi vardır. Dahası, meal Kur'an'ın Türkçe çevirilerini ifade eden teknik bir terim olmarun ötesinde din1, fikri, siyasi anlarnlar ve imalar içeren bir kavramdır. Daha açık ifade etmek gerekirse, bu kavram Türkiye Cumhuriyeti'nin erken dönemlerine damgasını vuran Garpçı, sekiller modernleşme projesinin din1 boyutuyla ilgili kısmında olup bilenlerin garip hikayesini bünyesinde barındırır. Bilhassa II. Meşrutiyet döneminde fikri zemini oluşan ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında Hıristiyan Ban dünyasındaki Protestanlık tecrübesine benzer şekilde uygulamaya konulan Türkçe Kur'an ve ana dilde ibadet projesine muhafazakar ulemarun karşı çıkışıyla kavramlaşan meal kelimesi ne gariptir ki yakın geçmişte ve günümüzde Protestanlığın "Sola Scriptura" (Sadece kutsal kitap) prensibini hatırlatan "Kur' an lslam'ı" söylemini tanımlamak üzere Mealcilik şeklinde bir kullanıma medar olmuştur. Böylece kelimenin ıstılahi manadaki ilk kullanımında (mevrid) gözetilen maksat ile Mealcilik şeklindeki kullanımında (madrib) kastedilen mana arasında çok garip bir mübayenet oluşmuştur.

Kur'an eğer Tanrı kelamıysa dünyayla ve evrenle ilgili doğru bilgiler vermesi gerekir. Kur'an bu kıstası kesinlikle karşılamıyor. Kur'an'a baktığımızda dünyaya ve evrene dair sürekli hatalı bilgiler verildiğini görüyoruz. Kur'an, bugün çocuklar için hazırlanan bilim kitaplarının bile yanına yaklaşamayacak bir içeriğe sahip. Daha açık söylemek gerekirse Kur'an'ın dünya, güneş sistemi ve evren anlatımı bugünün bilgileriyle karşılaştırıldığında ilkeldir ve saçmadır.

Kur'ân metni, nevi şahsına münhasır bir mahiyet arz etmekle birlikte nitelik bakımından edebî metinlere yakın konumlandırılabilir. Edebî metinlerde sıklıkla karşılaşılan teşbih ve istiare, Kur’an metninin de öne çıkan üslup özelliklerindendir. Teşbih veya istiâre sanatı barındıran sözlerin böyle olmayanlardan etki ve vurgu bakımından üstünlüğü, bu sanatların türevleri ile birlikte her iki dilde de kullanılıyor olması, Kur’ân’ın Arapçadan Türkçeye çeviri sürecinde söz konusu sanatların formunun korunmasını mümkün ve zorunlu kılmaktadır. Aksi takdirde ç Kur’ân metnindeki ifade gücünün meâlde kaybolması sonucu ortaya çıkacaktır.
Kur’ân Yolu Meâli teşbih ve istiâre sanatları bakımından incelendiğinde bazı ayetlerin çevirisinde söz konusu sanatların kaynak dildeki kurgusuna bağlı kalınmadığı anlaşılmaktadır. Ayet teşbih sanatı içerirken meâlde teşbih sanatına yer verilmemesi, ayetteki teşbih türüne meâlde sadık kalınmaması, meâlde teşbîh veya istiârenin unsurlarının ayette olduğundan farklı yorumlanması, kelimenin temel anlamı göz ardı edildiği için istiârenin farkedilememesi, istiârenin teşbihe veya hakikate dönüştürülerek çevrilmesi, ayetteki istiâre imge ve tasarımının değiştirilerek çevrilmesi bunlardandır.
Bununla birlikte bazen“anlaşılırlık kaygısı” ile kaynak metindeki sanat türünün/formunun korunamaması söz konusu olabilir. Bu durumda teşbih ve istiâre türleri arasında bir rütbe sıralaması yapılıp, geçişkenliğin en yakın türle gerçekleştirilmesi ana metnin üslup özelliğinden daha az uzaklaşılması anlamına gelebilir. Örneğin ifade gücü ve etki bakımından “Meknî istiâre > tasrihi istiâre > beliğ teşbih > (maklûb teşbih >) Mürsel teşbih > bu sanatları içermeyen söz” biçiminde bir rütbe sıralaması yapıldığında meknî istiâre içeren bir ifadenin meknî istiâre olarak çevirisi mümkün olmadığında bir alt kategori olan tasrihi istiâre ile çevrilmesi uygun olacaktır.

Bu makale, Türkiye'deki birçok Müslümanın Kur'an'ı dolaysız ve her türlü yorumdan arındırılmış biçimde okuma ve anlama hevesiyle okudukları meallerin çok ciddi hatalar içerdiğini gözler önüne sermek maksadıyla kaleme alınmıştır. Takdir edileceği üzere bir makale kapsamında tüm ayetlerin mealini incelemek mümkün değildir. Bu yüzden çalışmamız 109 ayetten oluşan 10/Yûnus suresinin mealindeki kayda değer hataların tahliliyle sınırlı olacaktır. Çalışmamızdaki diğer bir sınırlılık da incelemeye konu olan meallerle ilgilidir. Zira tek sure çerçevesinde bile olsa tüm mealleri bir makale kapsamında değerlendirmek mümkün değildir. Bu yüzden, makalede zikredilen hatalı çeviri örnekleri sadece beş mealden seçilmiştir. Söz konusu mealler merhum Ahmed Davudoğlu, Ali Bulaç, Yaşar Nuri Öztürk, Ali Fikri Yavuz ve Mahmut Toptaş'a aittir. Ali Bulaç ve Yaşar Nuri Öztürk'e ait meallerin ülke çapında rağbet görmesi seçimimizde kısmen etkili olmuştur. Davudoğlu, Yavuz ve Toptaş'a ait mealler ise rastgele seçilmiştir.

Bu makale Kur'dn-ı Kerim'de bazı kıssalarda bulunan paradigmatik yapıyı Yusuf
kıssası bağlamında açıklamayı amaçlamaktadır.
Paradigmatik yapıdaki anlatıda tıpkı bir soğanın kabukları gibi anlatının bölümleri
birbirine simetrik (bakışımlz)'tir. Merkez epizot (bölüm) olayların en karmaşık yeridir.
Paradigmatik yapıdaki bir anlatıda yer alan nesne ve kişiler de birbirine simetriktir

Mademki Kur’an, ilâhî mesajı Arapça dışındaki dillerle konuşup anlaşan insanlarla buluşturmak maksadıyla çevrilmektedir; o halde çeviride en önemli husus çevirmenin kaynak metinden ne anladığı değil, okuyucunun amaç metinden ne anlayacağı olmalıdır. Diğer bir deyişle, Kur’an tercümesinde temel hedef, işlevselliği hedef kitle açısından optimal düzeyde bir metin üretmek olmalıdır. Tabiatıyla, çevirideki dil ve üslup okur kitlesinin anlayış ve kavrayış düzeyine uygun olmalıdır. Kısacası, çeviride okuru kaynak metne götürmek değil, kaynak metni okurun dil dünyasına getirmek temel hedef olmalıdır. Ne var ki lafzî-literal tercümenin imkân ve sınırları dâhilinde bu hedefe ulaşmak pek mümkün değildir. O halde, Kur’an’ın özellikle ne demek istediğini Arapça dışındaki bir dile sağlıklı biçimde aktarmayı mümkün kılacak çeviri yöntemi, anlam-yorum merkezli çeviri (tefsirî tercüme) yöntemidir.

Mealin Kur’an’a göre olan konumuna değinmeden evvel Kur’an’ın asıl özü olan vahiy hakkında birkaç söz söylemek istiyorum. Kur’an’ın kısa bir tarifinden sonra (diğer) meallerdeki hatalar ve bu mealimizde uyguladığımız metod ve yönteme değineceğim.

Bu makale, Kur’ân’ın Hz. Peygamber’e indirilişi ile ilgili görüşlerden biri olan “Kur’ân’ın üç aşamalı indirilişi” fikri üzerinde cereyan eden tartışmaları konu edinmektedir. Sahabeden İbn Abbas’a dayandırılan ve sahih senetlere sahip olan bu fikir, Kur’ân’ın Levh-i Mahfuz’dan yakın semâya topluca, tek seferde indiğini akabinde buradan nüzûl ortamındaki olaylarla irtibatlı bir şekilde Allah Rasûlü’ne peyderpey nâzil olduğunu ifade etmektedir. Kur’ân’ın, indirilmeden önce ve bir şekilde kitap olarak bulunduğunu ortaya koyan bu görüş özellikle modern çalışmalarda vahiy-olgu münasebetini zayıflattığı hatta dikkate almadığı, tekellüflü yorumlara mahal teşkil ettiği, insan hürriyetini nakzettiği, metodik sorunları bünyesinde barındırdığı ve mezhebî ön kabullerin bir yansıması olduğu kabul edilmekte ve dolayısıyla eleştirilmektedir. Makale, öne sürülen bu görüşleri dinî ilimlerin verileri ve fikrî bütünlüğü çerçevesinde tahlil etmeyi amaçlamaktadır. Elde edilen veriler çerçevesinde, Kur’ân’ın üç aşamalı indirilişi fikriyle ilgili özellikle son dönemde dile getirilen bu eleştirilerin, klasik düşüncenin bütünlüğü içinde tutarlı cevaplarının bulunduğu ve bazı eleştirilerin de gerçeği yansıtmadığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kur’ân-ı Kerîm, İnzâl, Üç Aşamalı İndirilme, Vahiy-Olgu İlişkisi, İbn Abbas.
This article deals with discussions that have arisen on the idea of “descending of The Qur’ān in three echelons”. This idea is one of the views about descending of the Qur’ān to the Prophet. This idea that is based on the authentic chain of narration from Ibn Abbās is the companion, expresses that the Qur’an descended from Lawh Mahfūz to samā ad-dunyā wholly and afterwards from samā ad-dunyā to Messenger of God gradually and in connection with events in the context of the revelation. This idea that suggests the Qur’ān was a book before it was descended, is criticized especially in modern studies for some reasons. For example, it is weakening the relation between revelation and phenomenon, in addition, doesn’t take into consideration it, and it has been a place for constrained interpretations, it also disaffirms to the independence of human, it contains methodical problems, it is a reflection of the sectarian presuppositions. This Article aimed to analyze these ideas in the frame of Islamic sciences data and their integrity. According to the obtained data, it has been detected that for expressed criticisms in recent times about the idea of “descending of The Qur’ān in three echelons” consistent answers in the integrity of traditional thought and some of these criticisms don’t reflect reality.
Keywords: The Holy Qur’ān, Inzāl, Descending in Three Echelons, The Relation Between Revelation and Phenomenon, Ibn Abbās.

Bu çalışmada Arapça dil kurallarından kaynaklanan ihtilâfların meâllere ne ölçüde aktarıldığı Bayraktar Bayraklı ve Mustafa Öztürk meâli özelinde incelenmiştir. Çalışmada bu iki meâl; hakîkat-mecâz, çokanlamlılık, zamirin mercii, bazı bağlaç ve edatlar ile ilgili farklı değerlendirmeler, hazif/eksiltili cümle ve takdîm-te’hîr olmak üzere altı dil kuralı açısından üçer örnekle karşılaştırılmıştır. Sonuçta, anlamın özünde ciddi bir farklılığa sebep olmayan ihtilâfların meâle yansıtılmadığı ve dolayısıyla her iki meâlde de bu konuda isâbet sağlandığı saptanmıştır. Zira anlamın özüne etki etmeyen farklılıkların meâle yansıtılması, mealin kapsamı nazara alındığında hem imkân dışı hem de gereksizdir. Diğer taraftan mananın özünde ciddi farklara neden olan ihtilâfların kimi zaman meâle aktarıldığı kimi zaman ise aktarılmadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle her iki meâlde de bu açıdan bazı eksikliklerin bulunduğu sonucuna varılmıştır. Çünkü tercih edilmeyen görüşlerin dipnot ya da açıklama bölümünde meâle yansıtılması önem arz etmektedir. Aksi halde âyetlerdeki anlam zenginliği meâle aktarılmadığı gibi tercih edilen anlamın kastedilmeyen anlam olma ihtimâli de mümkündür.
Anahtar Kelimeler: Tefsir, Meâl, Dil kuralları, İhtilâf, Aktarım.
Language rules are one of the main elements of the interpretation of the Qur’ân in different ways. The Qur’ân, an Arabic book, has used the rules of this language in the most beautiful way. Because the Qur’ân is a unique book not only in terms of meaning but also in terms of word. As a matter of fact, every language scholar has spoken about the language and style wonders of the Qur'ân as much as he can. It is seen that linguistic analysis has an important place in the tafsir written in the first periods. This situation reveals how important the language rules are in the interpretation of the Qur’ân. Indeed, it is a well-known and undeniable fact that even some inter-sectarian disputes are based on language rules. The interpretation of the Qur'ân from different perspectives is directly related to the correct understanding of the language. For this reason, it is impossible to think of any commentator's interpretation of the Qur'ân by ignoring the language rules.
In this study, the reflections of the differences arising from the Arabic language rules to the translations were examined. The study was carried out specifically for Bayraktar Bayraklı and Mustafa Ozturk translations. These two translations were compared with three examples in terms of six language rules. The following results were achieved in the study:
In two verses that are clearly evident that the metaphorical meaning is intended, both translators preferred the metaphorical meaning and transferred it to their translations. However, in the verse where the true and metaphorical meaning is possible, Bayraklı only transferred the meaning he preferred to his translation, but Ozturk gave the meaning he didn’t prefer in the footnote too.
In the verse, where the meaning of the polynomial word is easily determined from the context, both translators didn’t need to mention the different meanings that the word has. Bayraklı reflected different meaning of only one of the words in his translation that cannot be easily determined from the context. Ozturk did the same. However, both translators transferred various meanings of the word in different verses to their translations.
In a verse where the authority of the pronoun did not cause serious differences on the basis of meaning, both translators did not reflect this conflict in their translations. Regarding the two verses in which the authority of the pronoun caused a serious change in terms of meaning: Bayraklı only conveyed his preferred opinion to his translation and did not mention different evaluations. On the other hand, Ozturk stated the dispute about the authority of the pronoun in a footnote only in one verse.
In a verse where different evaluations about some conjunctions and prepositions did not cause a serious change in meaning, both translators did not reflect these differences in their translations. As for the other two verses that these affect the meaning: Bayraklı reflected one of these disputes and not the other. But Ozturk conveyed the meaning he preferred in both verses.
In one of the two verses that came in the same sentence form, Bayraklı made a translation by drawing attention to the “hazf”. İn the other verse Ozturk made same thing. However, neither of them referred to the “hazf”. In the other example that the “hazf” is mentioned, Bayraklı made a translation without drawing attention to the “hazf”. But Ozturk accepted the “hazf” and translated the verse according to that.
“Takdîm-ta’hîr" is used in the sentence for various purposes in Arabic language. One of the "takdîm-ta’hîr" varieties that draw attention in the Qur'an is the one done through "hasr". "hasr" is simply to change the place of the sentence elements to emphasize meaning. In one verse, Bayraklı translated it by paying attention to “hasr”, in another verse, Ozturk made that. The third verse in which “takdîm-ta’hîr” is mentioned has been translated by Bayraklı regardless of “takdîm-ta’hîr”. But Ozturk accepted “takdîm-ta’hîr” among the words and translated the verse according to that.
As a result of transferring the differences arising from language rules to these two translations, it is possible to say the following: It is unnecessary to reflect the differences that do not have a serious effect on the essence of the meaning. Because the translation is not as comprehensive as tafsir. Bayraklı and Ozturk did the right thing by not reflecting such differences to their translations. However, differences that seriously affect the essence of meaning need to be transferred to translations. Because there is a possibility that the meaning reflected in the translations may not be the correct meaning. Therefore, instead of giving the preferred meaning to the reader as final and precise information, it is a more correct method to make the reader feel this difference. In this regard, it can be mentioned that both translations are partially missing.
Keywords: Tafsir, Translation of Qur’ân, Grammar rules, Difference, Transferring.