Kuzhina italiane
Kuzhina Italiane është një kuzhinë mesdhetare[1] që përbëhet nga përbërësit, recetat dhe teknikat e gatimit të zhvilluara në Itali që nga koha romake dhe më vonë u përhap në mbarë botën së bashku me valët e mërgatës italiane.[2][3] Ndryshime të rëndësishme ndodhën me kolonizimin e Amerikës dhe futjen e patateve, domateve, capsicum, misrit dhe panxhar sheqerit - kjo e fundit u prezantua në sasi në shekullin e 18-të.[4][5] Është një nga gastronomitë më të njohura dhe më të vlerësuara në mbarë botën.[6]
Kuzhina italiane përfshin tradita të rrënjosura thellë të zakonshme në të gjithë vendin, si dhe të gjitha gastronomitë e ndryshme rajonale, të ndryshme nga njëra-tjetra, veçanërisht midis veriut, qendrës dhe jugut të Italisë, të cilat janë në shkëmbim të vazhdueshëm.[7][8] Shumë pjata që dikur ishin rajonale janë përhapur me variacione në të gjithë vendin.[9][10] Kuzhina italiane ofron një bollëk shijesh dhe është një nga më të njohurat dhe të kopjuara në mbarë botën.[11] Kuzhina italiane ka lënë një ndikim të rëndësishëm në disa kuzhina të tjera në mbarë botën, veçanërisht në atë të Shteteve të Bashkuara në formën e kuzhinës italo-amerikane.[12]
Një karakteristikë kryesore e kuzhinës italiane është thjeshtësia e saj, me shumë pjata të përbëra nga pak përbërës, dhe për këtë arsye kuzhinierët italianë shpesh mbështeten në cilësinë e përbërësve dhe jo në kompleksitetin e përgatitjes.[13][14] Kuzhina italiane është në origjinën e një qarkullimi prej më shumë se 200 miliardë eurosh në mbarë botën.[15] Gjatë shekujve, shumë pjata dhe receta të njohura shpesh janë krijuar nga njerëzit e zakonshëm më shumë sesa nga shefat e kuzhinës, prandaj shumë receta italiane janë të përshtatshme për gatim shtëpiak dhe të përditshëm, duke respektuar specifikat rajonale, duke privilegjuar vetëm lëndët e para dhe përbërësit nga rajoni. e origjinës së gjellës dhe duke ruajtur sezonalitetin e saj.[16][17][18]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ David 1988, Introduction, pp.101–103
- ^ "The History of Italian Cuisine I". Life in Italy (në anglisht). 30 tetor 2019. Arkivuar nga origjinali më 5 dhjetor 2019. Marrë më 16 prill 2020.
- ^ Thoms, Ulrike. "From Migrant Food to Lifestyle Cooking: The Career of Italian Cuisine in Europe Italian Cuisine". EGO (http://www.ieg-ego.eu) (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 29 nëntor 2021. Marrë më 17 prill 2020.
- ^ "The Making of Italian Food...From the Beginning" (në anglisht). Epicurean. Arkivuar nga origjinali më 27 mars 2010. Marrë më 24 prill 2010.
- ^ Del Conte 2004, ff. 11–21.
- ^ "Which country has the best food?" (në anglisht). 12 korrik 2017. Arkivuar nga origjinali më 13 dhjetor 2021. Marrë më 14 nëntor 2021. "Sondaggio YouGov:l'84% delle persone nel mondo preferisce la cucina italiana" (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 7 tetor 2021. Marrë më 14 nëntor 2021.
- ^ "Italian Food – Italy's Regional Dishes & Cuisine" (në anglisht). Indigo Guide. Arkivuar nga origjinali më 2 janar 2011. Marrë më 24 prill 2010.
- ^ "Regional Italian Cuisine" (në anglisht). Rusticocooking.com. Arkivuar nga origjinali më 10 prill 2010. Marrë më 24 prill 2010.
- ^ "Cronistoria della cucina italiana" (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 31 tetor 2021. Marrë më 13 nëntor 2021.
- ^ "Piatti regionali a diffusione nazionale" (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 29 tetor 2021. Marrë më 13 nëntor 2021.
- ^ "How pasta became the world's favourite food" (në anglisht). bbc. 15 qershor 2011. Arkivuar nga origjinali më 22 shtator 2014. Marrë më 28 shtator 2014.
- ^ Freeman, Nancy (2 mars 2007). "American Food, Cuisine" (në anglisht). Sallybernstein.com. Arkivuar nga origjinali më 18 prill 2010. Marrë më 24 prill 2010.
- ^ "Intervista esclusiva allo chef Carlo Cracco: "La cucina è cultura"" (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 31 tetor 2021. Marrë më 5 janar 2020.
- ^ "Storia della cucina italiana: le tappe della nostra cultura culinaria" (në italisht). 25 maj 2019. Arkivuar nga origjinali më 29 tetor 2021. Marrë më 5 janar 2020.
- ^ "La cucina italiana nel mondo: un business da 229 miliardi" (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 14 gusht 2020. Marrë më 5 janar 2020.
- ^ "Individualità territoriale e stagionalità nella cucina italiana" (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 29 tetor 2021. Marrë më 5 janar 2020.
- ^ "Regole e stagionalità della cucina italiana" (në italisht). 2 dhjetor 2016. Arkivuar nga origjinali më 31 tetor 2021. Marrë më 5 janar 2020.
- ^ "Nonne come chef" (në italisht). Arkivuar nga origjinali më 31 tetor 2021. Marrë më 5 janar 2020.
Bibliografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Boni, Ada (1983) [1930]. La Cucina Romana (në italisht). Roma: Newton Compton Editori. ISBN 978-8862630030.
- Capatti, Alberto; Montanari, Massimo (2003). Italian Cuisine: a Cultural History (në anglisht). Columbia University Press. ISBN 0-231-12232-2.
- David, Elizabeth (1988) [1950]. A Book of Mediterranean Food (në anglisht). Dorling Kindersley [John Lehmann]. ISBN 978-0-14-027328-1.
- Del Conte, Anna (2004). The Concise Gastronomy of Italy (në anglisht). Barnes & Noble Books. ISBN 1-86205-662-5.
- Dickie, John (2008). Delizia! The Epic History of Italians and Their Food (në anglisht). Free Press. ISBN 978-0-7432-7807-2.
- Evans, Matthew; Cossi, Gabriella; D'Onghia, Peter (2000). World Food Italy (në anglisht). Lonely Planet Publications Pty Ltd. ISBN 1-86450-022-0..
- Faccioli, Emilio (1987). L'Arte della Cucina in Italia (në italisht). Einaudi. ISBN 978-8806598808.
- Hazan, Marcella (1992). Essentials of Classic Italian Cooking (në anglisht). Knopf. ISBN 978-0-394-58404-1.
- Koplan, Steven; Smith, Brian; Weiss, Michael (1996). Exploring Wine (në anglisht). Van Nostrand Reinhold. ISBN 0-471-35295-0.
- Piras, Claudia; Medagliani, Eugenio (2000). Culinaria Italy (në gjermanisht). Könemann Verlagsgesellschaft mbh. ISBN 3-8290-2901-2.
Lexim më tutje
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Chrissie McClatchie (9 mars 2023). "The return of Europe's colourless food: Europe's forgotten transalpine cuisine (cucina bianca)". BBC World's Table (në anglisht).
- Riley, Gillian (2007). The Oxford Companion to Italian Food (në anglisht). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-860617-8..
- The Italian Academy of Cuisine (Accademia Italiana della Cucina) (2009). La Cucina: The Regional Cooking of Italy (në anglisht). Trans. Jay Hyams. New York: Rizzoli. ISBN 978-0-8478-3147-0. OCLC 303040489.
- Thoms, Ulrike (2011). From Migrant Food to Lifestyle Cooking: The Career of Italian Cuisine in Europe (në anglisht). Institute of European History. Marrë më 22 qershor 2011.