Mitoloji

Kramer, Tarih Sümer‘de başlar der. Aynı adı taşıyan kitabı incelendiğinde anlaşılır ki yalnızca tarih değil, insanlığa ait pek çok olgu da orada başlar. Toprak altından öbek öbek çıkan kil tabletler, insanoğlunun ilkleri hakkında inanılmaz bilgiler verir. Bu çalışma, ilklerin yaratıcısı bu gizemli uygarlığın tabletlere sinmiş dil özelliklerine sözdizimsel ve biçimbilimsel bir dokunuştur. Diller arası yapı birliğini göstermede aynı sözcüklere sahip olmak yeterli değildir. Çünkü en aykırı diller arasında bile sözcük değişimi son derece olağandır. Dildeki doku ve örgüyü biçimbilimsel yapıda aramak ve sözcükler arası bağlantıyı sağlayan sözdizimsel birimleri çözümlemek gereklidir. Bu çalışma Sümerce uzmanlarınca okunmuş tabletlerdeki metinlerin dilbilimsel özelliklerini tarihsel ve çağdaş Türkçe verilerle karşılaştırmayı amaçlamıştır. Binyılların ve bölgelerin ayırdığı diller arasında sözdizim ve biçimbilim ilkelerinin ışığında karşılaştırmalar yapıldı. Her iki dile ait tipolojik veriler de sunuldu. Sümerce hakkında bugüne kadar araştırma yapan dilbilimcilerin başında; S. Noah Kramer, O. D. Edzard, B. Landsberger, Marıe L. Thomsen, Anton Deimel, Arno Poebel, Jeremy Black, şabor Zolyomi gibi isimler gelmektedir. Türkiye‘de akla gelen isimlerin en başında ise Muazzez şlmiye Çığ, Sümer tabletlerinin okunması ve yorumlanması konusunda başı çekmektedir. Bu dilin grameri ile ilgili çalışan kişilerin başında da; Mebrure Tosun ve Kadriye Yalvaç gibi önemli isimler akla gelmektedir.
Başlama aşamasından bitimine kadar her zaman yanımda olan, değerli fikirleriyle çalışmama yön veren, ihtiyaç duyduğum her anımda yardımını esirgemeyen değerli Danışman Hocam Yrd. Doç. Dr. Mustafa SARICA‘ya teşekkür ederim.

Özet
Geçmişten bugüne tufan hadisesi edebî metinlerde önemli bir yer tutar. Tufan hadisesinin işlenişi yazarların kaynaklarına göre değişiklik gösterse de cezalandırma, arınma ve yeniden doğuş bu eserlerde ortak motif olarak geçer. Modern Türk edebiyatının önemli yazarlarından Mustafa Kutlu’nun Tufandan Önce hikâyesinde Nuh Tufan’ını imleyen birçok metaforun eserin dokusuna ustaca yerleştirildiği görülür. Yazarın kaynaklarının İslamî olması dolayısıyla, eserdeki sembolik unsurlar, göndermeler ve anıştırmaların Kur’an-ı Kerim’deki kıssa, anekdot ve ayetlerle ilintili olduğu görülür. Başka eserlerinde de siyaset ve toplum ilişkisine yer veren yazar, Tufandan Önce hikâyesinde siyasî yozlaşmayı ayrıntılı olarak işler; bir Anadolu kasabasındaki durumla Nuh tufanı arasında benzerlik kurar. Bu çalışmada Tufandan Önce hikâyesi siyaset-toplum ilişkisi bağlamında değerlendirilip Anadolu kasabasındaki durumla Hz. Nuh’un kavmi ve tufan hadisesi arasındaki benzerlikler üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Hikâye, siyaset, tufan, kasaba, metinlerarasılık 

Abstract
From past to present, the flood takes an important place in literary works. Even the discussion of the flood event differs in accordance with sources of writers; punishment, salvation, and rebirth are common motifs in these works. In one of the distinguished writers of Turkish literature Mustafa Kutlu’s story Tufandan Önce, it is seen that many metaphors which refers to the flood of Noah are placed skillfully. Due to the writer’s sources are Islamic, it is seen that symbolic elements, implications and allusions in his work are related to stories, anecdotes and verses of Quran. The writer, who gives place to the relationship between politics and society in his other works as well, discusses political corruption in story Tufandan Önce in detail. He makes an analogy between the situation in an Anatolian town and the flood of Noah. In this paper, the story Tufandan Önce firstly has been examined in term of relationship between politics and society, and then the similarities between the situation in the Anatolian town and the people of Noah and the flood have been discussed. 
Keywords: Story, politics, the flood, town, intertextuality

Öz Medya ve Türk mitolojisi arasındaki süreklilik ilişkisi reklam, pazarlama, ticaret gibi çeşitli yönlerden ele alınmış olsa da televizyon ve Türk mitolojisi arasındaki süreklilik yeteri kadar irdelenmemiştir. Televizyon ve sinemaya uyarlanan kültürel öğeler daha çok Kerem ile Aslı, Köroğlu, Battal Gazi, Malkoçoğlu, Keloğlan gibi halk hikâyelerinden oluşmaktadır. Bu hikâyeler her ne kadar bünyesinde çeşitli mitolojik unsurlar barındırsa da günümüz modern hayatında kendine yeteri kadar yer bulamamaktadır. Çünkü hikâyelerde geçen olayların içerisinde yer alan mitolojik unsurların çoğu bir şekilde aynıdır. Bu durumda folklorik imgeleri oluşturan unsurların görsel olarak dışa vurulması gereklidir. Keza medya ile sözlü kültür birbirlerini etkileme gücüne sahip iki alandır ve söz gelimi Batı dünyasında küresel şirketler, sinema, televizyon, reklam gibi çeşitli sektörlerde mitoloji alanından olabildiğince faydalanmaktadır. Bu şirketlerin dolaşıma sunduğu unsurlar ise çoğunlukla Avrupa-Amerika kültürü kaynaklıdır. Durum böyle olunca da Türk miti ile medya arasındaki ilişkinin yeniden gözden geçirilmesi zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Neticede mit, ilahi bir öyküdür ve bünyesinde kültürel kodlar taşımaktadır. Anahtar kelimeler: Türk mitolojisi, sözlü kültür, medya. Abstract Although the relationship between media and Turkish mythology is discussed in various aspects such as advertising, marketing and trade, the continuity between television and Turkish mythology has not been adequately studied. Cultural elements adapted to television and cinema are mostly composed of folk stories such as Kerem and Aslı, Köroğlu, Battal Gazi, Malkoçoğlu, Keloğlan. Although these stories contain various mythological elements, they cannot find enough space in modern day life. Because most of the mythological elements in the events in the stories are somehow the same. In this case, the elements that make up the folkloric images must be visually expressed. Likewise, media and oral culture are two areas that have the power to influence each other and, for example, global companies benefit from the mythology as much as possible in various sectors such as cinema, television and advertising. The elements that these companies circulate are mostly European-American culture. When this is the case, the necessity to reconsider the relationship between Turkish mythology and the media. As a result, myth is a divine story and carries cultural codes within it.

Öz
Yaşamın her anında ve her alanında mitlerin yaygın kullanımı söz konusudur. Mitler, medya sektörü ve reklamcılık gibi iletişimsel alanların yanı sıra, kendi özünü oluşturan astroloji tarafından da kullanılmaktadır. Astrologlar, gökyüzü hareketlerini hesaplayarak bireylerin gelecekte karşılaşacakları olaylar hakkında kehanette bulunmayı ve onlara rehber olmayı yarı-dinsel tonlarla vaaz ederler. Böylesi bir özellik astrolojinin, siyaset tarafından medya yoluyla kullanılmasını sağlamaktadır.
Bu çalışma, medyanın astroloji yoluyla okuyucuyu eylemsizlik ya da eylemliliğe nasıl yönlendirdiğini ortaya çıkarmayı amaçlamıştır. Bu noktada, astrologların hangi manipülatif stratejilerle kimler adına hegemonya oluşturmaya çalıştıkları önemlidir. Amaç doğrultusunda, siyasal iktidara yakın olan Sabah, Bugün, Habertürk ile muhalif çizgideki Sözcü, Cumhuriyet, Hürriyet/Posta gazetelerinin 2014-2015 yıllarındaki siyasal içerikli astrolojik haber, röportaj, yorum niteliği taşıyan metinleri belirlenmiştir. Bu medya metinlerine, astrolojinin yoğun olarak kullandığı mitlerin manipülatif özelliklerinde dolayı, söylemsel manipülasyon çözümlemesi uygulanmıştır. Bulgular, gazetelerin okuyucuları kendi ideolojileri çerçevesinde eylemsizliğe ya da eylemliliğe yönlendirmeyi hedeflediklerini göstermektedir. Ayrıca, kitleler üzerinde iktidara yönelik bir tutum oluştururlarken, aynı zamanda kendi aralarında örtük bir mücadele içinde oldukları anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Medya, Astroloji, Mitoloji, Mit, Manipülasyon, Hegemonya, Kimlik.

The Power Struggle under the Stars: The Construction of Hegemony and Identity

Abstract
Myths in every field and in every moment of life are widely in use. Myths, such as the media and advertising industry as well as a communicative space, its essence are used by astrology. Astrologers, by calculating the sky movements, preach individuals to foretell about the events they may encounter in the future and to be their guide in quasi-religious tones. Its such a feature, allows it to be used by politics through the media.
This study aims to reveal how media drives the reader to action or inaction by astrology. At this point, with which kind of manipulative strategies and for whom astrologers try to establish hegemony is important. For this purpose, the astrological news, interviews, comments containing political content were determined from the Sabah, Bugün, Habertürk which is closer to political power, and Sözcü, Cumhuriyet, Hürriyet/Posta which is opposition newspapers’ in the years 2014-2015. Because of the manipulative characteristics of the myths which are used by astrology widely, discursive manipulation analysis has been applied to these media texts. The findings show that newspapers aim at directing the readers to action or inaction within the framework of their own ideology. In addition, while creating an attitude towards power over the masses, at the same time it’s understood that they are in an implicit struggle among themselves.

Keywords: Media, Astrology, Mythology, Myth, Manipulation, Hegemony, Identity.

Viking gemileri 9. yüzyılda o zamanki adıyla Konstantinopolis’e demir atmış, şehri istila etmek için dört bir taraftan saldırı gerçekleştirmişti. Viking askerleri, o dönem bu şehri almayı başaramadı ama günümüzde Viking kültürü dünyanın her yerinde olduğu gibi ülkemizde de hiç olmadığı kadar popüler. Thor gibi çizgi roman uyarlaması filmler ve Vikings gibi televizyon dizileriyle İskandinav mitolojisine ve Vikinglere duyulan ilgi her geçen gün büyüyor. Viking kültürünün müzik sahnesindeki elçiliğini ise Amon Amarth yapıyor. İsveçli grup şarkı sözlerinden sahne şovlarına kadar attıkları her adımda Viking kültürünü yaşatıyor.

Uğur Kılınç “Mitolojinin Müziği” ana başlıklı bu kapsamlı araştırmasında heavy metal ve İskandinav Mitolojisinin tuhaf evliliğinden doğan melodilerin peşinden gidiyor. Şarkıların hikayelerini, mitolojiyle bağlantılarını inceliyor, satırların altındaki gizli anlamların izini bir dedektif gibi sürüyor. Yeri geliyor, Amon Amarth’ın vokalisti Johan Hegg’e kayıt cihazını uzatıyor, şarkı sözlerindeki mitolojik altyapıyı bizzat bu Viking cüsseli müzisyenden dinliyor, yeri geliyor, göstergebilimsel çözümleme yöntemiyle grubun diskografisini masaya yatırıyor. Mitolojinin Müziği kadar müziğin mitolojisini de ele alıyor yazar. Ses ve müziğin hikâyesini kabilelerin büyülerinden başlatıyor, notaların yolculuğunu dönemleştirerek irdeliyor ve günümüze uzanmasını hiçbir nüansı atlamadan başarıyla anlatıyor.

Ve tabii konu Amon Amarth’a ve heavy metal’e gelince distortion pedalına basılıyor, elektro gitarlardan çığlıklar yükseliyor, davulun temposu artıyor. Hayatında ağır metal dinlemeyenlere Amon Amarth’ın müziğini son ses dinletebilecek bir araştırma metni bu. Vikinglerin İstanbul işgalini anlatan Varyags of Miklagaard şarkısı eşliğinde okursanız okyanusu ve denizleri aşarak boğaza demir atmış ejderha kafalı Viking gemilerini görebilirsiniz. Odin aşkına, merak etmeyin. Bu defa baltaları ve kalkanlarıyla değil, gitarları, davulları ve nefis hikâyeleriyle gelmiş olmalılar!

- Doğu Yücel

Anlatılan hikâye 1300’lü yılların Anadolu’sundaki yerleşik toplum ile yörüklerin; şehir kültürü ile göçerevli kültürünün; farklı etnik, kültürel ve dinî unsurların çatışmasını merkeze alıyor. Bu çatışmaların yanı sıra, dönemin devlet aygıtlarının ve devlet destekli kurumlarının iktidar yolunda kimler tarafından ve nasıl kullanıldığına dair önemli çözümlemeler mevcut. Ayrıca müstakbel bir merkeziyetçi imparatorluğa temel teşkil edecek olan toplumsal yapının ne derece heterojen ve syncretic olduğunu çarpıcı örnek ve temsillerle gözler önüne seriyor.

Bu çalışmanın amacı; genelde "uydurma" metinler olarak nitelendirilen masalların, estetik biliminin öz-biçim kavramları yönüyle ve söylem çözümlemesinin de olanaklarından yararlanılarak incelenmesidir. Metinden elde edilen veriler yoluyla masalların yüzlerce yılın bilinciyle yoğrulmuş "kurmaca" metinler olduğunu ortaya koyabilmektir. Bu amaçla, Saha (Yakut) Türklerine ait büyü masallarından "Çaaçahaan" metni örnek seçilmiş ve tahlil edilmiştir. Masal; özünü oluşturan millet, o milletin yaşayışı, tarihi, sosyolojik durumu, diğer milletlerle veya kültürlerle iletişimi bağlamında ele alınmıştır. Masalda kullanılan dil ögelerinin her birinin özenle seçilip masala yerleştirildiği, masalın kurgusunun N. Hartmann'ın değerler ontolojisinde söz ettiği tabakaların tamamını barındırdığı görülmüştür. İlk bakışta bir dev masalı gibi görülen yapının, şamanın metafizik yolculuğuna uzanan katmanları irdelenmiştir. İncelemenin sonucunda, Türk şaman kültürünün pek çok ögesinin masal içindeki kodlarına ulaşılmıştır.

2017 yılı İngiliz edebiyat dünyasında T.S Eliot’un dile getireceği gibi “bir iniltiyle” değil “bir patlama ile” kapandı. Hem Yale hem Oxford’da Klasik Yunan Edebiyatı ve Felsefesi üzerine eğitim görmüş, The Times Literary Supplement yazarı, Pennsylvania Üniversitesi’nde Klasik Edebiyat öğretmeni ve Norton Antolojilerinin editörü Emily Wilson’un Odysseia’yı Yunanca aslından İngilizceye çeviren ilk kadın olması en az çevirisinin metodolojisi kadar konuşuldu. Wilson, T.S Eliot’i boş yere çağrıştırmamış olacak; Yeni Eleştiri teorisinin kurucularından olan şairin “Gelenek ve Bireysel Yetenek” denemesinde – elbet üçüncü şahıs erkek zamiri (he) kullanarak- bir erkek şaire öğüt mahiyetinde yazdığı şu satırlar Wilson’a kolaylıkla uyarlanabilir: “Tarih anlayışı sadece geçmişin geçmişte kalma özelliğini değil onun güncelliğini kavramaktır. Tarih anlayışı bir adamın sadece kendi neslini iliklerinde hissederek yazmasını icap ettirmez; onun Homeros’tan başlayarak tüm Avrupa Edebiyatı ve o edebiyatla iç içe geçmiş kendi ülkesinin edebiyatının eşzamanlı şekilde var olduğunun ve eşzamanlı bir düzen oluşturduğunun bilinciyle yazı üretmesini gerektirir.”

Mitoloji, Yeryüzünü, Evreni ve Evren karşısında insanın kavrayamadığı doğa olaylarını anlamaya çalışan ilkel insanın düşgücünün ürünüdür. Mitolojik düşünce ise, mantık öncesi düşünüş biçimidir ve gizemci bir bakıştır. Bir mitin içindeki tüm olup-biteninin; nedenlerinin ve gerekliliğinin günümüz bilimsel düşünce yapısı ve fiziksel dünya bilincimizle kavranması olası değildir.
        Ancak şu da bir gerçektir ki büyüsel örtülere bürünmüş bir mitolojik öykünün bile insanlık tarihinde bir gerçekliği vardır. İnsanın ilk çığlığı, korkusu, türküsü dillenmiş, söze dökülmüş, taşa kazılmış, şiire taşınmış ama en önemlisi tüm bunlar insanlığın genlerine, bilinçaltına yerleşmiştir.
Mitolojinin bu masalımsı halinden ötürü onu küçümseyen ve faydalı bir bilgi olarak görmeyen düşünüşe karşı Amerikalı yazar Thomas Bulfinch’in (15 Temmuz 1796 - 27 Mayıs 1867) hazırlamış olduğu bir eserdir bu çalışma. Bulfinch’e göre mitoloji iyi bir şekilde bilinmeden ne günümüz yazarlarını ne klasikleşmiş yapıtları ne de modern edebiyatı anlayabiliriz. Örneğin, Shakespeare’in eserlerindeki mitolojik kahramanlara ya da olaylara yapılan göndermelerin anlaşılamayacağını ileri sürer.  Bu sebeple de mitolojik hikâyeleri hemen hemen herkesin okuyabileceği bir dille kaleme almıştır bu yapıtında. Sadece bilimsel bilginin “faydalı” olduğu şeklindeki baskın görüşün artarak egemen olduğu bir dönemde, deneysel yöntemden yararlanarak mitoloji ile modern edebiyatı birleştirmiştir. Antik Çağ yazarlarından aktardığı örnekleri düzyazı şeklinde, modern edebiyattan alarak örtüştürdüğü örnekleri ise birebir çevirileriyle kullanmıştır. Biz de yazarın bu hassasiyetini göz önünde tutarak sizlere onun eserini, kendi düzenlediği biçimde sunmayı uygun gördük. Borges’in dediği gibi …Bir ağacın, bir yıldızın ya da bir kayanın canlı bir varlığı simgeledikleri gibi, Antik Çağ şiiri de düzyazı demekti.  Modern edebiyatta ise bunlar birbirinden ayrılmış disiplinlerdir artık.
Ülkemizde bugün herhangi bir okumuşa “mitoloji”yi sorduğumuzda, Helen ve Roma Mitolojileri akıllarına gelecektir. Kültürümüzün ve edebiyatımızın beslendiği Fars-İslam, Ural-Altay, Orta Doğu ve Doğu Mitolojisi ilk akla gelenlerden olmayacaktır. Bir Amerikalı olan Bulfinch hazırlamış olduğu bu eserde Hellen ve Roma mitolojilerinin yanı sıra kendi edebiyatlarına yansımış birçok göndermelerin kaynağı olan “Kara Avrupası ve “Kuzey Avrupa” mitolojilerine de uzun uzun yer vermiştir. Böylece hem klasik mitolojiyi, antik yazarlardan yaptığı kendi çevirilerinden ve kendi dilinden, döneminin gençlerine öğretiyor hem de bu sayede sözkonusu gençleri modern edebiyata yönlendiriyor.
Efsaneler Çağı’nı, Klasik Mitoloji’yi genç nesle aktarmadaki başarısıyla türünün ve döneminin ilk örneği olarak saymaktadır Marie Cleary. (Miscuit utile dulcı: Bulfınch's Mythology as a pedagogical prototype, Classical World 78.6 (1985), 591-596) ve ona göre Bulfinch, özsözünde belirttiği “bilgi mutluluk getirdiği takdirde ‘faydalı’dır” şeklindeki düşüncesine, Horatius’un "omne tulit punctum qui miscuit utile dulci (Faydalı olanla hoş olanı harmanlayan, oyun tamamını almış olur)" prensibini temel almış olduğuna dikkat çekmektedir.
        Bulfinch’in Mitolojisi,  yazarın farklı dönemlerde ele aldığı üç çalışmasının bir derlemesidir: Bunlardan, Efsaneler Çağı 1855; Şövalyeler Çağı 1858; Charlemagne Efsaneleri, Ortaçağ Romansları ise 1863 yıllarında ilk baskıları yapılmıştır.
Bu derlemeyi oluşturan bu üç kitap, beş bölüm halinde sunulmaktadır: Efsaneler Çağı: Tanrıların ve Kahramanların Öyküleri (The Age of Fable, or Stories of Gods and Heroes); Şövalyeler Çağı: Kral Arthur ve Şövalyeleri (The Age of Chivalry, or Legends of King Arthur); Mabinogeon (The Mabinogeon); İngiliz Soyunun Kahramanlık Mitleri (Hero Myths of the British Race); Charlemagne Efsaneleri Ortaçağ Romansları (Legends of Charlemagne or Romance of the Middle Ages).
        Eserin Türkçe çevirisi yapılırken, “Bulfinch’s Mythology, Avenel Books Crown Publishers Inc., New York 1978 Edition” adlı basım temel alınmış olup, mitolojide adı geçen Eski Yunanca ve Latince yer ve şahıs adları, mümkün olduğunca yazarın metnine sadık kalınarak Latince şekillerinde verilmeye çalışılmıştır. Bulfinch bu eseri, esas olarak Amerikan ve İngiliz halkına yönelik yazdığı için, onların kültüründe yer etmiş ancak Türk okuyucusunun anlamakta güçlük çekebileceği ve yabancı gelebilecek bazı noktalarda editör ve çevirmen açıklamalarının gerekli gördüğümüz yerlere eklemeyi de uygun gördük.
        Yaklaşık 150 sene önce yazılmış, Amerika ve Avrupa ülkelerinde klasikler arasına girmiş ve defalarca baskısı yapılmış bu eser, Türk okuyucusuna ilk kez, elinizdeki bu çeviri eserle sunulmaktadır. Bugüne kadar Türk bilim insanları ya da aydınları tarafından yazılan ya da diğer dillerden Türkçe’ye çevirilen mitoloji kitapları/ sözlükleri arasında, mitoloji ve mitolojik tarihin anlaşılmasında son derece “faydalı” ve önemli bir yere sahip olacağını düşündüğümüz eserin, son kısmına eklenen sözlük ile birlikte, yazarın da belirttiği gibi, oturma odanızın ya da kütüphanenizin en temel eserlerinden ve en önemli sözlükleri arasına gireceği ve büyük bir boşluğu dolduracağı inancındayız. 
Bülent Öztürk
İstanbul, 2011

Mitoslar, anlamsız, boş zamanlarda anlatılmak için uydurulmuş fantastik masallar değildir. Mitoslar, insanlığın bugüne gelişinin öyküsünü verebilecek kültürel zenginlikler içeren, hatta hayatımızı şekillendiren, sınırlamalar getiren, kültür dediğimiz şeyin DNA'sıdır...

Mitoloji; insanların yaratılışı sırasında gelişen inançlar ve efsaneler
bütününe verilen addır. Her toplumda olduğu gibi Türklerde de mitolojik
olaylar ve efsaneler, genel olarak Türk kültürünü, inancını ve dolayısıyla
yaşam biçimini şekillendirmiştir. Bu bağlamda oluşan kültür, köklü bir yer
tuttuğundan dolayı, etkileri yüz yıllardır devam etmektedir.
Genellikle doğa olayları ile açıklanmaya çalışılan bu mitolojik olaylar
içerisinde renkler de önemli bir yere sahiptir. Yaşamın her alanında çeşitli
anlamlar yüklenen renkler, zaman zaman ad, soyad, lakap, yer ve yön
adları olarak kullanıldığı gibi, içinde bulunulan duygu ve düşünceleri ifade
etmek amacıyla da kullanılmış ve de kullanılmaya devam etmektedir.
Dolayısıyla günümüzde de Anadolu’nun her köşesinde sıkça karşımıza
çıkmaktadır.
Bu çalışmada Türk kültüründe renkler ve sosyal yaşama olan etkileri
ile Türklerin bu renklere yüklemiş oldukları anlamların, Türkistan’dan
Anadolu’ya ne şekilde taşındığı; atasözleri, deyimler, özlü sözler, dualar
ve beddualar çerçevesinde Gaziantep örneği incelenerek açıklanmaya çalışılacaktır.

Güneşli bir Ankara günü Aydın Hocamla Kızılay'da buluştuk. Biraz heyecanlıydım. Biraz da soruları hazırlayabilmek için gece uykusuz kalmanın ceremesini çekiyordum. Aklımda neyi nasıl sorsam düşünceleri dönüp duruyor, bir yandan da uykusuz zihnimin beni hocaya karşı mahcup etmesinden çekiniyordum. Bu düşüncelerle anlaştığımız kafede oturup beklemeye başladım. Çok bekletmeden göründü Aydın Hoca. Gelir gelmez muhabbet etmeye başladık. Nasıl olduğunu anlamadan akademiden, toplumdan, kültür-sanattan bahsettiğimiz sıcak bir sohbetin içinde buldum kendimi. Aydın Hoca'nın samimi tavrı, nazik davranışları yavaş yavaş üzerimdeki çekingenlikten kurtulmamı sağladı. Yaklaşık üç saat süren görüşmemizden sonra bir dost kalple tanışmanın mutluluğu ve kitabı üzerine yapılmış söyleşiden çok daha fazlasıyla ayrıldım yanından. Sohbetimizin renkli anlarına eşlik edemeseniz de sizi kitap hakkında yaptığımız söyleşiyle baş başa bırakmak istiyorum.

Özet Günümüz tüketim çağında şirketler ve reklam verenler, daha fazla kitleye ulaşmak adına birçok reklam stratejisi kullanmakta, müşteri potansiyellerini arttırmak adına sayısız yönteme başvurmaktadırlar. Fakat buna rağmen günümüzde çoğu reklam ya birbirine çok benzemekte ya da birbirlerinden feyzalmaktadır. Bu noktada, fark yaratmak, ilgili ürüne dair güçlü anlamlar yüklemek ve tüketiciyi etkilemek adına içerisinde birçok kültürel ve görsel kod barındıran mitolojik öğelerden yararlanmak reklamcılık noktasında farklı bir strateji olarak kabul edilebilir. Bu nedenle, bu çalışmada Yunan Mitolojisinde yer alan bazı temel öğelerin Türk reklamlarında nasıl resmedildiği vurgulanacaktır. İlgili çalışmada Türk Televizyonlarında yayınlanmış iki farklı reklam filmi göstergebilimsel analiz ile incelenecek, reklamcılıkta Mitolojinin etkileri ve yansımaları vurgulanacak böylelikle Yunan Mitolojisi ve reklam ilişkisi Türk reklamları özelinde ortaya konacaktır. Abstract In today's consumption era, companies and advertisers use many advertising strategies to reach more audiences, and use numerous methods to increase customer potential..However, nowadays, many advertisements look alike or draw inspiration from each other. At this point, so as to create a difference, to have strong meanings about the product concerned and to impress the consumer, taking advantage of mythological elements that contain many cultural and visual codes can be considered as a different strategy at the point of advertising. For this reason, in this study, it will be emphasized how some basic elements in Greek Mythology are depicted in Turkish commercials. In this study, 3 different commercial films published in Turkish Television will be examined by semiotic analysis, the effects and myths of mythology in advertising will be emphasized, and the relationship between Greek Mythology and advertising will be revealed in the Turkish advertising.

İlkel insan zihninden halk kültürüne doğru uzanan çizgide, ilk günah, kötü ruh/şeytan, korku, ebedi hayat kaynağı, ev iyesi, tabular/yasaklar ve kaçınmalar, hazine bekçiliği alt başlıklar altında yılanın Ceyhan halk kültürü ve edebiyatına yansımaları incelenmiştir

Jean Paul Roux (1925-2009) uzun yıllar boyunca Orta Asya ve Türk Kültürü hakkında araştırmalar yapmış ve kitaplar yayınlamıştır. Doğu Uygarlıklarının dilleri ve yaşamları hakkında eğitim görmüş ve 1966 yılında doktora ünvanına sahip olmuştur. Araştırmaları çoğunlukla doğu kültürleri, İslam sanatı ve mitler, semboller üzerine yoğunlaşmıştır.

“Hermetik Aydınlanmanın İzinde Thoth, Hermes ya da Mercurius”, Kutadgubilig, 21, Mart 2012: 289-331.

ABSTRACT

Hermes, the god, who gave his name to Hermetic tradition, or Mercurius as named in Rome originally came from Thoth, Egyptian god. Thoth cogitated as lord or interpres of divine word behind the architecture of divine temple as much as of world, was identificated as divine will that invented inscription and taught it to humankind in respect of Egyptian hieroglyph. Moreover Thoth whom we see in the myth of resurrection of Osiris, the one of most significative and momentous characters, with his act, was considered as one of actors in Egyptian funeral rites and described as divine mediator who carried soul of dead to afterlife. Briefly, Thoth who acted an important part in triangle of life, temple and death, transferred some of own qualities to Hermes or Mercurius in Greco-Roman belief, and considered as the centered god of Hermetic tradition of which system was built (or was revealed elements of its mystery) in following period. Consequently this divine identity, especially in Egypt, was conceived as mediator of divine illumination for personas who desired to reach to mystery of life and wisdom. In our article, we research significative character of Thoth that has not been studied widely hitherto in our country, and the Hermes and Mercurius face of this divine identity, lastly we present ascetic Hermetic illumination generally.

ÖZET

Hermetik geleneğe ismini veren tanrı Hermes ya da Roma’daki adıyla Mercurius köken bakımından Mısır tanrısı Thoth’a dayanır. Thoth, evrenin olduğu kadar kutsal tapınak mimarîsinin arkasındaki kutsal kelamın sahibi ya da yorumcusu olarak düşünülmüş, bunun yanında Mısır hiyeroglifleri nezdinde yazıyı bulup insanlara öğreten kutsal irade olarak kimliklenmiştir. Yine Mısır pantheon’unun ve mitolojisinin en belirleyici ve en mühim karakterlerinden olan tanrı Osiris’in diriliş öyküsünde karşımıza çıkan Thoth, üstlendiği rolden ötürü, Mısır cenaze törenlerinin de başrol oyuncularından olmuş ve ölenlerin ruhlarını öte-aleme taşıyan kutsal aracı olarak resmedilmiştir. Özetle yaşam, tapınak ve ölüm üçgeninde önemli bir rol üstlenmiş olan Thoth, Yunan-Roma düşüncesindeki Hermes ya da Mercurius’a niteliklerinin bir kısmını aktarmış olup sonraki dönemde sistematiği oluşturulan (ya da gizem unsurları ifşa edilen) Hermetik geleneğin temelindeki tanrı olarak düşünülmüştür. Netice itibariyle bu kutsal kimlik, bilhassa Mısır’da, yaşamın sırrına ve bilgeliğe ermek isteyenler için kutsal aydınlanmanın en önemli aracı unsurlarından sayılmıştır. Çalışmamızda bugüne değin ülkemizde üzerinde pek durulmamış olan tanrı Thoth’un belirleyici karakterini ve bu kutsal kimliğin Hermes / Mercurius yüzünü irdeleyip son olarak çileci Hermetik aydınlanmayı genel hatlarıyla ortaya koyacağız.

Keywords: Egyptian Mythology, Greek, Hermes, Hermetism, Mercurius, Roman, Thoth.

"Size özgür olduğunuzu anlatmaya geldim. Yıllar önce bilincim, insanlığı kendi gelişimleri için terk etti. Bu gelişimin tamamlanmaya yaklaştığını görebilmek için geldim ancak korku ve yanılgılardan engellendiğini gördüm. Kendinize psişik zırhlar yapıp onlara büründünüz, vizyonunuz kısıtlı, hareketleriniz acı dolu ve hantal, cildiniz pörsümüş ve ruhunuz güneşin altında pişmiş adeta. Ben kaosum! Ben sanatçılarınızın ve bilim adamlarınızın üzerine ritimler inşa ettikleri özüm. Ben çocukların ve soytarıların mutlu bir anarşi içinde güldüğü ruhum. Ben kaosum! Hayattayım ve size özgür olduğunuzu söylüyorum!" Eris Discordia Yazıma tanrıça Eris'e günümüzde (hala) tapınan grupların kutsal kitabı Discordia'dan bir parça alıntılayarak başladım. Yunan mitolojisin deki tanrıça Eris, Roma mitolojisinde Discordia olarak karşımıza çıkmaktadır. Adını ağzımıza almaktan dahi çekindiğimiz bu mitolojik karakter ve astrolojide çok da fazla bilinmeyen bir cüce gezegen olan Eris'e kapsamlı bir bakış atalım: Eris'in 21.10.2003 yılında çekilen ilk fotoğraflarını takiben 5 Ocak 2005 tarihinde Mike Brown tarafından saat 11:20'de (1) varlığı resmi olarak kanıtlanmıştır. Eris'in gelişi bulunduğu günden yaklaşık 10 gün önce gerçekleşen Hint Okyanusu depremi ile iddialı bir şekilde ken dini göstermiş ve 230.000'den fazla insanın ölümü ile aynı zamana denk gelmiştir. Aynı yıl Amerika'yı vuran Katrina kasırgası, yine milyonlarca dolar zarar ve 1836 kişinin hayatını kaybetmesi ile sonuçlanmıştır. Bu cüce gezegenin buluşunu takiben uzaydaki karanlık maddenin %22 (dark matter) ve karanlık enerjinin %74 oranında bulunduğu ispatlanarak bilim dünyasında büyük heyecan uyandırmıştır. Gezegenler bulundukları tarihi takip eden seneler içerisinde etkilerini hızlı bir şekilde insanların hayatlarına sokarlar. Örneğin Pluto gezegeninin keşfini takiben atom çekirdeğinin bölündüğü kanıtlanmış ve nükleer güç bulunmuştur. Neptün gezegeninin bulunuşu sonrasında ise anestezinin keşfi gerçekleştirilmiştir. Eris'in bulunur bulunmaz Pluto'yu gezegenlikten çıkartarak bilim adamlarını ikiye bölmesi gezegenin astrolojik etkilerini anlamamız için harika bir örnektir! Rakamlar ve astronomik veriler ile Eris'i incelememiz gerekirse;

Vol-1 / Cilt-1 (First 5 Languages / İlk 5 dil)

TURKISH MYTHOLOGY DICTIONARY
TURKISCH MYTHOLOGİE WÖRTERBUCH
TÜRK MİTOLOJİ SÖZLÜĞÜ
TÜRK MİFOLOGİYA LÜĞƏTİ / SÖZLÜYÜ
TÖREK MİFOLOGİYA SÜZLEGE
القاموس الأسطوري التركي
فرهنگ لغت اساطير تركى
تورك آفسانه لغاتي
СЛОВАРЬ ТУРЕЦКОЙ МИФОЛОГИИ
СЛОВНИК ТУРЕЦКОЙ МІФОЛОГІЇ

English – German – Turkish – Azerbaijani – Tatarian – Russian – Ukrainian – Arabic – Persian
Concepts and Meanings

Englisch – Deutsch – Türkisch – Aserbaidschanisch – Tatarisch – Russisch – Ukrainisch – Arabisch – Persisch
Begriffe und Bedeutungen

İngilizce – Almanca – Türkçe – Azerice – Tatarca  – Rusça – Ukraynca – Arapça – Farsça
Kavramlar ve Anlamları

İngiliscə – Almanca – Türkcə – Azəricə –Tatarca – Rusca – Ukraynaca – Ərəbcə –Farsca
Məfhumlar ve Mənaları

İnglizçä – Almança – Törekçä – Äzeriçä – Tatarça – Rusça – Ukrainça – Ğaräpçä – Farsıça
Töşençälär häm Mäğnälär

Английский – Немецкий – Турецкий – Азерский – Татарский –Русский – Украинский – Арабский – Персидский
Концепции и значения

Англійська - Німецька - Турецька - Азерська - Татарська - Російська - Українська - Арабська - Перська
Поняття та значення

الإنجليزية –  الألمانية – التركية – الأذربيجانية – التتارية – الروسية – الأوكراني – العربية – فارسية
الشروط والمعاني

انگليسى – آلمانى – تركى – آذربايجانى – تاتارى – روسى – اوكرانى – عربى – فارسى

Türkler, tarih boyunca birçok toplumla karşılaşmış ve bu toplulukların kültür ve mitolojileriyle etkileşmiştir. Bundan dolayı atasözü ve deyimler açısından Türkçe, zengin diller arasında sayılabilir. İslamiyetin kabulüyle Türkler, hayatın her alanında köklü değişimle yüzleşmiştir. Sözlü anlatı geleneği de bu değişim sürecinden etkilenmiştir. Bu çalışmada sözlü anlatı ürünlerinden olan atasözleri ve deyimler taşıdıkları mitik anlam açısından incelenmiştir. Atasözleri ve deyimler bir toplumun duygu, düşünce, inanç ve kültür yapısını yansıtması bakımından büyük önem taşımaktadır. Atalar, sözleriyle gelecek nesillere fikir ve öğüt taşırlar. Atasözleri ve deyimler, öğüt taşımanın yanı sıra bazılarının ise mitolojik unsurlar da taşıdığı belirlenmiştir. Çalışma kapsamında peygamber adları taşıyan atasözü ve deyimler tespit edilerek bunların mitik arka planları incelenmiştir. Çalışmada "1. İsa'yı küstürmek, Muhammet'i de memnun edememek, 2. Hem İsa'yı hem Musa'yı memnun etmek, 3. Her firavunun bir Musa'sı çıkar (olur), 4. Her Musa'nın bir firavunu var, 5. Nuh der peygamber demez, 6. Nuh nebiden kalma / Hazreti Nuh'tan kalma, 7. Her Yusuf güzel olmaz, 8. Güzellikte Yusuf, 9. Halil İbrahim sofrası, 10. Halil İbrahim bereketi, 11. Eyüp sabrı, 12. Hazret-i Âdem kıyafeti, 13. âdemelması, 14. Âdemin çektiği dili belâsı, 15. âdemoğlu / Âdem evladı / Âdem oğlanı, 16. Âdem baba, 17. âdembabaya dönmek, 18. âdembaba gibi, 19. Mühür kimde ise Süleyman odur, 20. Dünya (Peygamber / Hazret-i / Sultan) Süleyman'a (bile) kalmamış, 21. Kul bunamayınca / bunalmayınca / sıkılmayınca / sıkışmayınca Hızır yetişmez, 22. Hızır gibi (imdada) yetişmek, 23. Hızır'a külah giydirir, 24. Her geceyi Kadir, her gördüğünü Hızır bil, 25. Hızır uğramış / Hızır eli değmiş, 26. Hızır bereketi" örnekleri esas alınarak atasözü ve deyimin mitolojiyle ilişkisi ortaya konulmuştur.

Bir Makale Eleştirisi: "Türk Reklamlarında Mitolojik Esintiler: Vestel ve Casper Reklamlarının Yunan Mitolojisi Bağlamında Göstergebilimsel Analizi" / Criticism of an Article: “Semiotic Analysis of Vestel and Casper Ads in The Context of Greek Mythology”

Mitler, en eski/arkaik dönemlerden beri insanların çevrelerindeki dünyayı ve evreni anlama çabalarının bir tezahürüdür. Dünyanın yaratılışından kıyamet anlayışına; bir varlığın yaratılışından eşyanın tabiatına kadar birçok sorunun cevabı, mitler aracılığıyla verilmeye çalışılmıştır. Bu bakımdan mitler arkaik insanın felsefî, dinî ve bilimsel yaklaşımlarını ihtiva eder. İnsan, dünyayı mitler aracılığıyla yorumlamış, dünya ve evrendeki yerini tayin etmiştir. Mitler geçmişte olduğu gibi bugün de insan hayatının ayrılmaz bir parçası olarak varlıklarını tedrici olarak devam ettirmektedir. İnsan eliyle yaratılan birçok unsurda mitlerin izlerini tespit edebilmek mümkündür. Özellikle güzel sanatlar; edebiyat, sinema, tiyatro, resim, müzik, heykel ve mimari gibi birçok alanda kendine yer bulan mitler, günümüz dünyasının üretim-tüketim anlayışları içerisinde de kullanılmaktadır. Bu bakımdan üreticilerin mitolojiden esinlenen ürünlerle marka ve model karakteristiği oluşturmaya çalışmalarının yanı sıra, bu ürünlerin pazarlama ve reklam süreçlerinde de mitolojiye müracaat ettikleri bilinmektedir. Reklam ve pazarlama politikalarında yer alan mitolojik unsurlar, mitolojinin günümüzdeki gücü ve etki derecesini ortaya çıkarması bakımından önemli olmakla beraber, bu çalışmaların titizlikle yapılması gereğini de beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada, “Türk Reklamlarında Mitolojik Esintiler: Vestel ve Casper Reklamlarının Yunan Mitolojisi Bağlamında Göstergebilimsel Analizi” başlıklı çalışmadaki mitolojik inceleme hataları ele alınacaktır. Vestel ve Casper reklamlarında yer alan mitolojik unsurların Yunan mitolojisiyle ne derece ilgili olduğu tartışılarak, yazarın hareket noktasındaki aşırı yoruma varan ifadeler incelenecektir. ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Myths are a manifestation of people's efforts to understand the world and the universe around them since the earliest/archaic periods. The answer to many questions, from the creation of the world to the understanding of the apocalypse, from the creation of a being to the nature of Things, has been tried to be given through myths. In this respect, myths contain the philosophical, religious and scientific approaches of archaic man. Man has interpreted the world through myths and has determined its place in the world and the universe. As in the past, myths gradually continue to exist as an integral part of human life today. It is possible to identify traces of myths in many elements created by human beings. Myths, especially fine arts, literature, cinema, theatre, painting, music, sculpture and architecture, as well as many areas of today's world's production-consumption understandings find their place in. In this respect, it is known that manufacturers have applied to mythology in marketing and advertising processes as well as trying to create brand and model characteristics with products inspired by mythology. The mythological elements in advertising and marketing policies are important in terms of revealing the power and influence of mythology today, but they also bring about the need for scientific studies to be carried out with care. In this study, “Semiotic Analysis of Vestel and Casper Ads in The Context of Greek Mythology” will be discussed. To what extent the mythological elements in the Vestel and Casper advertisements relate to Greek mythology will be discussed and the expressions leading to the overinterpretation of the author's point of action will be examined.

İnsanoğlu çağlar boyunca dünyanın dört bir köşesine dağılmış olsalar da ortak bir geçmiş ve
bilince sahiptir. Her ne kadar yaşadıkları coğrafya ve inançları dolayısıyla farklı kültürel
yapılan oluşturmuş olsalar da kökende benzerlikleri fark etmemek neredeyse imkansızdır.
Örneğin Orta Asya Türk kültürüne ait Dede Korkut hikayelerinden biri olan Tepegöz
efsanesinin Antik Yunan kültürüne ait hikayelerde de yer aldığı bilinmektedir. Türklerde
Tepegöz olarak bilinen bu mitolojik varlık, Yunan mitolojisinde Kiklop olarak bilinmektedir
(Ulutaş, 2017).
Ayrıca günümüzde dünyanın çok büyük bir kısmının inanmakta olduğu semavi dinlerde dahi
mitolojik hikâyelerden kalıntılar bulmak mümkündür. Örneğin tüm semavi dinlerin ortak
anlatılarından olan Nuh Tufanı efsanesi eski Mezopotamya mitolojilerinden olan Gılgameş
efsanesine dayanmaktadır (Göğebakan, 2016). Bir zamanlar Arapların gök tanrısı Aştar’ın
zamanla Mezopotamya’nın güzel Tanrıçası İştar’a, onun da Mısırlı İsis’e dönüşmesi ve İsis’in
Yunanistan’da Afrodit olması da bu kültürel mirasların üzerinde inşa edilen medeniyetlere
başka bir örnektir. Öyle ki bu pagan inanlarını yıkmak isteyen semavi dinlere inanan büyük
uygarlıklar, bu inançların sembollerinden yok edemediklerini kendi inanç sistemlerinin birer
parçasına dönüştürmüşlerdir. Örneğin Afrodit Roma uygarlığına Venüs olarak geçmiştir. Roma
uygarlığındaki insanlar için güneşi selamlamak tanrı ve tanrıçalarına olan saygının bir
ifadesidir. Venüs’te sabahları görünen bir gezegen olarak sabah yıldızı adı ile de anılmıştır. Son
dönemlerde Netfilix’te yayımlanmış Lucifer (Şeytan) disiznde Lucifer’ın soyadı Morningstar
olarak seçilmiştir. Morning Türkçe sabah Star ise yıldız demektir. Ayrıca Roma pagan
inancında güneş de Yunan Tanrısı Apollon’u sembolize etmektedir. Hıristiyanlık sonrası bu
inançları yıkamayan kilise çareyi bu sembolleri hıristiysanlığa aktarmakta bulmuştur. Venüs’ün
o zamanlardaki adı olan Lucifer’ı şeytan ile güneşi de İsa ile ilişkilendirerek pagan inancındaki
değerleri kendi değerlerine dönüştürmeyi başarmıştır (Russel, 2001; Erkan , 2018).
Bu ve benzeri mitolojik unsurların modern dünyaya yansımalarını çoğaltmak mümkündür.
Ayrıca bu etkileşimler sadece inanç sistemlerinde olmamıştır. Her ne kadar bu mitolojik
unsurlar eski insanların dini inanışlarından gelse de, mitoloji insanoğlunun kültürel yaşantısının
neredeyse her kademesine girmiştir. Yukarda örneğini verdiğimiz Netfilix dizisi Lucifer buna
güzel bir örnektir. Buradan yola çıkarak bu çalışmada mitolojik unsurların kültür ve sanat
alanındaki tasarım unsurlarındaki etkileri incelenecektir.

Orta Asya’nın İslamiyet öncesi dönemi hakkında üretilen pek çok Rusça eser, ancak SSCB’nin dağılmasından sonra Türkiye Türkçesine aktarılabildi, bu konuda daha fazla çalışma yapılmasına ihtiyaç var, ancak bu konuda araştırmacı yetiştirmek de kolay değil.

‘Türk Canavarları Sözlüğü’nün Özbek, Kırgız ve Azerilerdeki mitolojileri de içeriyor olması, bu kitap için çok kapsamlı bir araştırma yapıldığını gösteriyor. Bu küçük sözlük, bazı geleneklerin mitolojik kökenlerini eğlenceli bir dille açıklaması bakımından, hem araştırmacıların hem de kültür tarihi meraklılarının kitaplığına eklenmeyi hak ediyor.

Mitoloji, söylencelerinden daha ziyade, geniş halk kitlelerinin doğa olaylarını ve yaşadıklarını yorumlayış biçimidir. Çocukluğumdan bu yana merakım olan mitoloji ile mesleğime olan saygımı birleştirerek, Dünya Mitolojilerinde (hikaye, destan, efsane, anlatı, öykü vs.) yer alan madenler ve madencilik konularını bağdaştırmaya çalıştım. İlginizi çekeceği umuduyla,

Nadir AVŞAROĞLU
Maden Mühendisi

ÖZET: Süreklilik gösteren, başlangıcı ve sonunun kesin ifadelerle belirtilmediği, kısacası
sonsuz bir zaman dilimi içerisinde okuyucuya sunulan mitolojik kahramanlar ve hikâyeleri
yıllardır diğer sanat dallarına olduğu gibi edebiyata da malzeme sağlamaktadır. Her
toplumda, kültürde ve dilde, bugün hala ya bir eser içerisinde bir bölümde, ya karakterlerin
kurgulanmasında, ya da günümüze uyarlanmasıyla okuyucuyla buluşabilmektedir. Kurgu
ile gerçek dünya arasında düşündüren, egzotik, yaşanılan çağa ait olamayacak kadar
olağanüstü olayların ve karakterlerin anlatıldığı hikâyeler, romanlar ve özellikle drama
eserleri okuyucunun ve seyircinin ilgisini çekmektedir.
Mitolojik öğelerden esinlenilerek yaratılan eserler, konu itibariyle, aslında kendinden
öncekilerden tamamen farklı değildir. Farklılık olarak ortaya çıkan yazarın, yaşadığı
kültüre, dile, döneme ve bireysel dünya görüşüne bağlı olarak, motiflerde, ağırlık
noktalarında, iletilmek istenen mesajda ya da okuyucuyu sürüklemek istediği kurgu
dünyasında yaptığı değişikliklerle kendi mitlerini oluşturmalarıdır. Bu çalışmada, Antik
Yunan yazarlarından Euripides, Alman yazar Johann Wolfgang von Goethe ve Türk yazar
Selahattin Batu’nun, eserlerinde ortak mitolojik kahraman olarak Iphigenie konusunu nasıl
işlediklerine değinilecek, benzerlikleri ve farklılıkları karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır.
Sonuç olarak bu mit’in adı geçen yazarlar tarafından etki-etkilenme bağlamında yeniden
yazımı, kısacası metinlerarasılığı üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler: İphigenie, Euripides, Goethe, Selahattin Batu, metinlerarasılık.

ZUSAMMENFASSUNG: Mythologische Helden und deren Sagen, die sich innerhalb
eines ewigen, dauerhaften Zeitraumes darlegen lassen, sind über Jahre hinweg die Stoffe
der Literaturwissenschaft wie der anderen Kunstgattungen. In jeder Gesellschaft, Kultur
und Sprache kommen sie auch heutzutage sowohl innerhalb eines Teils des Werkes, sowie
durch die Gestaltung dessen Figuren oder durch die Vergegenwärtigung mit dem Leser
zusammen. Unter anderem erregen die Erzählungen, Romanen und besonders Dramen,
die zwischen Fiktion und Wirklichkeit nachdenken lassen und zudem die exotischen
bzw. außergewöhnlichen, sogar anachronistischen Ereignissen sowie Figuren schildern,
Aufmerksamkeit bei dem Publikum.
Die Werke, die von den mythologischen Elementen inspirierend geschaffen werden,
sind nicht anders als die vorigen Geschriebenen. Das, was als unterschiedlich auftritt,
ist eigentlich die Reproduktion bzw. die Entstehung eigener Mythen des Autors durch
die Veränderungen der Motiven, Schwerpunkte, Lehre und der Phantasiewelt je nach
dessen Kultur, Sprache, Zeit und Mentalität. In vorliegender Arbeit wird versucht,
vergleichend zu erwähnen, wie der klassische griechische Autor ‚Eurupides‘, der deutsche
‚Johann Wolfgang von Goethe’ und der türkische ‚Selahattin Batu’ den Stoff Iphigenie
als eine gemeinsame Heldin behandelten, indem deren Ähnlichkeiten und Unterschiede
festgestellt werden. Abschließend wird die Reproduktion im Hinblick auf die gegenseitige
Wirkung bzw. Intertextualität sogenannten Mythos im Rahmen der Werke dieser Autoren
herausgefunden.
Schüsselwörter: Iphigenie, Euripides, Goethe, Selahattin Batu, Intertextualität.