Eurovision Song Contest
Eurovision Song Contest, (Franskt: Concours Eurovision de la chanson), ofta stytt niður til ESC, Eurovision, ella EuroSong, er ein tónleikakapping, sum limir í European Broadcasting Union kunnu luttaka í. Talan er ikki bert um Evropa, men eisini um Norðurafrika, ein lítlan part av Miðeystri og norðara part av Asiu. Hetta er tí at sendinetið hjá EBU ikki bert fevnir um Evropa, men nøkur lond afturat uttanfyri heimspartamarkið. Hesi lond hava tí eisini møguleikan fyri at luttaka. Tónleikakappingin hevur verið fyriskipað á hvørjum ári síðan 1956.
Hvørt limaland sendir ein sang, ið verður framførdur beinleiðis í sjónvarpi og/ella útvarpi. Síðani atkvøða londini fyri tí sanginum í kappingini, ið eftir teirra tykki er best umtóktur. Ikki er loyvt at atkvøða fyri sínum egna landi.
Kappingin hevur verið send hvørt ár frá tí fyrstu kappingini í 1956, og er tað longst koyrandi sjónvarpsevni í heiminum. Kappingin er eisini eitt av teimum sjónvarpsevnunum í heiminum, ið savnar flestar áskoðarar, tá ítróttarsendingar ikki verða taldar við. Síðstu árini hevur áskoðaratalið ligið ímillum 100 og 600 milliónir kring heimin.[1] Eurovision hevur eisini verið víst uttanfyri Evropa millum annað í Argentina, Avstralia, Brasil, Brunei, Kanada, Kina, Kolumbia, Egyptalandi, India, Indonesia, Japan, Jordan, Malaisia, Meksiko, Nýsælandi, Filipsoyggjunum, Singapor, Suðurkorea, Suðurafrika, Suriname, Taivan, Teilandi, USA, Uruguay, Venesuela, og Vjetnam. Hesi lond hava tó ikki rætt til at luttaka. Eitt undantak hevur tó verið givið. Tað var í 2015, tá Avstralia var bjóðað at luttaka í sambandi við 60 ára hátíðarhald kappingarinnar.[2][3]
Síðani 2000 hevur kappingin eisini verið send yvir internetið ígjøgnum almennu heimasíðuna www.eurovision.tv.
At vinna Eurovision gevur listamonnum eina rúgvu av møguleikum og miðlaumtalu á yrkisleiðini. Artistar, ið eru vorðnir kendir av at hava luttikið í Eurovision, eru millum aðrar: italska Domenico Modugno, ið rakk triðja pláss í 1958 við sanginum "Nel blu dipinto di blu", betri kendur sum "Volare"; Svenski ABBA, ið vann kappingina í 1974 við sanginum "Waterloo"; Céline Dion, ið vann fyr Sveis í 1988 við franska sanginum "Ne partez pas sans moi"; spanski Julio Iglesias, ið rakk fjórða pláss í 1970, men hevur nú selt yvir 300 milliónir stakfløgur kring heimin; og bretski Bucks Fizz, ið vann í 1981 við sanginum "Making Your Mind Up".
Í Danmark og Noregi verða tær lokalu tónleikakappingarnar nevndar Melodi Grand Prix. Føroyar hevur ikki luttikið sum land, men fleiri føroyingar hava roynt seg í innleiðandi umførunum í Danmark, Svøríki og Íslandi. Í Danmark hava t.d. hesi luttikið: Jens Marni Hansen (2010), tónleikabólkurin The Dreams (2008), Petsi Tvørfoss (2004)[4] og Annika Hoydal (1979). Í Íslandi hevur Jógvan Hansen luttikið meir enn eina ferð, og í Svøríki hevur Brandur Enni luttikið, eisini meira enn einaferð.
Luttøka
rætta| Ár | Lond sum luttóku fyri fystu ferð í kappingini |
| 1956 |  Belgia,  Frakland,  Týskland,  Luksemburg,  Niðurlond,  Italia,  Sveis
|
| 1957 |  Danmark,  Stóra Bretland,  Eysturríki
|
| 1958 |  Svøríki
|
| 1959 |  Monako
|
| 1960 |  Noreg
|
| 1961 |  Finnland,  Jugoslavia,  Spania
|
| 1964 |  Portugal
|
| 1965 |  Írland
|
| 1971 |  Malta
|
| 1973 |  Ísrael
|
| 1974 |  Grikkaland
|
| 1975 |  Turkaland
|
| 1980 |  Marokko
|
| 1981 |  Kypros
|
| 1986 |  Ísland
|
| 1993 |  Bosnia-Hersegovina,  Kroatia,  Slovenia
|
| 1994 |  Estland,  Ungarn,  Litava,  Pólland,  Rumenia,  Russland,  Slovakia
|
| 1998 |  Makedónia
|
| 2000 |  Lettland
|
| 2003 |  Ukraina
|
| 2004 |  Albania,  Andorra,  Hvítarussland,  Serbia og Montenegro
|
| 2005 |  Bulgaria,  Moldova
|
| 2006 |  Armenia
|
| 2007 |  Kekkia,  Georgia,  Montenegro,  Serbia
|
| 2008 |  Aserbadsjan,  San Marino
|
| 2015 |  Avstralia
|
Listi yvir vertslond og vinnarar
rættaKeldur
rætta- ↑ http://www.aljazeera.com/archive/2006/05/2008410141723346664.html Heintað tann 19.05.2015
- ↑ http://www.bbc.co.uk/pressoffice/pressreleases/stories/2002/05_may/16/eurovision_trivia.pdf Heintað tann 19.05.2015
- ↑ http://www.eurovision.tv/page/news?id=australia_to_participate_in_the_2015_eurovision_song_contest Heintað tann 20.05.2015
- ↑ "Tonleikur.fo, Petsi Friis Tvørfoss". Talgilda eintakið, gjørt eftir tí talgilda frumeintakinum , varð goymt í skjalasavni á netinum tann 2012-07-28. https://web.archive.org/web/20120728064200/http://tonleikur.fo/profile_petsitvorfoss.html. Heintað 2012-03-13.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 Í 1969 komu 4 lond á deilt fyrstapláss, eftirsum at reglarnar, sum avgerða hvat ið hendir um fleiri lond fáa líka nógv stig á fyrstaplássinum, ikki vóru gjørdar tá.
