Interslavo

Interslavo (medžuslovjansky, меджусловјанскы, ⱞⰵⰴⰶⱆⱄⰾⱁⰲⱝⱀⱄⰽⱏⰹ) †
Create per:	Juraj Križanić in 1665
Contexto:	{{{contexto}}}
Parlate in:	Europa Central e Oriental
Regiones:Parlate in:	{{{region}}}
Periodo:	{{{periodo}}}
Personas:
Position:	non in top 100
Scriptura:	{{{scriptura}}}
Typologia:	{{{typologia}}}
Phylogenese:	Lingua artificial  Lingua auxiliar   Lingua zonal    Interslavo
Statuto official
Nationes:	nulle
Regulate per:	nulle
Codices de position
ISO 639-1	{{{iso1}}}
ISO 639-2	{{{iso2}}}
ISO 639-3	isv  (en)
SIL	{{{sil}}}  (en)
SIL	{{{sil2}}}
Extracto in lingua
Declaration universal del derectos del homine - Art.1 (lat.) Vsi ljudi rodet se svobodni i ravni v dostojnosti i pravah. Oni sut obdarěne razumom i svěstju, i imajut postupati jedin k drugomu v duhu bratstva. (cyr.) Вси люди родет се свободни и равни в достойности и правах. Они сут обдарєне разумом и свєстю, и имают поступати єдин к другому в духу братства.
Le Patre Nostre {{{extracto2}}}
Translitteration {{{translitteration}}}
Lingua - Lista de linguas - Linguistica
{{{mappa}}}

Le bandiera del interslavo.

Le interslavo, etiam cognoscite como panslavo, neoslavo, neoslavonico etc., es un lingua auxiliar slave basate super omne commun elementos grammatic e lexical del linguas slave. Le objectivo del interslavo es facilitar le communication inter slavos de varie nationalitates. Pro non-slavophonos le lingua pote anque complir un function educative. Le interslavo es radicate in le slavonico ecclesiastic como le varie linguages improvisate, de que gente in ambientes multi-slave se serviva durante seculos. A causa de isto le lingua interslave existe a duo nivellos: primo como un forma de linguage spontanee e non regulate, secundo como le codification scientific de iste lingua, proponite per multe linguistas e alteres. Tote le formas ha como characteristica commun, que le intelligibilitate pro slavos sin studio anterior ha prioritate super le simplicitate de apprender. Proque le interslavo es un lingua zonal e non national, le alphabetos latin e cyrillic son usate equalmente.

Le prime description del interslavo data del annos 1659-1666. Le nomine interslavo esseva proponite pro le prime vice per Ignac Hošek in 1908. Le codice ISO 639-3 proponite del interslavo es isv.

Historia

«Gramatično izkazanje ob ruskom jeziku» de Juraj Križanić, le prime grammatica interslave del anno 1665

Traditionalmente le interslavo es strictemente ligate con le panslavismo. Adherentes de isto ideologia son del opinion que omne slavos son un nation, et aspira a lor unification cultural e politic. Simultaneemente con le idea de un stato commun pro le slavos surgeva etiam le idea de un lingua slave commun. Alcunos trovava que le russo deberea jocar le rolo de lingua panslave, proque illo es le major lingua slave e le lingua del stato slave le plus potente, le lingua materne de quasi le medietate del slavos e parlate per ancora 15-20%. Totevia, panslavistas in altere paises slave timeva le hegemonia russe et optava pro un solution plus neutral. Pro illes le candidato le plus logic es le slavonico ecclesiastic ancian, un lingua con un longe historia in le liturgia orthodoxe, que ha multe affinitate con le ancestre commun del linguas slave, le proto-slavo.

Malgrado iste avantages le slavonico ecclesiastic habeva tamben disavantages. Illo ha un orthographia multo ric, con varie litteras e sonos non plus usate, un grammatica equalmente ric e complexe, assi como un vocabulario extrememente archaic, in que multe parolas non existe plus in le linguas moderne et manca parolas pro conceptos contemporanee. In altere parolas, a fin que le slavonico ecclesiastic poterea functionar como lingua de communication conventional, illo debeva in primo loco esser modernisate. Le resultato de iste modernisation es cognoscite sub varie nomines, usualmente interslavo, panslavo, neoslavo o simplemente slavo. On pote dicer que le interslavo comencia in ille loco, ubi le slavonico ecclesiastic fini.

Le prime autor, qui ha scribite un grammatica interslave in 1665, es le clerico croate Juraj Križanić. Su grammatica esseva basate principalmente super le edition russe del lingua slavonic ecclesiastic, ma in minor mesura etiam super le altere linguas slave. Križanić appellava su projecto Ruski jezik pro satisfacer le tsar russe.

Posteriormente multe linguistas e alteres sequeva le exemplo de Križanić. Le plus importantes inter illos son:

• Jan Herkeľ - Universalis Lingua Slavica (1826)
• Božidar Raič - Vseslavenšćina (1853)
• Vaceslav Bambas - Vsjeslovianьskyь (1861)
• Matija Majar-Ziljski - Uzajemni Pravopis Slavjanski (1865)
• Ignac Hošek - Neuslawisch (1907)
• Bogumil Holý - Slavski jezik (1920)
• Ladislav Podmele - Mežduslavjanski jezik (le annos 1950)

• Autores de projectos interslave
• 
  Stefan Stratimirović
  (1757-1836)
• 
  Matija Ban
  (1818-1903)
• 
  Radoslav Razlag
  (1826-1880)
• 
  Božidar Raič
  (1827-1886)
• 
  Matija Majar-Ziljski
  (1809-1892)
• 
  Bohumil Holý
  (1885-1947)

Al comencio del era digital tote le vetere projectos esseva oblidate. Nonobstante, con le renascentia del idea panslavistic e le besonio de un medio de communication inter slavos de nationalitate differente, nove projectos esseva create pro un lingua interslave naturalistic. In 2006 constitueva un projecto de gruppo sub le nomine slovianski, in parte in opposition contra le character artificial de slovio, in ille momento le sol active lingua artificial basate super le linguas slave. Le objectivo esseva le creation de un lingua simple e neutral, que esserea intelligibile pro slavos sin studio anterior. Initialmente le lingua esseva disveloppate in tres variantes (slovianski-P, slovianski-N, slovianski-S), ma desde 2009 slovianski es le nomine official del version naturalistic. Le slovianski esseva note de un jornal de internet, Slovianska Gazeta, e in 2010 deveniva cognite gratias a multe articulos publicate per le pressa in varie paises slave, inter alteres super le portal polonese Interia.pl, in le jornal serbe Večernje Novosti, super le sito de notitias del radiodiffusion tchec ČT24, in le jornal slovac Pravda, e in le edition serbe de Reader's Digest.

In 2009 surgeva anque le slovioski como un tentativa de unificar le projectos slovianski e slovio. Al fin del anno 2010 appareva etiam le novoslovienskij (neoslavonico), un projecto de Vojtěh Merunka pro modernisar le slavonico ecclesiastic.

Desde 2011 le ultime tres projectos se ha unite in stricte collaboration sub le nomine interslavo (medžuslovjanski). Illos ha un dictionario juncte, un jornal commun e un wiki commun. Ben que le interslavo ancora non es standardisate, le varie versiones multo se resimila.

Proprietates

Malgrado le differentias inter projectos e autores, tote le versiones del lingua interslave son multo simile. Tote le projectos se compone exclusivemente de formas existente realmente super le territorio linguistic slave, e son basate super le presumption, que le linguas slave son tanto simile, que un lingua de compromisso, intelligibile e comprensible pro slavos sin studio anterior, deberea esser possibile.

Nonobstante, le opiniones sur le nivello de simplification diverge. Generalmente on crede, que per un simplification e regularisation extreme, typic pro le majoritate del linguas international auxiliar, le lingua pote esser plus simple pro non-slavophones, ma aggrandi le distantia al linguas slave e lo da un character troppo synthetic. In tote caso le grammatica es plus simple que illos del linguas slave natural, a causa del facto que illo es basate super elementos existente in multe linguas slave, causante un simplification natural. In consequentia le interslavo simultaneemente es simple e approxima le grammatica complexe del linguas slave natural.

Inter le locutores de iste linguas existe un tendentia a experimentar le interslavo como un dialecto ancian o lontan de lor proprie lingua o un lingua vicin. Le mesme es in caso de scriptores. Proque es facile miscer elementos del linguas slave con elementos interslave, scriber in interslavo es como scriber in le proprie lingua con varie additiones e cambiamentos. In le practica cata autor scribe differentemente e alicunos mesmo misce elementos de plure projectos interslave, ma le lingua es sempre le mesme. In contrasto con linguas como esperanto, le interslavo es disveloppate de basso per le usatores e non es regulate de alto.

Classification

Le classification del interslavo es multo problematic. Tanto como cognoscite, illo non habeva jammais parlatores native, ma del altere parte illo esseva un phenomeno naturalmente existente durante seculos como un lingua improvisate pro le communication inter slavos de varie gruppos ethnic. De iste puncto de vista on pote dicer, que le interslavo es un sorta de pidgin, ben que normalmente pidgines emerge inter parlatores de linguas plus heterogenic.

Un altere vista, que esseva principalmente popular usque le seculo 19, tracta tote le slavos como un grande nation e considera tote le linguas slave dialectos de un lingua panslave. In effecto, le majoritate del autores, qui scribeva grammaticas interslave, non se senti como autores de un lingua artificial del toto. Illes mesme trovava, que effortia se standardisar un lingua existente, non super le base de lor proprie ideas e opiniones, ma solmente applicante le practica del linguas slave moderne super le slavonico ecclesiastic.

In altere parolas, secundo iste prime punctos de vista, le interslavo es un lingua natural, in le prime caso un pidgin, in le secundo un lingua-tecto ("Dachsprache") pro le varie linguas slave. Que plaida ancora in favor de iste accostamento, es le facto, que nulla forma de interslavo include elementos artificial, ben que son varie gradationes de simplification.

Per contrasto, in tempores moderne considera se usualmente, que linguas natural son exclusivemente iste linguas, que habe o habeva parlatores native. Hodie necuno prende seriosemente le opinion, que le linguas slave son solmente dialectos de un lingua panslave. Dunque al presente on potius considera le interslavo un lingua artificial. In iste caso illo ha elementos de un lingua hypothetic (qualcosa esserea, si le protoslavo non divergerea in plure linguas), ma es primarimente un modernisation de iste lingua. In le categorisation secundo le objectivo del lingua, le interslavo es un lingua auxiliar zonal (pro uso per parlatores de plure linguas proximemente cognate.

Resta ancora le question, esque le interslavo es un lingua o plure. In altere parolas, esque le multe projectos interslave pote esser considerate como linguas distincte. Isto depende del puncto de vista: si cata projecto de un autor, sin reguardo de differentias, es tractate como un lingua separate, tunc son quasi sexanta linguas interslave, ma in iste caso per exemplo interlingua e romanica tamben son linguas separate. In facto, quasi tote le autores de un lingua panslave naturalistic tentava describer le mesme lingua, sovente sub le mesme nomine, e lor projectos son talmente similar, que differentias existe solmente in detalios minuscule. Regularmente autores de textos interslave scribe spontaneemente, usante elementos de varie projectos simultaneemente.

Communitate

Le magnitude del communitate de locutores del interslavo es difficile a estimar. Le foro de slovianski ha plus que 200 membros, le duo gruppos super Facebook conjunctamente ha quasi 600 membros. 1.900 utilisatores de Facebook indica, que parla interslavo. Quante homines parlava interslavo in le passato es incognoscite.

Alphabeto

Le prenominate projectos interslave ha varie orthographias et alicunes ha un orthographia plus ric de alteres. Per exemplo, qualcune projectos face un distinction inter consonantes dur i molle (t <> ť, r <> ŕ etc.). Generalmente tote le projectos interslave son characterisate per le uso de duo orthographias: latin i cyrillic. Un del principios directive in interslavo es le possibilitate de scriber super qualcunque claviero slave. In consequentia scribe se in variantes diverse, dependente del nationalitate, preferentias e facultates technic del scriptor. Ben que il non ha un orthographia standardisate, quasi tote le projectos parti del base sequente:

Latin	Cyrillic	Variantes	Pronunciation
A a	A а		[ɑ] ~ [a]
B b	Б б		[b]
C c	Ц ц		[ʦ]
Č č	Ч ч	lat. cz, cx, ч	[ʧ] ~ [tʂ]
D d	Д д		[d]
DŽ dż	ДЖ дж		[ʤ] ~ [dʐ]
E e	Е е		[ɛ] ~ [e]
Ě ě	Ѣ ѣ	lat. e, ie, je / cyr. е	[jɛ] ~ [ʲɛ] ~ [ɛ]
F f	Ф ф		[f]
G g	Г г		[g] ~ [ɦ]
H h	Х х	lat. ch	[x]
I i	И и	cyr. (Majar) і	[i] ~ [ji]
J j	Ј ј	cyr. й	[j]
K k	К к		[k]
L l	Л л		[l] ~ [ɫ]
LJ lj	ЛЬ ль	lat. ľ, l’ / cyr. љ	[lj] ~ [lʲ] ~ [ʎ]
M m	М м		[m]
N n	Н н		[n]
NJ nj	НЬ нь	lat. ň, ń, n’ / cyr. њ	[nj] ~ [nʲ] ~ [ɲ]
O o	О о		[ɔ] ~ [o]
P p	П п		[p]
R r	Р р		[r]
S s	С с		[s]
Š š	Ш ш	lat. sz, sx, ш	[ʃ] ~ [ʂ]
T t	Т т		[t]
U u	У у		[u]
V v	В в		[v] ~ [ʋ]
Y y	Ы ы	lat. i, cyr. и (Majar: і)	[i] ~ [ɪ] ~ [ɨ]
Z z	З з		[z]
Ž ž	Ж ж	lat. zs, zx, zh, ż, ƶ	[ʒ] ~ [ʐ]

Le litteras procitate son basal, ma ultra illos pote se trovar le sequentes, in le qual le signo diacritic da solmente information etymologic e pote ma non debe esser scribite:

Latin	Cyrillic	Variantes	Pronunciation
’	Ъ ъ	normalmente non es scribite	[ə]
Ę ę	Ѧ ѧ	normalmente: lat. e, cyr. е	[jæ] ~ [ʲæ]
Ų ų	Ѫ ѫ	normalmente: lat. u, cyr. у	[u] ~ [ow]
Ř ř	РЬ рь	lat. ŕ, rj, r’; normalmente: lat. r, cyr. р	[rj] ~ [rʲ] ~ [r̝] ~ [r]
Ď ď	ДЬ дь	lat. dj, d’; normalmente: lat. d, cyr. д	[dj] ~ [dʲ] ~ [ɟ] ~ [d]
Ť ť	ТЬ ть	lat. tj, t’; normalmente: lat. t, cyr. т	[tj] ~ [tʲ] ~ [c] ~ [t]
Ś ś	СЬ сь	lat. sj, s’; normalmente: lat. s, cyr. с	[sj] ~ [sʲ] ~ [ɕ] ~ [s]
Ź ź	ЗЬ зь	lat. zj, z’; normalmente: lat. z, cyr. з	[zj] ~ [zʲ] ~ [ʑ] ~ [z]
Ć ć	Ћ ћ	lat. tj; normalmente: lat. č, cyr. ч	[ʨ]
Đ đ	Ђ ђ	lat. dj; normalmente: lat. dž, , cyr. дж	[ʥ]
X x	КС кс	normalmente: lat. ks	[ks]

Finalmente in cyrillico existe varie ligaturas (litteras, que representa combinationes de duo litteras):

Ligatura	In loco de
Я я	ја o ьа
Є є	је o ье
Ї ї	ји o ьи
Ю ю	ју o ьу
Ѩ ѩ	јѧ o ьѧ
Ѭ ѭ	јѫ o ьѫ
Щ щ	шч o шт

Grammatica

Articulo principal: Grammatica del lingua interslave

Le interslavo non es standardisate, o propriemente esseva standardisate multe vices per varie homines, son parve differentias grammatical inter versiones, qual son difficile a collocar in un tabella. Alicune projectos ha un grammatica quasi identic al slavonico ecclesiastic ancian, altere ha un grammatica plus simplificate. Le tabellas sequente son basate super le duo projectos moderne, slovianski e neoslavonico.

Vocabulario

Un fragmento del libro Uzajemni Pravopis Slavjanski per Matija Majar-Ziljski. Majar fixava su formas per le comparation inter le cinque principale linguas slave in su tempore

Le projectos interslave ante le era digital habeva sovente grammaticas multo comprehensive, sed non habeva dictionarios. Lor autores scribeva principalmente a base de lor proprie lingua e altere linguas que cognosceva, in combination con lor cognoscimento etymologic. Le prime lingua auxiliar basate super le slave que habeva un dictionario esseva slovio, sed slovio es plus un lingua mondial que un lingua zonal. Pro iste ration on pote dicer, que le prime projecto pro un dictionario interslave es le dictionario commun de slovianski e neoslavonic.

Le parolas in interslavo son basate super comparation inter le vocabularios del linguas slave moderne. A isto effecto usa se un subdivision de iste linguas in sex gruppos:

• Linguas slave oriental
  • Russo
  • Ukrainiano e bielorusso
• Linguas slave occidental
  • Polonese
  • Tcheco e slovaco
• Linguas slave meridional
  • Sloveno e serbocroato
  • Bulgaro e macedoniano.

Iste gruppos son tractate equalmente. Le dictionario es componite de tal maniera, que le parolas son intelligible pro le plus slavophones possibile. Le forma in qual un parola selectionate entra in le dictionario non depende solmente de su frequentia in le linguas slave moderne, sed etiam de un logica interne. Pro attinger coherentia applicate es un systema de derivation regular del proto-slavo.

In addition, le dictionario anque contine multe parolas modernisate del slavonico ecclesiastic ancian. In consequentia illo compone se de cinque nivellos:

1. Parolas panslave - existente in quatro gruppos o plus
2. Parolas regional - existente in duo o tres gruppos
3. Parolas local - existente in un gruppo, sed usabile proque illos son tamen intelligibile
4. Parolas archaic - non plus existente in le linguas moderne
5. Parolas artificial - non existence, sed intelligibile

Exemplos de parolas interslave in comparation con altere linguas slave

Interlingua	Interslavo	Russo	Ukrainiano	Bielorusso	Polonese	Tcheco	Slovaco	Alto-sorabo	Sloveno	Serbocroato		Macedoniano	Bulgaro
homine	člověk	человек	чоловік "viro"	чалавек	człowiek	člověk	človek	čłowjek	človek	čovjek	човек	човек	човек
can	pes	пёс, собака	пес, собака	сабака	pies	pes	pes	pos, psyk	pes	pas	пас	пес, куче	пес, куче
casa	dom	дом	дім	дом	dom	dům	dom	dom	dom, hiša	dom, kuća	дом, кућа	дом, куќа	дом, къща
libro	kniga	книга	книга, книжка	кніга, кніжка	księga, książka	kniha	kniha	kniha	knjiga	knjiga	књига	книга	книга
nocte	noč	ночь	ніч	ноч	noc	noc	noc	nóc	noč	noć	ноћ	ноќ	нощ
epistola	pismo	письмо	письмо "scriptura", лист	пісьмо	pismo, list	pismo "scriptura", dopis	pismo "scriptura", list	pismo "scriptura", list	pismo	pismo	писмо	писмо	писмо
grande	veliki	великий, большой	великий	вялікі	wielki	velký	veľký	wulki	velik	velik	велик	велик, голем	велик, голям
nove	novy	новый	новий	новы	nowy	nový	nový	nowy	nov	nov	нов	нов	нов

Specimen

Patrenostre

In Slovianski: Otče naš, kotory jesi v nebesah, nehaj svęti sę imę Tvoje. Nehaj prijde kralevstvo Tvoje, nehaj bųde volja Tvoja, kako v nebě tako i na zemji. Hlěb naš vsakodenny daj nam dnes, i odpusti nam naše grěhi, kako my odpuščajemo našim grěšnikam. I ne vvedi nas v pokušenje, ale izbavi nas od zlogo. Ibo Tvoje je kralevstvo i moč i slava, na věki. Amin.

In Neoslavonico: Otče naš, iže jesi na nebesah, da sveti se ime Tvoje, da pride cesarstvije Tvoje, da bųde volja Tvoja jako na nebesi, i na zemlji. Hlieb naš nasučny daj nam dnes, i otstavij nam dlugy naše, jako i my otstavujeme dlužnikom našim. I ne v‘vedij nas v napast, no izbavij nas ot lukavego. Jako Tvoje jest cesarstvie i sila i slava v vieki. Amin.

In slavonico ecclesiastic ancian: Otĭče našĭ, iže jesi na nebesĭchŭ, da svętitŭ sę imę tvoje, da priidetŭ cěsarĭstvije tvoje, da bǫdetŭ volja tvoja, jako na nebesi i na zemlji; chlěbŭ našĭ nastojęštajego dĭne daždĭ namŭ dĭnĭ sĭ, i otŭpusti namŭ dlŭgy našę, jako i my otŭpuštajemŭ dlŭžĭnikomŭ našimŭ. i ne vŭvedi nasŭ vŭ napastĭ nŭ izbavi ny otŭ neprijazni.

In Interlingua: Patre nostre, qui es in le celos, sanctificate sia tu nomine; que veni tu regno; que sia facite tu voluntate, sicut in le terra como in le celo, Da nos hodie nostre pan quotidian, e pardona nos nostre debitas como nos pardona a nostre debitores, e non duce nos in tentation, sed libera nos del mal.

Vide etiam

• Lingua neoslavonic

Ligamines externe

• Pagina principal del lingua interslave
• Foro in interslavo
• Lexicon interslave
• Notitias in interslavo Archived 2019-09-25 at the Wayback Machine
• Lista de linguas auxiliar slave