MS-1
 Czołg MS-1 w muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Moskwie | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ pojazdu | |
| Trakcja |
gąsienicowa |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Prototypy |
1927 |
| Produkcja |
1928–1931 |
| Wycofanie |
1938 |
| Egzemplarze |
ok. 900 |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
1 silnik benzynowy, 4-cylindrowy T-18 o mocy 35 KM (26 kW) |
| Transmisja |
mechaniczna |
| Pancerz |
grubość: 8 – 16 mm |
| Długość |
4,38 m (z ogonem) |
| Szerokość |
1,80 m |
| Wysokość |
2,12 m |
| Prześwit |
0,35 m |
| Masa |
5 300 kg (własna) |
| Osiągi | |
| Prędkość |
17 km/h (po drodze) |
| Zasięg pojazdu |
50 km (po drodze) |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 działko Hotchkiss kal. 37 mm 1 karabin maszynowy Fiodorowa kal. 6,5 mm (późniejsze wersje km. DT kal. 7,62 mm) | |
| Użytkownicy | |
| ZSRR | |
MS-1 (początkowo oznaczony jako T-18; ros. МС-1 – skrót od nazwy Малый сопровождения lub Малый советский) – radziecki czołg lekki. Pierwszy pojazd tego typu skonstruowany w ZSRR.
Historia
W maju 1924 w ZSRR utworzono pierwsze biuro konstrukcyjne przemysłu budowy czołgów, które rozpoczęło pracę nad projektem w całości radzieckiego czołgu.
Pierwszym opracowanym tam projektem był czołg oznaczony jako T-18. Jego konstrukcję oparto na francuskim czołgu z okresu I wojny światowej Renault FT-17, który również produkowano w ZSRR. Prototyp nowego czołgu gotowy był pod koniec 1926 roku, a 6 czerwca 1927 zapadła decyzja o przyjęciu go na uzbrojenie Armii Czerwonej. Nadano mu wtedy oznaczenie MS-1.
W 1928 roku rozpoczęto produkcję seryjną, która trwała do 1931. W jej trakcie czołg był wielokrotnie modernizowany, m.in. zainstalowano mocniejszy silnik, zamiast karabinu maszynowego Fiodorowa zastosowano karabin DT. Łącznie zbudowano ponad 900 czołgów MS-1.
Służba
Od 1928 roku czołg MS-1 był wprowadzany na wyposażenie tworzonych właśnie jednostek pancernych Armii Czerwonej. Był pierwszym czołgiem masowo występującym w tej armii. Używano go do połowy lat trzydziestych, choć od 1931 roku był systematycznie zastępowany przez czołg T-26.
Użyto go bojowo w walkach w okresie od lipca do grudnia 1929 roku w trakcie konfliktu pomiędzy ZSRR a Chinami o wschodniochińską magistralę kolejową.
Wycofane z eksploatacji egzemplarze były wykorzystywane jako elementy fortyfikacji (np. Linii Mołotowa). Po zdemontowaniu podwozia kadłuby wkopywano w ziemię - powstawał w ten sposób stały punkt oporu, uzbrojony w działo i karabin maszynowy umieszczone w wieży czołgu.
Bibliografia
- Steven J. Zaloga, James Grandsen: Soviet tanks and combat vehicles of World War Two. Londyn: Arms and Armour Press, 1984, s. 36-48. ISBN 0-85368-606-8.
- Peter Chamberlain, Chris Ellis: Tanks of the world 1915-1945. Londyn: Cassell & Co, 2002. ISBN 0-30436-141-0.
- A. A. Бескурников: Первый серийный танк. Малый сопровождения МС-1. Moskwa: Арсенал-Пресс, 1992, s. 32. ISBN 5-85139-003-4.
Linki zewnętrzne