Basak Alpan

Öz Avrupa bütünleşmesinin ulusal, bölgesel ya da küresel gündemimizi derinden etkilediği bir bağlamda, geçmişte kaldığını sandığımız 'aidiyet' ve 'kimlik' gibi kavramlar, siyasi gündemi oldukça meşgul eden konu başlıkları olarak tekrar karşımıza çıkmıştır. Bu süreç, özellikle 1980'li ve 1990'lı yıllardan başlayarak yoğun göç dalgalarıyla karmaşıklaşmış çok kültürlü toplumlarda, 'kimlik' kavramının tüm dünyada önem kazandığı bir döneme denk gelmiştir. Türkiye'nin AB macerasında da 'kimlik' kavramı hep ön planda olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu'nun son zamanlarından başlayarak ufuk çizgisini oluşturmuş ve erken Cumhuriyetin hedef olarak gösterdiği 'muasır medeniyetler seviyesi'nin alamet-i farikası olan Avrupa, Cumhuriyet'in ilk yıllarından müzakerelerin devam ettiği 2000'li yıllara kadar Türkiye üzerine kimlik tahayyüllerinde önemli bir referans noktası olmuştur. Bu bağlamda, Avrupalılık kimliğinin üzerine inşa edildiği fikri zeminin kayganlığı ve AB-Türkiye ilişkilerinin bu kaygan zemin üzerinden tanımlandığı savı, bu makalenin çıkış noktasını oluşturmaktadır. Bu anlamda, bu metin, Avrupalılık tartışmalarını tarihsel bir perspektife oturtsa da, Avrupalılık kimliğinin bir siyaset aracı ve pratik olarak ortaya çıktığı 1990'lardan günümüze kadar olan süreçteki Türkiye-AB ilişkilerini ve Türkiye'nin AB bütünleşmesi bağlamındaki Avrupalılık tartışmalarını temel almaktadır.

Following the AKP’s victory in the 2002 general elections, ‘conservative
democracy’ has emerged as a trademark in Turkish politics, focusing
on cosmopolitanism and European integration. In the late 2000s,
the party’s favourite notion was ‘advanced democracy’, this time
underlining Turkey’s leadership claim in the region and displaying
a more critical approach to ‘Europe’. In this paper, I aim to show how
different narratives on ‘Europe’ emerged within the context of these
empty signifiers. The paper claims that the difference in the two
narratives on ‘Europe’ in two different periods does not point to a
complete and fully fledged de-Europeanisation trend.

"This paper focuses on the significance of the discourses and the notion of ‘hegemony’ to understand the process of Europeanization within the Turkish political landscape. By
applying the poststructuralist theoretical framework of Laclau and Mouffe to the analysis of the shifting discourses on ‘Europe’ in Turkey after 1999, the paper identifies the different ways in which the concept has shaped domestic political debates and the
political struggle detectable in the utterances of key political elites. I call this phase, ‘Europe-as-hegemony’. The overall claim is that a hegemonic approach permits us to see the changing landscape of the Turkish discourse in terms of a political struggle over ‘Europe’ and, finally, how ‘Europe-as-hegemony’ vanishes after 2005."

Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden (AB) çıkma kararı (Brexit) sonrası Türkiye'nin AB ile ilişkileri de akademik olarak merak edilen konulardan biri haline geldi. Ada'dan gelen, hiç kimsenin beklemediği, bu referandum sonucu aslında birçok yönüyle Türkiye için ilginç senaryolara da gebe bir sürecin başlangıcı olarak görüldü. İngiltere'de Türkiye'nin AB üyelik sürecini propaganda malzemesi olarak kullanan Brexit cephesinin zaferi Avrupa Birliği içerisindeki Türkiye düşmanlarını tetikler ve üyelik süreci AB kanadından sekteye uğrar mı? Ya da tam tersi bir etki yaratır ve Avrupa Birliği'nden çıkan dev Birleşik Krallık'ın yerine AB'ye üye olabilecek, ona en yakın ekonomik büyüklüğe ve nüfus büyüklüğüne sahip Türkiye'ye katı tutum yumuşar mı? Bu çalışma, güncel gelişmeler ışığında bu sorulara cevap bulmayı ve Brexit’in Türkiye-AB ilişkilerine etkisini Avrupa kimliği açısından anlamayı hedefliyor.

Relations between Turkey and Europe through football can be seen as ideal objects of analysis towards understanding the European complex in the formation (and perpetual re-formation) of Turkish national identity. Departing from this close link between the formation of Turkish national identity and ‘encounter with Europe’ in terms of football, the chapter aims to examine the Turkish national identity representations vis-à-vis European identity in two different events, Euro2008 and Euro2012, where the Turkish team was able to qualify in the former, but not in the latter. Through a qualitative analysis of the country’s media, the chapter claims that although ‘Turkishness’ has predominantly been constructed during Euro2012 vis-à-vis ‘Europeanness’, this construction did not depict ‘Europe’ as the radical Other of Turkish national identity.