1903
Itxura
1903. urtea | |
---|---|
Kronologia | |
Mendeak | XIX.a • XX.a • XXI.a |
Hamarkadak | 1880(e)koa • 1890(e)koa • 1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa |
Urteak | 1900 • 1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905 • 1906 |
Beste egutegi batzuetan | |
Gregoriotar egutegia | 1903 MCMIII |
Ab urbe condita | 2656 |
Armeniar egutegia | 1352 ԹՎ ՌՅԾԲ |
Bahá'í egutegia | 59 – 60 |
Bengaliar egutegia | 1310 |
Berber egutegia | 2853 |
Egutegi budista | 2447 |
Myanmarko egutegia | 1265 |
Bizantziar egutegia | 7411 – 7412 |
Koptoen egutegia | 1619 – 1620 |
Etiopiar egutegia | 1895 – 1896 |
Hebrear egutegia | 5663 – 5664 |
Egutegi hinduak | |
Bikram Samwat | 1959 – 1960 |
Shaka Samvat | 1825 – 1826 |
Kali Yuga | 5004 – 5005 |
Iraniar egutegia | 1281 – 1282 |
Islamiar egutegia | 1320 – 1321 |
Japoniar egutegia | Meiji 36 (明治36年) |
Korear egutegia | 4236 |
Thailandiar eguzki egutegia | 2446 |
Holozeniar egutegia | 11903 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Euskal Herria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 17a – Bizkaiko meatzariek greba historikoa abiatu zuten. Dinamita, elikagai-denden lapurretak eta sabotajeak izan ziren nagusi. Langileek borroka irabazi zuten. Urriaren 31n langileen garaipena iragarri zen.
- Urriaren 28a – Gerra egoera deklaratu zuten Bizkaian. Meatzarien greba gero eta istilutsuagoa bilakatzen ari zen. Egun horretan langileek Bilbo hartu eta sekulako kaosa eragin zuten. Urriaren 31n, langileen garaipena iragarri zen.
- Abenduaren 21a – Tomás Meabek Euskadiko Ezkerraren Gazteak sortu zuen Euskadin.
Mundua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 22a – Kubak Guantanamoko Badia Basea alokatu zien Estatu Batuei.
- Apirilaren 6a – Kishineven (egungo Chisinau) Kishineveko pogroma hasi zuten, milaka judu Palestinan eta beste herrialde batzuetan babesa bilatzera behartu zuena.
- Urriaren 3a – Argentina: Cipolletti hiria sortu zuten, Rio Negroko probintzian.
- Azaroaren 3a – Panama Kolonbiatik independizatu zen.
- Azaroaren 18a – Panamako kanala: Estatu Batuen soberania izatera pasatu zen.
- Abenduaren 17a – Errusia: Mentxebike eta boltxebikeen banaketa.
- Abenduaren 21a – Holandako gobernuak langileak lan istripuetaz babesteko lege bat argitaratzen du.
Arte eta kultura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 3a - Nafarroako eskuinaren hedabide nagusia izan den Diario de Navarra egunkaria argitaratu zen lehen aldiz.
Zientzia eta teknologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 28a – Harley-Davidson Motor Company sortu zen.
- Abenduaren 17a – Kitty Hawk, Ipar Carolinan (AEB) Orville Wrightek autopropultsatutako hegazkin baten lehen hegaldi kontrolatua egin zuen, bere anaia Wilburekin batera.
- Estatu Batuak – Henry Fordek Ford Motor Company auto fabrika sortu zuen.
Kirolak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 8a – Athleticek Real Madrili 3-2 irabazi eta Futboleko Espainiako Errege Koparen lehen finala irabazi zuen.
- Uztailaren 1a – Frantziako Tourraren lehendabiziko edizioa hasi zen Parisen.
- Uztailaren 19 – Maurice Garin italiar-frantziar txirrindularia Frantziako Tourraren lehendabiziko garailea izan zen.
Jaiotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 2a – Kane Tanaka, 119 urte eta 107 egun bizi izandako japoniarra, heriotza momentuan munduan bizirik irauten zuen pertsona zaharrena (h. 2022).
- Urtarrilaren 4a – Georg Elser, Suabiako nekazari eta arotza, Adolf Hitler hiltzen saiatzeagatik ezaguna (h. 1945).
- Urtarrilaren 6a – Maurice Abravanel, estatubatuar orkestra-zuzendaria (h. 1993).
- Urtarrilaren 10a – Barbara Hepworth, ingeles eskultorea (h. 1975).
- Urtarrilaren 10a – Enrique Txabarri, euskal belar hockey jokalaria (h. 1993).
- Urtarrilaren 11 – Alan Paton, hegoafrikar idazlea eta apartheid aurkako aktibista (h. 1988).
- Urtarrilaren 21a – Igor Kurtxatov, sobietar fisikari nuklearra, "sobietar bonba atomikoaren aita" (h. 1960).
- Urtarrilaren 26a – Carmen Portinho, ingeniari zibila, hirigile eta feminista, Brasilgo emakumeen eskubideen aldeko borrokan aitzindaria (h. 2001).
- Urtarrilaren 27a – John Carew Eccles, australiar neurologoa, 1963ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1997).
- Urtarrilaren 28a – Kathleen Lonsdale, irlandar-britainiar kimikaria, kristalografian aditua eta Royal Societyko lehenengo emakume kidea (h. 1971).
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 1a – Maryse Choisy, lapurtar kazetari eta saiakeragilea (h. 1979).
- Otsailaren 6a – Claudio Arrau, txiletar piano-jotzailea (h. 1991).
- Otsailaren 7a – Felipe Gómez Alonso, salamancar kazetaria eta argitaratzailea, gerraondoko Nafarroa Garaiko euskaltasunaren erreferentea (h. 2003).
- Otsailaren 8a – Greta Keller, austriar abeslari eta aktorea (h. 1977).
- Otsailaren 8a – Tunku Abdul Rahman, Malaysiako aurreneko lehen ministroa (h. 1990).
- Otsailaren 10a – Matthias Sindelar, austriar futbolaria (h. 1939).
- Otsailaren 11 – Antonio Machín, kubatar abeslaria (h. 1977).
- Otsailaren 12a – Genara Fernández García, espainiar maistra (h. 1936).
- Otsailaren 12a – Philippe Lamour, frantziar abokatua (h. 1992).
- Otsailaren 12a – Jose Legarreta, euskal herritar futbolaria (h. 1957).
- Otsailaren 12a – Ignacio Olague, euskal idazle, historialari eta paleontologoa (h. 1974).
- Otsailaren 13a – Georges Simenon, belgikar idazlea (h. 1989).
- Otsailaren 18a – Nikolai Podgorni, sobietar estatu-gizona (h. 1983).
- Otsailaren 18a – Etienne Salaberri, So egilea, euskal apaiz, idazle eta kazetaria (h. 1981).
- Otsailaren 21a – Anais Nin, frantziar-estatubatuar idazlea (h. 1977).
- Otsailaren 21a – Raymond Queneau, frantziar idazlea (h. 1976).
- Otsailaren 22a – Morley Callaghan, ingelesezko kanadar idazlea (h. 1990).
- Otsailaren 23a – Julius Fučík, txekiar kazetaria (h. 1943).
- Otsailaren 24a – Irène Némirovsky, idazle judu ukrainarra (h. 1942).
- Otsailaren 26a – Giulio Natta, italiar kimikaria, 1963ko Kimikako Nobel Saria (h. 1979).
- Otsailaren 28a – Vincente Minnelli, estatubatuar zinemagilea (h. 1986).
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 1a – Angelita Bilbao Bilbao, bizkaitar ekintzaile politiko abertzalea (h. 1990).
- Martxoaren 3a – Rabbe Enckell, finlandiar nobelagile eta poeta (h. 1974).
- Martxoaren 5a – Maria Etxabe Aldai, gipuzkoar idazle, politikari eta kultur eragilea (h. 1993).
- Martxoaren 6a – Kōjun enperatriza, Japoniako enperatriz ezkontidea (h. 2000).
- Martxoaren 9a – José María García Lahiguera, nafar elizgizona, Madril-Alcaláko apezpikua eta Valentziako artzapezpikua izandakoa (h. 1989).
- Martxoaren 10a – Crescente Olariaga, gipuzkoar futbolaria (h. 1981).
- Martxoaren 14a – Mustafa Barzani, Mullah Mustafa, buruzagi kurdua (h. 1979).
- Martxoaren 14a – Jean-Baptiste Etxeberri, baxenafar apaiza eta euskal idazlea (h. 1993).
- Martxoaren 14a – Adolph Gottlieb, estatubatuar margolari, eskultore eta artista grafikoa (h. 1974).
- Martxoaren 14a – Jevdokia Rexetnyk, ukrainar zoologoa (h. 1996).
- Martxoaren 16a – Henri Lhote, frantziar etnologo eta esploratzailea (h. 1991).
- Martxoaren 18a – Galeazzo Ciano, italiar buruzagi faxista (h. 1944).
- Martxoaren 23a – Elena Caffarena, txiletar abokatua, legelaria, politikaria eta ekintzailea (h. 2003).
- Martxoaren 23a – Alejandro Casona, espainiar antzerkigilea (h. 1965).
- Martxoaren 23a – Frank Sargeson, zeelandaberritar idazlea (h. 1982).
- Martxoaren 24a – Adolf Butenandt, alemaniar biokimikoa, 1939ko Kimikako Nobel Saria (h. 1995).
- Martxoaren 26a – Antonio Arrue, euskal idazlea (h. 1976).
- Martxoaren 27a – Antonio Arraiz, venezuelar idazlea (h. 1962).
- Martxoaren 28a – Rudolf Serkin, bohemiar jatorriko estatubatuar piano-jotzailea (h. 1991).
- Martxoaren 29a – Elvira Azkarate Etxebarria, 110 urte eta 206 egun bizi izandako bizkaitarra (h. 2013).
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 2a – Virgínia Amposta Amposta, kataluniar sindikalista eta maistra (h. 1939).
- Apirilaren 2a – Marcelino Galatas, eusko-filipinar futbolaria (h. 1994).
- Apirilaren 3a – Lili Kraus, hungariar pianista (h. 1986).
- Apirilaren 4a – José María Acuña López, galiziar eskultorea (h. 1991).
- Apirilaren 6a – Harold Eugene Edgerton, estatubatuar ingeniaria (h. 1990).
- Apirilaren 9a – Ward Bond, estatubatuar aktorea (h. 1960).
- Apirilaren 9a – Gregory Goodwin Pincus, estatubatuar biokimikaria eta sendagilea (h. 1967).
- Apirilaren 12a – Jan Tinbergen, herbeheretar ekonomialari eta estatistikaria, 1969ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 1994).
- Apirilaren 14a – Mercedes Prendes, asturiar aktorea (h. 1981).
- Apirilaren 17a – Nikolai Nabokov, estatubatuar musikagilea (h. 1978).
- Apirilaren 21a – Hans Hedtoft, Danimarkako lehen ministroa (h. 1955).
- Apirilaren 21a - Pilar Madariaga Rojo, espainiar kimikaria (h. 1995).
- Apirilaren 23a – Joaquín Casalduero, espainiar literatura kritikari eta saiakera idazlea (h. 1990).
- Apirilaren 24a – José Antonio Primo de Rivera, espainiar politikaria, Falange Española alderdiaren sortzailea (h. 1936).
- Apirilaren 25a – Andrei Nikolaievitx Kolmogorov, errusiar matematikaria (h. 1987).
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 2a – Benjamin Spock, estatubatuar pediatra (h. 1998).
- Maiatzaren 3a – Felisa Argiñano Arzoz nafarra, Espainiako Gerra Zibilean Ventasko kartzelan hildakoa (h. 1939).
- Maiatzaren 3a – Bing Crosby, estatubatuar aktore eta abeslaria (h. 1977).
- Maiatzaren 8a – Marino Aierra, Espainiako Gerra Zibilaren ondoren Hego Amerikara ihesi joandako itzultzailea eta apaiz sekulartua (h. 1988).
- Maiatzaren 8a – Manuel Anatol, euskal herritar futbolaria (h. 1990).
- Maiatzaren 8a – Fernandel, frantziar aktorea (h. 1971).
- Maiatzaren 9a – Anna O. Shepard, estatubatuar arkeologoa (h. 1973).
- Maiatzaren 15a – Maria Reiche, alemaniar matematiko eta arkeologoa, Peruko Nazcako lerroei buruzko bere ikerlanagatik ospetsua (h. 1998).
- Maiatzaren 21a – Pedro Eugenio Aramburu, euskal jatorriko politikaria, Argentinako presidentea (h. 1970).
- Maiatzaren 21a – Alfred Roth, suitzar arkitektoa (h. 1998).
- Maiatzaren 22a – Yves Rocard, frantziar fisikaria (h. 1992).
- Maiatzaren 29a – Bob Hope, estatubatuar aktorea (h. 2003).
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 1a – Tomás Aragüés Bayarte, Euskal Herrian bizi izandako aragoitar musika irakasle, zuzendari eta konpositorea (h. 1956).
- Ekainaren 1a – Niní Marshall, argentinar aktore, gidoilari eta komediantea (h. 1996).
- Ekainaren 2a – Max Aub, valentziar idazlea (h. 1972).
- Ekainaren 4a – Evgeni Mravinski, errusiar orkestra-zuzendaria (h. 1988).
- Ekainaren 6a – Aram Khatxaturian, armeniar musikagilea eta pedagogoa (h. 1978).
- Ekainaren 6a – Rafael Paasio, Finlandiako lehen ministroa (h. 1980).
- Ekainaren 8a – Maria Dolores Agirre, euskal idazlea (h. 1997).
- Ekainaren 8a – Marguerite Yourcenar, frantziar eleberrigilea (h. 1987).
- Ekainaren 11 – Felix Izagirre, Izagirre I, bizkaitar esku-huskako eta palazko pilotaria (h. 1975).
- Ekainaren 14a – Alonzo Church, estatubatuar logikari eta matematikaria (h. 1995).
- Ekainaren 17a – Ruth Graves Wakefield, estatubatuar chefa (h. 1977).
- Ekainaren 18a – Raymond Radiguet, frantziar idazlea (h. 1923).
- Ekainaren 19a – Lou Gehrig, estatubatuar beisbol jokalaria (h. 1941).
- Ekainaren 21a – Jose Maria Yermo, euskal kirolaria (h. 1960).
- Ekainaren 25a – George Orwell, britainiar idazlea (h. 1950).
- Ekainaren 25a – Anne Revere, estatubatuar aktorea (h. 1990).
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 1a – Amy Johnson, britainiar abiazioaren pilotu aitzindaria, Britainia Handitik Australiara bakarrik hegan egin zuen lehen emakumezkoa (h. 1941).
- Uztailaren 2a – Alec Douglas-Home, Erresuma batuko lehen ministroa (h. 1995).
- Uztailaren 2a – Olaf V.a Norvegiakoa, Norvegiako erregea (h. 1991).
- Uztailaren 6a – Hugo Theorell, suediar zientzialaria, 1955eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1982).
- Uztailaren 7a – Steven Runciman, ingeles historialaria (h. 2000).
- Uztailaren 10a – John Wyndham, ingeles zientzia fikziozko idazlea (h. 1969).
- Uztailaren 10a – Domingo Zaldua, euskal herritar futbolaria (h. 1986).
- Uztailaren 11 – Rudolf Abel, Sobietar Batasuneko espioia (h. 1971).
- Uztailaren 13a – Kenneth Clark, britainiar artearen historialaria (h. 1983).
- Uztailaren 14a – Carlos Prío Socarrás, Kubako presidentea (h. 1977).
- Uztailaren 17a – Helena Cortesina, dantzaria, kupletista,aktorea eta Espainiako lehen emakume zinema-zuzendarietako bat (h. 1984).
- Uztailaren 20a – Jesús Larraza, euskal herritar futbolaria (h. 1926).
- Uztailaren 22a – Johannes de Klerk, Hegoafrikako jarduneko presidentea (h. 1979).
- Uztailaren 27a – Michail Stasinopoulos, Greziako presidentea (h. 2002).
- Uztailaren 28a – Silvina Ocampo, gaztelaniazko eta frantsesezko argentinar idazlea (h. 1993).
- Uztailaren 31 – Juan Bautista Kortajarena, Batista Ondartza, gipuzkoar bertsolaria (h. 1992).
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 3a – Habib Bourguiba, Tunisiako aurreneko presidentea (h. 2000).
- Abuztuaren 3a – Fahri Korutürk, Turkiako presidentea (h. 1987).
- Abuztuaren 5a – Rensis Likert, estatubatuar psikologo eta kudeaketa-aditua, Likert eskalaren sortzailea (h. 1981).
- Abuztuaren 6a – Juan de Ajuriagerra, EAJko politikaria Espainiako Gerra Zibilean eta frankismoan (h. 1978).
- Abuztuaren 7a – Ralph Bunche, estatubatuar diplomazialaria, 1950eko Bakearen Nobel Saria (h. 1971).
- Abuztuaren 7a – Louis Leakey, britainiar antropologoa (h. 1972).
- Abuztuaren 9a – Santiago Aznar, euskal herritar politikari sozialista (h. 1979).
- Abuztuaren 10a – Julia Álvarez Resano, euskal irakasle, kazetari eta politikaria (h. 1948).
- Abuztuaren 11 – Ánxel Fole, galiziar idazlea (h. 1986).
- Abuztuaren 14a – Ramón Díaz Sánchez, venezuelar idazlea (h. 1968).
- Abuztuaren 19a – James Gould Cozzens, estatubatuar eleberrigilea (h. 1978).
- Abuztuaren 24a – Graham Sutherland, britainiar pintorea eta grabatzailea (h. 1980).
- Abuztuaren 26a – Caroline Miller, estatubatuar eleberrigilea (h. 1992).
- Abuztuaren 27a – Anka Butorac, kroaziar eta jugoslaviar politikari komunista, Jugoslaviar partisanoen kidea (h. 1942).
- Abuztuaren 28a – Bruno Bettelheim, austriar-estatubatuar psikiatra (h. 1990).
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 6a – Alfredo Espinosa, euskal herritar politikari errepublikarra eta medikua (h. 1937).
- Irailaren 7a – Jorge Urrutia, txiletar musikagilea eta irakaslea (h. 1981).
- Irailaren 8a – Marthe Vogt, alemaniar neurozientzialaria (h. 2003).
- Irailaren 10a – Georges De Rham, suitzar matematikaria (h. 1990).
- Irailaren 10a – Benita Galeana, mexikar idazlea, sufragista, sindikalista eta aktibista (h. 1995).
- Irailaren 11 – Theodor Adorno, alemaniar filosofo, soziologo eta musikologoa (h. 1969).
- Irailaren 13a – Claudette Colbert, frantziar-estatubatuar aktorea (h. 1996).
- Irailaren 15a – Roy Acuff, estatubatuar abeslari, biolin-jotzaile eta abesti-idazlea (h. 1992).
- Irailaren 17a – Olavi Paavolainen, finlandiar idazle, poeta, entsegulari eta kazetaria (h. 1964).
- Irailaren 20a – Gertrud Arndt, alemaniar argazkilari eta ehulea, Bauhauseko emakume esanguratsuenetariko bat (h. 2000).
- Irailaren 20a – Alexandre Deulofeu, kataluniar politikaria eta historiaren filosofoa (h. 1978).
- Irailaren 25a – Mark Rothko, errusiar-estatubatuar margolaria (h. 1970).
- Irailaren 28a – Jesús de Monasterio, espainiar biolin-jotzaile eta musikagilea (j. 1836).
- Irailaren 29a – Migel Zubiaga Imaz, gipuzkoar idazlea.
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 1a – Vladimir Horowitz, errusiar-estatubatuar piano-jotzaile eta musikagilea (h. 1989).
- Urriaren 4a – John Vincent Atanasoff, estatubatuar fisikaria, ENIAC lehen ordenagailu elektroniko digitalaren gurasoetako bat (h. 1995).
- Urriaren 4a – Ernst Kaltenbrunner, austriar abokatu eta politikaria, Alemania Naziko goi-mailako ofiziala (h. 1946).
- Urriaren 5a – Luis Bernaola, bizkaitar jesuita eta ekonomialaria (h. 1981).
- Urriaren 6a – Ernest Thomas Sinton Walton, irlandar fisikaria, 1951ko Fisikako Nobel Saria (h. 1995).
- Urriaren 13a – Takiji Kobayashi, literatura proletarioaren japoniar idazlea (h. 1933).
- Urriaren 15a – Manuel Sagartzazu, gipuzkoar futbolaria (h. 1990).
- Urriaren 17a – Andrés Espinosa, bizkaitar alpinista eta abenturazalea (h. 1985).
- Urriaren 17a – Nathanael West, estatubatuar idazle eta gidoigilea (h. 1940).
- Urriaren 22a – George Wells Beadle, estatubatuar biologoa, 1958ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1989).
- Urriaren 23a – German Barkin, bizkaitar arrantzalea eta traineru estropadetako patroia (h. 1993).
- Urriaren 23a – Julio Franco, gipuzkoar margolaria (h. 1980).
- Urriaren 24a – Charlotte Perriand, frantziar arkitekto eta diseinatzailea (h. 1999).
- Urriaren 25a – Fermin Izurdiaga, eskuin muturreko nafar apaiza (h. 1981).
- Urriaren 28a – Evelyn Waugh, britainiar idazle eta kazetaria (h. 1966).
- Urriaren 29a – Mieczyslaw Jastrun, poloniar poeta (h. 1983).
- Urriaren 29a – Arturo Tabera, espainiar kardinala, Iruñeko artzapezpiku eta Tuterako apezpikua izandakoa (h. 1975).
- Urriaren 31 – Bertrand de Jouvenel, frantziar idazle eta politikaria (h. 1987).
- Urriaren 31 – María Teresa León, 27ko belaunaldiko espainiar idazlea (h. 1988).
- Urriaren 31 – Joan Violet Robinson, ingeles ekonomialaria (h. 1983).
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 1a – Jean Tardieu, frantziar poeta eta antzerkigilea (h. 1995).
- Azaroaren 1a – Jose Maria Uzelai, bizkaitar margolaria (h. 1979).
- Azaroaren 3a – Walker Evans, estatubatuar argazkilaria (h. 1975).
- Azaroaren 7a – Ana de Gonta Colaço, portugaldar eskultore eta artista plastikoa (h. 1954).
- Azaroaren 7a – Dean Jagger, estatubatuar aktorea (h. 1991).
- Azaroaren 7a – Konrad Lorenz, austriar naturalista, etologiaren sortzailetariko bat eta 1973ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1989).
- Azaroaren 7a – Diego Ordóñez, euskal atleta (h. 1990).
- Azaroaren 9a – Josefina Pla, espainiar idazle eta irakaslea (h. 1999).
- Azaroaren 13a – Pedro Navascues, nafar historialari eta idazlea (h. 1927).
- Azaroaren 17a – Nicolaas Diederichs, Hego Afrikako presidentea (h. 1978).
- Azaroaren 17a – Sebastian Zapirain, gipuzkoar buruzagi eta militante komunista, PCEko militante historikoa (h. 1996).
- Azaroaren 20a – Alexandra Danilova, errusiar ballet dantzaria (h. 1997).
- Azaroaren 20a – José Ignacio Lasa Esnaola, gipuzkoar idazle eta ikerlaria (h. 1993).
- Azaroaren 21a – Arturo Peña, euskal atleta (h. 1969).
- Azaroaren 22a – Santiago Arriaga, Frai Santiago de Jesús, bizkaitar apaiz hirukoiztarra (h. 1936).
- Azaroaren 27a – Lars Onsager, estatubatuar kimikaria, 1968ko Kimikako Nobel Saria (h. 1976).
- Azaroaren 28a – Jacinto Argaia, euskal apezpikua, Donostiako elizbarrutiko apezpikua izandakoa (h. 1993).
- Azaroaren 29a – Pilar Prieto Rubio, 111 urte eta 59 egun bizi izandako Euskal Herritarra (h. 2015).
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 4a – Cornell Woolrich, estatubatuar idazlea (h. 1968)
- Abenduaren 5a – Pedro Ipiña, Morenito de Sestao, bizkaitar toreatzailea (h. 1985).
- Abenduaren 5a – Cyril Jackson, hegoafrikar astronomoa (h. 1988).
- Abenduaren 5a – Crispín Martínez, nafar artista (h. 1957).
- Abenduaren 5a – Cecil Frank Powell, ingeles fisikaria, 1950eko Fisikako Nobel Saria (h. 1969).
- Abenduaren 8a – Zelma Watson George, afro-amerikar opera-abeslari, musikologo eta diplomatikoa (h. 1994).
- Abenduaren 12a – Yasujiro Ozu, japoniar zinemagilea (h. 1963).
- Abenduaren 13a – Ella Baker, Ameriketako Estatu Batuetako Eskubide Zibilen aldeko Mugimenduko ekintzaile afroamerikarra (h. 1986).
- Abenduaren 15a – Antonio Iturmendi, euskal herritar politikari karlista (h. 1976).
- Abenduaren 16a – Misao Tamai, japoniar futbolaria (h. 1978).
- Abenduaren 17a – Erskine Caldwell, estatubatuar eleberrigilea (h. 1987).
- Abenduaren 19a – François Perroux, frantziar ekonomialaria eta idazlea (h. 1987).
- Abenduaren 19a – George Davis Snell, estatubatuar biologoa, 1980ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1996).
- Abenduaren 22a – Haldan Keffer Hartline, estatubatuar fisiologoa, 1967ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1983).
- Abenduaren 27a – Bogdan Suchodolski, poloniar filosofoa (h. 1992).
- Abenduaren 28a – John von Neumann, estatubatuar matematikaria (h. 1957).
- Abenduaren 29a – Candido Portinari, brasildar margolari espresionista (h. 1962).
- Abenduaren 30a – Jack Pithey, Rhodesiako presidentea (h. 1984).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Benantzio Bernaola Intxaurbe, Karakol, bizkaitar trikitilaria (h. 1978).
- Eulogio Gorostiaga, bizkaitar idazlea eta apaiza (h. 1932).
- Jesus Solaun, euskal herritar politikari abertzale eta jeltzalea (h. 1979).
- Joakin Egia, Bilboko portuko kapitaina (h. 1956).
- Luis Tolosa, donostiar arkitekto autodidakta, arkitektura arrazionalista estiloko eraikin askoren egile ezkutua (h. 1956).
- Mauro Azkona, euskal zinema zuzendari eta gidoigilea (h. 1982).
- Migel Zubiaga Imaz, gipuzkoar idazlea.
- Rafael Gómez, gipuzkoar politikaria (h. 1977).
- Daniel O. Fagunwa, nigeriar buruzagi, irakasle eta idazle joruba (h. 1963).
- Leoncia Gómez Galán, etxeko langilea eta Cáceresko El Periódico Extremadurako azken vocera delakoa (h. 1986).
- Vicenç Riera Llorca, kataluniar idazlea (h. 1991).
Heriotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 1a – George Gabriel Stokes, irlandar matematikaria eta fisikaria (j. 1819).
- Otsailaren 7a – James Glaisher, ingeles meteorologialari, aeronauta eta astronomoa (j. 1809).
- Otsailaren 22a – Hugo Wolf, esloveniar-austriar musikagilea eta musika-kritikaria (j. 1860).
- Otsailaren 28a – Cosme Etxebarrieta, bizkaitar enpresaburu eta politikari errepublikanoa (j. 1842).
- Otsailaren 28a – Laureano Figuerola, espainiar ekonomilari eta politikaria (j. [[1816
- Otsailaren 28a – Emily Warren Roebling, estatubatuar ingeniaria, Brooklyneko zubiaren amaieran egin zituen ekarpenengatik ezaguna (j. 1843).
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 3a – František Ladislav Rieger, txekiar ekonomialari eta politikari abertzalea (j. 1818).
- Martxoaren 5a – Gaston Paris, frantziar jakituna (j. 1839).
- Martxoaren 8a – Josefina Wettergrund, suediar idazle, poeta eta argitaratzailea (j. 1830).
- Martxoaren 13a – José Aranguren, bizkaitar musikagile eta piano-jotzailea (j. 1821).
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 11 – Gemma Galgani, italiar mistiko pasiotarra (j. 1878).
- Apirilaren 28 – Josiah Willard Gibbs, estatubatuar fisikarian, termodinamikaren oinarrien finkatzaileetako bat (j. 1839).
- Apirilaren 29a - Emily Stowe, Kanadako lehen emakume medikua eta emakumeen eskubideen eta sufragioaren aldeko aktibista (j. 1831).
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 9a – Paul Gauguin, frantziar margolari eta eskultorea (j. 1848).
- Maiatzaren 20a – Marcial Valladares Nuñez, galiziar idazlea (j. 1821).
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 9a – Gaspar Núñez de Arce, espainiar poeta eta politikaria (j. 1832).
- Ekainaren 11 – Alexandro I.a Serbiakoa, Serbiako erregea (j. 1876).
- Ekainaren 11 – Draga Mašin, Serbiako erregina ezkontidea (j. 1864).
- Ekainaren 22a – Antonio de Pirala, espainiar historialaria (j. 1824).
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 3a – Harriet Rebecca Lane, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (j. 1830).
- Uztailaren 11 – William Ernest Henley, ingeles olerkaria (j. 1849).
- Uztailaren 17a – James Abbott McNeill Whistler, estatubatuar pintorea eta grabatzailea (j. 1834).
- Uztailaren 20a – Leon XIII.a, Aita Santua (j. 1810).
- Uztailaren 25a – Prosper Henry, frantziar optikari eta astronomoa (j. 1849).
- Uztailaren 27a - Lina Sandell, suediar poeta eta gospel himnoen egilea (j. 1832).
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 1a – Calamity Jane, Estatu Batuetako Mendebalde Urrunaren konkista urteetako pertsonaia (j. 1852).
- Abuztuaren 17a – Hans Gude, norvegiar margolaria (j. 1825).
- Abuztuaren 21a – Charles-Alexandre Fay, baxenafar militar eta kartografoa (j. 1827).
- Abuztuaren 22a – Robert Cecil-Gascoyne (Salisburyko III. markesa), Erresuma Batuko lehen ministroa (j. 1830).
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 1a – Charles Renouvier, frantziar filosofoa (j. 1815).
- Irailaren 14a - Alice Gulick, estatubatuar misiolari protestante eta pedagogoa, Colegio Norteamericanoren fundatzailea Donostian (j. 1847).
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 4a – Otto Weininger, austriar filosofoa (j. 1880).
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 1a – Theodor Mommsen, alemaniar idazlea, 1902ko Literaturako Nobel Saria (j. 1817).
- Azaroaren 7a – Marie Joséphine Nicolas, frantziar margolaria (j. 1846).
- Azaroaren 13a – Camille Pissarro, frantziar margolaria (j. 1830).
- Azaroaren 25a – Sabin Arana, EAJren sortzailea (j. 1865).
- Azaroaren 25a – Jean Dominique Julien Sallaberri, euskal legegizona eta idazlea (j. 1837).
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 3a – Migel Irigarai Gorria, nafar abokatu eta politikari karlista (j. 1850).
- Abenduaren 7a – Ramón Fernandez Garaialde, gaztelerazko poeta eta Donostiako alkatea (j. 1814).
- Abenduaren 8a – Herbert Spencer, britainiar filosofoa (j. 1820).
- Abenduaren 9a – Sebastián Herrero, espainiar kardinala, Gasteizko apezpikua izandakoa (j. 1822).
- Abenduaren 20a – Mathilda Beasley, estatubatuar moja eta irakaslea (j. 1832).
- Abenduaren 26a – Giuseppe Zanardelli, Italiako lehen ministroa (j. 1826).
- Abenduaren 28a – George Gissing, ingeles idazlea (j. 1857).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Carlos Castellanos, bizkaitar futbolaria (j. 1881).
- Dionisio Antonio Ibarluzea, nafar pedagogoa eta historialaria (j. 1831).
- Fisika: Antoine Henri Becquerel, Pierre Curie, Marie Curie
- Kimika: Svante August Arrhenius
- Literatura: Bjørnstjerne Martinus Bjørnson
- Medikuntza: Niels Ryberg Finsen
- Bakea: William Randal Cremer
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Denbora unitateak | ||
---|---|---|
attosegundo • femtosegundo • pikosegundo • nanosegundo • mikrosegundo • milisegundo • segundo
|