23. 7.

23. jul/juli/srpanj (23. 7.) je 204. dan godine po gregorijanskom kalendaru (205. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 161 dan.

Događaji

1759. — Rusi u Sedmogodišnjem ratu, pod komandom generala Petra Semjonoviča Saltikova, potukli prusku armiju u bici kod Kaja, na istoku Nemačke.
1828. — Vilijem Bart iz Mičigena, SAD, patentirao „tipografer“, koji se smatra prvom pisaćom mašinom.
1840. — britanski parlament doneo zakon o ujedinjenju Gornje Kanade, s pretežno engleskim, i Donje, s pretežno francuskim stanovništvom, u jednu političko-upravnu celinu sa zajedničkim parlamentom.
1914. — Austro-Ugarska uputila ultimatum Srbiji da sprovede istragu povodom atentata na prestolonaslednika Franca Ferdinanda 28. 6. u Sarajevu, zahtevajući da u istrazi učestvuju i austrougarski policajci. Srbija odbila zahtev smatrajući da je to zadiranje u suverenitet države. Austro-Ugarska 28. 7. objavila rat Srbiji.
1920. — francuske trupe savladale arapsku vojsku kralja Fejsala I, ušle u Damask i učvrstile svoj mandat nad Sirijom.
1942. — nemačke trupe počele nadiranje prema Staljingradu, gde je vođena jedna od najvećih bitaka Drugog svetskog rata. Završena 2. 2. 1943. nemačkim porazom.
1943. — u eksploziji bombe podmetnute u hotelu „King David“ u Jerusalimu poginulo više od 90 osoba, mahom britanskih oficira i vojnih službenika. Odgovornost preuzela ekstremna jevrejska cionistička organizacija „Irgun“.
1952. — u Egiptu izvršen vojni puč pod vođstvom generala Mohameda Nagiba, kojim je zbačen kralj Faruk I. Na presto stupio njegov maloletni sin Fuad II, a naredne godine proglašena republika na čelu s generalom Nagibom.
1974. — grčka vojna vlada pozvala Konstantina Karamanlisa da se vrati iz izbeglištva u Parizu i formira Vladu. To je bio kraj sedmogodišnje vladavine vojne hunte u Grčkoj.
1982. — Međunarodna komisija za lov na kitove donela odluku o potpunoj zabrani komercijalnog lova na kitove. Zabrana stupila na snagu 1985.
1983. — borba za nezavisnost Tamila eskalirala u građanski rat u Šri Lanki, kada su tamilski pobunjenici ubili 13 vojnika, a sinhaleška većina odgovorila ubijanjem hiljade tamilskih civila na jugu zemlje.
1991. — Komunistička partija SSSR objavila nacrt platforme kojom se prihvataju privatna svojina, integracija ekonomije u svetsko tržište i sloboda veroispovesti.
1995. — Ujedinjene nacije izdale naredbu o raspoređivanju Snaga za brza dejstva na području Sarajeva.
1996. — u Sarajevo stigao prvi kontigent oružja iz američkog programa „Opremi i obuči“, namenjen armiji Federacije Bosne i Hecegovine.
1997. — Skupština Jugoslavije izabrala Slobodana Miloševića, dotadašnjeg predsednika Srbije, za predsednika SRJ. Ispred skupštinske zgrade okupilo se više hiljada ljudi, jedni su izražavali podršku, a drugi protestovali, dok su beogradski studenti akcijom „Jedna izgubljena glava, jedna cipela“ obeležili osam godina Miloševićeve vladavine, tokom koje je ogroman broj mladih ljudi napustio zemlju.
1999. — ruski kosmonaut Sergej Avdejev postavio, boraveći u svemirskoj stanici „Mir“ 712 dana, novi rekord u neprekidnom boravku u svemiru.
2000. — Lans Armstrong drugu godinu zaredom pobedio na prestižnoj trci „Tur de Frans“, iako su lekari tokom njegovog lečenja 1996. procenili da su male šanse da preživi jer boluje od raka.
2001. — jedini međunarodni aerodrom u Šri Lanki zatvoren kada su „Tamilski tigrovi“ izvršili teroristički napad na obližnju vojnu vazduhoplovnu bazu. U napadu ubijeno 18 ljudi, a unisteno ili oštećeno 13 aviona.

.

Rođenja

1888. — Raymond Chandler, američki pisac (u. 1959.).
1892. — Haile Selasije, etiopski car od 1930. Iz zemlje izbegao 1936. posle italijanske okupacije, vratio se 1941. i vladao do 1974, kad je zbačen državnim udarom.
1906. — Vladimir Prelog, hrvatski znanstvenik, kemičar (u. 1998.).
1908. — Elio Vittorini, talijanski književnik (u. 1966.).
1920. — Amalia Rodrigues, portugalska pjevačica tradicionalne muzike fado.
1925. — Burt Glinn, američki fotograf (u. 2008.).
1925. — Gloria DeHaven, američka glumica i pevačica (u. 2016.).
1931. — ruski šahovski velemajstor Viktor Korčnoj, jedan od najboljih šahista XX veka, koji je 1976. emigrirao iz tadašnjeg SSSR.
1934. — Vlado Stenzel (Vlado Štencl), hrvatski rukometni trener.
1938. — Götz George, njemački glumac.
1938. — Ronny Cox, američki glumac.
1943. — Zvonimir Vujin, jedan je od najboljih boksera lake kategorije Jugoslavije, Evrope i Svijeta 60-tih, 70-tih godina 20.vijeka.
1957. — Theo van Gogh, nizozemski režiser.
1957. — Nikos Gallis, grčki košarkaš.
1961. — Woody Harrelson, američki glumac.
1963. — Slobodan Živojinović, srpski i jugoslavenski tenisač.
1967. — Philip Seymour Hoffman, američki glumac i režiser (u. 2014.).
1968. — Gary Payton, američki je profesionalni košarkaš.
1972. — Giovane Élber, brazilski nogometaš.
1973. — Monica Lewinsky, američka predsjednička praktikantica u Bijeloj kući.
1975. — Mario Tokić, hrvatski nogometaš.
1976. — Judit Polgár, mađarska je šahistkinja. Kao najbolja ženska šahistkinja u istoriji.
1981. — Jarkko Nieminen, finski teniser.
1987. — Luiz Gustavo, brazilski nogometni reprezentativac.
1989. — Kim Ekdahl du Rietz, švedski rukometaš.
1989. — Daniel Radcliffe, britanski filmski glumac.

.

Smrti

1562. — Götz von Berlichingen, njemački vitez (* 1480.).
1757. — Domenico Scarlatti, talijanski kompozitor.
1875. — Ajzak Merit Singer, američki pronalazač šivaće mašine (* 1811.).
1885. — Julisiz Simpson Grant, vrhovni komandant armije Severa u građanskom ratu i predsednik SAD.
1916. — Vilijam Remzi, škotski hemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1904. <!- Sir William Ramsay-->.
1932. — Alberto Santos-Dumont, brazilski pronalazač i pionir avijacije (* 1873.).
1948. — Dejvid Vork Grifit, američki filmski režiser i producent.
1951. — Filip Peten, francuski maršal i državnik, junak iz Prvog svetskog rata i kvislinški vođa u Drugom svetskom ratu (* 1856.).
1966. — Montgomery Clift, američki glumac.
1997. — Andew Cunanan, američki ubica.
1999. — marokanski kralj Hasan II., posle 38 godina vladavine. Nasledio ga je sin Mohamed.
2011. — Amy Winehouse, engleska pjevačica.

.

Praznici i dani sećanja

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar