wandelen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  wandelen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈwɑndələ(n) / (3 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /ˈʋɑn.də.lə(n)/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ˈβ̞ɑn.də.lə(n)/

Woordafbreking

• wan·de·len

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘lopen’ voor het eerst aangetroffen in 1240
• van het Middelnederlands wandelen; maar via de wortels in het Protogermaans (*wandrōn-) op te vatten als frequentatief gevormd uit winden of wenden met het achtervoegsel -el

Verwant: Duits: wandeln, wandern Engels: wander

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
wandelen	wandelde	gewandeld
zwak -d	volledig

Werkwoord

wandelen

1. ergatief gericht een wandeling maken

   • Ik ben gisteren naar de Griete gewandeld. 

   ▸ De moeder van 11 kinderen had pas op latere leeftijd het wandelen ontdekt.

2. inergatief ongericht een wandeling maken

   • Mijn vader heeft altijd veel gewandeld. 

Verwante begrippen

• tippelen, aan de wandel zijn, lopen, schrijden, stappen, treden

Hyponiemen

• meewandelen, slaapwandelen, snelwandelen

Afgeleide begrippen

wandelaar wandelaarster wandelafstand wandelarrangement wandelboom wandelbos wandelboulevard wandelbrug wandelbuffet wandelclub wandelcollecte wandelconcert wandeldag wandeldans wandeldek wandeldijk wandeldreef wandelduin wandelende tak wandeletappe wandelevenement wandelfestijn

wandelgang wandelgebied wandelgids wandelgroep wandelhanschoen wandelhoofd wandeling wandelkaart wandelklas wandelklasse wandelkostuum wandelkous wandelmars wandelmilt wandelmogelijkheden wandelmogelijkheid wandelnetwerk wandelpad wandelparadijs wandelparcours wandelpark

wandelpas wandelpauze wandelpier wandelplaats wandelplezier wandelpool wandelprogramma wandelpromenade wandelradio wandelreis wandelrijden wandelrit wandelroute wandelsafari wandelschoen wandelspier wandelsport wandelstaf wandelstok wandelstraat wandeltempo

wandeltijd wandeltocht wandeltoerisme wandeltoilet wandeltraject wandeltred wandeltuin wandelvakantie wandelvereniging wandelvergunning wandelvierdaagse wandelvoet wandelvoordracht wandelwagen wandelweek wandelweer wandelweg wandelzaal wandelzoektocht wandellaan wandelleraar

Verwante begrippen

• boswandeling, bergwandeling, ruimtewandeling, stadswandeling, strandwandeling

Vertalingen

    1. een wandeling maken   

Cebuano: molokáw, lakát Duits: wandern (de) Engels: walk (en), go for a walk (en), stroll (en) Frans: se promener (fr)

Latijn: ambulare (la) Pools: spacerować (pl) Spaans: pasear (es), caminar (es) Taroko: makakaisa

Gangbaarheid

• Het woord wandelen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "wandelen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Middelnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• van het Protogermaans *wandlon, een frequentatief afgeleid

ofwel van *wandon "zich wenden, zich veranderen", oorsprong van het tegenwoordige "winden"

ofwel van *wandjan "wenden"

Werkwoord

wandelen

1. zich veranderen
2. heen en weer gaan, ronddwalen

Overerving en ontlening

• Nederlands: wandelen