Konflikty Zbrojne

Artykuł traktuje o problemie definiowania pojęcia „stabilność polityczna” państwa. Głównym jego celem jest odpowiedź na pytanie, co znaczy stwierdzenie, że dane państwo jest stabilne politycznie. Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej wyjaśniany jest leksykalny sens słów: „stabilny”, „stabilność” i „stabilizacja”. W drugiej części analizowane jest rozumienie znaczenia terminu „stabilność polityczna” w piśmiennictwie politologicznym. Trzecia część artykułu poświęcona jest omówieniu kwantytatywnych prób ujmowania sensu pojęcia stabilności politycznej. W zakończeniu podjęta została próba zdefiniowania przedmiotowego terminu polegająca na syntezie elementów najczęściej spotykanych w propozycjach wyjaśniania istoty stabilności politycznej; oceniono związek między istnieniem stabilności politycznej a podstawowymi typami reżimu politycznego: demokracją i autorytaryzmem; oraz zidentyfikowano główne podejścia konceptualne w pojmowaniu przedmiotowego terminu (Krzysztof Trzciński, Czym jest stabilność polityczna państwa?, "Przegląd Politologiczny" 2/2015, s. 37-47, DOI: 10.14746/pp.2015.20.2.3)

Rozwiązanie wszystkich przywołanych tu problemów powinno umożliwić udzielenie odpowiedzi na zasadnicze pytanie postawione w tym opracowaniu: jak właściwie podejść dziś do tworzenia i implementacji zwycięskich strategii? Jak uczynić je wygrywającymi? Co powinniśmy zmienić w obecnej sztuce strategicznej? Czemu poświęcić więcej czasu, wysiłku, miejsca? Co powinniśmy wyeliminować z obecnej praktyki? I wreszcie, jakie optymalne podejście winniśmy przyjąć, które uprawdopodobniać będzie odniesienie sukcesu w przypadku konieczności stosowania siły?

This chapter discusses the problems associated with the Kashmir conflict in the ethnic-religious context. It focuses on the determinants of historical and contemporary situation in India's Jammu and Kashmir provinces – especially the Kashmir Valley, inhabited by a Muslim majority. This territory is subject to Pakistani claims, which are based on religious ties. The reference to the extremely rich and diverse cultural heritage of Kashmir, its centuries-old tradition of peaceful coexistence of the followers of different denominations, encourages a reflection that it is not religious differences per se that underlie the contemporary Kashmir conflict, but rather the new geopolitical situation and its politicisation effectuated by the South-Asian political elites since the 1930s. It was the time when, within the framework of the competition between the activists of the Congress and the Muslim League, the idea of division of the subcontinent and creation of a separate state for Muslims from the British India came into being. This division had contributed to the start of the longest international conflict in the postwar history. Values recognized by a particular religious group as uncontested often become the basis for political mobilization , especially if a feeling that they are being threatened is intentionally created. The Indo-Pakistani conflict cannot be described as a religious struggle; religious differences are only used as a political tool for its escalation. The politicisation of identity and emphasis of religious and ethnic differences for this purpose is a tactic with which we have dealt for over six decades in the Kashmir context and the broadly understood relations between India and Pakistan.

Armia egipska po całkowitej klęsce poniesionej w czasie wojny sześciodniowej podjęła olbrzymi wysiłek zmierzający do zwiększenia swojej efektywności i umiejętności bojowych. Analiza trzech konfl iktów zbrojnych (wojna sześciodniowa, wojna na wyczerpanie oraz wojna Jom Kippur) pozwala na ocenę skutków reform podjętych przez kierownictwo polityczne i wojskowe Egiptu.
Ocena armii egipskiej w wybranym okresie bierze pod uwagę: planowanie strategiczne, efektywność taktyczną, morale i zwartość oddziałów oraz wpływ pomocy zagranicznej. Jednak ostatecznym kryterium sukcesu może być tylko osiągnięcie (lub nie) celu politycznego, dla którego wywołuje się wojnę. W przypadku
Egiptu, mimo klęski militarnej podczas wojny Jom Kippur, cel polityczny
został zrealizowany.
Analiza przemian zachodzących w armii egipskiej byłaby niepełna bez ukazania przeciwnika, czyli Siły Obrony Izraela – trzeba bowiem pamiętać, że sztuka wojenna protagonistów była bardzo silnie ukierunkowana na siebie.

W książce „Traktat Sztuka Wojny” autorstwa Piotra Plebaniaka znajdują się:
- Traktat „Sztuka wojny” w przekładzie Piotra Plebaniaka, autora „36 forteli”, opatrzony dogłębną analizą, napisanym językiem stylizowanym na starą polszczyznę
- Wizję kluczowego przestania Sun Zi – operowania „Mocą”
- Opinie i przykłady z własnego pola eksperckiego autorstwa płk Piotr Gąstała, gen. Waldemara Skrzypczaka, dr Wojciech Szewki
- Wypisy z innych starożytnych chińskich traktatów, w tym z „36 forteli” i innych, wciąż nie przełożonych na języki zachodnie.
- Maksymy o wojnie i naturze ludzkiej zaczerpnięte z dorobku cywilizacji zachodniej.

Spis treści
Część I Traktat Sun Zi Sztuka wojny
Wizja. Jak patrzą na świat mistrzowie oddziaływań
Czym jest, a czym nie jest traktat Sztuka wojny?
Przekład traktatu Sztuka wojny
Część II Omówienie i przykłady funkcjonowania kluczowych prawideł
Bezforemność
Rozliczalność i ukrywanie oddziaływań
Moc i Forma
Koncentracja siły ognia
Gdzie leży środek ciężkości konfliktu? Wzorce rozpoznania kluczowego aspektu zmagań
Moc jednostek specjalnych / płk Piotr Gąstał
Moc, moje ulubione anegdoty / gen. Waldemar Skrzypczak
Moc, moje ulubione anegdoty / dr Wojciech Szewko
Część II Plewy starożytnych
Maksymy i spostrzeżenia o rządzeniu  państwem i toczeniu wojen. Wyciąg z dorobku chińskiego
Wyciąg z traktatu Trzydzieści sześć forteli
Ponadczasowe maksymy i spostrzeżenia o konfliktach i naturze ludzkiej. Wyciąg z dorobku zachodniego
Aneksy
Słowo o elementach symbolicznych i znaczeniu kaligrafii zamieszczonych w tomie
Pozdrowienie adeptów traktatu mistrza Suna

Książka "Wojny w Liberii i Sierra Leone (1989-2002). Geneza, przebieg i następstwa" to studium wojny w Afryce Subsaharyjskiej na przykładzie Liberii i Sierra Leone - krajów na przedprzemysłowym etapie rozwoju. Świadomość społeczna większości ich mieszkańców skupiona jest na wspólnotach lokalnych. Praca ukazuje mechanizm powstania lokalnej rebelii i jej przerodzenia się w konflikt międzynarodowy, zagrażający bezpieczeństwu całego regionu Afryki Zachodniej. Podejmuje też problem wojen „na zamówienie”, które wybuchają często w wyniku antagonizmów dzielących grupy rządzące w różnych krajach i prowadzą do rozkładu, a okresowo nawet do upadku całych państw. Uczestnicy wojen eksploatują bogactwa naturalne, by wymienić je na broń, co powoduje przedłużanie się działań zbrojnych, które w przypadku Liberii i Sierra Leone charakteryzowały się wyjątkowym okrucieństwem. Zakończenie takich wojen jest niezwykle trudne, stąd też pojawia się konieczność podejmowania międzynarodowych działań mediacyjnych i organizowania interwencji humanitarnych.

Artykuł traktuje o teoretycznych asumptach weryfikowania konfliktów zbrojnych.
Tekst buduje kontekst teoretyczny kategorii uwarunkowań geopolitycznych konfliktów
zbrojnych, dzięki której możliwe staje się analizowanie wojen w paradygmacie badań
geopolitycznych i w kontekście bezpieczeństwa międzynarodowego. Praca podaje
szerokie ujęcie uwarunkowań geopolitycznych jako konstruktu teoretycznego oraz
wypracowuje narzędzie operacyjne do badań nad konfliktami międzynarodowymi.

Współczesne bezpieczeństwo funkcjonuje w coraz bardziej złożonej rzeczywistości politycznej, gospodarczej, społecznej i kulturowej w wymiarze lokalnym, narodowym, regionalnym i globalnym. Sieciowa struktura bezpieczeństwa daje włączonym w nie podmiotom szerokie możliwości działania dzięki elastyczności, komunikacji, zdolnościom adaptacyjnym oraz dostępności zasobów. Oddziaływanie sił globalizacji na ład międzynarodowy, regionalne procesy wzmacniające, kontestujące lub odrzucające globalizację, a także lokalne tendencje do renacjonalizacji i kształtowania tożsamości na gruncie narodowym, religijnym lub etnicznym są tematem rozważań prezentowanych w niniejszym tomie. Łączy je refleksja nad nad regionalymi i globalnymi wyznacznikami ładu międzynarodowego prowadząca ku nowym wyzwaniom poznawczym w ujęciu teoretycznym, metodologicznym i empirycznym. Świadczy ona o potrzebie eksploracji nowych obszarów wiedzy o bezpieczeństwie narodowym i stosunkach międzynarodowych oraz ustawienia odpowiedniej nawigacji podczas poruszania się po meandrach współczesnego bezpieczeństwa.

Kiedy pięć lat temu na fali trwającej arabskiej wiosny ludów protestujący masowo wyszli na ulice Damaszku, Dary i innych syryjskich miast nikt – nawet w najczarniejszych snach – nie mógł założyć, że na początku 2016 r. Syria znajdzie się w totalnej rozsypce, w jej tkance rozrośnie się niezwykle niebezpieczny twór, jakim jest Państwo Islamskie, a niekończąca się fala uchodźców zaleje Europę. Bilans minionych pięciu lat konfliktu syryjskiego przeraża.

Państwo w państwie – armia jako architekt strategii regionalnej Pakistanu (State within a state – Army as an Architect of Pakistan’s Regional Strategy), in: Ł. Gacek, R. Kwieciński, E. Trojnar (ed.), "Bliżej Azji: współczesne wyzwania dla bezpieczeństwa" (Closer to Asia: Contemporary Security Challenges), Scholar Press, Kraków, pp. 48–62.

Kiedy w 2013 r. Pakistańska Liga Muzułmańska-Nawaz (PML-N) pod przywódz-twem Nawaza Sharifa przejmowała wadzę z rąk Pakistańskiej Partii Ludowej (PPP), podkreślano doniosłość tego wydarzenia w dziejach państwa: wybrany w wolnych wyborach rząd przejmował władzę od swojego poprzednika – również rządu cy-wilnego. Demokratyczny transfer władzy zainicjował dyskusję na temat szans na stopniowe ugruntowanie pozycji rządów cywilnych i uregulowanie relacji między władzą cywilną a wojskową. W niemal siedemdziesięcioletnią obecnie politycz-ną historię Pakistanu wpisały się bowiem na stałe zamachy stanu, natomiast armia czterokrotnie przejmowała władzę, sprawując ją na przemian z rządami cywilnymi. Pragmatycy podkreślali jednak, że armia, której pozycja w kształtowaniu strategii regionalnej Pakistanu jest niekwestionowana, nie zrezygnuje z utrzymania tego przywileju. Znając specyfi kę tego kraju, trudno było zakładać inny scenariusz. Trzy lata rządów premiera Nawaza Sharifa dowodzą, że faktycznie nic się nie zmieniło: gremia militarno-wywiadowcze pozostają de facto architektem polityki zagranicznej Pakistanu, odbierając tę prerogatywę rządowi. Gabinet Nawaza Sharifa uchodzi za słaby, pozbawiony inicjatywy i skuteczności działania, nieudolny w zwalczaniu na-rastających problemów związanych z bezpieczeństwem państwa, zwłaszcza zagro-żeniem ze strony islamskich ekstremistów terroryzujących obywateli coraz bardziej brutalnymi zamachami samobójczymi.

Cel artykułu stanowi przybliżenie koncepcji dyplomacji prewencyjnej Narodów Zjednoczonych, przedstawianie działań mających zapobiec agresji w 1990, a także przedstawienie wpływu konfl iktu na system sankcji Organizacji Narodów Zjednoczonych. Istotą artykułu jest zobrazowanie dyplomacji, jako potencjalnego mechanizmu umożlwiającego realizację zadań i celów ONZ. Odpowiednie wykorzystanie presji, nacisków i sankcji może wzmocnić mechanizm bezpieczeństwa zbiorowego. W przeciwieństwie do operacji wymuszania pokoju, koncepcja może pochłonąć znacznie mniejsze nakłady. Zwrócono uwagę nie tylko na niewystarczalność dotychczasowego systemu zapobiegania, w świetle konfliktu iracko-kuwejckiego, ale także w okresie poprzedzającym oraz pokonfliktowym. W ostatniej części pracy wyszczególniono implikacje niewłaściwego wykorzystania sankcji oraz przedstawiono sukcesora polityki zapobiegania stosowanej w latach dziewięćdziesiątych – koncepcję sankcji selektywnych.