[go: up one dir, main page]

Jump to content

Robëria Babilonase

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Fluturimi i të burgosurve (1896) nga James Tissot; mërgimi i hebrenjve nga Kanaani në Babiloni.

Robëria babilonase ose mërgimi babilonas është periudha në historinë hebraike gjatë së cilës një numër i madh judeanësh nga Mbretëria e lashtë e Judës ishin robër në Babiloni, kryeqytetin e Perandorisë Neo-Babilonase, pas disfatës së tyre në Luftën Judeo-Babilonase dhe shkatërrimi i tempullit të SolomonitJerusalem. Ngjarja përshkruhet në Biblën Hebraike dhe historiku i saj mbështetet nga dëshmi arkeologjike dhe jashtëbiblike.

Pas betejës së Karkemishit në vitin 605 pes, mbreti babilonas Nebukadnetsar II rrethoi Jerusalemin, gjë që rezultoi në pagimin e haraçit nga mbreti judeas Jehojakimi. Në vitin e 4-të të mbretërimit të Nebukadnetsarit II, Jehojakimi refuzoi të paguante haraç të mëtejshëm, gjë që çoi në një rrethim tjetër të qytetit në vitin e 7-të të Nebukadnetsarit II (598/597 pes) që kulmoi me vdekjen e Jehojakimit dhe mërgimin në Babiloni të pasuesit të tij Jekoniahut, oborri i tij dhe shumë të tjerë; Pasardhësi i Jekoniahut, Zedekia dhe të tjerët u internuan kur Nebukadnetzari II shkatërroi Jerusalemin në vitin e tij të 18-të (587 pes), dhe një dëbim i mëvonshëm ndodhi në vitin e 23-të të Nebukadnetsarit II (582 pes). Megjithatë, datat, numri i dëbimeve dhe numri i të dëbuarve ndryshojnë në disa tregime biblike.

Pas rënies së Perandorisë Neo-Babilonase nga Perandoria Perse Akamenide dhe themeluesi i saj mbreti Kiri i MadhBetejën e Opisit në vitin 539 pes, hebrenjtë e mërguar u lejuan nga Persianëtktheheshin në Judë. Sipas Librit biblik të Ezdrës, ndërtimi i Tempullit të Dytë në Jerusalem filloi në shek. 537 pes në provincën e re persiane të Jehud Medinata. Të gjitha këto ngjarje konsiderohen të rëndësishme për historinë dhe kulturën e zhvilluar të popullit hebre, dhe në fund të fundit patën një ndikim të gjerë në zhvillimin e judaizmit.

Studimet arkeologjike kanë zbuluar se, megjithëse qyteti i Jerusalemit u shkatërrua plotësisht, pjesë të tjera të Judës vazhduan të banoheshin gjatë periudhës së mërgimit. Shumica e të internuarve nuk u kthyen në atdheun e tyre, përkundrazi udhëtuan drejt perëndimit dhe veriut. Shumë u vendosën në atë që tani është Izraeli verior, Liban dhe Siri. Komunitetet hebreje irakiane, hebreje persiane, hebreje gjeorgjiane dhe hebreje Bukharane besohet se e kanë prejardhjen e tyre në një pjesë të madhe nga këta të mërguar; këto komunitete tani kanë emigruar kryesisht në Izrael.