Herman Görinq
Herman Görinq | |
---|---|
alm. Hermann Göring | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum adı | Hermann Wilhelm Göring |
Doğum tarixi | 12 yanvar 1893[1][2][…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 15 oktyabr 1946[3][1][…] (53 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | sianiddən zəhərlənmə[d][8] |
Vətəndaşlığı | |
Təhsili |
|
Hərbi fəaliyyəti | |
Mənsubiyyəti | Üçüncü Reyx |
Qoşun növü | Lüftvaffe |
Xidmət illəri | 1912–1945 |
Komandanlıq edib | |
Döyüşlər | |
Təltifləri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Herman Görinq (alm. Hermann Wilhelm Göring; 12 yanvar 1893[1][2][…], Rozenxaym, Bavariya Krallığı[7] – 15 oktyabr 1946[3][1][…], Nürnberq Məhkəmə Həbsxanası[d], Nürnberq[8]) — Üçüncü Reyxin yeganə reyxsmarşalı (1940), alman siyasətçi, hərbçi və Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyasının (NSDAP) rəhbər şəxslərindən biri.
Herman Görinq Üçüncü Reyxin Hərbi Hava Qüvvələri olan Lüftvaffenin rəhbəri olmuşdur. 1943-cü ildə Polis və İqtisadiyyat Naziri vəzifələrində çalışan Görinq 1933-cü ildə alman gizli polisi olan Gestaponu yaratması ilə də məşhurdur.
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Herman Gerinq I Dünya müharibəsində iştirak etməklə yanaşı, II Dünya Müharibəsinin də əsas fiqurlarından biri olub.
Gerinqin Hollandiya müharibəsi və 1940-cı ildə Fransa müharibəsində əhəmiyyətli rolu olur. Fransanın məğlubiyyətindən sonra Hitler onu "Dəmir xaç" ordeni ilə mükafatlandırır. 1940-cı il iyulun 19-da Hitler fərman verərək Gerinqə "Reichsmarschall des Grossdeutschen Reiches" (Böyük Alman Marşalı) rütbəsi verir. Gerinq 1939-cu il sentyabrın 30-da "Cəngavər Dəmir Xaçı" medalına da layiq görülür. 1940–45-ci illərdə müharibənin iqtisadiyyatını idarə edib. 1941-ci ildən 1945-ə qədər isə Şərq İqtisadiyyat Rəhbərliyi qərargahının direktoru vəzifəsində çalışır.
II Dünya Müharibəsi illəri
[redaktə | mənbəni redaktə et]İkinci Dünya Müharibəsinin irəliləyən dövrlərində Gerinq özünü günahlandırmağa başlayıb. İlk səhvləri 1940-cı ildə İngiltərənin bombalanması zamanı vaxtı düzgün təyin etməməsi, 1942-ci ildə Stalinqraddakı VI orduya kömək dəstəyinin pis hava şərtlərinə görə uğursuz olması olub. Əslində hava şərtlərinin uyğun olmadığını bilirdi, lakin Hitlerə qarşı gəlməmək üçün bu vəzifəni öhdəsinə götürmüşdü.
Müharibənin sonu
[redaktə | mənbəni redaktə et]Gerinq son dəfə 1945-ci il aprelin 20-də Berlində Hitlerin doğum günündə iştirak edib. Ad günü bitən kimi qiymətli əşyalarını da götürüb Berlindən uzaqlaşıb.
Gerinq 1945-ci il aprelin 26-da uşaq vaxtı bir neçə dəfə olduğu Mauterndorf qalasına köçüb (indiki Avstrayada). Burada Hitlerin 1941-ci il iyunun 29-da imzaladığı sərəncamı yenidən araşdırmağa başlayıb. Sənəddə qeyd olunub:
"Fürer iş qabiliyyətini itirərsə və ya ölərsə vəkalət Gerinqə veriləcək". Gerinqin məhbus həyatı elə bu araşdırmasından sonra başlayıb. O, Hitlerə teleqraf göndərərək vəkalət üçün təsdiqnamə istəyir. Gerinqin rəqibi Martin Borman bu mesajı Hitlerə çatdırır və Gerinqi iqtidarı ələ keçirməkdə günahlandırır. Beləliklə, Hitler Gerinqi "vətən xaini" adlandıraraq haqqında həbs əmri verir. Əmrin ertəsi günü Gerinq ev həbsinə məhkum edilir, lakin Gerinq mayın 5-i bir zabit tərəfindən azad edilir və ailəsini mayın 5-də Obersalzberqdə qoyaraq Amerikaya yola düşür . Müharibə bitəndən sonra mayın 6-da Amerika qərargahlarından birinə gedərək təslim olur və mayın 8-də yenidən həbs olunur.
Gerinq həbs olunandan sonra Lüksemburqa aparılaraq Mondorf-les-Bainsdə (kod adı – "Aşcan Düşərgəsi") Palace Hoteldə saxlanılıb. Burada pəhrizə başlayaraq düz 27 kq çəki itirib. Sentyabr ayında ən yüksək NSDAP hökuməti rəsmiləri ilə birlikdə Nürnberqə transfer edilib. Noyabr ayında isə hərbi məhkəmələr başlayıb. Gerinq üçüncü ən yüksək rütbəli alman zabiti kimi Nürnberqdə mühakimə olunub.
Gerinqin hörməti o qədər çox idi ki, hətta amerikan əsgərləri belə ona çox böyük hörmət bəsləyirdi. Nürnberq məhkəməsində onun özündən əmin rəftarı və haqqında deyilən bütün ittihamlara müdrik cavablar verməsi digər alman subaylarını da təsiri altına almışdı. Bunu görən məhkəmə onun digər məhkumlardan ayrı saxlanılmasına qərar verib. Bəzi alman zabitləri günahlarını inkar etsə də, Hermann Gerinq demək olar ki, günahlarının hamısını qəbul edib və Hitlerə bağlılığını son dəqiqəyə qədər davam etdirib. Məhkəmənin verdiyi edam qərarına bir neçə saat qalmış isə hücrəsində ona baxan əsgərdən şəxsi qutusunu istəyib. Qutudakı kalium sionid kapsulasını içərək eynən Himmler kimi 1946-cı ilin bu günü həyatına son verib.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Hermann Göring // RKDartists (nid.).
- ↑ 1 2 Геринг Герман // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 1 2 Lilla J., Schulz M. D. A. Statisten in Uniform (alm.): Die Mitglieder des Reichstags 1933–1945. Ein biographisches Handbuch. Unter Einbeziehung der völkischen und nationalsozialistischen Reichstagsabgeordneten ab Mai 1924. 1 Due: Droste Verlag, 2004. 996 s. ISBN 3-7700-5254-4
- ↑ 1 2 https://www.hsozkult.de/publicationreview/id/reb-20851.
- ↑ RKDartists (nid.).
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Catalog of the German National Library (alm.).
- ↑ 1 2 3 Andrus B. C. I was the Nuremberg jailer (ing.). first NY: Coward-McCann, Inc., 1969. 210 p.
- 12 yanvarda doğulanlar
- 1893-cü ildə doğulanlar
- 15 oktyabrda vəfat edənlər
- 1946-cı ildə vəfat edənlər
- 53 yaşında vəfat edənlər
- Nürnberqdə vəfat edənlər
- Münxen Lüdviq-Maksimilian Universitetinin məzunları
- Cəsur Mixay ordeni kavalerləri
- Pour le Mérite ordeninin kavalerləri
- 1-ci dərəcəli "Doğan günəş" ordeni kavalerləri
- "Danebroq" ordeni ilə təltif edilənlər
- II dərəcəli Dəmir xaç ordeninin kavalerləri
- Əlifba sırasına görə hərbi xadimlər
- Üçüncü Reyx şəxsləri
- Nürnberq prosesində təqsirləndirilən şəxslər
- İtaliyadakı Almaniya qürbətçiləri
- Həbsdə ölən şəxslər