Marguerite Yourcenar

Marguerite Yourcenar
	; Irudi gehiago
17. seat 3 of the Académie française (en)	; 1980ko martxoaren 6a - 1987ko abenduaren 17a ; ← Roger Caillois - Jean-Denis Bredin →
17. seat 3 of the Académie française (en)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Marguerite Antoinette Jeanne Marie Ghislaine Cleenewerck de Crayencour
Jaiotza	Brusela eta Brusela, 1903ko ekainaren 8a
Herrialdea	Frantzia ; Belgika ; Ameriketako Estatu Batuak (1947 -
Lehen hizkuntza	frantsesa
Heriotza	Bar Harbor (en) , 1987ko abenduaren 17a (84 urte)
Hobiratze lekua	Brookside Cemetery (en)
Familia
Aita	Michel de Crayencour
Ama	Fernande de Cartier de Marchienne
Ezkontidea(k)	ezkongabea
Bikotekidea(k)	ikusi Grace Frick (en) ;
Leinua	Q2325659
Hezkuntza
Hizkuntzak	frantsesa; ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	eleberrigilea, poeta, saiakeragilea, itzultzailea, unibertsitateko irakaslea, idazlea, antzerkigilea eta literatura-kritikaria
Enplegatzailea(k)	Sarah Lawrence College
Lan nabarmenak	ikusi Hadrianoren oroitzapenak; L'Oeuvre au noir (en) ; Alexis edo alferrikako guduari buruzkoa; Ekialdeko kontakizunak; Archives du Nord (en) ; Mishima: A Vision of the Void (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioko komandantea ; Femina saria (1968) ; Erasmo saria (1983) ; Prince Pierre Award ; Grand prix de littérature de l'Académie française (1977) ; Fellow of the American Academy of Arts and Sciences ; Grand prix national des Lettres (1974) ; Femina Vacaresco award (1968) ;
Kidetza	Lebanese Academy of Fine Arts (en) ; Ameriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia; Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; Academie Royale de Langue et de littérature Françaises (en) ; Frantses Akademia; Société des poètes français (en)

Marguerite Yourcenar^[1] (Brusela, Belgika, 1903ko ekainaren 8a - Mount Desert Island, Ameriketako Estatu Batuak, 1987ko abenduaren 17a) belgikar eleberrigile, olerkari, itzultzaile eta antzerkigilea izan zen. Bere jaiotze izena Marguerite Cleenewerck de Crayencour zen, baina 1947an bere goitizena (Marguerite Yourcenar) legeztatu eta bere izentzat hartu zuen. 1980an Frantses Akademiako kide izendatu zuten.

Biografia

Haurtzaroa

Marguerite Antoinette Jeanne Marie Ghislaine Cleenewerck de Crayencour^[2] Bruselan jaio zen, 1903an. Aita, Michel Cleenewerk de Crayencour, Frantziar Flrandriakoa zen eta ama, Fernande de Cartier de Marchienne, berriz Belgikako nobleziako familia batekoa. Ama erditze haren ondorioz hil zen Marguerite jaio eta hamaika egunetara.

Marguerite aitaren aldeko amonarekin, Noémi Dufresne, eta aitarekin hazi zen. Neguak Lillen pasatzen zituen eta udak berriz, Lehen Mundu Gerrararte, familiak Mont Noir-en (Saint-Jans-Cappel) zuen jauregian.

Ibilbide literarioa

1921ean olerki bilduma bat argitaratu zuen, Le Jardin des chimères, Marguerite Yourcenar ezizenez. Benetako abizenaren agrama den Yourcenar erabili izan zuen izen literariotzat.

Bidaia ugari egin zituen Marguerite Yourcenar-ek Europan barrena bere aitarekin—Ingalaterra, Suitza, Italia, Grezia—. Azken horretan bereziki, Grezian, aurkitu zuen antzinako zibilizazio eta hizkuntzetarako zaletasuna asetzeko iturburua.

1929an, aita hil zitzaion urte berean, lehen eleberria argitaratu zuen, Alexis edo Alferrikako guduari buruzkoa.

Bidaiatzeaz batera, etengabe jarraitu zuen idazten —saiakerak (Pindare, 1932), eleberriak (Denier du rêve, 1934), olerkiak (Feux, 1936), eta itzulpenak (Virginia Woolf-en Les Vagues, 1937)—.^[3]

1939an Europan gerra hasteko zorian Estatu Batuetara aldatu zen, bi urte lehenago Parisen ezagutu zuen Grace Fricken albora. Bertako unibertsitateetan irakasle aritu zen, eta behin-betiko bizilekua ere bertan hautatu zuen.1947an lortu zuen amerikar herritartasuna. 1942az geroztik ezagutzen zuten Maine estatuko Mount Desert irlan jarri ziren bizitzen 1950an eta bertan bizi izan ziren elkarrekin 1979an Grace Frick bularreko minbizi baten ondorioz hil zen arte.^[4]

LIteratura konparatuko irakasle izateaz gain Henry James, Yukio Mishima eta eta Virginia Woolf idazleen lanak ere itzuli zituen.

1971an Belgikako Frantses Hizkuntza eta Literaturaren Errege-Akademiako kide izendatu zuten, eta 1980an Frantses Akademiakoa, erakunde honek onartutako lehen emakumea izen zen.

Bi obra nagusik eman zioten osperik handiena, 1951an argitaratutako Hadrianoren Oroitzapenak eleberriak eta L'Oeuvre au noir (1968), Fémina sariaren irabazleak. Hadrianoren oroitzapenak eleberria idazteko hamar urte behar izan zituen, baina kritikaren gorespena eta mundu mailako arrakasta lortu zituen.

Mount Desert irlan (Maine, Ameriketako Estatu Batuak) zendu zen 1987an, Petite Plaisance izeneko bere etxean. Gaur egun bere etxea izandakoa idazlearen bizitza eta obraren inguruko museo bilakatu da.

Lanak

Le jardin des chimères (1921)
Alexis ou le traité du vain combat (1929)
La nouvelle Eurydice (1931)
Pindare (1932)
Denier du rêve (1934, 1958–59)
La mort conduit l'attelage (1934)
Feux (1936)
Nouvelles orientales (1938)
Les songes et les sorts (1938)
Le coup de grâce (1939)
Mémoires d'Hadrien (1951)
Électre ou La chute des masques (1954)
Les charités d'Alcippe (1956)
Constantin Cavafy (1958)
Sous bénéfice d'inventaire (1962)
Fleuve profond, sombre rivière: les negros spirituals (1964)
L'Œuvre au noir (1968)
Yes, Peut-être, Shaga (1969)
Théâtre (1971)
Le labyrinthe du monde. I, Souvenirs pieux (1974)
Le labyrinthe du monde. II, Archives du Nord (1977)
Mishima ou la vision du vide (1980)
Anna, soror... (1981)
Comme l'eau qui coule (1982)
Le temps, ce grand sculpteur (1983)
Le labyrinthe du monde. III,Quoi? L'Éternité (1988)
En pèlerin et en étranger (1989)
Le Tour de la prison (1991)
Lettres à ses amis et quelques autres (1995)

Euskaratuak

Hadrianoren oroitzapenak (Mémoires d'Hadrien) (1985). Elkar argitaletxea. Itzultzailea: Joxe Austin Arrieta.^[5]
Alexis edo alferrikako guduari buruzkoa (Alexis ou le traité du vain combat) (1988). Elkar argitaletxea. Itzultzailea: Maite Gonzalez Esnal.^[5]
Ekialdeko kontakizunak (Nouvelles orientales) (1996). Ibaizabal argitaletxea. Itzultzailea: Imanol Zurutuza.^[5]^[3]
Erremateko tiroa (Le coup de grâce) (2007). Alberdania argitaltxea. Itzultzailea: Josu Zabaleta.^[5]

Erreferentziak

↑ EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak
↑ Kritiken hemeroteka: Esaten ez dena. (Noiz kontsultatua: 2019-02-08).
↑ ^a ^b «Marguerite Yourcenar - Ekialdeko kontakizunak» www.armiarma.eus (Noiz kontsultatua: 2019-01-18).
↑ Goslar, Michèle.. (2002). Marguerite Yourcenar: qué aburrido hubiera sido ser feliz.. Paidós ISBN 84-493-1307-4..
↑ ^a ^b ^c ^d «NorDaNor | EIZIE» nordanor.eus (Noiz kontsultatua: 2019-01-18).

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Marguerite Yourcenar

Kanpo estekak

(Frantsesez) Marguerite Yourcenar museoa
(Frantsesez) Marguerite Yourcenar saria

Datuak: Q163118
Multimedia: Marguerite Yourcenar / Q163118

[1] EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak

[2] Kritiken hemeroteka: Esaten ez dena. (Noiz kontsultatua: 2019-02-08).

[:1-3] «Marguerite Yourcenar - Ekialdeko kontakizunak» www.armiarma.eus (Noiz kontsultatua: 2019-01-18).

[4] Goslar, Michèle.. (2002). Marguerite Yourcenar: qué aburrido hubiera sido ser feliz.. Paidós ISBN 84-493-1307-4..

[:0-5] «NorDaNor | EIZIE» nordanor.eus (Noiz kontsultatua: 2019-01-18).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]