şirket Birleşmeleri

Özet Şirket birleşmeleri son yıllarda firmalar tarafından sıkça uygulanan bir dışsal büyüme şekli olarak karşımıza çıkmaktadır. Bununla birlikte, birleşmelerin yoğun bir şekilde yaşan-ması gerçekleşen tüm birleşmelerin başarılı olduğu anlamına gelmemelidir. Bu görüşlerden hareketle bu makale çalışmasında Şirket birleşmelerinde başarıya ulaşı-labilmesi için Şirket birleşmelerinin tarihi gelişimine, birleşme şekillerine ve birleşme süre-cinde uygulanan ödeme yöntemlerine değinilmiştir. Bu konuların anlaşılması sağlıklı birleş-melerin gerçekleşmesi açısından önem arz etmektedir.
Abstract Mergers are one of the most frequently applied ways of external growth by the companies in recent years. However, this intensive experience in mergers does not necessarily mean that all of the mergers are successful. Moving from these views, in this paper, the historical background of mergers, the types of mergers and the payment methods in the merger process are investigated in order to make successful mergers. To understand these subjects are very important to realize healthy mergers.

Öz Sanayi devrimiyle şirketler büyük ölçeklerde faaliyet göstermeye başlamışlar ve birleşmeyi araç olarak kullanmışlardır. Şirketleri birleşmelerinin nedenlerine ölçek ekonomilerinden yararlanma, sinerji etkisinden faydalanma, çeşitlendirme, finansal nedenler, vergi avantajı ve rekabetin azaltılması sayılabilir. Birleşmeler, 1980 sonrası gündeme gelmiş, uluslararası şirketlerin artmasıyla "birleşme çılgınlığı" adlı dönem başlamıştır. Bunlar, oligopollerin yoğun görüldüğü 1920'ler, çeşitlendirme amacının ağır bastığı 1960'lar, pazar payının öneminin arttığı 1980'ler yıllar ve devlet kontrolünün azalmasıyla birleşmelerin yaygınlaştığı 1990'lar olarak sayılabilir. Türkiye'de ise birleşmeler daha çok 1950'ler sonrası önem kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı; şirket birleşmelerinden kısaca bahsederek, Türkiye'de 1988-2015 arasında gerçekleşen şirket birleşme verilerinin önce kendi içinde daha sonra ise dünya geneli, ABD, Avrupa ve Asya-Pasifik bölgelerine ait şirket birleşme verileri ile karşılaştırmalı analizidir. Böylece Türkiye'deki şirket birleşmelerinin analizi yapılarak sonrasında Türkiye'deki şirket birleşmelerinin söz konusu bölgeler ve dünya geneli ile paralel bir trend izleyip izlemediğinin tespit edilerek duruma ilişkin bulgular elde edilmeye ve yorumlanmaya çalışılmasıdır. Bulgular çerçevesinde Türkiye'de tür olarak yatay birleşmelerin daha çok tercih edildiği, devralma şeklindeki birleşmelerin daha yoğunlukta olduğu, genel olarak birleşmelerde yerel yatırımcı profilinin ağır bastığı ve en çok Kimya ve Kimyasal Ürünler, Beşeri İlaç, Tarım ve Hayvancılık İlaç ve Gübreleri sektörü, Tarım ve Hayvancılık, Orman Ürünleri, Su ve Su Ürünleri, Gıda Ürünleri ve İçecekler sektörü Ulaştırma, Taşıt ve Hizmetleri sektörü ve Finansal Hizmetler sektörlerinde birleşmelerin görüldüğü sonuçlarına varılmıştır. Ayrıca Türkiye'deki şirket birleşme verilerinin küçük farklılıklar dikkate alınmazsa genel itibariyle dünya geneli, ABD, AB ve Asya-Pasifik bölge verileri ile paralel hareket ettiği sonucuna varılmıştır.