Galatea (Maand)

Galatea (ok as Neptun VI betekent) is de veerte Maand vun den Planet Neptun. He is för de Klutenstrukturen in den hellsten Ring vun Neptun verantwoortlich.

Opdecken un Naam

De Maand Galatea is an’n 28. Juli 1989 opdeckt worrn, as Stephen P. Synnott fotograafsche Opnahmen vun de Ruumnsond Voyager 2 dörkeken hett. Künnigt maakt het dat de Internatschonale Astronoomsche Union (IAU) an’n 2. August 1989. De Maand hett dorophen toeerst de vörlöpige Beteken S/1989 N 4 kregen.

Den Naam Galatea hett de IAU an’n 16. September 1991 publiek maakt^[1], afleidt vun Galateia (greeksch Woort för „De Melkwitte“), en Dochter vun Nereus un Doris ut de greekschen Mythologie – en vun de 50 Nereiden. De Greken hebbt Galateia faken as Gallionsfigur för jemehr Schipp wählt, vunwegen dat de Seenymphin de Form vun en Bülg vör den Zyklopen Polyphem utneiht is.

Ümloop un Rotatschoon

Galatea kreist rechtlöpig üm Neptun. De middlere Afstand to’n Planet is üm un bi 61.953 km vun Neptun sien Middelpunkt, dat heet ruchweg 37.189 km över de Wulkenböverkant. De Exzentrizität vun de Ümloopbahn is blots 0,00004, wat er meist perfekt kreisrund maken deit. De Bahnnegen is mit 0,052° gegen den Äquater vun Neptun ok man blots lütt.

Op de Bahn vun Galatea liggt en swacken Planetenring, de bannig small is un opstunns noch keen Naam hett. Dat is mööglich, dat Galatea sülvst de Born vun den Ring is, und de dör den Inslag vun lütte Meteoriten spiest worrn is. Butendem schient Galatea de eerste Scheperhundmaand vun dat Ringsystem vun Neptun – nipp un nau vun den Adams-Ring, de üm un bi 1000 km buten de Ümloopbahn vun Galatea liggt. Forschers gaht tomindst dorvun ut, dat en 42:43-Bahnresosanz mit Galatea för de sünnere Struktur vun de Ringbagens sorgt. Bito is de Maand de Oorsaak för de 42 Verslingen vun den Adams-Ring mit en Amplitud vun 30 km. Dordör is dat mööglich worrn, de Masse vun Galatea mit hoge Nauigkeit to bestimmen.

De Ümlooptiet vun Galatea liggt bi ruchweg 10 Stünnen, 17 Minuuten un 23,5 Sekunnen. Dat is gauer as de Rotatschoon vun Neptun, so dat de Maan vun Neptun ut sehn in’n Westen op- un in’n Oosten wedder ünnergeiht. De Maand sülvst roteert wohrschienlich synchroon to’n Ümloop.

Galatea bewegt sik noch binnen den kritischen Afstand vun de Roche-Grenz op en Bahn, de jümmer dichter an den Planet föhrt. Dorbi is de Maand starke Tidenkräft utsett, de den Maand inst tweirieten warrt. Dat is dorüm antonehmen, dat Galatea sik in de Tokumst to en Planetenring entwickelt oder dat he op de Böverflach vun den Neptun störten deit.

Physikaalsche Eegenschoppen

De Form vun Galatea is teemlich unregelmatig mit Utmaten vun 204 × 184 × 144 km. Dormit is Galatea de föfftgröttste Maand vun’n Neptun. De middlere Temperatur an sien Böverflach warrt op −222 °C (~51 K) schätzt. Sien Albedo is mit 0,079 eher lütt, wat den Maand teemlich düster maakt – he reflekteert blots 8 % vun dat Sünnlicht.

Dat sütt so ut, as wenn de Maand na sien Entstahn nich dör geoloogsche Vörgäng formt worrn is. Dat is wohrschienlich, dat Galatea to de Rubble Piles höört, de sik locker ut Fragmenten vun fröhere Maanden tosamensett hebbt. Disse fröheren Maanden künnen tweireten worrn wesen, as de gröttste Maand Triton op en eerst bannig exzentrische Bahn dwungen worrn is.

Utforschen

Vun wegen dat Galatea eerst bi’t Vörbiflegen vun Voyager 2 opdeckt worrn is, gifft dat vun den Maand blots teemlich versmerte Biller. In de Tiet dorna is dat Neptunsystem vun de Eer ut un ok dör dat Hubble-Teleskop intensiv ünnersöcht worrn. 2002/2003 is dat System vun de Keck-Steernwacht mit adaptive Optik ünnersöcht worrn. Dorbi künn ok Galatea wedder beobacht warrn.