Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie uruchamiajace napedowe kolo zebate nosnika nitki watkowej w bezczólenkowym krosnie tkackim, do którego przynalezna jest prowadzaca nosnik tasma chwytakowa, zas zebate kolo napedowe polaczone jest z mechanizmem korbowym za posrednictwem bezposlizgowej przekladni ciegnowej, przy czym mechanizm korbowy przesuwa ruchem posuwisto-zwrotnym sanie, prowadzone po linii prostej, polaczone ruchowo z ta przeklad¬ nia ciegnowa.Urzadzenia tego rodzaju stosowane sa w krosnach tkackich z tasmami chwytakowymi, dla uzyskania potrzebnego ruchu posuwisto-zwrotnego. Tasmychwytakowe zapewniaja wprowadze¬ nie ze zmiennych stron nitki watkowej do przesmyku tkackiego albo przekazuja nitke z jednego chwytaka do drugiego. Mechanizm napedowy jest przy tym usytuowany wspólnie z tasmami chwytakowymi na bidle, drgajacym ruchem do przodu i z powrotem.Znane jest z opisu patentowego RFN nr DE-PS 2637819 urzadzenie uruchamiajace, w któ¬ rym mechanizm korbowy uruchamia dzwignie wychylna, ulozyskowana równoosiowo z napedo¬ wym kolem zebatym i polaczona z nim trwale napedowa tarcze pasowa, przy czym na swobodnym koncu dzwigni wychylnej znajduja sie krazki odwracajace, po jednym dla kazdego ciagu pasa zebatego, opasujacego tarcze, przy czym konce ciegien pasowych przytrzymywane sa kazde w stalych zakotwieniach na stojaku krosna tkackiego.Znane jest z czasopisma „Melliand Textilberichte" 6/1977 strona 469 urzadzenie uruchamia¬ jace wymienionego wyzej rodzaju, w którym prowadzony jest prostoliniowo trzewik slizgowy z krazkiem nawrotnym dla kazdego segmentu pasa zebatego, opasujacego tarcze napedzajaca zebatego kola napedowego, uruchamianyjest mechanizmem korbowym, przy czym kazdy segment albo ciegno pomiedzy trzewikiem slizgowym, a napedzajaca tarcza pasowa prowadzony jest oddzielnie przez krazek odwracajacy, usytuowany w przedluzeniu drogi poruszania sie trzewika slizgowego, natomiast konce pasm wzglednie ciegien, przytrzymywane sa kazde z osobna w stalych zakotwieniach w stajaku krosna tkackiego..¦ 127493 Przytoczone obydwa znane urzadzenia uruchamiajace posiadaja wspólna niedogodnosc pole¬ gajaca na tym, ze nie sa zapewnione srodki ruchu do wprowadzania nitki watkowej, poniewaz kazdorazowo narazony na rozciaganie segmant pasa ma znaczna dlugosc i tym samym jest bardzo podatny na rozciaganie. W szczególnosci moga ulegac zmianie polozenia punktów martwych srodków do wprowadzania nitki watkowej w zaleznosci od liczby obrotów krosna tkackiego, stad sily rozciagajace, a tym samym wydluzanie sie pasa zalezy od kwadratu liczby obrotów. Z tego tez wzgledu powstaja powazne trudnosci przy krosnach tkackich. Kazdorazowo z elementem wprowa¬ dzajacym, wchodzacym z kazdej strony do przesmyku oraz przekazywaniem watku z jednego elementu wprowadzajacego do drugiego, poniewaz istotnym jest wchodzenie jednej w druga glowice chwytakowa tak ze wzgledu na obustronna glebokosc wprowadzania jak i z uwagi na wzgledna predkosc do prawidlowego przekazywania nitki.Ponadto dopasowanie mechanizmów do wprowadzania watku do róznych szerokosci tkanin daje sie osiagnac tylko poprzez klopotliwe prace nastawcze w mechanizmie pasowym i przy punktach zakotwienia konców pasa, przy zachowaniu podtrzymania dokladnej pozycji punktu martwego srodków do wprowadzania watku w przesmyk tkacki oraz ze wzgledu na przekazywanie nitki watkowej jak równiez naprezenie pasa.To naprezenie pasa zmienia sie nadto podczas trwania ruchów drgajacych dzwigni wychylnej zawierajacej krazek nawrotny w (DE-PS2637819), poniewaz kolowa droga ruchu tych krazków nawrotnych silnie odbiega od elipsy z punktami zakotwienia stanowiacymi ogniska. Elipse ta musialby opisywac wymienione krazki nawrotne, azeby calkowita dlugosc odcinków pasa miedzy tymi krazkami, a punktami zakotwienia pozostawala jednakowa.Celem wynalazku jest opracownie urzadzenie uruchamiajacego o wymienionym na wstepie rodzaju, które usuwa wady ukladów znanych, zapewniajacego równoczesnie porównawczo prost¬ sze rozwiazanie, gwarantujace takze przy dluzszej eksploatacji stale dokladne okreslone polozenie punktów martwych, oraz zapewnia latwe i pewne dostosowanie sie do zmieniajacych sie szerokosci tkaniny.Urzadzenie wedlug wynalazku uruchamiajace napedowe kolo zebate nosnika nitki watkowej w bezczólenkowym krosnie tkackim, do którego przynalezna jest prowadzaca nosnik tasma chwytakowa, zas zebate kolo napedowe polaczone jest z mechanizmem korbowym za posrednict¬ wem bezposlizgowej przekladni ciegnowej, przy czym mechanizm korbowy porusza ruchem posuwisto-zwrotnym sanki, prowadzone po linii prostej i polaczone ruchowo z ta przekladnia ciegnowa, charakteryzuje sie tym, ze pas zebaty przekladni ciegnowej opasuje zarówno tarcze napedzajaca polaczona w sposób trwaly z napedowym kolem zebatymjak i znajdujaca sie w pewnej odleglosci od tej tarczy napedowej tarcze naprezajaca, przy czym co najmniej jedno ciegno pasa zebatego bez konca rozciaga sie równolegle do prowadnicy sanek, które sa trwale polaczone z tym ciegnem, zas jego dlugosc okresla punkty zwrotne sanek oraz wielkosc wymiarowa glebokosci wprowadzania nosnika nitki watkowej do przesmyku tkackiego.Przekladnia ciegnowa stanowiaca pas zebaty, tarcze napedzajaca i tarcze naprezajaca obudo¬ wana jest skrzynka otwarta po stronie sanek i ma postac okienkowego szczudla polaczonego z bidlem krosna tkackiego, przy czym boczne scianki tej skrzynki stanowia prowadnice sanek.Korbowód mechanizmu korbowego polaczony jest z sankami za posrednictwem przestaw¬ nego na dlugosci drazka posredniego.W celu zmiany dlugosci suwu san obiegajacy mimosrodowo wraz z kolem mechanizmu korbowego czop lozyskowy korbowodu osadzony jest przestawnie promieniowo w kole wspo¬ mnianego mechanizmu korbowego.Do polaczenia przegubowego pomiedzy korbowodem, a drazkiem posrednim zaczepiona jest dzwignia wychylna odciazajaca sanie od dzialania sil bocznych korbowodu wyznaczajac droge poruszania sie drazka posredniego, zas jego drugi koniec ulozyskowany jest obrotowo w ramie maszyny.Dzieki tym srodkomjest obecnie mozliwe utrzymanie na stalym poziomie punktów zwrotnych san, a tym samym dokladne okreslenie glebokosci wprowadzania wlasciwego nosnika nitki watko¬ wej do przesmyku tkackiego, gdyz sanie przenosza swój okreslony ruch posuwowy bezposrednio poprzez organ przenoszacy na tasmowe kolo zebate bez skutków oddzialywania, wyniklych ze zmian dlugosci tego organu przenoszacego, zas wszelkie zmiany kompensuje tarcza napinajaca.Nastepnie srodki stosowane w urzadzeniu wedlug wynalazku pozwalaja, przy najwiekszej glebo-127493 3 kosci wprowadzania nosnika nitki watkowej na doprowadzenie punktu zwrotnego san w poblize napedowego kola zebatego stad rozciaganie sie organu przenoszacego w wyniku oddzialy wania sil nawrotnych w tej sytuacji jest mozliwe do pominiecia. Do tego takze skok sanek, a tym samym glebokosc wprowadzania wlasciwego nosnika nitki watkowej do przesmyku tkackiego moze byc latwo i szybko nastawiona poprzez zmiane dlugosci drazka posredniego i promieniowe przestawie¬ nie czopa lozyskowego korbowodu. Prosta koncepcja urzadzenia uruchamiajacego wedlug wyna¬ lazku pozwala na przezbrojenie istniejacych krosien tkackich.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 uwidoczniono urzadzenie uruchamiajace usytuowane przy bidle bezczólenkowego krosna tkackiego, w widoku z boku, fig. 2 — urzadzenie z fig. 1 czesciowo w przekroju 1-1, fig. 5 zczegól urzadzenia z fig. 2 w przekroju wzdluz linii 2-2.Urzadzenie uruchamiajace napedowe kolo zebate 1, nosnika watku przeznaczonego do igiel chwytakowych 2 bezczólenkowego krosna tkackiego, oznaczonego przez przesmyk tkacki, utwo¬ rzony z górnej nici 3 i dolnej nici 4, obejmuje skrzynke 5, w postaci szczudla okienkowego polaczona trwale z nieuwidocznionym blizej bidlem maszyny.W poblizu przesmyku skrzynka 5 przechodzi swoim zakonczeniem w glowice lozyskowa 6, w której osadzone jest obrotowo napedowe kolo zebate 1 przy pomocy znanych srodków lozysko¬ wych. W kierunku do dolu skrzynka 5 rozciaga sie w ksztalcie profilu o postaci litery „U", otwartym do zewnetrznej strony maszyny, przy czym w przestrzeni wewnatrz tej skrzynki 5 umieszczonajest przekladnia ciegnowa, skladajaca sie z pasa zebatego 7, tarczy napedowej 8 i tarczy napinajacej 9.Tarcza napedowa 8 osadzona jest przy tym w sposób trwaly na walku 10 napedowego kola zebatego 1, podczas gdy napinajaca tarcza 9 ulozyskowana jest w dolnym koncu skrzynki 5 w sposób, umozliwiajacy swobodne obracanie sie. Tego rodzaju ulozyskowanie moze byc osiagniete przy pomocy znanych srodków,oraz moze takze obejmowac uruchamiane recznie i automatycznie elementy nastawcze do naprezania zebatego pasa 7.Jak to uwidoczniono wyraznie zwlaszcza na fig. 2, ciegno pasa zebatego 7 rozciaga sie tym samym w poblizu górnych krawedzi bocznych scian skrzynki 5 oraz równolegle do nich. Wymie¬ nione boczne scianki stanowia przy tym równoczesnie prowadnice 11,12 szynowe dla sanek 13, które sa zacisniete w sposób trwaly na pasku zebatym 7. Przy pomocy pokazanego na rysunku ruchu sanek 13 do góry i w dól zostaje tym samym wprawione w drgania napedowe kolo zebate 1, a igla chwytakowa 2 zostaje przy tym poruszana w ten sposób, ze wchodzi do przesmyku tkackiego, lub tez wychodzi z niego. Rozpoznac mozna przy tym w sposób jednoznaczny, ze odstep miedzy tarczami pasowymi 8 i 9, a tym samym dlugosc ciegna zebatego pasa 7wyznacza najdalej zewnatrz znajdujace sie punkty nawrotne sanek 13 oraz wymiar glebokosci wprowadzania nosnika nitki watkowej do przesmyku tkackiego.Nalezy w tym miejscu zwrócic uwage na to, ze ksztalt skrzynki 5, ma postac sanek 13, a ich elementy prowadnicze moga byc wykonane takze w inny sposób. Na przyklad skrzynka moze byc zamknieta, a polaczenie sanek na zewnatrz moze byc uzyskane poprzez szczeline wzdluzna.Przykladowo dalej sanki moga przebiegac tam i spowrotem na drazku prowadniczym. Poruszanie sie tam i spowrotem igly chwytakowej 2 wzglednie potrzebny do tego ruch posuwisto-zwrotny sanek 13 powodowany jest przez mechanizm korbowy, który w pierwszym rzedzie zawiera przyna¬ lezne do tego mechanizmu korbowego kolo 21, które jest osadzone obrotowo na elemencie 20 ramy i tak samo w znany sposób napedzane jest od blizej nieuwidocznionego glównego walu maszyny, jak to zostalo zaznaczone linia kropka-kreska. Przy pomocy tego kola 21 mechanizmu korbowego czop lozyskowy 23, przeznaczony do korbowodu 24, obiega mimosrodowo.Azeby móc przesunac ten czop lozyskowy 23 promieniowo w celu uprzednio objasnionej zmiany wielkosci suwu, czolowa strona kola 21 mechanizmu korbowego zaopatrzonajest w rowek 25, w którym osadzony jest przesuwnie element saniowy 26, bedacy nosnikiem czopa lozyskowego 23.Ustalenie elementu saniowego 26 na kole 21 mechanizmu korbowego nastepuje przy tym za posrednictwem wzdluznych szczelin 27 przy pomocy srub 28 (pokazana tylko jedna).Jak przedstawiono fig. 1 i 2, swobodny koniec korbowodu 24 polaczony jest z saniami 13 poprzez przestawny na dlugosci drazek posredni 30. Do tego celu pomiedzy pierwsza czescia 31 posredniego drazka 30, a korbowodem 24 znajduje odpowiednie polaczenie przegubowe ze swo-4 127 493 rzniem 32 tego polaczenia przegubowego. Nastepnie swobodny koniec drugiej czesci 33 osadzony jest obrotowo na czopie 34, który wystaje z sanek 13. Obydwie czesci 31 i 33 posredniego drazka 30 sa wykonane w ten sposób , ze moga byc wzajemnie przesuwne w celu wspomnianej na wstepie zmiany dlugosci i polaczone sa ze soba rozlacznie srubami 35, uwidocznionymi na fig. 1 i 2 liniami kreskowanymi.Nalezy przy tym zaznaczyc, ze wspomniany drazek posredni 30 moze miec takze inny ksztalt, niz pokazany na rysunku. Przykladowo zmiany jego dlugosci moga byc wykonane przy pomocy elementów w postaci tulei lub wrzeciona.Do polaczenia przegubowego 32, (fig. 1 i 2) pomiedzy korbowodem 24, a posrednim drazkiem 30, zaczepiona jest dodatkowo dzwignia wychylna 40, której drugi koniec zamocowany jest obrotowo poprzez sworzen 41 do ramy 20 maszyny. Wymieniona dzwignia wychylna 40 odciaza sanki 13 od dzialania sil bocznych korbowodu 24 i okresla droge przesuwu drazka posredniego 30.Z konstrukcji na fig. 1, 2 i 3 mozna rozpoznac, ze opisane wyzej urzadzenie uruchamiajacejest rozwiazaniem konstrukcyjnym bardzo prostym i trwalym, przy czym uzyskuje sie dokladny i praktycznie nie zmieniajacy sie ruch posuwowy pomiedzy obydwoma, (fig. 2) skrajnymi poloze¬ niami sanek 13, a w kazdym czasie mozliwe jest latwe dostosowanie dlugosci suwu miedzy zewnetrznymi skrajnymi polozeniami do zmieniajacych sie szerokosci tkania.Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie uruchamiajace napedowe kolo zebate nosnika nitki watkowej w bezczólenko¬ wym krosnie tkackim, do którego przynalezna jest prowadzaca nosnikowa tasme chwytakowa, zas zebate kolo napedowe polaczone jest z mechanizmem korbowym za posrednictwem pasa zebatego bezposlizgowej przekladni ciegnowej, przy czym mechanizm korbowy porusza ruchem posuwisto- zwrotnym sanie, prowadzone po linii prostej i polaczone ruchowo z tym pasem, znamienne tym, ze pas zebaty (7) przekladni ciegnowej opasuje zarówno tarcze napedzajaca (8) polaczona w sposób trwaly z napedowym kolem zebatym 1 jak i znajdujaca sie w pewnej odleglosci od tej tarczy napedowej (8) tarcze napinajaca (9), przy czym co najmniej jedno ciegno pasa zebatego (7) rozciaga sie równolegle do prowadnicy (11,12) san (13), które sa trwale polaczone z tym ciegnem, zas jego dlugosc odpowiada najwiekszemu odstepowi punktów zwrotnych san (13), wyznaczajacych naj¬ wieksza glebokosc wprowadzania nosnika nitki watkowej do przesmyku tkackiego, natomiast odstep miedzy punktami zwrotnymi san (13) jest przestawny poprzez jego zmiane dlugosci w przekladni korbowej (21-28). 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze przekladnia ciegnowa, która stanowia pas zebaty (7), tarcza napedzajaca (8) i tarcza naprezajaca (9) obudowana jest skrzynka (5) otwarta po stronie san (13) i ma postac okienkowego szczudla polaczonego z bidlem krosna tkackiego, przy czym boczne scianki skrzynki (5) stanowia prowadnice (11, 12) san (13). 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 2, znamienne tym, ze korbowód (24) mechanizmu korbowego (21-28) polaczony jest z saniami (13) za posrednictwem drazka posredniego (30). 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 3, znamienne tym, ze mechanizm korbowy ma czop lozyskowy (23) korbowodu (24) osadzony przestawnie promieniowo w kole (21) wspomnianego mechanizmu korbowego. 5. Urzadzenie wedlug zastrz. 4, znamienne tym, ze do polaczenia przegubowego (32) pomiedzy korbowodem (24), a drazkiem posrednim (30) ma zaczepiona dzwignie wychylna (40) odciazajaca sanie (13), przy czym dzialanie sil bocznych korbowodu (24) wyznacza droge poruszania sie drazka posredniczacego (30), którego drugi koniec ulozyskowany jest obrotowo w ramie (20) maszyny.12.7493127493 7 ^ . \ FIG.3 n zzzzzzzmi PracowniaPoligraficzna UP fKI.. Naklad 100 egz.Cena 100 zl PL PL PL PL PL