TEKNIK ALAN Bu bulus bir iletisim sistemindeki usullere ve iletisim cihazlarina, özellikle bir iletisim sisteminde denetim bilgisi sinyallemeye yönelik usullere ve iletisim cihazlarina iliskindir. BILINEN HUSUSLAR Çok-antenli teknikler veri hizlarini ve bir kablosuz iletisim sisteminin güvenilirligini oldukça arttirabilir. Sistemin performansi hem verici, hem de alici çok sayida antenle donatilmissa oldukça gelistirilir. Bu çok sayida anten kullanimi bir çok sayida-girdi çok sayida-çikti (MIMO) iletisim kanaliyla sonuçlanir ve bu tür sistemlere ve/veya iliskin tekniklere MIMO LTE için de söylenen Gelismis UTRAN (E-UTRAN) halen gelistirilinekte olan bir standarttir. LTEIde bir merkez bilesen MIMO anten yerlesimlerine ve MIMO`ya iliskin tekniklerin destegidir. Özellikle, uydudan-yere için bir uzamsal çogullama kipi kanala bagimli ön- kodlamayla desteklenir. Uzamsal çogullama kipi uygun kanal kosullarinda yüksek veri hizlarina yöneliktir. Bu kipte, bir bilgi tasiyan sembol vektör (sk) baz istasyon (LTE3de eDügümB) tarafinda asagidaki sekilde kisaltilmis bir NT x r ön-kodlayici matrisle çarpilir: Matris çogu zaman N RXNT MIMO kanalinin niteliklerine uyacak biçimde seçilir, burada N R ve NT sirasiyla alma ve iletme antenlerinin sayisini belirtir. sk`daki rsembolün her biri bir tabakaya karsilik gelir ve r"ye iletim sirasi olarak atif yapilir. LTE OFDM kullanir, dolayisiyla alt-tasiyicida belirli bir kaynak eleman k(veya alternatif olarak veri kaynak eleman sayisi k) için kullanici aletinin (UE) aldigi NRx l vektör, hücreler arasi müdahale olmadigini varsayarak, asagidaki sekilde modellenir: yk : HWNTxrs/c + ek burada ek bir rastgele islemin sonucu olarak elde edilen bir gürültü vektörüdür. UE, ileri hattaki kanal ölçümlerine bagli olarak, uygun bir ön-kodlayicinin baz istasyonuna kullanmasi için tavsiyeler iletebilir. Genis bir bant genisligini kapsamasi beklenen bir tek ön- kodlayici (genis bant ön-kodlama) geri beslenebilir. Kanalin frekans degisikliklerine uymasi da faydali olabilir, bunun yerine frekans-seçmeli bir ön-kodlama raporu, örnegin birkaç ön- kodlayici (beher alt-bant için bir ön-kodlayici) geri beslenebilir. Yüksek hizli çok-antenli iletim alaninda, kanal kosullarinin en önemli niteliklerinden biri kanal sirasidir. Kabaca, kanal sirasi birden asgari sayida iletme ve alma antenine kadar degisebilir ve kanalin bir iletim için kaç tabakayi destekleyebilecegini belirtir. Ön-kodlamayla birlikte, iletimi kanal sirasina uyarlama kanal sirasi kadar tabaka kullanmayi içerir. Bu alicidan vericiye geri besleme bilgisiyle kolaylastirilir. Böyle bir geribesleme bilgisi sadece hangi ön-kodlayici veya ön-kodlayicilarin kullanilacagini degil, (muhtemelen dolayli olarak ön-kodlayici bilgisinin bir bölümü olarak) iletim sirasinin bir tavsiyesini ve tabakalarin/kod kelimelerin kalite degerlendirinelerini de içerebilir. Kalite degerlendirmelerine çogu zaman Kanal Kalite Endikasyonu (CQI) denir, iletim sirasina iliskin geribesleme bilgisine ise sira endikasyonu (RI) denebilir,bu bir veya daha fazla ön-kodlayici matrisi açikça belirtmek için ön-kodlayici matris endikatörü (endikatörleri) (PMPler) ile birlikte kullanilabilir. Geribesleme bilgisinin yük ebadi eger frekans-seçmeli ön-kodlama kullanilirsa oldukça fazla olabilir. O zaman birkaç ön-kodlayici/PMFnin sinyallenmesi gerekebilir ve bu büyük bir sinyalleme yüküne neden olabilir. (Örnegin eDügümB"den UE°ye uydudan-yere) ileri hat sinyalleme için de böyle büyük bir sinyalleme yükünü önlemek amaciyla, vericinin alicinin neyi tavsiye ettigini bildigi olgusunu kullanmasi, dolayisiyla tavsiye edilen ön-kodlayicilarin birini veya daha fazlasini açikça sinyallemek yerine, aliciya veri iletiminin tavsiye edilen aliciyla ayni ön-kodlayicilari ve iletim sirasini kullandigini teyit etmesi mümkündür. Buna çogu zaman ön-kodlayici teyidi/onayi denir ve ileri hattaki bir veri iletimiyle iliskili denetim bilgisinin bir parçasidir. Uygulamada, geribesleme raporlari kanal ve geribesleme gecikmesinde süre-degisiklikleri, geribesleme hattinda bit hatalari ve alicinin geribesleme bilgisi hesaplamak/seçmek için kullandigi belirli parametrelerdeki varsayimlar ve vericideki gerçek parametre degerlerinin ne oldugu arasindaki uyumsuzluk nedeniyle idealden uzaktir. Programlama bant genisligi böyle bir parametre için önemli birömektir. LTE"de, Kullanici Aleti (UE) baz istasyona (LTE"de eDügümB) azami olasi programlama bant genisligi (bu sistem bant genisliginden daha küçük olmasi için yari-statik biçimde yapilandirilmis olabilir) üzerinden görüldügü gibi kanal kalitesini inceleyerek elde edilen bir tek tavsiye edilen sira bildirir. UE programlandigmda kullanilan gerçek bant genisligi ancak çok daha küçük olabilir. Bir frekans-seçmeli kanalli senaryolarda, bu etkili siranin programlanmis bant genisliginde UE"nin tavsiye ettigi ortalama" iletim sirasindan tamamen farkli olma riskinin büyük oldugu anlamina gelir. LG Electronics 3GPP Taslagi; Rl-074l94 "Downlink Control Signaling for SU- MIMO_LGE", , Mobile Competence Centre; 650, electronics 3GPP Taslagi; Rl-, Mobile Competence Centre; 650, Lucioles yolu; F-06921 Sophia-Antipolis Cedex; Fransa, RAN codeword DTX" XP050107729 sayili belgeler sira geçersiz kilmayi açiklar. Düzenlemelerin bir amaci bir kullanici aleti ve bir baz istasyon arasindaki sinyallemeyi verimli biçimde gelistirmektir. Istem 1, 10, 19 ve 27'ye göre usuller ve cihazlar sunarak amaca ulasilir. Düzenlemeler bir kablosuz kanal üzerinden veri iletimiyle iliskili denetim bilgisi sinyallemeye yönelik bir ikinci iletisim cihazinda bir usulü açiklar. Ikinci iletisim cihazi bir birinci iletisim cihazindan geribesleme verisi alir, burada geribesleme verisi tavsiye edilen ön- kodlayicilarin bir endikasyonunu ve muhtemelen veri iletimi sirasinda kullanmak için bir birinci iletim sirasinin bir tavsiyesini içerir. Ikinci iletisim cihazi ayrica veri iletmek için kullanmak üzere bir ikinci iletim sirasi belirler ve birinci iletisim cihazina bir teyit iletisi iletir. Teyit iletisi ikinci iletisiin cihazindan veri iletiminin tavsiye edilen her bir ön-kodlayicinin en azindan veri iletimine giren bir frekans kaynagiyla iliskili bölümlerini kullandiginin bir teyidini ve kullanmak için ikinci iletim sirasinin bir endikatörünü içerir. Düzenlemelerin temel bir konsepti, ön-kodlayici rapor onayi kullanildiginda ve Özellikle frekans-seçmeli ön-kodlamayla birlikte sira geçersiz kilma için ileri hat sinyallemeye verimli destek ekleyerek yukarida açiklanan problemleri azaltmaktir. Böyle bir sira geçersiz kilma destegi, örnegin tavsiye edilen ön-kodlayici matrislerin hangi sütunlarinin kullanilacagini seçmeyi ve hangi tabaka(lar)/k0d kelime(ler) kullanilacagini ve ilave veya modifiye edilmis kod kelime tabaka haritalamalara sinyalleme imkanini da içerebilir. ilaveten, bir birinci iletisim cihazindan geribesleme verisi almak üzere uyarlanmis bir alma düzenegi içeren bir ikinci iletisim cihazi açiklanmistir. Geribesleme verisi tavsiye edilen ön- kodlayicilarin bir endikasyonunu ve muhtemelen veri iletimi sirasinda kullanmak için bir birinci iletim sirasinin bir tavsiyesini içerir. Ikinci iletisim cihazi ayrica veri iletmek için kullanmak üzere bir ikinci iletim sirasi belirlemek üzere düzenlenmis bir denetim ünitesi ve birinci iletisim cihazina bir teyit iletisi iletmek üzere uyarlanmis bir iletme düzenegi içerir. Teyit iletisi veri iletiminin tavsiye edilen her bir ön-kodlayicinin en azindan veri iletimine giren bir frekans kaynagiyla iliskili bölümlerini kullandiginin bir teyidini ve kullanmak için ikinci iletim sirasinin bir endikatörünü içerir. Ayrica, düzenlemeler birinci iletisim cihazini bir kablosuz kanal üzerinden veri iletimiyle iliskili sinyalleninis denetim bilgisine göre bir operasyonel kipe ayarlamaya yönelik bir birinci iletisim cihazinda bir usulü açiklar. Birinci iletisim cihazi tavsiye edilen ön-kodlayicilari ve muhtemelen bir ikinci iletisim cihazindan veri iletirken kullanmak üzere bir birinci iletim sirasi belirler. Tavsiye edilen ön- kodlayicilarin bir endikasyonunu ve veri iletimi sirasinda kullanmak üzere birinci iletim sirasini içeren geri besleme verisi birinci iletisim cihazindan ikinci iletisim cihazina iletilir. Birinci iletisim cihazi daha sonra ikinci iletisim cihazindan veri iletiminin tavsiye edilen her bir ön-kodlayicinin en azindan veri iletimine giren bir frekans kaynagiyla iliskili bölümlerini kullandiginin bir teyidini ve kullanmak için ikinci iletim sirasinin bir endikatörünü içeren bir teyit iletisini ikinci iletisim cihazindan alir. Birinci iletisim cihazi teyit edilmis ön- kodlayicinin en azindan bazi bölümlerini ve ikinci iletisim cihazindan veri iletimini almak ve kodunu çözmek için ikinci iletim sirasini kullanmak üzere daha sonra kendini operasyonel kipe ayarlar. Örnegin, teyit iletisi ön-kodlayicilarin bir teyidinin bir endikatörünü/ön-kodlayici matris endikatörlerini (PMI) ve ikinci cihazdan birinci cihaza iliskili veri iletimi için kullanilacak bir ikinci iletimi belirten bir iletim sirasi endikatörü (TRI) içerebilir. Bazi düzenlemeler tavsiye edilen ön-kodlayicilari ve muhtemelen bir ikinci iletisim cihazindan veri iletirken kullanmak için bir birinci iletim sirasi belirlemek üzere düzenlenmis bir denetim ünitesi içeren bir birinci iletisim cihazini açiklar. Birinci iletisim cihazi ayrica ikinci iletisim cihazina geribesleme verisi iletmek üzere uyarlanmis bir iletme düzenegi içerir. Geribesleme verisi tavsiye edilen ön-kodlayicilarin bir endikasyonunu ve muhtemelen iletim sirasinda kullanmak için birinci iletim sirasini içerir. Birinci iletisim cihazi ayrica ikinci iletisim cihazindan bir teyit iletisi almak üzere düzenlenmis bir alma düzenegi içerir. Teyit iletisi ikinci iletisim cihazindan veri iletiminin tavsiye edilen her bir ön-kodlayicinin en azindan veri iletimine giren bir frekans kaynagiyla iliskili bölümlerini kullandiginin bir teyidini ve kullanilan ikinci iletim sirasinin bir endikatörünü içerir. Denetim ünitesi ayrica birinci iletisim cihazini her bir teyit edilmis ön-kodlayicinin en azindan bazi bölümlerini ve ikinci iletisim cihazindan veri iletimi almak üzere iletim sirasinda ikinci iletim sirasini kullanmak için bir operasyonel kipe ayarlamak üzere düzenlenmistir. Burada açiklanan düzenlemeler onay bildiren ön-kodlayici kullanildiginda sira geçersiz kilmaya destek saglamak için verimli bir yol önerir. Sira geçersiz kilma ihtiyacinin uygulamada yaygin olduguna inanilir, bu nedenle sistem performansini yüksek tutinak için verimli destegin olmasi önemlidir. ÇIZIMLERIN KISA AÇIKLAMASI Düzenlemeler simdi ekteki çizimlerle birlikte daha detayli açiklanacaktir. Sekil 1, bir ikinci iletisim cihaziyla haberlesen bir birinci iletisim cihazinin (10) sematik bir görünümünü gösterir. Sekil 2, tabaka haritalamaya kod kelimenin sematik bir görünümünü gösterir. Sekil 3, tabaka haritalamaya kod kelimenin sematik bir görünümünü gösterir. Sekil 4, ön-kodlama bilgisinin bir tablosunu gösterir. Sekil 5, bir UE ve bir DügümB arasindaki bir birlesik sinyal ve usul diyagramini gösterir. Sekil 6, bir ikinci iletisim cihazinda bir usulün sematik bir akis semasini gösterir. Sekil 7, bir ikinci iletisim cihazinin sematik bir görünümünü gösterir. Sekil 8, bir birinci iletisim cihazinda bir usulün sematik bir akis semasini gösterir. Sekil 9, bir birinci iletisim cihazinin sematik bir görünümünü gösterir. DÜZENLEMELERIN DETAYLI AÇIKLAMASI Bu bulusun düzenlemeleri bulusun düzenlemelerinin gösterildigi ekteki çizimlere atifla asagida daha detayli açiklanacaktir. Ancak bu bulus birçok farkli formda düzenlenebilir ve burada gösterilen düzenlemeleri sinirlar olarak düsünülmemelidir. Daha ziyade, bu düzenlemeler bu tarifname kapsamli ve tam olacak ve bulusun kapsamini teknikte uzman olanlara tamamen aktaracak biçimde olusturulmustur. Benzer sayilar benzer elemanlari belirtir. Burada kullanilan terminoloji sadece belirli düzenlemeleri açiklama amacina yöneliktir ve bulusu sinirlamaya yönelik degildir. Burada kullanildigi gibi, içerik aksini belirtmedigi sürece tekil form "bir" çogul formlari da içenneye yöneliktir. Burada kullanildiginda "içerir", varligini belirttigi, ama bir veya daha fazla baska özelligin, asamanin, islemin ve/veya bunlarin gruplarinin varligini veya ilavesini dislamadigi ayrica anlasilacaktir. Aksi belirtilmedikçe, burada kullanilan (teknik ve bilimsel terimler dahil) tüm terimler bu bulusun ait oldugu teknikte vasat uzmanlikta birinin anlayacagi gibi ayni anlama sahiptir. Burada kullanilan terimlerin bu talimatname ve ilgili teknik kapsamindaki anlamiyla tutarli olan bir anlami oldugu seklinde yorumlanmasi gerektigi ve burada açikça belirtilmedigi takdirde idealize edilmis veya asiri resmi anlainda yorumlanmayacagi ayrica anlasilacaktir. Bu bulus bulusun düzenlemelerine göre usullerin, aygitin (sistemlerin) ve/veya bilgisayar programi ürünlerinin blok diyagramlarina ve/veya akis semasi görünümlerine atitla asagida açiklanmistir. Blok diyagramlar ve/veya akis semasi görünümlerinin birkaç blogunun ve blok diyagramlar ve/veya akis semasi görünümlerindeki blok kombinasyonlarinin bilgisayar programi talimatlariyla uygulanabilecegi anlasilmistir. Bu bilgisayar programi talimatlari bir makine üretmek üzere genel amaçli bir bilgisayarin, özel amaçli bilgisayarin ve/veya programlanabilen baska veri isleme aygitinin bir islemcisine beslenebilir, böylece bilgisayarin ve/veya programlanabilen baska veri isleme aygitinin islemcisi vasitasiyla uygulanan talimatlar blok diyagramlarda ve/veya akis semasi blogu veya bloklarinda belirtilen islevleri/eylemleri uygulamaya yönelik araçlar yaratir. Bu bilgisayar programi talimatlari bir bilgisayari veya programlanabilen baska veri isleme aygitini belirli bir biçimde çalismak üzere yönlendirebilen bir bilgisayarca okunabilen bellege de depolanabilir, böylece bilgisayarca okunabilen bellege depolanan talimatlar blok diyagramlarda ve/veya akis semasi blogu veya bloklarinda belirtilen islevi/eylemi uygulayan talimatlar içeren bir imalat ürünü üretir. Bilgisayar prograini talimatlari bir bilgisayarca uygulanan islem üretmek üzere bilgisayarda veya programlanabilen baska aygitta yapilacak bir dizi operasyonel asamaya neden olmak için bir bilgisayara veya programlanabilen baska veri isleme aygitina da yüklenebilir, böylece bilgisayarda veya programlanabilen baska aygitta uygulanan talimatlar blok diyagramlarda ve/veya akis semasi blogu veya bloklarinda belirtilen islevleri/eylemleri uygulamaya yönelik asamalar olusturur. Buna göre, bu bulus donanim ve/veya (aygit yazilimi, yerlesik yazilim, mikro-kod, vs. dahil) yazilim halinde düzenlenebilir. Ayrica, bu bulus bir talimat uygulama sistemi tarafindan veya onunla birlikte kullanim için ortam halinde düzenlenmis bilgisayarca kullanilabilen veya bilgisayarca okunabilen program koduna sahip bir bilgisayarca kullanilabilen veya bilgisayarca okunabilen depolama ortaminda bir bilgisayar programi ürünü seklini alabilir. Bu belge kapsaminda, bir bilgisayarca kullanilabilen veya bilgisayarca okunabilen ortam talimat uygulama sistemi, aygiti veya cihazi tarafindan veya onunla birlikte kullanim için programi içerebilecek, depolayabilecek, iletebilecek, yayabilecek veya nakledebilecek herhangi bir ortam olabilir. Bilgisayarca kullanilabilen veya bilgisayarca okunabilen ortam, örnegin elektronik, manyetik, optik, elektromanyetik, kizilötesi veya yari-iletken bir sistem, aygit, cihaz veya yayma ortami olabilir, ama bunlarla sinirli degildir. Bilgisayarca okunabilen ortamin daha özel örnekleri (kismi bir liste) asagidakileri içerecektir: bir veya daha fazla teli olan bir elektrik baglantisi, bir tasinabilen bilgisayar disketi, bir rastgele erisiinli bellek (RAM), bir sadece okuma bellegi (ROM), bir silinebilen programlanabilen sadece okuma bellegi (EPROM veya Flas bellek), bir optik fiber ve bir tasinabilen kompakt disk sadece okuma bellegi (CD-ROM). Bilgisayarca kullanilabilen veya bilgisayarca okunabilen ortamin programin basilabilecegi kagit veya uygun baska bir ortam bile olabilecegine dikkat edin; zira program, örnegin kagit veya baska ortamin optik taranmasi vasitasiyla elektronik olarak yakalanabilir, daha sonra derlenebilir, yorumlanabilir veya gerekirse uygun biçimde islenebilir ve daha sonra bir bilgisayar bellegine depolanabilir. Burada kullanildigi gibi bir iletisim cihazi bir kablosuz komünikasyon cihazi olabilir. Bulus kapsaminda, kablosuz iletisim cihazi, örnegin bir agdaki bir baz istasyon, bir kontrolör, bunlarin bir kombinasyonu veya benzeri, bir mobil telefon, bir PDA (Kisisel Dijital Asistan) veya dizüstü bilgisayar gibi baska herhangi bir tip tasinabilen bilgisayar gibi bir dügüm olabilir. Iletisim cihazlari arasindaki kablosuz ag bir IEEE 802.11 tipi WLAN, bir WiMAX, bir HiperLAN, bir Bluetooth LAN gibi herhangi bir ag veya bir GPRS agi, bir üçüncü nesil WCDMA agi veya E-UTRAN gibi bir hücresel mobil komünikasyon agi olabilir. Iletisimdeki hizli gelisme göz önüne alindiginda, bu bulusun düzenlenebilecegi gelecek tipi kablosuz komünikasyon aglari tabii ki olacaktir. Sekil lide bir hava ara-yüzü (31) üzerinden bir ikinci iletisim cihaziyla haberlesen bir birinci iletisim cihazinin (10) sematik bir görünümü gösterilmistir. Birinci iletisim Cihazi bir mobil telefon, PDA veya benzeri gibi bir UE olarak gösterilmis ve ikinci iletisim cihazi bir eDügümB, DügümB veya benzeri gibi bir baz istasyon olarak gösterilmistir. Ancak baz istasyon ve UE gibi terminolojinin sinirlayici olinadigi ve ikisi arasinda belirli bir hiyerarsik iliskiyi özellikle kastetmedigi anlasilmalidir; genelde "baz istasyon" birinci iletisim cihazi (10) olarak ve "UE" ikinci iletisim cihazi (20) olarak düsünülebilir ve bu iki cihaz bir telsiz kanali üzerinden birbiriyle haberlesir. Gösterilen örnekte, kullanici aleti (10) (UE), ileri hattaki kanal ölçümlerine bagli olarak, kullaninasi için uygun ön-kodlayicilarin baz istasyonuna (20) tavsiyeler iletir. Kanalin frekans degisikliklerine uymasi faydali olabilir ve frekans-seçmeli bir ön-kodlama raporu, örnegin birkaç ön-kodlayici(beher alt-bant için bir ön-kodlayici) geri besleyebilir. Yukaridaki gibi kanala bagimli ön-kodlama özellikle frekans-seçmeli ön-kodlama için tipik biçimde büyük sinyalleme destegi gerektirir. Daha önce bahsedildigi gibi geribesleme sinyallemesi sadece geri hatta gerekmez, tipik biçimde ileri hatta sinyalleme de hangi ön- kodlayicinin aslinda ileri hat iletiminde kullanildigini belirtmek için gerekir, zira ileri hat vericisi (ileri hat) alicisindan dogru bir ön-kodlayici raporu aldigindan emin olamayabilir. Ileri hattaki sinyalleme yükünü azaltmanin bir yolu, örnegin vericinin alicinin geri besledigiyle ayni ön-kodlayicilari kullanip, kullanmadigina dair bir çesit ön-kodlayici onayi/teyidi sinyallemektir. Bu amaçla bir tek bit kullanilabilir; bir deger l vericinin geribesleme bilgisini aynen izledigi anlamina gelebilir, bir deger 0 ise muhtemelen sabit baska bir ön-kodlayicinin kullanildigi anlamina gelebilir. Deger sifir örnegin geribesleme bilgisinin kodu vericide dogru çözülemezse kullanilacaktir. Tabii ki, tüm bu geribesleme bilgisindeki kod çözme hatalarinin tespit edilebilecegini varsayar, böylece geribesleme bilgisinin, örnegin bir Döngüsel Artiklik Kontrolü (CRC) dahil buna göre kodlanmasi gerekir. Sabit bir ön- kodlayiciya bir alternatif, Tablo I,de örnek verildigi gibi bir tek "genis bant" ön-kodlayici sinyallemektir. Ön-kodlayici rapor onay/teyit seinalarinin birkaç varyanti kullanilabilir. Frekans-seçmeli ön-kodlama raporunu ileri hatta açikça sinyallemeye kiyasla, onay/teyit yaklasimlari ileri hattaki sinyalleme yükünü oldukça azaltabilir. Asagidaki Tablo 1 ön- kodlayici rapor onayini desteklemek için ileri hat sinyallemenin bir örnegini gösterir. K ileri hattaki sinyallenen ön-kodlayiciya-iliskin iletinin sayisini belirtir. k Ileti 0,1,..., K-l Ön-kodlayici endeksi, yani K ön-kodlayicili bir kod kitabindan hangi ön- kodlayicinin kullanilacagini gösterir. K Iletim geribesleme bilgisinden ön-kodlayici tavsiyesini kullanir. Ayni ön-kodlama bilgisi biti blogundan kaynaklanan kodlanmis bitlere bir kod kelime denir. Bu, belirli bir nakil bloguna hizmet eden bir tek HARQ isleminden çiktiyi açiklamak için LTEsde kullanilan terminolojidir ve turbo kodlama, hiz esleme, serpistirme, vs. içerir. Kod kelime daha sonra modüle edilir ve antenler üzerinden dagitilir. Çok-kod kelimeli iletim olarak da bilinen birkaç kod kelimeden veri iletmek anlamli olabilir. Birinci (modüle edilmis) kod kelime dört iletim antenli bir sistemde, örnegin ilk iki antene ve ikinci kod kelime geri kalan iki antene haritalanabilir. Ön-kodlamanin yukaridaki baglaminda, kod kelimeler dogrudan antenlere degil, tabakalara haritalanir. Yüksek hizli çok-antenli iletim alaninda, kanal kosullarinin en önemli niteliklerinden biri kanal sirasidir. Kabaca, kanal sirasi birden asgari sayida iletme ve alma antenine kadar degisebilir. Bir 4x2 sistemini, yani dört iletme antenli ve iki alma antenli bir sistemi bir örnek olarak alirsak, azami kanal sirasi ikidir. Kanal sirasi hizli sönümlü kanal katsayilarini degistirdiginden zaman içinde degisir. Ayrica, kaç tabakanin ve de kod kelimenin eszamanli olarak basarili biçimde iletilebilecegini belirler. Dolayisiyla, eger kanal sirasi iki kod kelime haritalamanin iki ayri tabakaya iletimi esnasinda bir ise, kod kelimelere karsilik gelen iki sinyal 0 kadar fazla karisacaktir ki, kod kelimelerin her ikisinin de alicida hatali tespit edilme ihtimali oldukça yüksektir. Ön-kodlamayla baglantili olarak, iletimi kanal sirasina uyarlama tipik biçimde kanal sirasi kadar sayida tabaka kullanmayi içerir. En basit durumda, her bir tabaka belirli bir antene karsilik gelecektir. Ama kod kelimelerin sayisi LTESdeki gibi tabakalarin sayisindan farkli olabilir. O zaman kod kelimelerin tabakalara nasil haritalanacagi hususu ortaya çikar. Bir örnek olarak LTEide 4 iletme anteni durumu için mevcut geçerli varsayimi alirsak, azami kod kelime sayisi da iki ile sinirlidir, dört tabakaya kadar iletilebilir. Sekil ?ye göre sabit bir siraya bagimli haritalama kullanilir. Kutu B1,de sira 1 gösterilmistir, burada bir kod kelime (CW) kullanilir ve bir tabaka (Ll) iletilir. Kutu B2"de sira 2 gösterilmistir, burada iki kod kelime (CWl, CW2) kullanilir ve iki tabaka (L1, L2) iletilir. Kutu B3'te sira 3 gösterilmistir, burada iki CW (CWl, CW2) kullanilir ve ikinci CW bir dizi paralel konvertisör (S/P) vasitasiyla iki tabakaya (L21, L22) ayrilir, bu sayede üç tabakada (L1, L21, L22) iletir. Kutu 4,te sira 4 gösterilmistir, burada her bir CW (CWl, CW2) bir S/P vasitasiyla paralel tabakalarda iletilir, bu sayede dört tabakada (Ll l, L12, L21, L22) iletir. Alici tipik biçimde sadece ön-kodlayici bilgisini degil, tavsiye edilen bir iletim sirasi (muhtemelen ön-kodlayici bilgisinin parçasi olarak dolayli biçimde) ve tabakalarin/kod kelimelerin kalite degerlendirmelerini de geri besler. Tabakalarin/kod kelimelerin kalite degerlendirmelerine çogu zaman CQI denir. Uygulamada, geribesleme raporlari kanal ve geribesleme gecikmesinde zaman degisiklikleri, geribesleme hattinda bit hatalari ve alicinin geribesleme bilgisi hesaplamak/seçmek için kullandigi belirli parametrelerdeki varsayimlar ve vericideki gerçek parametre degerleri arasindaki uyumsuzluk nedeniyle idealden uzaktir. Programlama bant genisligi böyle bir parametrenin önemli bir ömegidir. Trafik modelleri ve sinirli veri tampon ebadi baz istasyonun UE,nin tavsiye ettiginden baska bir iletim sirasi kullanmak istemesi için ilave nedenler olusturabilir. Bu, eDügümB°nin UE,nin tavsiye ettiginden baska bir iletim sirasi kullanmasini desteklemeyen daha önce bahsedilen ön- kodlayici teyit islevselligine iliskin bir problemdir. Baz istasyon (20) frekans üzerinden sira degisikliklerine karsi biraz marj elde etmek amaciyla UE,nin tavsiye ettigi sirayi geçersiz kilabilir. Bu, ön-kodlayiciyi ve sirayi uydudan-yere, yani ileri hatta açikça sinyallerken mümkün olabilir. Ancak, ön-kodlayici rapor onay semalari için, simdiye kadar sadece UEiye baz istasyonun UE tavsiyesini izledigini sinyallemeyi dikkate alir; bu, UE"nin tavsiye ettigi ön-kodlayicilarin izlenmesi gerektigi anlamina gelir. Böyle bir sira geçersiz kilma destegi, örnegin tavsiye edilen ön-kodlayici matrislerinin hangi sütunlarinin kullanilacagini seçineyi ve hangi tabaka(lar)/kod kelime(ler) kullanilmasi gerektigini ve tabaka haritalamalara ilave veya modifiye edilmis kod kelime sinyalleme imkanini da içerebilir. Sonraki ön-kodlayici rapor teyidi/onayi olmadan sira geçersiz kilma yaparken bile faydali olabilir. Ön-kodlayici rapor onayi kullanildiginda sira geçersiz kilmayi desteklemek için, ilave iletiler hangi siranin ve de muhtemelen hangi tabakalarin, yani tavsiye edilen ön-kodlayicinin (kodlayicilarin) sütunlarinin kullanilacagini belirlemek için ileri hata sinyallenebilir. Prensip asagidaki örnekler vasitasiyla anlatilabilir. LTE9de olasi kullanimdan etkilenerek, ön-kodlayici rapor onayinin çok sayida ön-kodlayici sinyalleme imkaniyla ne zaman birlestirildigine odaklanir. Iki tabakaya kadar, örnegin iki Tx baz istasyon veya iki TX ileri hat verici durumu Tablo 2"de verilmistir. Görüldügü gibi, iletiler her bir ön-kodlayicinin hangi sütununun TX baz istasyondan iletim için kullanilmasi gerektigini seçme imkanini verir. Genelde, her bir ön-kodlayicinin bir sütun alt-seti belirlenebilir. iletilerin diger bir örnegi Tablo 3°te verilmistir, burada 4 tabakaya kadar, örnegin bir dört TX baz istasyon veya bir dört Tx ileri hat vericisi düsünülmüs ve LTE3de mevcut tabaka haritalamaya sabit kod kelime dikkate alinmistir. Iletiler, örnegin sadece ileti sayisini belirterek veya iletilerin her birine veya bazisina veya bunlarin kombinasyonlarina ayri bitler tahsis ederek rastgele kodlanabilir. Ayrica, ilgili tüm ön-kodlayicilar için ayni sütun sayisi, yani tabakalar sira geçersiz kilma yaparken frekans üzerinden seçilir. Bu iletilerin sayisini oldukça sinirlar. Ayni sütun sayisi tüm ön-kodlayicilar için kullanilmadigi zaman uzatmalar mümkün olabilir. Eger tavsiye edilen sira iletide belirtilen siradan daha düsükse, ön-kodlayici sütunlar (LTE,de üreten inatrislerin sütun alt-setleri olan) tavsiye edilen matrislerin yerine (her zaman dört sütunu olan) karsilik gelen üreten matristen makul biçimde alinabilir. Asagidaki Tablo 2 sira geçersiz kilmayi destekleyen bir ileri hat sinyallemenin bir örnegini gösterir. Yine bu örnekte, k ileri hattaki sinyallenen ön-kodlayiciya iliskin ileti sayisini belirtir. Ön-kodlayici endeksi, yani K ön-kodlayicili bir kod kitabindan hangi ön-kodlayicinin kullanilacagini gösterir. Iletim geribesleme bilgisinden ön-kodlayici tavsiyesini kullanir. Geribesleme bilgisinden ön-kodlayici tavsiyesine bagli olarak tabaka/kod kelime l*de sira 1 iletim. Bu, sira bir iletimin tavsiye edilen her bir Ön-kodlayici matrisin birinci sütununu ön-kodlayici vektör olarak kullandigi anlamina gelir Sira l iletim tabaka/kod kelime 2,de geribesleme bilgisinden ön-kodlayici tavsiyesini kullanir. Bu, sira bir iletimin tavsiye edilen her bir ön-kodlayici matrisin ikinci sütununu ön-kodlayici vektör olarak kullandigi anlamina gelir Asagidaki Tablo 3 daha Önce açiklandigi gibi ön-kodlayici rapor onayi ve sabit kod kelimeden tabakaya haritalama ile birlikte sira geçersiz kilmayi destekleyen ileri hat sinyallemenin bir 4 Tx örnegini gösterir. Ön-kodlayici endeksi, yani Kön-kodlayicili bir kod kitabindan hangi ön-kodlayicinin kullanilacagini gösterir. Iletim geribesleme bilgisinden ön-kodlayici tavsiyesini kullanir. olarak tabaka/kod kelime l°de sira 1 iletim. 0 Kod kelime l tabaka l"e baglanir (Sekil Zaye bakin), bu sira bir iletimin tavsiye edilen her bir ön-kodlayici matrisin birinci sütununu ön-kodlayici vektör olarak kullandigi anlamina gelir. 0 K+2 9 Sira 2 iletim kod kelimeler 1 ve 2ade geribesleme bilgisinden ön-kodlayici tavsiyesini kullanir. 6 Kod kelime 1 ve 2 tabaka 1 ve 2,ye baglanir (Sekil 2iye bakin), bu sira iki iletimin tavsiye edilen her bir ön- kodlayici matrisin ilk iki sütununu ön-kodlayici vektör olarak kullandigi anlamina gelir. 9 K+3 0 Sira 3 iletim kod kelimeler 1 ve 2lde geribesleme bilgisinden ön-kodlayici tavsiyesini kullanir. 0 Kod kelime 1 ve 2 tabaka 1 ve 2 + 37e baglanir (Sekil 2sye bakin), bu sira üç iletimin tavsiye edilen her bir ön- kodlayici matrisin ilk üç sütununu ön-kodlayici matris olarak kullandigi anlamina gelir. 9 K+4 0 Sira 4 iletim kod kelimeler 1 ve 2`de geribesleme bilgisinden ön-kodlayici tavsiyesini kullanir. 0 Kod kelime 1 ve 2 tabaka 1+2 ve 3 + 4"e baglanir (Sekil 2"ye bakin), bu sira dört iletimin tavsiye edilen her bir ön- kodlayici matrisin tüm sütunlarini ön-kodlayici matris olarak kullandigi anlamina gelir. Sira geçersiz kilmayi daha da gelistirmek için kod kelimeden tabakaya haritalamalar eklemek de mümkün olacaktir. Eklenecek özellikle önemli haritalamalar kod kelimeden tabakaya haritalamayi mümkün oldugunca "tam" yapan haritalamalardir. Tam bir haritalama belirli bir kod kelimenin baglandigi tabakalarda asagiya dogru sira geçersiz kilinanin her zaman mümkün oldugu bir haritalama olarak anlasilir. Bunu basarmanin bir yolu, kod kelime baska kod kelime(ler) ile birlikte iletilmis gibi bir kod kelimenin her zaman kendiliginden ayni tabakalarda iletilebilmesi için iletiler olmasini temin etmektir. Sekil Zideki kod kelimeden tabakaya haritalamayi inceleyince, Sekil 3°teki haritalamalarin bütünlüge ulasmak amaciyla sirayi geçersiz kilarken de faydali oldugu görülebilir. Tekrar Sekil 2,ye atifla, burada kod kelimeden (CW) tabakaya haritalama örnekleri10 gösterilmistir. Gösterilen örneklerde Sira bir üst sol kutu 81 ,de gösterilmis ve Sira iki üst sag kutu B2"de gösterilmistir. Sira üç alt sol kutu B3*te gösterilmis ve Sira dört alt sag kutu B4,te gösterilmistir. Sekil 3°te kod kelimeden (CW) tabakaya haritalama örnekleri gösterilmistir. Sira ikinin yani sira, sira üçün gösterilen farkli örnekleri farkli tabaka konfigürasyonlari kullanilarak gösterilmistir. Kutu B11,de, sira iki, iki tabaka (Ll 1, L12) kullanir gösterilmistir. Kutu B12,de, sira iki, iki tabaka (LlZ, L21) kullanir gösterilmistir. Kutu B13ite, sira iki, iki tabaka (L21, L22) kullanir gösterilmistir. Kutu B14"te, sira üç, üç tabaka (Ll 1, L12, L2) kullanir gösterilmistir. Kutu B15°te, sira üç, üç tabaka (L1, L21, L22) kullanir gösterilmistir. Yukaridaki haritalamalarin bazisi veya hepsi eger CQI"lar LTEide oldugu gibi beher kod kelime (beher tabaka yerine) için bildirilirse sira geçersiz kilmaya uygun olacaktir. Örnegin Sekil 2°deki kod kelimeden tabakaya haritalainayi düsünelim ve bir geribesleme raporunun sira dört tavsiye ettigini, ama baz istasyonun sira ikiye geçmeyi istedigini varsayalim. CQl tabakalara degil kod kelimeye bagli oldugundan, baz istasyon sira iki durumunda kod kelime 1 ve 2 için CQI"y1 bilmez. Aina Sekil 3"teki üst sol haritalamayi B1 l geçersiz kilmaya uygun yaparsak, o zaman sira geçersiz kilma bir CQI°yi ikiye bölmek zorunda kaldigimiz için ilave hat uyum hatalari yapmadan gerçeklestirilebilir. ilaveten, bu belirli haritalamaya sira geçersiz kilma yapilmasi gerektigini belirtmek için bir ileti eklenebilir. Sira geçersiz kilma amaciyla ilave haritalamalar ve karsilik gelen iletiler sira dörtten sira üçe sira geçersiz kilmayi daha iyi desteklemek için de eklenebilir. Basit bir çözüm kod kelime 1 ve 2"nin sirasiyla tabaka (Ll 1 + L12 ve L21)`e baglandigi haritalamayi eklemek olacaktir. Bir alternatif, kod kelimenin (kelimelerin) iletide hangi tabakalara (yani sütunlara) haritalanaeagini belirtmektir. Bu iletiler örnegin sunlari söyleyebilir: o Geribesleme bilgisinden ön-kodlayici tavsiyesine bagli olarak tabaka n3de kod kelime 1 ile sira bir iletim, bu sira bir iletimin tavsiye edilen her bir ön-kodlayici matrisinin n. sütununu ön-kodlayici vektör olarak kullandigi anlamina gelir. o Geribesleme bilgisinden ön-kodlayici tavsiyesine bagli olarak tabaka (L12)"de kod kelime 1 ve tabakalar (L21+L22)°de kod kelime 2 ile sira üç iletim (bu sira üç iletimin tavsiye edilen her bir ön-kodlayici matrisinin son üç sütununu ön-kodlayici matrisi olarak kullandigi anlamina gelir). Sekil 4Ste ön-kodlama bilgisini gösteren bir sematik tablo gösterilmistir. Birinci sütun 40,ta, bir birinci CW etkinlestirilinistir ve ikinci sütun 455te bir birinci ve bir ikinci CW etkinlestirilmistir. Her bir sütunda endeks 42, 46Sya haritalanmis bir bit alani sirasiyla sütun 44, 487de tanimlanmis kullanilan bir ön-kodlayicinin/kodlayicilarin bir iletim sirasini ve bir teyidini gösterir. Sekil Site, bir kullanici aleti (10) ve bir baz istasyon DügümB (20) arasindaki birlesik bir sinyalleme ve usul diyagraminin bir örnegi gösterilmistir. Asama SlO"da, DügümB (20) UE"nin (10) aldigi veriyi bir ileri hatta sinyaller. Veri yaygin, tek yönlü veya benzeri olabilir. Asama SZOlde, UE (10) alinan sinyali, örnegin ileri hatta veya benzerinde kanal ölçümleri yaparak isler. UE (10) daha sonra kullanmak için tavsiye edilen ön-kodlayicilari ve kullanmak için bir iletim sirasini, örnegin kanal ölçümü veya benzerine bagli olarak belirler. Asama S30sda, UE (10) DügümB°ye (20) bir iletide kullanmak için tavsiye edilen ön- kodlayicilari ve kullanmak için tavsiye edilen iletim sirasini içeren UE°den (10) DügümB°ye (20) bir geribesleme iletimi yapar. Ileti CQI ve/veya benzeri gibi kalite degerlendirmeleri de içerebilir. Asama S40'ta, DügümB (20) tavsiyelerin iletisini geribesleme iletiminde alir ve iletiyi isler, kullanmak için tavsiye edilen ön-kodlayicilari ve tavsiye edilen iletim sirasini elde eder. DügümB (20) kullanmak için gerçek bir ikinci iletim sirasi belirlemek üzere daha sonra bir belirleme asamasi yapar. Bu hücredeki yük, kullanilan frekans bantlari, önceki iletiinlerin ACK/NACK istatistikleri, yol kaybi ve/veya benzeri incelenerek yapilabilir. Asama SSOide, DügümB (20) daha sonra bir teyit iletisi içeren veri iletimiyle iliskili denetim bilgisinin iletimini tavsiye edilen ön-kodlayicilarin veya tavsiye edilen ön-kodlayicinin bazi bölümlerinin kullanildigina ve gerçek ikinci iletim sirasinin bir endikatörünün kullanilacagina dair bir teyit içeren UE°ye (10) yapar. Denetim bilgisinin bu iletimi UE,ye (10) aktarilacak veri iletiminin, yani faydali ön-kodlama bilgisinin kod çözümünün nasil yapilacagini UEinin (10) anlamasi için gerekir. Asama S60°ta, UE (10) teyit iletisini denetim bilgisinin iletiminde alir ve eDügümB'den (20)10 veri almak ve kodunu çözmek için teyit edilmis ön-kodlayicilari veya tavsiye edilen ön- kodlayicilarin teyit edilmis bölümlerini ve gerçek iletim sirasini kullanarak UESyi (10) bir operasyonel kipe ayarlamak için teyit iletisini kullanir. Usulü uygulamak için gereken ilave sinyalleme yükü sadece çok sinirli sayida ilave iletinin ileri hatta verilmesi gerektiginden çok düsük görülebilir. Sekil 6,da, bir kablosuz kanal üzerinden veri iletimiyle iliskili denetim bilgisi sinyallemeye yönelik bir ikinci iletisim cihazinda bir sematik akis semasi gösterilmistir. Asama S27de, birinci geribesleme verisi muhtemelen iletim sirasinda kullanmak için tavsiye edilen ön-kodlayicilarin bir endikasyonunu ve bir birinci iletim sirasi içeren bir birinci iletisim Cihazindan alinir. Bazi düzenlemelerde, tavsiye edilen ön-kodlayicilarin endikasyonu frekans- seçmeli bir ön-kodlama raporuna karsilik gelir. Asama S4,te, ikinci iletisim cihazi iletim sirasinda kullanmak için bir ikinci iletim sirasi belirler, burada ikinci iletisim cihazi, bazi düzenlemelerde, birinci iletisim cihazinin konakladigi bir iletisim agindaki yükü degerlendirmek üzere düzenlenmis olabilir; ve degerlendirmeye bagli olarak ikinci iletisim cihazi kullanmak için ikinci iletim sirasini belirlemek üzere düzenlenir. Bazi düzenlemelerde, ikinci iletim sirasini belirleme asamasi iletim için kullanilan frekans bandini dikkate almayi içerebilir. Ikinci iletim sirasini belirleme asamasi, bazi düzenlemelerde, ikinci iletisim cihazinin bir hücresinde iletimin programlanmasina da dayanabilir. Asama Sö"da, ikinci iletisim cihazi birinci iletisim cihazina bir teyit iletisi içeren denetim bilgisinin bir iletiinini yapar. Teyit iletisi ikinci iletisim cihazindan veri iletiminin en azindan tavsiye edilen her bir ön-kodlayicinin veri iletimine giren bir frekans kaynagiyla iliskili bölümlerini kullandigina dair bir teyit ve kullanmak için ikinci iletim sirasinin bir endikatörünü içerir. Teyit iletisinin bir Ön-kodlama bilgisi tablosunda kullanilan ön-kodlayicinin ve belirlenmis kullanilan ikinci iletim sirasinin teyidini gösteren bir gösterge içerebilecegi anlasilmalidir. Ön-kodlama bilgisi tablosu, bazi düzenlemelerde, bir kod kelimenin iletim sirasi kod kelime için tabakalarin sayisindan daha düsük olmadigi sürece baska kod kelimelerle birlikte kod kelimeyi iletmek için kullanilan tabakalarla ayni tabakalarda ayri ayri iletilmesini mümkün kilan iletiler içerebilir. Bazi düzenlemelerde, tavsiye edilen her bir ön-kodlayicinin bazi bölümleri iliskili tavsiye edilen ön-kodlayicinin bir sütun alt-setine veya iliskili tavsiye edilen ön-kodlayiciya karsilik gelen bir üreten matrisin bir sütun alt-setine karsilik gelir. Bazi düzenlemelerde, her bir sütun alt-setinin ayni sayida sütunu vardir ve sütunlarin sayisi ikinci iletim sirasina karsilik gelir. Bazi düzenlemelerde, sütun alt-setleri tavsiye edilen ön-kodlayicilarin ayni sütunlarindan veya tavsiye edilen ön-kodlayicilara karsilik gelen üreten matrislerin ayni sütunlarindan seçilmistir. Örnegin, bir birinci durumda her bir sütun alt-setinin ayni sayida sütunu vardir, tüm tavsiye edilen ön-kodlayicilardan sütunlar 1 ve 2. Ancak, bunun kullanilacak her ön-kodlayicinin ayni olacagi anlamina gelmedigi anlasilmalidir, bu arada bir birinci alt-bandin bir tavsiye edilen ön-kodlayicisi bir ikinci alt-bandin bir tavsiye edilen Ön-kodlayicisindan tipik biçimde farklidir. Bazi düzenlemelerde, ikinci iletim sirasinin endikasyonu hangi tabakanin/tabakalarin hangi kod kelime/kod kelimeler için kullanilacagi seklinde ifade edilir. Bazi düzenlemelerde, tavsiye edilen ön-kodlayicilarin endikasyonu ön-kodlayici matris endikatörleri (PMI°ler) bildirmeye karsilik gelir, bir birinci iletim sirasinin endikasyonu bir sira endikatörü (RI) bildirmeye karsilik gelir ve bir ikinci iletim sirasinin endikasyonu bir iletim sirasi endikasyonu (TRI) sinyallemeye karsilik gelir. Usulün asamalarini yapmak amaciyla bir ikinci iletisim cihazi yerlestirilmistir. Sekil 7'de, bir ikinci iletisim cihazinin (20) bir sematik görünümü gösterilmistir. Ikinci iletisim cihazi (20) bir eDügümB, DügümB veya benzeri gibi bir baz istasyon olarak gösterilmistir. Ancak, baz istasyon ve UE gibi tenninolojinin sinirlayici olmadigi ve özellikle ikisi arasinda belirli bir hiyerarsik iliski ima etmedigi anlasilmalidir; genelde "baz istasyon" birinci iletisim cihazi (10) olarak ve "UE" ikinci iletisim cihazi (20) olarak düsünülebilir ve bu iki cihaz bir telsiz kanali üzerinden birbiriyle haberlesebilir. Ikinci iletisim cihazi (20) bir birinci iletisim cihazindan veri almak üzere uyarlanmis bir alma düzenegi (RX) (203) içerir, burada veri tavsiye edilen ön-kodlayicilarin bir endikasyonunu ve muhtemelen veri iletimi sirasinda kullanmak için bir birinci iletim sirasinin bir tavsiyesini içerir. Bazi düzenlemelerde, tavsiye edilen ön-kodlayicilarin endikasyonu frekans-seçmeli bir10 ön-kodlama raporuna karsilik gelir. Ikinci iletisim cihazi (20) ayrica veri iletmek için kullanmak üzere bir ikinci iletim sirasi belirlemek üzere düzenlenmis bir denetim ünitesi (CPU) (201) ve birinci iletisim cihazina bir teyit iletisi iletmek üzere uyarlanmis bir iletme düzenegi (TX) (205) içerir. Teyit iletisi veri iletiminin en azindan tavsiye edilen her bir ön-kodlayicinin veri iletimine giren bir frekans kaynagiyla iliskili bölümlerini kullandiginin bir teyidini ve kullanmak için ikinci iletim sirasinin bir endikatörünü içerir. Teyit iletisi, bazi düzenlemelerde, bir ön-kodlama bilgisi tablosunda belirlenmis kullanilan iletim sirasinin teyidini gösteren bir gösterge içerebilir. Tablo ikinci iletisim cihazinin (20) bir bellek ünitesine (207) depolanabilir. Ön-kodlama bilgisi tablosu bir kod kelimenin iletim sirasi kod kelime için tabakalarin sayisindan daha düsük olmadigi sürece kod kelimeyi baska kod kelimelerle birlikte iletmek için kullanilan tabakalarla ayni tabakalarda ayri ayri iletilmesini mümkün kilan iletiler içerebilir. Bazi düzenlemelerde, tavsiye edilen her bir ön-kodlayieinin bazi bölümleri iliskili tavsiye edilen ön-kodlayicinin bir sütun alt-setine veya iliskili tavsiye edilen ön-kodlayicinin karsilik gelen bir üreten matrisinin bir sütun alt-setine karsilik gelebilir. Sütun alt-seti ikinci iletisim cihazinin bir dahili/harici bellek ünitesi olan bellek ünitesine (207) depolanabilir. Her bir sütun alt-setinin bazi düzenlemelerde ayni sayida sütunu olabilir ve sütunlarin sayisi ikinci iletim sirasina karsilik gelir. Ilaveten, sütun alt-setlerinin hepsi tavsiye edilen ön-kodlayicilarin ayni sütunlarindan veya tavsiye edilen ön-kodlayicilara karsilik gelen üreten matrislerin ayni sütunlarindan seçilebilir. Bazi düzenlemelerde, ikinci iletim sirasinin endikasyonu hangi tabakanin/tabakalarin hangi kod kelime/kelimeler için kullanacagini ifade edebilir. Denetim ünitesi (201) ikinci iletim sirasini birinci iletisim cihazinin konakladigi bir iletisim agindaki yüke, iletim için kullanilan frekans bandina ve/veya ikinci iletisim cihazinin bir hücresindeki iletim programlamasina bagli olarak belirlemek üzere ayrica düzenlenebilir. Denetim ünitesi (201) agdaki yükü degerlendirmek üzere düzenlenebilir. Bazi düzenlemelerde, tavsiye edilen ön-kodlayicilarin endikasyonu ön-kodlayici matris endikatörlerini (PMI°leri) bildirmeye karsilik gelir, bir birinci iletim sirasinin endikasyonu bir sira endikatörü (Rl) bildirmeye karsilik gelir ve bir ikinci iletim sirasinin endikasyonu bir iletim sirasi endikasyonu (TRI) sinyallemeye karsilik gelir. Gösterilen örnekte ikinci iletisim cihazi (20) ayrica bir aga veya benzerine baglanmak için bir ara-yüz (209) içerebilir. Denetim ünitesi (201), bazi düzenlemelerde, bir merkezi islemci ünitesi, bir mikroislemci, çok sayida islemci ve/veya benzeri olabilir. Bellek ünitesi (207) bir tek ünite, çok sayida bellek ünitesi, dahili ve/veya harici bellek olabilir. Sekil 87de, birinci iletisim cihazini bir kablosuz kanal üzerinden veri iletimiyle iliskili sinyallenen denetim bilgisine göre bir operasyonel kipe ayarlamaya yönelik bir birinci iletisim cihazinda bir usulün sematik bir akis semasi gösterilmistir. Asama R2sde, birinci iletisim cihazi muhtemelen ikinci iletisim cihazindan veri iletimi sirasinda kullaniin için ön-kodlayicilari ve bir birinci iletim sirasi belirler. Karar bir ikinci iletisim cihazindan ve/Veya benzerinden birinci iletisim cihazina bir ileri hatta kanal kalitesine, örnegin bir kanal ölçümüne dayanabilir. Asama R4lte, birinci iletisim cihazi ikinci iletisim cihazina belirlenmis ön-kodlayicilari tavsiye eden bir endikasyon ve kullanmak için birinci iletim sirasi içeren geribesleme verisi iletir. Bazi düzenlemelerde, tavsiye edilen ön-kodlayicilarin endikasyonu frekans-seçmeli bir ön-kodlama raporuna karsilik gelir. Asama R6"da, birinci iletisim cihazi bir yayin kanali, tek yönlü kanal veya benzeri gibi bir telsiz kanalinda ikinci iletisim cihazindan bir teyit iletisi içeren denetim sinyallemesi alir. Teyit iletisi ikinci iletisim cihazindan veri iletiminin en azindan tavsiye edilen her bir ön- kodlayicinin veri iletimine giren bir frekans kaynagiyla iliskili bölümlerini kullandiginin bir teyidinive kullanilan ikinci iletim sirasinin bir endikatörünü içerir. Teyit iletisi ayrica ön-kodlayici ve ikinci iletim sirasinin teyidini bir ön-kodlama bilgisi tablosunda gösteren bir gösterge içerebilir. Ön-kodlama bilgisi tablosu, bazi düzenlemelerde, bir kod kelimenin kod kelimeyi iletim sirasi kod kelime için tabakalarin sayisindan daha düsük olmadigi sürece baska kod kelimelerle birlikte iletmek için kullanilan tabakalarla ayni tabakalarda ayri ayri iletilmesini mümkün kilan iletiler içerebilir. Birinci iletisim cihazi ön- kodlayicilari ve ikinci iletim sirasini belirlemek için göstergeyi okur. Bazi düzenlemelerde, tavsiye edilen her bir ön-kodlayicinin bazi bölümleri tavsiye edilen ön-10 kodlayicinin bir sütun alt-setine veya tavsiye edilen ön-kodlayiciya karsilik gelen bir üreten matrisin bir sütun alt-setine karsilik gelir. Bazi düzenlemelerde, her bir sütun alt-setinin ayni sayida sütunu vardir ve sütunlarin sayisi ikinci iletim sirasina karsilik gelir. Bazi düzenlemelerde, sütun alt-setleri tavsiye edilen ön-kodlayicilarin ayni sütunlarindan veya tavsiye edilen ön-kodlayicilara karsilik gelen üreten matrislerin ayni sütunlarindan seçilmistir. Bazi düzenlemelerde, ikinci iletim sirasinin endikasyonu hangi tabaka/tabakalarin hangi kod kelime/kelimeler için kullanilacagini ifade eder. Bazi düzenlemelerde, tavsiye edilen ön-kodlayicilarin endikasyonu ön-kodlayici matris endikatörlerini (PMIileri) bildirmeye karsilik gelir, bir birinci iletim sirasinin endikasyonu bir sira endikatörü (RI) bildirmeye karsilik gelir ve bir ikinci iletim sirasinin endikasyonu bir iletim sirasi endikasyonu (TRI) sinyallemeye karsilik gelir. Asama R8lde, birinci iletisim cihazi kendini bir operasyonel kipe ayarlar. Operasyonel kip ikinci iletisim cihazindan veri iletimi almak ve kodunu çözmek için ikinci iletim sirasini ve en azindan tavsiye edilen her bir ön-kodlayicinin teyit edilmis bölümlerini kullanir. Usulün asamalarini yapmak amaciyla bir birinci iletisim cihazi yerlestirilmistir. Sekil 9,da, bir birinci iletisim cihazinin (10) sematik bir görünümü gösterilmistir. Birinci iletisim cihazi bir mobil telefon, PDA veya benzeri gibi bir UE olarak gösterilmistir. Ancak, baz istasyon ve UE gibi terminolojinin sinirlayici olmadigi ve özellikle ikisi arasinda belirli bir hiyerarsik iliski ima etmedigi anlasilmalidir; genelde "baz istasyon" birinci iletisim cihazi (10) olarak ve "UE" bir ikinci iletisim cihazi (20) olarak düsünülebilir ve bu iki cihaz bir telsiz kanali üzerinden birbiriyle haberlesir. Birinci iletisim cihazi muhtemelen bir ikinci iletisim cihazi veri iletirken kullaninak için tavsiye edilen ön-kodlayicilari ve bir birinci iletim sirasi belirlemek üzere düzenlenmis bir mikroislemci veya benzeri gibi bir denetim ünitesi (101) içerir. Belirleme bir ikinci iletisim cihazindan bir kanalda alinan verinin kanal ölçümüne/ölçümlerine dayanabilir. Birinci iletisim cihazi (10) ayrica ikinci iletisim cihazina geribesleme verisi iletmek üzere düzenlenmis bir iletme düzenegi (105) içerir. Geribesleme verisi tavsiye edilen ön- kodlayicilarin bir endikasyonunu ve muhtemelen iletim sirasinda kullanmak için birinci iletim sirasini içerir. Birinci iletisim cihazi(10) ayrica ikinci iletisim cihazindan veri iletiminin en azindan tavsiye edilen her bir ön-kodlayicinin iletimine giren bir frekans kaynagiyla iliskili10 bölümlerini kullandiginm bir teyidini ve kullanilan ikinci iletim sirasinin bir endikatörü içeren bir teyit iletisini bir ikinci iletisim cihazindan almak üzere düzenlenmis bir alma düzenegi (103) içerir. Denetim ünitesi (101) ayrica birinci iletisim cihazini ikinci iletisim cihazindan veri almak ve kodunu çözmek için en azindan tavsiye edilen her bir ön-kodlayicinin teyit edilmis bölümlerini ve ikinci iletim sirasini kullanmak için bir operasyonel kipe ayarlamak üzere düzenlenmistir. Denetim ünitesi (101), bazi düzenlemelerde, bir ileri hatta bir kanal ölçümü yapmak üzere ayrica düzenlenebilir ve kanal ölçümüne bagli olarak bir tavsiye edilen ön-kodlayici ve bir birinci iletim sirasi belirlemek üzere düzenlenebilir. Bazi düzenlemelerde, birinci iletisim cihazi (10) ayrica ön-kodlama bilgisinin bir tablosunu içerebilir ve teyit iletisi tabloda ön-kodlayicinin ve ikinci iletim sirasinin teyidini gösteren bir gösterge içerir ve burada denetim ünitesi (101) birinci iletisim cihazini operasyonel kipe ayarlamak için gösterge okumak üzere düzenlenmistir. Tablo bir bellek ünitesine (107) depolanabilir, burada bellek ünitesi bir tek ünite, çok sayida ünite, harici ve/veya dahili bellek içerebilir. Ön-kodlama bilgisi tablosu iletim sirasi kod kelime için tabakalarin sayisindan daha düsük olmadigi sürece kod kelimeyi baska kod kelimelerle birlikte iletmek için kullanilan tabakalarla ayni tabakalarda bir kod kelimenin ayri ayri iletilmesini mümkün kilan iletiler içerebilir. Bazi düzenlemelerde, tavsiye edilen her bir ön-kodlayicinin bazi bölümleri tavsiye edilen ön- kodlayicinin bir sütun alt-setine veya tavsiye edilen ön-kodlayiciya karsilik gelen bir üreten matrisin bir sütun alt-setine karsilik gelir. Bazi düzenlemelerde, her bir sütun alt-setinin ayni sayida sütunu vardir ve sütunlarin sayisi ikinci iletim sirasina karsilik gelir. Bazi düzenlemelerde, sütun alt-setleri tavsiye edilen ön-kodlayicilarin ayni sütunlarindan veya tavsiye edilen ön-kodlayicilara karsilik gelen üreten matrislerin ayni sütunlarindan seçilmistir. Bazi düzenlemelerde, ikinci iletim sirasinin endikasyonu hangi tabaka/tabakalarin hangi kod kelime/kelimeler için kullanilacagini ifade eder. Bazi düzenlemelerde, tavsiye edilen ön-kodlayicilarin endikasyonu ön-kodlayici matris endikatörlerini (PMI°leri) bildirmeye karsilik gelir, bir birinci iletim sirasinin endikasyonu bir sira endikatörü (R1) bildirmeye karsilik gelir ve bir ikinci iletim sirasinin endikasyonu bir iletim sirasi endikasyonu (TRI) sinyallemeye karsilik gelir. 3. nesil ortaklik projesinde (3GPP) LTE"nin standardizasyonundan terminoloji açiklamada bulusa örnek olarak kullanilmis olmakla birlikte, bu bulusun kapsamini sadece daha önce bahsedilen sistemle sinirliyor olarak görülmemelidir. WCDMA, WiMax, UMB ve GSM dahil, baska kablosuz sistemler bu tarifnamede kapsanan fikirlerin kullanilmasindan da yararlanabilir. Çizimler ve talimatnamede bulusun örnek düzenlemeleri açiklanmistir. Ancak, bu bulusun prensiplerinden esas itibariyle sapmadan bu düzenlemelere birçok degisiklik ve modifikasyon yapilabilir. Buna göre, belirli terimler kullanilmis olmakla birlikte, sinirlama amaciyla degil, sadece jenerik ve açiklayici anlamda kullanilmistir, bulusun kapsamini asagidaki Istemler tanimlar. TR