Receta
Një recetë është një grup udhëzimesh që përshkruan se si të përgatisni ose bëni diçka, veçanërisht një pjatë gatimi. Një nën-recetë ose nënrecetë është një recetë për një përbërës që do të kërkohet në udhëzimet për recetën kryesore.
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Shembuj të hershëm
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Recetat më të hershme të shkruara të njohura datojnë në 1730 pes dhe u regjistruan në pllaka kuneiforme të gjetura në Mesopotami.[1]
Receta të tjera të hershme të shkruara datojnë rreth vitit 1600 para Krishtit dhe vijnë nga një pllakë akadiane nga Babilonia jugore. Ka edhe vepra në hieroglifet e lashta egjiptiane që përshkruajnë përgatitjen e ushqimit. [2]
Shumë receta të lashta greke janë të njohura. Libri i gatimit të Mithaecus ishte i hershëm, por shumica e tij ka humbur; Atheneu citon një recetë të shkurtër në Deipnosophistae e tij. Atheneu përmend shumë libra të tjerë gatimi, të gjithë të humbur.
-
Një faqe nga Nimatnama-i-Nasiruddin-Shahi, libër me shije dhe receta. Ai dokumenton artin e bukur të bërjes së kheer-it. -
Dorëshkrim mesjetar indian(rreth shekulli i 16-të) që tregon samosat duke u shërbyer
Receta moderne dhe këshilla gatimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Me ardhjen e shtypshkronjës në shekujt 16 dhe 17, u shkruan libra të shumtë për menaxhimin e familjeve dhe përgatitjen e ushqimit. Në Holandë[3] dhe Angli[4] u rrit konkurrenca midis familjeve fisnike se kush mund të përgatiste banketin më bujar. Në vitet 1660, gatimi kishte përparuar në një formë arti dhe kuzhinierët e mirë ishin të kërkuar. Shumë prej tyre botuan librat e tyre, duke detajuar recetat e tyre në konkurrencë me rivalët e tyre.[5] Shumë prej këtyre librave janë përkthyer dhe janë në dispozicion në internet.[6]
Kuzhinierja amerikane Fannie Farmer (1857–1915) botoi në 1896 veprën e saj të famshme The Boston Cooking School Cookbook e cila përmbante rreth 1,849 receta.[7]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Winchester, Ashley. "The world's oldest-known recipes decoded". www.bbc.com (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2020-06-04. Marrë më 2020-06-17.
- ^ Ancient Egyptian cuisine
- ^ Sieben, Ria Jansen (1588). Een notable boecxtken van cokeryen (në holandisht).
- ^ The good Huswifes handmaid for Cookerie (në anglisht). 1588.
- ^ May, Robert (1685). The accomplisht Cook (në anglisht).
- ^ Judy Gerjuoy. "Medieval Cookbooks" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2007-06-09. Marrë më 2007-06-15.
- ^ Cunningham, Marion (1979). The Fannie Farmer Cookbook (revised) (në anglisht). Bantam Books, New York. ISBN 978-0-553-56881-3.