1931
Izgled
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 19. vijek – 20. vijek – 21. vijek |
Decenija: | 1900-e 1910-e 1920-e – 1930-e – 1940-e 1950-e 1960-e |
Godine: | 1928 1929 1930 – 1931 – 1932 1933 1934 |
Gregorijanski | 1931. (MCMXXXI) |
Ab urbe condita | 2684. |
Islamski | 1349–1350. |
Iranski | 1309–1310. |
Hebrejski | 5691–5692. |
Bizantski | 7439–7440. |
Koptski | 1647–1648. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1986–1987. |
• Shaka Samvat | 1853–1854. |
• Kali Yuga | 5032–5033. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4567–4568. |
• 60 godina | Yin Metal Koza (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11931. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Godina 1931 (MCMXXXI) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak.
1931: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 Rođenja • Smrti |
- 2. 1. - Ernest Lawrence pustio u rad prvu varijantu ciklotrona.
- 5. 1. - Ernst Röhm se vratio iz Bolivije na Hitlerov poziv, ponovo je na čelu SA - u Berlinu su u toku previranja poznata kao Stennesova pobuna.
- 9. 1. - Prikazan film "Mali Cezar".
- 11. 1. - Osnovana Biblioteka grada Beograda.
- 30. 1. - Prikazan Chaplinov film City Lights.
- 3. 2. - Zemljotres u zalivu Hawke's je najgora prirodna katastrofa na Novom Zelandu, razoreni grad Napier će biti obnovljen u stilu Art Deco.
- 8. 2. - Eksplozija u rudniku u Fušunu, Mandžurija, izveštava se o 3.000 poginulih[1].
- 11. 2. - MacDonaldovo pismo ("Crno pismo"): britanski premijer "pojašnjava" prošlogodišnju Passfieldovu belu knjigu tako što reafirmira jevrejsko useljavanje i kupovinu zemlje.
- 12. 2. - Prva emisija Radio Vatikana.
- 13. 2. - Inauguracija New Delhija kao nove prestonice Britanske Indije.
- 14. 2. - Originalna verzija "Drakule" sa Belom Lugošijem.
- 14. 2. - General Jorge Ubico, "Centralnoamerički Napoleon", uzima vlast u Gvatemali (do 1944) - diktatorski u korist kompanije United Fruit i bogatih zemljoposednika.
- 18. 2. - Ubistvo Milana Šufflaya u Zagrebu, koje će izazvati protest Alberta Ajnštajna i Hajnriha Mana ispred Međunarodne lige za prava čoveka.
- 20. 2. - Albanski emigranti Aziz Çami i Ndok Gjeloshi pokušali ubiti kralja Zoga u Beču - umesto njega ubijen telohranitelj a Eqrem Libohova ranjen.
- 28. 2. - Oswald Mosley napušta laburiste i osniva Novu partiju, a sledeće godine Britansku uniju fašista.
- 1. 3. - Gabriel Terra novi predsednik Urugvaja (do 1938, uvodi diktaturu 1933).
- 3. 3. - The Star-Spangled Banner zvanično postaje američka himna.
- 3. 3. - Cab Calloway snimio jazz-pesmu Minnie the Moocher.
- 4. 3. - Gandhi–Irwinov pakt: građanski neposluh prestaje a zauzvrat amnestija zatvorenicima, dozvola ljudima na obali da prave sopstvenu sol i nova runda Okruglog stola o Indiji.
- 5. 3. - Daniel Salamanca Urey novi predsednik Bolivije (do 1934): program štednje, suzbijanje opozicije, pojačano neprijateljstvo sa Paragvajem (Rat za Čako izbija sledeće godine).
- 7 - 8. 3. - Katastrofalni zemljotres kod Valandova u jugoistočnoj Makedoniji (M 6.0, int. IX-X).
- 7. 3. - Sudar putničkih brodova "Zagreb" i "Franše Depere" na Dunavu kod Beograda, kod Ade Krnjače tj. Huje[2] - ima utopljenih (presuda kapetanima izrečena 27. 6.).
- 9. 3. - Menjševičko suđenje u Moskvi: osuđeno 14 bivših menjševika optuženih da su želeli obnoviti stranku.
- 11. 3. - U SSSR počinje program "Spreman za rad i odbranu SSSR-a" (Готов к труду и обороне СССР, skraćeno GTO, tj. ГTO), program fizičke kulture za stanovništvo.
- 17. 3. - Tri manje podmetnute eksplozije u beogradskoj ulici Nemanjinoj, major Leonid Rekalov smrtno ranjen prilikom ispitivanja jedne naprave.
- 17. 3. - Nevada legalizuje kockanje.
- 17. 3. - Martovski incident u Japanu: osujećen pokušaj državnog udara od strane vojnih (Sakurakai) i civilnih ultranacionalista.
- 19. 3. - Nemačka i Austrija dogovorile uspostavljanje carinske unije - Francuska se protivi, Međunarodni sud pravde sprečava kasnije tokom godine.
- 23. 3. - Britanska vlada obesila trojicu istaknutih boraca za nezavisnost Indije, među kojima je i Bhagat Singh.
- 25. 3. - Scottsboro Boys: devetorica crnih tinejdžera uhapšeni pod optužbom da su silovali dve belkinje u Alabami - početak duge pravne bitke.
- 28. 3. - Nemački predsednik Hindenburg doneo Ukaz za suzbijanje političkih izgreda kojim je suspendovana većina ustavnih prava građana.
- 31. 3. - Pad putničkog aviona na letu TWA 599 u Kansasu prilikom čega gine popularni trener američkog fudbala Knute Rockne; nesreća će kasnije potaći nove mere za jačanje bezbednosti vazdušnog saobraćaja.
- 31. 3. - Jak zemljotres razorio Managvu, 2.000 mrtvih.
- 31. 3./1. 4. - Stennesova pobuna: berlinski lider SA zauzeo tamošnju kancelariju nacističke stranke i redakciju Goebellsovog lista Der Angriff - izbačen iz partije, a desnica uverena u Hitlerov "legalizam".
- 1. 4. - 31. 5. - Druga kampanja opkoljavanja komunističkog Sovjeta u Jiangxiju od strane Kuomintangove vlade.
- 6. 4. - Portugalska vlada proglasila vanredno stanje na Maderi i Azorima, usled pokušaja vojnog prevrata.
- 9. 4. - Probijen Ivanski tunel (3223m) - delimično rešen problem zupčanica na bosanskoj južnoj pruzi (Sarajevo-more).
- 12. 4. - Na lokalnim izborima u Španiji pobedile republikanske stranke, što se smatra neformalnim referendumom o monarhiji.
- 14. 4. - Proglašena Druga španjolska republika (potrajaće do 1939), kralj Alfonso XIII beži iz zemlje.
- 15. 4. - Ubistvom Džoa Maserije okončan mafijaški Kastelamarski rat (Castellammarese War) - Salvatore Maranzano će nepunih pet meseci biti capo di tutti i capi američke mafije.
- 15. 4. - Britanska kolonija Cejlon dobija ustavni dokument, tzv. Donoughmorov ustav: univerzalno pravo glasa, komitetski sistem vlade, sa predstavnicima svih etničkih zajednica (važi do 1947).
- 17. 4. - Posle više od 200 godina obnovljena katalonska autonomija, Generalitat de Catalunya, tri dana nakon što je Francesc Macià i Llussà proglašavao Katalonsku Republiku.
- 18. 4. - Istoričar Nicolae Iorga premijer Rumunjske (do 1932).
- 23. 4. - Prikazan film The Public Enemy sa Jamesom Cagneyjem.
- 25. 4. - Ferdinand Porsche osnovao firmu Porsche u Stuttgartu.
- 27. 4. - Zangezurski zemljotres pogodio južnu Jermeniju i Nahičevan, možda 2.000 mrtvih.
- 1. 5. - U Njujorku otvoren Empire State Building, najviša zgrada na svetu do 1971.
- 6. 5. - Otvorena Pariska kolonijalna izložba.
- 8. 5. - Počela gradnja crkve Svetog Marka u Beogradu (do 1940, osveštana 1948).
- 8. 5. - Kraljevina Jugoslavija sklopila sa francuskim sindikatom banaka zajam u iznosu od 1.205 miliona francuskih franaka - priprema se zakonska stabilizacija dinara, ili "zlatni dinar" (zakon usvojen 11. maja).
- 10. - 13. 5. - Paljenje samostana u Španjolskoj 1931. - nakon jedne rojalističke uvrede, anarhisti i radikalni socijalisti zapalili i demolirali 12 crkava u Madridu, nakon čega je došlo do sličnih napada u drugim gradovima, uglavnom na jugu.
- 11. 5. - Bankrotirala bečka banka Creditanstalt - započinje kolaps bankarstva u srednjoj Evropi (uključujući Nemačku), sa globalnim posledicama.
- 11. 5. - U Berlinu prikazan Langov film M.
- 13. 5. - Olimpijske igre 1936 dodeljene Berlinu.
- 14. 5. - Pucnjava u Ådalenu: vojska ubila petoricu štrajkača u Švedskoj.
- 14. 5. - Dirigent Arturo Toscanini napadnut na koncertu u Bolonji jer nije želeo svirati fašističku himnu Giovinezza.
- 15. 5. - Papina enciklika Quadragesimo anno: kritika neobuzdanog kapitalizma i totalitarnog komunizma, zalaže se za tripartistički korporativizam.
- 31. 5. - U Bahreinu pronađena nafta, prva u Persijskom zalivu van Irana.
- 3. 6. - U Parizu prvi put izložena Dalijeva slika "Postojanost sećanja".
- 14. 6. - Izletnički brod Saint-Philibert potonuo na ušću Loare, preko 450 mrtvih.
- 20. 6. - "Huverov moratorijum" - usled bankarskog kolapsa u Centralnoj Evropi, američki predsednik Huver zatražio da se na godinu dana prekine s isplatama nemačkih reparacija Francuskoj i savezničkih dugova SAD (Kongres odobrio u decembru, ali ekonomski pad u Evropi nije sprečen).
- 21. 6. - Izbori u Bugarskoj, pobeda Narodnog bloka (poslednji slobodni izbori u zemlji do 1990).
- 23. 6. - Staljinov govor na okupljanju industrijskih upravnika: odbacuje ideju jednakih plata za sve i napade na specijaliste:
- 23. 6. - 1. 7. - Wiley Post i Harold Gatty prvi obleću svet jednomotornim avionom, za manje od devet dana.
- 28. 6. - Stupio na snagu Zakon o novcu Kraljevine Jugoslavije - uveden je dinar sa zlatnom podlogom (0,0265 gr zlata za jedan dinar, ili 9,12778 švajcarskih franaka za 100 dinara), treća po veličini jedinica merena u zlatu, ali konvertibilnost traje samo 102 dana[3].
- 28. 6. - Izbori u Španiji, najviše glasova za socijaliste.
- 29. 6. - Papa Pio XI. izdaje antifašističku encikliku Non abbiamo bisogno nakon što je Musolini zatvorio neke katoličke organizacije.
- 30. 6. - Pripadnici pravaške mladeži Marko Hranilović i Matija Soldin osuđeni na smrt u Zagrebu za ubistvo gen. direktora Jugoštampe Tonija Schlegla 1929, još 16-oro dobilo zatvorske kazne.
- 1. 7. - Nakamurin incident: kineski vojnici streljali japanskog kapetana Nakamuru i još trojicu iz grupe na špijunskoj misiji u Mandžuriji; istog dana se dogodio i Wanpaoshanski incident, manji sukob kineskih i korejskih seljaka, koji je senzacionalizovan u Koreji i Japanu (koji vlada Korejom).
- 5. 7. - Antikineski neredi u Pjongjangu, zatim dolazi do antikorejskih nereda u Kini.
- 10. 7. - Zemlja Erika Crvenog (Istočni Grenland) proglašena za norvešku teritoriju - Stalni sud međunarodne pravde presudio u korist Danske 1933.
- 13. 7. - U Nemačkoj bankrotirala Darmstädter und Nationalbank (Danat-Bank), što ruši poverenje u ceo bankarski sistem i izaziva finansijsku krizu.
- srpanj - John Haven Emerson usavršio u SAD željezna pluća (ventilator negativnog pritiska).
- 16. 7. - Car Haile Selassie proglasio prvi ustav Etiopije.
- 26. 7. - Milenarski Pokret proučavatelja Biblije promjenio ime u Jehovini svjedoci.
- 26. 7. - Suočen sa nemirima usled bankrotsva zemlje, čileanski predsednik Carlos Ibáñez del Campo napušta zemlju (imaće drugi mandat 1952-58) - nestabilnost traje do Alessandrijevog povratka u decembru 1932, uključujući pobunu u mornarici krajem ovog meseca i pokušaj Socijalističke republike (jun-septembar 1932).
- 31. 7. - Mayov izveštaj: parlamentarni komitet preporučuje kresanje državne potrošnje u V. Britaniji, što izaziva podelu među vladajućim laburistima.
- jul-avgust - Kineske poplave: poplave Jangcea, "23 miliona bez doma". Velike poplave u Kini na raznim rekama ove godine, procene broja mrtvih se kreću od 145.000 do čak 4 miliona.
- ljeto - Gustav Perčec uzeo u zakup imanje Janka-puszta gdje će biti organiziran ustaški centar.
- 2 - 3. 8. - Eksplozija u vagonu kod Zemuna, dvoje poginulih, pronađen eksploziv u kolima zaustavljenim kod Jesenica.[4]
- 6. 8. - Oblasni odbor Saveza železničara u Zagrebu osuđuje učestale "atentate" na železničke objekte u zemlji[5].
- 9. 8. - Neuspeli referendum za raspuštanje landtaga u Pruskoj - nacisti, narodnjaci i komunisti su želeli srušiti socijaldemokratsku vladu; komunistički neredi u Berlinu.
- 10. 8. - Fuyunski zemljotres u Kini, na severu Xinjianga, 10.000 mrtvih.
- 11. 8. - Juriš na britansku funtu, ekonomska i politička kriza u V. Britaniji.
- avgust - Lady, Play Your Mandolin! je prvi crtani film serijala Merrie Melodies.
- 19. 8. - István Bethlen objavio da se povlači posle deset godina na čelu mađarske vlade - sledi Gyula Károlyi (do 1932), zemlja je u agrarnoj i kreditnoj krizi.
- 24. 8. - Britanska laburistička vlada Ramsay MacDonalda daje ostavku usled teške ekonomske situacije - nasleđuje je Nacionalna vlada, s ministrima iz svih partija, pod istim premijerom (zbog čega je isključen iz partije).
- 2. 9. - Uvažene ostavke ministara Ljotića (pravda) i Serneca (građevine).
- 3. 9. - Kralj Aleksandar oktroira novi Ustav Jugoslavije ("Oktroirani" ili "Septembarski ustav") kojim se okončava Šestojanuarska diktatura tj. kraljeva lična vladavina. Uveden dvodomni parlament ("Narodno Pretstavništvo") sa Senatom i Narodnom skupštinom.
- 5. 9. - Golman Seltika, Džon Tompson, poginuo u sudaru sa igračem Rendžersa.
- 6. 9. - U Beogradu puštena u rad automatska telefonska centrala (danas je Prestolonaslednikov rođendan).
- 7. 9. - Počela druga runda Okruglog stola o Indiji u Londonu, sada učestvuje i Gandhi ispred Nacionalnog kongresa.
- 10. 9. - Novi Zakon o izboru narodnih poslanika za Narodnu skupštinu KJ - sistem zemaljske izborne liste, koja mora imati kandidata u svakoj izbornoj jedinici.
- 10. 9. - Ubijen Salvatore Maranzano, šef šefova američke mafije, od strane ljudi Lucky Luciano-a, koji će vođstvo Cosa Nostra-e organizovati u vidu Komisije (Pet porodica).
- 10. 9. - Uragan u Britanskom Hondurasu (Belize), oko 2.500 mrtvih.
- 12. 9. - Veliki deo Jugoslavije pogođen olujama sa gradom, razaranjima i ljudskim žrtvama (Osijek, Našice, Dalj, Erdut, Kikinda; Sarajevo, Kruševac); u prevrnutom čamcu na Tisi kod Bečeja se udavilo osam ljudi; kod Velikog Bečkereka se delimično prevrnuo voz.[6]
- 13. 9. - Železnička nesreća usled eksplozije na vijaduktu kod Biatorbágya u Mađarskoj - 22 mrtvih; za ovo su bili okrivljeni komunisti, ali se zapravo radilo o mentalno poremećenom Szilveszteru Matuski.
- 15 - 16. 9. - Invergordonska pobuna (ili štrajk) nekoliko brodova Britanske atlantske flote u Škotskoj zbog kresanja plata.
- 16. 9. - Obešen Omar Mukhtar, borac protiv kolonijalizma u Italijanskoj Libiji. Italijani ovog meseca završili ogradu od bodljikave žice od Bardije na moru do Jaghbuba, 270 km u unutrašnjosti.
- 18. 9. - Mukdenski incident (ili Mandžurski incident): uveče, vrlo mala eksplozija pored Južnomandžurske železnice, postavljena od japanskog oficira, izgovor je za Japansku invaziju Mandžurije sledećeg jutra. Po novijim shvatanjima u Kini, to je početak Drugog kinesko-japanskog rata, tj. Četrnaestogodišnjeg rata otpora.
- 18. 9. - Geli Raubal, Hitlerova polunećaka, izvršila samoubistvo u njegovom stanu.
- 21. 9. - Britanska funta napustila zlatni standard nakon što se zemlja našla na ivici bankrota.
- 25. 9. - U Zagrebu obješeni Marko Hranilović i Matija Soldin.
- 1. 10. - Otvorena nova zgrada hotela Waldorf Astoria New York - najveći hotel na svetu.
- 4. 10. - Prvi put se pojavio junak iz stripa Dick Tracy.
- 7. 10. - Faktički kraj konvertibilnog dinara, novi propisi uvode devizne restrikcije; u međuvremenu je povučeno 2.100 miliona dinara štednje, a u inostranstvo prebačeno 300 miliona dinara deviznih sredstava[3].
- 11. 10. - U Glasgowu porinut razarač Dubrovnik (u službi od 1932).
- 11. 10. - U Nemačkoj formiran Harzburški front, savez narodnjaka, nacista i drugih desničarskih grupa protiv vlade Heinricha Brüninga (kratkog daha).
- 12. 10. - Posvjećen Kip Krista Iskupitelja u Rio de Janeiru.
- 15. 10. - Pri pokušaju hapšenja u Zagrebu, ubijeni sekretari SKOJ Josip Debeljak i Josip Adamić (Debeljak se ubraja u Sedam sekretara SKOJ-a).
- 17. 10. - Al Capone osuđen u Chicagu na 11 godina zatvora zbog utaje poreza.
- 17-18. 10. - Okupljanje 104.000 pripadnika SA i SS u Braunschweigu, prvi put prikazan motorni korpus SA (prisustvo će biti komemorirano odgovarajućom značkom).
- 21. 10. - Povodom pogreba Thomasa Edisona, svetla u SAD ugašena na jedan minut u deset uveče EST.
- 21. 10. - Oktobarski incident ili Incident carskih boja: tajno društvo Sakurakai ponovo pokušava izvesti puč u Japanu - raspušteno je ali su vinovnici samo lako kažnjeni.
- 24. 10. - U Njujorku posvećen George Washington Bridge, viseći most raspona 1.450 m, najduži na svetu do završetka Golden Gatea 1937.
- 27. 10. - Izbori u Ujedinjenom Kraljevstvu: velika pobeda Nacionalne vlade, odn. Baldwinovih konzervativaca (470 poslanika, +210) i težak poraz opozicionih laburista (52 poslanika, -225); nacionalni laburista Ramsay MacDonald ostaje na čelu vlade.
- 2. 11. - DuPont objavio otkriće nove sintetičke gume "DuPren" (neopren).
- 5 - 7. 11. - Studenti u Beogradu protestuju protiv nedemokratskih izbora (među njima i Milovan Đilas) - cela školska 1931/32. će biti u znaku protesta i obustava rada, prvo na Beogradskom, pa na Zagrebačkom i Ljubljanskom univerzitetu.
- 7. 11. - Mao Cetung proglasio Kinesku Sovjetsku Republiku u provinciji Jiangxi (formalno raspuštena 1937).
- 8. 11. - Parlamentarni izbori u Kraljevini Jugoslaviji: opozicija bojkotuje pa učestvuje samo vladina izborna lista Petra Živkovića i dobija svih 305 mandata.
- 10. 11. - Tjencinski incident: pod okriljem nereda u Tjencinu, bivši kineski car Pu Yi napušta grad i prelazi na japansku teritoriju u Mandžuriji (→ Mandžukuo).
- novembar - Funkcioner KPJ Božo Vidas Vuk ubijen kod Maribora.
- 21. 11. - Premijera filma Frankenstein u Njujorku.
- 25. 11. - Harold Urey otkrio deuterijum.
- 25. 11. - U Nemačkoj otkriveni "Boxheimski dokumenti", nezvanični planovi SA za represiju ako bi komunisti pokušali puč.
- 1. 12. - Datum izdanja novčanica od 50 i 1000 dinara u Kraljevini Jugoslaviji.
- 5. 12. - Kraljevim ukazom penzionisan Anton Korošec, ministar na raspoloženju.
- 5. 12. - Zakon o uređenju prometa filmova u KJ propisuje da se na svakih 1000 metara stranog filma prikaže 100 metara domaćeg a svaki uvoznik da proizvede 70 metara - ali odgovarajući član je izbrisan 1933.[7]
- 5. 12. - Hram Hrista Spasitelja u Moskvi srušen po Staljinovom nalogu (planirana je gradnja Palate Sovjeta, Bazen Moskva stoji 1960-94, crkva obnovljena 1995-2000).
- 7. 12. - Prvi sastanak Narodne skupštine (donji dom Narodnog predstavništva); levičarski studenti demonstriraju.
- 7 - 17. 12. - Svetski islamski kongres u Jerusalimu, sa 130 delegata iz 22 zemlje, sazvan na inicijativu velikog muftije al-Husseinija - osuda cionizma.
- 8. 12. - Vanredni dekret u Nemačkoj, ekonomske mere protiv krize i političke protiv nasilja, zabranjeno nošenje partijskih uniformi.
- 9. 12. - Odobren Ustav Španske republike - žensko pravo glasa, građanski brak, razvod, ograničenja za katoličku crkvu, pravo na autonomiju regiona.
- 10. 12. - Društvo naroda šalje delegaciju da ispita japansko-kineski konflikt u Mandžuriji - dogodine objavljen Lyttonov izveštaj.
- 11. 12. - Britanski parlament doneo Westminsterski statut, kojim samoupravni dominioni Britanske imperije dobijaju zakonodavnu nezavisnost - osnov za Komonvelt nacija (trenutni dominioni su Kanada, Njufaundlend, Irska, Južna Afrika, Australija i Novi Zeland).
- 11. 12. - Niceto Alcalá-Zamora je prvi predsednik Druge španske republike (do 1936).
- 15. 12. - Beograd i zvanično dobio grb.
- 16. 12. - Socijaldemokrati i savjeznici u Njemačkoj formirali Željezni front.
- Kod Borova otvorena fabrika "Bata".
- Industrijska kriza u Jugoslaviji (u kontekstu globalne depresije).
- Izgrađena pruga Kraljevo - Kosovska Mitrovica.
- Snimljen domaći nemi film "Sa verom u Boga".
- Kod Pariza izgrađena modernistička Villa Savoye, po projektu Le Corbusiera i Jeannereta.
- Francuski astronom Bernard Lyot predstavio koronagraf za proučavanje korone Sunca.
- Adolf Windaus opisao vitamin D2.
- SSSR:
- Nastavlja se prisilna kolektivizacija i raskulačivanje; što dovodi do egzodusa seljaka i loše žetve.
- Okončava se "kulturna revolucija".
- 2. 1. - Toshiki Kaifu, premijer Japana († 2022)
- 3. 1. - Tode Čolak, književnik, kritičar i prevodilac, beogradski profesor († 1990)
- 5. 1. - Robert Duvall, glumac
- 7. 1. - Bahrudin Čengić - Bato, filmski reditelj († 2007)
- 10. 1. - Will McBride, fotograf († 2015)
- 12. 1. - Vlado Štefančić, glumac, TV voditelj († 2017)
- 13. 1. - Ljubomir Ubavkić Pendula, glumac († 2017)
- 16. 1. - Johannes Rau, 8. njemački predsjednik († 2006.)
- 17. 1. - James Earl Jones, glumac († 2024)
- 17. 1. - Peđa Ristić, arhitekta († 2019)
- 20. 1. - Zdravko Sančević, hrvatski diplomat († 2021)
- 28. 1. - Radislav Majo Đurović, književnik, osnivač Malog pozorišta "Duško Radović" u Beogradu († 2006)
- 1. 2. - Boris Jeljcin, predsednik Rusije († 2007)
- 4. 2. - Isabel Peron, predsjednica Argentine
- 6. 2. - Mamie Van Doren, glumica, model
- 8. 2. - James Dean, američki filmski glumac († 1955.)
- 2. 3. - Mihail Gorbačov, posljednji predsjednik SSSR († 2022)
- 2. 3. - Tom Wolfe, pisac, novinar († 2018)
- 4. 3. - Zoran Čalić, režiser, scenarista († 2014)
- 6. 3. - Chun Doo-hwan, južnokorejski general i predsednik († 2021)
- 8. 3. - Vladimir Bulatović Vib, srpski književnik i novinar († 1994)
- 11. 3. - Rupert Murdoch, medijski magnat
- 22. 3. - William Shatner, kanadski glumac, pisac i režiser
- 23. 3. - Viktor Korčnoj, šahovski velemajstor († 2016)
- 26. 3. - Leonard Nimoy, američki glumac († 2015)
- 1. 4. - Dragoljub Ješa Ivkov, filmski scenograf, reditelj, scenarista († 2007)
- 4. 4. - Nada Iveljić, hrvatska dječja književnica († 2009.)
- 6. 4. - Cvetko Lainović, slikar i književnik († 2006)
- 7. 4. - Daniel Ellsberg, dostavljač Pentagonskih papira († 2023)
- 10. 4. - Vasilije Kalezić, književnik, kritičar, prevodilac († 2018)
- 20. 4. - Branislav Ciga Milenković, srpski glumac († 2005)
- 10. 5. - Olja Ivanjicki, slikarka († 2009)
- 13. 5. - Jim Jones, lider kulta Narodni hram († 1978)
- 16. 5. - Vujadin Boškov, srpski fudbaler i trener († 2014)
- 17. 5. - Marshall Applewhite, lider kulta Nebeska kapija († 1997)
- 24. 5. - Michael Lonsdale, glumac († 2020)
- 2. 6. - Husein Tahmiščić, bh. pjesnik, prozni pisac i književni kritičar († 1999)
- 3. 6. - Raul Castro, predsednik Kube
- 4. 6. - Antun Vrdoljak, hrvatski glumac, redatelj i producent
- 8. 6. - Ivan V. Lalić, srpski pesnik i prevodilac († 1996)
- 10. 6. - Stojan Dečermić, glumac († 1992)
- 14. 6. - Vasko Lipovac, hrvatski akademski slikar i kipar († 2006.)
- 16. 6. - Pavle Minčić, srpski glumac († 2015)
- 20. 6. - Olympia Dukakis, glumica († 2021)
- 21. 6. - Zlatko Grgić, hrvatski autor crtanih filmova i karikatura († 1988)
- 1. 7. - Leslie Caron, glumica
- 4. 7. - Stephen Boyd, glumac († 1977)
- 8. 7. - Thorvald Stoltenberg, norveški političar, specijalni predstavnik u ex-YU († 2018)
- 10. 7. - Alice Munro, književnica, nobelovka († 2024)
- 11. 7. - Tab Hunter, američki glumac i pevač († 2018)
- 17. 7. - Nikola Popović, filmski reditelj i producent († 2003)
- 18. 7. - Saša Zalepugin, hrvatski i jugoslavenski TV-voditelj († 2022)
- 31. 7. - Nick Bollettieri, teniski trener († 2022)
- 15. 8. - Oto Logo, srpski vajar († 2016)
- 20. 8. - Don King, bokserski promoter
- 23. 8. - Barbara Eden, glumica
- 26. 8. - Bekir Misirlić, bosanskohercegovački slikar i skulptor († 2001)
- 27. 8. - Sri Chinmoy, duhovni učitelj († 2007)
- 30. 8. - Jack Swigert, astronaut († 1982)
- 30. 8. - Jovan Ćirilov, teatrolog, dramaturg († 2014)
- 4. 9. - Mitzi Gaynor, glumica, pevačica, plesačica († 2024)
- 7. 9. - Ljiljana Kontić, glumica († 2005)
- 10. 9. - Philip Baker Hall, glumac († 2022)
- 12. 9. - Ian Holm, glumac († 2020)
- 17. 9. - Anne Bancroft, glumica († 2005)
- 21. 9. - Larry Hagman, američki glumac († 2012)
- 21. 9. - Vojislav Voki Kostić, kompozitor († 2010)
- 21. 9. - Ivan Toplak, fudbaler, trener († 2021)
- 26. 9. - Slavka Jerinić, glumica († 1997)
- 29. 9. - Anita Ekberg, glumica († 2015)
- 30. 9. - Angie Dickinson, glumica
- 7. 10. - Desmond Tutu, anglikanski biskup, aktivista († 2021)
- 7. 10. - Milan Šipka, lingvista († 2011)
- 8. 10. - Dragoslav Srejović, arheolog i akademik († 1996)
- 10. 10. - Milena Jovović, književnica († 2021)
- 11. 10. - Nada Subotić, hrvatska glumica († 2016)
- 15. 10. - Svetislav Ličina, arhitekta, vajar
- 18. 10. - Sveta Lukić, srpski književnik i kritičar († 1997)
- 18. 10. - Svetozar Stojanović, filozof († 2010)
- 19. 10. - John le Carré, pisac († 2020)
- 20. 10. - Mickey Mantle, igrač bejzbola († 1995)
- 21. 10. - Stjepan Džalto, bosanski pisac († 2008)
- 23. 10. - Diana Dors, glumica († 1984)
- 25. 10. - Annie Girardot, glumica († 2011)
- 30. 10. - Đorđe Marjanović, pevač i kompozitor († 2021)
- 31. 10. - Božena Ruk-Fočić, hrvatska operna soprano pjevačica († 2010.)
- 31. 10. - Dan Rather, TV novinar i voditelj
- 3. 11. - Monica Vitti, glumica († 2022)
- 5. 11. - Ike Turner, muzičar, kantautor, producent († 2007)
- 6. 11. - Mike Nichols, režiser, glumac († 2014)
- 9. 11. - Petar Volk, pozorišni i filmski kritičar († 2021)
- 22. 11. - Anton Tus, general JNA i HV, prvi načelnik Glavnog stožera OSRH († 2023)
- 1. 12. - Rajko Kuzmanović, predsjednik RS, ANURS
- 11. 12. - Rita Moreno, glumica
- 11. 12. - Sunčana Škrinjarić, književnica († 2004)
- 19. 12. - Dušan Prašelj, hrvatski dirigent, kompozitor i zborovođa († 2019)
- 23. 12. - Srba Mitrović, književnik i prevodilac († 2007)
- 31. 12. - Božidar Boki Milošević, klarinetista, pedagog († 2018)
- 31. 12. - Salman od Saudijske Arabije, kralj
- Radivoje Pešić, srpski lingvista († 1993)
- Milan Rašić, srpski naivni umetnik († 2018)
- Gordana Bonetti, hrvatska televizijska i radijska voditeljica († 1972.)
- 1. 1. - Ilarion Zeremski, episkop gornjokarlovački (* 1865)
- 3. 1. - Joseph Joffre, francuski general (* 1852)
- 21. 1. - Alma Rubens, američka glumica (* 1897)
- 23. 1. - Ana Pavlova, ruska balerina (* 1881)
- 28. 1. - Vojislav Veljković, srpski političar (* 1865)
- 31. 1. - Slavko Cuvaj, bivši hrvatski ban i političar (* 1851.)
- 3. 2. - Mihailo Šuškalović, nacionalni radnik u Makedoniji (* 1861)
- 11. 2. - Bela Čikoš Sesija, slikar, pedagog (* 1864)
- 11. 2. - Charles Algernon Parsons, pronalazač složene parne turbine (* 1854)
- 16. 2. - Wilhelm von Gloeden, fotograf (* 1856)
- 19. 2. - Milan Šufflay, povjesničar, političar, albanolog, SF književnik (* 1879)
- 23. 2. - Nellie Melba, australska sopranistica (* 1861)
- 26. 2. - Otto Wallach, hemičar, nobelovac (* 1847)
- 7. 3. - Theo van Doesburg, umetnik (* 1883)
- 11. 3. - F. W. Murnau, filmski režiser (* 1888)
- 23. 3. - Bhagat Singh, indijski aktivista (* 1907)
- 27. 3. - Arnold Bennett, književnik (* 1867)
- 7. 4. - Milutin Cihlar Nehajev, književnik i novinar (* 1880.)
- 10. 4. - Halil Džubran, libanonski i američki pjesnik (* 1883.)
- 15. 4. - Joe Masseria, gangster (* 1886)
- 23. 4. - Stevan Hadžić, general, ministar vojske i mornarice (* 1868)
- 26. 4. - Milorad Gavrilović, srpski glumac i reditelj (* 1861)
- 26. 4. - George Herbert Mead, filozof, sociolog, psiholog (* 1863)
- 28. 4. - Sara Karađorđević, kćerka kapetan-Miše Anastasijevića (* 1836)
- 2. 5. - Teodor Andrejević, kompozitor, dirigent, profesor (* 1852)
- 9. 5. - Albert Abraham Michelson, fizičar, nobelovac (* 1852)
- 13. 5. - Josif Marinković, srpski kompozitor, horovođa, akademik (* 1851)
- 16. 5. - Antonio Vučetić, istoričar (* 1845)
- 4. 6. - Husein ibn Ali al-Hašimi, bivši šarif Meke i kralj Hedžaza (* 1854)
- 4. 7. - Emanuele Filiberto di Savoia-Aosta, maršal Italije (* 1869)
- 24. 7. - Kirilo Mitrović, episkop bokokotorski (* 1867)
- 14. 8. - Zlatko Šnajder, politički sekretar CK SKOJ (* 1903)
- 20. 8. - Dimitrije Mita Teokarević, začetnik tekstilne industrije u Leskovcu (* 1850)
- 27. 8. - Radisav Stanojlović, general, bivši komandant vazduhoplovstva Kraljevine SHS/Jugoslavije (* 1873)
- 10. 9. - Salvatore Maranzano, gangster (* 1886)
- 16. 9. - Omar Mukhtar, vođa libijskog otpora Italiji (* 1862)
- 25. 9. - Marko Hranilović, hrvatski nacionalista (* 1908)
- 25. 9. - Matija Soldin, hrvatski nacionalista
- 15. 10. - Josip Debeljak, sekretar CK SKOJ (* 1902)
- 15. 10. - Josip Adamić, sekretar zagrebačkog SKOJ-a (* 1907)
- 18. 10. - Thomas Alva Edison, američki izumitelj (* 1847.)
- 21. 10. - Arthur Schnitzler, austrijski književnik (* 1862.)
- 11. 11. - Shibusawa Eiichi, industrijalac (* 1840)
- novembar - Božo Vidas Vuk, član CK KPJ (* 1894)
- 27. 11. - Lya De Putti, glumica (* 1897)
- 30. 11. - Irma Polak, glumica, pjevačica (* 1875)
- 5. 12. - Todor Švrakić, slikar (* 1882)
- 16. 12. - Dimitrije Ruvarac, istoričar i sveštenik (* 1842)
- 18. 12. - Legs Diamond, kriminalac (* 1897)
- 23. 12. - Tyrone Power, stariji, glumac (* 1869)
- 24. 12. - Milan Prelog, povjesničar (* 1879)
- 26. 12. - Melvil Dewey, bibliotekar, izumitelj sistema klasifikacije (* 1851)
- 29. 12. - Oton Kučera, hrvatski znanstvenik i astronom (* 1856.)
- 31. 12. - Gustave Le Bon, socijalni psiholog (* 1841)
- Fizika: nije dodijeljena
- Kemija: Carl Bosch i Friedrich Bergius (doprinos izumu i razvoju hemijskih metoda visokog pritiska, → Haber-Boschov proces, Bergiusov proces)
- Fiziologija i medicina: Otto Heinrich Warburg (otkriće prirode i načina delovanja respiratornog enzima, → Warburgova hipoteza)
- Književnost: Erik Axel Karlfeldt (posthumno, za poeziju)
- Mir: Jane Addams (suosnivač Ženske međunarodne lige za mir i slobodu, kao i Hull House) i Nicholas Murray Butler (promocija Briand-Kelloggovog pakta)
- Chronology 1931 Arhivirano 2014-02-22 na Wayback Machine-u, University of Indiana
- ↑ Doug Lennox (24 March 2008). Now You Know Disasters: The Little Book of Answers. Dundurn. str. 39–. ISBN 978-1-55002-807-2.
- ↑ "Политика", 8. mart 1931, str. 7[mrtav link] i str. 8[mrtav link]. digitalna.nb.rs (Digitalna narodna biblioteka Srbije)
- ↑ 3,0 3,1 Boarov, Dimitrije Kako je ekonomska kriza stigla u Kraljevinu Jugoslaviju i šta je bilo posle. vreme.com 22. januar 2009.
- ↑ "Vreme", 4. avg. 1931
- ↑ Politika, 10. avgust 1931, str. 3[mrtav link]. digitalna.nb.rs
- ↑ "Politika", 14. sept. 1931, str. 9 i 10
- ↑ "Vreme", 31. mart 1940, str. 13. digitalna.nb.rs