tip
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]tip
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]yun. typos — iz, belgi; shakl, na-muna
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Muayyan bir tur (guruh)dagi nar-salarning muhim belgilarga ega boʻlgan na-munasi, shakli, modeli. ◆ Bizning vazifamiz — choʻlda shahar tipidagi posyolkalar qurish, obod qishloq barpo etish. "Oʻzbekiston qoʻ-riqlari" . ◆ Tuproqlar shoʻrlanish tipiga koʻra, asosan, xlor-sulfatli, baʼzan sulfat-xlorli boʻladi. "Fan va turmush" .
2 biol. Hayvonlar sistematikasida: kelib chiqishi jihatidan oʻzaro qarindosh, yagona tuzilish shakliga ega boʻlgan hayvon-lar sinflarini birlashtiradigan oliy sistematik kategoriyalardan biri. ◆ Boʻgʻim-oyogʻ^xilar tipi.
3 Ijtimoiy, kasbiy, axloqiy va b. bel-gilarning umumiyligiga koʻra birlasha-digan kishilarning yorqin vakili. ◆ Kamtar, ijtimoiy tadbirkor — ilgʻor kishilar, xalq vakili sifatida, ijtimoiy taraqqiyotga ulkan hissa qoʻshgan yangi tipdagi odamlar-dir. N. Safarov, „Olovli izlar“ .
4 Adabiyot va sanʼatda: bir turdagi kishilarning xarakterli, umumlashma belgi-xususiyatlarini aks ettiradigan, mujassam-lashtiradigan obraz. ◆ Temaning qahramoni qilib olingan tipning, mehnatni sanʼat darajasiga koʻtara olgan odam ning xarak-terini boʻrttirib bera olish kerak. N. Safarov, „Olovli izlar“ . ◆ Oʻzbek prozasida pro-totipdan adabiy tip yaratishning rang-barang koʻrinishlari bor. "OʻTA" .
5 s. t. Oʻziga xos (koʻpincha salbiy) xusu-siyatga ega boʻlgan odam. ◆ Mana bu tipga otni ber desam, bermadi. Meni tutib soʻkdi. T. Murod, „Ot kishnagan oqshom“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТИП. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.