[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

radio

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: raadioRadioradio-radiòradiôradïoràdiorádiorádió
radio (1.2)
radio (1.7)
wymowa:
IPA[ˈradʲjɔ], AS[radʹi ̯o], zjawiska fonetyczne: zmięk.i → j  ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) system nadawania i odbioru sygnałów dźwiękowych w postaci fal elektromagnetycznych; zob. też radio w Wikipedii
(1.2) urządzenie odbierające sygnały dźwiękowe nadawane w postaci fal elektromagnetycznych
(1.3) instytucja opracowująca i nadająca audycje emitowane w postaci fal elektromagnetycznych
(1.4) ogół osób pracujących w radiu (1.3)
(1.5) budynek, w którym znajduje się radio (1.3)
(1.6) program audycji nadawanych przez radio (1.3)
(1.7) urządzenie nadające i odbierające sygnały dźwiękowe w postaci fal elektromagnetycznych, używane m.in. na statkach lub w wojsku
odmiana:
(1.1-7) lub przest. nieodm.,
przykłady:
(1.1) Po wynalezieniu radia łączność statków z lądem nie napotyka na trudności i od tej pory zorganizowano biuro prognozy pogody dla marynarzy i rybaków[1].
(1.2) Przełączyłem radio na polską stację i tam usłyszałem cały komunikat[2].
(1.2) Od pewnego czasu w internecie roi się od plotek, że policja organizuje łapanki użytkowników popularnych, choć od kilku lat zakazanych radiów Uniden[3].
(1.3) Prezes radia zapewnia, że nie ma mowy o żadnych nieprawidłowościach w publicznej rozgłośni[4].
(1.4) Nawet mój kolega z radia, który zawsze chciał być blisko ważnych wydarzeń, pojechał do Woszczyc […][5].
(1.5) Dziś spotykamy się w radiu na Myśliwieckiej, gdzie czasami jadamy obiady, a Michał jest dziennikarzemtrójki[6].
(1.6) Informacje czerpał z radia francuskiego i telefonów od partyjnych przyjaciół[7].
(1.7) Ma pan radio? To niech im pan powie, żeby siedzieli na dupach i nie ruszali się ani o centymetr[8].
składnia:
kolokacje:
(1.1) wynaleziono radio • epoka radia
(1.2) włączyć / wyłączyć radio • radio gra / zepsuło się • radio samochodowe
(1.3) radio emituje / nadaje / transmituje (coś) • dziennikarz / dziennikarka / dyrektor / prezes radia • pracować w radiu
(1.4) kolega / znajomy z radia • współpracować z radiem
(1.5) iść / wejść do radia • spotkać się w radiu
(1.6) audycja / reklamy w radiu • słyszeć / usłyszeć / pojawić się w radiu
synonimy:
(1.2) radioodbiornik
(1.3) radiostacja, rozgłośnia
(1.4) radiostacja, rozgłośnia
(1.5) radiostacja, rozgłośnia
(1.6) radiostacja, rozgłośnia
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. radiowiec m
zdrobn. radyjko n
przym. radiowy
przysł. radiowo
związki frazeologiczne:
etymologia:
franc. radio[9]; końcowo z łac. radiuspromień[10]
uwagi:
Poprawną formą dopełniacza liczby mnogiej rzeczownika jest „radiów”, choć jest ona wyjątkowo rzadka, a w niektórych opracowaniach figuruje nawet jako teoretyczna[10][11]. Formy „radii” oraz „radyj” uznawane są za niepoprawne.
tłumaczenia:
źródła:
  1. Antoni Strzelbnicki, Obszary prognozy pogody, „Morze nr 10”, 1961, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  2. Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski, Między Panem a Plebanem, 1995, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  3. CB radio: najlepsze radio na drodze, 1 grudnia 2010, gazetaprawna.pl.
  4. Renata Grochal, Za kredyt?, „Gazeta Wrocławska”, 2003-06-12, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  5. Adrian Karpeta, Wojna Światów w Woszczycach, „Dziennik Zachodni”, 2005-08-05, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  6. Kira Gałczyńska, Nie wrócę tu nigdy czyli Pożegnanie z Mazurami, 1998, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  7. Janusz Rolicki, Edward Gierek: życie i narodziny legendy, 2002, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  8. Artur Baniewicz, Afrykanka, 2005, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  9. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „radio” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  10. 10,0 10,1 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „radio” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  11. Hasło „radio” w: Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Witold Doroszewski, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980, ISBN 83-01-03811-X, s. 623.
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz afrykanerski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
radio (1.2)
wymowa:
bryt. (RP) IPA/ˈɹeɪdiˌəʊ/, SAMPA/"reIdi%@U/
amer. IPA/ˈɹeɪdiˌoʊ/, SAMPA/"reIdi%oU/
wymowa amerykańska?/i
?/i ?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) radio (instytucja)
(1.2) radio (urządzenie)
(1.3) wiadomość, komunikat otrzymany drogą radiową

czasownik przechodni

(2.1) nadawać przez radio

czasownik nieprzechodni

(3.1) komunikować się z kimś przez radio

przymiotnik

(4.1) radiowy
odmiana:
(1) lp radio; lm radios
(2) radio, radioed, radioed, radios, radioing
(3) radio, radioed, radioed, radios, radioing
przykłady:
(1.1) My favourite radio is WikiRadio.Moje ulubione radio to WikiRadio.
(1.1) The concert was broadcast live on the radio.Koncert był transmitowany na żywo przez radio.
(1.2) Turn on the radio!Włącz radio!
(1.2) Please, turn off the radio, it is so loud.Proszę, wyłącz radio, jest tak głośne.
(2.1) I radioed the message, didn't you get it?Wysłałem wiadomość radiem, nie odebrałeś jej?
(3.1) I will radio you when I am back.Skontaktuję się z tobą przez radio, gdy wrócę.
(4.1) They built a radio transmitter on Mark's ground.Postawili przekaźnik radiowy na ziemi Marka.
składnia:
kolokacje:
(1.1) a radio broadcasts, transmits, sth is on the radio
(1.2) listen to radio, turn on/off radio
(2.1) to radio sth
(3.1) to radio sth/sb
synonimy:
(1.1) radiostation
(2.1) transmit, send
(3.1) communicate
antonimy:
(1.1) television (tv)
(1.2) tv set
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przym. radioless
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1) skrót od ang. radiotelegraphy
(1.2) źródłosłów dla birm. ရေဒီယို, hin. रेडियो
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz asturyjski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) chem. rad
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
zobacz też: Indeks:Baskijski - Pierwiastki chemiczne
źródła:
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
IPA/râːdio/
podział przy przenoszeniu wyrazu: ra•di•o
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
en radio (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj wspólny

(1.1) radio (urządzenie)
(1.2) radio (instytucja)
odmiana:
(1.1) en radio, radioen, radioer, radioerne
przykłady:
(1.1) Kan denne radio modtage stereofoniske udsendelser?Czy to radio może odbierać audycje stereofoniczne?
(1.2) De sagde i radioen, at det skulle sne hele ugen.W radiu powiedzieli, że przez cały tydzień będzie padał śnieg.
składnia:
kolokacje:
(1.1) transistorradioradiomodtagerradiosender
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1) ang. radio < łac. radius
uwagi:
źródła:

radio (esperanto)

[edytuj]
morfologia:
radio
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) promień
(1.2) radio
odmiana:
(1)
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(1.1)
czas. radii
przym. radia
przym. radia
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz fiński, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
IPA/ʁa.djo/ ?/i
?/i ?/i ?/i ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) radio[1]
odmiana:
(1.1) lp radio; lm radios
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. Maria Szypowska, Język francuski dla początkujących, Warszawa, Wiedza Powszechna, 1996, s. XL, ISBN 83-214-0283-6.
wymowa:
IPA[ˈra.ðjo]
?/i ?/i ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) promień
(1.2) anat. kość promieniowa
(1.3) zasięg, obszar
(1.4) szprycha
(1.5) w niektórych krajach Ameryki Środkowej i Południowej radio, radioodbiornik
(1.6) chem. rad
(1.7) radiotelegram

rzeczownik, rodzaj żeński

(2.1) radio, radiokomunikacja
(2.2) radio, radioodbiornik

rzeczownik, rodzaj wspólny

(3.1) radiotelegrafista m, radiotelegrafistka ż
odmiana:
lm radios
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) recta
(1.3) alcance, distancia
(1.5) receptor, radiorreceptor
(1.6) Ra
(2.1) radiodifusión
(2.2) receptor, radiorreceptor
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
czas. radiar, irradiar
przym. radial
tem. słow. radio-
związki frazeologiczne:
radio macutopoczta pantoflowa
etymologia:
(1.1-4) łac. radĭus
(1.6) łac. radiumfranc. radioactif
(1.5-7) (2) (3) zob. radiodifusión
uwagi:
(1.6) zobacz też: Indeks:Hiszpański - Pierwiastki chemiczne
źródła:

radio (ido)

[edytuj]
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz ido, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz indonezyjski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) radio
(1.2) promień
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przym. radiowi
rzecz. radiówc m
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz krymskotatarski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
znaczenia:

czasownik nieprzechodni

(1.1) promieniować[1]
(1.2) błyszczeć[1]

czasownik przechodni

(2.1) oświecać[1]
(2.2) opromieniać[1]
odmiana:
(1.1-2.2) radio, radiare, radiavi, radiatum (koniugacja I)
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Hasło „radio” w: Alojzy Jougan, Słownik kościelny łacińsko-polski, wydanie III, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań - Warszawa - Lublin 1958, s. 567.
radio (1.1)
radio (1.2)
wymowa:
IPA/ˈradijo/ ?/i
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) radio, instytucja nadająca audycje za pomocą fal elektromagnetycznych
(1.2) urządzenie do odbioru takich audycji
odmiana:
lm radio's; zdrobn. lp radiootje; lm radiootjes
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz normandzki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) radio
odmiana:
(1.1) en radio, radioen, radioer, radioene
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.1) å høre radiosłuchać radia
synonimy:
antonimy:
(1.1) fjernsyn
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz norweski (nynorsk), kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz rumuński, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
radio (1.1)
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj wspólny

(1.1) radio (urządzenie)[1]
(1.2) radio (instytucja)[1]
odmiana:
(1.1-2) en radio, radion, radior, radiorna
przykłady:
składnia:
kolokacje:
höra/lyssna radio → słuchać radialokalradio, radioaktivitet, radioantenn, radiokanal, radiopejling, radioprogram, radiostation, radiosändare, radiotelegrafist, transistorradio
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. 1,0 1,1 Jacek Kubitsky, Słownik szwedzko-polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Natur och Kultur, Warszawa 1998, ISBN 83-01-12412-1, s. 378.
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz uzbecki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) radio
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz wepski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
IPA/'ra.djo/
?/i ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) chem. rad
(1.2) anat. kość promieniowa

rzeczownik, rodzaj żeński

(2.1) radiokomunikacja, radio
(2.2) radio, radioodbiornik
(2.3) audycja radiowa
(2.4) stacja radiowa

przymiotnik

(3.1) radiowy
odmiana:
(1.1) lp radio; blm
(1.2) lp radio; lm radii
(2.1-4) nieodm.
(3.1) nieodm.
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(2.2) aprire / accendere la radiootworzyć / włączyć radio
(2.3) ascoltare la radiosłuchać radia
(2.4) radio Varsaviaradio Warszawa
(3.1) apparecchio radioradioodbiornik, aparat radiowygiornale radiodziennik radiowyvia radiodrogą radiową
synonimy:
(1.1) symbol. Ra, radium
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(2-3) rzecz. radiolina ż
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) łac. radium
(1.2) łac. radius
uwagi:
(1.1) zobacz też: Indeks:Włoski - Pierwiastki chemiczne
(1.2) zobacz też: Indeks:Włoski - Części ciała
źródła: