Ahmet Guclu

Özet Eğlence kavramı, eski çağlardan bu yana toplumların hayatında yer almıştır. Sanayi Dönemi ile eğlenceye yüklenen anlam pragmatize edilmiş ve işin başına arınarak dönüşün bir unsuru olarak görülmeye başlanmıştır. Özellikle kitle iletişim araçlarının gelişmeye başlaması ile birlikte kitlesel eğlence üretimi de artmıştır. Eğlence endüstrisinin ürettiği ürünler, zaman geçirme aracı olmanın yanı sıra aynı zamanda bir ideoloji taşıyıcısıdır. Bu nedenle ürünlerin kimler tarafından üretildiği ve dağıtıldığı, aynı zamanda kimlerin içerikleri şekillendirdiği eğlence endüstrisinde sorgulanması gereken konulardan biridir. Diğer yandan bir piyasayı oluşturan eğlence endüstrisi alanında piyasa da baskın olan kuruluşların var olup olmadığı da tektipleşmenin yaşanmaması için önemli unsurlardandır. Bu çalışma Türkiye'de yayıncılık yapan televizyonlarda yayınlanan dizilerin hangi yapım şirketleri tarafından üretildiğinin dağılımını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ayrıca yapım şirketleri dışında televizyon kanallarınının da dağıtımcı olarak rollerini tartışmaya çalışan bu araştırmada, Mart 2018'de en yüksek raytinge sahip olan dizilerin arasından ilk 20 dizi seçilmiştir. Bu dizilerin hangi yapım şirketleri tarafından üretildiğinin belirlendiği çalışmada, şirketlerin hangilerinin daha fazla paya sahip olduğu ortaya konulmuştur. Araştırmanın sonucuna göre, dizi üretimi piyasası az alıcının ve çok sayıda satıcının bulunduğu bir piyasa modelidir yani çok sayıda yapım şirketi ancak az sayıda dizi alıcısı televizyon kanalı bulunmaktadır. Bu da tersine bir oligopol piyasa yapısı olan oligopson piyasayı ortaya çıkarmaktadır. İncelenen 20 dizi 13 yapım şirketi tarafından üretilmektedir. 7 yapım şirketi 2 tane dizi üretirken, 6 yapım şirketi 1 dizi üretmektedir. Piyasada faaliyet gösteren yapım şirketlerinin toplam sayısı göz önünde bulundurulduğunda bazı yapım şirketlerinin piyasada baskın olduğu söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Televizyon dizileri, eleştirel ekonomi politik, yapım şirketleri Abstract The term of entertainment has been a part of social life since ancient times. By Industrial Era the assigning a meanig for entertainmet has been seen in a pragmatical way which has been instrumentilised as a relaxing tool before geting of the work. Especially, after the developing mass media tools the production of entartainment has been growing as well. The productions of entertainment industry have not been only for leisure time activities but also have been a transmitter of an ideology. Therefore, one of the issues is that the question of who producs these produtions and who delibaretes them shoud be questioned and the queston of by whom the content of entertainment industry created shoul be questioned at the same time. Also whether there are dominant institutions that entartainment industry is dominated by them is signficant and it is important to prevent from stardadization. The study aims to reveal the variences of production companies of television series in Turkey. Also, the study tries to analyze the role of television canals which work as a disributer apart from production companies. Therefore, the scope of the study is the first twenty series that taken highest rating in March 2018. In this study, these series shows which company produced them, and which of them dominated the market. According to the study, the production of television series industry is a model of less buyer then seller. In other words, there are plenty of productions company in the market contary to television canals that buyer of these series. This shows there is oligopsony model contrary to oligopoly model. 20 series have been analysed produced by 13 production companies. While 7 production companies has poduced 2 series, 6 production company has produced 1 series. By considering number of production companies in market, can be claimed that there are some production companies dominate market.