Ašhabad

Ašhabad
Aşgabat
	Lidnanznam;
Valdkund	Turkmenistan
Eläjiden lugu (2022)	1,030,063 ristitud
Pind	470 km²
Pämez'	Rahim Gandimov; (heinku 2021—)
Telefonkod	+993−12
Aigvö	UTC+5

Ašhabad vai Ašgabat (turkmen.: Aşgabat [ɑʃʁɑˈbɑt], pers.: عشق آباد Ašgabat) om Turkmenistanan pälidn, päine opendusen keskuz da kaikiš suremb lidn. Lidn om agjan (velajat:an) oiktusidenke.

Istorii

Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud vl 1881 amuižen lidnusen sijas. Päraudtestancijan ezmäine versii oli saudud vl 1888. Lidn oli pandud mantazole manrehkaidusel 7,3 magnitudanke vn 1948 6. päiväl redukud i om saudud udes sil aigalpäi.

Ašhabad ümbrištonke šingotasoiš valdkundan pälidnan holitišil, sauvondan edheotandoil, kivivoin da gazan mašiništon tehmižel, elektrokabeliden pästandal, tekstil'kompleksal (puvillan ümbriradmine, kourad). Kaks' lämuzelektrostancijad ratas londuseližel gazal.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Ahal-Teke-oazisas, Kopetdag-mägiden pautkidenno, 273 m keskmäižel korktusel valdmeren pindan päl. Karakuman kanal (jogi sijalaššil, turkmen.: Garagum kanaly) läbitab lidnan pohjoižpalad. Matkad lidnan röunaspäi Iranan röunhasai om 15 km suvhe orhal vai 25 km avtotedme.

Klimat om subtropine kuiv. Voden keskmäine lämuz om +17,5 C°, kezakun-elokun +29,6..+31,7 C°, tal'vkun-uhokun +3,9..+5,7 C°. Ekstremumad oma −24,1 C° (viluku) i +47,2 C° (kezaku, heinku). Kezaaigan minimum om +9,2 C° (kezakus), tal'vaigan maksimum om +33,1 C° (tal'vkus). Paneb sadegid 221 mm vodes, enamba uhokus-sulakus (33..42 mm kus), vähemba kezakus-sügüz'kus (16 mm pordos). Ei olele haloid semendkus-sügüz'kus. Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 34..40 % röunoiš kezakus-sügüz'kus, 66..78 % kül'mkus-keväz'kus.

Tobmuz

Ašhabad jagase nelläks lidnrajonaks (etrapaks): Berkararlik, Kopetdag, Bagtijarlik, Büzmejin.

Edeline lidnan pämez' (häkim) om Šamuhammet Durdilijev (2010−2012, viluku 2017—).

Eläjad

Vl 2013 lidnan eläjiden lugu oli 860 000 ristitud, vl 2018 ristitišt ületi millionad i oli 1 031 992 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'.

Rahvahad (vn 2012 rahvahanlugemižen mödhe): turkmenalaižed — 85,0 %, venänikad — 7,7 %, armenijalaižed — 1,5 %, turkad — 1,1 %, uzbekad — 1,1 %, azerbaidžanlaižed — 1,0 %, toižed rahvahad — 2,6 %.

Kaik 21 üläopendusen aluzkundad oma avaitud lidnas. Znamasine om Turkmenan valdkundaline universitet Mahtumkulin nimed^[1] (alusenpanend 1950 Ašhabadan pedinstitutan sijas, kudamb radoi vspäi 1931, kahesa tuhad üläopenikoid 12 fakul'tetal).

Transport

Avtobusad, maršruttaksid, taksid, funikulör (vspäi 2006, lidnan suves) i monorel's (Olimpižes lidnudes vspäi 2016, viž kilometrad kahesan stancijanke) oma kundaližeks transportaks lidnas. Jonused da kiruhjonused ühtenzoittas lidnad Turkmenistanan agjoiden keskusidenke.

Rahvahidenkeskeine civiline Ašhabad-lendimport^[2] (ASB / АШХ / UTAA, turkmen.: Aşgabat halkara howa menzili , 1,3 mln passažiroid vl 2016) sijadase lidnan pohjoižpäivnouzmas kümnes kilometras keskusespäi Karakum-jogen taga. Tehtas reisid Azijan i Evropan maihe, sidä kesken jügureisid, mugažo Turkmenistanan järedoihe lidnoihe.

Homaičendad

↑ Turkmenan valdkundaližen universitetan sait (tdu.edu.tm). (turkmen.) (angl.)
↑ Rahvahidenkeskeižen Ašhabad-lendimportan sait (ashgabatairport.gov.tm). (turkmen.) (ven.) (angl.)

Irdkosketused

Lidnan tobmuden sait (ashgabat.gov.tm). (turkmen.) (ven.) (angl.)

Ašhabad Vikiaitas

	Azijan pälidnad
	Abu Dabi \| Amman \| Ankar \| Astan \| Ašhabad \| Bagdad \| Baku \| Bandar Seri Begavan \| Bankok \| Beirut \| Biškek \| Dakk \| Damask \| Dili \| Doh \| Džakart \| Dušanbe \| El' Kuveit \| Hanoi \| Islamabad \| Jerevan \| Jerusalim \| Kabul \| Katmandu \| Kuala Lumpur \| Male \| Manam \| Manil \| Maskat \| Naip'jido \| Nikosii \| Pekin \| Phen'jan \| Pnompen' \| Rijad \| Sanaa \| Seul \| Singapur \| Šri Džajavardenepura Kotte \| Taškent \| Tbilis \| Tehran \| Thimphu \| Tokio \| Ulanbatar \| Uz' Deli \| V'jent'jan

[1] Turkmenan valdkundaližen universitetan sait (tdu.edu.tm). (turkmen.) (angl.)

[2] Rahvahidenkeskeižen Ašhabad-lendimportan sait (ashgabatairport.gov.tm). (turkmen.) (ven.) (angl.)

[1]

[2]