Zrównoważony Rozwój

Podczas tego wydarzenia w ramach sesji Rady Klimatycznej UJ przedstawiona zostanie książka "Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk" pod redakcją Kasi Jasikowskiej (Instytut Socjologii UJ) i Michała Pałasza (Instytut Kultury UJ), która ukaże się  na wiosnę w wolnym dostępie. Zaprezentowane zostaną główne myśli 22 artykułów dotyczących różnych aspektów kryzysu klimatyczno-ekologicznego autorstwa ekspertów rozmaitych dziedzin nauk przyrodniczych, społecznych i humanistycznych, wśród których wielu związanych z jest z Uniwersytetem Jagiellońskim i Radą Klimatyczną UJ.

Celem pracy jest poznanie wpływu struktury miasta na czynniki warunkujące
zrównowaŜony rozwój i wysoką jakość Ŝycia. W pracy tej scharakteryzowano czynniki
warunkujące rozwój zrównowaŜony oraz podano przykłady obrazujące ich związek ze
strukturą miasta. W oparciu o przykłady miast, projektów, dokumentów i wytycznych
dotyczących rozwoju przestrzennego, dokonano analizy, której wynikiem są propozycje
moŜliwe do wykorzystania w planach rewitalizacji miasta Krakowa.

Monografia jest jedną z pierwszych na rynku wydawniczym, które w sposób kompleksowy podejmują problematykę finansów zrównoważonych z perspektywy rynków, instytucji, ryzyka oraz powiązań między kategoriami rozwoju zrównoważonego, zrównoważonej adaptacji oraz finansów zrównoważonych. Oryginalne podejście zaprezentowane w opracowaniu wyraża się m.in. w: usystematyzowaniu pojęć i kategorii z zakresu finansów zrównoważonych, kompleksowej klasyfikacji subdyscyplin finansów zrównoważonych oraz propozycji koncepcji zrównoważonych systemów finansowych, propozycji scenariuszy rozwoju finansów zrównoważonych oraz nowatorskim spojrzeniu na rolę finansów w zapewnianiu efektywnego finansowania rozwoju zrównoważonego.

Reduction of  the amount of waste deposited  in  the  landfill  is one of  the main aims of Krakow municipal waste  management.  The  principles  of  sustainable  development  and  the  European  Union  regulations for sustainable  waste  management  are  the  main  guidelines  of  municipal  waste  management  policy in Krakow.  The  paper  presents  issues  related  to  the  municipal  waste  management  in  Krakow.  Analysis presented  in  the  article  shows  municipal  waste  collection  system  and  main  installations  for the waste management  and  processing.  Installations  for  composting  biodegradable waste,  segregation  of  recyclable materials, alternative fuel processing and waste storage in the landfill are described as well as the municipal waste incineration plant – the largest of investments in the municipal waste management. 

Ograniczenie  ilości  odpadów  deponowanych  na  składowisku  jest  aktualnie  kierunkiem  priorytetowym gospodarki  komunalnej  w  Krakowie.  Polityka  ta  jest  zgodna  z  zasadami  zrównoważonego  rozwoju i wytycznymi  Unii  Europejskiej  dotyczącymi  zrównoważonego  gospodarowania  odpadami.  W  artykule przedstawiono główne założenia zarządzania odpadami komunalnymi w Krakowie. Zaprezentowano system zbiórki  odpadów  komunalnych  oraz  najważniejsze  instalacje  służące  do  ich  zagospodarowania i przetwarzania.  Opisane  zostały  instalacje  służące  do  kompostowania  odpadów  biodegradowalnych, segregacji  surowców  wtórnych,  przetwarzania  odpadów  na  paliwa  alternatywne  oraz  składowania. Omówiona  została  również  największa  z  realizowanych  inwestycji  w  ramach  gospodarki  odpadami komunalnymi – Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów.

Participation of local community in decision-making is vital for building sustainable development. The Polish-Ukrainian project “Look Twice!” presented in the article aims at building and developing civil society and making contribution to long term development of Walbrzych in Poland and Uzgorod in Ukraine. The project has been realised from February to December 2008 by Foundation of European Education (Poland), German Michael Tiffernus Institute and Transcarpathian Professional Women-Educators’ Association “Perspektyva” from Uzgorod in Ukraine.

We wstępnej części artykułu autor prezentuje własne ujęcia kategorii rozwoju lokalnego, zarządzania strategicznego rozwojem lokalnym oraz planowania strategicznego rozwoju lokalnego. Następnie omawia teorię i praktykę wyznaczania celów strategicznych oraz operacyjnych w procesie planowania strategicznego rozwoju lokalnego. W dalszej kolejności, w analogiczny sposób przedstawia zagadnienie formułowania priorytetów rozwoju lokalnego. Końcową część artykułu poświęcona jest zadaniom strategicznym oraz korzyściom w zarządzaniu strategicznym wynikającym z przyjęcia zaprezentowanych rozwiązań.

W artykule skoncentrowano się na kategorii społeczności lokalnej, a konkretnie na zrównoważonej społeczności lokalnej (ang. sustainable community), pojęciu, które jest popularne zwłaszcza w państwach anglosaskich. Przedstawiono formy współpracy władz z lokalną społecznością w celu poprawy bezpieczeństwa, znajdujące swój wyraz np. w realizacji koncepcji community policing. Badano, w jaki sposób ewoluuje obecnie lokalna społeczność, przywołując kategorię zrównoważonej społeczności lokalnej. Artykuł kończy podsumowanie, zawierające wnioski płynące z przeprowadzonych badań.

Sustainable Communities and Their Safety: Experience of the Anglo-Saxon Countries

The article focuses on the category of the community and sustainable community, the concept that is well-known in the Anglo-Saxon countries. The author has explored forms of cooperation of the community with the local authorities aimed at improving safety such as community policing. The author has elaborated how communities are evolving reaching the category of sustainable communities. The article concludes with a summary containing the final conclusions.

Problematyka rozwoju lokalnego była wielokrotnie podejmowana w literaturze przedmiotu. Liczne prace poświęcone mu koncentrują się na jego celach, czynnikach, stymulowaniu go i na jego pomiarze. Mimo to, jak dotąd niewiele uwagi poświęcono pojęciu polityki rozwoju lokalnego prowadzonej przez władze lokalne. Kategorii polityk rozwoju lokalnego prowadzonych przez władze ponadlokalne w ogóle nie formułowano i nie omawiano. Polityki takie są jednak prowadzone w Polsce i za granicą, a ich znaczenie rośnie. Istnieje zatem potrzeba ich definiowania i charakteryzowania dla budowy aparatu pojęciowego wykorzystywanego w dyskursie naukowym, w praktyce projektowania i aplikacji tych polityk oraz w dydaktyce.
Artykuł to próba odpowiedzi na to wyzwanie. Otwiera go prezentacja genezy i istoty lokalizmu oraz koncepcji rozwoju lokalnego. Następnie sformułowano pojęcia rozwoju lokalnego postrzeganego z perspektyw lokalnej i ponadlokalnej oraz omówiono paradygmat rozwoju lokalnego, jego znaczenie i pozycje˛ wobec innych paradygmatów rozwoju. Bazując na lokalnej i ponadlokalnej perspektywach rozwoju lokalnego, sformułowano kategorie lokalnej (gminnej) praz ponadlokalnych (regionalnej, państwowej i ponadpaństwowej) polityk rozwoju lokalnego i wskazano podmioty, które je prowadzą. Omówiono także cele i cechy tych polityk, sposoby ich prowadzenia oraz ich pozycje wobec innych polityk funkcjonalnych i horyzontalnych. W dalszej kolejności przedstawiono spójności wertykalną i horyzontalną ponadlokalnych polityk rozwoju lokalnego. W artykule wykorzystano metody badawcze krytycznej analizy literatury przedmiotu, indukcji, dedukcji i analogii.

[The local development issues were repeatedly discussed in the subject literature. Numerous works devoted to it focus on its objectives, factors and its measurement. Despite this, until now, a little attention has been paid to the category of local development policy pursued by local authorities. The categories of local development policies pursued by the supra-local authorities have not been formulated or discussed at all. Nevertheless, such policies are held in Poland and abroad, and their importance is growing. Thus, there is a need for their definement and characterizing for the construction of nomenclature used in academic discourse and in the practice of design and the application of these policies and in didactics as well. The purpose of this article is to answer this challenge. It opens with the presentation of the origin and the nature of localism and the idea of local development. Then the categories of the local development perceived from the local and supra-local perspectives have been formulated, as well as local development paradigm, its meaning and position in relation to other paradigms of development have been described. Based on local and supra-local perspectives of local development, the categories of local (municipal) and supra-local (regional, national and international) policies of local development have been formulated and the entities who pursue them have been pointed. Also the purpose and features of these policies, ways of their pursuing and their positions in relation to other functional and horizontal policies have been described. Next, the vertical and horizontal cohesion of supra-local policies of local development have been presented. The article uses the research methods of critical analysis of the subject literature, induction, deduction and analogy.]

Artykuł koncentruje się na jednej z płaszczyzn lokalnej polityki gospodarczej, którą jest zdefiniowana przez autora progospodarcza polityka wewnętrzna. Jej jakość determinuje skuteczność i efektywność działań służących stymulacji lokalnego rozwoju gospodarczego. Artykuł mieści w swych merytorycznych ramach takie zagadnienia jak: podmiot i przedmioty wspomnianej polityki, jej instrumenty i metody ich stosowania, a także doświadczenia autora zdobyte w tym zakresie, w trakcie kilkuletniej działalności konsultingowej realizowanej na rzecz kilkudziesięciu samorządów gminnych. Część praktyczna artykułu została ukierunkowana na wybrane zagadnienia prowadzenia progospodarczej polityki wewnętrznej w małym ośrodku miejskim.

Artykuł jest prezentacją szeregu informacji na temat wdrażania strategii rozwoju jednostek samorządu terytorialnego będących wynikiem prac badawczo-wdrożeniowych  autora, przeprowadzonych w samorządach lokalnych i regionalnych w okresie kilkunastu ostatnich lat. Dotyczą one w szczególności podstawowych pojęć z nią związanych, kształtowania procesu jej budowy tak by prawdopodobieństwo jej realizacji było wysokie oraz elementów składowych procedury wdrożeniowej. Swoje rozważania autor wzbogaca przykładami pochodzącymi z praktyki działalności samorządowej.

Rozważania na temat małego miasta pozwoliły na wyodrębnienie cech, które oprócz niewielkiej liczby ludności charakteryzują małe miasto pod względem funkcjonalnym, przestrzennym i społecznym. Wśród nich można wyróżnić cechy uniwersalne tworzące „małomiasteczkowość” oraz cechy różnicujące specyficzne dla danego miasta, tworzące jego odrębną specyfikę i tożsamość. Wyłonionych 16 małych miast posiadających bezpośrednie związki z Krakowem zostało przeanalizowanych w trzech aspektach: uwarunkowań przyrodniczych i geograficznych oraz specyfiki wynikającej z położenia miasta, wartości kulturowych miast oraz rangi i stopnia zachowania tego dziedzictwa, w miastach i otoczeniu, a także obecnego funkcjonowania miast. Przeprowadzone 3 analizy pozwoliły na wyodrębnienie 3 grup miast (miasta położone w obszarze rolniczym, miasta o bogatym dziedzictwie kulturowym, położone w obszarach o szczególnych walorach przyrodniczych, oraz miasta które niezależnie od swoich cech, podlegają silnej presji urbanizacyjnej) o podobnych cechach i wybranie do szczegółowych analiz miast reprezentujących każdą grupę (Słomniki, Lanckorona, Krzeszowice, Niepołomice). Szczegółowe analizy 4 miast, obejmują grupę 3 warstw problemowych: analizę funkcjonalną, analizę wartości kulturowych i przyrodniczych oraz cech szczególnych i analizę fizjonomii. Opracowane w dysertacji ogólne analizy zbioru miast pozostających w bezpośrednich relacjach z Krakowem oraz badania szczegółowe „miast reprezentantów”, pozwoliły na wyodrębnienie cech wspólnych „małomiasteczkowych” charakterystycznych dla środowiska małego miasta oraz cech specyficznych decydujących o tożsamości konkretnego miasteczka. Przeprowadzone analizy pokazują różnorodne i duże zasoby walorów, wartości kulturowych, przyrodniczych i krajobrazowych istniejących w miasteczkach i w ich otoczeniu, które stanowią o ich atrakcyjności i potencjale rozwojowym; pokazują także charakter korzystnej aktywizacji funkcjonalnej opartej o te walory. Oznacza to zwiększenie atrakcyjności usługowej miasteczek dla otoczenia i początek krystalizacji rozproszonego osadnictwa obszaru metropolitalnego Krakowa.

Tematyka publikacji obejmuje następujące obszary: rozwój lokalny i regionalny; gminne, powiatowe i wojewódzkie zarządzanie rozwojem lokalnym i regionalnym; metody ilościowe w badaniach regionalnych; wielopoziomowe zarządzanie rozwojem; partnerstwo w rozwoju lokalnym i regionalnym; promocja i rozwój województwa dolnośląskiego.

The presented book is devoted to local development and its governance by forming, on the strategic level, the relationships connecting municipalities with supralocal, i.e. regional, national and global milieu. It is divided into five chapters.
The first chapter constitutes the theoretical and conceptual foundation of the entire study. It discusses the crucial concepts used, such as Fordism and Post-Fordism, localism and new localism, localness and a local system, socio-economic development and sustainable development, as well as the relationships and the historical background of the evolution of these concepts. It also presents the definitions of local development included in the world literature, as well as two new approaches to local development created by the author – the local and supralocal one. These approaches were discussed in the model, process (dynamic) and structural (static) oriented variants. Next the author’s original typology of supralocal relationships of the local systems, which determine local development, was presented. Within its framework the relationships of valorisation and animation were identified as favourable for the local development, and also the relationships of suppression and depreciation as unfavourable for such development.
The second chapter discusses the implementation of local development concept. First the essence and the entities of local and supralocal policies of local development were presented. Next the reader’s attention was directed towards the issue of municipal governance of local development presenting it as the component of public governance. The mechanism of local development formation by the local authorities, using the instruments at their disposal, was also explained. It was followed by presenting the motives and the concept of strategic approach in the municipal governance of local development, showing them as an alternative for an administrative approach. Next the new, author’s category of supralocal perspective of municipal strategic governance of local development was defined. It consists of the characteristics of this governance related to supralocal relationships of a local system defined as exogenous utilitarianness, neo-endogenous absorptivity, protectiveness, retentionness and supralocal easementing, as well as the relevant activities of the local authorities.
The third chapter presents the analysis results of contemporary, world studies on supralocal relationships of local systems and their formation. On its basis the general research problem was identified and described, consisting in the insufficiency of knowledge in this matter despite the theoretical and practical rationale of having it. It was followed by presenting the reasons for which it is indispensable to carry out pilot, subject specific studies covering the selected group of local authorities and aimed at solving the fragment of this problem. The authorities of Polish small towns were selected as such a group. Next the supralocal reasons of contemporary socioeconomic situations of these towns were described in detail along with the interest in their supralocal relationships of science, local governments, supralocal authorities, business environments and the residents of these towns. Further part of this chapter presents the research goals, objects, strategy, methods and techniques, as well as the information sources. The adopted primary research goals were the identification of the characteristics of supralocal perspective of local development strategic governance of small towns, followed by enunciating the general characteristics of this perspective. The adopted secondary research goals were marking improvement methods of this governance perspective out along with the verification of usefulness of the selected information sources, research methods and techniques in diagnosing it.
The local authorities of 369 Polish towns with the residents’ number ranging from 5 to 20 thousand constituted the research population. The applied research method was a diagnostic survey using the technique of long personal interview, the method of content analysis using the encoding technique and the method of qualitative field research using the participant observation technique. The following information sources were adopted: town mayors, local development strategies and the groups of people playing key roles in the construction and implementation of these strategies. All the methods, techniques and sources were combined in accordance with triangulation research strategy. The chapter was completed with the description of the research questions and tools used and the report of the course of conducted research. The research results are presented in chapter four. It contains the detailed information how the studied authorities perceive the importance of particular supralocal relationships of their towns and their own roles in these relationships formation. It also includes information about the relationships which are mainly affected by exogenous utilitarianness, absorptivity, protectiveness and retentionness of strategic governance carried out by the analysed authorities, about the instruments used in this area and also about the positionality, neo-endogeneity and supralocal easementing of such governance. The provided information was illustrated by several comprehensive tables and several dozens graphs.
Based on the above information, the general characteristics of supralocal perspective of local development governance of Polish small towns is presented in the last, fifth chapter. Apart from its main components, i.e. the relationships perceived as strategically significant and formed on the strategic level, its unification was characterized along with its contextual specificity for the supralocal milieu. Fordist and Post-Fordist values dominating in this perspective of governance were also indicated. The impact of supralocal development policies, carried out by Polish state and regional authorities, on this governance, was also discussed. It was all concluded by the assessment of the level of transformation of administrative approach towards local development governance into a strategic one. Next, based on the analysis of legal acts, literature studies and cause and effect analysis the problem specific recommendations were made regarding the improvement of the discussed governance perspective. They were addressed to the analysed authorities, public governance related scientific environment and Polish state authorities. By analysing the course and the results of research the usefulness of methods, techniques and research tools, along with information sources in different, analogical studies, was also shown. The publication was finished with indicating the rationale, directions and methods for the conducted research continuation.

Wprowadzenie
///
Przedmiotem badania jest zarządzanie kulturą w kontekście zrównoważonego rozwoju i kryzysu klimatyczno-ekologicznego, problem badawczy odnosi się do potrzeby diagnozy powiązań między nimi, zaś cel badania stanowi ukazanie praktycznych działań podejmowanych na gruncie równoważenia rozwoju w zarządzaniu kulturą i poprzez nie oraz motywowanie do takowych.
///
Artykuł to efekt współpracy między zajmującymi się rozwojem kadr
kultury i zarządzaniem kulturą, akademikiem i praktyczką. Podjęto ją dla
kreowania w sektorze kultury i badań nad nim ekowerwy, rozumianej
jako praktyczne działania w obliczu kryzysu klimatyczno-ekologicznego.
Tekst zarysowuje historię zrównoważonego rozwoju, diagnozuje powagę
kryzysu i syntetyzuje próby stawiania mu czoła przez społeczność międzynarodową, także w kraju. Część teoretyczną zamyka rozważenie sensu terminu „zrównoważony rozwój” i jego powiązań z kulturą. Część empiryczna ilustruje ekowerwę w kulturze przykładami, w oparciu o autoetnograficzne studium tworzenia dwóch aktualnych publikacji poświęconych „zazielenianiu” sektora kultury, pogłębione przez swobodny wywiad z ich autorką, a także sygnalizuje ekowerwę w muzeach.
///
Podsumowanie zastępuje manifest podkreślający kardynalną w obliczu kryzysu klimatyczno-ekologicznego rolę równoważenia zarządzania kulturą i poprzez nie, we wszystkich jego sensach.
///
Ecoverve in culture. Sustainable development versus culture management and the cultural sector staff development in the context of the climate-ecological crisis
///
The article is a result of cooperation of the academician and the practitioner, both dealing with development of cultural staff and culture management. The aim is to create ecoverve in the culture sector and research on it, understood as practical activities in the face of the climate-ecological crisis. The paper outlines the history of sustainable development, diagnoses the severity of the crisis and presents international community attempts of managing it, also in Poland. The theoretical part ends with considering the meaning of „sustainable development” and its links with culture. The empirical part exemplifies ecoverve in culture, basing on an autoethnographic study of creating two current publications on „greening” of the sector, deepened by a free interview with their author, as well as signalizes ecoverve in museums. The summary is replaced with a manifesto emphasizing the cardinal role of making culture management, in all its senses, both sustainable and sustainabilizing.

Artykuł ma na celu poszerzenie wiedzy czytelnika na temat zadań państwa polskiego wymienionych w art. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. Jego wprowadzenie opiera się na wyjaśnieniu, że nie tylko jednostka ma pewne obowiązki względem państwa, lecz również odwrotnie. Zjawisko takie jest zupełnie powszechne i spotykamy się z nim praktycznie na co dzień. Art. 5 Konstytucji RP jest jednym z pierwszych wchodzących w skład rozdziału I – Rzeczpospolita. W części zasadniczej poszczególne jego fragmenty zostały poddane dokładnej analizie. W wyniku interpretacji otrzymujemy normy programowe: strzeżenie niepodległości i nienaruszalności terytorium, zapewnienie wolności i praw człowieka i obywatela, zapewnienie bezpieczeństwa obywateli, strzeżenie dziedzictwa narodowego oraz zapewnienie ochrony środowiska. W odniesieniu do tej ostatniej autor ustawy zasadniczej zastosował dyrektywę wykładni – kierowanie się zasadą zrównoważonego rozwoju. W zakończeniu podkreślona została istota omawianych zadań państwa jako podstawy ustroju demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej.

The article is to expand the reader’s knowledge about the tasks of Polish state, listed in Article 5 of the Constitution of the Republic of Poland of 1997. Its introduction is based on the explanation that not only the individual has certain obligations towards the state, but also vice versa. This phenomenon is completely common and we encounter it almost every day. Article 5 of the Constitution is one of the first included in the Chapter I – Rzeczpospolita. In the main part, various fragments of Article 5 are thoroughly analyzed. As a result of interpretation we get he programme norms: safeguarding the independence and integrity of territory, ensuring the freedoms and rights of persons and citizens, ensuring security of the citizens, safeguarding the national heritage and ensuring the protection of the natural environment. In relation to the last one, author of the Constitution applied a directive of interpretation – ‘pursuant to the principles of sustainable development’. In conclusion an essence of the discussed tasks of the state is emphasized as a basis of the democratic state ruled by law and implementing the principles of social justice.

Artykuł poświęcony jest problematyce kluczowych pojęć polityki intraregionalnej. Autor konstruuje w nim własne definicje tej polityki, identyfikuje jej podmioty oraz buduje dwie klasyfikacje jej celów. Następnie określa kategorię instrumentu polityki intraregionalnej i prezentuje ich główne cechy. Ostatnia część opracowania zawiera autorską klasyfikację narzędzi polityki intraregionalnej opartą na kryterium formy ich oddziaływania na struktury regionu.

Z recenzji:
///
Ewa Bińczyk
///
Książka "Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk" jest [...] wartościowym i ważnym w obecnych warunkach politycznych kompendium wiedzy o wyzwaniu klimatycznym – wciągającym i przyjaznym dla odbiorców. Co więcej, cieszy ona bogactwem konkretnych przykładów możliwego działania, także w Polsce, w obliczu wyzwania katastrofy klimatycznej.
[...]
Jako zaangażowany emocjonalnie i politycznie, interdyscyplinarny a zarazem spójny teoretycznie manifest wypełni ona ważną lukę w polskim piśmiennictwie. Dodatkowo książka ma wielkie szanse stać się szeroko wykorzystywanym praktycznym poradnikiem oraz kompendium wiedzy o współczesnych wyzwaniach wynikających z planetarnego kryzysu środowiskowego dla wielu obszarów funkcjonowania człowieka.
///
Ewa Domańska
///
"Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu" nauk to nowatorska, ważna i ciekawa książka, która w sposób zasadniczy wzbogaca rozważania podejmowane w ramach badań humanistycznych i społecznych na temat kryzysu ekologiczno-klimatycznego. Nie znam na polskim rynku wydawniczym publikacji, która prezentowałby tak panoramiczny obraz dyskusji toczonych na ten temat i tak kompetentnie oraz z wielowątkowym rozmachem analizowałaby ten problem, który – o czym warto pamiętać, w sposób bezpośredni wiążę się z naszym bezpieczeństwem w przyszłości. Świeża, dynamiczna, wypełniona energią nowatorskiej myśli narracja, trafia w sedno zainteresowań i trosk młodego pokolenia. Autorzy nie tylko oferują interpretacje bogatej bazy dokumentacyjnej oraz istniejącej literatury przedmiotu, lecz także korzystając ze swoich doświadczeń badawczych oraz działalności społecznej, wskazują na punkty styczne pomiędzy nauką i aktywizmem w sposób istotny przyczyniając się do budowania „humanistyki terenowej” oraz wyprowadzają wnioski, które oferują możliwe rozwiązania problemów. Publikacja z pewnością zainteresuje nie tylko interdyscyplinarne grono pracowników naukowych, doktorantów i studentów, lecz także zainteresowaną tą tematyką szeroką publiczność nie-akademicką.
///

Artykuł poświęcony jest tematyce planowania strategicznego w gminach, powiatach i województwach. Autor prezentuje w nim modelowy wzorzec procedury budowy strategii rozwoju
jednostki samorządu terytorialnego, który stworzył. Został on skonstruowany z wykorzystaniem polskich i zagranicznych doświadczeń samorządowych, literatury przedmiotu i prac badawczo-wdrożeniowych prowadzonych przez autora w kilkudziesięciu samorządach w latach 1995-2013. Pierwsza
część artykułu poświęcona jest warunkom, jakie powinien spełniać tego typu plan. Część główną tworzy opis dziewiętnastu etapów budowy strategii rozwoju jednostki samorządu terytorialnego. Obejmuje on m.in. następujące zagadnienia: decyzji o budowie strategii, wyboru jej wykonawcy, diagnoz, konsultacji społecznych, analizy strategicznej, misji, wizji, celów, zadań strategicznych, zgodności
horyzontalnej i wertykalnej, finansowania, przyjmowania i wdrażania.

Artykuł poświęcony jest problematyce planowania strategicznego prowadzonego przez samorządy terytorialne funkcjonujące w regionie. W początkowej jego części autor
wyjaśnia istotę pojęcia „samorządowe planowanie strategiczne w regionie”, a także formułuje definicje strategii rozwoju gminy, powiatu i województwa. Pozostała część artykułu poświęcona
jest poszczególnym funkcjom samorządowego planowania strategicznego w regionie.

Bazując na rozległych badania literaturowych artykuł prezentuje potencjał społeczno-gospodarczy sektora kultury, w skład którego wchodzą tradycyjnie pojmowane podmioty kultury (muzea, teatry, opery, domy kultury, itp.) oraz działające komercyjnie przemysły kultury i kreatywne. Jego celem jest przedstawienie argumentacji potwierdzających rolę kultury w stymulowaniu rozwoju lokalnego. Po analizie pojęć „kultura” i „rozwój” przestawione zostają powiązania między nimi, biorąc pod uwagę cele przyświecające rozwojowi lokalnemu, tj. wspieranie funkcji usługowych i produkcyjnych, budowanie jakości życia i promocja ekorozwoju. Ujęciu teoretycznemu towarzyszą przykłady wykorzystania kultury na rzecz rozwoju w praktyce.

Based on extensive literature research, the article presents the socio-economic potential of the cultural sector, which includes traditionally understood cultural entities (museums, theaters, operas, community centers, etc.) and commercial cultural and creative industries. Its purpose is to present arguments confirming the role of culture in stimulating local development. After analyzing the concepts of "culture" and "development", the links between them are presented, taking into account the objectives of local development, ie supporting service and production functions, building quality of life and promoting eco-development. The theoretical approach is accompanied by examples of using culture for development in practice.

Absorpcja czynników egzogenicznych to jeden z głównych elementów zarządzania rozwojem lokalnym. Sprzyja jej współcześnie wiele ponadlokalnych uwarunkowań, wśród których dominująca jest dystrybucja środków finansowych pochodzących głównie z funduszy Unii Europejskiej. W absorpcji tej zdarzają się jednak niepowodzenia mające różne przyczyny i skutki. Artykuł prezentuje wyniki badań dotyczących tego zagadnienia, zrealizowanych w dwóch fazach. Pierwsza obejmowała obserwacje uczestniczące poczynione w latach 2000-2014 w 61 różnych gminach, których celem była identyfikacja cech wspomnianych niepowodzeń i ich typowych wzorców. Druga ukierunkowana została na identyfikację częstości i przyczyn występowania tych wzorców w zarządzaniu rozwojem lokalnym małych miast. Wykorzystano w niej długie wywiady osobiste, które przeprowadzono w 2014 r. z burmistrzami 46 takich miast. Artykuł kończą zalecenia odnośnie do doskonalenia procesów lokalnego i ponadlokalnego zarządzania rozwojem lokalnym, ukierunkowanego na redukcję liczebności i skutków niepowodzeń w absorpcji egzogenicznych czynników rozwoju lokalnego.

[The absorption of exogenous factors remains one of the main components in local development governance. It is facilitated contemporarily by many supra-local determinants, among which the dominating one is the distribution of financial means originating mainly from the European Union funds. Such absorption, however, does experience failures having various reasons and effects. The article presents the research results in this matter, which were carried out in two phases. The first of them covered participant observations performed in the period 2000-2014, in 61 different municipalities, aimed at identifying the characteristics of the above-mentioned failures and their typical patterns. The second one focused on identifying both the frequency and reasons of these patterns occurrence in local development governance of small towns. Long personal interviews were used in its course, which were conducted in 2014 with the Mayors of 46 such towns. The article is concluded with recommendations related to the improvement of local and supra-local governance of local development aimed at reducing the number and consequences of failures in absorbing exogenous factors of local development].

Rozdział poświęcony koncepcjom zrównoważonego transportu miejskiego w oparciu o wymogi Agendy 2030. Książka zawiera kilkanaście autorskich opracowań dotyczących pogrupowanych w 9 rozdziałów zagadnień związanych z rozwojem miast. Biorąc za punkt wyjścia cel 11 z Agendy 2030 (zrównoważone miasta i społeczności) autorzy poszczególnych tekstów, po przedstawieniu diagnozy istniejącego stanu w odniesieniu do omawianego zagadnienia, przedstawiają występujące w danym obszarze problemy, omawiają podstawy prawne oraz problemy prawne, przedstawiają rozwiązania przyjmowane w innych państwach oraz formułują wnioski w tym postulaty de lege ferenda.

Temat redukcji zużycia wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi pojawia się przy wprowadzaniu wymagań certyfikacji wielokryterialnych. Certyfikacje determinują bowiem wprowadzenie wymaganych zapisów do projektu, dobór wydajnych urządzeń sanitarnych, analizę zapotrzebowania oraz zużycia wody. Wszystkie systemy zawierają osobne kategorie poświęcone wodzie, która traktowana jest równorzędnie z tematem energii, terenów zewnętrznych oraz materiałów i jakości powietrza wewnętrznego.

Na wstępie artykułu autorzy prezentują pojęcia innowacji, innowacyjności, gospodarki lokalnej oraz strategii rozwoju gminy. Potem koncentrują się na przesłankach i idei kreowania innowacyjności gospodarki lokalnej przez lokalny samorząd. Główna część artykułu to informacje o mechanizmach kreowania zdolności absorpcji i generowania innowacji przez gospodarkę lokalną w kontekście planowania strategicznego. Całość rozważań została zilustrowana prezentacją fragmentów planów rozwoju gminy Polkowice, jako przykładów prawidłowego, strategicznego kreowania innowacyjności gospodarki lokalnej.

Artykuł zawiera raport z badań mających na celu ocenę systemów wdrażania regionalnych strategii innowacji przyjętych przez polskie województwa w latach 2003-2008. We wstępnej jego części autor prezentuje przyjęte założenia badawcze, źródła wykorzystanych informacji, a także kluczowe pojęcia sformułowane w toku przygotowań do badań. W dalszej kolejności omawia skonstruowany przez siebie wzorzec systemu wdrażania regionalnej strategii innowacji oraz wyniki porównań z nim badanych strategii. W końcowej części prezentuje wnioski wynikające z wyników badań.

Ecophilosophical Message of Encyclical Laudato Si' In encyclical Laudato Si' pope Francis summarizes the rich legacy of his predecessors contained in the statements on the ecological question. Starting from Paul VI, successive popes repeatedly referred to the issue in different contexts and aspects. Pope Francis' standpoint actively involved the community of the Catholic Church in the mainstream of contemporary environmental debate, demonstrating full readiness for the broadest cooperation in research and activities inspired by concern for the Earth - our common home. The Pope sees the possibility of such cooperation in consultation with all people of good will who share the appreciation for the set of issues presented in this paper: idea of sustainable development, idea of integral ecology, bioethical issues, climate change issue and eco-justice issue.

Celem badania była analiza potencjału województwa małopolskiego
w zakresie rozwoju turystyki zrównoważonej oraz zgromadzenie opinii
badanych o tym potencjale.
Badaniem były objęte samorządy lokalne oraz jednostki im podległe,
administracja obszarów chronionych, branża turystyczna oraz organizacje
społeczne zainteresowane rozwojem ekoturystyki.

Artykuł jest poświęcony barierom zarządzania strategicznego rozwojem lokalnym. We wstępnej części artykułu autor prezentuje pojęcie rozwoju lokalnego. W dalszej kolejności definiuje kategorię zarządzania strategicznego rozwojem lokalnym. Następnie określa pojęcie barier zarządzania tym rozwojem oraz dzieli je na dwa zbiory. Zbiór barier zarządzania strategicznego rozwojem lokalnym prowadzonego przez samorządowe władze lokalne oraz zbiór barier zarządzania strategicznego rozwojem lokalnym prowadzonego przez samorządowe władze regionalne, władze państwowe oraz władze organizacji międzynarodowych. Dalsza część artykułu poświęcona jest wyłącznie barierom z pierwszego zbioru. Praca jest wynikiem kilkunastoletniej praktyki i badań naukowych autora w zakresie konceptualizacji i wdrażania strategii rozwoju lokalnego.

Still changing climate is affecting the plant production
in a negative way, and its impact on agriculture
is currently becoming the main priority in
developing countries. Agriculture resistant to climate
change is the need of the moment in many
parts of the world. Understanding the negative
effects of climate change and their impact on
growth and development of plants as well as
development of strategies to counteract these
effects is of great importance for sustainable agriculture, resilient to climate change. Were presents
solid, climate-resistant agricultural strategies
that have strong foundations in basic research.
Fundamental rules are presented, compliance
of which will ensure safety on the one hand
(both for consumers and farmers) at the stage of
raw material production and, on the other hand,
will ensure the quality of raw material for further
processing stages. The combination of farmers
and processors in the production and marketing
of safe food is aimed at ensuring the consumer
safety. At present, there are foundations for
the protection of limited natural resources
by implementing appropriate agricultural practices
with the promise of a sustainable future. The role of Resilient Agricultural Practices (RAP) focuses on seven priority areas that can broadly be divided into the following categories: combating pests and plant diseases;  control of crossborder animal diseases (TAD); food security and information systems about natural resources, disaster risk management, and policy development; generating new jobs and employment in rural and suburban areas;) agricultural production; ) management of natural resources; and food safety and
nutrition. Integrating environmental persistence and climate resilience has enabled SDG2 to achieve the
following benefits: Achieving food security, sustainable development, and resilience through the use of genetic
diversity and indigenous knowledge.
• Preserving the genetic diversity of seeds, arable
crops, farmed and domesticated animals,
and their related wild species, grazing, fishery,
or forest resources.

The article takes the issues of noise problems in modern cities. The subject of this paper is to indicate pollutants – in particular noise pollution – its sources, consequences and possibilities of its reduction (programs of the European Union) as the main determinants of companies and places of residence location choice. Without a doubt, environment free from pollution is a source of city competitive advantage and a higher quality of life for city residents.

Cite this article: Bartniczak, B., Raszkowski, A. Sustainable development in the Russian Federation – indicator-based approach.Problems of Sustainable Development, 2017, 12(2), pp. 133-142.The presented study discusses problems referring to the concept of sustainable development in the Russian Federation in the period 2004-2013. The first part presents, e.g. the importance of creativity, good space governance, the significance and reasons for sustainable development in Russia. Next, sustainable development indicators, selected for the analysis, are characterized in accordance with the approach to sustainable development level measurement adopted by the European Union. The synthetic measure of development (SMD) was applied as the research method, the data for calculations were collected from The World Bank resources. The research results presenting values of particular indicators in the studied years and the values of SMD constitute the core of the study. Despite relatively unfavourable or moderate results a gradual improvement of the situation was observed in the context of sustainable development concept implementation in Russia over the studied years.

Naukowe dowody na trwanie kryzysu klimatyczno-ekologicznego spowodowanego działalnością ludzką są przytłaczające. Obecne konsekwencje zmiany klimatu są odczuwalne nawet w naszej szerokości geograficznej, te prognozowane w niedalekiej przyszłości będą bezprecedensowe w historii cywilizacji. Z kolei utrata bioróżnorodności przybiera już rozmiary i skalę szóstego wielkiego wymierania. Zjawiska te – podkreślmy: bez wątpienia antropogeniczne i sprzężone ze sobą – podważają elementarne bezpieczeństwo istnienia gatunków, ekosystemów, kultur. Wytworzony w kulturze Zachodu system społeczno-gospodarczy – kapitalizm – przyczynia się do pomnażania bogactwa materialnego nielicznych kosztem licznych i przekraczania kolejnych granic planetarnych. Procesy te są początkiem końca świata, który znamy jako ludzkość.

Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) jest podejściem niezwykle popularnym wśród menedżerów i pożądanym przez szerokie grupy interesariuszy. Literatura przedmiotu obficie opisuje każdy aspekt CSR, jednak nieczęsto spotkać można rzetelne ujęcie tej problematyki oparte na zrównoważonej analizie pozytywnych i negatywnych elementów warunkujących realizację działań CSR. Dominuje entuzjastyczne spojrzenie na CSR, jednostronnie idealizujące tego typu podejście, zakładające a priori istnienie jednoznacznie pozytywnych efektów zarówno dla przedsiębiorstwa, jak i dla jego otoczenia zewnętrznego.
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi – w sposób możliwie równomierny i syntetyczny – na argumenty „za” i „przeciw” podejmowaniu działań CSR przez firmy, a więc przedstawienie pełnego spektrum motywów realizowania takiej działalności. Studium przytacza podnoszone już wcześniej w literaturze głosy krytyczne odnośnie do społecznej odpowiedzialności, jak i punktuje argumenty, które w literaturze stanowiły podstawę do twierdzenia o efektywności działań społecznie odpowiedzialnych.

Artykuł poświęcony jest prezentacji różnic między teorią i praktyką planowania strategicznego w polskich samorządach lokalnych i regionalnych. Autorzy koncentrują swoje rozważania na przesłankach budowy strategii, sporządzaniu diagnozy i analizy strategicznej, konstruowaniu struktury celów i zadań oraz na systemach wdrażania strategii. Uzupełniają je również informacjami na temat przyczyn nieprawidłowości i pożądanych metod ich usuwania. Końcowym efektem rozważań są propozycje dotyczące upowszechniania wiedzy na temat planowania strategicznego, tworzenia regulacji prawnych określających jego minimalne standardy oraz kontynuacji badań w tym zakresie.