Przedmiotem wynalazku jest uklad strojenia dla odbiornika telewizyjnego, sluzacy do wyboru jed¬ nego z wielu kanalów wystepujacych w wielu pasmach czestotliwosci.Znane uklady strojenia dla odbiorników telewi¬ zyjnych wykorzystuja zwykle wiele glowic, z któ¬ rych kazda posiada wlasny mieszacz do odbierania sygnalów w wielu pasmach czestotliwosci telewi¬ zyjnych. Na przyklad, pierwsza glowica wybiera kanaly w pasmach VHF (54l-^88 MHz i 17I4M216 MHz), podczas gdy druga glowica wybiera banaly w pasmach UHF (47KJH890 MHz). Jezeli wymaga sie, aby odbiornik telewizyjny odbieral takze sy¬ gnaly telewizji przewodowej (OATV), moze byc wymagane dodatkowe zastosowanie trzeciej glowi¬ cy i mieszacza.Uklady strojenia z podwójna przemiana celem eliminacji zlozonosci i kosztu nieodlacznie zwiaza¬ nych z zastosowaniem duzej ilosci glowic zostaly ujawnione dla sygnalów VHF i UHF transmisji radiofonicznej (bezprzewodowej), co jest znane np. z publikacji D. L. Aslia „High performance TV Receiver" („Odbiornik telewizyjny wysokiej jako¬ sci"), IEEE Transactions on Consumer Electronics, tom CE^24, Nr 1, luty ll978 r., str. 3i9t—»46. Jednak¬ ze wystepuje nadal potrzeba zastosowania prostych i tanich ukladów strojenia do odbioru sygnalów telewizyjnych VHF, UHF i CATV.Uklad wedlug wynalazku zawiera uklad stero¬ wania wytwarzaniem sygnalu strojenia, dolaczony 10 15 20 30 do pierwszego filtru selekcji sygnalów kanalów w dolnym pasmie strojenia, dolaczonego do dru¬ giego filtru selekcji sygnalów kanalów w górnym pasmie strojenia. Do wejscia pierwszego filtru Jest dolaczony przelacznik i do wyjscia pierwszego fil¬ tru jest dolaczony inny przelacznik. Natomiast do wejscia drugiego filtru jest dolaczony przelacznik i, do wyjscia drugiego filtru jest dolaczony inny przelacznik.Pierwszy filtr i drugi filtr sa dolaczone do trze¬ ciego filtru dolaczonego do dipleksera dolaczonego równiez do wyjsc pierwszego filtru i drugiego fil¬ tru oraz do heterodyny poprzez mieszacz. iMiedzy pierwszymi przelacznikami uklad zawie¬ ra wejsciowy wezel oraz miedzy drugimi przelacz¬ nikami uklad zawiera wyjsciowy wezel. Pierwsze przelaczniki zawieraja po dwie diody dolaczone do wejsc dwóch filtrów. Drugie przelaczniki zawie¬ raja takze po dwie diody dolaczone do wyjsc tych filtrów. Przelaczniki sa polaczone doprowadzenia¬ mi.Do wszystkich diodowych przelaczników jest do¬ laczony uklad sterowania.Do ukladu sterowania jest dolaczony wzmac¬ niacz, którego wejscie jest dolaczone do wyjscio¬ wego wezla i którego wyjscie jest dolaczone do dipleksera. Pomiedzy polaczenie wzmacniacza z ukladem sterowania sa wlaczone diody do dosto¬ sowania potencjalu roboczego.Pomiedzy trzeci filtr i diplekser jest wlaczony 130 3713 wzmacniacz UHF. Pierwszy filtr zawiera podwój¬ nie przestrajany filtr dolnoprzepustowy strojony przez pierwsza dioda o pojemnosci sterowanej na¬ pieciowo. Drugi filtr zawiera podwójnie przestraja¬ ny filtr górnoprzepustówy strojony przez druga diode o pojemnosci sterowanej napieciowo.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat blokowy ukladu strojenia dla odbiornika telewizyjnego, fig. 2, 3, 5 i 6 — wykre¬ sy • charakterystyk amplitudowo-czestotliwoscio- wych, zwiazanych z ukladem z fig. 1 oraz fig. 4, 7 i 8— schematy ukladów uzytecznych w ukla¬ dzie strojenia z fig. 1.W ukladzie strojenia z podwójna przemiana z fig. 1 sygnaly telewizyjne odbierane na wejsciu an- * teny UHF 10, na wejsciu anteny VHF 30A i na wejsciu CATV 30B sa doprowadzane do diplekisera 20. Ten uklad jest ukladem strojenia z podwójna przemiana, poniewaz wykonywane sa dwie prze¬ miany (przesuniecia) czestotliwosci. W Stanach Zjednoczonych Ameryki tym sygnalom telewizyj¬ nym od^wwiadaja okreslone numery kanalów i pasma czestotliwosci przedstawione w nastepuja¬ cej tablicy: Tablica 1 Pasmo TV Niskie radiofoniczne VHF (L-VHF) Srednie przewodowe (MB-CATV) Wysokie radiofoniczne VHF (H-VHF) Superpasmo przewodo- 1 we (SB-CATV) Radiofoniczne UHF (UHF) ' Zakres czestotli¬ wosci {MHz) 64j— 88 90^17*4 ifr4-n2(16 21^-402 47Q-<8I0O Numer 1 kanalu 2— 6 A-5 do I 7—13 _ J do W+17 14M83 Kazdy kanal zajmuje pasmo o szerokosci okolo 6 MHz w widmie czestotliwosci i posiada nosna wizji o czestotliwosci 1,26 MHz wiekszej niz dolna czestotliwosc graniczna odpowiedniego pasima ka¬ nalu. Przy omawianiu w dalszym opisie specyficz¬ nych czestotliwosci kanalu, uwaza sie, ze czestotli¬ wosc ta odpowiada czestotliwosci, do której nosna wizji wybranego kanalu telewizyjnego jest przesu¬ wana w okreslonej czesci opisywanego ukladu strojenia.Widmo czestotliwosci w kanale w róznych pas¬ mach telewizyjnych w Stanach Zjednoczonych Ameryki jest pokazane na fig. 2(a). Dla pasma L-VHF 202, H-VHF 206 i UHF 210, amplituda od¬ bieranych sygnalów jest pokazana jako zesipol po¬ ziomów wskazujacych, ze sygnaly transmisji radio¬ fonicznej moga zmieniac sie w duzym zakresie, np. pomiedzy 1-0 jiV 100 mV. Z drugiej strony, od¬ bierane sygnaly CATY wykazuja znacznie mniej¬ sze zmiany amplitudy, zwykle miedzy la 6 mV, 371 4 ¦ .' : •-¦ jak pokazano dla pasma MB-CATVi 204 i pasma SB-CATV208. l Fig. 2('b) okresla pasma czestotliwosci radiowych niskich, wysokich i UHF, zwiazanych z filtrami 44, 5 36 i 14 z fig. 1, które beda opisane dalej. Pierw¬ sza czestotliwosc posrednia jest wybrana jako rów¬ na 4)15,75 MHz pomiedzy pasmami SB-CATV i UHF. Wystepuje ona takze bez/pasma radioloka¬ cyjnego 420-h4j5iO MHz i nie moze oddzialywac ani 10 ulegac wplywom innych zródel /sygnalów. Druga czestotliwosc posrednia ma standardowa wartosc 45,75 MHz.Przyjmuje sie, ze chociaz wynalazek jest opisa¬ ny w kategoriach róznych pasm bezprzewodowych 15 i przewodowych stosowanych obecnie w Stanach Zjednoczonych Ameryki, nie jest ;oft Ograniczony do tego ukladu. Na przyklad sygnaly, pasma trans¬ misji radiofonicznej moga byc doprowadzane ka¬ blem. 20 Wówczas gdy wybrany kanal telewizyjny .naj- duje sie w pasmie UHF, jest kierowany z anteny UHF 10 do wejscia diipleksera 20A przez strojony filtr selektywny UHF 14. Filtr selektywny 14 od¬ biera potencjal strojenia VT na koncówce 14C tak, ze korzystnie przepuszcza on czestotliwosci od¬ powiadajace wybranemu kanalowi TV pomiedzy wejsciem 14A i wyjsciem 14B.Fig. 3 przedstawia charakterystyke czestotliwo- ^ scia 300 selektywnego tlumienia, odpowiadajaca selekcji kanalów telewizyjnych przy wzgledniema¬ lej czestotliwosci UHF ft. Filtr selektywny 14 wy¬ kazuje zwykle charakterystyke dolnoprzepustowa charakteryzujaca sie mniejszym tlumieniem r dol- 35 nej czesci 302 czestotliwosci krzywej 300 i stosun¬ kowo wiekszym tlumieniem w górnej czesci 304 czestotliwosci. Filtr selektywny 14 korzystnie prze¬ puszcza sygnaly o czestotliwosci zblizonej do cze¬ stotliwosci ft wybranego kanalu, co oznaczono za 40 pomoca wartosci szczytowej w pasmie 306. Szero¬ kosc pasma 306 jest okreslona przez przeciecia charakterystyki 300 z linia przerywana 308 ozna¬ czajaca tlumienie o 3 decybele wieksze niz w pas¬ mie przepustowym. 45 Charakterystyka 300' odpowiada charakterystyce 300/ gdy czestotliwosc ft wybranego kanalu odpo¬ wiada stosunkowo wiekszej czestotliwosci f't. Dla filtru selektywnego 14 szerokosc pasma 306 wynosi okolo 25 MHz, gldy czestolfllilwosci ft odpowiada ka¬ so nalowi UHF 14, a szerokosc pasma 306' wzrasta nieco do okolo 40 MHz, gdy czestotliwosc ft odpo¬ wiada kanalowi UHF 83 dla ukladu opisanego po¬ nizej w zwiazku z fig. 4. Szczególne wykonanie filtru selektywnego 14 jest opisane ponizej w 55 zwiazku z fig. 4.Obwód zaporowy 12 zmniejsza poziom wszyst¬ kich sygnalów o czestotliwosci 416 MHz, odbiera¬ nych przez antene UIHF 10, poniewaz pierwsza cze¬ stotliwosc posrednia 4tt6 MHz jest bliska pasmu 60 UHF. Te niepozadane sygnaly powinny byc albo wykorzystane na zewnatrz albo usuniete z pierw¬ szej reakcji posrednich czestotliwosci. Powoduje to zmniejlszanie dostarczania niepozadanych sygnalów o pierwszej czestotliwosci posredniej do ukladów 85 posredniej czestotliwosci. Obwód zaporowy 12 wy-136 371 6 kazuje górnoprzepustowa charakterystyke czesto¬ tliwosciowa 500 pokazana na fig. 5, na której wy¬ stepuje niewielkie tlumienie w czesci 504 przy cze¬ stotliwosciach wiejkszych noz tc, któtra odpowiada najmniejszej czestotliwosci w pasmie UHF (okolo 5 470 MHz) i wieksze tlumienie w czesci 502 przy mniejszych czestotliwosciach. Wokól czestotliwosci posredniej fi (416 MHz) obwód zaporowy 12 wyka¬ zuje najwieksze tlumienie, jak pokazano w czesci 506 charakterystyki500. 10 Wzmacniacz; UHF 16 przeprowadza sygnaly z wejscia 14B filtru selektywnego 14 do wejscia 20A dipleksera 20 i ma wzmocnienie 14)—lL15 dB w za¬ kresie czestotliwosci UHF oraz ma impedancje wej- 15 sciowa i wyjsciowa okolo 500. Wzmacniacz 16 dzia¬ la tylko wtedy, gdy zostal wybrany kanal w pas¬ mie IJHF, poniewaz napiecia robocze VB3 przela¬ czania pasma (okolo 16 V) wystepuje tylko wtedy, gdy. zostaly: wybrane kanaly w pasmie czestotli- 20 wosci UHF, jak pokazano za pomoca poziomu 260 z fig, 2(f).Sygnaly telewizyjne w pasmach VHF i CATV sa dzielone na dolne i górne pasma strojenia w nastepujacy sposób. Sygnaly te zajmuja zakres ffi czestotliwosci w proporcji ponad siedem do jed¬ nego; strojenie w zakresie o proporcji czestotliwo¬ sci ponad trzy do jednego jest niepraktyczne z powodu ograniczonego zakresu sterowanych napie¬ ciowo diod pojemnosciowych. Dzielenie zakresu 3q 54—4012 MHz ma pasma MB^CATV i H-VHF (przy okolo 174 MHz) wymagaloby zastosowania zakresu strojenia o proporcji czestotliwosci okolo 3 li/4 do jednego dla dolnego pasma. W opisywanym ukla¬ dzie podzial pasm strojenia ma miejsce dla cze- 35 stotliwosci w pasmie MB-CATV przy okolo 190 MHz, jak pokazano na fig. B(lb). Stad kazde z pasm strojenia, dolne i górne, zawiera czestotliwosci w zakresie proporcji mniejszych niz trzy do jednego.'Na wybór czestotliwosci dolnego i górnego pas- 40 ma strojenia wplywaja takze zalozenia konstruk¬ cyjne filtrów 36 i 44. Przy projektowaniu filtrów jest bardzo trudne uzyskanie waskiego pasma przy wiekszych czestotliwosciach * niz przy mniejszych czestotliwosciach, jest takze trudniejsze uzyskanie 45 stalej szerokosci pasma w filtrze strojonym w sze¬ rokim zakresie czestotliwosci. W celu zmniejszenia do minimum znieksztalcen i interferencji z sasiedni¬ mi kanalami, konieczne jest zastosowanie filtru o wezszym pasmie, gdy amplitudy sygnalu w kanale 50 zmieniaja sie w szerokim zakresie (jak dla sygna¬ lów VHF transmisji radiofonicznej) niz wtedy, gdy wystepuje mniejszy zakres amplitudy (jak dla syg¬ nalów CATV).Poniewaz granica pomiedzy pasmem niskich i re wysokich czestotliwosci zostala ustalona na 160 MHz w pasmie MB-CATV, oba zmieniajace sie w szerokim zakresie sygnaly transmisji radiofonicz¬ nej L-VHF i H-VHF wystepuja na koncach dolno- czestotliwosciowych pasm ukladu strojenia z bar- 60 dziej sterowane sygnaly MB-CATV i SB^CATV wystepuja w górnych koncach tych pasm. Stad podzial czestotliwosci filtrów stosowanych w ukla¬ dzie strojenia wedlug wynalazku w sposób poza¬ dany daje zadowalajaca prace przy usunieciu trudT ® nosci zwiaizanych z wymaganiami projektowymi odnosnie filtrów strojonych.Sygnaly telewizyjne w pasmach VHF i CATV sa doprowadzane do dipleksera 20 w sposób na¬ stepujacy. Na fig. 1 przelacznik SIA moze byc przelaczony w pozycje BC-A w celu podawania sygnalów z anteny VHIF 30A na wejscie 32A obwo¬ du zaporowego 32 lub moze byc dolaczony do po¬ zycji CA-A w celu dostarczenia sygnalów GATV z koncówki wejsciowej 30B* Obwód zaporowy 32 jest podobny do obwodv zaporowego 12 opisanego powyzej w zwiazku » fig. 5, z wyjatkiem tego, ze jego maksymalny za¬ kres tlumienia 502 wystepuje przy drugiej czesto¬ tliwosci posredniej fi (okolo 46 MHz), która jea* bliska czestotliwosci fc (okolo 46 MHz) odpowiada jacej najmniejszej odbieranej czestotliwosci (tot nal 2 VHF). Obwód zaporowy 32 podaje sygnal w obu pasmach dolnym (154 do 160 MHz) i górnym (150 do 402 MHz) do wezla 32B.Jezeli wybrany kanal wystepuje w górnym pas¬ mie, wtedy napiecie VB2 jest podawane w celu zamkniecia przelaczników 34 i 38 i wlaczenie w ten sposób filtru 36 górnego pasma pomiedzy we¬ zlami 32B i 40A. Jezeli jednak wybrany kanal wy¬ stepuje w dolnym pasmie, wtedy napiecie VB1 jest podawane do przelaczników 42 i 46, które sa nastepnie zamykane w celu wlaczenia filtru 44 dolnego pasma pomiedzy wezlami 32B I 40A.Filtr strojony 36 górnego pasima wykazuje se¬ lektywna charakterystyke górnoprzepustowa 600 pokazana na fig. 6, w której wieksze tlumienie wystepuje w czesci 604 stosunkowo wiekszych czestotliwosci. W wyniku tego, filtr 36 nie tylko selekcjonuje czestotliwosci odpowiadajace wybra¬ nemu kanalowi ft, ale takze ma tendencje do eli¬ minowania sygnalów o mniejszych czestotliwosciach zwlaszcza w dolnym pasmie strojenia. Pokazana jest szerokosc pasma dla krzywej 600 wzgledem linii 608 odpowiadajajcej — 3 diB. Gdy wyfbaerane sa kanaly o wiekszych czestc^ihvóscia^h, sSero&osC pasma filtru 36 wzrasta. Charakterystyka"^iOO'"od¬ powiada charakterystyce 600, gdy czestotliwosc*Ft wybranego kanalu jest stosunkowo wieksza' czesto¬ tliwoscia ft. Gdy iiitr 3ff jest strojony "w ten "spo¬ sób, ze czestotliwosc ft odpowiada kanalowi ' F MB^CATV, szerokosc pasma 606 wynosi okolo 118 MHz; gdy czestotliwosc fY odpowiada kanalowi W+17 SB-CATV, szerokosc pasma 606' wynosi okolo 40 MHz.Strojony filtr 44 dolnego pasma wykazuje se¬ lektywna charakterystyke czestotli^sciowa dolno- przepustowa 300, pokazana na fig. 3 i opisana po¬ wyzej w zwiazku z filtrem selektywnym 14 IJHF, za wyjatkiem tego, ze jego szerokosc pasma moze wzrastac w zasadniczo wiekszym stopniu, gdy sa wybierane kanaly mniejszych czestotliwosci. Sze- rokosc pasma 306 wynosi.okolo 8 MHz, gdy, cze¬ stotliwosc ft odpowiada kanalowi VHiP2 i szero¬ kosc pasma 306/ jest równa okolo 20 MHz, gdy ft odpowiada kanalowi E MB-OATV Filtr W nie tylko wybiera . wiec czestotliwosci odpowiadajace wybranemu kanalowi, lecz takze .powoduje usu¬ wanie sygnalów o wyzszych czeslotliiwóscfecli, s136 371 7 t zwlaszcza wystepujacych w górnym pasmie stro¬ jenia i przy pierwszej czestotliwosci posredniej.^Wzmacniacz VHF 40 z fig. 1 doprowadza sygna¬ ly z wezla 40A na wejsciu 20B dipleksera 20 i jest zasadniczo tatki sam jak opisany powyzej wzmac¬ niacz UHF 16. Rózni sie on jednakze co do tego, ze Jego' potencjal sterujacy YB 12 jest podawany przez diodowy element UUB zawierajacy diody D12 i D14 tak, ze wzmacniacz 40 otrzymuje jako potencjal sterujacy napiecie VB1 luib YB2 przela¬ czania pasma zawtee, gdy zostaje wybrany kanal w dolnym lub górnym zakresie strojenia, ale nie odbiera sygnalu sterujacego, gdy wyfbierany jest kanal w pasmie UHF. Wezel 40 moze byc wiec odlaczony od wejscia 20B dipleksera, gdy wybie¬ rany jest kanal UHF.Diplekser 20 z fig. 1 odbiera na wejsciu 20A sygnaly o czestotliwosciach radiowych z toru sy¬ gnalowego pasma UHF i na wejsciu ZOB sygnaly o czestotliwosciach radiowych z torów sygnalo¬ wych pasma YHF i CATV oraz laczy te tory sy¬ gnalowe w celu przeprowadzenia tych sygnalów óo wejscia 20C. W dipletoserze 20 tor ukladowy zawiera filtr górnot*rzepustowy 22 lajczacy wejscie 20A z wezlem 24, do którego jest dolaczony filtr dolnolprzepustowy 26 laczacy ten wezel z wyjsciem 20C. Wejscie 20B jest polaczone z wezlem 24 za pomoca wielu polaczonych kaskadowo filtrów dol- noprzepustowych 26.Mieszacz 50 odbiera sygnaly o czestotliwosciach radiowych z wyjscia 20C dipleksera i sygnaly o czestotliwosciach heterod^ny ze wzmacniacza 52 poprzez wezel 52A. W odpowiedzi mieszacz 50 przesuwa sygnal o czestotliwosci wybranego ka¬ nalu do sygnalu o pierwszej czestotliwosci posred¬ niej wynoszacej okolo 416 MHz (tj. pierwsza prze¬ miana czestotliwosci).Wzmacniacz 52 dostarcza sygnal o stosunkowo wiekszej czestotliwosci w zakresie 10M18 dBm do mieszacza 50 i utrzymuje impedancje na wartosci okolo 50 Q w wezle 52A. Gdy wzmacniacz 50 jest sterowany przez talki sygnal o wiekszej czestotli¬ wosci, sygnal o czestotliwosciach radiowych z di¬ pleksera 20 moze takze posiadac stosunkowo wiek¬ sza moc bez wprowadzenia dodatkowego znieksztal¬ cenia.Jest korzystne wybranie wzglednie duzej czesto¬ tliwosci posredniej wynoszacej okolo 416 MHz i wysokiego poziomu sterowania mieszacza 50 z po¬ wodów opisanych powyzej. Jest takze korzystne zmniejszenie do minimum znieksztalcenia miesza¬ cza 50 przez selekcje wzmocnienia ukladów po¬ miedzy antenami 10 i 30A a~ mieszaczem 50 w celu uzyskania akceptowanego wspólczynnika szumów w odbiorniku. W tym przypadku odpowiednie sze¬ rokosci pasm filtrów 14, 36 i 44 moga byc sto¬ sunkowo wieksze dla ukladu strojenia z podwójna przemiana w porównaniu z mniejszymi szerokos¬ ciami pasm, które bylaby wymagane w ukladzie strojenia z pojedyncza przemiana, w celu uzyska¬ nia równowaznego wspólczynnika znieksztalcen i szumów. Ta zaleta umozliwia zwiejkszenie szero¬ kosci pasma filtru wraz z czestotliwoscia wybra¬ nego kanalu, co opisano wyzej.Pierwszy sygnal o posrednich czestotliwosciach na wyjsciu 50A mieszacza jest wiec wzmacniany przez wzmacniacz 60. Wzmacniacz 60 moze zawie¬ rac dwusekcyjny filtr wejsciowy, strojony na cze¬ stotliwosc posrednia 416 MHz przy szerokosci pas¬ ma okolo 1£ MHz i trzysekcyjny filltr wyjsciowy równiez strojony na czestotliwosc posrednia 416 MHz przy szerokosci pasma okolo 10 MHz. Wzmoc¬ niony sygnal o posrednich czestotliwosciach na wyjsciu wzmacniacza 62A jest nastepnie mieszany z sygnalem o czestotliwosci 370 MHz, otrzymywa¬ nym z heterodyny 04 na wejscie 02B9 przez mie¬ szacz 62B przez mieszacz 62 w drugiej przemianie czestotliwosci w celu wytworzenia konwencjonal¬ nego sygnalu o czestotliwosci 40 MHz. Ten drugi sygnal o posredniej czestotliwosci jest nastepnie podawany do wyjscia 68 przez filtr 00.Uklad sterowania 70 strojeniem reaguje na se¬ lekcje kanalu w celu wytworzenia potencjalu stro¬ jenia VT i potencjalów VB1, VH2 i VB& przela¬ czania pasma. Potencjal strojenia VT, pokazany na fig. 2(c), zmienia sie zwykle pomiedzy niskim poziomem wynoszacym okolo 1,5 V; oznaczonym linia przerywana 220, a wysokim poziomem wyno¬ szacym okolo 2)4 V, oznaczonym linia przerywana 222. Wówczas gdy wybrany kanal znajduje sde w dolnym pasmie strojenia, potencjalu strojenia VT dazy w kierunku dolnej wartosci w punkcie 224, gdy wybrany jest kanal 2 VHF i dazy w kierunku duzej wartosci w punkcie 226, gdy wybrany jest kanal E MB-CATV. Wówczas gidy wybrany kanal wystepuje w górnym pasmie strojenia, potencjal strojenia VT takze dazy w kierunku dolnej war¬ tosci w punkcie 228, gdy wybrany jest kanal F MB-CATV i dajzy w kierunku duzej wartosci w punkcie 230, gdy wybrany jest kanal W+(17 SB- -CATV. Podobnie, potencjal strojenia VT dazy w kierunku malej wartosci w punkcie 232, gdy wy¬ brany jest kanal 14 UHF i w kierunku duzej war¬ tosci w punkcie 234, gdy wybrany jest kanal 83 UHF. Sygnaly VB1, YB2 i VB3 przelaczania pas¬ ma wystepuja na wysokim poziomie okolo 16 V, jak pokazano za pomoca charakterystyk 240, 250 i 260 z fig. 2(d), 2(e) i W), tylko wtedy, gdy zostal wylbrany kanal w pasmie, któremu one odpowia¬ daja i wystejpuja na poziomie 0 V, gdy jest wy¬ brany kanal poza tym szczególnym pasmem.Trzy przestrajalne heterodyny 54, 56 i 58 stero¬ wane napieciowo sa zastosowane w celu wytwa¬ rzania sygnalów o czestotliwosci heterodyny w trzech pasmach strojenia. Jest to realizowane tak, ze czestotliwosc kazdej heterodyny 54, 56, 56 moze byc dogodnie zmieniana w celu sledzenia stroje¬ nia czestotliwosciowego zwiazanego z nim filtru 14, 36, 44, reagujacego na ten sam potencjal stro¬ jenia VT. Zakres czestotliwosci, przy którym sy¬ gnaly maja byc podawane do wzmacniacza 52 w wezle 52B jest pokazany w ponizszej tablicy.Heterodyny 54, 56 i 58 odbierajac odpowiednio sygnaly VB1, VB2 i VB3 przelaczania pasma jako potencjaly sterujace, tak ze sa sterowane tylko wtedy, gdy wylbrany kanal wypada w pasmie cze¬ stotliwosci, w którym jest zwiazana poszczególna heterodyna.Zostana teraz opisane odpowiednie wykonania filtrów 14, 36 i 44 pokazanych na fig. 4 17. 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 609 136 371 10 Tablica 2 [ (Pasmo Pasmo dolne heterodyny 33 Pasmo górne heterodyny | 56 Pasmo UHF heterodyny | 54 Numer kanalu 2(L-VHF) 6(L-VHF) A-6 BdMB-CATV) F(MB-CATV) I(MB-CATV) 7(H-VHF) 13(L-VHF) J(SB-CATV) W+17 14{UHF) 83l(UHF) Czestotliwosc heterodyny w MHz 4ffl 4d9 ©07 «81 ©67 585 591 1 927 1 633 ai3 a?7 1801 Filtr 14 pasma UHF pokazany na fig. 4 jest pod¬ wójnie strojonymi filtrem dolnoprzepustowym ze sprzezeniem indukcyjnymi po stronie górnej po¬ miedzy wejsciem 14A i wyjsciem 14B przez sze¬ regowe polaczenie cewek L402,U486, L41S i L414 Kondensator C408 sluzy jako kondensator blokujacy napiecie stale ó pomijalnej impedancji dla prze¬ biegów zmiennych przy czestotliwosciach UHF.Cewki L404 i L406 sluza jako uklad cewek z za¬ czepami do utrzymywania impedancji na wejsciu 14A, wynoszacej okolo 50 Q.Podobnie cewki L410 i L412 sluza jako uklad cewek z zaczepami do utrzymywania impedancji na wyjsciu 14B, wynoszacej okolo 50 Q. Wejsciowe i wyjsciowe cewki L402 i L414 .pomagaja w utrzy¬ maniu zasadniczo stalej szerokosci pasma w szero¬ kim zakresie przestrajania filtru 14. Kondensator O404 jest polaczony równolegle cewka L408 w celu uzyskania rezonansu przy czestotliwosci okolo 1000 MHz.Zmienne przestrajanie czestotliwosci jest dane przez diody d42 i d44 o zmiennej pojemnosci, dolaczone odpowiednio od konców ukladu strojo¬ nego L408—C404 do masy przez sprzegajace kon¬ densatory C402 i C406, które wykazuja bardzo niska impedancje przy czestotliwosciach sygnalu telewizyjnego, przepuszczanych przez filtr 14. Po¬ tencjal strojenia VT na koncówce 14C jest dostar¬ czany w celu zmiany pojemnosci diod CIM2 i CIM4 odpowiednio przez izolujace rezystory R402 i R404. Potencjal VT moze zmieniac sie od 1,6 do 24 V dla kanalów UHF 141—«3.Fig. 7 jest szczególowym schematem przelaczni¬ ków 34, 38, 42 i 44 strojonych filtrów 96 i 44.Przelacznik 94 przewodzi sygnaly telewizyjne z wezla 32B do wejscia 36A przez blokujace kon¬ densatory C702 i C704, gdy dioda p-i-n SD72 jest wprowadzana w stan przewodzenia przez podanie napiecia VB2 przelaczania pasma przez dlawik L702. Rezystor R702 steruje pradem przewodzenia plynacym przez diode SD7B, gdy wyfbrany zosta¬ nie kanal w górnym pasmie. W tym czasie dioda p-i-m SD74 jest spolaryzowana zaporowo przez po¬ tencjal na rezystorze R702. Wówczas gdy wybra¬ ny kanal znajduje sie w pasmie innym niz górne pasmo, dioda SD74 jest spolaryzowana w kierunku przewodzenia albo przez napiecie VBl dostosowane do diody D64 albo przez napiecie VB3 dostarczane do diody D73. Prad przewodzenia plynacy przez diode SD74 jest okreslony przez rezystor Rt82 i potencjal na nim zapewnia polaryzacje zaporo¬ wa diody SD72. Rezystor R704 tworzy tor powrot¬ ny, gdy dioda SD74 jest spolaryzowana zaporowo* Kondensator C706 jest kondensatorem blokujacym, dajacym polaczenie o malej impedancji przy cze¬ stotliwosciach telewizyjnych pomiedzy katoda dio¬ dy SD72 a masa, gdy dioda SD74 przewodzi.(Przelacznik 38 jest tego samego typu, jak prze¬ lacznik 34 i sa one razem wprowadzane w stan przewodzenia bajdz nieprzewodzenta. Przelaczniki 42 i 46 sa takze podobne przelacznika 34, jednak¬ ze sa one wprowadzane w stan przewodzenia je¬ dynie wtedy, gdy jest wytarany kanal w pasmie dolnym. Odpowiednie koncówki i elementy, które pelnia podobne funkcje w przelacznikach 34, 38, 42 i 46 sa przedstawione w wykazie w nastepu¬ jacej tablicy.Górnopasmowy przestrajalny filtr 38 wykazuje charakterystyke gGrnoprzepustowa dzieki szerego¬ wemu polaczeniu rezystorów C768, C710 i diod CD72 i CD74 pomiejdzy wejsctem 36A i wyjsciem Tablica 3 Przelacz¬ nik 34 L702 CTOB | C704 1 O706 R702 . R704 S072 SD74 D78 | D84 1 3&A 36A 1 Przelacz¬ nik 38 UT1A C7I14 071(2 0716 RI7D2 R7tt»0 SDTTO SD76.Tm 1 D86 3B1A 36B Przelacz¬ nik 412 L7I20 om om C7B4 R7J20 RT7BI2 SD82 SD84 D76 D7I2 42A •44A Przelacz¬ nik 4)6 um C784 C73i2 1 CTO6 1 R7B8 RI790 sum SD86 D80 D74 46A 44B 36B a „dolna strona" sprzezenia indukcyjnego ce¬ wek L786, L708 i L710. Sekcja zawierajaca kon¬ densatory C788, O710 i L7G8 wykazuje charaktery¬ styke górnoprzepustowa strojona w celu elimina¬ cji sygnalów w dolnym pasmie. Zmiana przestra* jania jest realizowana za pomoca zmiany odpo¬ wiednich pojemnosci diod CD72 i CD74 o zmiennej pojemnosci reagujacych na polaryzacje zaporowa dostarczana odpowiednio przez rezystory R706 i R708 z potencjalu strojenia VT na wejsciu 36C.Pojemnosc kondensatora OD72 powoduje rezonans z cewkami L704 i L766, podczas gdy pojemnosc kondensatora GD74 powoduje rezonans z cewkami L710 i L712.Dolnopasmowy przestrajalny filtr 44 jest ^sprze¬ zony indukcyjnie po stronie górnej" i jest podobny do opisanego powyzej filtru UHF 14, Cewka Mfc6 10 15 20 30 35 40 45 50 55 60136 371 11 12 i kondensator C726 sa strojone na rezonans przy okolo MHz, przez co blokowane sa sygnaly w gór¬ nym, pasmie. Czestotliwosc ta jest nastepnie prze- strajana do mniejszej wartosci przez dostarczenie potencjalu strojenia VT z wejscia 44C do diod GD76 i CD78 strojonych napieciowo. Kondensatory C726 i C730 daja tory o stosunkowo malej impe- dancji przy czestotliwosciach telewizyjnych pomie¬ dzy odpowiednimi katodami diod GD76 i CSD78 a masa. Cewki L722 i L724 sluza jako uklad cewek z zaczepami podobnie jak cewki L730 i L728.Mozna rozwazac modyfikacje wynalazku. Na przyklad przelacznik SIA zostal pokazany jako przelacznik mechaniczny, poniewaz zaklada sie, ze odbiornik telewizyjny jest normalnie stosowany z antena VHF 30A lub polaczeniem CATV 30B, ale nie oboma naraz, poniewaz programowanie kanalu VHF jest zwykle realizowane takze przez zródlo CATV. Jednakze, jezeli wymagany jest w pelni automatyczny odbiór ^ przelacznik SIA moze byc zastapiony przekaznikiem lub przelacznikiem na diodzie p-i-n, sterowanym przez napiecie przela¬ czania pasm lub przez diplekser.Nastepnie wzmacniacz UHF 16 i wzmacniacz VHF 46 moga byc usuniete, a w ich miejsce wsta¬ wione przelacznik^ na diodach p-i-n,, podobne do przelacznika 34, jezeli pojedynczy wzmacniacz jest umieszczony na wyjsciu 20C pomiedzy diplekse- rem 26 a mieszaczem 50.Szczególna, modyfikacja wymagana, gdy pierw¬ sza czestotliwosc posrednia wynosi okolo' 416 MHz, jest pokazana na fig. 8. Sygnaly telewizyjne dla kanalu 1!2 VHF posiadaja nosna wizje przy czesto¬ tliwosci okolo 205 MHz i nosna fonii przy czesto¬ tliwosci okolo 210 MHz. Poniewaz drugie harmo¬ niczne tych czestotliwosci nosnych, jak równiez sy¬ gnaly sumy tych czestotliwosci sa bliskie czestot1!- wosci posredniej, jest pozadane tlumienie tych nos¬ nych. W tym celu "cewka L766 opisana powyzej w zwiazku z fig. 7 jest selektywnie sprzezona w celu utworzenia obwodu zaporowego z wyjatkiem tych przypadków, gdy wybrany jest kanal 12 lub sa¬ siednie kanaly 11 i 13.Cewka L866 jest umieszczona tak, ze jej induk- cyjnosc sprzega Sie dwoma zwojami cewki L706 najbliizfczej masy G. W wyniku tego, kondensator C801 jest odwzorowany przez transformator wla¬ czony miedzy cewkami L866 a L706 jako szerego¬ wy z czescia cewki L706 najdalsza wzgledem ma¬ sy G. Polaczenie to sluzy jak szeregowy obwód zaporowy i jest przesfcrajane w kanale IB, dajac tlumienie okolo 20 dB przy 210 MHz i okolo 10 dB przy 2Q5 MHz. Czesc napiecia sterujacego +V wy¬ tworzonego przez dzielnik napiecia zawierajacy re¬ zystory R861 i R602 jest podawana do anody prze¬ lacznikowej diody 81X801. Przepustowy kondensator C86& laczy górne polaczenie kondensatora O801 i cewki L866 z masa przy czestotliwosciach telewi¬ zyjnych, przy których wykazuje pomdijalnie mala impedancje, podobnie kondensator C803 laczy ka¬ tode diody SD601 z masa.Celem odbierania transmisji radiofonicznej, prze¬ lacznik SIB, który jest drugim biegunem przelacz¬ nika SIA opisanego powyzej w zwiazku z fig. 1, znajduje sie w polozeniu BC-B w celu podawania napiecia +V na katode diody SD801 przez prze¬ lacznik &2 i rezystor R803 w celu spolaryzowania zaporowego diody SD801. W przypadku diody SD861 spolaryzowanej zaporowo kondensator C861 5 jest polaczony jak opisano powyzej. Kiedy wybra¬ ny zostaje którys z kanalów 11, 12 lub 13, prze¬ lacznik S2 przechodzi z polozenia IN do polozenia IN w celu spolaryzowania diody SD801 w kierun¬ ku przewodzenia przez dolaczania jej katody do masy. W wyniku tego kondensator C8G1 jest do¬ laczony do masy przez pomijalnie male impedan¬ cje diody SD801, kondensatorów C803 i C602, w zasadzie zwierajace kondensator G861 i dlatego odlacza dopiero co opisany obwód zaporowy C861— L706.W celu odbierania sygnalów CATV, przelacznik SIB jest przeprowadzany w polozenie CA-B w celu podobnego odlaczenia obwodu zaporowego C861— L706. 10 15 20 Zastrzezenia patentowe 1. Uklad strojenia dla odbiornika telewizyjnego, zawierajacy filtry, znamienny tym, ze zawiera uklad sterowania (70) sygnalu strojenia dolaczony do pierwszego filtru (44) selekcji sygnalów kanalów w dolnym pasmie strojenia, dolaczonego do dru¬ giego filtru (36) selekcji sygnalów kanalów w gór¬ nym pasmie strojenia, przy czym do wejscia pierw¬ szego filtru (44) jest dolaczony przelacznik (42) i do wyjscia pierwszego filtru (44) jest dolaczony przelacznik (46), natomiast do wejscia drugiego fil¬ tru (36) jest dolaczony przelacznik (34) i do wyj- 15 scia drugiego filtru (36) jest dolaczony przelacznik (38). 2. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze pierwszy filtr (44) i drugi filtr (36) sa dolaczone 40 do trzeciego filtru (14), dolaczonego do dipleksera (20), dolaczonego równiez do wyjsc pierwszego fil¬ tru (44) i drugiego filtru (36) oraz do heterodyny (54, 56, 58) poprzez mieszacz (50). 3,. Uklad wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze 45 miedzy przelacznikami (42, 34) zawiera wejsciowy wezel (32B), a. miedzy przelacznikami (46, 38) za¬ wiera wyjsciowy wezel (40A), przy czym przelacz¬ niki (42, 34)^ zawieraja po dwie diody dolaczone do wejsc poszczególnych filtrów (44, 36), a takze 50 przelaczniki (46, 38) zawieraja po dwie diody do¬ laczone do wyjsc (44B, 368) filtrów (44, 36) oraz przelaczniki (42, 46) sa polaczone doprowadzeniami (42A, 46A) a przelaczniki (34, 38) sa polaczone do¬ prowadzeniami (34A, 38A).W 4. Uklad wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze do wszystkich diodowych przelaczników (42, 34, 46, 38) jest dolaczony uklad sterowania (70). 5. Uklad wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze do ukladu sterowania (70) jest dolaczony wzimae- w niacz (40), którego wejscie jest dolaczane do wyj^ sciowego wezla (40A) i którego wyjscie jest dola¬ czone do diplekisera (26), przy czym pomiedzy po¬ laczenie wzmacniacza (40) z ukladem sterowania (70) sa wlaczone diody (D12, D14) do dostarczania * potencjalu roboczego.13* 371 13 6. Uklad wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze pomiedzy trzeci filtr (14) i diplekser (20) jest wla¬ czony wzmacniacz UHF (16). 7. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze pierwszy filtr (44) zawiera podwójnie przestrajany filtr dolnoprzepustowy strojony przez pierwsza dio- 14 de (CD76, GD78) o pojemnosci sterowanej napie¬ ciowo. 8. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze drugi filtr (36) zawiera podwójnie porzestrajany filtr górnoprzepustowy strojony przez druga diode (CD72, GD74), o pojemnosci sterowanej napieciowo.VBI YB2 VB3 o o o ¦ I,], ? Fig. I 1 vco 11 vco 11 vco I - 11 vco I 6 V9I 214 202 204 r206 (i) (U (c) (d) W Ho. 2136 371 pnrT L408 L4I0 Hi4 \/ C404 \/' fAAArAAA4 R402 5 R404 Hi M08l!4ii 5 C406 I4C-—— ó /7. 4 /7^. 3 Fig. 5 Al 608 finn- 604 5^i /y*. * R802 Fig. 8 cBoTf"136 371 Fig. 7 42 ^7 $»4 ii £]_|»724 R726j£i — 44C fh J 066 f --f L"^—+T"4-J 46A—1 T 46 VBI PL PL PL PL