[go: up one dir, main page]

0% found this document useful (0 votes)
212 views8 pages

Nepali Education Insights

1) The spokesperson of the Nepal Communist Party (NCP) said that it is time for Nepal to move away from authoritarianism and that revolutionary parties like the NCP must think about how to prevent Nepal from going down the path of authoritarianism. 2) He also said that the US-style authoritarianism is in great crisis and cannot move forward, and the NCP leads Nepal with the ideology of revolution and democracy, along with the people's representatives. 3) Another senior NCP leader said that if the controversial Millennium Challenge Corporation compact is implemented, the Nepal Army may be replaced by the US Army in Nepal's army bases like Rukum and this could make Nepal a military hub of the
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
212 views8 pages

Nepali Education Insights

1) The spokesperson of the Nepal Communist Party (NCP) said that it is time for Nepal to move away from authoritarianism and that revolutionary parties like the NCP must think about how to prevent Nepal from going down the path of authoritarianism. 2) He also said that the US-style authoritarianism is in great crisis and cannot move forward, and the NCP leads Nepal with the ideology of revolution and democracy, along with the people's representatives. 3) Another senior NCP leader said that if the controversial Millennium Challenge Corporation compact is implemented, the Nepal Army may be replaced by the US Army in Nepal's army bases like Rukum and this could make Nepal a military hub of the
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 8

‘b]znfO{ ;fd|fHojfbsf] r+u'ndf hfgaf6

hf]ufpg sDo'lg:6n] ;f]Rg'kg]{ a]nf cfof]’


sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 jfdkGyL kIfw/ / ;Rrf
kf6L{sf dxf;lrj ljKnj ;Ln] b]znfO{ nf]stGqjfbLn] ;f]Rg'kg]{ a]nf cfPsf]

jif{ !&, c+s !$, @)*) ;fn df3 @! ut] cfOtaf/ (Feb. 4, 2024) d"No ?= !).– ;fd|fHojfbsf] r+u'ndf hfgaf6 atfPsf 5g\ . clvn g] k fn
hf]ufpg qmflGtsf/L, sDo'lg:6, -af“ s L clGtd k] h df_

‘Pd;L;L s'g} klg xfntdf sfof{Gjog ug{ lb“b}gf}“’


sf7df8f} F . g] k fn sDo' l gi6
kf6L{sf k|jQmf k|sf08 ;Ln] s'g} klg
kf/]sf 5g\ . #%* /f]kgL hUuf
;fd|fHojfbn] cfˆgf] sG6«fn
] df lnPsf]
cd]l/sL ;fd|fHojfb lgs} ;+s6df
k/] s f] / cfk" m cufl8 j9g
hgg]tf gkfPsf] l6Kk0fL u/] .
k|jQmf k|sf08 ;Ln] hgtfsf]
o;}u/L ;f]xL sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg
ub}{ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf :yfoL
b]vfP/ ljsf;sf] gfddf g]kfnnfO{ ;}Go
cv8f agfpg / ljgf; ug{ cd]l/sL
xfntdf Pd;L;L sfof{Gjog ug{ 5, kfNkf, x]8f}F6fnufotsf 7fpFdf OG8f]Kofl;lkms /0fgLltdfkm{t\ cfPsf] jf:tljs k|ltlglwTj ug]{ ljrf/, kf6L{ ;ldlt ;b:o lzn' ;Ln] olb /fi6«3ftL ;fd|fHojfb cfPsf] 7f]sj' f ub}{ elgg\–
/ g]tT[ j;lxt g]kfn sDo'lgi6 kf6L{n] Pd;L;L kl/of]hgf sfof{Gjo eP …Pd;L;L sfof{Gjog eof] eg] /ft]df6]df
qmflGt hf/L /fv]sf] bfaL ub}{ To;sf] g'jfsf]6sf] /ft]df6]df g]kfnL ;]gf geP/ g]kfnL ;]gf xf]Og, cd]l/sfsf] ;]gf
nflu Ps k6s hgtfnfO{ ;fy lbg cd]l/sL ;]gf a:g] bfaL ul/g\ . pgn] cfpg]5, cd]l/sfsf] sd{rf/L cfpg]5,
clkn;d]t u/] . Pd;L;L eg]sf] ;8s / ljB't\ kl/of]hgf -af“ s L clGtd k] h df_

1fg]Gb| zfxLnfO{ g]skflj?4 lbPsf] cleJolQm t'?Gt


lkmtf{ lnP/ cfdhgtfdfem dfkmL dfUg r]tfjgL
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{n] /fk|kf g]kfnsf k|jQmf tyf lgh 1fg]Gb| zfxL g} x'g] s'/f ;d]t xfd|f] kf6L{ :ki6 ub{5 .Ú
h'D\ nf lhNnfsf ;f+;b 1fg]Gb| zfxLsf] gfËf] bnfn, c/fhs, o;}u/L, k|jQmf k|sf08 ;Låf/f hf/L la1lKtdf g]skf /
åGålkkfz' / k|ltufdL cleJolQm ePsf] 7x/ ub},{ o;nfO{ t'?Gt} g]t[Tjsf lj?4sf] ljif jdg ;RrfOPg eg] To;af6 lg:sg]
lkmtf{ lnP/ cfdhgtfdfem dfkmL dfUg s8f r]tfjgL lbPsf] 5 . uDeL/ kl/0ffdsf] lhDd]jf/ lgh 1fg]Gb| zfxLg} x'g] s'/f ;d]t
g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf k|jQmf k|sf08 ;Ln] !$ ut], cfOtaf/ :ki6 kfl/Psf] 5 .
Ps la1lKt hf/L ub}{ ;f] r]tfjgL lbPsf x'g\ . o; ljifodf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf k|jQmf k|sf08 ;Låf/f
g]skfsf k|jQmf k|sf08 ;Låf/f hf/L la1lKtdf elgPsf] hf/L la1lKt o; k|sf/ /x]sf] 5– …!= lxhf] df3 !# ut] /fk|kf
5– …1fg]Gb| zfxLsf] cleAolQm # a'Fb] ;xdlt eË ug]{, g]kfnsf] cfˆgf] sfof{no rfalxn sf7df8f}Fdf cfof]lht
c/fhstf dRrfpg], b]znfO{ åGålt/ ws]Ng] / jt{dfg l;Gw'kfNrf]s ;Dks{ ;ldltsf] sfo{qmddf /fk|kf g]kfnsf k|jQmf
;Í6u|:t cj:yfaf6 b]znfO{ g]kfnL hgtfsf] ;dfhjfbL tyf h'D\ nf lhNnfsf ;f+;b 1fg]Gb| zfxLn] xfd|f] hglk|o tyf
Aoj:yfdf nu]/ qmflGtsf/L ;dfwfg lbgaf6 /f]Sg] 1fg]Gb| dxfg\ kf6L{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf dxf;lrj sd/]8 ljKnj ;Lsf
af/]df lbPsf] cleJolQmn] xfd|f] kf6L{nfO{ lgs}
cfqmf]lzt agfPsf] 5 . pQm cleJolQmsf]
cGto{df /x]sf] xfd|f] kf6L{ g]tT[ jsf lj?4
uDeL/ if8\oGqsf] g]kfn sDol'g\ :6 kf6L{ 3f]/
glbg] 7f] s ' j f u/] s f 5g\ . ;f] hUuf x8k]sf] 5, /ft]df6]sf !)@ atfpF b } p;sf] O08f] K ofl;lkms lgGbf / s8f eT;{gf ub{5 .
kf6L{lgs6 o'jf ;Ë7g g]kfn s]lGb|o 3/ lj:yflkt ePsf 5g\, cem} & /0fgLlt eg]sf] sdhf]/ /fi6«dfly @= g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ !) jif{]{ dxfg\
;ldlt / clvn -qmflGtsf/L_ s]lGb|o ;o /f]kgL hUuf sJhf ug]{ of]hgfdf ljsf;sf] cfj/0fdf ;}Go cv8f /fVg] g]kfnL hgo'4sf] g]t[Tj u/L g]kfndf
;ldltåf/f ;+o'Qm?kdf d+unaf/ 5, of] uDeL/ / eofgs 8/ nfUbf] / o'4 lgDTofpg] /0fgLlt ePsf] /fhtGqsf] cGTo u/]/ u0ftGq :yfkgf ug]{
g'jfsf]6sf] /ft]df6]df cfof]hgf cj:yf xf] .Ú pNn]v ub}{ ;fd|fHojfb rLgnfO{ 3]g{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -dfcf]jfbL_ sf]
ul/Psf] …/fi6«3ftL Pd;L;L ;Demf}tf k|jQmf k|sf08 ;Ln] cd]l/sL / g]kfndf ljsf;sf] gfddf o'4 jt{dfg qmflGtsf/L k|ltlgwL kf6L{ xf] . of]
vf/]hLsf nflu j[xt o'jf ljBfyL{ ;fd|fHojfbn] b]vfj6L ?kdf ljB't lgDTofpg Pd;L;Laf6 k|jz ] u/]sf] g]kfnsf] sDo'lg:6 cfGbf]ngsf OdfGbf/
k|bz{gÚ sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ / ;8ssf] e|d lbFb} g]kfnnfO{ ;dfKt 7f]s'jf u/] . g] t f / sfo{ s tf{ s f] k| l tlglwTj ug] {
pgn] ;f] 7f]s'jf u/]sf x'g\ . kfg]{ / rLg sJhf ug]{ l8hfOgdf k| j Qmf k| s f08 ;Ln] bnfn qmflGtsf/L sDo'lg:6 kf6L{ xf] . !) jif{{] dxfg\
pQm sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ Pd;L;L NofPsf] eGb} o;sf] k|lt/f]w k'h
F LjfbL Joj:yfsf lj?4 ;dfhjfbL hgo'4sf] an / !( lbg] P]ltxfl;s
k|jQmf k|sf08 ;Ln] Pd;L;L gfdsf] ;a} /fi6«jfbL :jfledfgL zlQmx?n] Joj:yfsf] ljsNk ;f/]/ hgtfsf] hgcfGbf]ngsf] ;xof]u (Support) df
sfo{qmd ;fd|fHojfbLsf] ljrf/, ug{' kg]{ atfP . pgn] ;fd|fHojfbn] k|ltlglwTj ug]{ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ g] k fnL hgtfn] u7g u/] s f] klxnf]
/fhgLlts, wfld{s of]hgf, cln–cln g]kfndfly lu2] gh/ 8/nfUbf] ?kdf cufl8 a9]sf] rrf{ ub}{ bnfn / ;+ljwfg;ef lj36g u/L ;fd|fHojfb / b]zL
ljsf; eP klg d'Vot ;}Go p2]Zo nufO/x]sf] atfpFb} p;sf] lu2] gu/ ;fd|fHojfbL if8\oGqsf] k/f:t kf/]/} k|ltlqmofjfbLx?n] g]kfnL hgtfdfly
ePsf] / p;n] ljsf;sf] gfd b]vfP/ g]kfnL hgtfsf] Pstf / ann] k/f:t 5f] 8 \ g ] 7f] s ' j f u/] . pgn] zfxLsf] gfËf] bnfn, c/fhs, åGålkkfz' / k|ltufdL k|ltqmflGt nfb\g] b':;fx; u/]kl5 To;sf lj?4 dxfg\ / ;fxl;s
g]kfn sJhf ug{ vf]h]sf] 7f]s'jf ub}{ x'g] bfaL u/] . ;fd|fHojfbn] /fhgLlts, cfly{s, cleJolQm ePsf] 7x/ ub}{, o;nfO{ t'?Gt} lkmtf{ lnP/ ljb|f]x u/L ag]sf] g]kfnL >lds hgtfsf] qmflGtsf/L sDo'lg:6
eg]– …;fd|fHojfbsf g]kfnL bnfnx?n] k|jQmf k|sf08 ;Ln] cd]l/sL ;fdflhs / ;f+:s[lts ?kdf x:tIf]k cfdhgtfdfem dfkmL dfUg 1fg]Gb| zfxLnfO{ xfd|f] kf6L{ s8f kf6L{ xf] .
/ft]df6]sf hgtfsf] hUuf x8k]sf ;fd|fHojfbnfO{ r'gf}tL lbg] u/L /l;of u/]sf] atfpFb} b]z lgs} ;+s6k"0f{ r]tfjgL lbg rfxG5 . olb kf6L{ / g]t[Tjsf lj?4sf] ljifjdg @)&! ;fn kf}ifaf6 k|ltqmflGtsf lj?4 PsLs[t hgqmflGt
5g\, hgtfnfO{ b'Mv lbP/ cft+lst / rLg zlQmzfnL b]z eP/ pbfPkl5 cj:yfaf6 u'h|]sf] / hgtf / /fi6«n] ;RrfOPg eg] To;af6 lg:sg] uDeL/ kl/0ffdsf] lhDd]jf/ -af“ s L clGtd k] h df_

b]z lgdf{0f ug]{ k|dv' bfloTj ljBfyL{sf] sf“wdf ‘oxL cj:yf ;x]/ a:g] xf] eg] g]kfnn]
o'qm]geGbf a9L ;f:tL v]Kg'k5{’
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf g]tf ;'zLn ;Ln] casf] ljBfyL{ sfo{;ldltnfO{ ;+u7gsf s]Gb|Lo sfof{no bfaL ub}{ s]Gb|Lo ;ldltsf] ultcg';f/ sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf] clxn]sf] cj:yf eGbf ;of} u'0ff ;f:tL
:yfoL ;ldlt ;b:o ;'zLn ;Ln] b]z cfGbf]ng xfFSg] / b]z lgdf{0f ug]{ k|dv' ;b:o;d]t /x]sf afudtL sdf08 g} lhNnf ;ldltnfO{ klg cl3 a9\g kf]ln6Ao"/f] ;b:o aGw' ;Ln] oxL cj:yf lbg] ;d]t pgn]] 7f]sj' f ul/g\ . g]tf
lgdf{0f ug]{ k|dv ' bfloTj ljBfyL{sf] bfloTj gjlg{jf{lrt ljBfyL{x?sf] sfFwdf OGrfh{ dbg ;Ln] kb tyf uf]klgotfsf] lgb]z{ g lbP . pQm sfo{qmddf cltly ;x]/ a:g] xf] eg] g]kfnn] o'qm]geGbf aGw' ;Ln] bnfnx?n] Oltxf;d} gu/]sf]
sfFwdf ePsf] atfPsf 5g\ . clvn - cfPsf] atfpFb} Tof] lhDd]jf/L cu|df]rf{df ;ky u|x0f u/fPsf lyP . clvn -qmlGtsf/L_ sf s]lGb|o ;b:o a9L ;f:tL v]Kg'kg]{ atfPsL l5g\ . xflgsf/s Pd;L;L ;Demf}tf u/]/
qmflGtsf/L_ g'jfsf]6sf] !* cf}+ lhNnf /x]/ k"/f ug{ gofF sfo{;ldltnfO{ afudtL sdf08 OGrfh{ dbg ;Ln] tyf klZrd tfD;flnª Jo"/f] OGrfh{ g]skf pQ/ afFså] f/f cfof]lht …jt{dfg g]kfnfO{ cd]l/sfsf] clwgsf] b]z agfpg
;Dd]ngaf6 lgjf{lrt ;ldltnfO{ awfO{ z'esfdgf;xt lgb]z { g lbP . cfˆgf] ;+u7gn] cGo ;+u7gsf] t'ngfdf d]3G] b| ;Ln] Kofgn k|:tfj /fVg'sf ;fy}
lbFb} pgn] ;f] s'/f atfPsf x'g\ . pQm gjlgjf{ l rt lhNnf ljBfyL{sf d'2f alnof] ?kdf p7fPsf] awfO{ dGtJo ;d]t lbPsf lyP .
;Dd]ngsf cltly g]skfsf s]Gb|Lo
;b:o tyf g'jfsf]6 lhNnf OGrfh{ lgb]z {
;L, g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o tyf /;'jf
lhNnf OGrfh{ ;fu/ ;L, kf6L{sf] klZrd
tfD;flnª Jo"/f]sf cfly{s ljefu k|dv '
l;h{g ;L, g'jfsf]6 lhNnf ;]qm]6/L ;+ud
;L, o'jf ;Ë7g g]kfnsf s]lGb|o ;lrjfno
;b:o tyf klZrd tfd;flnª Ao'/f] OGrfh{
lhag ;L, clvn -qmflGtsf/L_ sf s]lGb|o
;b:o /f]hL ;L, CTEVT pkTosf lhNnf /fhgLlts ;+s6sf] lgsf;Ú g]kfnL vf]hs ] f] t/ g]skfn] Tof] ;kgf sbfkL
;lrj ?k ;L, kf]v/f ljZjljBfnosf] ljz] i ftfsf] ;dfhjfb ljifos k"/f x'g glbg] k|lta4tf ul/g\ .
pkTosf ;lrj clht ;L, clvn - cGt/lqmof sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ pgn] Pd;L;L g]kfnsf] nflu
qmflGtsf/L_ sf wflbª lhNnf cWoIf pb]z ;f] s'/f atfPsL x'g\ . ljutsf ;lGw ;Demf}tfeGbf ;of} u'0ff
;Lnufotsf cltlyn] z'esfdgf dGtJo pgn]] bnfn k'h F Ljfbsf] ljsNk ;f:tL / vt/gfs ;Demf}tf ePsf] eGb}
/fv]sf lyP . g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbdf b]znfO{ o;sf] cTofrf/ ;xg] xf] eg] g]kfnn]
lalxaf/ ;DkGg pQm ;Dd]ngn] ;r]t 9+un] glng] xf] eg] g]kfn b]z g} o'qm]geGbf a9L ;f:tL v]Kg' kg]{ atfpFb}
ljj]s ;Lsf] cWoIftfdf $! ;b:oLo g/xg] atfOg\ . oxL Joj:yfdf /dfpg] elgg\– …Pd;L;L vf/]hLsf] ljsNk 5}g,
lhNnf ;ldlt lgjf{lrt u/]sf] 5 . xf] eg] bnfn k'h F Ljfbn] hgtfnfO{ -af“ s L clGtd k] h df_
2 @)*) ;fn df3 @! ut] cfOtaf/

j}1flgs ;dfhjfb / ;fDojfbsf] pTklQ


ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}
– s= dfcf]T;] t'ª
✍ ;DkfbsLo !_ yf]/} >d jf ljgf>dsf] wgL b'Mv dfly ;f]Rg] / To;nfO{ x6fpgsf] ;fDojfb k'h F Ljfbsf] c;n cf}ifwL xf] . b[li6n] /fd|f] xf]Og . k'FhLjfbsf]
;+;bLo Joj:yf g} e|i6frf/sf] sf/s aGg] dflg;sf] :jefljs OR5f
@_ d]l;gsf] cljisf/åf/f yf]/}
nflu cfˆgf] ;a} rLh lbg ;S5 .
To; avt k'h F Ljfb lyPg / p;sf]
;fDojfb cyf{t j}1flgsaf6 nfe lnb}
p;sf] k|ultsf] af6f] v'nf /fVb}
b'ikl/0ffd a]/f]huf/L dfq} xf]Og .
k'hF Ljfbaf6 dfgj hflt dfly eo+s/
b]zdf lbgk|ltlbg e|i6frf/ df}nfpFb} uPsf] 5 . ;fdfGo >dn] w]/} dfnj:t' tof/ ;:tf] sl7gfO{nfO{ d2t ub{Yof] / To; ;do k'h
F Ljfbåf/f v8f ul/Psf] kL8fnfO{ cfklt ljklt Nofpg] sf/0f x'g] u5{
hgtfnufot s'g} klg JolQm / ;+:yfn] /fHoaf6 lng'kg]{ ;]jf cfly{s d"Nodf a]r/] a9L d'gfkmfsf] ;'ljwf . x6fpg h'g tl/sfn] ljh'nLsf] NofDk / of] xf] dxfo'4 . ljZjsf] zflGtnfO{
#_ d] l ;gåf/f ag] s f] j:t' n ] dfly km's/] lgefpg ;lsb}g To;} ul/ e+u ug{' . x/]s Ps k'h F LjfbL b]z of]
n]gb]glagf sfo{ kmQ] u5{' eGg] g;f]r] klg x'g] l:ylt k}bf ePsf] 5 . ahf/df k|lt:kwf{ ug{ g;Sg'sf] sf/0f lj1fg (science) åf/f pTkGg rfxG5 ls To;sf] sf/vfgf rln/xf];
cfly{s n]gb]g s} sf/0f lasf; / lgdf{0f sfo{ r':t–b'?:t x'g sf/Lu/sf] k|ltof]lutf ;dfKt x'g' . ul/Psf] ;d:ofnfO{ cGwf] tk:ofn] t/ sf/vfgf tj ;Dd rln/xf]; hj
;s]sf 5}gg\ . k|x/L, k|zf;g / Gofofnonufot ;Dk"0f{ If]qdf e|i6frf/ $_ w]/} hfgsf/Lsf] cfjZostf x6fpg ;lsF b } g . j} 1 flgs ;Dd ls tof/ ePsf] j:t' ljqmL
df}nfPsf] 5, h;n] nufgL ug{ ;S5 p;}sf] sfd aGg] / hLt x'g] gx'ga' f6 cgfl8 dfG5]åf/f /fd|f] j:t' ;fDojfbLx?n] of] a'em]sf] 5 ls eO/xf]; . xfdLn] eg]sf 5f} ls !(
agfpg ;Sg' . lj1fgsf] cfljisf/ :jod\ g/fd|f] xf]Og cf} ;bLsf] eGbf klxn] krf;f} jif{
l:ylt 5 . h;sf] k'li6 e|i6frf/lj?4 jsfnt ug]{ 6«fG;k/]G;L j}1flgs ;dfhjfb ;fDojfb tj hj o; cfljisf/nfO{ k|of]u j}olQms ;Dd ljZjdf w]/} h;f] ahf/ vfnL
OG6/g]zgnn] xfn} ;fj{hlgs u/]sf] e|i6frf/ cjwf/0ff ;"rsf+s ;fd'Gg] k|s6 eof], ha p;sf] pTklQ gfkmfsf] nflu z' ¿ ul/of] tj ePsf] 5 . t/, kl5 Ps ;xLdf
-;LkLcfO{_ u/]sf] 5 . 6«fG;k/]G;L OG6/g]zgnn] d+unaf/ sf7df8f}Fdf ug]{ sf/0fsf] cfjZostf eof] . ha j]/f]huf/Lsf] 7"nf] ;d:of pTkGg eof] . ablnPsf] 5 . cj t j:t' vktsf]
;LkLcfO{ k|ltj]bg ;fj{hlgs ub}{ !*) d'ns ' dWo] g]kfn #% c+ssf j:t'df dflg;sf] >d hlt a9L nfU5 dfG5]nfO{ 306fsf] sfd a/fa/ nflu s'g} ahf/ c1ft 5}g . j:t't
p;sf] d"No clws x'G5 . w]/} vg]/ afF8b\ f ;d:of xn x'g] ;DaGwdf b'Oj{ 6} ljZjsf] ;a} Joj;fo /lxt b]zsf]
;fy !)* cf}+ :yfgdf /x]sf] hgfPsf] 5 . ;"rsf+sdf 8]gdfs{ () w]/} >daf6 slxn]sfxLF lx/f e]6fpF5 ljrf/ Ps csf{sf] k'/} pN6f] 5 . b'j} g} k'h
F LjfbL b]zdf kmfF6jv/f u/L lnPsf]
c+ssf ;fy ;j}eGbf sd e|i6frf/ x'g] d'ns ' / !! c+s k|fKt ul/
;f]dflnof ;a}eGbf a9L e|i6frf/ x'g] d'ns ' sf ?kdf ;"lrs[t ePsf
t;y{ To;sf] d"No a9L x'G5 . olb
Pp6f dfG5]sf] >dn] ^ 306fdf lx/f
lqnf]s ;L lj1fgsf] cfljisf/sf] sfddf Nofpg
kIfdf 5g\ t/ hxfF k'h F Ljfb s]xL
5 s'g} ;do O+uNof08 ljZjsf]
clwsf+z jhf/sf] dflns lyof] . km]l/
5g\ . ;'rsf+sdf !)) c+sn] clt :jR5 / ) c+sn] clt e|i6 e]6fpg] xf] eg] To;sf] d"No w]/} x'g] cfly{s ;dfgtfsf] ljrf/s klg dfG5]sf] gfkmfsf] nflu ;a} dfG5] hd{gLn] sf/vfgfnfO{ a9fP/ cfˆgf]
hgfpFb5 eg] #% c+seGbf sd :sf]/ Nofpg] d'n'sx? uDeL/ lyPg . xftn] ag]sf] j:t'sf] d"No lyof] . h:tf] ls b'O{ xhf/ jif{ klxn] ;dfhsf] hLjgnfO{ g/s agfpgnfO{ nflu klg jhf/nfO{ a9fpg rfxGgYof]
w]/} x'G5 lsgls To;df >d j9L a'4n] cfˆgf] leIf'nfO{ hLjgsf] sfddf t}of/ x'G5 . ToxfF ;fDojfbsf] ljrf/ kl5 leif0f o"/f]kLo dxfo'4sf] ;do
e|i6frf/sf] ;d:ofdf k/]sf] dflgG5 . nfU5 . dfG5] s f] >dsf] sd cfpg] j:t'nfO{ cfjZostfcg';f/ 5 ls s]xL dflg;sf] :jfy{sf] nflu s]xL 7fpF ;'g;fg kfP/ cd]l/sf /
g]kfndf e|i6frf/ /f]Sg / e|i6frf/LnfO{ sf/afxL ug{ l;kmfl/; kl/df0fdf nfUg'n] g} d]l;gaf6 ag]sf] a/fa/ afF8g\ nufpFYof] . gjf}F ;bLsf] xf]Og ls ;a} dflg; ;dfhsf] nflu hfkfg klg ahf/nfO{ cfˆgf] xftdf
ug]{ clVtof/L kfPsf] clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]u cfkm}F j:t' ;:tf] x'G5 . d]l;gsf] oxL k|dv ' dWodf ltAatsf] ;d|f6 o'lg rg kf]n] ;'v ;fdu|LnfO{ j[l4 ug{' . hj;Dd /fVg] sf]lz; u/of] . To;sf] sf/vfgf
ljjflbt 5 . clVtof/sf cfo'Qmx¿ g} e|i6frf/df d'l5Psf 5g\ sfd 5 ls j:t'nfO{ pTkfbg ug{df klg cfˆgf] /fHodf tLg kN6 wg j:t'nfO{ gfkmfsf] nflu t}of/ ul/G5, w]/} ;+Vofdf j:t' lgdf{0f ug{ yfNof] .
dfG5]sf] >dsf] yf]/e } Gbf yf]/} k|of]u ;DklQnfO{ gful/snfO{ j/fj/ u/L tj ;Dd j]/f]huf/LnfO{ x6fpgnfO{ n8fO{ aGb ePkl5 klg cfhsf]
eg] jt{dfg ;+;bLo Joj:yfsf /fhgLlts bn / To;sf g]tfsf] ul/of];\ o;sf] kl/0ffdn] d]l;gsf] afF8\of] . of] ljrf/s JolQm @) cf} 306fnfO{ afF8/] ;a} dfG5]nfO{ sfd lbg' cj:yf s:tf] ^ olb cd]l/sfn]
WofpGgg} s;/L cfk"m / cfˆgf] bn ;Qf / ;/sf/df l6ls/xg] eGg] k|of]uaf6 Toltg} j:t' pTkfbg ug{sf] ;tfAbLdf klg lyof] . dfGb}g . j:t'tM h;/L ;fO{sn tj ;Dd ;fdfgnfO{ Oª\Nof08 cfˆgf] ;fd|fHo
5 / To;sf nflu pgLx? cs't ;DklQ hf]8\g tlNng ePsf 5g . nflu Tolt g} dfG5] s f] >dsf] h;n] ;dfgtfsf] k|rf/ u/L v8f /xg ;S5 hj;Dd ;fOsn leq cfpg lbFbg} / cfpg glbg'sf]
k};f eP ;a} k|fKt x'5 eGg] ;f]r ePsf ;+;b\jfbL bn / g]tfx? cfjZostf kb}g{ hlt To;} j:t'nfO{ /Xof] . h'g j}1flgs ;dfhjfb u'l8/xG5 . k'h F Ljfb tj ;Dd rln/xG5 dtnj 5 . cfˆgf] j:t'nfO{ vkt sd
xftn] agfpg' k5{ . xftn] a'Gg] ;fDojfb k'FhLjfbsf] /f]usf] k/d hj ;Dd ls k'h F Lkltsf] j}olQms gfkmf ug{' tj cd]l/sfn] df}sf x]5{ ls
k};fsf] nflu cfˆgf] dftf / dft[e"ld;d]t a]Rg tof/ b]lvG5g . ha s3f{af6 cf7 306fdf Pp6f dfG5] cf}ifwL dfGby] Tof] xf] ;fDojfb . eO/xG5 . gfkmf k'h F Lkltsf] hLjgd/0fsf] s;/L < xfdL Oª\Nof08sf] k|dv ' nfO{
/fhgLlts bn / g]tf g} ca}w ;DklQ hf]8\g tlNng x'G5g\ ta () ld6/ sk8f tof/ u5{ eg] sd lj1fgsf] cljisf/nfO{ JolQmut lghL ;jfn 5 . cfh;Dd ljZjdf ;a} 7fpFdf x6fpg' oxL s'/f hfkfgsf] ljifodf
e|i6frf/ df}nfpg' :jfefljs xf] . o;/L e|i6frf/n] ;Ldf gf£g'df hfGg] dfG5] sk8fsf] ldndf cf7 gfkmfsf nflu z'¿ ul/G5 ta dfq dfG5] sl7gfO{ g} sl7gfO{df b]vf k5{ . 5 . c;n df luGtLdf b'O{ /f]6L 5 .
s'g} JolQm laz]ifsf] bf]if geP/ ;+;bLo Joj:yfs} bf]if xf] . t;y{, 306fdf !)) ld6/ sk8f tof/ u5{ . j]/f]huf/Lsf] ;d:of cfPsf] xf] . To;}n] sf/vfgfsf] dflns / Jofkfl/sn] g} t/ To;nfO{ vfgsf] nflu bh{gf} d'v
b]z / hgtfnfO{ e|i6frf/sf] bnbnaf6 kf/ nufpg jt{dfg ;+;bLo o;af6 of] yfxf x'G5 ls ^ hgfsf] lj1fgsf] cfljisf/ s]xL ;Lldt jhf/sf] dGbLsf] eT;gf{ ub}g{ a¿ ufpFsf] 5 . ljZjsf] /fi6« o; s'/f;Fu cjut
sfd Pp6} dfG5]åf/f ug{' / ^ hgf dfG5]sf] d'gfkmfsf] nflu geO{ ;f/f ls;fg / b]zdf sfd ug]{ JolQm dhb'/ 5 / oxL sf/0fn] h'g lgz:qLs/0fsf]
Joj:yfsf] lasNk vf]Hg' clgafo{ ePsf] 5 . a] / f] h uf/ x' g ' . d] l ;g dfG5] s f] ;dfhsf] dnfO{sf] nflu pkof]u ug{' klg o;sf] /fd|f;] uF cg'ej ub{5 . olt r]i6f eO/x]sf] 5 hj ;Dd cfˆgf]
t;y{, b]z / hgtfnfO{ jt{dfg /fhgLlts ;+s6af6 d'Qm kfg{ sfdnfO{ vf]l;lbG5 / v]tL ug{ klg k5{ . olb lj1fgn] ^ hgf dfG5]sf] zx/sf] sf/vfgf JolQm dhb'/sf] dfn j:t'sf] vktsf] nflu jhf/sf]
g]kfn sDo'lgi6 kf6L{n] eg]h:tf] hgdt ;+ux| ug{s ' f] lasNk 5}g . hldg x'Fb}g / p;n] x]5{ ls s]xL sfd Pshgf dfG5]n] u5{ eg] kfFr eo+s/ cj:yfsf] jf/]df s]xL eGg' 5}g . vf];fvf]; /xG5 tj ;Dd ljZjsf]
To;sf/0f jt{dfg ;+;bLo Joj:yfsf] la36g u/L hgdt ;+ux| dfkm{t\ dfG5] lbgk|ltlbg wgL eO/x]sf] / hgfsf] sfdaf6 al~rt u/L ef]sf] o'/f]k / cd]l/sfsf] cf}Bf]lus b]zx?df 6fpsf] dfly o'4sf] tnjf/nfO{ x6fpg
of] a'em\ g ;do nfu]g ls wg >ldssf] x'g lbFbg} a? sfdsf] ;do 306fdf j] / f] h uf/Lsf] ;+ V of s/f} 8 f] ; Dd ;lsb}g ahf/ / sRrf dfnsf] nflu
hgtfnfO{ Joj:yfsf] km};nf ug]{ clwsf/ lbg'k5{ . h;sf nflu >daf6 g} Ps 7fpFdf hDdf x'G5 . To; ^ hgf dfG5] hlt sk8f !@ k'lu;s]sf] 5 . h;sf] nflu hLjg gofF b]z dfly clwsf/ hdfpg'sf] nf]e
;/sf/n] tTsfn hgdt ;+ux| sf] 3f]if0ff u/L To;nfO{ sfof{Gjog hxfF v] t Lsf] dhb' / otfptf 306fdf agfpg ;S5 olb d]l;gåf/f Ho"g w]/} cfjZos j:t' e]6fpg' df @! jif{ kl5 km]l/ hd{gLn] dxfo'4
ug{ k|ultzLn ;+oQ' m ;/sf/ u7g ug{' k5{ . h'g jt{dfg /fhgLlts e8\lsg'df r'krfk klg nfUg ;S5 Pp6f dfG5] g} Tolt sk8fnfO{ !@ d'l:sn eO/x]sf] 5 . cfpg] lbg oxfF u¥of] p;n] ;f]leot ;+3 dfly cfqmd0f
;+s6 ;dfwfgsf lglDt ;a}eGbf nf]stflGqs / ;a{dfGo lalw t/ km}S6«Lsf] dhb'/ ;+ul7t e} 306fdf agfpg ;S5 tj !@ 306fsf] w]/} h;f] :qL k'?if Ho"gaf6 cK7of/f] = u/of] . k'h
F Ljfb /x] ;Dd ljZjo'4sf]
cfGbf]ng ug{'sf] klg tfst /fV5 . sfdnfO{ xfdL ^ hgf dfG5]nfO{ b'O{ eOsg cfTdxTof x'g' k5{ . dfG5]sf] rk]6fdf dfgj hflt kl//xG5 .
x'G5 . cGoyf hgtf hfUg] 5g\ . hgtf hfu] cfk"mnfO{ nf]stGqjfbL dflg;df o:tf] dfG5] klg x'G5 ls b'O{ 306f df afF8g ;lsG5 / of] olt 7"nf] ;+Vofsf] olt si6df /fvL To;}sf] sf/0fn] ljZj ;fDojfbL
eGb} hgtfdfly cfˆgf] lg/+s'ztf nfb\g] e|i6 ;+;bLo Joj:yf, cfk"m cf/fddf /x]/ klg csf]{ dfG5]sf] j]/f]huf/Lsf] ;d:of xn ug{ ;lsG5 . s]xL yf]/} dfG5]sf] ;'vL /xg' s'g} klg l;4fGtsf] hGd eof] .
;+;b\jfbL bn / g]tfx? v/fgL x'g] lglZrt 5, r]tgf eof .

1fg]Gb| zfxLsf] cleJolQm k|fof]lht


sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 cGt/lqmofdf pgn] b] z df
clvn -qmflGtsf/L_ s}nfnL ax'dv' L SofDk;sf] cWoIfdf of]uz] d8}
sf7df8f}F . clvn -qmflGtsf/L_ ;b:o dx]z ;L, s}nfnL ax'd'vL lzIffnfO{ clgjfo{ >d / pTkfbg;Fu cl3 a9\g] k|lta4tf;lxt ;Dd]ng
kf6L{sf kf]ln6Ao'/f] ;b:o tyf o'jf ljBdfg ;+s6sf] lgsf;sf nflu s} n fnL ax' d ' v L SofDk; OsfO{ SofDk;sf k| d ' v tf] o /fh e§, hf]8\g'kg]{ atfpFb} >ddf xLgtfaf]w ;kmntfsf] z'esfdgf lbP .
g]tf /lQmdn] /fk|kf k|jQmf 1fg]Gb| /fHosf] Jofks ?kfGt/0f ug{'kg]{ / ;ldltsf] gjf}F ;Dd]ngn] of]uz
] d8}sf] SofDk;sf :jljo' ;efklt od/fh xf] O g uf} / j ug] { lzIff k| 0 ffnL clvn qmlGtsf/Lsf s] G b| L o
zfxLsf] cleJolQm zflGtla/f]lw, To;sf] g]tT[ j g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] cWoIftfdf $! ;b:oLo OsfO{ hf]zLnufotn] ;Daf]wg u/]sf lyP . cfjZos /x]sf] atfP . /fi6«nfO{ ;b:o tyf lhNnf OGrfh{ dx]z ;Ln]
u}/lhDd]jf/ / k|fof]lht /x]sf] l6Kk0fL ug]{ bfaL ;d]t u/] . ;ldlt rog u/]sf] 5 . ;Dd]ngn] ;Dd]ngnfO{ ;Daf]wg ub}{ k|d'v cfjZos kbf{ ;+3if{ ug]{ hgzlQm ;Dd]ngaf6 h'emf¿ l6d lgdf{0f x'g]
of]uz] d8} cWoIf, ¿kf l;+x pkfWoIf, cltly aa/hË ;Ln] z}lIfs ljs[lQ pTkfbg ug{'kg]{ pNn]v ub}{ jt{dfg ljZjf; JoQm ub}{ pQm ;ldltn]
l;h{gf af]x/f ;lrj, hgs ;fsL{ / lj;+ultlj?4 ;8s af3sf ¿kdf lzIffk| 0 ffnLn] o' j fo' j tLnfO{ s}nfnL SofDk; / ljBfyL{sf] ;jf{ËL0f
;x;lrj, kljqf /fgf sf]iffWoIf,
P]Zjo{ e'n, k|ltef zfxL, ljgf]bf wfdL,
dlgiff v8fot, l/ÍL kfsL{ nufot
$! ;b:oLo OsfO{ ;ldlt rog
u/]sf] xf] .
pQm ;Dd] n gdf clvn -
qmflGtsf/L_ sf] s]Gb|Lo ;b:o tyf
klZrd sdf08 OGrfh{ aa/hË ;L
k|dv' cltly /x]sf lyP eg] ljlzi6
cltyLx¿df g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf
u/] s f 5g\ . a' w af/ /f} t x6sf] clxn] s f] u0ftGqsf] r/Lq s]Gb|Lo k|ltlglw ;ldlt ;b:o ljgf]b
af} l bdfO{ d f cfof] l ht g] k fndf cfoftLt / bnfn ePsf]n] o;n] ;L, klZrd blIf0f s}nfnL ;]qm]6/L
nflbPsf] Pd;L;L, /fHo;Qfsf] ;+s6 b]znfO{ lgsf; glbg] a? kZrufdL lj¿ ;L, aemfª ;]qm]6/L ltns ;L,
/ lgsf;sf] af6f] ljifos / lab]zLx?sf] :jfy{ dfq} k"/f ug]{ clvn -qmflGtsf/L_ sf s]Gb|Lo ;b:o
cGt/lqmofdf af]Nb} g]tf /lQmdn] ePsf]n] ;dfhjfbL Joj:yfsf] lbzfdf dx]z ;L, g]skf wgu9L OGrfh{ :yflkt clvn qmflGtsf/L ljBfyL{sf] cGt/f{li6«o >dahf/df a]lr/x]sf] ljsf;sf cfk" m ;d] t nflukg] {
o:tf] l6Kk0fL u/]sf x'g . ;a} sDo'lg:6, b]zeQm / nf]stflGqs lzj/fh ;L, lhNnf ;b:o c8fg ;L, xslxtsf nflu ;b}j ;+3if{df /x]sf] cf/f]k nufP . lzIffnfO{ ;dofg'sn " k|ltj4tf JoQm u/] .
/fk|kf g]tf tyf ;f+;b zfxLn] zlQmx? cufl8 a9\g'kg]{ atfP . wgu9L ;]qm]6/L ef]h/fh ;L, clvn atfP . s} n fnL SofDk;nfO{ vf]h / cg';Gwfgdf nufpg'kg]{ / g]skf klZrd blIf0f ;]qm]6/L lj¿
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf dxf;lrj cGt/lqmofdf hgtf ;dfhjfbL -qmflGtsf/L_ s~rgk'/ cWoIf clgn ;'b"/klZrd ljZjljBfnosf] cflËs cfTdlge{/ /fi6« agfpg o'jfx¿ ;Ln] ljBfyL{x¿n] /fli6«o÷cGt/f{li6«o
ljKnjnfO{ kqmfp ug{k' g]{ egL lbPsf] kf6L{sf g]tf df]xª b]j k§]n /fjt, ;Lnufot /x]sf lyP . SofDk; agfpg cfˆgf] ;+u7gn] ;xefuL x'gk' g]{ pgsf] wf/0ff lyof] . /fhgLltaf/] hfgsf/L /fVg' k g] {
;fj{hlgs cleJolQmn] d'n'sdf dfcf]jfbL s]Gb|sf g]tf /fd ljnf; gf}j6f d}gaQL afn]/ pb\3f6g cu|0fL e"ldsf lgjf{x u/]sf] atfpFb} s}nfnL ax'dv' L SofDk;sf k|dv' atfP . ljBfyL{ n fO{ /fhgLltdf
cl:y/tf / åGå lgDTofpg rfxg] /fjtn] ;d]t ljrf/ JoQm u/]sf ul/Psf] ;Dd] n gnfO{ clvn - pRr lzIffnfO{ ;j{ ; ' n e / tf] o /fh e§n] o' j f ljBfyL{ x ¿ nfUg'xbF' g} eGg]x¿n] g} ljBfyL{dfly
zlQms]Gb|x?sf] OR5f k"lt{ ug]{ p2]Zo lyP . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf g]tf qmflGtsf/L_ s]Gb|Lo sfof{no ;b:o Jojxfl/s agfpg'kg]{ / ljBfno kl/jt{gsf ;+jfxs ePsf] atfpFb} unt /fhgLlt ul//x]sf] cf/f]k
/x]sf] eGb} g]tf /lQmdn] pgn] cfˆgf] lzj zÍ/ kf08] s f] cWoIftfdf aa/hË ;L, g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf lzIff lgMz' N s / l;kd' n s h'emf¿ l6d lgdf{0f;lxt ;Dd]ng nufP . lgjf{lrt ;ldltnfO{ awfO{
cleJolQm lkmtf{ lnP/ cfTdcfnf]rgf ePsf] sfo{qmdnfO{ g]skf lhNnf s]Gb|Lo k|ltlglw ;b:o ljgf]b ;L, agfpg'kg]{ pgn] atfP . ;kmntfsf] z'esfdgf JoQm u/] . lbF b } cfk" m x¿n] ljBfyL{ x ¿sf]
ug{k' g]{ cGoyf hgtfn] To;nfO{ ;x]/ sld6L ;b:o lzj k§]nn] ;~rfng blIf0f klZrd s}nfnL ;]qm]6/L lj¿ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf s]Gb|Lo :jljo' ;efklt od/fh hf]zLn] cleefjsTj u|x0f ug]{ k|ltj4tf
ga:g] eGb} e;{gf u/]sf 5g\ . u/]sf lyP . ;L, clvn qmflGtsf/Lsf s]Gb|Lo k|ltlglw ;ldlt ;b:o ljgf]b ;Ln] clvn qmflGtsf/L;Fu ;xsfo{ u/]/ JoQm u/] .
@)*) ;fn df3 @! ut] cfOtaf/ 3

clxn]sf] Joj:yf / g]t[Tjsf] ljsNk lbg'k5{


b]zsf] ljBdfg kl/l:ylt, ;+efjgf s'/f dfS;{jfb klg xf]Og . xfdLn] clxn]sf] Odfgbf/ qmflGtsf/Lx? zlQmzfnL lyP hglj/f]wL eof] . eGg vf]hs ] f] s'/f s] xf] ug{ ;Sg] l:ylt 5}g . sf+u;] | s} dflgx?;Fu of] k|j[lQsf af/]df sDo'lg:6x?n]
/ r'gf}ltaf/] oxfF ljleGg 9+un] ax; / /fhgLlts, cfly{s, ;fdflhs, /fli6«otf eGg] xf] . Tof] j]nf l7s 9+un] ;f]rs
] f] eP eg] clxn]sf] ;d:ofsf] d'Vo ;|ft] g} of] 5nkmn ubf{ ;d]t ;d:of uDeL/ 5g\ ;f]Rg}k5{ . ;d:of ;dfwfg / b]zsf
;Djfb e}/x]sf] 5 . ljrf/ JoQm ug]{ / ljsf; k|lqmofsf cfwf/df x]gk' { 5{ / s] x'GYof] < b]zsf cufl8 clxn]sf /fHo;Qf xf] . ;+;bLo Joj:yf / ;Qf;Lg eg]/ pxfFx? :jLsfg{' x'G5 . P]dfn] g]tfx? ljBdfg r'gf}ltsf] ;fdgf ug{ sDo'lg:6
aQmfx¿n] ca sDo'lg:6x¿n] clnslt wf/0ff agfpg'k5{ . oL ;a} If]q / xfd|f ;d:ofx? cfpg] lyPgg . Tof] a]nf bnfn k'h F Lklt ju{ g} ;d:of xf], To;}n] klg Tof] s'/f eGg' x'G5 . To;}n] kf6L{x?n] g} kxn lng'k5{ .
gofF 9+un] ;f]Rg'k5{ klg eGg' ePsf] 5 . ;"rsf+ssf] cfwf/df x]g{ ] xf] eg] b]z ;+s6 hgtfn] h] eGof], ToxL x'g] cj:yf lyof] . ca ;d:ofsf] ;dfwfg ug]{ eg]sf] g} of] ;fd|fHojfb / bnfn k'h F Ljfbn] klg cfˆgf] xfdLn] :ki6 ug{k' g]{ ljifo csf]{ s] 5
km]l/ gofF 9+un] ;f]Rbf st} unt 7fpFdf / gsf/fTds 7fpFdf 5 eGg ;lsG5 . Tof] a]nf sf+u;]| n] klg cfk"mnfO{ ;ldIff ;Qfsf] cGTo ug{' xf] . l:yltdf s]xL g s]xL ;'wf/ gu/L gx'Gg] eg] g]kfndf h;nfO{ j'hj' { f elg/x]sf 5f} .
dfS;{jfbL bz{g cg';f/ klg j:t'n] cfjZostf 5 . pgLx?sf] /Iffsf] lglDt pgLx? leq klg sdk|f8/ j'hj'{ f /
r]tgf agfpg] x'G5 . cfGbf]ngsf] s'g klg To;f] ug{' clgjfo{ 5, of] ;+s6 xf] 8]df]qm]l6s j'hj' { faLr km/s 5'6o\ fpg h?/L
tx÷:t/df 5f}F eGg] cfwf/df g} sDo'lg:6 pgLx?sf] . 5 . o;nfO{ ca ;f]nf]8f]nf] ?kdf Pp6}
kf6L{ / g]tfx?n] cfˆgf] ;f]r agfpg] ;fd|fHojfbnfO{ clxn] g]kfndf gofF– k|sf/n] a'em\ g' x'bF g} . 8]df]qm]l6s j'hj' { f;Fu
s'/f x'G5 . lsg ls 8]–6' 8] g} pgLx?n] gofF bnfn rflxPsf] 5 . cGo k'/fgf ;xsfo{ ug{k' 5{ . dfcf]n] hfkfgL ;fd|fHojfb
Tof] :t/df 6qmfpg' kl//x]sf] x'G5 . p;sf] kf6L{x?dfkm{t\ ca sfd rNg c;+ej lj?4 RofªsfO z]s;Fu ;+oQ' m df]rf{ u/]sf]
;+3if{ ToxfF kl//x]sf] x'G5 . To;nfO{ qm; 7fg]kl5 p;n] tL kf6L{ afx]s c?nfO{ ljifonfO{ klg :d/0f ug{k' 5{ . b]z
ug],{ ljrf/, of]hgf, gLlt / kf6L{ klg pgLx?n] k|of]u ub}{ cfPsf 5g\ . arfpgsf lglDt dfcf]n] To;f] u/]sf lyP .
cfjZos x'G5 . olb tkfO{+ ;z:q 9+un] xfd|f lj?4sf k6s–k6ssf km08f, xNnf ljutsf xfd|f] /fli6«otfsf s}of}F If]qdf
cufl8 a9\g rfxg' x'G5 eg] ;+3if{ ug]{ / if8\oGqn] klg tYox?nfO{ ;fljt u/L ef/ltox?sf] x:tIf]k lyof] / 5 . sf]zL,
kmf];{ rflxG5 . olb hg;+3if{ xf] eg] g} /x]sf] 5 . xfdL ;fd|fHojfbsf] u08sL, ck/s0ff{nL pgLx?s} lgoGq0fdf
;8sdf cfpg] hgtf rflxG5 . xf]Og if8\oGqnfO{ k/f:t u/L 5f8\5f}F . lsgls 5g\ . ;Ldf ;d:of, v'Nnf l;dfgf, ;Ldf
af}l4s ljnf; dfq} ug]{ xf] eg] s]xL dfG5] xfdL hgtfsf k|ltlglw xf}F . xfdL b]zsf ljjfb, Jofkf/ / jfl0fHo,
dfq} eP klg x'G5 . p;n] h] u/] klg ;Rrf k|gLltlw xf}F . b]zsf] /Iff ug{' xfd|f] gful/stfnufotsf s}of}F d'2fx?
x'G5 . PSn} lxF8] klg x'G5 . bfloTjleq k5{ . xfdL h'g Snf;sf ef/t;Fu hf]l8Psf 5g\ . t/, kl5Nnf
g]kfnsf] cy{tGqsf] rl/q /fli6«o k|ltlglw xf},F To;sf ;Ldf, cfjZostf / lbgx?df cd]l/sL ;fd|fHofjb /fli6«o
5}g . /fli6«o x'g] eg]sf] cfTdlge{/ x'g] clgjfo{tfx? s]–s] 5g\, Tof] xfdL a'‰5f} . :jfwLgtfsf nflu vt/f eP/ cfof] .
s'/f xf] . xfd|f] cy{tGqsf] ljz]iftf k|f8] S6 To;sf/0f g} n]lggn] hgtfnfO{ sDo'lg:6 of] clxn]sf] ;To xf] . cGt/lj/f]wsf]
ug]{ vfnsf] 5}g . o;sf] ljz]iftf Jofkf/ kf6L{ rflxG5 eGg' ePsf] lyof] . clxn]sf] of] ;jfnnfO{ klg k|wfg / uf}0f
uOG5 ls eg]/ lrGtf klg AoQm ug{' o'/f]kdf hlta]nf k'hF Ljfbsf] hGd ug{k' g]{ kl/l:ylt ag]sf] lyof] . c? ug]{ dfq} 5 . ;d:of ToxfF 5 . ;/sf/sf hgtflj?4 if8\oGq e}/x]sf] a]nf To;nfO{ s] xf] eg]/ x]g'{ k¥of] . To;}n] of] j]nf
ePsf] 5 . Tof] :jefljs klg 5, lsg eof] / Tof] x'ls{of], Tolta]nf d'Vo ¿kdf /fhgLlts zlQmx?n] klg cfk"mnfO{ l/Eo" sd{rf/Lx?n] ;d]t xfd|f] cy{tGq cK7\of/f] a'‰g] / ;fdgf ug]{ c;nL sDo'lg:6 ;Rrf sDo'lg:6x?n] b]zeQmx?;Fu
ls gofF 9+un] ;f]Rg] gfddf ljutdf k'hF Ljfb ;fdGtsb;Fu n8]/ cufl8 ug{k' g]{ l:ylt ag]sf] lyof] Tof] a]nf . l:yltdf 5 eG5g . o;sf] rl/q bnfn kf6L{ rflxG5 . ;xsfo{ ug{k' 5{ . clxn] sDo'lg:6x?,
sDo'lg:6 cfGbf]ngdf uDeL/ uNtL / cfPsf] lyof] . Tof] tTsflng cj:yfdf clxn] t sf+u;]| x?n] g} sDo'lgi6x?nfO{ 5 . of] cfoftd'vL 5 . skf]/{ 6] k'h F Ljfbn] o:tf] j]nf sDo'lg:6x?n] cem 8] d f] q m] l 6s nf] s tGqjfbLx? /
;d:of klg k}bf ePsf 5g\ . g]kfnsf] k|ultzLn klg lyof] . k'FhLjfbsf] l/Eo" ug{ nufpFnfg h:tf] jftfj/0f pTkfbg u/]sf] dfn :jb]zdf leqfP/ qmflGtsf/L sDo"lgi6x?n] gofF 9+un] b]zeQmx?sf] df]rf{ rflxG5 . To;sf] kxn
sDo'lg:6 cfGbf]ngdf klg gofF u5f}+ { eGg] tTsfnLg k|ultzLn–rl/qn] g} To;n] eof] . l:ylt Pp6} 7fpFdf g/xFbf] /x]5 . To;af6 s]xL k|ltzt vfP/ ;Qf;Lg ;f]Rg'k5{ . sDo'lg:6 cfGbf]ngdf sDo'lgi6 qmflGtsf/Lx?n] ug{k' 5{ .
gfddf 8/ nfUbf] vf8ndf km;]sf] tLtf] o'/f]k / ljZjdf k|eT' j hdfpg ;s]sf] g]kfndf xfdLn] Pp6f o'usf] cGTo x'g] / pgLx?s} jsfng ug]{ k'h F Ljfb 5 b'ZdgnfO{ b'Zdg gb]Vg] a? ldqx?÷ sDo'lgi6 kf6L{x?jLr ljrf/ ldNg]x?;Fu
cg'ej klg 5 . t/, klg olta]nf xf] . k|efj kfg{ ;s]sf] xf] . t/, g]kfndf u/]s} xf] . oBlk Tof] /ftf/ft ePsf] g]kfndf . ;fdflhs ?kdf klg sf]xL efOrf/fnfO{ b'Zdg b]Vg] s'/f 8/nfUbf] Pstf ug],{ d'2f ldn]x?;Fu ;xsfo{ /
xfdLn] gofF 9+un] ;f]Rg}k5{ . ;f]Rg] tl/sf t k'h F Ljfb klg sS6]n k|sf/sf] eof] . lyPg . To;df /f0fflj/f]wL cfGbf]ngb]lv´ ;'/lIft 5}g . kl/0ffd s] eof] eg] b]zdf ;d:of xf] . xfdL of] k|jl[ tsf] ?kfGt/0f sfo{ut Pstf sfod ug]{ / Tof] klg
/ Jojxf/df klg gofFkg h¿/L 5 . cf]lh{gn a'hj' { f ;d]t x'g ;s]g . g]kfndf hgtfsf] Tofu, ;+3if{ / alnbfgsf] nfdf] gful/sx?n] cfˆgf] eljio gb]Vg] l:ylt rfxG5f}F . sDo'lg:6x?nfO{ sDo'lg:6n] g} ldn]g eg] Ps csf]s { f] lj/f]w gug]{ 9+un]
xfdLn] clxn] h'g ljifodf ax; k'h
F Ljfb ;Qf / s';L{sf] v]n ug]{ / h;af6 Oltxf; / k|lqmof 5 . Tof] t pTsif{df cfof] . o;sf] lhDd] j f/L s;n] b'Zdg b]Vg] s'/f dfS;{jfbL k|jl[ Q klg ;f]Rg'k5{ . xfdLn] cfhsf] cGt/lj/f]wsf]
ul//x]sf 5f}+ of] eg]sf] gofF s'/f kQf cfˆgf] JolQmut :jfy{ k"/f ug{ ;fwg uPsf] l:ylt dfq} lyof] . To;df lng' k 5{ < ˜: < /fHo / /fHosf xf]Og . t/, sDo'lg:6x?sf ljrf/df ;dfwfg ug{ / r'gf}ltx?sf] ;fdgf ug{
nufpg], cg';Gwfg ug]{ / ;Tosf] af/]df aGof] . rfx] Tof] sf+u;] | sf] gfddf xf];\ jf k| u ltzLn nf] s tGqjfbLx?b] l v ;~rfnsx? lhDd]jf/ x'g' kb}g{ < pgLx? leGgtfx? x'g ;S5g\, ToxfF ax;sf ljifo pGgt gofF ljrf/ / cfˆgf] Snf;sf]
lgisif{ lgsfNg] Pp6f tl/sf klg xf] . sDo'lg:6sf] gfddf eP klg . o;f] x'gd' f sDo'lgi6x?n] u/]sf ;+3if{x?nfO{ klg lhDd]jf/ x'gk} 5{ . o;sf] ;dfwfg s;/L x'g ;S5g, /fhgLlts nfOgdf cGt/x? cfwf/df dfq} ;+ej 5 .
cyjf of] ;xL / unt s] xf] eGg] s'/f sf+u;] | sf] a9L bf]if 5 . sf+u;] | k|ultzLn hf]8/] x]gk'{ 5{ . Tolt dfq xf]Og dhb'/, ug]{ ;femf b[li6sf]0f h?/L 5 . ha;Dd x'g;S5g\ . t/ Tof] b'Zdg xf]Og . ljZj qmflGt eg] s f] ;fdflhs
5'6o\ fpg] s;L klg xf] . ax;df p7fg x'g ;s]g . sDo'lgi6x¿ klg sDo'lgi6 ls;fg, dWodju{ / b]zeQmx?n] u/]sf] bnfn k'h F Ljfb / o;sf] k|0ffnL /xG5 sDo'lgi6 cfGbf]ng / g]kfndf klg kf6L{ cfjZostfdf ug]{ lrh xf] . Tof]
ePsf ljrf/ / ts{x? sltko u|x0fLo h:tf x'g\ ;s]gg\ . olb sf]xL ;Rrf ;+3if{sf] kl/0ffd klg xf] )^@÷)^# sf] ta;Dd ;d:ofsf] ;dfwfg xf]Og ls leqsf ax;x? ljrf/ s]lGb|teGbf klg k':tfGt/0f ug]{ s'/f xf]Og . dfcf], n]lgg,
5g\, sltko dgfgLo / sltko ts{x? sDo'lg:6 x'g] lalQs} t Tof] qmflGtsf/L cfGbf]ng . o;df g]kfnsf sDo'lgi6x? cem 8/nfUbf ;d:ofx? k}bf x'g5 ] g\ . kb s]lGb|t / k|lt:7f s]lGb|t eof] . To;}sf] dfS;{ s;}sf] ;dodf klg ;fdflhs
ljdz{ ug{ nfossf klg 5g\ . tyf hgtfsf] kIfw/ e}xfN5 . oxfF t / dfcf]jfbLx?n] ;dLIff ug{k' g]{ s'/f s] o'qm]g cfkm}dF f ljsl;t b]z xf] . cfwf/df km'6 / ljefhg cfpg yfn]kl5 qmflGt k':tfGt/0f ePsf] lyPg / 5}g .
cGt/lqmofsf] cfhsf] h'g ljifo 5, nf]stGqjfbL eGg]x¿ klg ab\gfd / xf] eg] Tof] a]nf hgtfnfO{ ;Qf;Lg cfly{s ;"rsx?÷ljsf;sf] :t/ /fd|} sDo'lg:6 kf6L{x?aLrsf] ;+3if{ t To;}n] xfdLn] clxn]sf] Joj:yf / g]tT[ jsf]
of] s'g} Pp6f kf6f] dfq} eGbf klg xfdL sDo'lg:6 eGg]x¿ klg abgfd eof}F . agfpg ;lsog . Tof] ;+efjgf k|jn g} ePsf] b]z xf] . clxn] p;sf pTkfbgsf u}//fhgLlts k|sf/sf] x'g] e}xfNof] . cfu|x, ljsNk lbg'k5{ .
;du|tfdf cfwfl/t 5 . b]zsf] cfhsf] cem kl5Nnf] ;dodf t emg\ /fhgLlt lyof] . Tof] a]nf hgtfnfO{ ;Qfdf NofP/ s]xL s]Gb|x? 5g\ . To;nfO{ /l;ofn] cfˆgf] k"jf{ux| / jbnfefjsf] l;sf/ eof] g]kfnsf] -g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf k|jQmf
;+s6 / ;dfwfgsf ljifodf s'/fsfgL eg]s} ;Qf / :jfy{sf nflu xf] eg] a'leFmb}5 . b]znfO{ d'Qm ug]{ ;+efjgf lyof] . olb lgoGq0fdf lnO;s]sf] 5 . () sf] sDo'lgi6 cfGbf]ng . To;sf/0f ;j{ky| d k|sf08 ;L åf/f @)*) df3 !# ut]
ug]{ eg]sf] cfkm}dF f ;du| ljifo xf] . of] ;Qf / :jfy{sf nflu b]znfO{ bfp xfGg], o;lj?b if8\oGq eP hgtfnfO{ ljb|fx] sf] bzskl5sf] cd]l/sL w'j| / kl5Nnf] t sDo'lgi6x? eg]sf cfˆg} dfG5]x? sf7df8f}dF f cfof]lht æjt{dfg ;+s6 /
cfkm}dF f 7"nf] ljifo xf] . o; ljifodf ljrf/ ljb]zLx?;Fu ;f}bfafhL ug]{ k|jl[ Q a9\b} clkn ug{ ;lsg] l:ylt lyof] . o;af/] ljZj zlQm;Gt'ngdf cfO/x]sf] x]/km]/ x'g eGg] b[li6sf]0f agfpg k¥of] . b[li6sf]0f ;dfwfg ljifosÆ cGt/lqmofdf JoQm
JoQm ug]{ ;a} ;fyLx¿df Pp6f ljifodf uPsf] 5 . ;Qfdf k'lu;s]kl5 /fhgLlt uDeL/ ;ldIff h?/L 5 . kl5sf] kl/0ffdsf sf/0f pTkGg l:ylt abNg k¥of] . clg ;xsfo{ ug{ ;lsG5– dGtJosf] z]/jxfb'/ ljZjsdf{åf/f
;dfgtf 5 . Tof] eg]sf] b]z Oltxf;d} zlQmsf] b'?kof]u ug]{ k|jl[ t 5 . ;+;bLo xfdLn] ljutdf n8fO{ n8\bf Psflt/ x]bf{ g]kfnsf] l:ylt s] x'bF } 5, stf hfFb5} ;lsGg ax; u/f}F . ;xsfo{ ug{ g;Sb}df ;Dkflbt ;fdu|L ;fGble{s ePsf]n]
;jf{lwt ;+s6df 5 eGg] s'/f xf] . of] /fhgLltdf of] ;d:of 5 t/ ;a} /fhgLlt ;fdGtjfb / /fhtGq lyof] eg] csf]l{ t/ ljrf/ ug{k' g]{ a]nfcfPsf] 5 . xfdLn] of] csf]n{ fO{ b'Zdgsf] leQfdf lsg ws]Ng] < k|sfzg ul/Psf] xf] _
;xL s'/f xf] . of] s'/f t clxn] /fhgLlts Joj:yfdf o:t} x'G5 eGg] xf]Og eg]/ ;+;bLo k|ltlqmofjfb lyof] . xfdL tL ljifodf Wofg lbg ;s]gf} eg] g]kfn blIf0f
ljZn]ifs / lj1x¿n] dfq} xf]Og ;fdfGo
gful/sx?n] klg eGg yfn]sf 5g\ . b]zsf]
ljifonfO{ xfdLn] :ki6 kfg{k' 5{ .
g]kfndf ;+;bLo /fhgLlt b]z /
b'js} f lj?4 n8]sf lyof}F . /fhtGqfTds
;+;bLo Joj:yfsf lj?4 n8]sf lyof}F .
Plzofsf] o'qm]g agfOb}5 . To;sf nflu
Pdl;;L xf], To;]sf nflu O08f]
clvn -qmflGtsf/L_ k"jL{ alb{ofsf] cWoIfdf sf]lknf
cfhsf] cj:yf gful/ssf] hLjgdf JoQm
eO/x]sf]n] klg ;a}n] b]z ;+s6df 5
hgtf lj?4 qmfOd ug]{ 7fpFdf kl/0ft
eof] . h;sf] df/df hgtf / b]z
t/, k|0ffnL hgtfsf] agfpg ;lsog .
q'l6 g} s] eof] eg] hgtf ;Qf;Lg ePg
Kofl;l/kms :6«f6]hL agfOPsf] xf] . lsgls
clxn]sf] ljZjsf gofF zlQm / k'/fgf
;L / klZrd alb{ofsf] cWoIfdf ;+uLtf ;L
elg/x]sf 5g . b]z ;+s6k"0f{ cj:yfdf kl//x]sf] 5 . j}rfl/s ¿kdf klg ;+;bLo a? csf]{ ju{ zlQmdf cfof] . o:tf] ju{ zlQmx?sf] 6;nn] Tof] kl/l:ylt aGb}5 . sf7df8f}F . clvn -qmflGtsf/L_ k"jL{ / klZrd alb{ofsf] ;+oQ ' m @! cf}+
5 eGg] s'/f ca ;a}n] :jLsfg]{ l:ylt /fhgLltdf lgs} 7"nf] ljrng b]lvFb5 } . ;Qfdf cfof] ls /ftf/ft bnfn ju{ g]kfnnfO{ cd]l/sf jf rLg s;sf] lhNnf ;Dd]ngn] sf]lknf ;Lsf] cWoIftfdf #! ;b:oLo k"jL{ / ;+uLtf ;Lsf]
5 . of] cfd ;xdltsf] ljifo h:tf] eof] . x'gtM cS6f]a/ qmflGtsf] ;dodf zlQmzfnL x'g] l:ylt eP/ uof] . dfS;{jfb lgoGq0fdf /fVg] eGg] bfpk]r rln/x]sf] cWoIftfdf #% ;b:oLo klZrd lhNnfdf gofF sfo{;ldlt lgjf{lrt u/]sf] 5 .
t/ ca xfdLn] b]zdf lsg ;+s6 pTkGg n]lng;d]t ;+;bdf hfg'ePsf] lyof] . jf ;dfh lj1fgdf /fhg}lts ?kdf 5 . h]nG] :sLn] oxL s'/f ghfGbf o'qm]g …g]kfnL laz]iftfsf] ;dfhjfbsf nflu xfd|f] cfGbf]ng, k'h F LjfbL lzIff k|0ffnLsf
eof] / o;sf] ;xL pkrf/ s] x'g;S5 ;+;b\df hfg] lalQs} ;+;bjfbL e}xfNg] / s;/L nfdf] ;do;Dd b'O6f af6f] of] xfnt k'us ] f] xf] . g]kfndf klg lj?4, lgMz'Ns / j}1flgs lzIff k|flKtsf nflu @!cf}+ lhNnf ;Dd]ngÚ eGg] d"n
eGg] lgrf]8 lgsfNg' /fli6«o /fhgLlt / ghfFbd} f qmflGtsf/L klg eOb}g . n]lgg x'g;S5 < /fhgLltdf ls t j'hj' { f nfOg zf;sx?n] of] s'/f ;dod} ljrf/ gug]{ gf/f;lxt k"jL{ jlb{of / klZrd alb{of lhNnfsf] lhNnf ;Dd]ng ;+oQ ' m ?kdf
b]zsf nflu h?/L ;jfn xf] . b]z / qmflGtsf lglDt b'dfdf uPsf]n] pgL x'G5, ls t >lds ju{sf] nfOg x'G5 . xf] eg] o'qm]gsf] l:ylt x'g5 ] . b]z / ;DkGg ub}{ cnu–cnu sfo{;ldlt lgjf{lrt ul/Psf] xf] .
;dfhsf nflu lg/Gt/ ;+3if{ / of]ubfg ;+;bjfbL ePgg\ . g]kfnsf sDo'lg:6x¿ ls ;Qf j'hj'{ fsf] x'G5 ls t >lds hgtfnfO{ of] vt/faf6 arfpg g]kfnsf ;Dd]ngsf k|dv ' cltly ;+ud ;Ln] ;Dd]ngsf] pb\3f6g ;qnfO{ ;Daf]wg
ul//x]sf kf6L{sf g]tfx?sf] nflu of] h?/L cfˆgf] hgjfb / ;dfhjfbsf] p2]Zo hgtfsf] ;Qf x'G5 . jLrdf s'g} o:tf] sDo'lg:6x?n] kxn lng'k5{ . ub}{ ;dfhjfbL ;Qf Nofpg] cleofgdf ljBfyL{sf] dxTjk"0f{ lhDd]jf/L x'g]
5 . o;af/]df b]zsf ;a} cy{zf:qL, 5f]8/] ;+;bjfbdf uPkl5 pgLx? abgfd ;+o'Qm ;Qf eP5 eg] klg Tof] bnfn k'h F Ljfb xfd|f] ;f/f ;d:ofsf] atfP . pgn] j}1flgs tyf Jojxfl/ lgMz'Ns lzIff k|flKtsf nflu km]l/ klg
;fdflhs, sfo{stf{, a'l4hLla / b]znfO{ 5g\ . Pdfn]n] ;a}eGbf a9L q'l6 u/]sf] ;+qmd0fsfnLg dfq} x'G5 . s]Gb| xf] . of] lgs} gflËPsf] klg 5 . ;+3if{sf] ljsNk gePsf] atfP . pgn] j'h{'jfx?n] ljBfyL{ ;+u7gnfO{ bnfn
dfof ug]x{ ¿n] uDeL/ 9+un] ;f]Rg] a]nf 7fpF g} Tof] xf] . )^@÷)^# kl5 dfcf]jfbLn] n] l ggn] t ;dfhjfb g} n]lggn] Ps k6s s:tf] j]nf b]zdf ;Qfsf] e¥ofª\ ag]sf] rrf{ ub}{ qmflGtsf/L ljBfyL{ ;+u7gn] ;r]t lab|f]xsf]
cfPsf] 5 . u/]sf] sdhf]/L klg ToxL g} xf] . ;+qmd0fsfnLg Joj:yf xf] eg]sf lyP . ljb|fx] x'G5 / ;Qf klN6G5 eGg] s'/fsf] g]tT[ j ug{' kg]{ atfP .
b]zsf] kl/l:yltnfO{ xfdLn] j:t'ut ha sDo'lgi6 kf6L{df ax; x'G5, ToxfF k'h F Lklt ju{n] lhTg] ls ;j{xf/f ljZn]if0f ub}{ zf;sx? k'/fg} 9+un] ;Qf ;Dd]ngsf ljz]if cltly s]Gb|Lo sfof{no ;b:o tyf klZrd sdf08
¿kdf x]gk' { 5{ . dfG5]sf] dgf]ut rfxgf / ;xL / untsf aLrdf ax; x'G5, o:tf] ju{n] lhTg] s'/fsf] km};nf ePsf] x'bF g} ;~rfng ug{ c;dy{ x'g' / hgtfx? OGrfh{ aa/hË ;L z}lIfs ljs[lQ / lj;+ult lj?4 ;8s af3sf ¿kdf
OR5fn] dfq} b]z rNg ;Sb}g . clxn]sf] j]nf ;r]t dflg;x?n] dfq} s] ;xL / s] ;d]t eg]sf lyP . dfcf]n] ;d]t gofF pgLx?sf] zf;gdf j:g g;Sg'÷c;dy{ :yflkt clvn qmflGtsf/L ljBfyL{sf] xslxtsf nflu ;b}j ;+3if{df /x]sf]
ljZjsf] rl/q x]of}{ eg]klg ljutdf unt eg] / 5' 6 \ o fpF 5 g\ t/ hgjfb ;+qmd0fsfnLg x'G5 ;dfhjfbdf x'g' jf oL b'O{ kl/l:ylt x'g' g} lab|fx] sf] atfP . pgn] pRr lzIffnfO{ ;j{;'ne / Jojxfl/s agfpg'kg]{ / ljBfno
k|lt:kwf{Tds cj:yfdf /x]sf] zlQm cfddfG5]x?nfO{ s] ;xL / s] unt eGg] hfgsf nflu eGg' ePsf] lyof] . j:t'ut cfwf/ x'G5 eg]sf lyP . lzIff lgMz'Ns / l;kd'ns agfpg'kg]{ atfP .
;lds/0f clxn] b'ZdgLk"0f{ cj:yfdf 5'6o\ fpg ufx|f] x'G5 . u0ftGq kl5 ePsf xfdLn] )$^ jl/kl/ klg ;+;bLo g]kfndf clxn] To:t} l:ylt 5 . csf]l{ t/ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf alb{of OGrfh{ lxdlzv/ ;Ln]
ablng vf]Hb}5 . o'qm]g–?;, Kn]:6fOg – /fhgLlts ax;df s] ;xL lyof] / s] Joj:yf hglj/f]wL Joj:yf xf] eg]s} lyof}F . ;+s6 klg 8/nfUbf] 5 . o;sf] ;dfwfgsf lzIffnfO{ clgjfo{ >d / pTkfbg;Fu hf]8\g'kg]{ atfpFb} >ddf xLgtfaf]w
Oh/fon / O/fg –kfls:tfg o'2;Dd q'l6 lyof] eGg] s'/f Ps k6s km]l/ 5n{ª Tof] s'/f clxn] klg ;To xf] . /fhtGq lglDt xfdLn] clxn] ;f]Rg] a]nf cfPsf] xf]Og uf}/j ug]{ lzIff k|0ffnL cfjZos /x]sf] atfP . s]Gb|Lo ;b:o gf/fo0f
cfpFbf Tof] l:ylt yk :ki6 ePsf] 5 . ePsf] 5 . cfˆgf] /fhgLlt 5f]8g\ ] / x6] / To;kl5 cfPsf] ;+ ; bLo 5 . xfdL sDo'lg:6n] ;f]Rg], l8:sif{ ug]{ / ;Ln] /fi6«nfO{ cfjZos kbf{ ;+3if{ ug]{ hgzlQm pTkfbg ug{'kg]{ atfP .
of] s'/fnfO{ klg xfdLn] Wofg lbg}k5{ . a'hj'{ f /fhgLltdf hfg] s'/f g} g]kfnsf] nf]stGqnfO{ 8]lG6ª–k]lG6ª ub}d{ f x'gj] fnf lgisif{ lgsfNg] ToxfF xf] . o;df yk 5nkmn g]skfsf s]Gb|Lo k|ltlglw ;ldlt ;b:o tyf k"jL{ lhNnf ;]qm]6/L ;+lug
csf]l{ t/ xfdLn] b]zleqsf] kl/l:ylt / sDo'lg:6 cfGbf]ngsf] d'Vo q'l6 klg xf] . lyPg . ;+;bLo Joj:yfn] k|ltlglwTj klg ub}{ hfpm eGg] xf] . ;L, klZrd lhNnf ;]qm]6/L /fd ;L, >lds ;d'bfo df]rf{ g]kfnsf Ao"/f]
cGt/la/f]wnfO{ klg j:t';u+ t ¿kdf of] g} k|dv ' ;d:of klg xf] . bnfn k'h F Ljfbsf] u/]sf] lyof] . o;n] o:tf] a]nf sDo'lg:6x?, k|ultzLn ;+of]hs andfg ;L, dfcf]jfbL s]Gb| lgs6 clvn qmflGtsf/Lsf] s]Gb|Lo
x]gk' { 5{ . xfd|f algagfp wf/0ffaf6 x]//] )^@÷)^# ;fndf g} g]kfndf >lds g]kfnsf >lds hgtf, ;fdflhs ?kdf nf]stGqjfbL / b]zeQmx?n] l7s 9+un] ;b:o tyf alb{of OGrfh{ /]zd clwsf/L, aaO{ SofDk;sf lzIfs l;4/fh
x'bF g} . xfdLn] klxn] h] elg/x]sf lyof} ju{ klxnf] k6s zlQmzfnL ePsf] lyof] . lje]bdf k/]sf ;fd'bfosf] k|ltlglwTj u/]sf] ;f]Rg ;s]gg\ eg] b]znfO{ vt/faf6 pkfWofo nufotsf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .
kl/l:yltsf] ljZn]if0fsf ;Gbe{df, ca klg o;sf] cy{ g]kfnsf] sDo'lgi6 cfGbf]ng lyPg . o;n] b]zsf] klg k|ltlglwTj u/]sf] arfpg ;lsGg . clxn] ljBdfg Joj:yf blIf0f s0ff{nL Ao'/f] OGrfh{ xl/ ;L sf] cWoIftfdf ;DkGg ;Dd]ngsf] ;+rfng
ToxL elg/xg'k5{ eGg] xf]Og . To;/L ;f]Rg] zlQmzfnL lyof] eGg xf] . g]kfnsf lyPg . o;sf] rl/q g} b]zlj/f]wL / l7s 5 eg]/ zf;sx?n] klg jsfnt ;+u7gsf s]Gb|Lo ;b:o tyf lhNnf OGrfh{ l8NnL ;L n] u/]sf lyP .
4 @)*) ;fn df3 @! ut] cfOtaf/

;xsf/L sf08df d'l5Psf /lj nfld5fg]dfly 5fglag ug{ cfn6fn lsg <
l;s] /fpt g]t[Tjsf] hgdt pgnfO{ ;f]wk'5sf lglDt af]nfPsf] ;j{;fwf/0fn] cfz+sf ug{' :jfefljs} ub}{ 5tf5'Nn ePsf] 5 . hgtf kLl8t 5g\ . ltgs} k};f hxFfklg hLaL /fO{;Fu} b]lvGy]+ .
kf6Ln] ;/sf/nfO{ lbPsf] ;dy{g 5}g\ . kLl8t artstf{ ;LcfO{aLnfO{ xf] . cGo kf6L{sf] of]hgf klg oxL g} pgsf] gfdaf6 Uofn] S ;L ;xsf/Ldf 8' a ] s f] 5 . pgLx? 6]lnlehg vf]Nbf pgL g} k|aGw
lkmtf{ lng] b]lvPsf] 5 . hgdt ;f]W5g\, …/lj nfld5fg] e"k" u[xdGqL 5 . Pdfn] cWoIf s]kL zdf{ cf]nL, 6]lnlehgsf] vftfdf /sd 6«fG;km/ nfld5fg]sf] kIfdf ca ;8sdf lgb]z{ s lyP . To;kl5 km'Q nfP/
aflxl/g] ePkl5 k|wfgdGqL k'iksdn eP/ 8/fPsf] xf] ls lhNnf–lhNnfaf6 sf+u|];sf ;efklt z]/axfb'/ b]pjf ePsf] va/x? klg aflxl//x]sf] 5 . cfpFbg} g\ . @)%* ;fndf dfcf]jfbLsf] /fhgLltdf k|jz ] ul/xfn] . g]tfx?n]
bfxfn …k|r08Ú n] /fli6«o :jtGq kmfOn dufP/ gf}6+sL b]vfPsf] <Ú klg pgnfO{ hf]ufpg'kg]{ kIfdf pgnfO{ ef]6 lbg]x?nfO{ clxn] lgs} hgo'4 rln/x]sf] lyof] . pgL cfkm\gf] s]xL gu/]sf] elg hgtfn] u'gf;f]
kf6L{nfO{ ;/sf/df Nofpg] sf]l;z e'6fgL z/0ffyL{ sf08df d'ns ' sf pRr b]lvG5g\ . pgL;Fu ePsf] @! ;L6n] k5' t f] nfu] s f] cj:yf 5 . HofgnfO{ vt/f x'g] eGb} cd]l/sf ul//x]sf] a]nf pgn] klg …df}sfdf
ul//x]sf 5g\ . k|r08nfO{ ;/sf/ kb:yx? ;dfTbf ;j{ ; fwf/0fn] ;/sf/df hfg ;lsG5 ls < eGg] 6]lnlehgdf lrRofP/ rrf{ sdfPsf k'u] . @)&! ;fndf g]kfn kmls{P . rf}sfÚ xflgxfn]+ . r'gfj lhTg]lalQs}
9Ng] xf]ls eGg] 8/ ePsf] 5 . oBlk, k|x/Lsf] …jfxjfxLÚ ePsf] lyof] . k|x/Ln] bfpk]rdf 5g\ ;a} . k|r08nfO{ s;/L pgL klxn]klg cf/f]kaf6 c5'tf] pgL cfPkl5 sf08afx]s c? s]xL ;/sf/df uP . 5f]6f] ;dosf nflu
/f:jkfsf ;efklt /lj nfld5fg] ;xsf/L sf08 klg To;/L g} ;Qf l6sfpg] < eGg] lrGtf 5 . cGo lyPgg\ . kqsf/ zflnu|fd k'8f;}gLsf] pknlAw xfl;n ePsf] 5}g\ . k'8f;}gL ePklg pkk|wfg / u[xdGqL vfP .
sf08}sf08n] 3]l/Psf JolSt x'g\ . uDeL/tfsf ;fy lng h?/L 5 . cfTdxTof k|s/0fdf kqmfp u/]sf / csf{ Ps 8«fOe/n] Hofg u'dfP . gful/stfsf] d'2fdf km};nf ug]l{ alQs}
slxn] of] sf08 t slxn] Tof] sf08 . hLaL /fO{ ;d"xsf ljleGg ;xsf/Ldf pgn] ;a}nfO{ ;8sdf ptf/] . /, cfk"m k'8f;}gLn] t lrRrfOlrRofO eg] t/ ;a} kb u'dfPsf pgL km]l/ lgjf{lrt
xfn pgLdfly ;xsf/Lsf] artstf{sf] nfld5fg]sf] gfd hf]l8Psf] 5 . ar] . ljleGg ;~rf/dfWodb]lv s;}n] kTofPgg\ . pgsf] 8«fOe/ /flt eP . u[xdGqLsf nflu k'gM bf}8w'k
art lxgfldgfsf] cf/f]k nfu]sf] 5 . pgLlj?4 ph'/L klg kl/;ssf] lnP/ /fhfjfbLx? ;8sdf plqP, 5taf6 n8]/ d/] . t/, ;To s] xf] < z'? eof] . u[x kfP ;/sf/nfO{ ;dy{g
;xsf/L ljefudf klg pgLlj?4 ph'/L cj:yf 5 . t}klg sf/afxL k|lqmofdf pgnfO{ arfP . hasL k'8f;}gLn] 7f]; v'n]sf] 5}g\ . pgn] kfOnfkfOnfdf ug]{, geP ;/sf/af6 aflxl/g] egL
k/]sf] 5 . ljefun] 5fglagsf nflu l9nf;':tL lsg < ;j{;fwf/0f / pRr k|df0f 5f]8]/ uPsf lyP . k|df0f sfg' g sf] wHhL p8fP . bf] x f] / f] bafa lbg yfn] . t/, k|wfgdGqL
;LcfO{aLnfO{ kq n]lv;s]sf] 5 . kb:yx?nfO{ k|x/Ln] ug]{ sf/afxL x'Fbfx'Fb} klg pgL hf]luP . To;kl5 gful/stf, /fxbfgLdf hf]l8P . oBlk, k|r08 u[x glbg] c8fgdf lyP .
ut k' ; @% ut] u[ x dGqL k|lsof leGgleGg b]lvPsf] 5 . klg gful/stf / /fxbfgL sf08, sf/afxL ePg\ . ;kmnn] ph' / L To;sf] emf]sdf pgn] dGqL vfO/x]sf
gf/fo0fsfhL >]i7;lxt a;]sf] e"ld s'g} JolStlj?4 s;}n] ph'/L lbof] u[xdGqL x'Fbf g]kfnLsf] JolStut xfNbfxfNb} pgsf] kb v'l:sof] . cfkm\gf kf6L{sf ;a} ;+f;bnfO{ lkmtf{
;'wf/, ;xsf/L tyf ul/aL lgjf/0f jf eGof] eg] k|x/Ln] ;f]wk'5sf nflu ljj/0f vf]Ng]u/L lghL sDkgL;Fu clg dfq gful/stf lnP . pgsf] af]nfP . pgn] JolStut lx;fan]
dGqfno, ;xsf/L ljefu, ;LcfO{aL af]nfOxfN5 . gq cfkm}F+ ltgsf] 3/ cg';f yfkf ePsf] ;Demf} t fx? aflxl/of] . sf/0fn] lrtjg lgjf{rg If]q gDa/ dfq ;f]R5g\ eGg] t oxFfaf6 k'li6
/ g]kfn k|x/Lsf kbflwsf/Lsf] a}7sn] vf]Hb} k'luxfN5g\ . t/, nfld5fg]sf] kf6L{ nfld5fg]nfO{ e¥ofª agfP/ pgLdfly cf/f]k nfUb} uof], pgn] @ df b'Ok{ 6s lgjf{rg u/fpg'k¥of] . ePsf] 5 . clxn] ;xsf/Lsf] sf08df
nfld5fg] s f] gfd hf] l 8Psf] xsdf t 5'§} cj:yf b]lvPsf] 5 . ;Qfdf hfg] of]hgfdf 5g\ . h;sf] c?dfly lxnf] 5\ofk]/ cfk"m hf]luFb} hgtfn] lt/]sf] s/ ;j{:j eof] . d'l5Psf pgLdfly 5fglag x'g}k5{ .
;xsf/Lpk/ 5fglag ug]{ lgZsif{ pgLdfly 5fglag x'gk' g]{ elg kLl8t df/df ;xsf/L kLl8t k/]sf 5g\ . uP . 6]lnlehgaf6 /fhgLlttkm{ l;w} hgtfn] kfPsf] b' M v 5' § } 5 . ;j{;fwf/0fn] vfO{gvfO{ art
lgsfn]sf] lyof] . l;Gw'nLsf o'j/fh artstf{ b ] l v lnP/ /fhgLlts ;Qfsf] v]ndf pgLx?sf] ;d:of xfDkmfn]sf nfld5fg]nfO{ ca hf]ufpg lrtjgsf hgtfn] km]l/ lgjf{lrt u/]/ u/] s f] /sd lxgfldgf ug] { 5' 6
;kmnn] ljefub] l v ;+ ; b bn;Ddn] dfu ul//x] s f 5g\ . bafpg vf]lhPsf] 5 . kLl8tx? eg] sf]xL 5}g\ . Go"h @$ 5f]8/] Uofn]S;L k7fP . clxn] km]l/ ;xsf/L sf08df s;}nfO{ 5}g\ . nfld5fg] dfq xf]Og\,
;lrjfno;Dd ph'/L btf{ u/]sf ;/f]sf/jfnf lgsfodf ph'/L klg ;LcfO{aLn] slxn] sf/afxL cl3 vf]n] . Uofn]S;L aGb eO;s]sf] 5 . hf]l8Psf 5g\ . cfkm}F+ sf08}sf08n] hlt klg ;xsf/L sf08df
5g\ . pgn] ljefudf nfld5fg]dfly kl/;s]sf] 5 . ;/f]sf/jfnf lgsfon] a9fpF5 < eg]/ s'/]/ a;]sf 5g\ . ToxfF s f kqsf/n] tna gkfP/ 3]l/Psf] JolStn] b]z agfpF5 < pgL d'l5Psf 5g\, pgLx?dfly wdfwd
5fglag / sf/afxL ug{ dfu u/]sf 5fglagsf nflu ;DalGwt lgsfonfO{ pgnfO{ ;f]wk'5sf nflu;d]t xl/lahf]u 5 . eGg] u5{g,\ …d b]z agfpgsf nflu sf/afxL x' g ' k 5{ . artstf{ x ?
5g\ . otf, ;lrjfnodf btf{ u/]sf] kq klg n]lv;s]sf] 5 . t/, k|x/Ln] gaf]nfPkl5 artstf{x? tgfjdf otf, pgnfO{ /fhfjfbLx?nfO{ cd]l/sf 5f]8]/ cfPsf] .Ú t/, pgL ;fx| } tgfjdf 5g\ . o;nfO{
ph'/Ldf ;f+;b kbaf6 x6fpg dfu s'g} …PS;gÚ g} lnPsf] b]lvFb}g\ . 5g\ . nfld5fg] eg] cGodfly lxnf] ;xof]u ub}g{ g\ . cfkm\g} kf6L{ vf]ns
] f g]kfnnfO{ n'6L vfg] ef8f] agfpg ;/sf/n] uDeL/tf ;fy lng'k5{ .
ul/Psf] 5 . cl3Nnf] ;ftfsf] nfld5fg]dfly sf/afxL ga9fpg'sf] 5\ofk]/ cfk"m plDsg] k|oTg ul//x]sf 5g\ . nfld5fg] s f] ;dy{ g sf cfPsf] t clxn];Dd k|i6} ePsf] 5 . ;xsf/Lx?n] w] / } n fO{ …3/ g 3f6Ú
cfOtaf/ nfld5fg] n fO{ af] n fP/ k5fl8 k|wfgdGqL k|r08sf] xft xf]ls 5g\ . s]xL dlxgfcl3 pgn] u[xdGqL Tolta]nf lrtjgsf hgtf ;8sdf sfg'g yfxf kfOkfO{ a'em\ krfPem}+ ug]{ sf] agfOlbPsf] 5 . ;xsf/Ldf
;f] w k' 5 ug{ ' elg ljefun] eGg] cfz+sf ;j{;fwf/0fn] u/]sf 5g\ . >]i7dfly cfk"mnfO{ km;fpg vf]]h]sf] cfPsf lyP . nfld5fg]nfO{ 5'6fpg clg hjfkmdf dnfO{ yfx} ePg\ eGg] . nfvf} + artstf{ s f] c/\ a f} + ?k} o fF
;LcfO{aLnfO{ kq n]v]sf] 5 . pgnfO{ ;/sf/df NofP/ ;Qf cf/f]k nufPsf lyP . hasL pgn] lrtjgsf hgtf hf]8tf]8sf ;fy Uofn]S;L 6]lnlehg vf]Nbfsf km;]sf] 5 . ;/sf/n] Wofg tTsfn
oBlk, ;LcfO{ a Ln] xfn;Dd l6sfpg] v]ndf k|r08 b]lvPsfn] u/]sf st{'tx? clxn] Pskl5 csf]{ nfu]sf lyP . clxn] t lrtjgs} xtf{stf{ t nfld5fg] klg lyP . pgL o;tkm{ s] l Gb| t x' g h?/L 5 .

] df3 @% ut]bl] v ljQLo ;+:yf lagf g} cgnfOg shf{ lng]÷lbg] Joj:yf Û


Sofg OGkmf]6s
sf7df8f}F . Sofg OGkmf]6]s df3 Ph' s ] z g kmfp08] z g, 8fod08 x'g b]zleqaf6 ;~rf/ tyf ;"rgf sf7df8f}F . g]kfn /fi6« a}s+ n] a}s
+ aLrsf] ;dembf/L eO n]gb]g x'g5 ] . alnof] ;'k/Lj]If0fsf] cfjZostf
@% b]lv df3 @( ut];Dd sf7df8f}s F f] :kf]G;/df g]kfn 6]lnsd tyf uf]N8 k|ljlw dGqfno, ;"rgf k|ljlw ljefu, tyf ljQLo ;+:yfsf] ;xeflutf ljgf o;/L x'g] n]gb]g s] s:tf] p2]Zosf x' G 5 . g] k fnsf] ;Gbe{ d f pQm
e[s6' Ld08kdf x'g] ePsf] 5 . sDo'6/ :kf]G;/x¿df OGkmf] 8]enk;{ / ds{G6fOn g]kfn b"/;~rf/ k|flws/0f, g]kfn pBf]u shf{ lng÷lbg ;lsg] cgnfOg nflu ug{ ;lsg] eGg] ljifdf s]Gb|Lo cgnfOg Kn]6kmd{af6 shf{ lng rfxg]
Pzf]l;P;g g]kfn -Sofg_ laxLaf/ clkm; l;i6d k|fln /x]sf 5g\ . jfl0fHo dxf;+3, g]kfn r]Da/ ckm Kn]6kmd{sf] Joj:yf ug]{ ePsf] 5 . a}+sn] tf]Sg]5 . To;sf ;fy} lk6'kL JolQmsf] ;"rgf kof{Kt pknAw gx'g]
kqsf/ ;Dd] n g u/L d] n faf/] o:t} l;Ne/ :kf]G;/x¿df cg{ sd;{, g]kfn pBf]u kl/;+3, ;'la;' a}s
+ n] klxnf] r/0fdf …lko/ 6' lko/ - / qmfp8 km08Lªsf df]8]nx¿ ;d]t x'Fbf hf]lvd x'g ;Sg] s]Gb|Lo a}+ssf]
hfgsf/L u/fPsf] xf] . Sofgsf l;Ssf -cglnld6]8 6]Sgf]nf]hL_, OG;];G] 6 nufotsf ;+:yfn] ;xof]u u/]sf 5g\ . lk6'kL_ NoflG8ªÚ / …qmfp8 km08LªÚ to u/L a}s + tyf ljQLo ;+:yfsf] cWoogn] b]vfPsf] 5 . o:tf] ljQLo
dxf;lrj lr/~hLjL clwsf/Ln] /]g k|fln, lxdsd÷Pg6]s / kLPgjO{ d]nfsf] l6s]6 O;]jfdfkm{t\ sf6\g] sf] nflu k|lqmof cl3 a9fpg cfjZos ;xeflutf ljgf nufgL h'6fpg] dWo:ytf ;~rfngsf nflu lgodg
cfof]hgf ug]{ d'n'ss} 7"nf] ;"rgf /x]sf 5g\ . k|bz{gLsf] l6s]l6ª kf6{g/df ;lsg]5 h;cGtu{t ;j{;fwf/0fsf cWoog ;s]/ 5nkmn cl3 a9fPsf] j}slNks ljQLo dWo:ytf ljsf; ug{ 9fF r f tof/ ug{ ' kg] { cWoogn]
k|ljlw;DaGwL k|bz{gL Sofg OGkmf]6s] O–;]jf k|fln, OG6/g]6 kf6{g/df l8z nflu ?= !)) / ljBfyL{sf nflu ¿=%) xf] . a}s
+ n] ljQLo dWo:ytfdf nfUg] vf]h]sf] a}+sn] hgfPsf] 5 . pQm cf}FNofPsf] 5 . ;fy} o:tf] vfnsf]
vr{ s6f}tL ug]{ tyf k|ljlwdf cfwfl/t Kn]6kmd{ dfkm{t\ OlSj6L nufgL, shf{ ljQLo sf/f] a f/df 7uL, ;DklQ
ljZjsf] kl5Nnf] cEof;nfO{ cg';/0f tyf cg'bfg ;+sngsf] sfd ug{ z'4Ls/0fsf] hf]lvd klg plQs} x'g]
ug{ vf]hs ] f] xf] . o;df s]Gb|Lo a}s+ n] ;lsg] a}+sn] hgfPsf] 5 . ePsfn] lgofds rgfvf] x'gk' g]{ x'G5 .
lk6'kL / qmfp8 km08Lª sf nflu 5'§} a}s
+ sf] cWoog k|ltj]bg cg';f/ o;sf nflu lgofdsn] nufgLstf{sf
Kn]6kmd{ tof/ ug]5 { . lk6'kL NoflG8ª g]kfnsf nflu gofF nflu / C0fLsf nflu ;Ldf tf]Sg'kg]{
pQm cgnfOg Kn]6kmd{ dfkm{t\ xf] . o:tf] Kn]6kmd{ ;~rfngsf nflu x'G5 eg] k'h
F L cfjZostfsf] ljifodf
nufgL ug{ rfxg] / nufgL lng rfxg] k|efjsf/L lgodg tyf cg'udg / lgb]z{ g lbg'kg]{ x'G5 .

@@ j6f lgdf{0f sDkgL sfnf] ;"rLdf


sf7df8f} F . k| w fgdGqL tyf k/]sf] 5 . of] sDkgLnfO{ ;8s l8lehg o;}u/L ;8s l8lehg bdf}nLsf]
dlGqkl/ifb\sf] sfof{no cGtu{tsf] sfof{no e/tk'/n] sfnf];r " Ldf /fVg l;kmfl/;df ;'/G] b|/fh l/hfn d'Vo JolQm
;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{non] l;kmfl/; u/]sf] lyof] . ePsf] b]jL /d0f sG:6«S;g sDkgLnfO{
sfo{;Dkfbg /fd|f] gePsf @@ lgdf{0f o;}u/L s0f{axfb'/ v8\sf d'Vo JolQm ;f9] @ jif{ sfnf];r " Ldf /flvPsf] 5 .
Joj;foLx?nfO{ sfnf];r " Ldf /fv]sf] 5 . ePsf] h]s] laN8;{, sf]xnk'/–!! afFs] klg ;8s l8lehg bdf}nLs} l;kmfl/;df
tL lgdf{0f Joj;foLx? # b]lv ! jif{ cjlwsf tLg jif{sf nflu sfnf];r " Ldf k/]sf] 5 . v8\ub]jL sG:6«S; aGbLk'/nfO{ b'O{ jif{
@)@$ sf] tof/L clGtd r/0fdf ldl8of k|fln, OGgf]e;] g kf6{g/df P*/]; ?k}ofF z'Ns tf]lsPsf] 5 . nflu sfnf];r " Ldf k/]sf 5g\ . sfnf];r" Ldf of] sDkgLnfO{ sfnf];r " Ldf /fVg cfGtl/s sfnf];r " Ldf /flvPsf] 5 . o;sf] d'Vo
k'us
] f] atfpFb} eg]– …Sofg OGkmf]6s
] df u|fkm g]kfn k|fln, OG:of/]G; kf6{g/df o;jif{ Sofg OGkmf]6s ] df g]kfnd} k/]sfx? sfnf];r " Ldf /flvPsf] cjlwe/ dfldnf tyf sfg'g dGqfno wgu9Ln] JolQm l8naxfb'/ u'?ª 5g\ .
;"rgf ;~rf/ k|ljlw If]qsf lelqPsf cfO{hLcfO{ K?8]lG;on OG:of]/G] ; k|fln, ljsf; ul/Psf] h]g/] l] 6e PcfO{ l;i6d ;fj{hlgs lgsfosf] s'g} klg vl/b l;kmfl/; u/]sf] lyof] . tLg jif{ sfnf];r" Ldf o;}u/L bLks uf}td d'Vo JolQm
gjLgtd k|ljlw tyf ;]jfsf] ljz]if 6«l] gª kf6{g/df a|f8] j] OGkmf]l;; k|fln, …sfG5LÚ /f] a f] 6 sf] a] 6 f ;+ : s/0f sf/afxLdf efu lng kfpFbg} g\ . k/]sf cGo lgdf{0f Joj;foLx?df kßf ePsf] uh'/d'vL lgdf{0f sDkgL, Onfd,
k|bz{gL tyf ;/f]sf/jfnfx?aLr uxg l8lh6n l8:Kn] kf6{g/df l8nS; /]l8of] ;fj{hlgs ul/g] cfof]hsn] hgfPsf] sfnf];r " Ldf k/]sfx?df nf]xgL P08 s'df/L zfxL d'Vo JolQm ePsf] zld{nf /fhfaxfb'/ emf d'Vo JolQm ePsf] gj
5nkmn x'g]5 .Ú ;le{;, Ph'sz ] g kf6{gdf kf6g sn]h 5 . ;fy} PgkL;6{ / ;LP;cf/cfO{sf] a|bz{ k|fln e/tk'/ & lrtjg nufot lgdf{0f ;]jf, ;fGgL lqj]0fL–* sflnsf]6 / lgdf{0f laN8;{ k|fln, hgsk'/, :jlKgn
@(cf}F Sofg OGkmf]6s] sf] 6fO6n km/ k|fk] m]zgn :6l8h -kL;LkLP; sn]h_ kxndf ;fOa/ ;] S o' / L6L x] N k 5g\ . vf]klglw nf]xgL, z+s/ k|;fb nf]xgL cf]d uf}/Lz+s/ OGkmf:6«Sr/ k|fln sLlt{k/' kf}8n] d'Vo JolQm ePsf] P;=la=Pd=
:kf]G;/df P; kfj/ aLkLO{ k|fln /x]sf] /x]sf 5g\ . 8]:s;d]t ;~rfng ul/g] Sofg / n]vlglw nf]xgL d'Vo JolQm ePsf] of] 5g\ . cf]d uf}/Lz+s/sf] d'Vo JolQm OlGhlgol/ª P;f]l;o6\;, sf7df8f}F b'O{
5 eg] Knfl6gd :kf]G;/df n8{a4' k|bz{gLnfO{ ;kmn ?kdf cfof]hgf dxf;+3n] hgfPsf] 5 . sDkgL tLg jif{sf nflu sfnf];r " Ldf dLgaxfb'/ e08f/L 5g\ . jif{sf nflu sfnf];r " Ldf k/]sf 5g\ .
@)*) ;fn df3 @! ut] cfOtaf/ 5

Pd;L;L e"–/fhgLlts d'2f


æs'g} klg bftf b]zsf] j}bl] zs ;xof]usf] k|sl[ t / o;sf /0fgLlts ul/Psf cGt/f{li6«o ;D´f}tf x'g\ t/ to ul/Psf 5g\ . of] P]gsf] bkmf ^)& eGg] e|d af/Daf/ km}nfOPsf] 5 . sltko j[xQ /fli6«o lxtsf] gh/n] x]b{ } cfd /fli6«o
;xof]unfO{ ;f] b]zsf] k//fi6« ;DaGwsf] kIfx¿sf af/]df lj1 ;d"x / /fhgLlts Pd;L;L ;D´f} t f eg] g] k fnsf] df Pdl;;L ;xof]u lng] b]zn] kfngf ;D´f}tf Pp6f cy{df s8f 5g\ . Tof] s] ;xdlt;lxt ;';l" rt / ;'ljrfl/t lg0f{o
cf}hf/sf ?kdf klg a'‰g] ul/G5 . zlQm txdf uDeL/ n]vfhf]vf x'gk' g]{ lyof], ;+ljwfgsf dfGotf ;d]taf6 aflx/ uP/ ug{' kg]{ zt{x¿ :ki6;Fu pNn]v ul/Psf] eg] ljb]zsf PlShd a}s + af6 g]kfnn] ug{k' g]{ b]lvG5 .
/fi6«x¿sf] xsdf t j}bl] zs ;xof]u t/ x'g ;s]g . tby{ a'´fOsf cfwf/df k|rlnt sfg'gsf] alv{nfk x'g] ;D´f}tf 5 . ;f]cg';f/ g]kfnn] ;xL u/]sf] lng] C0fdf ToxL b]zsf pks/0f lsGg' ;Gbe{ ;fdu| L
/fli6«o ;'/Iff gLlt;Fu klg hf]l8Psf] k|s[of cufl8 a9fOof] / ;/sf/n] xf] . To;}n] of] ;D´f}tfnfO{ ;+;baf6 Pdl;;L sDKofS6 ;D´f}tfsf] wf/f #=# kg]{ of b]zsf] 7s]bf/nfO{ 7]Ssf lbg'kg]{ !_ Rose, Sarah, and Franck
df cd]l/sfsf] Pd;L;L P]g @))# sf] zt{ x'G5g\ . ef/t, rLg of cGo ;a} Wiebe. "Defining the
;"o{/fh cfrfo{ bkmf ^)& nfu" x'g] Joj:yf 5 . ;f]
bkmf ^)&df /fhgLlt, cfly{s / ;fdflhs
Joj:yfaf/]sf zt{sf cltl/Qm Pdl;;L
bftfsf] xsdf of] nfu" x'G5 . o:tf zt{n]
ubf{ xfd|f cfof]hgfsf] vr{ s]xL dxFuf]
kg{hfG5 . t/ o:tf Joj;flos zt{;uF
Next Ten Years of the
Millennium Challenge
Corporation." Center for
Pd;L;L ;D´f}tfsf zt{x¿ cd]l/sfsf] ;x>fAbL r'gf}tL kl/of]hgf -Pd;L;L_ P]g @))#sf ;xof]u lng] b]zn] olb 3/]n' of ljb]lz Pd;L;Lsf /fhgLlts / /0fgLlts Global Development .
k|jwfgcg';f/ to ul/Psf 5g\ . of] P]gsf] bkmf ^)& df Pdl;;L ;xof]u lng] b]zn] kfngf ug{' kg]{ u}/;/sf/L ;+:yfx¿nfO{ lgodg of k|sl[ tsf zt{sf] t'ngf ts{;uF t 5}g . Http://Www. Cgdev.Org/
zt{x¿ :ki6;Fu pNn]v ul/Psf] 5 . ;f]cg';f/ g]kfnn] ;xL u/]sf] Pdl;;L sDKofS6 ;D´f}tfsf] wf/f Jojl:yt ug]{ s'g} lgod sfg'g nfu" To:t} c? bftfsf ;D´f}tfdf klg ljb]zL Publication/Ft/Defining-
ug{ vf]Hof] eg] Pd;L;Lsf] Wofgfsif{0f sfg'g nfu" x'g] zt{ 5g\ eGg] ts{ klg n e x t - T e n -
#=# df cd]l/sfsf] Pd;L;L P]g @))# sf] bkmf ^)& nfu" x'g] Joj:yf 5 . ;f] bkmf ^)&df /fhgLlt, x'g] eGg] Joj:yf ;d]t 5 . To;}n] Pd;L;Lsf kIfw/af6 af/Daf/ ;'lgG5 . Ye a r s m i l l e n n i u m -
cfly{s / ;fdflhs Joj:yfaf/]sf zt{sf cltl/Qm Pdl;;L ;xof]u lng] b]zn] olb 3/]n' of ljb]lz Pdl;;L ;+´f}tfsf sltko o:tf a'bF f j} b ] l zs ;xof] u sf ;D´f} t f of Challenge-Corporation,
u}/;/sf/L ;+:yfx¿nfO{ lgodg of Jojl:yt ug]{ s'g} lgod sfg'g nfu" ug{ vf]Hof] eg] Pd;L;Lsf] xfd|f] ;+ljwfgsf] k|fjwfgsf] ;d]t cfof]hgfsf] 7]Ssf–k§f s/f/df s]xL 2016.
Wofgfsif{0f x'g] eGg] Joj:yf ;d]t 5 . To;}n] Pdl;;L ;+´f}tfsf sltko o:tf a'Fbf xfd|f] ;+ljwfgsf] alv{nfkdf 5g\ . jf:tjdf /fhgLlts lglZrt ljifodf ljb]zL sfg'g of @_ Rastriya Prasaran grid
d"No–dfGotfsf ljifox¿ j}b]lzs lgb]l{ zsf nfu" x'g;Sg] g]kfnsf] k|rlnt company limited.
k|fjwfgsf] ;d]t alv{nfkdf 5g\ . jf:tjdf /fhgLlts d"No–dfGotfsf ljifox¿ j}b]lzs ;xof]usf ;xof]usf ;+´f}tfdf zt{sf ¿kdf /flvg' sfg'g d} ePsf] Joj:yf xf] . h:tf] ls "Transmission System
;+´f}tfdf zt{sf ¿kdf /flvg' cToGt} cfklQhgs s'/f xf] . xfdLn] ;a} ldq/fi6«x¿af6 ljsf; ;xof]u cToGt} cfklQhgs s'/f xf] . xfdLn] ;fj{hlgs vl/b P]g @)^# sf] bkmf Development Plan of
lng'kg]{ x'G5 . t/, x/]s bftfn] o:tf ljsf; ;xof]usf ;+´f}tfdf cf–cfˆgf /fhgLlts / ;fdflhs ;a} ldq/fi6«x¿af6 ljsf; ;xof]u ^&n] bftfsf] ;xof]usf cfof]hgfdf Nepal. Page 25," July
d"No–dfGotfsf zt{ /fVg] / xfdLn] o:tf ;+´f}tf ;+;baf6 kfl/t ub}{ hfg] xf] eg] xfdL sxfF k'uf}+nf < lng'kg]{ x'G5 . t/, x/]s bftfn] o:tf ;fj{hlgs vl/b Joj:yf bftf s} lgod– 2 0 1 8 .
ljsf; ;xof]usf ;+´f}tfdf cf–cfˆgf sfg'gcg';f/ x'g] pNn]v u/]sf] 5 . To;} https://nepalindata.
xfd|f] /fhgLlts ;Dk|e'tfsf] s] cy{ /xnf < /fhgLlts / ;fdflhs d"No–dfGotfsf u/L 7]Ssf–k§f ljjfb eof] eg] s/f/df com/media/resources/items/15/
zt{ /fVg] / xfdLn] o:tf ;+´f}tf Joj:yf eP cg';f/ s'g} t]>f] b]zsf] bTransmission-System-
x'G5 . t/ Pd;L;L cg'bfg xsdf of] ;D´f}tfdf ;xL ul/;s]kl5 dfq of] kf; u/]/ g]kfnsf] sfg'g ;/xsf] dfGotf ;+;baf6 kfl/t ub}{ hfg] xf] eg] xfdL ;d]t sfg'gcg';f/ x'g;Sg] klg g]kfnsf] Development-Plan-of-
ljz'4 ljsf; ;xof]u dfq ePsf] eGg] d'2f ;fj{hlgs ax;sf] ljifo aGof] . lbg' kg]{ afWosf/L cj:yf cfOk/]sf] 5 . sxfF k'uf}n+ f < xfd|f] /fhgLlts ;Dk|et' fsf] k|rlnt sfg'gn] 5'6 lbPsf] 5 . o:tf Nepal. pdf.
sYo lgdf{0f ul/Psf], / s]xL xb;Dd :jefljs lx;fan] Pd;L;L cg'bfg of] tYonfO{ ;/sf/sf lhDd]jf/ dGqL s] cy{ /xnf < rfn' Pd;L;L ax;df b[i6fGt b]vfP/ g]kfnsf] sfg'gdfly x'g] #_ /fd]Zj/ vgfn M æcd]l/sf xfd|f]
g]kfnsf] /fhgLlts g]tT[ j of] e|dk"0f{ cd]l/sfsf] /fli6«o ;'/Iff /0fgLltsf] c+u tyf kbflwsf/Lx¿n] z'?b]lv g} tf]8d/f]8 of] dxTjk"0f{ / ljrf/0fLo d'2f xf] . / sltko xfd|f] ;+ljwfgdf pNn]lvt zq' eGg] 3fts syg lgdf{0f
sYoaf6 k|efljt ePsf] b]lvG5 . xf] . olb ca cd]l/sfsf] blIf0f Plzofsf ub}{ e|d km}nfPsf 5g\ . g]kfnsf] tfGhflgof, lgsf/fu'jf, dnflj, dfGotfsf] alv{nfkdf x'g] zt{ ;dfj]z gu/f} + – efu !Æ
cd]l/sfsf tkm{af6 eg] g]kfndf nflu s'g} gofF /0fgLlt aGof] eg] ;f] ;+;baf6 kf; ug{' k/]sf] sf/0fdf Pdl;P d8fuf:s/ h:tf d'ns ' df Pd;L;L ul/Psf] Pd;L;L ;D´f}tfsf] kIfdf k}/jL Setopati.Accessed June
Pd;L;L ;D´f}tf dfkm{t\ cfˆgf] k|efjsf] /0fgLlt nfu" ug{sf nflu klg Pd;L;L g]kfnn] g]kfnnfO{ lbg] Pdl;;L cg'bfg ;D´f}tfdf pNn]lvt ;Qf kl/jt{g of ug{' /fli6«o clxtsf] sk6k"0f{ sfd xf] . 1 4 ,
lj:tf/ ug]{ of]hgf cg';f/ g} a8f] ;D´f}tfdf ePsf k|fjwfgsf] pkof]u cd]l/sfsf] ;+;baf6 kf; ePsf]n] r'gfjL clgoldttfsf sf/0f b]vfP/ uDeL/ d'2f cfof]hgf sfof{Gjogsf 2020.htps://www.setopat.icom/opn
io
i n/208994/
s'zntfsf ;fy cl3 a9fPsf] b]lvG5 . x'g;S5 . Pd;L;L klxn] g} cfPsf] t/ kf:kfl/stfsf] cfwf/df Pdl;P g]kfnn] cd]l/sfn] PstkmL{ ?kdf ;D´f}tf nflu agfOPsf] æPdl;P g]kfnÆ eGg] $_ Millennium Challenge
k|;f/0f nfOgsf] cfof]hgf g]kfnn] dfu]sf] cfOkLP; kl5 cfPsf]n] s'g} ;DaGw klg ;+;baf6 kf; ug{' kg]{ egL ;/f;/ lgnDag of e+u u/]sf] cj:yf 5 .( lgsfo;Fu ;DalGwt 5 . g]kfnsf] cy{ Corporation. :
eGbf klg Pd;L;Lsf] cfˆgf ;f´]bf/ 5}g eGg' l;km{ …oflGqsÚ ts{ x'g hfG5 . ´"6 s'/f n]vs ] f] 5 .& jf:tljstf s] xf] 3fgfdf k|;f/0f nfOgsf] lghLs/0f dGqfno cGtu{tsf] of] lgsfosf] ultljlw "Millennium Challenge
b]zx¿aLr …qm;–af]8{/Ú k"jf{wf/nfO{ o:tf ts{df clN´g h?/L 5}g . xfd|f] eg] Pdl;;L af]8n { ] Pdl;;L cg'bfg Pd;L;Ln] eg]cg';f/sf] zt{df ug{ eg] g]kfn ;/sf/sf] clwgdf xf]Og Act of 2003." Accessed
k|fyldstf lbg] gLlt cg';f/ g]kfnnfO{ /fhgLlts g]tT[ jn] Pd;L;LnfO{ l;km{ ;DaGwL lg0f{o cd]l/sL ;+;bsf] j}bl] zs ;/sf/n] gdfGbf Pd;L;Ln] cg'bfg Pd;L;Lsf] v6g–k6gdf x'g] Joj:yf 5 . February 3, 2022.
…dfUg nufOPsf]Ú xf] .Æ ljsf;] cg'bfgsf ¿kdf dfq glnO{ ;DaGwaf/] s f] ;+ ; bLo ;ldltnfO{ lgnDag u/]sf] 5 .!) tL sf/0fsf] @)!( sf] sfof{Gjog ;D´f}tfsf] bkmf https://www.Pd;L;L .
Pd;L;L ;D´f}tfdf z'?s} r/0fdf o;df cGtlg{lxt cd]l/sfsf] /0fgLlts hfgsf/L lbg] Joj:yf 5, ;+;bsf] km'n cf}lrTosf af/]sf] s'/f 5'§,} t/ /fhgLlts @=( df Pdl;P – g]kfnn] ug]{ ;a}h;f] gov/resources/doc/millennium-
g]kfn r'ss ] f] 5 . Pd;L;L cGtu{tsf] :jfy{sf] klxrfg / uDeL/ n]vfhf]vf xfp;n] kf; u/]sf] xf]Og . To:t} ;a} / cfly{s dfldnfdf bftfn] bjfj lbg ultljlw cd] l /sfsf] Pd;L;Lsf] challenge-act-of-2003-
cd]l/sL cg'bfg ;xof]u cGo j}bl] zs u/L plrt lg0f{odf k'Ug'kg]{ cj:yf kIfsf] :jfldTjsf nflu of /fhgLlts ldNg] ;D´f}tf s'g} klg d'n'ssf] k"j;{ xdltdf x'gk' g]{ pNn]v 5 . cy{ amended.
cg'bfgeGbf leGg k|sl[ t xf] eGg] s'/fdf l;h{gf ePsf] 5 . cl:y/tfn] cfof]hgf sfof{Gjog l9nf] ;fj{ef}d;Qf / cfTdlg0fo{sf] clwsf/sf dGqfnocGtu{tsf] of] lgsfonfO{ g]kfn %_ Mawdsley, Emma."The
g]kfnsf] ;/sf/L ;+oGq vf;} rgfvf] g/x]sf] of] ;D´f}tfsf] kIf / ljkIfsf gxf];\ eGgsf nflu ;+;baf6 kf; ul/g' lx;fan] jf~5gLo x'bF g} . ;/sf/n] s'g} lgoGq0f ug{ g;Sg] k|fjwfg Millennium Challenge
:ki6 b]lvG5 . s'g} klg bftf b]zsf] j}bl] zs ax;df b'j} tkm{df s]xL e|d / clt/~hgf kg]{ ts{ agfj6L dfq x'g\ . w]/} b]zn] bf]xf]¥ofP/ lnPsf]n] g]kfnn] 5 . Pd;L;Lsf ;a} lg0f{oaf6 l;h{gf Account: Neo-Liberalism,
;xof]unfO{ ;f] b]zsf] k//fi6« ;DaGwsf] klg 5g\ . Pd;L;Lsf] kIfdf k}/jL ug]n { ] Pdl;;L ;+´f}tf ;+;baf6 kfl/t ug{' klg lng'k5{ eGg] ts{ lgs} ;txL x'g] bfloTj eg] g]kfn ;/sf/n] axg Poverty and Security1."
cf}hf/sf ?kdf klg a'‰g] ul/G5 . zlQm -h;df ;/sf/sf axfnjfnf / k"j{ kg]{ eGg] g]kfnsf] sfg'g dGqfnosf] /fo b]lvG5 . x/]s /fi6«x¿sf cGt/f{li6«o ug{k' g]{ 5 . Pdl;P– g]kfnsf] af]8d{ f /xg] Review of International
/fi6«x¿sf] xsdf t j}bl] zs ;xof]u /fli6«o dGqLx¿ tyf cGo kbflwsf/L ;d]t ;d]t ljjfb:kb aGg k'u]sf] 5 . ;DaGwsf cf–cfˆg} kl/j]z x'G5g\ . s'g} kb]g afx]ssf tLg ;b:osf] lgo'lQmdf Political Economy 14,
;'/Iff gLlt;Fu klg hf]l8Psf] x'G5 . t/ 5g\_ ;'?b]lv g} e|fds ;"rgf / sk6k"0f{ tTsfnLg cy{dGqL 1fg]Gb|axfb'/ sfsL{n] b]zsf] 3f]lift gLlt g} zlQm /fi6«sf] k|eT' j Pd;L;Lsf] k"j; { xdlt rflxg] Joj:yf no.3 (2007): 487-509.
Pd;L;L cg'bfg xsdf of] ljz'4 ljsf; JofVof cl3;f/]sf 5g\ . o;n] ubf{ cfd Pd;L;L ;+´f}tf ;xL ug{ hfg' klxn] lgDTofpg] x'G5 . Pd;L;L bf]xf]¥ofP/ 5 . bkmf @=( -h]_ df t c´ af]8s { f] ^_ /fd]Zj/ vgfn M æcd]l/sf xfd|f]
;xof]u dfq ePsf] eGg] sYo lgdf{0f hgdfg;df :jefljs cfzª\ s f ;+´f}tfsf] d;f}bf sfg'g dGqfnoaf6 lnPsf] egL g]kfndf lgs} rrf{df cWoIf / ;b:osf] x]/km]/ ug{k' bf{ ;d]t zq' eGg] 3fts syg lgdf{0f
ul/Psf] / s]xL xb;Dd g]kfnsf] /fhgLlts hGdfPsf] 5 . tyflk, cfnf]rgf ug]{ …lSnP/]G;Ú ePsf] x'g' kb{5 . Tof] a]nfdf NofOPsf] d+uf]lnof ;g\ !(() sf] Pd;L;Lsf] ;xdlt vf]lhPsf] 5 . o;sf] gu/f} + – efu !Æ
g]tT[ j of] e|dk"0f{ sYoaf6 k|efljt ePsf] kIfsf sltko sdhf]/ ts{n] ubf{ g} sfg'g dGqfnon] …;+;baf6 kfl/t b;sb]lv g} gf6f] ;}lgs u7aGwg;Fu ;Lwf cy{ nufpFbf Pdl;P – g]kfnsf] Setopati.Accessed June
b]lvG5 . cd]l/sfsf tkm{af6 eg] g]kfndf Pd;L;Lsf] k}/jL ug]x{ ¿n] cfnf]rgf gul/sg of] d;f}bf nfu" x'g g;Sg]Ú /fo ;}lgs ;f´]bf/Lsf] ultljlwdf ;+nUg af]8s { f] kb]g cWoIf x'g] g]kfn ;/sf/sf] 1 4 ,
Pd;L;L ;D´f}tf dfkm{t\ cfˆgf] k|efjsf] ug]s{ f ;a} ts{nfO{ …c;"lrt / cNk1fgLÚ lsg lbPg < ;+´f}tfdf ;xL u/] kl5 /x]sf] lyof] . sf];f]ef] tyf ckmuflg:tfgdf cy{ ;lrjsf] x]/km]/df ;d]t cd]l/sfsf] 2020.htps://www.setopat.icom/opn
io
i n/208994/
lj:tf/ ug]{ of]hgfcg';f/ g} a8f] s'zntfsf eGg] ;+1f lbg ;xh ePsf] 5 . dfq lsg o:tf] /fo lbof] < of] ljifodf cd]l/sL ;]gf;Fu} d+uf]lnofn] cfˆgf Pd;L;Lsf] ;xdlt rflxg] eGg];Dd &_ ldn]lgod Rofn]~h Psfp06 ljsf;
;fy cl3 a9fPsf] b]lvG5 . k|;f/0f nfOgsf] Pd;L;L ;D´f}tf ;+;baf6 kfl/t sfg'g dGqfnosf] sdhf]/L b]lvG5 . ;}lgs kl/rfng u/]sf] lyof] . ;g\ JofVof x'g;S5 . ;fdfGo lx;fan] klg ;ldlt æPd;L;L g]kfn sDKofS6
cfof]hgf g]kfnn] dfu]sf] eGbf klg eP/ nfu" x'bF f o;n] g]kfnsf] c;+nUg g]kfnsf] sfg'lg Joj:yf cg';f/ g]kfnsf] @)!@b]lv cf}krfl/s ?kdf g} gf6f]sf] pb]s nfUbf o:tf k|jwfg ePsf] ;DaGwL hfgsf/L, @)&^ df3 .
Pd;L;Lsf] cfˆgf ;f´]bf/ b]zx¿ aLr k//fi6« gLltdf ljrng Nofpg] s'/fsf] ;+ljwfgsf] wf/f @&( df tf]lsPsf ljifo …kf6{g/ d'ns ' Úsf] dfGotf kfPsf] 5 .!! ;D´f}tfdf cy{dGqL txsf] JolQmn] ;xL *_ sflGtk'/ b}lgs æPd;L;Laf/] ;+;bLo
…qm;–af]8/{ Ú k"jf{wf/nfO{ k|flydstf lbg] cfFsng ug{ ;lsG5 . t/ Pd;L;Lsf] of ;+´f}tfdf ;+;baf6 cg'df]bg ul/g' g]kfnsf] cj:yf d+uf]lnofsf] eGbf ug{' g]kfnsf] /fli6«o cl:dtf pk/sf] ;ldltdf 5nkmn x' g ' k g] {
gLlt cg';f/ g]kfnnfO{ …dfUg nufOPsf]Ú lj/f]wdf ;'lgg] s]xL ts{x¿ klg e|dk"0f{ kg]{ eg]/ n]lvPsf]df afx]s ljb]zL lgtfGt leGg 5 . blIf0f PlzofnL b]z uDeL/ c;+jb] glzntf xf] . To;}n] of] ;f+;bx¿sf] dfuÆ Accessed
xf] .! Pdl;;L cg'bfgsf nflu xfn 5g\ . h:tf] ls of] ;D´f}tf ;+;bn] kfl/t ;/sf/;Fusf ;+´f}tf ;+;baf6 cg'df]bg >Lnª\sfn] lsg Pd;L;L c:jLsf/ u¥of] s'/f p7\bf …of] t g]kfn ;/sf/ cGtu{t February 3, 2022.
5flgPsf] k|;f/0f nfOgsf] cfof]hgf ljZj u/]kl5 g]kfndf t'?Gt} cd]l/sL ;]gf g} ug]{ Joj:yf gePsf] / Pdl;;L ;+´f}tf eGg] g]kfnsf] nflu ;fGble{s ljifo s} lgsfo xf], lsg zª\sf <Ú eGg] h t t p s : / / e k a n t i p u r.
j}s
+ sf] ;xof]udf ;g\ @)!%df tof/ cfOxfN5, k|;f/0f nfOgsf nflu clws/0f cg'df]bgsf nflu ;+;bdf btf{ ug{ g} xf] . To:t} Pd;L;L ;xof]usf nflu Pd;L;Lsf s]xL kIfw/x¿sf] ts{ jf:tjd} com/news/2020/06/25/159309501032621054h.tm.l
ul/Psf] k|;f/0f nfOg u'? of]hgfdf k/]sf] ul/g] hdLg Pd;L;Lsf] :jfldTjdf hfG5 gldNg] /fo ;+;b ;lrjfnosf clwsf/Lsf] ef/t klg of]Uo d'ns ' sf] ;"rLdf kb{5 s'l6n ts{ dfq xf] . (_ Center For Global
lyPg .@ eGg] s'/f ;xL xf]Og . a? Tolt ax;df /x]sf] ;dfrf/ klg 5 .* / %) s/f]8 cd]l/sL 8n/sf] cg'bfg To:t} @)!(sf] ;D´f}tfsf] bkmf Development.
Pdl;;L k|lqmofdf ;+nUg g]kfn gcfPsf] ;D´f}tfsf] Pp6f uDeL/ k|fjwfg Pd;L;L ;D´f}tfsf s]xL a'bF f % ef/ts} nflu klg cfsif{s /sd xf] . @=!! df rfvnfbf] s'/f s] 5 eg] Pdl;P "Cancellation of U.S. Aid
;/sf/sf Ps k"j{ ;lrjsf] egfO{ klg s] xf] eg] Pd;L;L cg'bfgaf6 ag]sf] jif{df ;lsg] xf]Og rL/sfn;Dd nfu" t/ ef/tdf Pd;L;L lsg k'ug] < s] – g]kfnn] o;sf sd{rf/L;Fu u/]sf] Leads to Blame Game in
æ;DalGwt d'ns ' n] cfˆgf] kfOknfOg k"jf{wf/ -k|;f/0f nfOg_sf] k|of]u cd]l/sfsf] x'g] s'/f ;g\ @)!&sf] d'n ;D´f}tf / ef/tsf] ;/sf/L ;+oGqn] Pd;L;L h:tf] ;D´f}tf, sG;N6\of06;Fu u/]sf] ;D´f}tf Nicaragua. "Accessed
;"rLaf6 lgsfn]sf] cfof]hgf xf]Og˜, xfj{8{ cfly{s tyf ;'/Iff clxtdf x'g gx'g] ;g\ @)!(sf] sfof{Gjog ;D´f}tfdf ;fj{ef}d;Qfdf g} cfFr cfpg] ;D´f}tf / sG6«ofS6/;Fu u/]sf] ;D´f}tfx¿ February 3, 2022.
ljZjljBfnosf cy{zf:qL 8\ofgL ;D´f}tfsf] k|jwfgdf 5 . k|;f/0f nfOg pNn]v 5 . g]kfn ;/sf/n] Pd;L;LnfO{ :jLsf/ unf{ < t/ Pd;L;Lsf ;fj{hlgs hfgsf/L gx'g] u/L uf]Ko /flvg] https://www.cgdev.org/article/cancellation-
/f]l8{snufotsf] 6f]nLn] agfPsf] …u|fy] h:tf] …lqml6sn OGk|mf:6«Sr/Ú sf] k|of]u of] af/]df k|Zg;d]t ;f]ws ] f] lyof] . o;sf] kIfw/x¿df of] ;DaGwdf vf;} ax; 5 . ljsf; cfof]hgf;Fu ;D´f}tf lsg us-aid- leads-blame-
8foUgf]l:6s 6'nÚ k|of]u u/]/ cfly{s j[l4sf] cd]l/sfsf] cfly{s / ;'/Iff lxtsf] cg'sn" pQ/df Pd;L;Ln] …cfof]hgfsf] k|efj ug]{ ?rL b]lvGg . olt / plt b]zn] uf]Ko /flvg' kg]{ < Pd;L;L ;D´f}tfsf game-nicaragua.
afwf c8\rg klxrfg ul/Psf] cfwf/df x'g] ul/dfq ug{ kfOg] eGg] k|fjwfg -Tof] d"NofªsgÚsf nflu ePsf] :ki6Ls/0f lnO;s] xfdLn] lsg glng] eGg] arsgf o:tf c:jefljs k|fjwfgn] :jefljs !)_ Center For Global
5fg]sf cfof]hgf dfq Pdl;;LcGtu{t klg rL/sfn;Dd /xg] zt{sf ¿kdf_ lbPsf] 5 . t/ of] k"0f{ ;"rgf xf]Og . z}nLsf] Psf]xf]/f] l9kL 5 . cfzª\sf hGdfPsf] 5 . Development. "MCC
sfof{Gjog ug]{ gLltÆ /x]sf] eGg] 5 .# jf:tj d} uDeL/ ljifo xf] . Pdl;;L d'n ;D´f}tfsf] #=& -u_df Pd;L;Ln] csf]{ Tolt rrf{df gcfPsf] ljifo dfly pNn]lvt cfklQhgs a'bF fx¿sf Terminates Mali
Pd;L;L cGt/utsf] cd]l/sL h:tfsf] t:t} kf; x'gk' 5{ eGb} k}/jL ub}{ v6fPsf JolQmnfO{ g]kfn ;/sf/n] g]kfnsf] phf{ If]qsf] gLltut kl/jt{gdf cltl/Qm cGo a'bfFx¿ klg g]kfnsf] /fli6«o Compact. " Accessed
cg'bfg ;xof]u ;D´f}tfsf] dfWodaf6 cfPsf Ps hgf g]kfn ;/sf/sf k"j{ Pd;L;Laf6 lgld{ t k" j f{ w f/sf] Pd;L;Lsf] v6g–k6g xf] . Pd;L;Lsf] lxtdf /x]sf] af/]df ;fj{hlgs ax;df February 3, 2022.
5flgPsf ul/a b]zx¿sf] /fhgLlts, ;lrjn] o:tf] zt{ ;+´f}tfdf /x]sf] :jLsfb}{ k'g/fjnf]sg, d"Nofª\sg / lg/LIf0fsf zt{sf] ¿kdf ljB't lgodg P]g ;+;baf6 kof{Kt rrf{ ePsf] 5 . oL ;a} ljifox¿nfO{ https://www. cgdev.
cfly{ s / ;fdflhs k| 0 ffnLdfly To;sf] :kil6s/0fdf æcfk"mn] ;xof]u u/]sf] nflu rL/sfn;Dd a]/f]s6f]s kx'r F lbg' kfl/t u/L nfu" ePsf] cj:yf 5 . phf{ xfdLn] Ps7fpFdf hf]8/] x]¥of}+ eg] Pd;L;L org/blog/mcc-
cd] l /sfsf] k| e ' T j /fVg] tyf cfof]hgfaf6 ;[lht ;DklQ k|of]u u/]/ kg]{ jfWosf/L Joj:yf 5 . k|;f/0f ljsf; / Joj:yfkgsf j[xQ ljifo ;D´f}tf ljsf;sf] cfof]hgfsf nflu dfq terminates-mali-
gjpbf/jfbsf cfwf/e"t dfGotfnfO{ s'g} klg nfeu|fxL b]zn] cd]l/sL cy{tGq nfOgh:tf] ;'/Iffsf b[li6n] ;d]t ;d]l6Psf] csf]{ P]g ;+;bdf 5nkmnsf] xf]Og a? of] dxfzlQm /fi6« cd]l/sfn] compact.
zt{sf ?kdf nfb\g] dgzfo cd]l/sfsf] / ;'/Iff dfldnfdf xflg k'¥ofpg] sfd ;+ j ] b gzLn k" j f{ w f/df ljb] z LnfO{ qmddf 5 . gLltut ;'wf/sf] cfj/0fdf g]kfndf cfˆgf] e"/fhgLlts cfofd !!_ Ekuful, Cliff. "Ghana:
…ldlnlgod Rofn]Gh P]g @))#Úsf gu/f];\ eGg] pgLx¿sf] dg;fo a'l´G5Æ rL/sfn;Dd a]/f]s6f]s kx'r F x'g' pko'Qm g]kfnsf] ;du| phf{ If]qnfO{ lghLs/0f km/flsnf] agfpgsf] nflu cf}krfl/s ?kdf Following Termination of
k| f jwfgdf k| i 6 b] V g ;lsG5 . $ eg]sf 5g\ .^ xf]Og . crDdsf] s'/f s] eg] ;D´f}tfsf / pbf/Ls/0fsf] af6f]df nUg] Pd;L;Lsf] cGt/f{li6«o ;lGwsf] dfGotf x'g] u/L cToGt} Pds Agreement - Govt
Pdl;;Lsf] of] Joj:yfnfO{ klZrdf To:t} ljsf; cg'bfgsf] cfof]hgf rL/sfn;Dd /xg] cGo k|fjwfgsf af/]df p2]Zo b]lvG5 . oxL dgzfon] ljB't sk6L / rf]/ af6f]af6 o;nfO{ l5/fpg Draws Roadmap for Ecg to
hut s} s]xL k|f1 / ljsf; cWo]tfx¿n] ;D´f}tf lsg cGt/f{li6«o ;D´f}tf x'gk' g]{ eg] Pd;L;Lsf] hjfkm df}g 5 . n]vf / lgodg lgodfjnLdf lgodg cfof]usf] vf]lhPsf] Ps uDeL/ pkqmd xf] eGg] Take Over Power
ljZj a}s + / cfOPdPkmdfkm{t\ nfu" eGg] cfnf]rgf klg ;xL xf]Og . g]kfn km/kmf/s ;DaGwL ;D´f}tfsf s]xL a'bF f ;b:o …gjpbf/jfbÚsf] bz{gsf] cg'ofoL :ki6 ¿kdf a'l´G5 . of] ;D´f}tfsf Distribution Us Govt
ul/Psf] t/ ;+;f/e/ g} c;kmn dflgPsf] ;lGw P]g @)$&sf] bkmf ^ cg';f/ g]kfn ;do ;Ldf tf]s/] cfof]hgf ;lsP kl5 x'gk' g]{ Joj:yf ul/Psf] 5 . phf{ h:tf] k]6af]nLsf s'/fx¿sf cltl/Qm ;doqmddf Cancels $190m
…gj–pbf/jfbÚsf] df]8n ] nfO{ ul/a / ;/sf/n] ;xL u/] s f ;a} ljb] z L klg /xg] k|fjwfg cGo ;D´f}tfdf klg cy{tGq / /fli6«o ;'/Iffsf lx;fan] ;d]t cd]l/sL kIfaf6 k|ToIf / ck|ToIf ?kdf Outstanding Balance.
åGåf]Q/ ;+:yfut Joj:yf aGb} u/]sf ;xof] u sf ;D´f} t f cGt/f{ l i6« o x'G5 . t/ of] afx]ssf uDeL/ k|sl[ tsf dxTjk"0f{ If]qdf s'g} Ps zlQm /fi6«sf] k|s6 ePsf cfzoaf6 klg o;sf] yk Ghanaian Times. October
b]zx¿df ;'?b]lv g} c´ s8fO{sf ;fy ;D´f}tfsf] dfGotf kfPsf] x'G5 . of] cgGtsfn;Dd /xg] zt{ /fVg' s'g} klg v6g–k6gdf sfg'g lgdf{0fb]lv uDeL/ k'li6 x'G5 . 24, 2019, sec. News.
nfg] cd]l/sL /0fgLltsf ?kdf cfnf]rgf ;DaGwdf Pd;L;L ;D´f}tf lsg lx;fan] pko'St 5}g . gLltut x]/km]/ x'g' s'g} klg lx;fan] g]kfnsf] /fhgLlts g]tT[ jn] of] d'2fnfO{ https://allafrica.
u/]sf] klg kfOG5 .% ;+;baf6 kfl/t ul/g' kg]{ eGg] d"n Pd;L;L ;D´f} t fsf zt{ x ¿ /fli6«o lxtdf x'bF g} . o;sf] kIfdf k}/jL ug]s { f e|dk"0f{ efiosf c o m / s t o r i e s /
To;}n] Pdl;;L k|lqmofdf g]kfn d'2f xf] . cGo j}bl] zs ;xof]usf ;D´f}tf cd]l/sfsf] ;x>fAbL r'gf}tL kl/of]hgf g]kfn ;/sf/n] c? bftfx¿;Fu cfwf/df ;Qf bfpk]rsf] ;fF3/' f] bfo/faf6 201910240470 . html.
k|jz ] ug{' k"j{ g} cg'bfg elgPsf] of] g]kfnsf] k|rlnt sfg'gsf] cwLgdf /xL -Pd;L;L_ P]g @))#sf k|jwfgcg';f/ u/]sf ;D´f}tf Pd;L;LeGbf s8f 5g\ xf]Og, j:t'ut tYo / ljZn]if0fdf 6]s/] –hgklqsf dfl;saf6
6 @)*) ;fn df3 @! ut] cfOtaf/

clvn -qmflGtsf/L_ bfr{n' fsf] cWoIfdf g/]z hf]zL


:d[ltdf cu|h ;flxTosf/ zfGtbf;
– d @)$&÷)$* ;fnb]lv g} kfgL–3§ rNg] ePg . s'6fgL–lk;fgL ug{ ef]sn] uPsf] lyPF . ;flxTodf lghL, s] u/]/ cfPsf], To:tf] klg xf]Ú eg]5g\ .
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf lgs6 ljBfyL{ ;+u7g clvn -
qmflGtsf/L_ bfr{'nf lhNnfsf] ( cf}+ lhNnf ;Ddn]gn] g/]z hf]zLsf] g]t[Tjdf
@# ;b:oLo lhNnf ;ldlt rog u/]sf] 5 . ;f]daf/ ;DkGg ;f] ;Dd]ngn]
jl/i7 ;flxTosf/, k|sfzs, n]vs l8h]naf6 rNg] ldn x'Gy] . b'Oh { gf nf7]n] JolQmjfbL ljDa / cfb]zfTds z}nLk|lt pgn] EofOg eg]5g\ . /f0ff, /fhf, ;fx'h:tf]
cWoIfdf g/]z hf]zL, pkfWoIfdf bLks 7u'Ggf, ;lrjdf 8Da/ hf]zL,
zfGtbf; dfgGw/sf] kf7s lyPF . e]6g\ ,] OlGhg …:6f6{Ú ug{k' Yof]{ . 7"nf] lkmQfjfn klg c;xdlt hgfPsf lyP . kf6L{ km'6g\ ' x'gk' g]{ lsg eGb} of] klg pxL …h'h' wf} t
enfs';f/L ug]{ OR5f x'bF fx'bF } cj;/ h'6s
] f] OlGhg ljB'tLo e¥ofªh:t} ;'nn' ' ;k{em}+ x'Gy]g . ToxL+ a;]/ cfˆgf] kIf alnof] xf] lgÚ eGb}lyP .
3'DYof] . OlGhgsf] w'jfF pT;h{g x'g] Kjfndf agfpg' kYof]{ . km'6k] l5 t ToxfF leqsf nfdf] 5nkmnkl5 zfGtbf;n]
lunf;h:t} efF8f] /fv]kl5 lg:sg] cfjfh /fd|f dfG5] klg zq' eP/ uP eGb} lyP . ætkfO{n + ] olQ w]/} ;'Gg'eof] . Tolt w]/}
% sf]; 6f9f;Dd ;'lgGYof] . Tof] ;'Gg ;Sg'sf] k5fl8 tkfO{s + f] k[i7e"ld
cfjfh ;'g/] u|fxsn] ldn rn]– xf]nf . d t cfˆgf] syf eg]/ gyfSg]
grn]sf] yfxf kfpFy] . tL dfG5] . /dfOnf] 5nkmnn] d]/f] cg'xf/
;Gbe{x¿ ;Dem]/ xfF:b} ældnsf] /ftf] eof] xf]nf . /Qm ;~rf/ a9\of]
cfjfhn] ufpF vfcf},+ ufpF vfcf}+ xf]nf . d ! lbg a9L afFRg] ePF efOÆ
eg] e m} + nfu] s f] lyof] .Æ xfF:b} eg]y] . ætkfO{n + ] rf;f] /fVbf,
;x;lrjdf x]dGtL ;L / sf]iffWoIfdf ;Gtf]if ;L;lxt @# ;b:oLo lhNnf
lrtjgsf] o:t} k|;Ë plwg]sf kf7sn] dfof ubf{ ;Ddflgt, uf}/jflGjt
;ldlt rog u/]sf] xf] .
lyP pgn] . eOG5 . afFRg] cfzf a9\5Æ To;a]nf
;Dd]ngdf k|d'v clylt /x]sf g]skf dxfsfnL Ao'/f] OGrfh{ ;d/ ;Ln]
d pgsf] lgjf;df k'Ubf eg] pgL uDeL/ d'bf| df lyP . d}n]
g]kfnsf] ;dfhjfbL z}lIfs cfGbf]ngsf] g]tT[ jnfO{ ;dfNg ;Sg] ljBfyL{ ;+u7g
j/k/ ;flxlTos kqklqsf /fhgLlts bf}8w"k / l5s]{ bfpsf] h'jfsf]
lgdf{0f ug{ ;a} sld6Ln] cf–cfˆgf] txdf v6\g'kg]{ atfPsf 5g\ . pgn]
5l/Psf lyP . pgL afn v]naf6 d'Qm ePem}+ cg'el" t u/]sf] lyPF .
clgn lj/xL ;L sf] z ] n Lsf ;Dkfbs / pgn] …;Demgfdf ef/tLo h]nÚ klxn] g}
;+u7gsf] @# cf}+ /fli6«o ;Dd]ngnfO{ eAotfsf ;fy ;DkGg ug{ ;Dk"0f{
lsl;dsf] tof/Ldf h'6\g sld6Lx?nfO{ lgb]{zg ;d]t lbPsf 5g\ . ;fy} g]tf
lyPg . sflQs @* ut], ltxf/sf] dfrf] k|sfzs klg lyP . xfdL kl9;s]sf /x]5g\ .
;d/n] gjlgjf{lrt ;ldltnfO{ ;kmn sfo{sfnsf] z'esfdgf JoQm u/] .
;dfhsf] nflu . dft[sf kf]v/]n ;fyLsf] k':ts, cvjf/sf] aLrdf k'/fgf] pgsf] Tof] wf/0ffk|lt d ;xdt lyOg . dfgGw/n] /fHo 9's6' Lsf] klg ljifo
pQm ;Dd]ngdf cltlyx?df kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o sdn ;L, clvn -
;fdflhs ;~hfndf dfgGw/sf] d[To'sf] z}nLsf] 3/df lyof}+ . xfd|f] j/k/ ljb]zL t/ k|ltlqmof lbg plrt nfu]g . p7fP . dfwjs'df/ g]kfn ;/sf/df
qmflGtsf/L_ s]GbLo ;lrj k|sfz ;L, clvn -qmflGtsf/L_ dxfsfnL Ao'/f] OGrfh{
va/ /x]5 . Pp6f c;n cu|hsf] d[To' hfF8sf af]Qn lyPgg\ . …clnslt lng] dfgGw/nfO{ a'‰gdf tlNng lyPF . ePsf] ;dodf pkrf/ vr{ lbg
z+s/ ;L, g]skf bfr{n
' f ;lrj d'lQm ;Lnufot ljBfyL{x¿ ;xeflu /x]sf lyP .
cfkm}dF f b'Mvb\ / kL8fsf] ljifo lyof] . bfO ÛÚ eGg] cfw'lgs h08x¿ klg zfGtbf; afn–syfsf ;h{s x'g\ . vf]hs ] f /x]5g\ . ædh:tf ;a}n] kfpF5g\
;DemG5' @)&! sflQs % ut] . d
zfGtbf; bfOnfO{ vf]Hb} emf]5+ ] k'us
] f] lyPF .
lyPgg\ . 3/]n' ;f8L–rf]nLsL Pp6L
cwa}; + ] gf/Ln] lrofsf] lunf; 6q\mofP/
pgnfO{ afn–dgf]lj1fgsf w]/} ljifo yfxf
x'g] g} eof] . aRrf / ul/anfO{ ;Ddfg,
t <Æ eg]kl5 af]ng] g\ / s]zj a8fnn]
e]6x'bF f æxfdLn] t ;xof]u ug{ vf]hs ] f]
clvn -qmflGtsf/L_ sflnsf]6sf] cWoIfdf ;fu/ ;L
emf]5+ ,] cf]daxfn, h};Lb]jn sf7df8f}s F f ;flng efjdf cnk eOg\ . xfdL km]l/ dfof / ;dfgtfsf] Jojxf/ ug{k' 5{ . …/]Ú xf] . bfOn] lng' ePgÆ eg]5g\ . Pdfn]n] sf7df8f}F . clvn -qmflGtsf/L_ klZrd sflnsf]6sf] !$ cf}+ lhNnf
oL k'/fgf g]jf/ a:tLk|lt 5'§} cg'/fu 5 ulkmg yfNof}+ . nufP/ af]nfpF5g\ eGb} …d t aRrfnfO{ lbg] eg]sf] hgtfsf] lbg] t xf] eGg] ;Dd]ngn] ;fu/ ;Lsf] cWoIftfdf @! ;b:oLo gofF sfo{;ldlt lgjf{lrt
Åbodf . ljBfyL{ g]tf ;LkL bQ xfd|f] 5nkmn /fhgLltlt/ df]l8of] . tkfO{+ g} eG5'Ú pgL eGy] . To;kl5 d]/} pgsf] egfO{ lyof] . u/]sf] 5 . h;df pkfWoIf clgtf ;L, ;lrj g]q ;L, ;x;lrj dxfjL/ ;L
cf]daxfndf a:y] . d sf7df8f}F k'Ubf zfGtbf;n] g]skf -dfcf]jfbL_sf] v/Lkf6L ljifodf l6Kk0fL ug{ yfn] . æs]xL gu/f];,\ d]/f] k':tsfnodf zfGtbf;sf] nufot /x]sf 5g\ .
ToxL+ a:y]+ . ToxL j/k/af6 hgo'4df e]nfsf] k|;Ë kl:sP . snfsf/x¿, s]xL gn]vf];\ eg]/ zf;sx¿n] tkfO{n+ fO{ afnsyf 5 . Pp6f cÍdf …afn–;flxTo ;Dd]ngsf k|dv ' cltly g]skf s]Gb|Lo ;b:o lj/f6 ;Ln] ;Dd]ngnfO{
cu|h g]tf lbk]Gb| zdf{ / ;fyL ldng sljx¿ ljDadf af]N5g\ . ljDadf h]ndf xfn] . t/ h]ndf h]ns} ljifodf n]vg / k|fyldstfsf] s'/fÚ n]vdf eg]sf ;Djf]wg ub}{ PsLs[t hgqmflGtdf ljBfyL{x?sf] dxTjk"0f{ e"ldsf x'g] atfP .
g] k fnL lu/ˆtf/ ePsf lyP . af]Ng]nfO{ lau|s ] f] 6]k /]s8{em}+ nDa]tfg n]lvlbg'eof] . n]vsnfO{ s;n] /f]Sg 5g\, æno hxfF klg x'G5, x'gk' 5{ . lx+8b\ f pgn] Pd;L;L tyf tdfd /fi6«3ftL ;lGw ;Demf}tfdf o'jf ljBfyL{x?n] g} ;+3if{
hgo'4sfndf of] a:tLn] xfdLnfO{ ;'/Iff af]Ng' kb}g{ . oGq dfgjn] em}+ ljDan] ;S5 <Æ pgL eGb} lyP . no ldn]g eg] lx+l8/x]sf] dfG5] n8\5 . ub}{ cfPsf] / km]l/ klg b]z / hgtfsf] d'lQmsf nflu ;+3if{ ul//xg'kg]{ atfP .
lbPsf] lyof] . dfgGw/ bfOsf] 3/ glhs cfkm}F af]N5 . æcgGtn] tkfO{x+ ¿nfO{ 5nkmnsf] d]nf]d;] f] lyPg . dgdf}hL no 5fl8 9nkn u/]/ lx+l8/x]sf] dfG5]n] ;Dd]ngsf cltly g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o tyf sflnsf]6 lhNnf OGrfh{ anjfg
k'u/] kmf]g u/]+ . ljBfnosf] 5]pdf pleP/ …h'h' wf}Ú vfg] ;"rgf hf/L u/]sf /x]5g\ . bu'g{ ] :jtGqtf lyof] . pgn] @)@* ;fnsf] s'g} s'/fnfO{ l;nl;nf ldNg]u/L b]Vg ;Ln] ljBfyL{x?sf] sfFwdf km]l/ klg ;dfhjfbL qmflGtsf] lhDd]jf/L ylkPsf] atfP .
e]63f6sf] k|ltIffdf lyPF . ;]t} skfn, tkfO{x+ ¿ v'zL x'ge' P5 . h'h' wf} cyf{t\ Pp6f k|;Ë ;'gfP . To;lbg lrlgofF ;Sb}g . of] s'/f dgdf /fv]/ n]lvPsf
;]tf] sldh ;'?jfn nufPsf cu|h /fhf bxL, /fhf t v/fa xf] gL . b"tfjf;n] /fqLef]hsf] lgDtf] k7fPsf] sljtf jf k|:t'tL :jtM nofTds x'G5 .
zfGtbf; cfP . cl3Nnf] lbg ;do tkfO{+x¿nfO{ /fhf eg]/ km'sf{pg], /x]5 . pgL bf}/f–;'?jfnd} uP5g\ . efjfg'kf| ;n] ÅbonfO{ 5'G5, zAbfg'kf| ;n]
dfUbf ætkfO{+ sf7df8f}F aflx/af6 tkfO{x+ ¿ km'sg{ ] Û of] cfO:of];–\ uO:of];s
\ f] OGb|rf]ssf] lrg]hfg]sf] ;fx'n] …P, zfGtbf; sfgnfO{ ld7f] nfUg] agfpF5 .Æ zfGtbf;
cfpg'ePsf] dfG5], tkfO{s + } cg'sn" df ofqf stf sf] xf] <Æ xfF:b} pgn] eg]y] . s] u/]/ cfPsf], To:tf] klg xf]Ú eg]5g\ . bfOnfO{ e]6/] d kmls{PF . 8fo/Ldf Tof]
cfpg';\ gÆ eg]sf lyP . pgn] lblnk dxh{gsf] ljifodf s'/fsf] pgn] EofOg eg]5g\ . /f0ff, /fhf, ;fx'h:tf] lbgsf] l6kf]6 /fv]sf] /x]5' . To; lbg
enfs';f/L z'? eof] . dfgGw/ @)!@ kf]of] km'sfP . ælblnknfO{ dfS;{jfb x'gk' g]{ lsg eGb} of] klg pxL …h'h' wf} t km]l/ e]6g\ ] ;Nnfx u/]/ xfdL 5'l§Psf
;fndf klxnf] k6s lrtjgsf] k'/fgf] a'em]sf] 5}g egf}+ eg] alnbfg ug{ hf] xf] lgÚ eGb}lyP . lyof}+ . /fhgLlts sfdsf] r6f/f]n] e]6g\ ]
ufpF h'6kfgL k'us ] f /x]5g\ . To;a]nf kfof] ToxL hfFbg} . ga'em]sf] eGg ldn]g . 5nkmnsf] d]nf]d;] f] lyPg . dgdf}hL cj;/ ldn]sf] lyPg . k5'tf] nfu]sf]
sf7df8f}aF f6 lrtjg hfg] gf/fo0fu9– t/ k|r08lt/} lsg nfu]sf] xf]nf . ofd bu'g{ ] :jtGqtf lyof] . pgn] @)@* ;fnsf] 5, cu|hsf] ;Ddfg / cg'ejhGo 1fg
d'lUnª ;8s ag]sf] lyPg . eLdkm]bL– km]l/Pkl5 /f]u nfUg ;S5 . ofd km]l/of] Pp6f k|;Ë ;'gfP . To;lbg lrlgofF lng] cj;/ u'dfPF . g]kfnL ;flxTo tyf
x]6f}8+ f eP/ hfg'kYof]{ . pgn] To;a]nfsf g]tfx¿nfO{ /f]u nfu]sf] 5Æ pgn] b"tfjf;n] /fqLef]hsf] lgDtf] k7fPsf] ;+:s[ltsf] If]qdf dxTjk"0f{ e"ldsf lgjf{x
;Demgfx¿ km// ;'gfOxfn] . p;a]nf elgxfn] . /x]5 . pgL bf}/f–;'?jfnd} uP5g\ . u/]sf cu|h JolQmTjnfO{ zAb–
lrtjgdf ljB't lyPg . leqL dw];df d ;'gfpg xf]Og ;'Gg, cu|haf6 l;Sg] OGb|rf]ssf] lrg]hfg]sf] ;fx'n] …P, zfGtbf; >4f~hnL Û –hgklqsf cf7f}F cÍaf6 klZrd sflnsf]6 lhNnfsf ;]qm]6/L ;fx;L ;Ln] ;Dd]ng P]ltxfl;s
ePsf] atfP . ;Dd]ngsf ljz]if cltly tyf clvn -qmflGtsf/L_ sf s]Gb|Lo

jt{dfg /fli6«o ;+s6sf] ;dfwfg g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf] sf/0f b]z Oltxf;s} ;af{lws ;+s6df la/jn ;Ln] k|:t't u/]sf lyP . qmflGtsf/L sDo'lgi6 kf6L{ g]kfn
;b:o Pjd\ dWos0ff{nL Jo'/f] OGrfh{ t'n/fh ;Ln] ljBfyL{x?n] qmflGtsf]
afFsL sfo{ef/ k'/f ug]{ a]nf cfPsf] atfP .
;Dd]ngdf k"jL{ sflnsf]6 lhNnf ;]qm]6/L /d]z ;L, k|ltlglw ;ldlt
kf]ln6Ao"/f] ;b:o ;lGhj ;Ln] jt{dfg /x]sf]n] c;kmnl;4 bnfn ;+;bLo k| : t' t cjwf/0ff kqdf /fli6« o Ko"7fgsf OGrfh{ l6sf/fd kf}8]n, ;b:o ;du| ;Lnufotsf] cfltYotf /x]sf] lyof] .
/fli6«o ;+s6sf] ;dfwfg g]kfnL Joj:yf vf/]h u/L uf;, af;, skf;, :jfwLgtfsf] ;+s6cGtu{t ;g\ !*!% g]skf Pdfn] Ko"7fgsf k|ltlglw sfo{qmdsf] cWoIftf clvn -qmflGtsf/L_ sf s]Gb|Lo ;b:o wg/fh ;L n]
ljz]iftfsf] ;dfhjfb ePsf] atfPsf lzIff, :jf:Yo, /f]huf/, ;~rf/ / b]lvotf ljleGg ;dodf ef/t;Fu /fdrGb| s]=;L=, gful/s cleoGtf u/]sf lyP eg] sfo{qmddf ljBfyL{x?sf] pNn]lvo ;xeflutf /x]sf] lyof] .
5g\ . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ klZrd
n'lDjgL Jo"/f]cGtu{t k'jL{ Ko"7fgåf/f
dgf]/~hgh:tf cTofjZos ljifox?
/fHosf] bfloTjdf /x]sf] ;'Gb/ Joj:yf
ul/Psf ;Demf} t f / xfn;fn}
Pd;L;Lsf] g]kfn k|jz ] , hgtGq /
;'dg ;'jb] L, af; g]kfn lhNnf zfvf
Ko"7fgsf cWoIf h'dfgl;+x s]=;L= / cd]l/saf6 e}/asf] d's0' 8f] / b'Oj{ 6f d"lt{x? g]kfn lkmtf{
z'qmaf/ ;b/d'sfd vn+ufdf cfof]lht j}1flgs ;dfhjfbL /fHoJoj:yf hghLljsfsf] ;+s6, jt{dfg ;+s6sf] Ko"7fg pBf]u jfl0fHo ;+3sf sfo{sf/L sf7df8f}F . cd]l/sdf /x]sf b'O{ yfg e}/asf] d's0' 8f] / b'Oj{ 6f d"lt{x?
;dfwfg, ;dfhjfbL df]rf{ / g]kfnL lgb]z
{ s k|sfz vgfnnufotn] k|:t't g]kfn lkmtf{ ePsf 5g\ . tfdfaf6 lgld{t !^cf}+ ztfAbLsf] e}/jsf] d's0' 8f] tyf
ljz] i ftfsf] ;dfhjfbnufotsf cjwf/0ffkqdfly l6Kk0fL tyf ljrf/ !^cf}+ ztfAbLs} pdfdx]Zj/sf] k|:t/ d"lt{ / !&cf}+ ztfAbLsf] b'uf{sf] k|:t/
ljifox? ;d]l6Psf] lyof] . dGtJo /fv]sf lyP . sfo{qmddf d"lt{ a'waf/ k'/ftTj ljefunfO{ x:tfGt/0f ul/Psf] xf] .
cGt/lqmof sfo{qmddf af]Ng] g]skf klZrd Ko"7fgsf ;]qm]6/L e}/asf] b'O{ d's'08f] bf]nvfsf] led]Zj/ gu/kflnsf @ l:yt u'/sf]6
jQmfx?n] sDo'lgi6 kf6L{ 6'6km'6 / kl/jt{g ;L, g]skf Ko"7fgsf k"jL{ 6f]naf6 @)%) ;fn kmfu'g @@ ut] rf]/L eP/ cd]l/sfsf] 8\ofnf; Do"lhod
ljefhgdfkm{t\ l5GgleGg ePsf]n] ;a} ;]qm]6/L tyf ljz]if sld6L ;b:o ckm cf6{ / ?ljg Do'lhod ckm cf6{df k'us ] f lyP . o:t}, pdfdx]Zj/sf]
jfdkGyL, b]zeQm tyf sDo'lgi6 s]zj ;Lnufotsf] pkl:ylt /x]sf] d"lt{ kf6gsf] cf]djxfn kl/;/af6 ;g\ !(*) sf] bzsdf x/fPsf] lyof] eg]
kf6L{x? Pstfa4 x'gk' g]{ ;'emfj lbFb} lyof] . sfo{qmd g]skfsf s]lGb|o b'uf{sf] d"lt{ eQmk'/sf] xg'dfg3f6af6 rf]/L eP/ cd]l/sf k'u]sf lyP .
jt{dfg /fli6«o ;+s6sf] Psdfq ;b:o tyf Ko'7fg OGrfh{ hfu[lt Go"of]s{l:yt g]jfM u'yLsf] cfly{s ;xof]udf Go"of]s{sf] g]kfnL afl0fHo
;dfwfg eg]sf] bnfn k'FhLjfbL ;Lsf] cWoIftf, g]skf k"jL{ Ko"7fgsf b"tfjf;, cd]l/sfsf] Dofgx§g l8l:6«S6 c6gL{ clkm; Go"of]s,{ cd]l/sf 8nf;
rl/qsf] Joj:yf vf/]h u/L g]kfnL ;]qm]6/L d':sfg ;Lsf] ;Grfng / Do'lhod ckm cf6{ / ?lag Do'lhod ckm cf6{ nufot ;+:yfx?sf] kxndf
ljif] z tfsf] ;dfhjfb g} /x] s f] lhNnf ;lrjfno ;b:o pdf/fd ;Ln] tL d"lt{ / d's'08f] g]kfn NofOPsf] xf] . cd]l/sfaf6 k'/ftflTjs dxTjsf &@
ljifodf hf]8 lbPsf lyP . sfo{qmddf :jfut dGtJo /fv]sf lyP . yfg snfTds j:t' g]kfn NofO{;s]sf] ljefun] hgfPsf] 5 .

æjt{dfg /fli6«o ;+s6 / ;dfwfgÆ


ljifos cGt/lqmof sfo{qmddf pgn]
o:tf] ljrf/ JoQm u/]sf x'g\ .
cGt/lqmof sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg
:yfkgf ug{k' g]{ g]tf ;Ln] atfP . pgn]
kl5Nnf] ;do lgs} rrf{df /x]sf]
/fi6«3ftL Pd;L;L ;Demf}tfn] /fli6«o
:jfwLgtf, ;fj{ e f} l dstf /
t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+
ub} { g] k fn sDo' l gi6 kf6L{ s f
kf] l n6Ao" / f] ;b:o tyf klZrd
n'lDjgL Jo"/f] OGrfh{ ;lGhj ;Ln]
clxn] b]zdf bnfn k'h F LjfbL Joj:yf
/x]sf]n] ca To;sf] 7fpFdf g]kfnL
cv08tfdfly g} gfËf] x:tIf]k u/L
cGTodf g]kfnnfO{ k/fwLg d'n's
agfpg] cd]l/sL if8\oGq /x]sf]n]
/fi6«3ftsf lj?4 l;+uf] b]z Ps l9Ssf
eO{ :jfwLgtfsf] n8fO{df h'6g\ klg
OGwg vr{ 36fcf}+
df6f] ;'xfpFbf] g]kfnL ljz]iftfsf]
;dfhjfbL Joj:yf g} Ps dfq
;a}nfO{ cfu|x u/] .
sfo{qmddf æjt{dfg /fli6«o ;+s6
g]kfn cfon lgud lnld6]8
ljsNk /x] s f] atfP . g] k fndf / ;dfwfgÆ ljifos cjwf/0ff kq kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&!
ljBdfg bnfn k'h F LjfbL /fHo;Qfsf] g]skf k"jL{ Ko"7fgsf ;lrjfno ;b:o
@)*) ;fn df3 @! ut] cfOtaf/ 7
o'jf ;+u7g g]kfn k"jL{ bfªåf/f
;':tf ;d:of M g]kfnsf] ;w}+ rx¥ofO/xg] 3fp
g] k fnsf] ef/ttkm{ s f] ;Ldf at{ d fg ;/sf/n] ;Ldfsfaf/] d f hf]lvdk"0f{ ofqf ug{k' g]{ afWotf klg gbLn] wf/ abn]/ klZrdlt/ ;bf{
1fg]Gb| zfxLsf] k'Tnf bxg
;d:of w]/} ulx/f] 5 . h;sf] ;dfwfg leqleq} s] ul//x]sf] 5 < eGg] 5 . ;':tfsf :yfgLon] ;'/Iff / gf/fo0fL gbL klZrdsf] If]qnfO{;d]t sf7df8f}F . o'jf ;+u7g g]kfn k"jL{ bfªn] /fk|kfsf k|jQmf 1fg]Gb| zfxLsf]
;xh} x'g] s'g} ;+efjgf 5}g . To;}n] cfhsf ;Gbe{df dxTjk"0f{ vf]hLsf] ljsf;sf] dfu ub}{ l;+xb/af/sf] 9f]sf ef/tLon] cfkm\gf]eGb} sAhf ug]u{ /]sf k'Tnf bxg u/]sf] 5 . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{lgs6 ;f] ;+u7gn] g]skfsf
xf]nf oxfFsf] zf;g ;Qfdf cfpg]x? ljifo ePsf] 5 . b]zsf lhDd]jf/ 9s9SofPsf] klg bzsf}+ ePsf] 5 . 5g\ . kl5Nnf jif{{x?df ef/tLon] dxf;lrj ljKnj ;Lsf] af/]df lbPsf] u}/lhDd]jf/ cleJolQmlj?4 ;f]daf/
;s];Dd ;Ldf ;d:of ;dfwfg bnx?n] o;tkm{ Wofg lbg'k5{ . t/ l;+xb/af/n] ;':tfaf;Lsf] /f]bg gf/fo0fLn] g]kfnL e"ld s6fg ug]u{ /L ;fFem 3f]/fxLsf] t'n;Lk'/ rf]sdf zfxLsf] k'Tnf bxg u/]sf] xf] .
cUnf t6aGw / kvf{n nufPsf 5g\ .
8f= s]zj b]jsf]6f t/, g]kfnn] To;df klg k|ltjfb ug{
;ls/x]sf] 5}g . Oltxf;x?df pNn]v
xfn} ;fj{hlgs ePsf] Ps tYof+scg';f/ ePcg';f/ ;g\ !*!& df la|l6;
;e]{o/n] ?kGb]xLb]lv gjnk/f;Lsf]
;':tfdf xfn tLg xhf/ !## hg;+Vof /x]sf] ;u/lbGxf;Dd &@ j6f h+u] lkn/
uf8]sf lyP . ;g\ !*&$ / !**#–
5 . h;dWo] @(& hgfsf] dfq g]kfnL *% df g]kfn ;Ldf ;e]{u/L ;Ldf
gful/stf /x]sf] :yfgLosf] egfO{ 5 . ;':tfdf gS;f klg tof/ kfl/sf] lyof] .
To;a]nf lqj]0fL3f6k"j{ / ;':tf If]qsf]
pd]/ k'lu;s]sf sl/a Ps xhf/ ^)) hgfn] ;u/lbGxf ufpF klZrdtkm{ dfq lkn/
ufl8Psf] lyof] . lqj]0fL 3f6b]lv
tTsfn gful/stf kfpg'kg]{ cj:yf 5 . ;u/lbGxf;Ddsf] g] k fn–ef/t pQm sf]0f;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ o'jf ;+u7g g]kfn k"jL{ bfªsf cWoIf
;Ldf/]vfsf] k|ltlglwTj ug]{ gf/fo0fL kbd ;Ln] /fk|kfsf k|jQmf tyf h'Dnfsf ;f+;b 1fg]Gb| zfxLn] g]skfsf
gful/stf gePsf sf/0fn] ToxfFsf :yfgLon] gbLsf] @$ lsnf]ld6/ axfjsf] bfofF dxf;lrj ljKnj ;Lsf af/]df lbPsf] u}/lhDd]jf/L cleJolQmsf] ;f+s]lts
g]kfndf ;d]t sfd ug{ kfPsf 5}gg\ . afofF eg] s'g} lkn/ ufl8Psf] lyPg . k'Tnf bxg bfª;lxt b]ze/ ePsf] atfP . pgn] cfˆgf] kf6L{ / g]t[Tjsf]
h'g sfo{ xfn ;':tfjf;Lsf nflu lj?4 lbPsf] u}/lhDd]jf/ cleJolQmnfO{ tTsfn g;RofP To;af6 lg:sg]
nfO;]G; agfpg kfPsf 5}gg\ . a}s + vftf vf]Ng;d]t kfPsf 5}gg\ . xfn clezfk ag]sf] 5 . kl/0ffdsf] lhDd]jf/ lgh 1fg]Gb| zfxLn] lng'kg]{ pb\3f]if u/] .
g]kfn / ef/tsf] ;Ldf+sgsf ;/sf/ / g]skfaLr ePsf] tLg a'Fb] ;xdltnfO{ eË ug]{, c/fhstf
cfP/ klZrd gjnk/f;Lsf] ;':tfsf afl;Gbfn] ;/sf/n] tTsfn ;Ldf nflu ag]sf] ;+oQ ' m k|fljlws ;ldltn] dRrfpg] / b]znfO{ åGålt/ ws]Ng vf]Hg] 1fg]Gb| zfxLsf] gfËf] c/fhstf
;d:of ;dfwfg gu/] s]Gb| ;/sf/lj?4 cbfnt hfg] r]tfjgL;d]t lbPsf ;g\ @))& d} lå–b]zLo ;Ldfsf !*@ ePsf] ;+u7g cWoIf kbd ;Lsf] egfO lyof] .
:yfgsf] gS;f tof/ kf/]sf] elgPsf] df3 !# ut] /fk|kf g]kfnsf] cfˆgf] sfof{no rfaflxn sf7df8f}d+F f cfof]lht
5g\ . ;Ldf ;d:of ;dfwfg gx'bF f cfk"mx? ;w}eF /L ef/tLo ;'/IffsdL{sf] lyof] . sfnfkfgL / ;':tfnfO{ afFsL l;Gw'kfNrf]s ;Dks{ ;ldltsf] sfo{qmddf /fk|kf g]kfnsf k|jQmf tyf h'Dnf
/fv]/ cGo :yfgsf] ef}uf]lns ;"rgf lhNnfsf ;f+;b 1fg]Gb| zfxLn] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf dxf;lrj ljKnj
bdg / x]kfO ;x]/ a:g'k/]sf] / hldg cltqmd0f eO/x]sf] eGb} pgLx?n] k4ltcg';f/ ;Ldf+gu/L l:6«k Dofk ;Lsf af/]df lbPsf] u}/lhDd]jf/ cleJolQmnfO{ t'?Gt} ;Rofpg / cleJolQm
;/sf/lj?4 ;jf]R{ r cbfntdf d'2f xfNg] tof/L u/]sf] ;dfrf/ aflx/ tof/ ePklg b'O{ b]zsf] /fhgLlts t'?Gt lkmtf{ lnP/ hgtfdfem dfkmL dfUg g]skfn] r]tfjgL lbPsf] 5 .
txdf oBlk x:tfIf/ x'g afFsL /x]sf] sf]0f;efsf] ;xhLs/0f ;+u7gsf pkfWoIf lzlz/ ;Ln] u/]sf lyP .
cfPsf] 5 . ;':tfjf;Lsf] ;fdfGo ljjfb;d]t ;'Nemfpg Wofg glbg]x?n] k"a{
d]rLb]lv klZrd dxfsfnL;Ddsf] ljjfb ;'Nemfpg] sNkgf;d]t ug{ g;lsg]
5 . ;':tf / sfnfkfgL If]qsf] ljjfb
sfod /x];Dd gS;fdf x:tfIf/ ug{ o'jf ;+u7g g]kfn t'n;Lk'/sf] cWoIfdf u0f]z rGb
g;lsg] g]kfnL kIfsf] egfO/xg] sf7df8f}F . o'jf ;+u7g g]kfn t'n;Lk'/ gu/ sld6Lsf] cWoIfdf u0f]z
ePsf] 5 . ;':tfsf] ;w}F rx¥ofO/xg] 3fpdf slxn] dNxdk§L nufpg] u/]sf] 5 . sfnfkfgL If]qsf] ljjfb rGb lgjf{lrt ePsf 5g\ . a'waf/ g]skf lgs6 o'jf ;+u7g g]kfn t'n;Lk'/
emg ulxl/Fb} uPsf] 5 . g]kfnsf gu/sf] bf];f| ] ;Dd]ngn] rGbsf] g]tT[ jdf !& ;b:oLo gu/ sld6L lgjf{lrt
;/sf/ < sltko zf;sx?n] g]kfn / ef/tsf] u/]sf] xf] . h;sf] pkfWoIfdf k|lbk rf}w/L, ;lrjdf laho g]kfnL, ;x;lrjdf
ug]÷{ u/fpg] k|of; g} ub}g{ g\ . at{dfg gjnk/f;L -ab{3f6–;':tf klZrd_ ;'lg/x]sf] 5}g . :yfgLo gful/sx? hldg ;§fk§f u/]/ ldnfpg] s'/f gjLg kl/of/, sf]iffWoIfdf l/ofg hLjLnufot /x]sf 5g\ .
;/sf/ ;Qfdf cfPkl5 klg sf] ;':tf ufpFkflnsf–% sf] !$ xhf/ @)^@ ;fnaf6 ;' : tf arfcf} + p7fPsf 5g\ . ha g]kfns} 7"nf] ;Dd]ngnfO{ k|dv ' cltlysf] ?kdf g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o k|lbk ;Ln]
ef/ttkm{sf] ;Ldfsfaf/]df vf;} rf;f] %)) x]S6/ hldg ef/tn] cltqmd0f cleofg gfds ;+:yfdfkm{t\ ;+ul7t e"efu ef/ttkm{ kl/;s]sf] cj:yfdf ;Daf]wg ub}{ Pd;L;L k|fh ] S] 6dfkm{t\ g]kfndf cd]l/sL ;fd|fHojfb cfOk'us ] f]
lbPsf] b]lvPsf] 5}g . ;Ldfdf ;z:q ul/;s]sfn] g]kfnsf] gofF gS;fdf ePsf 5g\ / ef/tLo HofbtLlj?4 g]kfns} e"ld;Fu g]kfnsf] yk e"ld atfP . pgn] clxn];Dd s;}sf] u'nfd gePsf] d'ns ' , s;}sf] bf;tdf gafFrs] f
k|x/L kl/rfng ul/Pkl5 sltko ;':tfsf] If]qkmn :ki6?kdf pNn]v lg/Gt/ cfjfh p7fpFb} cfPsf 5g\ . ;§fk§f ubf{ efjL k':tfsf nflu xfdL g]kfnLx?nfO{ cd]l/sfn] bf; agfpFb} nu]sf] lhls/ u/] .
;Ldf :tDex?sf] dd{t / k'g:yf{kgf ug{ :yfgLon] dfu u/]sf 5g\ . ToxfFsf :yfgLojf;Ln] ;w} ef/tLo ;d:of emg\ hl6n x'g] cj:yf 5 .
pgn] eg] …ca g]kfnsf qmflGtsf/L o'jfx? cd]l/sfsf] bf;tdf afFRg] ls
ul/Psf ;dfrf/x? aflx/ cfP . Tof] ef/tn] cltqmd0f u/]sf e"efux?df gful/s / ;Ldf ;' / Iff an - hfgsf/x?sf cg';f/ u08s afFw
lab|fx] L aGg], /fOkmn af]Sg] < 5fGg] a]nf cfO;s]sf] 5 . xfdLn] /fOkmn af]Sg]
;Fu;Fu} g]kfnL gful/sx?n] cfkm\gf] ;Ldf+sg u/L h+u] lkn/ ;Ldf:tDe P;P;aL_ sf] HofbtL ;x]/ a:g'k/]sf] lgdf{0fsf nflu cfPsf ef/tLo >lds
;lbof}b+ l] v ef]urng ul/Psf] hldgg} sfod ug{k' g]{ ;':tf arfp cleofgsf cj:yf 5 . g]kfnLn] cfkm\gf] hUufdf cfkm\gf] sfd ;lsPkl5 ;':tfd} cfF6 u/]gf} eg] cd]l/sfn] of] d'n'snfO x]bf{x]b}{ o'qm]g agfpg]5 .Ú
ef/ttkm{ kfl/Psf]eGb} u'gf;f] u/]sf cleoGtfx?sf] dfu /x]sf] 5 . sl/a nufPsf] afnL;d]t /fd|/L :ofxfg{ a;]sfn] ToxfFsf] e"ld cltqmd0fn] ;Dd]ngdf z'esfdgf dGtJo /fVb} g]skfsf s]Gb|Lo k|ltlglw ;b:o tyf
;dfrf/ klg cfP . t/, To;km{ !( xhf/ $*) x]S6/ hldg lajflbt kfPsf 5}gg\ . ToxfFsf :yfgLon] v]tL tLj|tf kfPsf] xf] . gbL s6fgsf]
;/sf/sf] Wofgfsif{0f ePsf] b]lvPg . eGb} ef/tn] ;':tfjf;LnfO{ pkof]u nufpg] a]nfdf g]kfnLsf] hUufdf ljjfb ;'Nemfpg ag]sf] ;+oQ ' m ;Ldf
o:tf] cj:yfdf Ps;fy ut;ftf ug{ lbPsf] 5}g . afFsL /x]sf] sl/j ef/tLon] vghf]t ubf{ P;P;aLn] cfof]usf] k6s–k6ssf a}7sx?n]
Psflt/ k//fi6«dGqL PgkL ;fpbn] ;ft xhf/ x]S6/ dfq ;':tfjf;Ln] ;fylbg] t/ g]kfnsf ;'/IffsdL{n] klg ;xdlt ug{ ;s]sf 5}gg\ .
g]kfn—ef/t ;Ldf ;d:of ;dfwfgsf xfnsf] cj:yfdf ef]urng ub}c { fPsf a]jf:tf ug]{ sf?l0fs cj:yf klg @)@& ;fndf tTsfnLg ;':tf ufpF
nflu s"6gLlts kxn z'? eO;s]sf] 5g\ . g]kfndf /fhgLlts ;+qmd0f em]Ng'k/]sf] 5 . @)@( ;fn ;fpg k~rfot /x]sf] ;f] If]qdf gfkgS;f
atfpg' eof]eg] csf{lt/ g]kfnsf] /x]sf] @)^@–@)^$ sf] ;dofjwLdf gf}ut] tTsfnLg >L % sf] ;/sf/af6 ug{ uPsf g] k fnL sd{ r f/LnfO{
;' : tfsf afl;Gbfx?n] cfkm\ g f] ef/tn] ;':tf If]qdf a9L dfqfdf nfnk'hf{ kfPsfx?sf] hldg;d]t kqmfpu/L Psjif{;Dd ef/tsf] a]ltof
;d:ofdf Wofg glbPsf sf/0f s]Gb| cltqmd0f u/]sf] kfOPsf] 5 . s:tf] ef/tLon] x8\k]/ ef]urng u/]sf h]ndf /flvPsf] pbfxf/0f klg /x]sf]
;/sf/lj?4 ;8s cfGbf]ng / sfg"gL la8Dagf 5 eg] ToxfFsf hgtfn] xfn 5g\ . gf/fo0fL gbLsf] af9Lsf sf/0f 5 . xfn} ;fj{hlgs ePsf] Ps
pkrf/df hfg] of]hgf agfPsf] eGg] ef]urng ub}{ cfPsf] ;ft xhf/ x]S6/ g] k fnLx? tLg k6s ;' : tfaf6 tYof+scg';f/ ;':tfdf xfn tLg xhf/
s'/fx?sf] l6sfl6Kk0fL eof] . ut;ftf hldgsf] nfnk'hf{ ;d]t kfPsf lj:yflkt x'Fbf ef/tLox?n] df}sf !## hg;+Vof /x]sf] 5 . h;dWo] @(& /fKtL Ao'/f] sfof{no ;lrj ljsfz ;Ln] cd]l/sL ;fd|fHojfbn] g]kfnnfO{
!% ut] ef/tsf] &% cf}+ u0ftGq 5} g g\ . tTsfn gfkL gS;fu/L 5f]k]/ hUuf sAhf u/]sf 36gfx? hgfsf] dfq g]kfnL gful/stf /x]sf] o'4e"ld agfpg vf]hs ] fn] To;sf] k|lt/f]w ug{ o'jfx? Psk6s ;fd|fHojfbsf
lbj;sf] cj;/df sf7df8f} F d f hUufwgL k'hf{ ljt/0f ug{'kg]{df klg /x]sf 5g\ . @)^% ;fndf :yfgLosf] egfO{ 5 . ;':tfdf pd]/ lj?4 86]/ n8\g'kg]{ wf/0ff /fv] .
cfof]lht sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ ;/sf/L kIfn] Wofg glbPsf] b]lvPsf] P;P;aLsf] cf8df ef/tLox?n] k'lu;s]sf sl/a Ps xhf/ ^)) g]skf klZrd bfªsf ;lrj lgd{n ;Ln] g]kfnL o'jfx? Psk6s qmflGtdf
k//fi6« d GqL ;fpbn] k| w fgdGqL 5 . ;':tfdf @)@@ ;fnb]lv xfn;Dd %)÷^) j6f 6\ofS6/ k|of]u u/]/ hgfn] tTsfn gful/stf kfpg'kg]{ ;xefuL eO{ ;dfhjfbL Joj:yfsf nflu h'emf? 9+un] ;+ul7t x'g'kg]{ a]nf
k'iksdn bfxfn ef/t e|d0fdf uPsf lg/Gt/ a;f]af; /xFb} cfPsf] 5 . g]kfnLx?sf] afnL;lxtsf] g]kfnL e"ld cj:yf 5 . gful/stf gePsf cfPsf] atfP .
a]nf ef/tLo ;dsIfL g/]Gb| df]bL;Fu @)#$ ;fndf gf/fo0fL gbLdf cfPsf] sAhfu/]sf lyP . ;':tfjf;Ln] ;':tf sf/0fn] ToxfFsf :yfgLon] g]kfndf o:t} o'jf ;+u7g g]kfnsL /fKtL Ao'/f] OGrfh{ lhjgL ;Ln] clxn]sf]
;Ldf ;d:ofsfaf/] d f ePsf] af9Lsf sf/0f tTsfnLg ;' : tf arfcf}+ cleofg rnfPkl5 ptf ;d]t sfd ug{ kfPsf 5}gg\ . nfO;]G; /fhgLlts kl/l:ylt km]l/Psfn] qmflGtsf/L o'jfx? rgfvf] x'g]a]nf cfPsf]
;xdltcg';f/ ;dfwfgsf] kxn cl3 k~rfot -xfnsf] lajflbt elgPsf] ef/tsf] laxf/sf /dk'/jfjf;Ln] agfpg kfPsf 5}gg\ . a}+s vftf atfOg\ .
a9fOPsf] atfpg' ePsf] lyof] . dGqL !( xhf/ $*) x]S6/ If]qkmn hldg_ wg}of arfp cleofg ;~rfng u/]sf vf]Ng;d]t kfPsf 5}gg\ . xfn cfP/ sfo{qmddf ;a} hj;÷df]rf{sf] tkm{af6 z'esfdgf dGtJo JoQm ub}{
;fpbn] ;Ldf ;d:ofsf] ;dfwfg ubf{ df /x]sf gf}j6f ufpFsf hgtfnfO{ 5g\ . h;nfO{ P;P;aLn] k6s–k6s klZrd gjnk/f;Lsf] ;' : tfsf u0ftflGqs v]ns'b dxf;+3sf n'lDagL k|bz ] OGrfh{ ?b| ;Ln] g]kfnsf] bnfn
/fhgLlts ;xdlt x'g' kg]{;d]t klSnxjf / lqj]0fLnufotsf :yfgdf prfn]/ g]kfnLdfly cfqmd0f u/fpg] afl;Gbfn] ;/sf/n] tTsfn ;Ldf
k'FhLjfbL /fHoJoj:yfsf sf/0fn] nfvf}+ o'jfx? ef}tfl/g' k/]sf] atfP .
atfpg' ePsf] 5 . :yfgfGt/0f ul/Psf] lyof] . g]kfn– u/]sf] 5 . ljjflbt eg]/ b'a} kIfn] ;d:of ;dfwfg gu/] s] G b|
g]tf ?b|n] ufF;, af;, skf;, lzIff, :jf:Yo / /f]huf/sf] Uof/]G6L x'g]
pxfFn] k|zf;lgs?kdf /x]sf] ef/taLr ePsf] u08s 5f8]sf] elgPsf] sgf}lhof 8fF8fb]lv ;/sf/lj?4 cbfnt hfg]
k|0ffnL lqmofzLn eO{ tYosf] cfwf/df ;Demf}tfcg';f/ ef/tn] lgdf{0f u/]sf blIf0ftkm{ s f] sl/a @)) la3f r]tfjgL;d]t lbPsf 5g\ . ;Ldf ;dfhjfbL Joj:yfsf nflu Psk6s o'jfx? PsLs[t hgqmflGtdf ;xefuL
b'j} b]zaLr ;d:of ;dfwfgsf nflu ;+/rgfsf sf/0f gf/fo0fL gbLsf] axfj hldgdf klg ef/tLox?s} cfFvf ;d:of ;dfwfg gx'bF f cfk"mx? ;w}eF /L x'g'kg]{ atfP .
s"6gLlts kxn rln/x]sf] v'nfzf kl/jt{g eO{ ;':tftkm{ s]lGb|t x'bF f u9]sf] 5 . ToxfFsf :yfgLosf nflu ef/tLo ;'/IffsdL{sf] bdg / x]kfO g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o k|lbk ;Lsf] k|dv ' cfltYotfdf ;DkGg ePsf]
klg ug'{ePsf] 5 . pxfFn] ef/tsf ;':tfjf;Ln] ;d:of ef]Ub} cfPsf g]kfnsf] ;/sf/n] lzIffsf];d]t ;x]/ a:g'k/]sf] / hldg cltqmd0f ;Dd]ngdf g]skfsf lhNnf ;]qm]6/L lgd{n ;L, kf6L{sf s]Gb|Lo k|ltlglw ;b:o
ljb]zdGqLsf] ut k'; !( ut]sf] 5g\ . slt;Dd eg] ;':tfdf g]kfn / k|aGw ug{ ;s]sf] 5}g . k|fylds eO/x]sf] eGb} pgLx?n] ;/sf/lj?4 ljsfz ;L, o'jf ;+u7g g]kfn /fKtL Ao'/f] OGrfh{ lhjgL ;L, g]skfsf t'n;Lk'/
g]kfn e|d0fsf] l;nl;nfdf klg ;Ldf ef/tsf] ;Ldf 5' 6 \ o fpg] s' g } txkl5 ToxfFsf afnaflnsf :s"n ;jf]{Rr cbfntdf d'2f xfNg] tof/L gu/ OGrfh{ e'jg ;L, u0ftflGqs v]ns'b dxf;+3 n'lDagLsf OGrfh{ ?b| ;L,
;d:of ;dfwfg ug]{ k|lta4tf JoQm :tDex?;d]t 5}gg\ . hxfF ;8s, ?v 5f8\g afWo x'G5g\ . ToxfF lah'nL aQL u/]sf] ;dfrf/ aflx/ cfPsf] 5 . g]skf t'n;Lk'/sf ;]qm]6/L lzj ;L, o'jf ;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o ;'bz{g
ul/;s]sf] atfpg' ePsf] 5 . t/, / gbLnfO{ ;Ldf dfGg] ul/Psf] 5 . lbOPsf] 5} g . ;/sf/L ;':tfjf;Lsf] ;fdfGo ljjfb;d]t ;L, o'jf ;+u7g g]kfn klZrd bfªsf cWoIf cfsfz ;L, ls;fg dxf;+3sf
g t k|d bfxfnsf] ef/t e|d0fsf ToxfFsf :yfgLo afl;GbfnfO{ cfkm\g} clen]vcg';f/ ;g\ !*!^ sf] ;'uf}nL ;' N emfpg Wofg glbg] x ?n] k" a { s]Gb|Lo ;b:o laho ;L, hgkqsf/ ;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o x]dGt
qmddf ;Ldf ;d:ofaf/] ePsf] j8f sfof{no, ufpFkflnsf sfof{no ;lGw ubf{ gjnk/f;Lsf] gf/fo0fL gbL d]rLb]lv klZrd dxfsfnL;Ddsf] k|sfz cf]nL, g]skf klZrd bfªsf lhNnf ;b:ox? e/t ;L, k|lt/f]w ;L,
;xdltsf tYout a'bF fx? ;fa{hlgs tyf g]kfnL e"lddf k'Ugsf nflu klg k"j{sf] efu ef/t / klZrdsf] efu ljjfb ;'Nemfpg] sNkgf;d]t ug{ dgf]h ;L, sdnf ;L, wtL{ ;L, gjLg ;L nufotsf] cfltYotf /x]sf] lyof] .
ePsf 5g\, g hoz+s/sf] g]kfn ef/tsf] af6f] k|of]u ug'k{ g]{ cj:yf g]kfndf kg]{ elgPsf] lyof] . gf/fo0fL g;lsg] ePsf] 5 . ;':tfsf] ;w}F o'jf ;+u7g g]kfn klZrd bfªsf cWoIf cfsfz ;Lsf] :jfut dGtJoaf6
e|d0fsf qmddf ;Ldfaf/] 5nkmn 5 . gf/fo0fL gbLdf ;fdfGo emf]n'+u] gbLn] @$ lsld g]kfn–ef/t ;Ldf rx¥ofO/xg] 3fpdf slxn] dNxdk§L ;'? ePsf] ;Dd]ngsf] cWoIftf u0f]z rGbn] u/]sf lyP eg] ;Dd]ngsf]
ePsf] s;}nfO{ yfxf 5 . To;}n] k'n;d]t gePsf sf/0fn] 8'+ufsf] lgwf{/0f u/]sf] lyof] . ;doqmddf ;f] nufpg] ;/sf/ < ;+rfng g]tf s[i0f ;Ln] u/]sf lyP . –x]dGt k|sfz cf]nL
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)*) ;fn df3 @! ut] cfOtaf/

‘pTkfbgdfkmt{ \ g]kfnL hgtfsf tdfd ;d:of xn ug{k' 5{’ g]kfnsf] /fhgLlts ;+s6sf] lgsf; g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf pBf]u pb\3f6g sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg gu/kflnsfsf gu/ k|dv ' cho yfkfn] sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf lgsf; g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbaf6 ePsf] atfpFb} eg]– …cbfnt /fHosf]
dxf;lrj ljKnj ;Ln] pTkfbgdfkm{t\ ub}{ pgn] ;f] s'/f atfPsf x'g\ . kf6L{sf] pTkfbg gLltn] cfk"m k|efljt k|jQmf k|sf08 ;Ln] g]kfnsf] /fhgLlts dfq x'g] atfP . c+u xf], /fHosf] xf]n g]tT[ j ;/sf/n]
g]kfnL hgtfsf tdfd ;d:of xn ug{k' g]{ dxf;lrj ljKnj ;Ln] pTkfbg ePsf] atfPsf lyP . ljho ;Lsf] ;+s6sf] lgsf; g]kfnL ljz]iftfsf] k|jQmf k|sf08 ;Ln] cGtjf{tf{sf] u5{, ;/sf/sf] lg0f{o cbfntn] dfGg'
atfPsf 5g\ . ;f] kf6L{sf] s]Gb|Lo pTkfbg k|0ffnLdfkm{t\ j}bl] zs /f]huf/Lsf b/ cWoIftfdf ePsf] sfo{qmdsf] ;~rfng ;dfhjfbaf6 dfq x'g] 7f]sj' f u/]sf qmddf g]skfsf] cbfnt g]kfnL hgtf k5{ . sf7df8f}F lhNnf cbfntn]
lbg]z ;Ln] u/]sf lyP . sfo{qmddf 5g\ . a'wjf/ PkL jfg 6]lnlehgnfO{ dfq ePsf] eGb} j'hj'{ f ;+;bjfbL lg0f{o gdfg]/ # a'Fb] ;xdltsf]
k|lzIfssf] ?kdf ;lGbk ;fksf]6f / pNn+3g u¥of] .Ú
k|sfz clwsf/L /x]sf lyP . k|jQmf k|sf08 ;Ln] k|Zg ub}{ eg]–
g]skf s]Gb|Lo pTkfbg ljefuåf/f …# a'Fb] ;xdlt gb]Vg] cbfntsf
df3 !@ b]lv ;~rfng ul/Psf] GofofwLzx? s] cGwf 5g\ < …# a'Fb]
tflnd !^ ut];Dd kf6L{ s]Gb|Lo ;xdltsf] gf]l6; ls t cbfntn]
sfo{nodf slknj:tdf ;~rfng ;/sf/;Fu dfUg' k¥of] ls t ;/sf/n]
ul/Psf] lyof]] . pQm sfo{qmddf cbfntnfO{ lbg'k¥of] . t/ pNn+3g
;xefuL k|lzIffyL{x?nfO{ k|df0fkq / u/]/ kqmfp k'hL{ hf/L ug{ kfOFbg} .ÚÚ
k|lzIfsx?nfO{ ;Ddfg kq tyf o;}u/L, k|jQmf k|sf08 ;Ln] g]kfn
dfofsf] lrgf] k|bfg ul/of] lyof]] . sDo'lgi6 kf6L{ / g]t[Tjsf] lj?4
sfo{qmdsf ljlzi6 cltly gu/ 1fg]Gb| zfxLnfO{ gaf]Ng / jf]ns ] f] s'/f
k|d'v cho yfkfnfO{ ;f]xL 7fpFdf ;Rrfpg g]skfn] cfu|x u/]sf] eGb}
ljefuåf/f slknj:t' ;~rflnt 36fpg kxn ug{k' g]{ eGb} /fHosf] pTkfbg ul/Psf] pkxf/ lkmg]n, # a'bF ] ;xdltsf] lvnfddf sf]xL klg
Joj;flos of]hg;lxtsf] ;Lk ljsf; gLltn] ;dfwfg vf]Hg'kg]d{ f hf]8 lbP . xflk{s, XofG8jf;, l8;jf;, sf]lng hfg gkfpg] r]tfjgL lbP .
tflnd sfo{qmdsf] ;dfkg;lxt ;L pQm sfo{ q mddf lzj/fh k|bfg ul/Psf] lyof]] . k|jQmf k|sf08 ;Ln] b]znfO{
åGålt/ ws]Ng / km]l/ kl/jt{gsf

‘qmflGt ;DkGg ug{ klxnf lbdfunfO{ ;z:q agfpg'k5{’


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf clgjfo{ af]Sg' kg]{ atfP . ljrf/df ;L, s]Gb|Lo ;b:o tyf bf]nvf lhNnf
lbPsf] cGt/jftf{dfkm{t\ pgn] ;f]
7f]sj' f u/]sf x'g\ .
k| j Qmf k| s f08n] hgo' 4 /
Joj:yfsf] cbfntsf] cfb]z g]kfn
sDo'lgi6 kf6L{n] gdfGg] r]tfjgL
lbP . pgn] # a'bF ] ;xdlt pNn+3g
lj?4 hfg] zlQmx?n] # a'Fb] ;xdlt
lj?4 af]Ng] u/]sf] 7f]sj' f u/] . pgn]
Pdfn] / sf+ u | ; ] n ufotsf ;a}
zlQmnfO{ ;dfhjfbL df]rf{df cfpg
kf]ln6Ao'/f] ;b:o e]if/fh ;Ln] qmflGt kl/kSj ePkl5 dfq} kl/kSj g]tf OGrfh{ ch{g' ;L, lzv/ lyP . hgcfGbf]ngsf] dd{lj?4 clxn] ;+;bjfbL u/]/ sf7df8f}F lhNnf cbfntn] hf/L cfu|x ub}{ b]z ajf{bLsf] lbzfaf6
;DkGg ug{sf nflu klxnf lbdfunfO{ aGg ;Sg] cGoyf nIo ge]l6g] eGb} ;f] sfo{qmdsf] cWoIftf kf6L{ s]Gb|Lo zlQm guPsf] eGb} of] /fhgLlts ;+s6sf] u/]sf] cfb]z b]z / hgtfsf lj?4 arfpg clkn u/] .
;z:q agfpg' kg]{ atfPsf 5g\ .

jt{dfg ;+s6sf] ;dfwfg g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb


g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ k"jL{ tfD;flnª
Ao'/f]df ePsf] kfFr lbg] sDo'lg:6
:s'lnª ;dfkg sfo{qmddf pgn] ;f]
s'/f atfPsf x'g\ . df3 !@ ut]bl] v sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf ;f] 7f]sj' f u/]sf x'g\ . laleGg /fhgLlts bnsf g]tfx?n] klg
;+rfng ePsf] kfFr lbg] sDo'lg:6 kf]ln6Ao'/f] ;b:o cfwf/ ;Ln] clxn]sf] /fHo g]tf cfwf/ ;Ln] jt{dfg ;+;bLo ;Daf]wg u/]sf lyP . pgLx¿n]
:s'lnª ;dfkg sfo{qmdsf k|d'v
cltly;d]t /x]sf s]Gb|Lo :s'n
ljefusf k|dv ' e]if/fh ;Ln] x/]s
l;4fGtnfO{ sDo'lg:6 Jojxf/df k/LIf0f o; dfldnfdf uDeL/ aGg :s'ndf ;b:o tyf Ao'/f] OGrfh{ ljsNk ;Ln]
u/]/ dfq k|dfl0ft x'g] atfP . ;xefuL ;a}nfO{ lgb]z { g u/] . u/]sf lyP . ;dfkg sfo{qmddf Ao'/f]
lbdfunfO{ ;z:q gafP;Dd qmflGt sfo{qmddf cltlyx? s]Gb|Lo :s'lnª OGrfh{ ljsNk ;Ln] k|lzIfsx?nfO{
;DkGg x'g gSg] ;d]t 7f]sj' f u/] . ljefu ;b:ox? kf6L{sf kf]ln6 Ao'/f] k"mndfnf / wGojfbkq ;Ddfg;lxt
lg/Gt/tf qmflGtsf/L aGg] eg] s'/f ;b:o c;n ;L, kf6L{ s]Gb|Lo ;b:o labfO{ u/]sf lyP . sfo{qmdsf] ;+rfng
ljrf/ljgf ;Dej gx'g] / qmflGtsf/L k|of; ;L, kf6L{ s]Gb|Lo ;b:o lty{ ;L, kf6L{ s]Gb|Lo ;b:o tyf sfe|] lhNnf
Jojxf/sf] lglDt qmflGtsf/L ljrf/ s]Gb|Lo ;Nnfxsf/ ;ldlt ;b:o ofbj OGrfh{ laGb' ;Ln] u/]sL lyOg\ .
b]znfO{===== lqmoflzn 5 . jt{dfg cj:yfdf bnfn k'h
F Ljfbsf] cGTo u/L g]kfnL laz]iftfsf]
qmflGtsf/L 6«]8 o'lgog dxf;+3sf] k'h
F LjfbL ;+;bLo Joj:yfn] /fi6« / g]kfnL ;dghjfbdf hfg'sf] ljsNk 5}g .Ú
s]Gb|Lo k|lzIf0fnfO{ kf6L{ s]Gb|Lo hgtfsf] hLjgdf k}bf u/]sf] r/d ;Í6sf] pgn] cd]l/sL ;fd|fHojfbsf] ;}Go
sfof{no slknj:t'df ;Daf]wg ub}{ ;dfwfgfy{ j}slNks /fhgLlts sfo{qmd cv8f / k/]8 v]Ng] b]z g]kfn s'g}
pgn] ;f] s'/f atfPsf x'g\ . k|:t't u/L lqmoflzn e} /x]sf] j}slNks klg xfntdf x'g g;Sg] r]tfjgL lbFb}
dxf;lrj ljKnj ;Ln] b]zdf sDo'lg:6 qmflGtsf/L zlQm xf] . ;fd|fHojfbL x:tIf]k / bnfn k'h F Ljfbsf
/fhg}lts ;+s6 cfPsf]n] To;sf] #= ;fd|fHojfb / of] b]zsf gfËf lj?4 ;a}nfO{ ;+3if{sf] df]rf{df cfpg
g]t[Tj qmflGtsf/Lx?n] gu/] b]z bnfnx? # a'Fb] ;xdltnfO{ eË u/]/ clkn;d]t ul/g .
;fd|fHojfbsf] r+u'ndf hfg] / xfd|f] b]zdf czflGt / åGå dRrfpg rfxG5g\ . pQm cGt/lqmof sfo{ q mddf ;Qfdf b]lvPsf ;+s6sf] ;dfwfg ug{ g]kfnL Joj:yfsf] sf/0f g]kfnL /fhgLlt ;Daf]wgsf qmddf b]zsf] /fhgLlts
/fi6« emg\ aaf{b x'g] ePsf]n] b]znfO{ xfd|f] kf6L{;Fu # a'Fb] ;xdlt u/]sf] em08} cjwf/0ffkq jfrg;lxt cfˆgf] wf/0ff ljz]iftfsf] ;dfhjfb cfjZos /x]sf] 7f]sj' f c:tJo:t ag]sf] atfpFb} eg]–æclxn]sf] ;d:ofsf] ;dfwfg ug{sf nflu Psrf]l6
To;f] x'gaf6 hf]ufpg' kg]{ atfP . # jif{{ k'Ug nfUbf klg /fHon] To;sf] /fVb} g]skf pQ/ afFs]sf OGrfh{ u/]sf 5g\ . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ s}nfnLn] ;Qf s]an bnfnx?sf] xftdf 5 h;sf ;a} bnx? ;fFem ;xdltn] cufl8
pgn] qmflGtsf/L sDo'lg:6 jfdkGyL sfof{Gjog gug{' / ug{ glbg' o;sf] /0flbkn] casf] /fHosf] ;+s6sf] cfOtaf/ cfof]hgf u/]sf]Újt{dfg /fhgLlts sf/0f hgtfn] lbgk|ltlbg ;a} If]qdf a9\ g ' k g] { hf] 8 lbP . cGt/s[ o f
kIfw/ ;Rrf nf]stGqjfbLx?nfO{ csf6\o k|df0f xf] . dª\l;/ !) ut] cfb]z ;dfwfg g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb ;+s6 / o;sf] ;dfwfg pkfoÚ ljifos ;f:tL v]Kg k/]sf] 5 .Æ sfo{qmdsf] ;~rfng g]skf ;]tL Ao'/f]
Pstfa4 u/]/ qmflGtsf/L 9+uaf6 u/]/ !* ut] ;fj{hlgs u/]sf] sf7df8f}F ePsf] 7f]sj' f u/]sf lyP . cGt/lqmof sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ pgn] pQm cGt/lqmof sfo{qmdnfO{ sfof{no ;lrj lg/s ;Ln] u/]sf lyP .
/fi6«nfO{ cu|udglt/ lng'kg]{ atfP . lhNnf cbfntsf] kqmfp k'hL{sf] cfb]z pQm sfo{qmddf g]skf -dfcf]jfbL
dxf;lrj ljKnj ;Ln] g]kfndf
qmflGtsf/L sDo'lgi6nfO{ Ps x'g glbg]
if8\oGq ;'? ePsf]n] qmflGtsf/L
sDo'lgi6 kf6L{x?aLr ;xdlt /
# a'Fb] ;xdlt eË ug]{ if8oGqsf]
kl5Nnf] s8L xf] . h;sf] kf6L{n] ;zQm
k|ltjfb ul//fv]sf] 5 .
$= …ljKnjnfO{ kqmfp k'hL{ hf/L
s]Gb|_, g]skf Pdfn], g]skf -P;_ zlxb
kl/jf/, gful/s pGd'lQm kf6L{sf
k|dv' x?n] g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb
ckl/xfo{ ePsf] / o;sf] g]t[Tj
lr;f] df};ddf d'6n' ufot :jf:Yo ;d:ofjf6 aRg
tfnd]n ub}{ b]znfO{ d'Qm ug{'sf]
ljsNk g/x]sf] ;d]t atfP .
ePsf] xf] ls xf]Og <, ltgnfO{ kqmfp
ug]{ ls gug]{ of] b]zdf <, sfg'g ;a}sf
kxnstf{ ljKnjn] ug{' kg]{ wf/0ff
/fv]sf lyP
Ø lr;f]df Gofgf] sk8f nufP/ dfq aflx/ lg:sf},+
/fli6«o ;Dd]ng tf]lsPsf] ;dodf nflu a/fa/ xf] ls xf]Og <, s] of] afFs] lhNnf ;]qm]6/] L sNkgf ;Lsf]
ug{, To;sf] tof/L :j?k kf6L{
e"uf]nsf] :s'lnª / k|lzIf0f ;s]nuQ}
g]kfnLn] agfPsf] sfg'g xf] <, kqmfp k'hL{ cWoIftf kf]ln6Ao'/f] ;b:o aGw' ;Lsf] Ø w'dk| fg, dBkfg gu/f},F
cfPsf] dfG5] k|wfgdGqL;Fu ldl6ª ub}{ k|d'v cfltYotfdf ;DkGg pQm
hj;sf] k|lzIf0f ;'? ePsf] atfOPsf]
5 . h;cg';f/ z'qmaf/ clvn g]kfn
lxF8]sf 5g\ .Ú eGg] 1fg]Gb| zfxLsf]
cleAolQm # a'Fb] ;xdlt eË ug]{,
sfo{qmddf cltly g]skf s]Gb|Lo
;b:o Pjd\ afFs] lhNnf OGrfh{
Ø ?3fvf]sL nfUgaf6 arf},F
qmflGtsf/L 6«]8 o'lgog dxf;+3sf] c/fhstf dRrfpg], b]znfO{ åGålt/ /0flbknufot /x]sf lyP .
k|lzIf0f ePsf] xf] .
Zofd ;Lsf] cWoIftfdf ePsf]
ws]Ng] / jt{dfg ;Í6u|:t cj:yfaf6 Pd;L;L===== Ø lrNnf] tyf jf];f]oQ' m vfg]s/' f ;s];Dd gvfcf},F
b]znfO{ g]kfnL hgtfsf] ;dfhjfbL
^@ ca{ k};f b]vfP/ ;8s ljB'ts \ f
s]Gb|Lo k|lzIf0f hglk|o kf6L{ g]kfn
sDo'lg:6 kf6L{sf dxf;lrj ljKnj
Aoj:yfdf nu]/ qmflGtsf/L ;dfwfg
lbgaf6 /f]Sg] 1fg]Gb| zfxLsf] gfËf] bnfn, s'/f u/]/ lj:tf/} g]kfnL hgtfdfly Ø zfl//Ls JofodnfO{ lg/Gt/tf lbcf},+
;Lsf] k|d'v cfltYotf /x]sf] lyof] . c/fhs, åGålkkfz' / k| l tufdL r/fnfO{ 8f]sf]df y'g] h:t} ug]{ 5 .Ú
sfo{qmddf kf6L{ :yfoL sld6L ;b:o
tyf dhb'/ ˆ|ofS;g OGrfh{ lzn'
cleJolQm ePsf] 7x/ ub},{ o;nfO{ t'?Gt} pgn] Pd;L;L vf/]h ug{'sf]
ljsNk gePsf] atfpFb} Pd;L;L
Ø bd, Åbo /f]u, df]6f]kg, sf]n:] 6«fn] , /Qmrfk, dw'dx] h:tf
lkmtf{ lnP/ cfdhgtfdfem dfkmL dfUg
g]kfnaf6 vf/]h geP;Dd o'jf
;L, kf6L{ s]Gb|Lo ;b:o ljho ;L,
s]Gb|Lo ;b:o ;'zLn ;L, ldgf ;Lsf]
1fg]Gb| zfxLnfO{ xfd|f] kf6L{ s8f r]tfjgL
lbg rfxG5 . olb kf6L{ / g]t[Tjsf ljBfyL{x?sf] cfGbf]ng hf/L /xg] ;d:of ePsf JolQmn] ;do ;dodf :jf:Yo k/LIf0f u/f},+
pkl:ylt /x]sf] lyof] . k|lzIf0f r]tfjgL;d]t lbOg\ .
sfo{qmdsf] ;+rfng dxf;+3sf s]Gb|Lo
dxf;lrj 6]s ;Ln] u/]sf lyP .
lj?4sf] ljif jdg ;RrfOPg eg]
To;af6 lg:sg] uDeL/ kl/0ffdsf] :yfoL ;ldlt ;b:o lzn' ;Ln]
g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ ljsf; lj/f]wL
hf8f]sf] hf]lvdaf6 cfk"m klg arf}+ / c¿nfO{ klg arfcf}+ .
lhDd]jf/ lgh 1fg]Gb| zfxLg} x'g] s'/f
1fg]Gb|=====
;+rfng ul//x]sf] kf6L{ xf] . PsLs[t ;d]t xfd|f] kf6L{ :ki6 ub{5 . gePsf] k|i6 kfb}{ g]kfndfly ;}Go
%= kf6L{ k|jQmf / ;f+;b eP/ xfd|f] cv8f /fVg] / rLg 3]g]{ /0fgLltdf
hgqmflGts} qmddf s]kL cf]nL ;/sf/n] NofOPsf] Pd;L;Lsf] ljsf; g]skfnfO{
@)&% df3 @* ut] k|ltjGwsf] cfj/0fdf kf6L{ / g]t[Tjsf lj?4 1fg]Gb| zfxLn]
lbPsf] u}/lhDd]jf/ cleJolQmnfO{ t'?Gt} :jLsf/] gePsf] bf]xf]¥ofOg .
bdgrqm rnfO{kl5 @ jif{{ To;sf lj?4 pQm sfo{ q mddf g] s kfsf
;Rrfpg nufpg ;DjlGwt kf6L{ / g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
b[9tfsf ;fy ;zQm / ;z:q k|lt/f]wu/L pkTosf Jo"/f] OGrfh{ s[lt ;L, o'jf
k|ltaGwnfO{ w'nf] r6fPkl5 tTsflng g]t[Tjaf6 xfd|f] kf6L{ ck]Iff ub{5 .Ú
;+u7g g]kfnsf cWoIf kf6g h+unL,
s]kL cf]nL ;/sf/;Fu jftf{ eO{ @)&& oxL===== clvn -qmflGtsf/L_sf cWoIf k|sfz
kmfu'g @! ut] P]ltxfl;s # a'Fb] ;xdlt gq g]kfn cd]l/sLx?sf] k/]8 v]Ng] b]z ;L, pkfWoIf g/]Gb| ;Lnufotsf g]tf,
u/]sf] kf6L{ xf] . # a'bF ] ;xdltsf] dd{ x'g5
] . /fli6«o :jfwLgtfsf] /Iff / sfo{ s tf{ / :yfgLo hgtfsf]
cg';f/ xfd|f] kf6L{ /fli6«o /fhgLltdf g]kfnsf] cu|ufdL lgsf;sf nflu bnfn pNn]vgLo ;xeflutf /x]sf] lyof] .
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like