1908

**1908. po kalendarima**
Gregorijanski	1908. (MCMVIII)
Ab urbe condita	2661.
Islamski	1325–1326.
Iranski	1286–1287.
Hebrejski	5668–5669.
Bizantski	7416–7417.
Koptski	1624–1625.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1963–1964.
• Shaka Samvat	1830–1831.
• Kali Yuga	5009–5010.
	Kineski
• Kontinualno	4544–4545.
• 60 godina	Yang Zemlja Majmun; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11908.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	19. vijek – 20. vijek – 21. vijek
Decenija:	1870-e 1880-e 1890-e – 1900-e – 1910-e 1920-e 1930-e
Godine:	1905 1906 1907 – 1908 – 1909 1910 1911

Godina 1908 (MCMVIII) bila je prijestupna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom, odn. prijestupna godina koja počinje u utorak po 13 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju kalendare).

1908:
1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12
Rođenja • Smrti

Događaji

Januar/Siječanj

1. 1. - Ekspedicija Nimrod Ernesta Shackletona krenula s Novog Zelanda ka Antarktiku.
1. 1. - Stupila na snagu ekonomska nagodba između Austrije i Ugarske.
4. 1. - Maroko: ulema Fesa proglasila zbacivanje sultana Abdelaziza zbog prevelike bliskosti Francuzima, i izjasnila se za njegovog brata Abdelhafida, koji se prošle godine proglasio sultanom u Marakešu.
8. 1. - Pavao Rauch novi hrvatski ban (do 1910), "zakleti neprijatelj Srba"^[1].
13. 1. - Henri Farman leteo duže od kilometra, čime je zaslužio Grand Prix d’Aviation.
13. 1. - Izgorela Rhoads Opera House u Boyertown, Pennsylvania, stradala 171 osoba.

16. 1. - Kralj Petar I Karađorđević otvorio beogradski Hotel Moskva (Palata Osiguravajućeg društva "Rosija").
januar - Naredba o hapšenju srpskih učitelja i zatvaranju škola na Kosovu i Sandžaku.
21. 1. - Adolf Loos drži predavanje na temu "Ornament i zločin".
24. 1. - Objavljena knjiga Scouting for Boys Robert Baden Powella.
27. 1. - Otkriven Jupiterov satelit Pasifaja.
31. 1. - Otomanska vlada odobrila Austrougarskoj koncesiju za železnicu Uvac-Mitrovica preko Novopazarskog sandžaka - nezadovoljstvo u Srbiji, Rusiji, Italiji. Rusija će zatim tražiti gradnju Jadranske železnice Niš-San Giovanni di Medua preko Kosova (Stare Srbije) i severne Albanije a Bugari Ćustendil-Kumanovo^[2].

Februar/Veljača

1. 2. - Lisabonsko kraljeubistvo: ubijeni su kralj Carlos I i prestolonaslednik Luís Filipe - novi kralj je Manuel II, do ukidanja monarhije 1910.
3. 2. - Osnovan fudbalski klub Panathinaikos A.O..
12. 2. - Krenula prva auto-trka oko sveta, New York-Paris - pobednik stigao 30. jula.
februar - Glad u beogradskom okrugu^[3].
18. 2. - Prema Džentlmenskom sporazumu iz 1907. zabranjeno useljavanje Japanaca u SAD.
21. 2. - U BiH osnovana Hrvatska narodna zajednica (građansko-liberalna struja i franjevci, glavni ideolog Ivo Pilar).
27 - 28. 2. - Izbori u Hrvatskoj, većina za Hrvatsko-srpsku koaliciju; prvi put izabran Stjepan Radić, mada je u zatvoru.

februar-mart - Opozicija u Srbiji opstruira skupštinu povodom povećanja kraljeve civilne liste.
februar-mart - Francuski ekspedicioni korpus generala d'Amada vrši pacifikaciju Maroka u okolini Kazablanke, nakon prošlogodišnjih nemira - krvave represalije u regionu Chaouia.

Mart/Ožujak

4. 3. - Požar u školi u mestu Collinwood (danas deo Clevelanda), poginulo 175 osoba.
5. 3. - Maškulora: ovog proleća počinju ozbiljnije oružane akcije Albanaca^[4].
9. 3. - Osnovan FC Internazionale Milano - Inter.
12. 3. - U francuskom Vijetnamu (Anamu) izbija Pobuna odsečene kose protiv kuluka i poreza, od aprila nasilna, ugušena je do juna.
14. 3. - Rad Hrvatskog sabora odložen do daljnjeg, ban Rauch vlada dekretima blizu dvije godine.
16. 3. - U Kragujevcu osnovan Savez srpskih sokolova.
mart - Carinski rat: Srbija i Austro-Ugarska postigle novi trgovački sporazum - privremeni kompromis, AU ga nije ratifikovala.
mart - Afera Tweedmouth u Velikoj Britaniji: Prvi lord Admiraliteta se dopisivao sa kajzerom Wilhelmom o britanskom pomorskom programu.
20. 3. - Pruski parlament doneo zakon o eksproprijaciji poljskih imanja koje vlasnici ne žele prodati, kako bi bila data nemačkim naseljenicima - retko je korišćen, nije promenio etnički sastav.
23. 3. - Durham Stevens, službenik u japanskom ministarstvu inostranih poslova, napadnut od dvojice korejskih emigranata u San Francisku, od čega umire dva dana kasnije.

April/Travanj

4. 4. - Car Nikolaj II raspustio finski parlament jer je procenio da ovaj nije imao dovoljno poštovanja prema njemu, izbori za novi u julu (obnovljena Rusifikacija Finske).
5. 4. - Nakon povlačenja obolelog Campbell-Bannermana, novi britanski premijer je H. H. Asquith (do 1916), mandat od kralja Edwarda VII ("rukoljub") dobio je u Biarritzu. U kabinetu će se naći i Lloyd George i Winston Churchill.
12. 4. - Ukrajinski nacionalista ubio u Lavovu namesnika austrougarske Galicije Andrzeja Potockog.
april - Posjeta knjaza Nikole Rusiji.
april - Počela s radom komisija za trasiranje Novopazarske železnice (neostvareno).
travanj - Sa Zagrebačkog sveučilišta uklonjeni profesori Manojlović i Šurmin, povezani sa Hrvatsko-srpskom koalicijom, što izaziva proteste i ispisivanje studenata.
18. 4. - Završna holandska intervencija na Baliju: ugušen je ustanak izbio nakon što su Holanđani uzeli monopol na opijum, radža Klungkunga je poginuo, nakon čega su njegovih šest kraljica i 200 pratilaca izvršili samoubistvo (puputan).
20. 4. - Sudar vozova u mestu Sunshine blizu Melbournea, 44 mrtvih.
21. 4. - Frederick Cook je navodno stigao do Severnog pola, što je sledeće godine osporeno (možda je, sa dvojicom Eskima, pronašao otok Meighen).
27. 4. - Otvorene Olimpijske igre u Londonu.
30. 4. - Eksplozija na japanskoj zaštićenoj krstarici Matsushima, stradalo 206 od 350 članova posade.
30. 4. - Dvojica Bengalaca pokušala ubiti glavnog britanskog magistrata u Muzaffarpuru, ali stradale dve žene. Zbog ovoga će biti suđeno indijskim nacionalistim (Emperor vs Aurobindo Ghosh and others).

proleće - Nerodna 1907. izazvala glad u Sandžaku.

Maj/Svibanj

U Iranu pronađena prva nafta na Bliskom istoku

1. 5. - Car Franjo Josip I. odobrio "Statut vakufske i mearifske autonomije" u Bosni; ostalo nerešeno pitanje menšure (potvrde) carigradskog Mešihata.
1. 5. - 5. 12. - Hispano-francuska izložba u Saragosi, povodom stogodišnjice francuske opsade grada.
14. 5. - 31. 5. - U Londonu se održava Franko-britanska izložba.
maj - U Crnoj Gori održane prve sjednice Sv. Sinoda.
16. 5. (3. 5. po j.k.) - Zakon o obaveznom osnovnom školovanju u Rusiji.
20. 5. - Budi Utomo je prvo domaće političko društvo u Nizozemskoj Ostindiji.
25. 5. - 13. 6. - Suđenje za Bombašku aferu u Crnoj Gori - krunski svedok je austrougarski agent Đorđe Nastić koji optužuje i srpsku vladu - šest osuda na smrt od kojih 4 u odsustvu, knjaz ih pomilovao.
26. 5. - Pronađena nafta na Bliskom Istoku, kod mesta Masdžid-Sulejman u jugozapadnom Iranu - Britanci ubrzo preuzimaju kontrolu putem Anglo-iranske naftne kompanije.
27. 5. - Nakon smrti Mirza Ghulam Ahmada, prvi halif pokreta ahmedija postaje Hakim Nur-ud-Din (do 1914).
31. 5. (18. 5. po j.k.) - Izbori u Srbiji, radikalima smanjena većina.

Jun/Juni/Lipanj

7. 6. - Policija rasterala II kongres Glavnog radničkog saveza u BiH.
9. 6. - Kralj Edward VII je prvi britanski monarh u poseti Rusiji i svom nećaku caru Nikolaju II - sastanak je u Revalu (Talinu).
12. 6. - Počeo Trojički sabor na beogradskoj Adi Ciganliji u organizaciji Uprave novinarskog udruženja. U okviru sabora "1. male olimpijske igre".
13. 6. - Objavljen roman "Anne od Zelenih zabata".
16. 6. - Francuzi odlučujuće porazili snage Kraljevstva Uadaj u Čadu.
17. 6. - Frank W. Wood patentirao osmosegmentni električni indikator brojeva (danas preovlađuje sedmosegmentni indikator).
18. 6. (5. 6. po j.k.) - Srbija: vlada Nikole Pašića podnela ostavku zbog opstrukcije samostalaca.
22. 6. - Incident crvene zastave u Tokiju: policija razbila okupljanje anarho-komunista, početak borbe protiv socijalističkog pokreta u Japanu.
23. 6. - Bombardovanje medžlisa u Teheranu: Muhamed Ali-šah Kadžar je uz pomoć kozačke brigade zasada rasturio parlament.
27. 6. - Hanojska trovačka zavera: vijetnamski kuvari ubacili otrov u hranu francuskog garnizona ali nije bilo smrtnih slučajeva - zaverenici giljotinirani.
29. 6. - Petar Kočić počeo štrajk glađu zbog maltretiranja u zatvoru^[5].
29. 6. - Apostolski ustav RKC Sapienti consilio, reforma Rimske kurije, osnovana Kongregacija za bogoštovlje i sakramente.
29. 6. - U Bolcanu otvorena prva žičara na svetu (?).
30. 6. - Ogromna Tunguska eksplozija nad Sibirom.

Jul/Juli/Srpanj

2. 7. - Predsednik Paragvaja Benigno Ferreira zbačen u puču.
3. 7. - Mladoturska revolucija: major Ahmed Nijazi-beg se pobunio u Resenu.
5. 7. - Referendum u Švajcarskoj podržava zabranu apsinta (zakon donesen 1910.).
5 - 23. 7. - Zbor Albanaca u Ferizaju (Uroševcu), zahteva se turski ustav iz 1876 (Albanci očekuju od Mladoturaka ispunjenje svojih zahteva).
6. 7. - Enver-paša se pobunio u Bitolju - većina osmanske vojske u Makedoniji se narednih dana pridružuje pokretu.
6. 7. - Robert Peary isplovio ka Severnom polu.

Mladoturska revolucija: "oslobodioci Otadžbine"

10. 7. - Heike Kamerlingh Onnes pretvorio helijum u tečnost.
11/12. 7. - Militantni švedski socijalisti, među kojima Anton Nilson, detonirali bombu pored broda sa britanskim štrajkbreherima u Malmöu, poginuo jedan Englez.
14. 7. - Prikazan prvi Griffithov film The Adventures of Dollie.
15. 7. - Izvoljski šalje ponudu sporazuma Erentalu, između ostalog u vezi Moreuza i aneksije BiH^[1].
20. 7. (7. 7. po j.k.) - Novi predsednik vlade u Srbiji je Petar Velimirović, u kabinet ušli i samostalni radikali (traje samo do februara).
23. 7. - Indijski nacionalista Bal Gangadhar Tilak osuđen na šest godina zatvora jer je podržao aprilski bombaški napad, u Bombaju dolazi do generalnog štrajka u znak protesta.
24. 7. - Druga osmanska ustavna era: sultan Abdul Hamid II pod pritiskom Mladoturaka proglašava povratak ustava iz 1876.
- Borba za Makedoniju je privremeno prekinuta, jer su mladoturci obećali slobodu i jednakost.

24. 7. - Dorando Pietri dramatično prošao prvi kroz finiš olimpijskog maratona, ali diskvalifikovan jer je dobijao pomoć.
27/28. 7. - Hongkonški tajfun: potopljen putnički brod SS Ying King, 421 žrtva.

Avgust/August/Kolovoz

5. 8. - Britanci jednostrano povukli granicu Gibraltara prema Španiji, koja stoji i danas - nova ograda zahvatila više neutralne zone.
7. 8. - U Austriji pronađena Venera iz Willendorfa.
7 - 9. 8. - Uhapšeni braća Adam i Valerijan Pribićević, Adam pokušao samoubistvo (Đorđe Nastić u brošuri "Finale" optužio prvake Srpske samostalne stranke za pripremu prevrata u korist "južnoslovenske federacije", slede i druga hapšenja Srba, → Veleizdajnički proces).
8. 8. - Wilbur Wright pokazao letelicu u Francuskoj, gde je postojala sumnja u ostvarenja braće.
8. 8. - James M. Spangler prodao patent za usisivač svom rođaku Williamu Hooveru - ovaj osniva The Hoover Company.
14 - 16. 8. - Rasni neredi u Springfield, Illinois, pogrom protiv crnaca. Podsticaj za stvaranje asocijacije NAACP.
17. 8. - Prikazana Fantasmagorie, prvi animirani film.
18. 8. - Puštena je u pogon mala hidroelektrana Ozalj na Kupi, Karlovac dobio električnu rasvjetu.^[6]
18. 8. (5. 8. po j.k.) - U Srbiji izglasan trgovački ugovor sa AU (propao zbog aneksione krize).
19. 8. - Marokanski sultan Abdelaziz poražen kod Marakeša od pristalica svog brata Abdelhafida (vlada do 1912).
23 - 25. 8. - U Skoplju održana konferencija Srba iz tri vilajeta, osnovana "Srpska narodna organizacija Srba Osmanlija" (Srpska demokratska liga) - strogo ustavnim putem do razvoja Srba, za predsednika glavnog odbora izabran Bogdan Radenković.
26. 8. - U BiH osnovana prorežimska i prohrvatska Muslimanska napredna stranka (Ademaga Mešić).
30. 8. - U Samoboru odigrana prva utakmica u hokeju na travi u Hrvatskoj, između Šišmiša i zagrebačke Concordije.

Septembar/Rujan

1. 9. - Završena Hedžaska železnica (Damask - Medina) u Osmanskom carstvu.
4. 9. - Izvoljski obavestio u Karlsbadu srpskog ministra inostranih dela, dr Milovana Milovanovića da je aneksija BiH na pragu^[1].
7. 9. - Memorandum Srpske i Muslimanske organizacije (Alibeg Firdus i Gligorije Jeftanović) ministru Burijanu na Ilidži - traži se ustav bez promene državno-pravnog položaja.
10. 9. - Južnoamerička trka drednotima: u Engleskoj porinut brazilski bojni brod Minas Geraes.
septembar? - Treća jugoslavenska umjetnička izložba saveza "Lade" u Zagrebu^[7].
septembar - Osnovan FK Slavija Sarajevo.
16. 9. - Sastanak Aehrenthal - Izvoljski u Buchlau - Izvoljski pristaje na aneksiju BiH ako Austrougarska podrži ruski zahtjev za slobodan prolaz flote kroz Moreuze.
16. 9. - Vlasnik Buicka William C. Durant osnovao u Flint, Michigan korporaciju General Motors, kao holding kompaniju. Kasnije ove godine GM preuzima Oldsmobile.
17. 9. - Poručnik Thomas Selfridge je prva osoba koja je poginula u avionskoj nesreći, pilot Orville Wright je teško povređen.

20. 9. - Jedrenjak Star of Bengal potonuo pored Aljaske, stradalo oko 110 od 138 ljudi na brodu.
21. 9. - Matematičar Hermann Minkowski drži u Kelnu predavanje o prostoru i vremenu.
22. 9. (9. 9. po j.k.) - Budimski episkop Lukijan Bogdanović izabran za srpskog patrijarha (do 1913); prethodno biran vršački vladika Gavrilo Zmejanović ali mađarska vlada ga nije prihvatila.
23. 9. - Bugarski knez Ferdinand u poseti Pešti i ministru Erentalu - on zna za aneksiju BiH, u isto vreme će objaviti nezavisnost Bugarske^[1].
26/27. 9. - Bezdanska akcija: poljski revolucionari na čelu s Jozefom Pilsudskim opljačkali ruski voz blizu Vilne, odneli su 200.000 rubalja (osam miliona dolara u današnjem novcu).
27. 9. - U Detroitu proizveden prvi primjerak automobila Ford Model T, do 1927. biće ih proizvedeno 15 miliona.
28. 9. - Velika poplava reke Musi odnosi preko 50.000 života u Hyderabadu u Indiji.
28 - 30. 9. - Generalna skupština Međunarodne asocijacije za radno zakonodavstvo održana u Lucernu, razgovara se o zabrani noćnog rada za decu i ograničenju radnog vremena za žene.
septembar - Sporazum vlade sa muslimanskim pokretom u BiH (car potvrdio 1909).

Oktobar/Listopad

5. 10. - Bugarska proglasila neovisnost od Osmanskog carstva.
6. 10. - Aneksija Bosne i Hercegovine od strane Austro-Ugarske, pravdana potrebom donošenja ustava (u BiH objavljeno 7. 10.) - sledi Aneksiona kriza.
- Austo-Ugarska je planirala nakon ovoga zauzeti i Srbiju, ili je podeliti sa Bugarskom, ali je do januara morala privremeno odustati od te namere, iz unutrašnjih i spoljnjih razloga^[8].
6. 10. - Veliki miting u Beogradu protiv aneksije BiH, traži se rat protiv Austrije.
6. 10. - Zemljotres u Vranči, Rumunija, (M 6.8, Int. VIII).
7. 10. - Kritska Država jednostrano proglasila ujedinjenje sa Grčkom (priznato 1912/13).
12. 10. - Vanredna sednica crnogorske skupštine, osuda Aneksije (pomirenje srpske i crnogorske vlade).
13. 10. - Fritz Haber prijavio patent za proces proizvodnje amonijaka iz elemenata (→ Haber-Boschov proces).
oktobar - Prva dalmatinska umjetnička izložba^[9]
23. 10. (10. 10. po j.k.) - U Srbiji osnovana Narodna odbrana.
28. 10. - Afera Daily Telegraph: Wilhelm II grubo komentariše britansku spoljnu politiku, što izaziva gnev u toj zemlji, ali i štetu njegovom ugledu u Nemačkoj.
28. 10. - "Stenjka Razin" je prvi ruski film.
oktobar, krajem - Srpska vlada izglasala ratne kredite, privatni ulagači povukli uloge u novčanim zavodima (strah od rata).

Novembar/Studeni

2. 11. - Uskotračna željeznička pruga Bar-Virpazar, izgrađena italijanskim kapitalom.
3. 11. - Republikanac William Howard Taft pobeđuje demokratu W. J. Bryana na izborima za predsednika SAD (321 prema 162 u elektorima, treći Bryanov poraz).
5. 11. - Stranka prava osnovala Hrvatsku narodnu legiju.
7. 11. - Butch Cassidy i Sundance Kid navodno ubijeni u Boliviji.
10. 11. - Društvo Gideons International postavilo prve biblije u hotelskim sobama, u Superior, Montana - društvo je do 2015. podelilo dve milijarde biblija.
12. 11. - Eksplozija u rudniku Zeche Radbod u Nemačkoj, stradalo 349 rudara.
14 - 22. 11. - Bitoljski kongres odlučuje o albanskoj abecedi.
15. 11. - Belgijski kralj Leopold II se odriče lične kontrole nad S. D. Kongo u korist belgijske države, nakon izloženih velikih zloupotreba - Belgijski Kongo traje do 1960.
15. 11. - Umire Udova carica Cixi, dan nakon što je od otrova umro pritvoreni car Guangxu.
15. 11. - Nakon von Becka novi ministar-predsednik Cislajtanije je Richard von Bienerth-Schmerling (do 1911).
novembar - Hussein ibn Ali imenovan za šerifa Meke (do 1924, kralj Hedžaza 1916-24).
17. 11. - Prikazan francuski film L'Assassinat du duc de Guise - s originalnom muzikom i scenariom, ima umetničke pretenzije.
25. 11. - Prvi broj The Christian Science Monitor-a.

novembar-decembar - Otomanski legislativni izbori - relativna većina za mladoturski Komitet jedinstva i progresa (izabrana i trojica Srba).

Decembar/Prosinac

2. 12. - Dvogodišnji Puyi, praunuk cara Daoguanga, postaje poslednji kineski car (do 1911/12), namesnik mu je otac Zaifeng, princ Chun.
decembar - Thomas Edison osnovao Motion Picture Patents Company, trust filmskih kompanija koji želi regulisati tržište - mnogi nezavisni filmotvorci će otići u Kaliforniju.
decembar - Bioskop "Grand" u hotelu "Pariz" Svetozara Botorića, prvi je stalni bioskop u Beogradu.
decembar - Prikazan epski italijanski film Gli ultimi giorni di Pompei.
decembar - Dalaj Lama se vratio na Tibet.
19. 12. - Predsednik Venecuele Cipriano Castro smenjen u odsustvu, vlast uzima potpredsednik Juan Vicente Gómez (1908-13, 1922-29 i 1931-35).
28. 12. - Messinski potres: zemljotres i cunami odneli možda 100.000 života na Siciliji i Kalabriji.
31. 12. - Wilbur Wright leteo kod Le Mansa 124,7 km za 2 1/2 sata.

Kroz godinu

Izgrađena Zgrada stare telefonske centrale u Beogradu.
Izgrađen Zagrebački Paromlin.
Miloje Vasić počinje istraživanje Vinče.
Ivan Meštrović je u Parizu, radi na Kosovskom ciklusu.
Carl Patsch osnovao Balkanski institut u Sarajevu.
Američka umetnička Aschan škola privlači pažnju javnosti.
Nauka i tehnika
- Maggi predstavio kocke za supu.
- Nastale Toblerone.
- Hans Geiger i Ernest Rutherford razvili prvi rudimentarni Gajgerov brojač.
- U Njujorku završena Singer Building od 187m i 47 spratova, najviša zgrada na svetu do sledeće godine.
- Na francuskom lokalitetu Le Moustier pronađena lobanja neandertalca (→ Musterijenska kultura).
- Charles Hazelius Sternberg i sinovi pronašli Trahodonsku mumiju, fosil dinosaura sa očuvanim otiskom kože.
- Lee de Forest vrši radio emisije sa Ajfelove kule u Parizu.
- Jacques E. Brandenberger izumio celofan.
- Kikunae Ikeda otkrio mononatrijum glutamat, osnovu ukusa umami.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1908.

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

9. 1. - Simone de Beauvoir, francuska književnica († 1986.)
15. 1. - Edward Teller, fizičar († 2003)
16. 1. - Günther Prien, nemački podmornički komandant († 1941)
16. 1. - Ethel Merman, glumica i pevačica († 1984)
20. 1. - Jovan Marinović, pravnik, crnogorski i jugoslovenski revolucionar († 1982.)
22. 1. - Lev Landau, fizičar, nobelovac († 1968)
22. 1. - Josip Salač, pomoćni biskup zagrebački († 1975)
26. 1. - Stéphane Grappelli, džez violinista († 1997)

4. 2. - Predrag Milosavljević, slikar, diplomata, akademik († 1987)
6. 2. - Amintore Fanfani, italijanski političar († 1999)
6. 2. - Michael Maltese, scenarista crtanih filmova († 1981)
22. 2. - Rómulo Betancourt, predsednik Venecuele († 1981)
26. 2. - Tex Avery, animator († 1980)
29. 2. - Balthus, slikar († 2001)

5. 3. - Rex Harrison, glumac († 1990)
5. 3. - Fritz Fischer, historičar († 1991)
7. 3. - Anna Magnani, glumica († 1973)
14. 3. - Koča Popović, književnik, narodni heroj, političar († 1992)
16. 3. - Jozo Tomašević, ekonomist, historičar († 1994)
25. 3. - David Lean, filmski režiser († 1991)
26. 3. - Franz Stangl, komandant Sobibora i Treblinke († 1971)

April/Travanj – Jun/Lipanj

1. 4. - Abraham Maslow, psiholog († 1970)
5. 4. - Bette Davis, američka glumica († 1989.)
5. 4. - Herbert von Karajan, dirigent († 1989)
6. 4. - Šefik Bešlagić, kulturni historičar († 1990)
9. 4. - Victor Vasarely, francuski slikar i grafičar mađarskog porijekla († 1997.)
19. 4. - Svetolik Lukić, srpski slikar († 1980)
25. 4. - Edward R. Murrow, novinar († 1965)
28. 4. - Oskar Schindler, industrijalac, spasitelj Jevreja († 1974)
30. 4. - Eve Arden, glumica († 1990)

7. 5. - Max Grundig, industrijalac i pronalazač († 1989)
20. 5. - James Stewart, američki filmski glumac († 1997.)
23. 5. - John Bardeen, fizičar, nobelovac († 1991)
26. 5. - Milan Đoković, književnik, prevodilac, pozorišni reditelj († 1993)
26. 5. - Velimir Terzić, general-pukovnik JNA, istoričar († 1983)
28. 5. - Ian Fleming, književnik († 1964)
30. 5. - Mel Blanc, glas u crtanim filmovima († 1989)
31. 5. - Don Ameche, glumac († 1993)

4. 6. - Lujo Davičo, baletski igrač, pedagog, kompozitor († 1943)
8. 6. - Leo Lemešić, nogometaš († 1978)
11. 6. - Francisco Marto, portugalski katolički blaženik († 1919.)
12. 6. - Otto Skorzeny, SS-oficir († 1975)
26. 6. - Salvador Allende, predsednik Čilea († 1973)
28. 6. - Valerijan Stefanović, prvi episkop šumadijski († 1976)

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

1. 7. - Estée Lauder, preduzetnica († 2004)
2. 7. - Thurgood Marshall, prvi crni član Vrhovnog suda SAD († 1993)
5. 7. - Henri d'Orléans, francuski pretendent "Henri VI" († 1999)
8. 7. - Nelson Rockefeller, biznismen, filantrop, potpredsednik SAD († 1979)
10. 7. - Olga Skovran, koreograf, pedagog, osn. i dir. "Kola" († 1995)
12. 7. - Milton Berle, komičar († 2002)
23. 7. - Elio Vittorini, talijanski književnik († 1966.)

18. 8. - Milan Ristić, srpski kompozitor i akademik († 1982)
22. 8. - Henri Cartier-Bresson, fotograf († 2004)
27. 8. - Lyndon B. Johnson, američki političar i predsjednik († 1973.)
27. 8. - Don Bradman, australski kriketaš († 2001)
30. 8. - Fred MacMurray, glumac († 1991)
31. 8. - William Saroyan, američki književnik († 1981.)

7. 9. - Michael E. DeBakey, kardiohirurg († 2008)
14. 9. - Mihailo Petrović Njegoš, crnogorski princ († 1986)
15. 9. - Miško Kranjec, književnik († 1983)

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

1. 10. - Ljubiša Jovanović, srpski glumac († 1971)
6. 10. - Carole Lombard, glumica († 1942)
15. 10. - John Kenneth Galbraith, ekonomista († 2006)
16. 10. - Enver Hoxha, lider Albanije († 1985)

14. 11. - Joseph McCarthy, američki političar († 1957)
15. 11. - Carlo Abarth, dizajner automobila († 1979)
28. 11. - Claude Lévi-Strauss, francuski etnolog i antropolog († 2009)

6. 12. - Baby Face Nelson, kriminalac († 1934)
8. 12. - Ervina Dragman, glumica († 1990)
17. 12. - Willard Libby, hemičar, nobelovac († 1980)
22. 12. - Kočo Racin, književnik i revolucionar († 1943)
25. 12. - Quentin Crisp, engleski pisac i glumac († 1999)
31. 12. - Simon Wiesenthal, lovac na naciste († 2005)
31. 12. - Bora Glišić, srpski književnik († 1988)
31. 12. - Marko Rothmüller, operni pjevač († 1993)

Kroz godinu

Sima Pogačarević, narodni heroj († 1941)
Sulejman Kemura, reis-ul-ulema Islamske zajednice († 1975)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1908.

Januar/Siječanj – Jun/Lipanj

9. 1. - Wilhelm Busch, njemački slikar i književnik (* 1832.)
17. 1. - Ferdinando IV, poslednji veliki vojvoda Toskane (* 1835)
25. 1. - Ouida, engleska spisateljica (* 1839)
1. 2. - Carlos I, kralj Portugala (* 1863)
1. 2. - Luís Filipe, kraljevski princ Portugala (* 1887)
2. 2. - Milovan Glišić, srpski književnik (* 1847)
8. 2. - Marijan Derenčin, hrvatski književnik, pravnik, političar (* 1836)
29. 2. - Pat Garrett, šerif (* 1850)
4. 3. - Simo Matavulj, književnik, akademik (* 1852)
11. 3. - Edmondo De Amicis, književnik (* 1846)
2. 4. - Božidar Karađorđević, umetnik, praunuk Karađorđev, unuk kapetan-Miše (* 1862)
22. 4. - Henry Campbell-Bannerman, donedavni britanski premijer (* 1836)
23. 4. - Ivo Hreljanović, operni pjevač, bariton (* 1864)
24. 4. - Baltazar Bogišić, hrvatski znanstvenik, pravni i povijesni pisac (* 1834.)
26. 5. - Mirza Ghulam Ahmad, osnivač Ahmedije (* 1835)
19. 6. - Josip Račić, hrvatski slikar (* 1885.)
21. 6. - Nikolaj Rimski-Korsakov, kompozitor (* 1844)
24. 6. - Grover Cleveland, bivši predsednik SAD (* 1837)

Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac

7. 8. - Antonio Starabba, bivši italijanski premijer (* 1839)
17. 8. - Radoje Domanović, srpski pisac (* 1873)
25. 8. - Antoine Henri Becquerel, francuski fizičar (* 1852.)
8. 9. - Stjepan Miletić, kazališni intendant, redatelj i kritičar (* 1868.)
28. 10. - Đuro Crnadak, poduzetnik, kulturni radnik (* 1820)
29. 10. - Silvije Strahimir Kranjčević, hrvatski književnik (* 1868.)
4. 11. - Tomás Estrada Palma, prvi predsednik Kube (* 1835)
7. 11. - Butch Cassidy, odmetnik (* 1866)
7. 11. - Sundance Kid, odmetnik (* 1867)
8. 11. - Victorien Sardou, dramski pisac (* 1831)
14. 11. - Guangxu, kineski car (* 1871)
15. 11. - Cixi, kineska udova carica (* 1835)
17. 11. - Milan Đ. Milićević, srpski književnik, akademik (* 1831)
15. 12. - Đorđe Stratimirović, političar i vojskovođa (* 1822)
18. 12. - Avdo Karabegović, pesnik (* 1875)
20. 12. - Jovan Kronštatski, ruski svetac (* 1829)
31. 12. - Vela Nigrinova, pozorišna glumica (* 1862)

Nobelova nagrada za 1908. godinu

Fizika: Gabriel Lippmann (metod fotografskog reprodukovanja boja na osnovu pojave interferencije)
Kemija: Ernest Rutherford (istraživanje dezintegracije elemenata i hemije radioaktivnih supstanci)
Fiziologija i medicina: Ilja Iljič Mečnikov i Paul Ehrlich (rad na imunitetu)
Književnost: Rudolf Eucken (... idealistička filozofija života u brojnim delima)
Mir: Klas Pontus Arnoldson (rad na održanju mira između Švedske i Norveške) i Fredrik Bajer (počasni predsednik Međunarodnog mirovnog biroa, pristalica arbitracije)

Reference

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Ćorović, Vladimir. Istorija srpskog naroda - Polet Srbije. rastko.rs
↑ Bojana Miljković-Katić (18 March 2011). Prostorno planiranje u jugoistočnoj Evropi (do Drugog svetskog rata): The Spatial Planning in Southeastern Europe (Until Second World War). Istorijski institut, Balkanološki institut SANU, Geografski fakultet Univerziteta u Beogradu. str. 564–. ISBN 978-86-7743-089-4.
↑ Брана Димитријевић Глад. rastko.rs
↑ Bogdanović. Knjiga o Kosovu - Albanski pokreti 1908-1912..rastko.rs
↑ Politika, 21.6.1908, str 2. digitalna.nb.rs
↑ "Politika", 19. avg. 1938, str. 11
↑ Treća jugoslavenska umjetnička izložba saveza "Lade" Zagreb 1908. dizbi.hazu.hr
↑ Mitrović, 84-90
↑ Split i Prva dalmatinska umjetnička izložba 1908.. dizbi.hazu.hr

Literatura

Mitrović, Andrej. Prodor na Balkan i Srbija 1908-1918. Nolit 1981.

[CorovicISSPolet-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Ćorović, Vladimir. Istorija srpskog naroda - Polet Srbije. rastko.rs

[Miljković-Katić2011-2] Bojana Miljković-Katić (18 March 2011). Prostorno planiranje u jugoistočnoj Evropi (do Drugog svetskog rata): The Spatial Planning in Southeastern Europe (Until Second World War). Istorijski institut, Balkanološki institut SANU, Geografski fakultet Univerziteta u Beogradu. str. 564–. ISBN 978-86-7743-089-4.

[3] Брана Димитријевић Глад. rastko.rs

[4] Bogdanović. Knjiga o Kosovu - Albanski pokreti 1908-1912..rastko.rs

[5] Politika, 21.6.1908, str 2. digitalna.nb.rs

[6] "Politika", 19. avg. 1938, str. 11

[7] Treća jugoslavenska umjetnička izložba saveza "Lade" Zagreb 1908. dizbi.hazu.hr

[8] Mitrović, 84-90

[9] Split i Prva dalmatinska umjetnička izložba 1908.. dizbi.hazu.hr

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]