[go: up one dir, main page]

0% found this document useful (0 votes)
3K views47 pages

Buddhapālita

The document discusses Buddhist philosophical concepts like dependent origination and analyzes how different phenomena arise from each other based on Buddhapalita's commentary. It examines topics like the arising, existing, and cessation of various dharmas according to the Abhidharma philosophy.

Uploaded by

Vajradharma
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
3K views47 pages

Buddhapālita

The document discusses Buddhist philosophical concepts like dependent origination and analyzes how different phenomena arise from each other based on Buddhapalita's commentary. It examines topics like the arising, existing, and cessation of various dharmas according to the Abhidharma philosophy.

Uploaded by

Vajradharma
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 47

The Mūlamadhyamakakārikā and Buddhapālita’s Commentary (2):

Romanized Texts Based on the Newly Identified Sanskrit Manuscripts from Tibet

YE Shaoyong

……
1 folio is lost.
F…-§‰-M—C-R-U‰N-R_-nŸ_-P-U…-_“E-EÈ-£U-R-N‰-NC-`-

]Oÿc-qc-l…-UWP-I…N- CZP-U‰N-R_-c‰Uc-P, N‰-õ-P-
1

(23?)a1 ▾(a)[sa](ṃ)[sk]ṛ(tā)[ś] ca [katha](ṃ) ^E-N‰-NC-]Oÿc-qc-U-^…P-R_-]nŸ_-K‰, ]Oÿc-qc-U-


sa(ṃ)skṛtalakṣaṇaṃ syur iti prāg ^…P-P-H…-õ_-]Oÿc-qc-l…-UWP-I…N-Oÿ-]nŸ_-Z‰c , ¢_-
2

▾T§P-\…P-KÈ,, (VII.3)
abhihita(ṃ) •|| (VII.3)
N 203b

attrāha • saṃskṛtāś cotpādasthi○ti-


μc-R, ´‰-T-NE-CPc-R-NE-]H…C-R-NC-]Oÿc-qc-lE-
bhaṃgāḥ <•> na cā<<na>>vasthādoṣa- ^…P-`, M—C-R-U‰N-R_-^E-M`-T_-U…- ▾]nŸ_-K‰, H…- P 212b
prasaṃgo bhavati • katham iti || õ_-Z‰-P,
utpādotpāda utpādo
mūlotpādasya kevalaṃ •
´‰-T]Ã-´‰-Tc-˛-T-^… , ,
3

○ utpādotpādam utpādo ´‰-T-]T]-Z…C-´‰N-R_-q‰N, ,


maulo janayate punaḥ <||> (VII.4) ˛-T]Ã-´‰-Tc-´‰-T-^…, ,
iha vijñānādyānāṃ dharmmāṇā(ṃ) yo
´‰-T]E-´‰N-R_-q‰N-R-^…P, , (VII.4)
(23?)a2 ['nya]tamo dharmma utpadya(te) ▾ [sa]
ātmanāpaṃcadaśa1 utpadyate • (1)sa
]N…-`-éU-R_-a‰c-R-`-cÈCc-R-GÈc-éUc-`c-GÈc-
dharmmas (2)tasya dharmmas[ya]2 CE-^E-_“E-T-Z…C-´‰-T-P-N‰-TNC-I…N-NE-TFÈ-ò-§‰,
<utpādaḥ • (3)tasya dharmasya sthitiḥ •
(1)
GÈc-N‰-NE-, (2)GÈc-N‰]Ã-´‰-T-NE-, (3)GÈc-N‰]Ã-
(4)tasya dharmasya bhaṅgaḥ • (5)tasya
dharmasya samanvāgamaḥ • (6)tasya
CPc-R-NE-, (4)GÈc-N‰]Ã-]H…C-R-NE-, (5)GÈc-N‰]Ã-
dharmasya jarā • (7)iha yady asau úP-R-NE-, (6)GÈc-N‰]Ã-à-T-NE-, (7)]N…_-C`-K‰-
dharmaḥ śubho bhavati • tasya GÈc-N‰-N@_-RÈ-^…P-▾P-GÈc-N‰]Ã- ^E-NC-R]Ã-éU-R_- C 184b
4

dharmasya samyagvimuktiḥ • athāsau


uÈ`-T]U, F…-§‰-GÈc-N‰-PC-RÈ-^…P-P-GÈc-N‰]Ã-`ÈC-R]Ã-
dharmaḥ kṛṣṇo bhavati • tasya

1
ātmanāpaṃcadaśa: read °daśama? Cf. AKBh 66.27f. 1
G omits
I…N .
ātmanā tṛtīyo hi dharma utpadyate; 76.16 = 2nd ed. 2 Z‰c: DC Z‰-P.
76.17 kathaṃ kṛtvā ātmanā navamo hi dharma utpa- 3 ^…: G ^…c .
dyate; MW, s.v. ātmanā; LVP 148, note 3. 4 N‰]Ã: DC N‰ .
2
Here a slanting stroke indicates possible omitted words.
One line may have been omitted through homeoteleuton
by the repetition of tasya dharmasya.
dharmasya> mitthyāvimuktiḥ (8)tathā
éU-R_-uÈ`-T-NE-, (8)N‰-TZ…P-Oÿ-C`-K‰-GÈc-N‰-E‰c-R_-
yady asau dharmmo nai○ryyāṇiko ]qŸE-T-^…P-P-GÈc-▾N‰]Ã-E‰c-R_-]qŸE-T-I…N-NU, F…-§‰- G 288b
bhavati • tasya dharmmasya GÈ c -N‰ - E‰ c -R_-]qŸ E -T-U-^… P -P-GÈ c -N‰ ] Ã - E‰ c -R_-
nairyyāṇikatā • athāsau dharmmaḥ ]qŸE-T-U-^…P-R-I…N-´‰-§‰, N‰-NC-P…-_‰-Z…C-]BÈ_-F‰c-
anairyyāṇiko bhavati • tasya dharmasya ○
anairyyāṇikatā eṣa tavit1 parīvāro nāma •
q]È, ,
idānīm (9)(u)tpādasyotpāda[ḥ]
N- P…-(9)´‰-T]Ã-´‰-T-NE-, (10)CPc-R]Ã-CPc-R-NE-,
1

(10)[s](th)i(teḥ sthitiḥ •) (11)[bhaṃgasya] (11)


]H…C-R]Ã-]H…C-R- NE-, (12)úP-R]Ã-úP-R-NE-,
(23?)a3 bhaṃga[ḥ](•) ▾ (12)samanvāgamasya (13)
à-T]Ã-à-T-NE-, (14)^E-NC-R]Ã-éU-R_-uÈ`-
samanvāgamaḥ (13)jarāyāḥ jarā • T]Ã-^E-NC-R]Ã-éU-R_-uÈ`-T]U, `ÈC-R]Ã-éU-R_-
(14)vimukter
mitthyāvimukter
vvimuktiḥ
mmitthyāvimu○ktiḥ
<•>
uÈ`-T]Ã-`ÈC-R]Ã-éU-R_-uÈ`-T-NE-, (15)E‰c-R_-
(15)nairyyāṇikatāyāḥ nairyyāṇikatā • ]qŸE-T-▾I…N-l…-E‰c-R_-]qŸE-T-I…N-NU, E‰c-R_-]qŸE- D 189a
anairyyāṇikatāyāḥ aneryyāṇikatā2 • eṣa T-U-^…P-R-I…N-l…-E‰c-R_-]qŸE-T-U-^…P-R-I…N-lE-´‰-
parīvārapa○rīvāro nāma • evaṃ §‰, N‰-NC-P…-]BÈ_-n…-]BÈ_-F‰c-q-§‰, N‰-õ_-GÈc-´‰-T-
dharmma utpadyamāna ātmanā-
3
paṃcadaśa u[tpa](dyate ||
TNC-I…N-NE-TFÈ-ò-´‰]È, ,
(23?)a4 tatra yo mūlotpāda) ▾ eṣa ātmānam ekaṃ N‰-`-˛-T]Ã-´‰-T-CE-^…P-R-N‰c-P…-TNC-I…N-U-CKÈCc-
muktvā taṃ dharmmam ātmanā R_-GÈc-N‰]Ã-TNC-I…N-NE-TF“-TZ…-RÈ-H…-ˇN-T§P-R-NC-
caturddaśaṃ yathāpadiṣṭam utpādayati •
tam api mūlo○tpādaṃ kevalam
´‰N-R_-q‰N-NÈ, , ´‰-T]Ã-´‰-Tc-P…-˛-T]Ã-´‰-T-N‰-]T]-
utpādotpāda utpādayati • ataḥ Z…C-´‰N-R_-q‰N-N‰, N‰-õ_-CF…C-C…c-CF…C-´‰N-R_-
parasparata utpattir bhavatīti nānāvasthā4 q‰N-Rc-M—C-R-U‰N-R_-U…-]nŸ_-_È, ,▾ N‰-TZ…P-Oÿ-˛-T]Ã- N 204a
bhava{{tī}}ti ○ evaṃ mūlasthitiḥ CPc-Rc-lE-CPc-R]Ã - CPc-R-CPc-R_-q‰ N -`,
sthiti{ḥ}sthiteḥ sthitir bhavati •
sthiti{ḥ}sthi[tir api m](ūlasthiteḥ sthitir
CPc-R]Ã-CPc-Rc-lE-˛-T]Ã-CPc-R-CPc-R_-q‰N-
(23?)a5 bhavati • ) ▾ mūlabhaṃgo bhaṃgabhaṃga- NÈ, , ˛-T]Ã-]H…C- ▾Rc-lE-]H…C-R]Ã-]H…C-R-]H…C- P 213a
sya bhaṃgo bhavati • <<bhaṃga>>bhaṃgo R_-q‰N-`, ]H…C-R]Ã-]H…C-Rc-lE-˛-T]Ã-]H…C-R-
'pi mūlabhaṃgasya bhaṃgo bhavati •
ato 'ttrā○pi nānavasthā bhavatīti • ||
]H…C-R_-q‰N-Rc-N‰-õ_-P-]N…-`-^E-M—C-R-U‰N-R_- 2

(VII.4)
U…-]nŸ_-_È, , (VII.4)
ucyate •
TaN-R,
utpādotpāda utpādo C`-K‰-mÈN-l…-´‰-▾T]Ã-´‰c, , G 289a
mūlotpādasya te yadi • ˛-T]Ã-´‰-T-´‰N-q‰N-P, ,

1
tavit: read tāvat.
1 N: DC N‰ .
2
aneryyāṇikatā: read anairyyā°. 2
DC add
M`-T_ .
3
See p. 105, note 1.
4
nānāvasthā: read nānavasthā.

106
maulenājanitas taṃ ○ te
mÈN-l…-˛-Tc-U-´‰N-N‰c, ,
sa kathaṃ janayiṣyati • (VII.5) N‰- P…-H…-õ_-´‰N-R_-q‰N , , (VII.5)
1 2

yady utpādotpāda[ḥ] m(ū)l(o)[tpā](dam


C`-K‰-mÈN-l…-´‰-T]Ã-´‰-Tc-˛-T]Ã-´‰-T-´‰N-R_-q‰N-P-
(23?)a6 utpādayaty eṣa ta utpādotpādo) ▾ mÈN-l…-˛-T]Ã-´‰-Tc- U-T´‰N-R]Ã-´‰-T]Ã- ´‰-T-N‰c-˛-
3 4

[maulotpādenā]janitaḥ kathaṃ T]Ã-´‰-T-N‰-H…-õ_-´‰N-R_-q‰N-N‰, _E-I…N-U-´‰c-R]Ã-p…_-


mūlotpādaṃ janayiṣyati • svayam
ajānataḥ1 || (VII.5)
_È, , (VII.5)
attrāha • ○ utpādita eva
μc-R, ˛-T]Ã-´‰-Tc-T´‰N-R-BÈ-P]Ã-´‰-T]Ã- ´‰-Tc-˛-
5

mūlotpādenotpādotpādaḥ mūlotpādaṃ T]Ã-´‰-T-´‰N-R_-q‰N-l…-U-´‰N-Rc-U…-q‰N-NÈ, , TaN-R,


janaya{{iṣya}}ti nājāta iti <•> ucyate •
sa te maulena jani○to
C`-K‰-mÈN-l…-˛-T-▾^…c, , C 185a
maulaṃ ja[na]yate yadi • T´‰N- R-N‰-^…c-˛-´‰N- P, ,
6 7

maulaḥ sa te<<nā>>janita(s N‰c-U-´‰N- R]Ã-˛-T-N‰c, ,


8
tam utpādayate katham* || VII.6
N‰-P…-H…-õ_-´‰N-R_-q‰N, , (VII.6)
(23?)b1 yadi sa te ▿ utpādotpādo m)[ūlotpā](dena C`-K‰-mÈN-l…-˛-T]Ã-´‰-Tc-T´‰N-R]Ã-´‰-T]Ã-´‰-T-N‰c-
janitas taṃ) [mūlotpādam utpā](da)[yati]
( • sa mūlotpādas tenotpādotpādenāja)-
˛-T]Ã-´‰-T-N‰-´‰N-T_-q‰N-P-´‰-T]Ã-´‰-T-N‰c-U-´‰N- 9

○nitaḥ [kathaṃ] (tam utpādotpādaṃ R]Ã-˛-T]Ã-´‰-T-N‰c-´‰-T]Ã-´‰ -T-N‰-H…-õ_-´‰N-R_-q‰N, N‰-


janayiṣyati • evaṃ sati tau õ_-P-N‰ - P… - CF… C -`-CF… C -Tå‰ P -R-^… P -K‰ , CF… C -`-
parasparāśritau bhavataḥ • na
parasparāśritau prakalpyeyātām* • VII.6
CF…C-Tå‰P- R-NC-P…-_T-Lfi-TåC- Lfi-U…-_“E-EÈ, ,
10 11

(VII.6)

(23?)b2 āha • utpadyamāna evotpāda ▿ μc-R, ´‰-T-I…N-´‰-TZ…P-Rc-´‰-T]Ã-´‰-T-´‰N-R_-q‰N-


utpā)[do]tpādam u[tpāda]ya(t)[i] (• nājā)[ta l…-U-´‰c-Rc-P…-U…-q‰N-NÈ, , TaN-R, ,
iti • ucy]ate •

1
ajānataḥ: read ajātataḥ. 1 N‰: PNG N‰c .
2 q‰N: C qN .
3 ´‰-Tc-: DC ´‰N-Rc .
4 T´‰N-R]Ã-´‰-T] Ã: PNG ´‰N-R]Ã; DC ´c-R]Ã ; cf. Saito
1984, pt. 2, p. 92, note 7.
5 T]Ã: DC T .
6 T´‰N: PNG ´‰N .
7, 8, 9´‰N: PNG T´‰N .
10 Tå‰P: P å‰P .
11 TåC: DC åC .
107
[ayam utpadyamā](nas te
mÈN-l…-N‰-P…-´‰-TZ…P-R, ,
kāmam utpādaye)d [i]maṃ • ○ U-´‰c-N‰-^…c-C`-K‰-P…, ,
yadīmam utpāda(yitum N‰-P…-´‰N- R_-q‰N-Q÷c-P, ,
1
ajātaḥ śaknuyād ayam* || VII.7 )
ayam utpadyamāno [mūlotpādaḥ
N‰-´‰N-R_-P…-]NÈN-`-_C, ,(VII.7)
kāmam] (imam u)[tp](ādo)[tpādam mÈN-l…-˛-T]Ã-´‰-T-N‰-´‰-TZ…P-R-_E-I…N-U-´‰c-R-N‰c-
▾ C`-K‰-´‰-▾ T]Ã-´‰-T-CZP-N‰-´‰N-R_-q‰N-Q÷c-P-P…-´‰- G 289b
utpā○daye](t*) [yadi svayam
a](jā)[taḥ] (śaknuyād a)[nyam
utpā](dayitum • atha vāyam T]Ã-´‰-T-N‰-´‰N- R_-]NÈN-`-_C-CÈ, , ^E-P-mÈN-l…- D 189b
2

(23?)b3 utpadyamāna utpādotpādaḥ ▿ kā)[mam ´‰-T]Ã-´‰-T-N‰-´‰-TZ…P-R-_E-I…N-U-´‰c-R-N‰c-C`-K‰-˛-


ima]<ṃ> mūlotpādam utpādayet* yadi
svayam ajā[taḥ śaknu](yād a)[nyam
T]Ã-´‰-T-CZP-N‰-´‰N-R_-q‰N-Q÷c-P-P…- ▾˛-T]Ã-´‰-T-N‰- N 204b
utpā](dayitum* • na) [śaknoti <•> ○ evaṃ ´‰N-R_-q‰N- `-_C-P-U…-Q÷c-K‰, ]N…-õ_-_E-I…N-U-
3

svayam a](jāto 'bhāvaḥ katham anyaṃ) ´‰c-a…E-U‰N-Rc-CZP-H…-õ_-´‰N- R_-q‰N-N‰, N‰]Ã-


4

janayiṣyatīti • kasmāt1 [kalpanāmāttram


etat*] (VII.7)
p…_-N‰-P…-åÈC-R-VU-Oÿ-\N-NÈ, , (VII.7)
μc-R, ´‰-T-CZP-n…c-´‰N-R_- ▾U…-q‰N-lE-´‰-T-I…N- P 213b
(āha • yady apy u)[tpāda](yati) ○
[nānyotpādaḥ] <•> [utpā](da eva l…c-_E-NE-CZP-NC-´‰N-R_-qN-NÈ , , H…-õ_-Z‰-P,
5

s)[va](parātmānāv apy u)[tpādayati •] H…-õ_-U_-U‰-_E-NE-CZP, ,


(katham iti •
pradīpaḥ svaparātmānau
¶E-T_-q‰N-R-N‰-TZ…P-Oÿ, ,
(23?)b4 ▿saṃ)[prakāśa]yate2 yathā • ´‰-T]E-_E-NE-CZP-n…-NEÈc, ,
utpādaḥ svaparātmā[nāv CI…-C-´‰N-R_-q‰N-R-^…P, ,(VII.8)
ubhāv] utpādayet tathā • (VII.8)
yathā pra[dīpa](ḥ svaṃ cā)[tmā]○[naṃ]
H…-õ_-U_-U‰c-_E-C…-TNC-I…N-lE-¶E-T_-q‰N-`-T“U-
pra[kāśa]yati ghaṭapaṭā[dīṃś ca bhāvān R-NE-, ¶U-T“-`-cÈCc-R-NEÈc-RÈ-CZP-NC-lE-¶E-T_-
pra]kāśayati • eva[m u]tpādaḥ svaṃ q‰N-R-N‰-TZ…P-Oÿ-´‰-Tc-lE-_E-C…-TNC-I…N-lE-´‰N-
cātmānam utpādayati (gha)[ṭa]-
paṭā○d[īṃ]ś ca bhāvān utpā(da)yatīti •[||]
R_-q‰N-`-T“U-R-NE-¶U-T“-`-cÈCc-R-NEÈc-RÈ-CZP-
(VII.8) NC-lE-´‰N-R_-q‰N-NÈ, , (VII.8)

1
kasmāt: read tasmāt. 1 ´‰N: DC ´‰c .
2
(saṃ)[prakāśa]yate: = dJ; LVP saṃprakāśayitā. 2 ´‰N: PNG T´‰N .
3 q‰N: DN qN .
4 ´‰N: P T´‰N .
5 ´‰N-R_-qN-NÈ : DC T´‰N-R_-q]È .
108
[ucya](te • yadi pradīpaḥ svaparātmānau
TaN-R, C`-K‰-U_-U‰c-_E-NE-CZP-n…-TNC-I…N-NC-
prakāśayet kāmam utpādao 'pi ¶E-T_-q‰ N -P-P… - ´‰ - Tc-lE-U_-U‰ - TZ… P -Oÿ - _E-NE-
(23?)b5 svaparātmanau ▿ pra)dī(pavad utpādayet* CZP-n…-TNC-I…N-NC-´‰N-R_-q‰N-`-_C-P, U_-U‰c-P…-
•) [pra]dī(paḥ
prakāśa)yati <•>
svaparātmānau na
_E-NE-CZP-n…-TNC-I…N-NC-¶E-T_-U…-q‰N-NÈ, ,
kiṃ kā[ra]ṇaṃ <•> yata[ś ce]t*
F…]Ã-p…_-Z‰-P, ]N…-õ_,
[pra]dī[pe nā]ndhakā○ro 'sti U_-U‰-NE-P…-CE-NC-P, ,
(ya)tra [cās]au vya(va)[sthitaḥ]1 N‰-]OÿC-R-P-U—P-R-U‰N, , (VII.9ab)
(VII.9ab)
(iha yad a)pra[kāśa](ṃ ta)[t prakāś]yate (•
]N…-P-CE-U…-¶E-T-N‰-¶E-T_-q-T-^…P- ▾`, U—P-Rc- C 185b
andhak)[ārāvṛta]yaś2 c(āpra)kā(śa)tā T±… T c- Rc-U… - ¶E-T-I… N -^… P -P-U_-U‰ - `-P… - U— P -
1

bhavati <•> ○ [na ca] pradīpe ['ndhakāro Rc- N‰]Ã-p…_-U_-U‰-`-U…-¶E-T-U‰N-NÈ, , CZP-NC-


2

'sti • tasmān na pradīpe 'prakāśo 'sti •]


(23?)b6 (yad uktam anyān prakāśayatīti ▿ tad apy
¶E-T_-q‰N-NÈ-Z‰c-CE-μc-R-N‰-^E-_…Cc-R-U-^…P-
ayuktam* • pradīpaḥ parātmasu K‰, U_- ▾ U‰-CZP-n…- TNC-I…N-NC-`-]OÿC- R-N‰- G 290a
3 4

vyavasthitas tatrāpi nāndhakāro 'st)i (• `- ^E-U—P-R-U‰N-N‰, U—P-R-U‰N-R]Ã-p…_-N‰-NC-`-


5

andhakārābhāvāt teṣv api) [nā]○pra[kāśo


bhava]ti (• na tarhi svaparā)[tmano](r
^E-U…-¶E-T-U‰N-NÈ, , ]È-P-_E-NE-CZP-n…-TNC-I…N-
aprakāśo 'st)[i] (• etad ācakṣva NC-`-U…-¶E-T-U‰N-P,
kiṃ prakāśayate) [dīpa iti] •|| U_-U‰c-F…-Z…C-¶E-T_-q‰N, (VII.9c)
(VII.9c)
āha • ○
N‰-μÈc-a…C, , μc-R,
pra[kāśo] (hi tamo)[vadhaḥ •] <||> U—P-R-c‰`- Tc-¶E-q‰N- ^…P, (VII.9d)
6 7

(VII.9d)
(iha pradīpenotpadyamānena tamo-
]N…-P-U_-U‰-´‰-TZ…P-Rc-U —P-R-c‰`-F…E-¶E-T_-q‰N-
vadhaḥ prakāśaḥ kṛta iti prakāśayati • Rc-¶E-T_-q‰N-R-^…P-K‰, N‰-`-U—P-R-c‰`-T_-q‰N-T-
(24?)a1 ▿tatra yat tam)[o hata](ṃ) [tat CE-^… P -R-N‰ - U_-U‰ - _E-NE-CZP-n… - TNC-I… N -NC-
▾¶E-T_-q‰N-R-^…P-PÈ-Z‰c-μc-Rc- N‰]Ã-p…_,
3
sva]parātmān[o] pradī[pena prakāśanam
8
iti brū]maḥ <•> [ato] yad etad ucyate • ○ N 205a

1
vya(va)[sthitaḥ]: dJ, LVP pratiṣṭhitaḥ. 1 T±…Tc: PNG ±…T .
2
andhak)[ārāvṛta]yaś: according to BPTib, andhakārā- 2 Rc R
PGDC ; N ; should be
R-U‰N-Rc; cf. Saito 1984,
vṛteś or °vṛtyāś is expected here. pt. 2, p. 94, note 2.
3
[sva]parātmān[o]: read svaparātmanoḥ. 3
DC omit
n… .
4
]OÿC: PGDC ]H“C
5
DC omit .
`
6 c‰`: N c` .
7 q‰N: N qN .
8 Rc: DC R .
109
pradīpe nāndhakāro 'sti
U_-U‰-NE-P…-CE-NC-P, ,
yattra [cāsau vyava]sthita iti • N‰-]OÿC- R-P-U—P-R-U‰N, , (VII.9ab)
1

(VII.9ab)
tad [utpadyamān](e)[na prad](ī)p(e)nā-
F‰c-CE- TaN-Rc-U_- ▾ U‰-´‰-TZ…P-Rc-U—P-R-c‰`- D 190a
2

ndhakāraṃ ni[rvvṛ]ta(ṃ) tataḥ T]Ã-p…_-N‰c-P-U_-U‰-_E-NE- ▾CZP-n…-TNC-I…N-NC- P 214a


pradīpa[sya] svaparā○tma[nor] `-U—P-R-U‰N-NÈ, , U—P-R-U‰N-R]Ã-p…_-¶E-T_-q‰N-R-
3

andhakārā[bhā]vaḥ <•> [andha]kārābhā[vāt I…N-^…P-PÈ, , N‰-õ_-U—P-R-c‰`- T_-q‰N-R]Ã-p…_-U_-


4
prakāśa] (eva bhavati • evaṃ
tamovadhāt pradīpaḥ s)[vaparātmā]-
U‰c-P…-_E-NE-CZP-n…-TNC-I…N-NC-¶E-T_-q‰N-NÈ, ,
(24?)a2 (nau) [pra](kāśa▿yati • yathā) pradīpas U_-U‰-H…-õ-T-N‰-TZ…P-Oÿ-´‰-Tc-lE-_E-NE-CZP-n…-
ta[tho]tpādaḥ svaparātmanor utpādaka iti TNC-I… N - NC-´‰ N -R_-q‰ N -NÈ - Z‰ c -q-T-N‰ - _… C c-R-
5
yuktam etat* || (VII.9)
^…P-PÈ, , (VII.9)

ucyate • yad e○tad āttha •


TaN-R, U_-U‰-´‰-TZ…P-Rc-U—P-R-c‰`-T_-q‰N-NÈ, ,
pradīpenotpadyamānena [ta]movadhaḥ Z‰c-\‰_-T-N‰-H‰- μÈc-a…C,
6

kṛta iti • tad āca[k]ṣva tāvat* • H…-õ_-U_-U‰-´‰-TZ…P-Rc, ,


katham utpadyamānena U—P-R-c‰`-R_-q‰N-R-^…P, ,
pradīpena tamo hataṃ • ○
notpadyamāno 'pi1 tamaḥ
CE-WÂ-U_-U‰-´‰-TZ…P-R, ,
pradīpaḥ prā[pnute ya](dā || VII.10 U—P-R-NE-P…-zN-R-U‰N, , (VII.10)
yadā) pradīpatamo(r eka)ttrāsaṃbhavān CE-WÂ - U_-U‰ - NE-U— P -R-NC-CF… C -P- ▾ U…-~…N-R]Ã - G 290b
7
(24?)a3 n[ai]votpa[dya]▾(mānaḥ)
tamaḥ prāpnoti tadā
pradīpas
katham
p…_-U_-U‰-´‰-TZ…P-R-U—P-R-NE-zN-R-U‰N-R-N‰]Ã-WÂ- 8

anenāprāptaṃ tamo hataṃ • (VII.10) H…-õ_-U_-U‰-´‰-TZ…P-R-U—P-R-NE-U-zN-R-N‰c-U—P-R-


c‰`-T_-q‰N, , (VII.10)

1 1
N‰-]OÿC : DC ]Oÿ-q‰N .
'pi: dJ, LVP hi.
2 CE : DC lE .
3 NÈ, ,: PNG N‰ , .
4 c‰`: P c`.
5
DC add .
N‰
6 N‰-H‰: PN N‰-H…; DCG N‰; cf. p.127, l. 5.
7 P: DC P… .
8 WÂ: DC p…_ .
110
aprāpyaiva pradīpena U_-U‰-zN-R-U‰N-R_-^E-, ,
yadi ○ vā nihataṃ tamaḥ <•> C`-K‰-U—P-R-c‰`-q‰N-P, ,
ihasthaḥ sarvvalokasthaṃ ]H…C-å‰P-AÿP-P-CPc-R]Ã-U—P, ,
sa tamo nihaniṣyati • (VII.11)
]N…-P-]OÿC-R-N‰c-Tc`- ]nŸ_, , (VII.11)
1

atha punar aprāpyaiva pradīpena tamo


F…-§‰-U_-U‰c-U- zN-R-I…N-Oÿ-^E-U—P-R-c‰`-T_-q‰N-
2

hataṃ nanv evaṃ ○ satīhasthaḥ P-P…-N‰-õ_-P-]H…C-å‰P-AÿP-P-CPc-R]Ã-U—P-R-NC-lE-


pradīpaḥ sarvvalokasthaṃ ta[mo] U_-U‰-]N…-P-]OÿC-R-N‰c-Tc`-T_-]nŸ_-K‰, U-zN-
(niha)[nyāt*] <•> (ko) viśeṣaḥ yat tulyāyām
(24?)a4 aprāptau kvacid dha[nyāt*] ▿ (kvaci)n na
R_- ]x-T-`c-`-`-P…-c‰`-T_-q‰N-`, `-`-P…-c‰`-
3

hanyāt* <•> (VII.11) T_-U…-q‰N-R-N‰-`-mN-R_-F…-^ÈN, , (VII.11)


[kiṃ] cānyat* ▾^E-CZP-^E-, C 186a

pradīpaḥ svaparātmānau
U_-U‰-_E-NE-CZP-n…-NEÈc, ,
saṃprakāśayate yadi • C`-K‰-¶E-T_-q‰N-nŸ_-P, ,
tamo 'pi svaparātmānau U—P-R]E-_E-NE-CZP-n…-NEÈc, ,
cchā○dayiṣyaty asaṃśayaṃ • <||>
(VII.12)
±…T-R_-]nŸ_-T_-M‰-WÍU-U‰N, , (VII.12)
iha • pradīpa{ḥ}s tamasaḥ pratipakṣe ]N…-P-U_-U‰-P…-U—P-R]Ã-CI‰P-RÈ_-CPc-R-^…P-Rc-N‰c-P-
varttate • yady api pradīpaḥ C`-K‰-U_-U‰c-_E-NE-CZP-n…-NEÈc-RÈ- NC-¶E-R_- 4

svaparātmānau ○ prakāśayati <•>


a{{..}}saṃśayam idaṃ pra(sajyate yat
q‰ N -R_-nŸ _ -P, U— P -Rc-lE-_E-NE-CZP-n… - NEÈ c -
ta)mo 'pi [sva]pa[rā]tmānau cchādayatīti RÈ-▾NC-±…T-R_-M`-T_-]nŸ_-R-]N…-`-M‰-WÍU-U‰N-R- N 205b
(24?)a5 <•> na [ca ta](maḥ) ▾ [svapar]ātmānau Z…C-P-U—P-Rc-P…-_E-NE-CZP-n…-NEÈc-RÈ-NC-±…T-R_-
cchādayati • yadi hi cchādayet paravat
tamo 'pi nopalabhye[ta • tama]so
U…-q‰N-NÈ, , C`-K‰-±…T-R_-q‰N-P-P…-CZP-TZ…P-Oÿ-
n[opalabdhi](r) nn(i)tya(ṃ) ○ ▾ U— P - R - I … N - l E- U … - N U… C c- R _- ] nŸ _ - _ È , , U— P - R - U … - P 214b
bhāvopalabdhiḥ syāt* <•> na ca nityam NU…Cc-P-P…-NEÈc-RÈ-éUc-åC-Lfi-¶E-T_-]nŸ_-T-Z…C-P,
upalabhyaṃte bhāvāḥ tasmān na tamaḥ
svaparātmānau cchādayati • saty evaṃ
NEÈc-RÈ-éUc-åC-Lfi-U…-¶E-Tc-N‰]Ã-p…_-U—P-Rc- ▾P…-_E- G 291a

1 Tc`: DC c‰` .
2 U‰c-U: DC U‰ ; cf. BP aprāpyaiva pradīpena.
3 R_: D R; C T . Ms

4 RÈ: P TÈ_ .
111
pradīpo ○ 'pi na tamaḥpratipakṣaḥ
NE-CZP-n…-NEÈc-RÈ-NC-±…T-R_-U…-q‰N-NÈ, , N‰-õ-^…P-
svaparātmānau prakāśa[yati] • [ta]ttra yad P-U—P-R]Ã-CI‰P-RÈ_-U_-U‰c-lE-_E-NE-CZP-n…-NEÈc-
uktaṃ pradīpavad [utpā](da)ḥ RÈ-NC-¶E-▾T_-U…-q‰N-Rc-N‰-`-U_-U‰-TZ…P-Oÿ-´‰-Tc- D 190b
(24?)a6 (svapa)r(ātmā)▾[nāv] (u)tpādayatīti tad
a(y)uktaṃ • (VII.12)
lE-_E-NE-CZP-n… - TNC-I… N -NC- ´‰ N -R_-q‰ N -1

NÈ, , Z‰c-CE-μc-R-N‰-_…Cc-R-U-^…P-PÈ, , (VII.12)

[k]iṃ cānyat* <•> yadi cotpādaḥ


^E-CZP-^E-, C`-K‰-´‰-Tc-_E-C…-TNC-I…N-´‰N-R_-
svātmānam utpādaye<t> • utpanno [vā q‰N-P-´‰c-Rc-cU, U-´‰c-R-Z…C-C…c-´‰N-R_-q‰N- 2

u](tpādayat)[i] ○ [a]nutpanno vā <•> uE-P, CI…-Cc-lE-U…-]MN-NÈ, , H…-õ_-Z‰-P,


ubhaya[thā ca nopa]padyate • [ka](tham)
[iti] •
´‰-T-]N…-P…-U-´‰c-Rc, ,
[anutpanno] 'yam utpādaḥ _E-C…-TNC-I…N-H…-õ_-´‰N , , (VII.13ab)
3

svā[tmā](na)ṃ [janayet kathaṃ] •


(VII.13ab)
´‰-T-]N…-U-´‰c-a…E-U‰N-Rc-_E-C…-TNC-I…N-H…-õ_-´‰N-
[kathaṃ] ○ hi nām[ānutpanna] utpādaḥ R_-q‰N, ^E-P-]N…-U-´‰c-a…E-U‰N-R]Ã-TNC-I…N-c“-
asan svā[tmānaṃ janayet*] (• atha vā)
Z…C-C…c-´‰N-R_-q‰N, F…-§‰-U‰N-Rc-lE-TNC-I…N-U‰N-
[anutpannasyāsa](ta ātmānaṃ ko janayet*
•) R-´‰N- P-P…-_…-TÈE-C…-¿c-lE-TNC-I…N-´‰N-R_-q‰N-R-
4

(24?)b1 ▾.. .. .. .. .. .. .. .. + + + + + + + + + + + + + Z…C-P-´‰N-R_-U…-q‰N-NÈ, , N‰-õ-Tc-P-´‰-T-U-´‰c-


5
+++++++++++○++++++++
++++++++++++++++++++
Rc-TNC-I…N-´‰N- R_-U…-q‰N-NÈ, ,
6

+ + + + + + + + + + + + ○+ + + + + + + N‰-`-]N…-£U-Oÿ-´‰-T-´‰c-Rc-TNC-I…N-´‰N-R_-c‰Uc-P,
+ + + + + + + + N‰-`-TaN-R_-q-§‰,
+ .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
.. .. .. .. ..
F…-§‰-´‰c-Rc-´‰N-q‰N-P, ,
´‰c-P-F…-Z…C-T´‰N-Oÿ-^ÈN, , (VII.13cd)

1
DC add
lE .
2 q‰N: DC ´‰N .
3 ´‰N: PNG T´‰N .
4 ´‰N: PNG T´‰N ; DC ´‰c .
5 NÈ, , : PNG N‰, ; D NÈ, .
6 ´‰N: P T´‰N .
112
C`-K‰-´‰-T-´‰c-R-I…N-^…P-P-´‰-T-´‰c-Rc-TNC-I…N-
´‰N-R_-q‰N-NÈ, , Z‰c-q-T-]MN-R]Ã- NÈP-U‰N-R-]N…-
1

(24?)b2 ▾ + + + + + .. .. .. .. + + + + + + + + + F…]Ã-p…_-q‰N-N‰, ´‰c-\…P-R-`-^E-´‰-Tc-F…-q, N‰-õ_-P-


+ .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ○
_‰-Z…C-´‰-Tc- TNC-▾I…N-´‰N-R_-U…-q‰N-NÈ, ,(VII.13) C 186b
2

(yad uktam utpādaḥ param utpādayatīti


´‰-Tc-CZP-▾´‰N-R_-q‰N-NÈ, , Z‰c-CE-μc-R-N‰-^E- G 291b
tad api nopapa)[dyate] <•> ya[di] <<[evam] U…-]MN-N‰, ]N…-õ_-C`-K‰-´‰-Tc- ▾CZP-´‰N-R_-q‰N- N 206a
(utpādaḥ)>> (pa)[raṃ utp](ā)[day](ati) <•> sa P-´‰-Tc-T´‰N-R_-q-T-CZP-N‰-´‰c-R]U-U-´‰c-R]U,
[para utpā](denotpādayitavya) ○ u[tpanno
vā utpadya](ta anutpannaṃ
´‰-TZ…P-R-Z…C-´‰N-R_-q‰N-uE-P, N‰-`,
votpadyamānaṃ vā • tatra ´‰c-NE-U-´‰c-´‰-TZ…P-R, ,
notpadyamānaṃ notpannaṃ H…-õ-T“_-^E-´‰N-U…-q‰N, , (VII.14ab)
nānutpannaṃ kathaṃcana •)
(24?)b3 ▿[utpadya]te [ta](d v)y[ākh]yātaṃ1
´‰‰c-R- P…-H…-õ_-^E-´‰N-R_-U…-▾]MN-NÈ, , U-´‰c-R- P 215a
3

gam[yamānaga](tāgataiḥ || VII.14 ^E-´‰N-R_-U…-q‰N-`, ´‰-TZ…P-R-^E-´‰N-R_-U…-q‰N-


utpannam utpadyate na kathaṃcid
NÈ, , H…-õ_-Z‰-P, TaN-R,
upapadyate nānutpa)○[nnaṃ
no]tpadyamāna(ṃ • tat) ka(tha)m ity cÈE-NE-U-cÈE-TCÈU-R- ^…c, ,4

ucyate • N‰-NC-éU-R_-TaN-R-^…P, , (VII.14cd)


tad vyākhyātaṃ
H…-õ_-cÈE-T-`-]uÈ-T-U‰N-N‰ , ]uÈ-T]Ã-q-T-]Nc-\…P-
gamya[māna]gatā[gat](ai)ḥ <||> R]Ã-p…_-_È, , Z‰c-q-T-N‰-TZ…P-Oÿ-´‰c-R-^E-´‰N-R_-U…-
(VII.14cd) q‰N-N‰-´‰-T]Ã-q-T-]Nc-\…P-R]Ã-p…_-_È, , ´‰c-R-`-^E-
[ya]thā gata(ṃ)
[gamikkriyā]○n[i]vṛtteḥ
na gamya[te]
[tathā
´‰-T]Ã-q-T-U‰N-N‰, F…-§‰-^E-´‰N- R_-]nŸ_-P-P…-PU-
5

notpannam utpadyate] ^E-U…-´‰N-R_-U…-]nŸ_-Tc-N‰- P…-U…-]NÈN-N‰, N‰]Ã-p…_-


6

(jani)[kkriyānivṛtt]eḥ <•> [utpann](sya ´‰c-T-´‰N-R_-U…-q‰N-NÈ, ,


(24?)b4 punarjanikriyā nāsti • ▿ atha) [puna]r
jāye[ta na] kadā[cin na jāyate] (• na caitad
iṣṭam*) [• tasmān notpanna](m
utpa)[dyate] •

1
[ta](d v)y[ākh]yātaṃ: dJ tad ākhyātaṃ; LVP tathā- 1 R]Ã: PNG R .
khyātaṃ; Tib.
éU-R_-TaN-R . Cf. Ye 2007: 151. 2 ´‰-Tc: C ´‰c-Rc .
3 ´‰‰c-R: D ´‰c-T; C ´‰-R .
4 R: PNG U.
5 ´‰N: DC ´‰c.
6 N‰: PN N‰]Ã .
113
[anu](tpannam api no)○tpa[dya]te •
U-´‰c-R-^E-´‰N-R_-U…-q‰N-N‰, F…]Ã-p…_-Z‰-P, , U‰N- ▾ D 191a
kutaḥ <•> asatvāt* <•> kiṃ hi tad R]Ã-p…_-_È, , U-´‰c-R-`-CE-´‰N- R_-]nŸ_-T-F…-
1

anutpannaṃ yad utpatsyate • [athāsa](n Z…C-^ÈN, F…-§‰-U‰N-lE-´‰N- R_-]nŸ_-P-P…-_…-TÈE-C…-


2
utpa)dyeta • śaśaviṣā[ṇam apy utpadye]ta
• ○ (na cotpa)[dyate ta](smā)d
¿-^E-´‰N- R_-]nŸ_-T-Z…C-P-´‰N- R_-U…-]nŸ_-K‰,
3 4

anu[tpannam api notpadya](te • ) N‰-õ-Tc-P-U- ´‰c-R-^E-´‰N-R_-U…-q‰N-NÈ, ,


5

[idā]n[ī]m utpadyamā[naṃ no]tpadyate


N- P…-´‰-TZ…P-R-^E-´‰N-R_-U…-q‰N-N‰, ´‰c-R-NE-U-
6

(24?)b5 (• utpannam a▿nutpannaṃ ca ´‰c-R-U-CKÈCc-R_-´‰-TZ…P-R-U‰N-R]Ã-p…_-NE-, ´‰-T-


mu)[ktvotpa]dyamānasyābhā[vāt*] CI… c -c“ - M`-T_-]nŸ _ -T]Ã - p… _ -K‰ , CE-NE-úP-
7
utpādadvayaprasa(ṃ)[gāc] ca •
ya[dyo](gāc c)[o]tpadyamā[nām i](ti
Rc-´‰-▾TZ…P-R-Z‰c-q-T_-]nŸ_-T-NE-, CE-NE-úP- G 292a
bhavati) ○ [yadyogāc co]tpa[dyata] iti Rc-´‰N-R_-q‰N-NÈ , , Z‰c-TäÈN-R]È, ,
8 9

ucyate •
kiṃ cānyat* <•> ihotpadyamānaṃ nāma
^E-CZP-^E-, ]N…-`-´‰-TZ…P-R-Z‰c-q-T-P…-CE-C…-F“E-
yasya kiṃcid utpannaṃ [kiṃcid \N-P…-´‰c-F“E-\N-P…-U-´‰c-R]U, ^E-P-N‰-`c-CZP-
anutpanna○m ato 'nyathotpa](nnaṃ vā) R-´‰c-R]U, U-´‰c-R-Z…C-^…P-uE- P, N‰-`-C`-
10 11
anutpannaṃ vā syā<t*> • tad yadi tad
utpannānutpannam utpāda utpā[da](yati
K‰-´‰c-R-NE-U-´‰c-R-N‰-´‰-Tc-´‰N-R_-q‰N-P-_‰-Z…C-
(24?)b6 ▿tāvad yat ta)[sya kiṃci](d u)[tpannaṃ na N‰]Ã-CE-F“E-\N-´‰c- R-N‰-P…-▾ ´‰-T-N‰c-T´‰N-R-U- N 206b
12

ta]dutpā[d](eno)[tpā](ditaṃ) [bha](va)[ti] (•
na ca tad utpannam utpadyamā)[naṃ
^…P-`, ´‰c-R-N‰-´‰-TZ…P-R-U-^…P-K‰, F…]Ã-p…_-Z‰-P, N‰-
bhava](ti •) [kiṃ] kā○[raṇ](aṃ • tasminn ´‰c-P-´‰-TZ…P-R-U-^…P-Z…E-´‰-TZ…P-R-´‰N-R_-q‰N-NÈ, ,
u)[tpanne hi notpadyamānaṃ bhava]ti • Z‰c-lE-TäÈN-R]Ã-p…_-_È, , C`-K‰-F“E-\N-´‰c-R-N‰-´‰-T-
(utpadyamānaṃ) [cotpadya](ta) [ity]
(u)[cyate] <•> [yadi vā] (kiṃcit
U‰N-R-BÈ-P_-´‰c-P-P…, N‰]Ã-üC-U-▾^E-N‰-TZ…P-Oÿ-´‰- C 187a

1, 2, 3, 4
´‰N: PNG T´‰N .
5
PNGDC omit .
U
6 N: DC N‰.
7
G add
^E .
8 NÈ: P N‰ .
9 R]È, ,: DC R_, .
10
G omits
^E-P-N‰-`c-CZP-R-´‰c-R]U, .
11 uE: DC CE .
12 ´‰‰c: DC ´‰N.
114
tad utpannam u○tpā)[dena] (vinaivo-
T-U‰N-R-BÈ-P_-´‰-T_-]nŸ_-T_- ▾E‰c-cÈ, , ^E-P-N‰]Ã- P 215 b
tpadyate • śeṣo 'p)[y a]sya tathaiva CE-F“E-\N-P…-´‰-T-U‰N-R-BÈ-P_-´‰c-`-F“E-\N-P…-´‰-Tc-
vinotpāde[n]o[tpa]dyate <•> [ko] (viś)e(śaḥ) ´‰N-R_-q‰N-R-`-mN-R_-F…-^ÈN-R-TäÈN-NCÈc-cÈ, ,
.. .. .. + + + +

……
1 folio is lost.

C`-K‰-NEÈc-RÈ-U-´‰c-R, ,
]C]-Z…C-CE-P-^ÈN-nŸ_-P, ,
N‰-P…-F… -p…_-N‰_-´‰-]nŸ_, ,
1

^ÈN-P-´‰-T_-U…-]nŸ_-_È, , (VII.17)
C`-K‰-´‰-T]Ã-¢- _È`-P-NEÈc-RÈ-U-´‰c-R-]C]-Z…C-
2

C-a‰N-P-^ÈN-R_-▾]nŸ_-T-N‰-õ-T“-~…N-P-P…-N‰c-P-NEÈc- G 294a
RÈ-^ÈN-R-N‰]Ã-î‡-NE-ì‰P-NE-N‰-`-Tå‰P-R]Ã-q-T-NC-lE-M-
(26?)a1 ▾ + + + + + + + .. .. .. .. .. £N-CNCc-c“-_“E-uE-P, CE-C…-WÂ-NEÈc-RÈ-U-´‰c-R-H…-
[yadā](n)[utpann](o) [bhāv](o) [na
1
katha](ṃ)[cid utpa]dyate • tadā ta[smin
õ_-^E-U…-]MN-R-N‰]Ã-WÂ-NEÈc-RÈ-´‰-T-NE-{`-T-N‰-^ÈN-
utpādarahit](e) ○ (bhāve) [a](sati) [kasya R- U-^…P-P-CE-C…-î‡-NE- ▾ì‰P-Oÿ-]nŸ_, î‡-NE-ì‰P- N 208a
3

hetup](r)[atyay](o2 bhavati •
CE-Z… C -`-Tå‰ P -Pc-q-T-˛È U -R_-q‰ N -F… E -CE-Z… C -
hetupratya)[ya](ṃ) [ya](m ā)[śri](tya
kkri)[yā](rabh)[y](ate ki)[m u]tpādyate <•> ´‰N- R_-q‰N, CE-˛ÈU-R_-U…-q‰N-´‰N-R_- U…-q‰N-
4 5

yac ca nārabhyate [ta]n notpādyate tasya R-N‰-`-´‰-T-C-`-^ÈN, , CE-`-´‰-T-U‰N-R-N‰ H…-õ_-


6
ku○ta utpattiḥ <•> ya[sya co]tpattir nāsti
(tat katham ut)[patt](iṃ)
´‰ - T-`-Tå‰ P - Pc-´‰ - T_-]nŸ _ , N‰ - õ-Tc-P-å‰ P -
7 8

[prat](ītyotpadyate • tasmāt pratītyasamu- F…E-▾]{‰`-R_-]qŸE-T-μ- T-éUc-l…-õ-T-P…-´‰-TZ…P- D 192b


9

(26?)a2 tpādavādīnāṃ ▿ dṛṣṭir u)[tpadyamāna](ṃ)


R-NE-´‰-T-Z…-T-^…P-PÈ, , (VII.17)
[cotpatti](ś ca śāntam iti // VII.17)

1
[utpa]dyate: ≠ BPTib
]MN-R (=upapadyate). 1 F…: PNG F…]Ã .
2
An interlinear insertion can be seen here. Due to the 2 ¢: PNG ¢ÈP .
damage, neither the insertion itself nor the text in which 3
DC add .
N‰
it inserts can be read clearly. 4 ´‰N: PNG T´‰N .
5 ´‰N-R_: DC ´‰-T_ .
6
DC omit .
N‰
7 Tå‰P: P å‰P .
8 å‰P: N Tå‰P .
9 μ: D ©.
115
[kiṃ cānyat* ]
^E-CZP-^E-,
(u)[tpadya]māna(ṃ) u[tpā](do) C`-K‰-´‰-T-N‰-^…c-P…, ,
ya)di co[tpā]dayaty ayaṃ <•> ´‰-TZ…P-R-P…-´‰N-▾q‰N-P, , P 217a
utpā○[dayet tam] utpādam
utpādaḥ katamaḥ p(u)naḥ
´‰-T-N‰-P…-´‰N-q‰N-R, ,
<||>(VII.18) ´‰-T-^E-P…-CE-Z…C-^…P, , (VII.18)
yadi cotpadyamānaṃ param utpāda
C`-K‰-´‰- T-N‰c-´‰-TZ…P-R-CZP-R- ´‰N-R_-q‰N-P,
1 2

utpādayati • tam idānīm utpādaṃ ]È-P-N‰-´‰-T-N‰-´‰N-R_-q‰N-R]Ã-´‰-T-^E-CE-Z…C-^…P,


katama ○ utpāda utpādayati • (VII.18)
(VII.18)

tatraitat syāt* anya utpāda enam N‰-`-]N…-£U-Oÿ-N‰-P…-´‰-T- CZP-Z…C-C…c-´‰N- R_-c‰Uc


3 4

utpādayatīty attra brū(maḥ • -


P, N‰-`-TaN-R_-q-§‰,
anya utpādayaty enaṃ
C`-K‰-´‰-T-CZP-Z…C-C…c, ,
(26?)a3 ▿ya)[dy] utpā[do] 'navasthitiḥ <•> N‰-´‰N- M—C-R-U‰N- R_-]nŸ_, , (VII.19ab)
5 6

a[thā]nutpāda utpannaḥ C`-K‰-´‰-T-CZP-Z…C-C…c-´‰-TZ…P-R-CZP-´‰N-R_-q‰N-


sarvvam utpadyatāṃ tathā •
(VII.19)
R]Ã-´‰-T-N‰-´‰N-R_-q‰N- P-N‰-õ-P-M—C-R-U‰N-R_-M`-
7

ya utpā[da](ḥ) [para]m utpadyamā○nam T_-]nŸ_-K‰, N‰-^E-CZP-n…c-´‰N- F…E-N‰-^E-CZP-


8

utpādayati • ta[ṃ] yady anya utpāda


utpādayati • saty evam anavasthā
n…c-´‰N- N‰-UM]-U‰N-R_-]nŸ_-Tc-N‰-P…-U…-]NÈN-NÈ, ,
9

prasajyeta • tam apy anya utpā○dayati •


tam apy anya ity aṃto na syāt* <•> na
caitad iṣṭaṃ <•>

1
´‰: D ´.
2
PNG omit .
R
3
G add
^E .
4, 5
´‰N: PNG T´‰N .
6
P omits
R-U‰N .
7
R]Ã-´‰-T-N‰-´‰N-R_-q‰N ; cf. BP
PNGDC omit Ms, ll.
18-19; Saito 1984, pt. 2, p. 103, note 4.
8
n…c-´‰N : PNG n…-T´‰N .
9
´‰N: PNG T´‰N .
116
atha matam anutpāda (eva parotpāda
F…-§‰-▾CZP-´‰N-R-P…-´‰-T- U‰N-R-BÈ-P_-´‰c-cÈ-£U-P, G 294b
1

(26?)a4 utpanna i)▾ty attra brūmaḥ <•> N‰-`-TaN-R_-q-§‰,


sarvvam utpadyatāṃ1 tathā • F…-§‰-´‰-T-U‰N-´‰- P, ,
2

(VII.19d)
MUc-FN-N‰-TZ…P-´‰-T_-]nŸ_, , (VII.19cd)
yathāsau parotpāda utpādena vinotpannaḥ H…-õ_-CZP-´‰N-R_-q‰N-R-N‰-´‰N- R-CZP-U‰N-R_- 3

(tathā ca sarvaṃ ○ ´‰c-P-P…-MUc-FN-lE-▾N‰-TZ…P-Oÿ-´‰-T-CZP-U‰N-R_- C 188b


vinotpāde)notpadya[tāṃ • kim anayā]
vyar[thayā kal]pa[na]yā utpādaḥ param
´‰-T_-]nŸ_-K‰, ´‰c-Rc- CZP-´‰N-R_-q‰N-NÈ, , Z‰c-
4

utpādayatīti • viśeṣahetvapa○deśo vā q-T-NÈP-U‰N-R]Ã-åÈC-R- ]N…c-F…-q, ^E-P-]N…-õ_-´‰-


5

karttavyaḥ ittham utpāda evānutpāda T-I… N -P… - ´‰ N - R-CZP-U‰ N -R_-´‰ - `-NEÈ c -RÈ - CZP-
6

utpadyate • [anye] punar bhāvā


(26?)a5 notpā(dena vinotpadya▾nta) [i]ti sa [ca] na
NC-P…-´‰N- R-CZP-U‰N-R_-U…-´‰]È, , Z‰c-mN-R_-n…-
7

kkriyate • tasmād etad api yat kiñcid CKP-WÀCc-T§P-R_-q-NCÈc-P-N‰-^E-U…-q‰N-Rc- N‰]Ã- 8

utpādaḥ param utpādayatīti <||> (VII.19) p…_- ´‰-Tc-´‰-TZ…P-R-CZP-´‰N-R_-q‰N- NÈ, , Z‰c-


9 10

q-T-N‰-n…-P]È, , (VII.19)

(kiṃ cānyat* • iha yadi kasyacid


^E-CZP-^E-, ]N…-`-C`-K‰- NEÈc-RÈ-▾]C]-Z…C-´‰- N 208b
11

bhāvasyotpattiḥ syāt* • iyaṃ sato vā) T_-]nŸ_-P-N‰-^ÈN-R]U-U‰N-R-Z…C-´‰-T_-]nŸ_-uE-P,


[utpattiḥ syād a]sato vā tattra || N‰-`,
sataś ca tāvad utpa○ttir
_‰-Z…C-^ÈN-NE-U‰N-R-^E-, ,
asataś ca na yujyate • (VII.20ab) ´‰-T_-_…Cc-R-U-^…P-PÈ, , (VII.20ab)

1 1
´‰N-R-P…-´‰-T : PNG T´‰N-R-P…-T´‰N-R .
utpadyatāṃ: = dJ; LVP utpadyate.
2
´‰
PNGDC ; should be
´‰c; cf. BP utpannaḥ.
Ms
3 ´‰N: PNG T´‰N .
4
´‰c-Rc; should be ´‰-Tc;
PNGDC cf. BPMs
utpādaḥ.
5
DC add
U‰N-R .
6, 7
´‰N: PNG T´‰N .
8 Rc: PNG R .
9 p…_
PNGDC omit ; cf. BP Ms tasmād.
10
DC omit
R_-q‰N .
11
DC omit
C`-K‰ .
117
satas tāvad utpattir na yujyate •
_‰ - Z… C -^È N -R-P… - ´‰ - T_- _… C c-R-U-^… P -K‰ , ´‰ - T_-
1

(26?)a6 utpattiprakḷ(pter vyarthatvāt* • ▿ sato hi TåC-R-NÈP-U‰N-R-I…N-^…P-R]Ã-p…_-_È, , ]N…-õ_-^ÈN-


kiṃ puna)[rutpatteḥ] (pra)[y](ojanam* • R-`-^E-´‰-Tc-F…-Z…C-q, U‰N-R-^E-´‰-T_-_…Cc-R-U-
asato) 'p[y] (u)tpattir na y(u)j(ya)[te] (•
kutaḥ • asattvāt* • tatra kasya utpattiḥ
^…P-K‰, F…]Ã-p…_-Z‰-P, U‰N-R-I…N-l…-p…_-K‰, N‰-`-F…-Z…C-
syāt* • athāsata utpattiḥ syāc ´‰-T_-]nŸ_, F…-§‰-U‰N-R-´‰-T_-]nŸ_-P-P…-_…-TÈE-C…-¿-
chaśaviṣāṇasyo)[tpattiḥ syāt* <•> ^E-´‰-T_-]nŸ_-`, I‰c-R-\N-R-éUc-`-^E- I‰c- 2

[kṣī]ṇadoṣāṇāṃ ca punaḥ (doṣ)otpattiḥ


syāt* <•> ○ [na caitad iṣṭaṃ tasmā]d asato
R-▾´‰-T_-]nŸ_-Tc- N‰-P…-U…-]NÈN-N‰, N‰-õ- ▾ Tc-P- P 217b
3

U‰N-R-^E-´‰-T_-▾_…Cc-R-U-^…P-PÈ, ,
G 295a
'py utpattir na yujyate • D 193a
tatraitat syāt* [sadasata] (ekasyotpattir iti N‰-`-]N…-£U-Oÿ-^ÈN-U‰N-CF…C-´‰-T_-c‰Uc-P, TaN-R,
(26?)b1
• ucyate •
▿ na sataś cāsataś ceti • VII.20c
^ÈN-U‰N-I…N-lE-U-^…P-K‰, (VII.20c)
^ÈN-U‰N-lE-´‰-T_-_…Cc- R-U-^…P-PÈ, , C`-K‰-H…-õ_-
4

sadasato 'py utpattir na yujyate • katham Z‰-P, TaN-R,


iti cet* • ucyate •
pūrvam evopapāditam* || VII.20d
CÈE-Oÿ-T§P-R-I…N-^…P-PÈ, , (VII.20d)
tad pūrvam upapāditaṃ
N‰-P…-CÈE-Oÿ,
sataś ca tāvad utpattir _‰-Z…C-^ÈN-NE-U‰N-R-^E-, ,
asataś ca na yujyata iti • VII.20ab ´‰-T_-_…Cc-R-U-^…P-PÈ, , (VII.20ab)
sadasata ubhayānuvartanatvāt
Z‰c-T§P-R-^…P-K‰, ^ÈN-U‰N-P…-CI…c-`-£‰Cc-Rc-N‰-
pūrva)[pra]tyākhyātenobha○y[aṃ] CI…c-P…-NCC-R-¢-Uc-T@C-R-I…N-^…P-PÈ, ,
pratyākhyātam eva bhavati • ^E-P-^ÈN-R-NE-U‰N-R-NE-^ÈN-U‰N-NC-H…-õ_-´‰-T_-
atha vā sataś cāsataś ca sadasataś ca
(26?)b2 y(athotpattir na yujyata ity e▿tat
_…Cc-R-U-^…P-R-N‰-P…, NE-RÈ-BÈ-P_- T§P-\…P-KÈ, ,
5 6

p)ūrvvam [evo]papāditaṃ • (k)va • CE-Oÿ-Z‰-P,

1 T_: PNG T .
2
PNG add
^E .
3 Tc: PNG T .
4 _…Cc: PNG _…C .
5 P_: DC P .
6 KÈ, ,: PNG K‰ .
118
na san nāsan na sadasan
CE-WÂ-GÈc-P…-^ÈN-R-NE-, ,
dharmmo ni(r)va[rtta]te ya[dety] U‰N-NE-^ÈN-U‰N-U…-T±„T-R, ,
(I.7ab) [attra] H…-õ_-±„T-q‰N-î‡-Z‰c-q, ,
.. .. .. .. y. .. ○ .. + + + + + + + + + + + + 1
(VII.20)
N‰-õ- ^…P-P-U…-_…Cc-cÈ, , (I.7)
1

Z‰c-q-T-N‰_-_È, , (VII.20)

(kiṃ cānyat* •
^E-CZP-^E-,
nirudhyamā)nas[y](otpattir NEÈc-RÈ-]CC- TZ…P-I…N-`-P…, ,
2

na bhāvasyo)papa[dya](te) • ´‰-T-]MN-R_-U…-]nŸ_-_È, , (VII.21ab)


(VII.21ab)
iha bha{{..}}vān ā○(ho)[tpa]dyamā[no
]N…-`-mÈN-l…c- NEÈc-RÈ-´‰-TZ…P-R-´‰N-R_-q‰N-NÈ-
3

bhāva u]tpadyata iti • utpadyamānasya ca Z‰c-μc-Rc-NEÈc-RÈ-´‰-TZ…P-R-`-]CC-R-^E-^ÈN-R_-


(26?)b3 bhāvasya nirodhena bhavita(vyam* •) ▾ ]nŸ_-_È, , F…]Ã-p…_-Z‰-P, NEÈc-RÈ-P…-]H…C-R]Ã- ▾UWP- C 189a
(k)[u]taḥ
bhāvasya
<•>
<•>
bhaṃga[la]kṣaṇatvāt*
niruddhyamānasya
I…N-FP-^…P-R]Ã-p…_-_È, , NEÈc-RÈ-]CC-TZ…P-R-`-P…-
bhā[vasyo]tpatti[r no]papadya[te] (• ´‰-T-]MN-R_-U…-]nŸ_-K‰, ]N…-õ_-´‰-TZ…P-R-UEÈP-R_-
utpadya)[mā]○(na)[sya] (hy ]S‰`-T-`-´‰-T-^…P-`, N‰-^E- ▾]H…C-Rc- \N-R_- N 209a
4

abhivardhamāna)[sya] (utpa)[tt](i)ḥ sy[āt*]


<•> [yasya] (bhaṅga)[kṣa](yena
]nŸ_-Tc-\N-R-P…-´‰-T_-U…-]nŸ_-T]Ã-p…_-_È, ,
bha)vi[tav]ya[ṃ] <•> [na ca] kṣayam F…-§‰-´‰-TZ…P-R]Ã- ▾CPc-ˇTc-P-]CC-R_-U…-]nŸ_- G 295b
utpattir bhavatīti <•> R-I…N-NÈ-£U-P, N‰-`-TaN-R_-q-§‰,
[atha] ○ mataṃ [nai]votpadyamānāva-
sthāyāṃ niruddhyata {•} ity attra brū[maḥ]
[ya]ś cāniruddhyamānas tu CE-Z…C-]CC-TZ…P-U-^…P-R, ,
(26?)b4 [sa] (bhāvo) ▾ [nopapadya]te • N‰-P…-NEÈc-RÈ_-U…-]MN-NÈ, , (VII.21cd)
(VII.21cd)

1
According to BPTib, the lost akṣaras before next verse 1 õ: PNG õ_ .
should be from verse I.7cd, i.e., kathaṃ nirvartako hetur 2 ]CC: PNG ]C] .
evaṃ sati hi yujyate. But the remaining y seems to exclude 3 l…c: G l… .
this possibility. 4 Rc: DC R .
119
[yady] (u)tpadyamāno na niruddhyate
C`-K‰-NEÈc-RÈ-´‰-TZ…P-R-I…N-P-]CC-R_-U…-]nŸ_-P- 1

nai[vo]pa[padyamā]no1 bhā[v]o bhavati <•> ´‰-TZ…P-R-I…N-NEÈc-RÈ-I…N-U-^…P-R_-]nŸ_-K‰, F…]Ã-


kuta[ḥ] <•> ○ [bh](āva)[lakṣa](ṇā)[bhā]vāt* p…_-Z‰-P, NEÈc-RÈ]Ã-UWP-I…N-U‰N-R]Ã-p…_-_È, , ]N…-õ_-
<•> (bhaṅgo hi) [bhāva]lakṣaṇam <ity2>
apadiṣṭaṃ (ta)dabhāvāt kathaṃ bhāvaḥ
]H…C-R-P…-NEÈc-RÈ]Ã-UWP-I…N-Oÿ-T§P-Rc-N‰-U‰N-P-H…-
syāt* <•> sati [c]ai[va](ṃ) yad ucyate õ_- NEÈc-RÈ-^…P-R_-]nŸ_, N‰-õ_-^…P-P- ▾NEÈc-RÈ- P 218a
2

• ○ utpadyamāno bhāva utpadyata iti • ´‰-TZ…P-R-´‰N-R_-q‰N-NÈ-Z‰c-CE-μc-R-N‰-IUc-R-


tad vyāhataṃ bhavati <•> a[bh]ā[va]
(26?)b5 utpadyamāna [u](tpadyata iti ▿ prasajyata
NE-, NEÈc-RÈ-U‰N-R-´‰-TZ…P-R-´‰N-R_-q‰N-NÈ-Z‰c-q-
i)[ti] (• tasmāt para)[m u]tpāda T_-^E-M`-T_-]nŸ_-K‰, N‰-õ-Tc-P-´‰-Tc-CZP-´‰N-
utpādayatī[ty etad ap]i (nopa)padyate • R_-q‰N-NÈ-Z‰c-q-T-N‰-^E-U…-]MN-NÈ, ,
[yaś ca na svātmā○naṃ] na [para]m
CE-_E-C…-TNC-I…N-lE-´‰N-T_-U…-q‰N-`, ▾CZP-n…- D 193b
utpādayati [sa katha]m utpādaḥ syāt* <•> TNC-I…N-lE-´‰N-R_-U…-q‰N-R-N‰-´‰-R-^…P-R_-H…-õ_-
tasmān notpādo vidyate • || (VII.21) ]nŸ_-K‰, N‰-õ-Tc-P-´‰-T-P…-^ÈN-R-U-^…P-PÈ, , (VII.21)

attrāha • sthitir asti sā ca nānutpa○nnasya


]N…_-μc-R, CPc-R-P…-^ÈN-N‰, N‰-^E-NEÈc-RÈ-U-´‰c-R-
bhāvasyopapadyata iti • utpādo 'pi `-U…-]MN-Rc-´‰-T-^E-_T-Lfi-u⁄T-R-I…N-NÈ, ,
prasiddha eveti || TaN-R, ]N…-`-NEÈc-RÈ-CE-Z…C-CPc-R_-]nŸ_-P-N‰-
(26?)b6 ucyate • iha (yo bhāvaḥ tiṣṭha▿ti
sthito) vā ti[ṣ](ṭhe)d asthito vā tiṣṭhet*
sa
CPc-R-CPc-cU, U-CPc-R-CPc-cU, CPc-TZ…P-
(tiṣṭhan vā ti)ṣṭhet* <•> [tatra] • R-CPc-uE-P, N‰-`,
nā[sth]itas [t]i[ṣṭhate] bhāva(ḥ) ○ NEÈc-RÈ-CPc-R-U…-CPc-K‰, ,
[s](th)i(to) bhāvo na tiṣṭhati •
[na] ti[ṣṭha]te tiṣṭhamā[na]ḥ
NEÈc-RÈ-U- CPc-CPc-R-▾U…P, ,
3
G 296a

(VII.22abc) 3 CPc-TZ…P-R-^E-U…-CPc-K‰, , (VII.22abc)

1
´‰-TZ…P-R (= utpadyamānaḥ). 1 P: DC T .
-upa[padyamā]no: BPTib
2 2
NEÈc-RÈ]Ã-UWP-I…N-Oÿ-T§P-Rc-N‰-U‰N-P .
Cf. pt. 1, p. 143, ll. 6, 7, ity apadiṣṭaṃ. G adds
3
= dJ; LVP [na sthitabhāvas tiṣṭhaty asthitabhāvo na 3 U: N U… .
tiṣṭhati / na tiṣṭhati tiṣṭhamānaḥ ko ’nutpannaś ca tiṣṭha-
ti //] .

120
1
.. tā(van nā)sthito bhāvas tiṣṭhati <•>
_‰-Z…C-NEÈc-RÈ-CPc-R-P…-CPc-R_-U…-q‰N-N‰ , CPc-R-
1

kutaḥ <•> sthānāsthānayor vvirodhāt* <•> `-^E-CPc-Rc- F…-q, , CPc-R-CI…c-c“-M`-T_-


2

○ sthito 'pi bhāvo na tiṣṭhati [na] ]nŸ_-K‰, CE-NE-úP-Rc-CPc-R-Z‰c-q-T_-]nŸ_-T-


tiṣṭha[te] tiṣṭhamānaḥ .. .. .. .. .. .. .. + +
++++
NE-, CE-NE-úP-Rc-CPc-R_-q‰ N -NÈ - Z‰ c -q-T_-
3

]nŸ_-T]È, , N‰-õ_-nŸ_-P-CPc-R-RÈ-^E-CI…c-c“-M`-
T_-]nŸ_-Tc-N‰-P…-U…-]NÈN-NÈ, , NEÈc-RÈ-U-CPc-R-
^E-CPc-R_-U…-q‰N-N‰, F…]Ã-p…_-Z‰-P, CPc-R-NE-
CPc- ▾ R-U-^… P -R- CI… c -U… - UM— P -R]Ã - p… _ - ▾ _È , , NC 189b
4 209b

CPc-TZ…P-R- ^E-CPc-R_-U…-q‰N-N‰, F…]Ã-p…_-Z‰-P, C


5

Pc-R-NE-U-CPc-R-U-CKÈCc-R_-CPc-TZ…P-R-U…-
~…N-R]Ã-p…_-NE-, CPc-R-CI…c-c“-M`-T_-]nŸ_-T-NE-,
CPc-R-RÈ-^E-CI…c-c“-M`-T_-]nŸ_-T]Ã-p…_-_È, ,
^E-CZP-^E-,
U-´‰c-CE-Z…C-CPc-R_-q‰N, , (VII.22d)

2 folios are lost. ……


… ▾^E-CZP-^E-, ]N…-`-C`-K‰- _‰-Z…C-]CC-R-Z…C- G 300b
6

^ÈN-R_-nŸ_-P, N‰-NEÈc-RÈ-^ÈN-R]U, U‰N-R-`-TåC- 7

29a1 ▾+ + + + + + .. .. .. .. .. .. + .. + ..
uE-P, N‰-`,
s(a)t(a)[ś ca] t[āva](d bh)āv(a)sy(a) _‰-Z…C-NEÈc-RÈ-^ÈN-R-`, ,
n(i)rodh[o]
(VII.30ab)
n[o]pa(pa)[dyate] •
]CC-R-]MN-R_-U…-▾]nŸ_-_È, , (VII.30ab) D 196b

1
A line of about 14 small akṣaras is written in the 1 N‰: N NÈ .
bottom margin. However, these akṣaras are illegible 2
G omits
Rc .
and no insertion mark is found. The commentary 3
DC omit
CE-NE-úP-Rc-CPc-R-Z‰c-q-T_-]nŸ_-T-NE-, .
here corresponds with the order of Sanskrit verse 4
PN omit .
R
and not with its Tibetan translation. 5
DC omit .
R
6 K‰: D K .
7 `-TåC: P `-åC; DC TåC.
121
[satas] (t)āva○t [t]i[ṣṭh](ato bhāvasya
_‰-Z…C-NEÈc-RÈ-^ÈN-R-CPc-R-`-P…-]CC-R-]MN-R_-U…-
nirodho nopapadyate • kiṃ kāraṇam* • ]nŸ_-K‰, F…]Ã-p…_-Z‰-P, ]N…-õ_,
ekatve) [na hi bhāvaś ca] NEÈc-NE-NEÈc-RÈ-U‰N-R-NC, ,
(nā)[bhā]vaś c[o]papadyate • ||
(VII.30cd)
CF…C-I…N-P-P…-]MN-R-U‰N, , (VII.30cd)
(sato bhāva)○[sya ya](t sa)[tvaṃ NEÈc-RÈ-^ÈN-R]Ã-^ÈN-R-I…N-CE-^…P-R-P…-NEÈc-RÈ-^ÈN-R]È, ,
sa](dbhā)[vaḥ] <•> [niruddhasya ca NEÈc-RÈ-]CCc- R]Ã-U‰N-R-I…N-CE-^…P-R-P…-NEÈc-
1
bhāvasya yad asatv](aṃ) [asadbhāvaḥ] <•>
29a2 [bhāvābhā](vau paraspara)▾[v](i)rodhi-
RÈ-U‰N-R-§‰, NEÈc-RÈ-NE-NEÈc-RÈ-U‰N-R-SP-W”P-U…-UM—P-
[nau] yad ekattra1 [no]papady[e]te R-N‰-CI…c-H…-õ_-CF…C-R-I…N-P- ]MN-R_-]nŸ_-K‰,
2

tasmāt sato bhāvasya na nirodha N‰ - õ-Tc-P, NEÈ c -RÈ - ^È N -R-`-]CC-R-]MN-R_-U… -


upapadyate • || (VII.30)
]nŸ_-K‰, (VII.30)
asa[to] 'pi ○ [na] (bhāva)[sya]
NEÈc-RÈ-U‰N-R_-nŸ_-R-`]E-, ,
(nirodha upapadya)[te] • ]CC R-]MN-R_-U…-]nŸ_-_È, ,
[ka]tham i[ti] • H…-õ_-Z‰-P,
[na dvi]t(ī)yasya śi(ra)[sa](ś)
[cch](e)danaṃ vidyate {•} yathā <||>
UCÈ-CI…c-R-`-H…-õ_-P…, ,
(VII.31) TFN-Oÿ-U‰N-R-N‰-TZ…P-PÈ, , (VII.31)
kiṃ hy asato ni○(ru)[ddhyate] (tadyathā) U‰N-R-`-F…-Z…C-]CC-R_-]nŸ_-K‰, ]N…-õ_-UCÈ-CI…c-
[dvitī]yaṃ śira{{..}}ḥ (a)vidyamānaṃ
<na> śakyaṃ cchettum iti • (VII.31)
R-U‰N-R_-TFN-R_-U…-Q÷c-R-TZ…P-PÈ, , (VII.31)

29a3 [yad apy u](ktaṃ nirodhasya) ▾ nirodha ity


]CC-R]Ã-▾]CC-R-Z‰c-CE-μc-R-N‰-`-TaN-R_-q- C 192b
attra brūmaḥ §‰,
]CC-R-]CC-R-CZP-NE-P…, ,
na svātmanā nirodhasya2
nirodho na parātmanā • (VII.32ab)
N‰-I…N-l…c-lE-]CC-U…-_…Cc, , (VII.32ab)

1
ekattra: BPTib
CF…C-R-I…N-P(= ekatve). 1 ]CCc: PNG ]CC .
2
nirodhasya: dJ, LVP nirodho ’sti; MKTib, PSPTib 2 P: DC P… .
]CC-R-_E-C…-TNC-I…N-l…c, , ^ÈN-U…P-]CC-R-CZP-n…c-U…P, , ;
ABh, PPTib agree with BPTib. Cf. Ye 2007: 156f.

122
iha yadi nirodhasya ○ nirodhaḥ syāt* sa
]N…-`-C`-K‰-]CC-R-`-]CC-R-Z…C-^ÈN-R_-nŸ_-P-N‰-
s[vātmanā vā] syāt parātma[nā vā •] CZP-n…-TNC-I…N-NU-_E-C…- TNC-I…N-l…c-]CC-R_-
1

u[bha]ya[thā] ca nopapadyate <•> katham ]nŸ_-uE-P, CI…-Cc-lE-]CC-R_-U…-_…Cc-cÈ, , H…-


i[ti] •
õ_-Z‰-P,
utpādasya ○ ya[tho]tpā[do] H…-õ_-▾´‰-T-_E-NE-P…, , G 301a
[nā](tma)[nā na pa](rā)[tma](nā ||) CZP-n…c-T´‰N-R-U-^…P-TZ…P, , (VII.32cd)
▾H…-ˇN-Oÿ,
(VII.32cd)
yatho[kta]m N 213a
anutpanno 'yam utpā[daḥ] ´‰-T-]N…-P…-U-´‰c-Rc, ,
svātmāna(ṃ janayet katham* •) ▾_E-C…-TNC-I…N-H…-õ_-´‰N , , 2
P 222a
29a4 ▾[ath]otpanno janayate
jāte kiṃ janyate punar (VII.13) iti •
F…-§‰-´‰c- Rc-´‰N- q‰N-P, ,
3 4

´‰c-P-F…-Z…C-T´‰N-Oÿ-^ÈN, , (VII.13)
tathā <nirodho 'py aniruddho vā F‰c-μc-R-N‰-TZ…P-Oÿ-]CC-R-^E-U-]CCc- Rc-_E- 5

svātmānaṃ nirodhayed niruddho vā C…-TNC-I…N-]CC-R_-q‰N-NU, ]CCc- Rc-_E-C…- 6

svātmānaṃ nirodhayet* • tatra> yadi TNC-I…N- ]CC-R_-q‰N-uE-P, N‰-`-C`-K‰-]CC-R-


7
nirodhaḥ aniruddhaḥ svā○[tmānaṃ]
nirodhayatī[ti] (ka)[lpyate] • tat katham
U-]CCc- Rc-_E-C…-TNC-I…N-]CC-R_-q‰N-R_- åÈC-
8 9

ida[m upa]patsyate <•> yadā aniruddho P, N‰-H…-õ_-]MN-R_-]nŸ_-K‰, CE-C…-WÂ-U-]CCc- 10

nirodha eva na bhavati • asaṃś ca ○ R-P…-]CC-R-I…N-U-^…P-Rc-U‰N-Rc-TNC-I…N-U‰N-R-H…-


katham asa[nta]m
1
niruṃndhya .. <•> atha niruddhaḥ
ātmāna[ṃ]
õ_-]CC-R_-q‰N, F…-§‰-]CC-R-]CCc-Rc-_E-C…-
svātmānaṃ nirodhayatīti ka[lpya](te) TNC-I…N-]CC-R_-q‰N-R_-åÈC-P, N‰-^E-H…-õ_-]MN-

1
niruṃndhya ..: read nirundhayati? The scribe seems 1 C…: N C…c .
2
´‰N: PNG T´‰N .
to have made an error here and tried to correct it,
3
´‰c: PNG T´‰N ; DC ´‰N ; cf. BP
which has resulted in the last akṣara being illegible. utpanno.
4
´‰c: G T´‰N . Ms

5 ]CCc: P ]CC ; G ]Cc .


6 ]CCc: P ]CC .
7 I…N: P I…N-]CC-I…N .
8 ]CCc: P ]CC .
9 R_: DC R .
10 ]CCc: PNG ]CC .
123
29a5 ▾ tad{{ā}} api katham upapatsyate • ko
R_-]nŸ _ - K‰ , ]CCc-R-`-CE- ]CC-R_-]nŸ _ -
1 2

'sau niruddhasya punaḥ svātmā T]Ã-_E-C…-TNC-I…N-^E-]CC-R_-q-T-N‰-F…-^E-U‰N-NÈ, ,


aniruddhaḥ yaṃ nirodhayet* <•> ○ (evaṃ) N‰-õ_-_‰-Z…C-]CC-▾R-_E-C…-TNC-I…N-l…c-]CC-R_- D 197a
tāvan na svātmanā nirodhasya niro[dha] q‰N-R_-U…-]MN-NÈ , , 3
upapadyate •
pa[rātmanā]p[i] nopapadyate •
CZP-n…-TNC-I…N-l…c-lE-U…-]MN-N‰, H…-ˇN-Oÿ,
[ta]tho[kta]ṃ C`-K‰-´‰-T-CZP-Z…C-C…c, ,
anya utpā○daya[ty] (e)[naṃ] N‰-´‰N- M—C-R-U‰N-R_-]nŸ_, ,
4
yady utpādo '[na]vasthitiḥ <•>
athānutpeda1 utpannaḥ
F…-§‰-´‰-T-U‰N-´‰- P, ,
5

sarvvam u[tpadya](tāṃ tatheti • MUc-FN-N‰-TZ…P-´‰-T_-]nŸ_, , (VII.19)


29a6
VII.19)
▾tathaiva <nirodho 'py anyena vā
Z‰c-μc-R-N‰-TZ…P-Oÿ-]CC-R-^E-]CC-R-CZP-Z…C-
nirodhena nirodhyeta vinā vānyena C…c-]CC-R_-q‰N-NU, ]CC-R-CZP-U‰N-R_-]CC-
nirodhena nirodhyeta • tatra> yadi R_-q‰ N -uE-P, N‰ - `- ▾ C`-K‰ - ]CC-R-N‰ - ]CC- R- G 301b
6

nirodho 'nyena nirodhena nirodhyate •


saty evam anavasthā prasajyate • ○ s[o]
CZP-n…c-]CC-R_-q‰N-P-N‰-õ-P-M—C-R-U‰N-R_-M`-T_-
'py anye[na] ni[ro]dhya[te] so 'py anyenety ]nŸ_-K‰, N‰-^E-CZP-n…c-]CC-R_-q‰N-F…E-N‰-^E-
aṃ[to] na [s]yāt* <•> na (c)ai(ta)d i[ṣṭaṃ] • CZP-n…c-]CC-R_-q‰N-N‰-UM]-U‰N-R_-]nŸ_-Tc-N‰-
(ta)[smā]n na nirodhasya nirodha
upapa○dyate •
P…-U…-]NÈN-N‰, N‰-õ-Tc-P-]CC-R]Ã-]CC-R-U…-]MN-
7

NÈ, ,
atha mataṃ vi[nai]va nirodhe[na]
F…-§‰-]CC-R-N‰-]CC-R-CZP-U‰N-R_-]CC-CÈ- ▾£U-P, C 193a
niruddhya[ta ity attra brū](maḥ) N‰-`-TaN-R_-q-§‰,
F…-§‰-]CC-R-U‰N-]CCc- P, ,
8

29b1 ▾tathā sa<r>vvaṃ niruddhyatāṃ •


MUc-FN-N‰-TZ…P-]CC-R_-]nŸ_, ,

1 1
]nŸ_: DC nŸ_ .
athānutpeda: read °utpāda.
2
DC add
]CC-R .
3 NÈ: DC N‰ .
4
´‰N: PNG T´‰N .
5
´‰ ´‰c ; cf. BP
PNGDC ; should be utpannaḥ.
]CC: N NCC .
Ms
6

7 N‰,: PNG NÈ, , .


8 ]CCc: PNG ]CC .
124
yathaiva nirodhena vinā nirodho
H…-õ_-]CC-R-N‰-]CC-R-CZP-U‰N-R_-]CCc- R-N‰- 1

niruddhyate • tathaiva vinā nirodhena TZ…P-Oÿ-▾]Oÿc-qc-MUc-FN-lE-]CC-R-CZP-▾U‰N- N 213b


sarvvaṃ saṃ○skṛtaṃ niruddhyatāṃ [•] R_-]CC-R_-]nŸ _ -K‰ , ]CC- Rc-CZP-]CC- P 222b
2

kim anayā vyarthayā kalpanayā na vinā


nirodh[e]na saṃskṛta<ṃ> niruddhyata iti1 •
R_-q‰N-NÈ, , Z‰c-q-T-NÈP- U‰N-R]Ã-åÈC-R-]N…c-F…-q,
3

viśeṣahetvapa○deśo vā karttavyaḥ itthaṃ ^E-P-]N…-õ_-]CC-R-I…N-P…-]CC-R-CZP-U‰N-R_-


nāma nirodha eva vinā ni[ro]dhena ]CC-R-`-NEÈ c -RÈ - CZP-NC-P… - ]CC-R-U‰ N -R_-U… -
29b2
niruddhyate • [a]nyat puna[ḥ saṃskṛ](taṃ
na vinā) ▾ nirodhena niruddhyata iti • sa ca
]CC-CÈ, , Z‰c-mN-R_-n…-CKP-WÀCc-T§P-R_-q-
na kkriyate • tasmād anyenāpi nirodhena NCÈc-P-N‰-^E- U…-q‰N-Rc-N‰]Ã-p…_-]CC-R-P…-]CC-
4

nirodhasya nirodho no○papadyate • R-CZP-n…c-]CC-R_-U…-]MN-NÈ, , (VII.32)


(VII.32)

tad evaṃ parīkṣyamāṇā


N‰]Ã-p…_-N‰-õ_-TåCc-P-´‰-T-NE-CPc-R-NE-]H…C-R-
utpādasthitibhaṃgā na kathaṃcid NC-H…-õ_-^E-U…-]MN-N‰, U…-]MN-P-H…-õ_-]Oÿc-
5

upapadyaṃte • anupapadyamānāś ca qc-l…-UWP-I…N-Oÿ-]nŸ_, N‰-õ-Tc-P, ´‰-T-NE-, CPc-


kathaṃ ○ saṃskṛtalakṣaṇaṃ syuḥ <•>
tasmāt kalpanāmāttram eta R-NE-, ]H…C-R-NC-]Oÿc-qc-l…-UWP-I…N-^…P-PÈ, ,
(u)tpādasthiti[bha]ṃ(gāḥ) [sa]ṃ[sk]ṛta- Z‰c-q-T-N‰-P…-åÈC-R-VU-Oÿ-\N-NÈ , ,
29b3
la[kṣ](aṇam iti ||)
▾attrāha • mā bhūd etat sāmānyaṃ
μc-R, ]Oÿc-qc-l…-▾≠…]Ã-UWP-I…N-N‰-NC-U…-_“E-Oÿ-\…P- G 302a
saṃskṛtalakṣaṇaṃ • svena svenaiva lE-_E-_E-C…-UWP-I…N-BÈ-Pc-]Oÿc-qc-^ÈN-N‰, NR‰_-
lakṣaṇena saṃskṛtaṃ vidyate ○ yathā P-ñÈC-a`-NE-UH“C-U-NE-PÈC- NE-ê…C-R-NE-¿]Ã-
6

sāsnālāṃgūlakakudviṣāṇo2 gaur vvidyate


• ||
UWP-I…N-l…c-T-`E-^ÈN-R-õ-T“]È, ,
ucyate • kim idaṃ bhavān TaN-R, F…-mÈN-`-`ÈC-åÈC- U-´‰c-R_-`‰Cc-▾cÈ-Z‰c- D 197b
7

ajātasasyasaṃpadaṃ varṇṇa○yati • yas ±ÈCc-cU, mÈN-´‰-T-NE-CPc-R-NE-]H…C-R-U‰N-R-`-


tvam anutpannasyāsthitasya3
sa[ṃ]skṛtalakṣaṇāpa[de]śaṃ karo(si •)
]Oÿc-qc-l…-UWP-I…N-§ÈP-R_-q‰N-@È, ,

1
na vinā nirodh[e]na saṃskṛta<ṃ> niruddhyata iti: 1 ]CCc: PNG ]CC .
≠ BPTib
]CC-Rc-CZP-]CC-R_-q‰N-NÈ . 2 ]CC: PNG ]CCc .
2
ñÈC-a`-NE-UH“C-U-NE- 3 NÈP .
DC omit
PÈCsāsnālāṃgūlakakudviṣāṇo: BP
- NE-ê…/C/-R/-NE-¿ (= sāsnālāṃgūlakakudakhuraviṣāṇo).
Tib
4 N‰-^E .
DC omit
3
BP adds
]H…C-R-U‰N-R (= aniruddhasya). 5 N‰,: PNG NÈ, , .
Tib
6 PÈC: DC âÈC .
7
PNGDC
`ÈC-åÈC ; should be
`È-LÈC (= sasya).
Suggested by Prof. Shen Weirong of Renmin
University of China.

125
29b4 ▾utpādasthitibhaṃgānām
´‰c- NE-CPc-NE-]H…C-R-NC, ,
1

asiddher nāsti saṃskṛtaṃ • U-u⁄T-p…_- P-]Oÿc-qc-U‰N, , (VII.33ab)


2

(VII.33ab) ]N…-õ_-´‰c-R-NC- NE-CPc-R-NE-]H…C-R-NC- _T-Lfi-


3 4

utpādasthitibhaṃgeṣu hi prasiddheṣu
saṃskta○prasiddhiḥ syāt* <•> te ca na
u⁄T-P-P…-]Oÿc-qc-lE-_T-Lfi-u⁄T- R_-]nŸ_-uE-P,
5

prasiddhyaṃti <•> utpādasthiti- N‰-NC-_T-Lfi-U…-]u⁄T-Rc-´‰-T-NE-CPc-R-NE-]H…C-R-


bhaṃgānām asiddheḥ saṃskṛtam eva NC-U-u⁄T-R]Ã-p…_-]Oÿc-qc-U‰N-P-CE-C…-UWP-I…N-Oÿ-
nāsti kasya la○kṣaṇaṃ bhaviṣyati •
lakṣaṇābhāvāc ca [na sa]ṃskṛtam
]nŸ_, , UWP-I…N-U‰N-R]Ã-p…_-]Oÿc-qc-U…-]MN-NÈ, ,

29b5
upapadyate • [||]
[āha] • [na] (lakṣaṇata) ▾ eva bhāvānāṃ
μc-R, NEÈc-RÈ-éUc-UWP-I…N-BÈ-P-`c-_T-Lfi-]u⁄T-
prasiddhir bhavati pratipakṣato 'pi hi R_-U-E‰c-l…, NEÈc-RÈ-éUc-P…-CI‰P-RÈ-`c-lE-_T-Lfi-
bhāvānāṃ prasiddhir bhavati • vidyate ca ]u⁄T-R_-]nŸ_-Tc-]Oÿc-qc-l…-CI‰P-RÈ_-]Oÿc-U-
○ saṃskṛtapratipakṣaḥ asaṃskṛtaṃ <•>
<<ta[t*]>>sadbhāvā<<t>> saṃskṛtam api
qc-^ÈN-Rc- ▾N‰-^ÈN-R]Ã-p…_-]Oÿc- ▾ qc-lE-_T-Lfi- C 193b
prasiddham eveti • ]u⁄T- R-I…N-NÈ, ,
6
N 214a

ucyate • || kim idaṃ bhavā○n ▾ TaN-R, F…-mÈN-±ÈP-Uc-I…-U-WÍ`-`U, mÈN-]Oÿc-U- P223a


ulkayādityam anveṣate • yas tvaṃ
saṃ[skṛtas]yāsaṃskṛ[t]e(na s)i(ddhim
qc-l…c- ]Oÿc-qc-]u⁄T-R_-]NÈN-@È, ,
7

i)ccha[si •] ]Oÿc-qc-_T-Lfi-U-u⁄T-Rc, ,
29b6 (saṃskṛtasyāpra▿siddhau ca) ]Oÿc-U-qc-P…-H…-õ_-]u⁄T, , (VII.33cd)
[k](u)taḥ1 setsyaty asaṃskṛtaṃ •
(VII.33cd)

1 1
´‰c; should be ´‰ .
[k](u)taḥ: dJ, LVP kathaṃ. PNGDC
2 p…_: DC R_ .
3
´‰c-R-NC; should be ´‰-T; cf. l. 5; p. 125,
PNGDC
l. 20.
4
DC omit
NC .
5
u⁄T: PNG ]u⁄T .
6
]u⁄T: NG u⁄T .
7
l…c: G l… .
126
yadi ca pratipakṣatas te siddhir abhipretā •
C`-K‰-mÈN-CI‰P-RÈ-`c-]u⁄T-R_-c‰Uc-P-]Oÿc-U-qc-
asaṃskṛtaprati○pakṣaś ca saṃskṛtaṃ l…-▾CI‰P-RÈ-]Oÿc-qc-K‰, U-u⁄T-R_-T§P-\…P-Rc-H…- G 302b
na siddhyatīty upapāditam [e]tat* tad õ_-]Oÿc-qc-_T-Lfi-u⁄T- P-]Oÿc-U-qc-_T-Lfi-u⁄T-
1 2

ācakṣva tāvat kathaṃ saṃskṛtaprasiddhāv


asatyāṃ {•} ○ asaṃskṛtaṃ prase[tsyatī]ti •
R_-]nŸ_-T-NE-, ]Oÿc-U-qc-`c- ]Oÿc-qc-_T-Lfi-
3

yad a[sa]ṃ[skṛtā](t*) saṃskṛta- ]u⁄T-R_-]NÈN-R-CE-^…P-R-N‰-H‰-μÈc-a…C, , (VII.33)


[pra]si[ddh]i[m icchatī](ti || VII.33)

Around 3 folios are lost. ……


… N‰-TZ…P-I‰_-`‰P-a‰c-R_-q, , (VIII.13a)
I‰_-`‰P-Z‰c-q-T-P…-NEÈc-RÈ_-õ- §‰, CE-`-NEÈc-RÈ-
4

^ÈN-R-N‰-`-q‰N-R-RÈ-Oÿ-U-^ ÈN-Rc-]N…_-I‰-T_-ÉEc-R-
(tatra yathā kārakaḥ karma pratītya NE-I‰-T_-`‰P-R-RÈ-C\“E- T_-]NÈN-R_-q]È, , N‰-`-
5

(33?)a1 prajñapyata) ▾ [eva]m upādātā upādānaṃ H…-õ_-q‰N-R-RÈ-`c- `-Tå‰P-Pc-CNCc-R-N‰-TZ…P-Oÿ,


6

pratītya prajñapyate • yathā tam eva


kārakaṃ pratītya karmma prajñapyete1 •
I‰-T_-`‰P-R-RÈ-^E-I‰-T_-ÉE-T- `-Tå‰P-Pc-CNCc-
7

evaṃ ○ tam evopādātāraṃ cÈ, , H…-õ_-`c-q‰N-R-RÈ-N‰-I…N-`-Tå‰P-Pc-CNCc-


pratītyopādānaṃ prajñapyate <•> anayor R-N‰-TZ…P-Oÿ-I‰-T_-ÉE-T-^E-I‰-T_-`‰P-R-RÈ-N‰-I…N-`-
api nānyat paśyāmaḥ siddhilakṣaṇaṃ <•>
Tå‰P-Pc-CNCc-K‰, N‰-CI…c-`-^E-N‰-U-CKÈCc-R_-
]u⁄T-R]Ã-UWP-I…N-U-UMÈE-EÈ, ,
tat katham iti <•> N‰-^E-, H…-õ_-Z‰-P,
vyutsarggā○d iti karmmaṇaḥ
kartuś ca (VIII.13bc)
`c-NE-q‰N- RÈ-Tc`-p…_-_È, , (VIII.13b)
8

1 1
_T-Lfi-u⁄T; should be _T-Lfi-U-u⁄T? Cf. BP
prajñapyete: read °pyate. PNGDC Ms

asatyāṃ .
2
u⁄T: PNG ]u⁄T .
3 `c: PNG Rc .
4 õ: P Tõ .
5 C\“E: PNG T\“E .
6
DC omit
`c .
7 ÉE-T: G ÉEc-R .
8
PNG add .
R
127
[i]tikaraṇ[o] hetvarthaḥ1 <•> vyutsargg[o]
Tc`-Z‰c- q-T-P…-T@C-R]È, , p…_-_È-Z‰c-q-T-P…-
1

vyudāsa[ḥ] <•> [y](as tayoḥ CKP-WÀCc-l…-NÈP-K‰, q‰N-R-RÈ-NE-`c-N‰-NC-¢_-éU-R-


(33?)a2 kārakakarmayoḥ) ▾purastād bahuprakāro Oÿ-U_-Tc`- T_-qc-Rc-N‰-NC-Cc`- T-BÈ-Pc-I‰-
2 3
vyudāsaḥ kṛtaḥ asmād eva vyudāsād
upādātur upādānasya cānyasya
T_-`‰P-R-RÈ-NE-I‰-T_-ÉE-T-NC-C…- ]u⁄T-R]Ã-UWP-
4

si○ddhilakṣaṇavyudāso 'vagantavya iti • I…N-CZP-^E-Tc`-T_-a‰c-R_-q]È, ,


▾ N‰-`-H…-õ_-q‰N-R-RÈ-^…P-R_-nŸ_-R-`c-^…P-R_-nŸ_-R- G 309a
tattra yathā na sadbhūtaḥ kārakaḥ
sadbhūtaṃ karmma karoti • nāsadbhūto
'sadbhūtaṃ ○ na sadasadbhūtaḥ U…-q‰N-` , q‰N-R-RÈ-U-^…P-R_-nŸ_-R-`c-U-^…P-R_-
5

sadasadbhūtaṃ karoty anekadoṣaprasaṃ- nŸ_-R-U…-q‰N, q‰N-R-RÈ-^…P-R-NE-U-^…P-R_-nŸ_-R-


gād evam upādātāpi na sadbhūt(a
(33?)a3 upādātā) ▾ sadbhūtam upādānam upādatte
`c-^…P-R-NE-U-^…P-R_-nŸ_-R-U…-q‰N-N‰, ´ÈP-Oÿ-U_-
• nāsadbhūto 'sadbhūtaṃ na M`-T_-]nŸ_-T]Ã-p…_-_È-Z‰c-q-T-N‰-TZ…P-Oÿ- ▾I‰-T_- C 198a
<sadasadbhūtaḥ> sadasadbhūtam
`‰P-R-RÈ-^E-I‰-T_-`‰P-R-RÈ-^…P-R_-nŸ_-R-I‰-T_-ÉE-T-
upādānam upādatte • a○nekadoṣaprasaṃ-
gāt* evaṃ viṣamapakṣo 'pi yojyaḥ <•> ^…P-R_-nŸ_-R-I‰-T_-`‰P-R_-U…-q‰N, I‰-T_-`‰P-R-RÈ-U-
^…P-R_-nŸ_-R- I‰-T_-ÉE-T-U-^…P-R_-nŸ_-R-U…-q‰N,
6

I‰-T_-`‰P-R-RÈ-^…P-R-NE-U-^…P-R_-nŸ_-R-I‰-T_-ÉE-T-
^…P- R-NE-U-^…P-R_-nŸ_-R-▾I‰-T_-`‰P-R_-U…-q‰N- P 228a
7

N‰, ´ÈP-Oÿ-U_-M`-T_-]nŸ_-T]Ã-p…_-_È, , pÈCc-U…-


UM—P-R-NC-`-^E-N‰-TZ…P-Oÿ-▾Æ_-_È, , N 219a

q‰N-R-RÈ-NE-`c-NC-C…c, ,
karmmakartṛbhyāṃ ca
śeṣān bhāvān vibhāvayet* <||> NEÈc-RÈ-üC-U-a‰c-R_-q, , (VIII.13cd)
(VIII.13cd)

1
Cf. LVP 189.16-190.1 itiśabdo hetuparāmarśī. 1 Z‰c: PNG F‰c .
2, 3 Tc`: DC Cc` .
4 C…: DC C…c .
5
PNG omit .
`
6
G omits .
R
7
R_-nŸ_-R-U…-q‰N, I‰-T_-`‰P-R-RÈ-^…P-R-NE-U-
PNGDC omit
^…P-R_-nŸ_-R-I‰-T_-ÉE-T-^…P ; cf. ll. 6-9.
128
○ karttrā ca karmmaṇā ca śeṣā<s> tulyā
q‰N-R-RÈ-`c-NC-NE-NEÈc-RÈ-üC-U-éUc-UW”Ec-R_-
bhāvā i[ti] • vijānīyāt* paśyet* <•> a‰c-R_-q]È, , I‰-T_-`‰P-R- ▾`ÈCc-a…C-Lfi-©Èc- R- D 202a
1

upā[dā]nasya pṛ[thagr]ahaya(ṃ)1 P…-CVÍ-TÈ-^…P-R]Ã-p…_-NE-, NÈP-]ÈC-U-NC-C…-p…_-K‰, N‰-`-


(33?)a4 ▾prādhānyārtham uttarārthaṃ ca <•> śeṣā
bhāvāḥ kāryyakaraṇe2 •
NEÈc-RÈ-üC-U-éUc-P…-î‡-NE-]{c-T“-NE-^P-`C-NE-
avayavāvayavinau <•> agnīndhane ○ ^P-`C-FP-NE-, U‰-NE-T“N-a…E-NE-, ^ÈP-KP-NE-^ÈP-
guṇaguṇinau • lakṣyalakṣaṇe ity evaṃ KP-FP-NE-, UWP-I…N-NE-, UWP-I…N-l…-CZ…-NE-, éU-
prakārās <•>
R-N‰-õ-T“-NC- CÈ,,2

tattra ca sadbhūtaṃ kāraṇaṃ sadbhūtaṃ N‰-`- î‡-^…P-R_-nŸ_-R-]{c-T“-^…P-R_-nŸ_-R-U…-´‰N ,


3 4

kāryyaṃ na karoti • nā○sadbhūtam î‡-U-^…P-R_-nŸ_-R-]{c-T“-U-^…P-R_-nŸ_-R-U…-´‰N , 5

asadbhūtaṃ karoti • evaṃ sarvvapakṣā


yojyā yathoktadoṣaprasaṃgaḥ
î‡-^…P-R-NE-, U-^…P-R_-▾nŸ_-R-]{c-T“-^…P-R-NE-, G 309b
pra[darśayitavyaḥ] <•> U-^…P-R_-nŸ_-R-U…-´‰N- N‰, pÈCc-MUc-FN-`-^E-N‰-
6

TZ…P-Oÿ-Æ_-T_-q-Z…E-,´ÈP-Oÿ-M`-T_-]nŸ_-T-H…-ˇN-
©Èc- R-NC-lE-T§P-R_-q]È, ,
7

(33?)a5 ▾[kāra]ṇam api ca kāryyaṃ


î‡-^E-]{c-T“-´‰N- R_-q‰N-R-P- ^…P-R_-nŸ_- R- Z‰c-
8 9 10

niṣpāda[ya]mānaṃ sadbhūtam ity ucyate • q]È, , N‰-`c-CZP-R-P…-U-^…P-R_-nŸ_-R] È, ,]{c-T“-


ato 'nyathā asadbhūtaṃ <•> kā○ryyam api ^E-´‰N-R_-q-T-P-^…P-R_-nŸ_-R-Z‰c-q]È, , N‰-`c-
niṣpādyamānaṃ sadbhūtam ity ucyate •
ato 'nyathā asadbhūtaṃ • evam
CZP-R-P…-U-^…P-R_-nŸ_-R]È , , N‰-TZ…P-Oÿ-^P-`C-
11

avayavādiṣv api draṣṭavyaṃ • ○ na NE-^P-`C-FP-NC-`-^E-Tõ- T_-q-§‰, ^P-`C- 12

sadbhūto 'vayavī sadbhūteṣv avayaveṣu ^…P-R_-nŸ_-R-^P-`C-FP-^…P-R_-nŸ_-R-NC-`-U…-


varttate3 • nāpy asadbhūto 'sadbhūteṣu
4
(33?)a6 {{..}} [v]art[t]ate • ▾ na sadbh[ū]to 'gniḥ
]H“C, , U-^…P-R_-nŸ_-R-^E-U-^…P-R_-nŸ_-R-NC-`-

1
pṛ[thagr]ahaya(ṃ): read pṛthaggrahaṇaṃ. 1 ©Èc: PNG μÈc .
2
kāryyakaraṇe: read °kāraṇe; cf. l. 9, kāraṇaṃ. 2
PNG omit
NC .
3
na sadbhūto 'vayavī sadbhūteṣv avayaveṣu varttate: 3
DC omit .
`
≠ BPTib
^P-`C-^…P-R_-nŸ_-R/-^P-`C-FP-^…P-R_-nŸ_-R-NC-`/- 4, 5, 6
´‰N: PNG T´‰N .
U…-]H“C, (= na sadbhūto ’vayavaḥ sadbhūteṣv avayaviṣu 7 ©Èc: P μÈc .
8
´‰N: PNG T´‰N .
vartate).
4
^…P-R-NE-U-^…P-R_-nŸ_-R-^E-^…P-R-NE-U-^…P-R_- 9 P: N U; C P… .
BPTib adds
nŸ_-R-NC-`-U…-]H“C-CÈ,, (= na sadasadbhūtaḥ sadasadbhū- 10
nŸ_-R: PN ]nŸ_-T .
11
nŸ_-R]È : PNG ]nŸ_-T]È .
teṣu vartate).
12 Tõ: PN õ .
129
sadbhūtam indhanaṃ [daha]ti •
U…-]H“C, , ^…P-R-NE-U-^…P-R_-nŸ_-R-^E-^…P-R-NE-
[nāsa]dbhūto 'sadbhūtaṃ dahati <•> na 1 U-^…P-R_-nŸ_-R-NC-`-U…-]H“C-CÈ, , U‰-^…P-R_-nŸ_-
sadbhūto gu○ṇaḥ sadbhūte guṇini R- ^E-T“N-a…E-^…P-R_-nŸ_-R-U…-~‰C, , U-^…P-R_-
1

[vartta]te <•> [nāsa]dbhū[taḥ] asadbhūte


varttate •2 na sadbhūtaṃ lakṣaṇaṃ
nŸ_-R-^E-U-^…P-R_-nŸ_-R-U…-~‰C, , ^…P-R-NE-U-^…P-
2

sadbhūtaṃ [la]kṣyaṃ ○ lakṣayati R_-nŸ_-R-^E-^…P-R-NE-U-^…P-R_-nŸ_-R-U…-~‰C-CÈ, ,


nāsadbhūtam asadbhūtaṃ {lakṣyaṃ ^ÈP-KP-^…P-R_-nŸ_-R-^E-^ÈP-KP-FP- ▾^…P-R_-nŸ_- C 198b
lakṣayati • nāsadbhūtam asadbhūtaṃ}
lakṣayati •3
R-`-U…-]H“C, , U-^…P-R_-nŸ_-R- ▾^E-U-^…P-R_-nŸ_- P 228b
R-`-U…-]H“C, , ^…P-R-NE- ▾U-^…P-R_-nŸ_-R-^E-^…P- N 219b
R-NE-U-^…P-R_-nŸ_-R-`-U…-]H“C-CÈ, , UWP-I…N-^…P-
R_-nŸ_-R-^E-UWP-I…N-l…-CZ…-^…P-R_-nŸ_-R-UWÍP-
R_-U…-q‰N, U-^…P-R_-nŸ_-R-^E-U-^…P-R_-nŸ_-R-
▾ UWÍ P - R _- U … - q ‰ N , ^… P - R - N E- U - ^ … P - R _- n Ÿ _ - R - ^ E- G 310a
^…P-R-NE-, U-^…P-R_-nŸ_-R-UWÍP-R_-U…-q‰N-NÈ, ,
(33?)b1 ▾yathaiva tu karmma pratītya kārakaḥ H…-õ_-q‰N-R-RÈ-`c-`-Tå‰P-Pc-CNCc-`, `c-lE-
prajñapyate • tam eva ca kārakaṃ pratītya
tat karmma prajñapyate • evam eva
q‰N-R-RÈ-I…N-`-Tå‰P-Pc-CNCc-R-N‰-TZ…P-Oÿ-]{c-T“-
kā○[ra]ṇaṃ pratītya kāryyaṃ prajñapyate ^E-î‡-▾`-Tå‰P-Pc-CNCc-`, î‡-^E-]{c-T“-N‰-I…N- D 202b
• tad eva ca kāryyaṃ pratītya kāraṇaṃ `-Tå‰P-Pc-CNCc-cÈ, , ^P-`C-FP-^E-^P-`C-`-
prajñapyate • a[va]yavān pratītyāvayavī
pra○jñapyate • tam eva cāvayavinaṃ
Tå‰P-Pc-CNCc-`, ^P-`C-lE-^P-`C-FP-N‰-I…N-`-
pratītyāvayavāḥ prajñapya<n>te • Tå‰P-Pc-CNCc-cÈ, , U‰-^E-T“N-a…E-`-Tå‰P-Pc-
(33?)b2 indhanaṃ pratītyāgniḥ prajñapyate • ▾ tam CNCc-`, , T“N-a…E-^E-U‰-N‰-I…N-`-Tå‰P-Pc-CNCc-
eva cāgniṃ pratītyendhanaṃ prajñapyate
• guṇaṃ pratītya guṇī prajñapyate • tam
cÈ, , ^ÈP-KP-FP-^E-^ÈP-KP-`-Tå‰P-Pc-CNCc-`,
eva ca ○ guṇinaṃ pratītya guṇaḥ ^ÈP-KP-^E-^ÈP-KP-FP-N‰-I…N-`-Tå‰P-Pc-CNCc-cÈ, ,

1
BPTib adds
^…P-R-NE-U-^…P-R_-nŸ_-R-^E-^…P-R-NE-U-^…P-R_- 1 R: PNG R_ .
nŸ_-R-U…-~‰C-CÈ, , (= na sadasadbhūtaḥ sadasadbhūtaṃ 2
G omits
U-^…P-R_-nŸ_-R-^E-U-^…P-R_-nŸ_-R-U…-~‰C, , .
dahati).
2
BPTib adds
^…P-R-NE-U-^…P-R_-nŸ_-R-^E-^…P-R-NE-U-^…P-R_-
nŸ_-R-`-U…-]H“C-CÈ, , (= na sadasadbhūtaḥ sadasadbhūte
vartate).
3 ^…P-R-NE-U-^…P-R_-nŸ_-R-^E-^…P-R-NE-, U-^…P-R_-
BPTib adds
nŸ_-R-UWÍP-R_-U…-q‰N-NÈ, , (= na sadasadbhūtaṃ sadasad-
bhūtaṃ lakṣayati).

130
prajñapyate • lakṣaṇaṃ pratītya lakṣyaṃ
UWP-I…N-l…-CZ…-^E-UWP-I…N-`-Tå‰P-Pc-CNCc-`,
prajñapyate • tad eva ca lakṣayaṃ UWP-I… N -lE-UWP-I… N -l… - CZ… - N‰ - I… N -`-Tå‰ P -Pc-
pratītya lakṣa○ṇaṃ prajñapya<te> • tām CNCc-cÈ , , N‰ - õ_-N‰ - NC-`-õÈ c - K‰ - CNCc-R-U-
1

evam etām1 āpekṣikīṃ prajñaptiṃ CKÈCc-R_-éU-R-CZP-CE-C…c-lE-N‰-NC-]u⁄T-R_-


(33?)b3 pratyākhyāya na [ke]nacid anyena ▾
prakāreṇopapadyata eṣāṃ siddhiḥ || ◎ ||
U…-]MN-NÈ, , (VIII.13)
(VIII.13)
kartṛkarmmaparīkṣā nāmāṣṭamaṃ
q‰N-R-RÈ-NE-`c-TåC-R-Z‰c-q-T-§‰-_T-Lfi-q‰N-R-TîN-
prakara○ṇaṃ || ◎ || R]È, , , ,

āha • yad uktam


μc-R,
evaṃ vidyād upādānam (VIII.13a) N‰-TZ…P-I‰_-`‰P-a‰c-R_-q, , (VIII.13a)
ity attra brūmaḥ <•> Z‰c-CE-TaN-R-N‰-`-μ-T_-q-§‰,
õ-NE-IP-`-cÈCc-R-NE-, ,
darśanaśravaṇādīni
vedanādīni cā○py atha •
WÍ_-cÈCc-NE-^E-NTE-qc-R, ,
bhavanti yasya prāg ebhyaḥ CE-C…-^…P-R-N‰-NC-C…, ,
so 'stīty eke vadanty uta • (IX.1) ¢-_È`-▾N‰-^ÈN-B-F…C-μ, , (IX.1) G 310b

(33?)b4 darśanaṃ ca śravaṇādīni ca ▾ darśanaśra-


õ-NE-IP-`-cÈCc-R-NE-, , Z‰c-q-T-P…-õ-T-NE-IP-R-
vaṇādīni • darśanaśravaṇādīni ca `-cÈCc-R]È, , õ-T-NE-IP-R-`-cÈCc-R-NE-, WÍ_-T-`-
vedanādīni ca yasyopādānaṃ bhavanti cÈCc-R-NC-CE-C…- I‰-T_-ÉE-T-^…P-R]Ã-NEÈc-RÈ-N‰-
2

○ sa darśanaśravaṇādibhyaḥ õ-T-NE-IP-R-`-cÈCc-R-▾NE-, WÍ_-T-`-cÈCc-R-N‰-NC- P 229a


vedanādibhyaś ca prāg vidyate bhāva ity
eka evaṃ vadanti • kiṃ kāraṇaṃ ||
C…-¢-_È`-P-^ÈN-NÈ-Z‰c-B-▾F…C-N‰-ˇN-F‰c-μ]È, , N 220a
N‰-F…]Ã-p…_-Z‰-P, (IX.1)
▾NEÈc-RÈ-^ÈN-R-U-^…P-P, , C 199a
kathaṃ ○ hy avidyamānasya
darśanādi bhaviṣyati •
õ-`-cÈCc-R-H…-õ_-]nŸ_, ,
bhāvasya tasmāt prāg ebhyaḥ N‰-p…_-N‰-NC-¢-_È`-P, ,
so 'sti bhāvo vyavasthitaḥ <||> (IX.2) NEÈc-RÈ-CPc-R-N‰-^ÈN-NÈ , , (IX.2)
3

1
etām: read etān? Cf. BPTib
N‰-NC-`. 1 õÈc: PNG TõÈc .
2 C…: G C…c .
3 NÈ: DC N‰ .
131
(33?)b5 ▾kathaṃ hi nāmāvidyamānasya
NEÈc-RÈ-^ÈN-R-U-^…P-P, õ-T-`-cÈCc-R-NC-H…-õ_-
bhāvasya darśanādikam upādānaṃ I‰-T_-ÉE-T-^…P-R_-]nŸ_, N‰]Ã-p…_-U…-]MN-Rc-õ-T-
bhaviṣyati • tasmād anupapa○tteḥ prāg
darśanādibhyaḥ asty asau bhāvo
`-cÈ C c-R-N‰ - NC-C… - ¢-_È ` -P-õ-T-`-cÈ C c-R-NC-
1

vyavasthitaḥ yasya darśanādīny CE- C…-I‰-T_-ÉE-T-^…P-R]Ã-NEÈc-RÈ-CPc-R-N‰-^ÈN-NÈ, ,


2

upādānaṃ bhavanti • (IX.2)


(IX.2)

sati ca tasmi○nn upādātur upādānāpekṣā


I‰-T_-`‰P-R-RÈ-N‰-^ÈN-P-I‰-T_-ÉE-T-^E-õÈc- Rc- 3

prajñaptir bhavati1 • tattra bhavān kim CNCc-c“-^ÈN-R-^…P-P-N‰-`-mÈN-F…-\‰_,


āheti ||
ucyate
TaN-R,
(33?)b6 ▾(da)rśanaśravaṇādibhyo {•}
õ-NE-IP-`-cÈCc-R-NE-, ,
vedanādibhya eva ca • WÍ_-T-`-cÈCc-I…N-l…-P…, ,
yaḥ prāg vyavasthi○to bhāvaḥ ¢-_È`-NEÈc-RÈ-CE-CPc-R, ,
kena prajñapyate 'th{{i}}a saḥ <||>
(IX.3)
N‰-P…-CE-C…c- CNCc-▾R_-q, , (IX.3) D 203a
4

iha darśanaśravaṇādibhir eva


]N…-`-õ-T-NE-IP-R-`-cÈCc-R-NE-, WÍ_-T-`-cÈCc-R-
vedanādibhi○ś ca bhāvasya prajñaptir NC-C… c -õ-T-RÈ - NE-, IP-R-RÈ - NE-, WÍ _ -T-RÈ - Z‰ c -
5

bhavati • draṣṭā śrotā vedaka iti • .. .. + + NEÈc-RÈ-CNCc-R_-q-T-^…P-P-õ-T-`-cÈCc-R-NE-, WÍ_-


+++
T-`-cÈCc-R-NC-C…-¢-_È`-P-õ-T-`-cÈCc-R-NC-CE-C…-
I‰-T_-ÉE-T-Z‰c-TäÈN-R]Ã-NEÈc-RÈ-^ÈN-NÈ, , (IX.3)
……
2 folios are lost

åC-Lfi-]T_-T-I…N-Oÿ-]nŸ_, ,
(nityapradīpta eva syād ]T_-q‰N-U‰N-R]Ã-î‡-`c-qŸE-, ,
apradīpanahetukaḥ • ˛ÈU-R-NÈP-U‰N-I…N-Oÿ-]nŸ_, ,
(36?)a1 ▿puna)[rā]r(aṃ)bhav(ai)yarthyam2
ev(aṃ) cākarmmaka iti3 • (X.2)
N‰-õ_-^…P-P-`c-▾lE-U‰N, , (X.2) C 202a

1
sati ca tasminn upādātur upādānāpekṣā prajñaptir 1
P omits
N‰ .
bhavati: ≠ BPTib
I‰-T_-`‰P-R-RÈ-N‰-^ÈN-P -I‰-T_-ÉE-T-^E-õÈc- 2
G omits .
CE
Rc-CNCc-c“-^ÈN-R-^…P-P (= sati ca tasminn upādātary 3 õÈc: PNG TõÈc .
upādānasyāpi apekṣayā prajñaptir bhavati). 4 C…c: C C…c-NEÈc .
2
The word punar is not translated specifically either 5 RÈ: N R .
in the verse or the commentary of BPTib, whereas in
PSPTib, and only in its commentary part, punarārambha
(LVP 203.10) is rendered as
^E-˛ÈU-R (D ’a 69a3).
3
cākarmmaka iti: read °kaḥ sati (= dJ, LVP, MKMs).

132
yadi cendhanād anyo 'gniḥ syāt* <•>
C`-K‰-T“N-a…E-`c-U‰-CZP-I…N-^…P-R_-nŸ_-P-åC-Lfi-
nityapradīpta eva syād ]T_-T- I…N-Oÿ-]nŸ_-K‰, ]N…-õ_-]T_-q‰N-U‰N-R]Ã-
1

apra○dīpanahetukaś ca syāt* <•> î‡-`c-qŸE-T]Ã-p…_-_È, , N‰]Ã-]T_-T_-q‰N-R]Ã-î‡-CE-


pradīpanam asya hetuḥ pradīpanahetukaḥ
<< [na] p(ra)dīpa[nah]e[tu]ka[ḥ]
^…P-R-N‰-P…-]T_-q‰N-l…-î‡]È, , ]T_-T_-q‰N-R]Ã-î‡-U‰N-
(a)pra(d)[ī](panahe)[tukaḥ]1>> <•> vinaiva R-P…-]T_-q‰N-U‰N-R]Ã-î‡-`c-qŸE-T-§‰, ]T_-T_-q‰N-R-
pradīpanenāgniḥ syād ity arthaḥ <•> U‰N-R-BÈ-P_-U‰-]qŸE-T_-]nŸ_-_È-Z‰c-q-T]Ã-M-WÀC-
punarāraṃ○bhavaiyarthyaṃ ca syāt*
<•> evaṃ saty a{sa}karmmako 'gniḥ syāt*
CÈ, , ˛ÈU-R-NÈP-U‰N-R-I…N-Oÿ-^E-]nŸ_- ▾_È, , N‰-õ-^…P- N 223b
<•> idaṃ nāmāgnir dahatīty evaṃ P-`c-U‰N-R]Ã-U‰_-^E-]nŸ_-K‰, U‰-Z‰c-q-T-]N…-P…-~‰C-
karmmāpadeśo na syāt* • (X.2) R_-q‰N-R]È-Z‰c-q-T-N‰-õ-T“]Ã-`c-T§P-Oÿ-U‰N-R_-^E-
]nŸ_-_È, , (X.2)
(36?)a2 ▾(a)ttrāha • yad uktam apradīpanahetukaḥ
μc-R, U‰-]T_-q‰N-U‰N- R]Ã-î‡-`c-qŸE-T_-]nŸ_-
2

syād agnir iti • tat katham iti • || _È-Z‰c-CE-TaN-R-N‰-H…- õ-T“, 3

ucyate •
TaN-R,
parattra nirapekṣatvāt* ○ CZP-`-õÈc- R-U‰N-R]Ã-p…_, ,
4

<<apradīpanahe(tukaḥ •)>> (X.3ab) ]T_-q‰N-U‰N-R]Ã-î‡-`c-qŸE-, , (X.3ab)


yasmād indhanād anyatve sati
vināpīndhanena prasajyate • tasmāt ▾ CE- C … - p … _ - T “ N - a … E - ` c- U ‰ - C ZP- I … N - ^ … P - R _- n Ÿ _ - P - P 232b
parattra nirapekṣo bhavati <•> T“N-a…E-U‰N-R_-^E-]qŸE-T_-M`-T_-]nŸ_-T-N‰]Ã-p…_-
indhanāpekṣo hy agniḥ ○ parattra
sāpekṣaḥ syāt* <•> tac cāsyendhanaṃ
CZP-`-õÈc- R-U‰N-R-^…P-K‰, ]N…-õ_-U‰-T“N-a…E-`-
5

nāstīti parattra nirapekṣo bhavati • õÈc- P-P…-CZP-`-õÈc- R-NE-TFc-R_-]nŸ_- P-


6 7 8

parattra nirapekṣatvād N‰-^E-N‰-`-T“N-▾a…E- U‰N-Rc-CZP-`- õÈc- R-U‰N- G 315b


9 10 11
(36?)a3 apradīpana▾(he)tuko bhavati •
apradīpenahetukaś 2
ca san
R-^…P-`, CZP-`-õÈc- R-U‰N-R]Ã-p…_-]T_-q‰N-U‰N-
12

1
Cf. LVP 203, ll. 14-15. 1 T: DC P .
2
apradīpenahetukaś: read apradīpana°. 2
G omits
U‰N .
3
G omits .
H…
õÈc: PNG TõÈc .
4, 5, 6, 7

8
]nŸ_: DC nŸ_ .
9
G omits
a…E .
10 `: G `c .
11, 12 õÈc: PNG TõÈc .
133
nityapradīpta<<ḥ>> prasajyate •
R]Ã-î‡-`c-qŸE-T_-]nŸ_-_È, , ]T_-q‰N-U‰N-R]Ã-î‡-
pradīpanāpekṣo 1
hi saty agnau ○ `c-qŸE-T_-]nŸ_- P-åC-Lfi-]T_-T-I…N-Oÿ- ▾M`-T_- D 206a
1

pradīpanābhāvād asyoparamaḥ syāt* <•> ]nŸ_-K‰, ]N…-õ_-U‰-]T_-q‰N-`-õÈc- P-P…-]T_-q‰N-


2
tac cāsya pradīpanaṃ nāstīti
nityapradīptaḥ prasajyate •
U‰N-P-N‰-]G…-T_-]nŸ_-T-Z…C-P, N‰-`-]T_-q‰N-N‰-^E-
U‰N-Rc-åC-Lfi-]T_-T-I…N-Oÿ-^E-M`-T_-]nŸ_-_È, ,
åC-Lfi-]T_-T-I…N-^…P-P, ,
˛ÈU-R-NÈP-U‰N-I…N-Oÿ-]nŸ_, , (X.3cd)
nityapradīpte ○ cāgnau sati
U‰-åC-Lfi-]T_-T-I…N-^…P-P-P…-]qŸE- T-NE-®_- T-`-
3 4

utpādanasaṃdhukṣaṇādikasya punar- cÈCc-R-˛ÈU-R-NC-NÈP-U‰N-R-I…N-Oÿ]E-]nŸ_-_È, , N‰-


ārambhavaiyarthyaṃ prasajyate <•> õ- P-`c-U‰N-R_-^E-M`-T_-]nŸ_-Z…E-, éU-R-N‰-
5
(36?)a4 sati caivam akarmmakaḥ ▾ (pra)sajyate
<•> na caivaṃvidho 'gnir upapadyata ity
õ-T“-P…-U…-]MN-Rc- U‰-U‰N-R-I…N-Oÿ-^E-M`-T_-]nŸ_-
6

agner abhāva eva prasajyate • || (X.3) _È, , (X.3)


tatraitat syā{t*}d2 iddhyamāna○m
N‰-`-C`-K‰-]N…-£U-Oÿ, ,
evendhanaṃ bhavatīti cet* <•> ~‰C-TZ…P- T“N-a…E-^…P-c‰Uc-P, , (X.4ab)
7

(X.4ab) N‰-`-C`-K‰-`-`c-]N…-£U-Oÿ-CE-C…-p…_-U‰c-mT-F…E-
tattra kasyacid etat syāt* yasmād agninā U‰c-T~‰C- TZ…P-R-T“N-a…E-^…P-R-N‰]Ã-p…_-CZP-I…N-
8
parītam agnineddhyamānam indhanaṃ
bhavati • ○ tasmād anyatve 'pi sati
^…P-^E-U‰-`-T“N-▾a…E-U‰N-R-U-^…P-n…, T“N-a…E-NE- C 202b
nāgnir anindhano bhavati • sendhana eva TFc-R-I…N-^…P-Rc-N‰-`-T“ N-a…E-U‰N-R_-M`-T_-nŸ_-
bhavati • tattra ye nirindhanaprasaṃge P-´È P -CE-NC-T§P-R-N‰ - NC-Lfi - U… - ]nŸ _ -T_-c‰ U c-
(36?)a5 ▾(sa)ti doṣā apadiṣṭās te doṣā na
bhavaṃtīty attra brūmaḥ
P, N‰-`-TaN-R_-q-§‰,

1 1
]nŸ_: DC nŸ_ .
pradīpanāpekṣo: read °kṣe.
2
tatraitat syā{t*}d: = dJ, MKMs; LVP tatraitasmād; 2 õÈc: PNG TõÈc .
cf. pt. 1, p. 121, note 7. 3
]qŸE: DC qŸE ; NG NqŸE.
4 ®_: PNG ßE .
5
N adds
Tc .
6 Rc: PN R .
7 TZ…P: PNGDC a…E .
8 T~‰C: PNG ~‰C .
134
keneddhyatām indhanaṃ tat*
CE-WÂ-N‰-VU- N‰-^…P-P, ,
1

tāvanmāttram idaṃ ya○dā <||> CE-C…c-T“N-a…E-▾N‰-~‰C-q‰N, , (X.4cd) N 224a


(X.4cd) CE-C…-WÂ-T~‰C- TZ…P-R-N‰-VU-P-N‰-I…N-^…P-Z…E-CZP-
2

ko 'sāv anyaḥ prāg indhanād avasthito CE-NE-úP-Rc-lE-T~‰C-TZ…P-R-U-^…P-P-T“N-a…E-C…-


'gnir nāma yena parītaṃ yenedhyamānam
indhanaṃ bhavati • yadā tv ▾ CPc-ˇTc-l…-¢-_È`-P-U‰-Z‰c-q-T-CE-C…c-mT-F…E- G 316a
i○ddhyamānamātram evedaṃ nānyena CE-C…c-T~‰C- TZ…P-R-P-T“N-a…E-^…P-R_-]nŸ_-T-
3

kenacid yogād iddhyamānaṃ bhavati <•> CZP-N‰-CE-^…P, T~‰C- TZ…P-R]Ã-CPc-ˇTc-I…N-`-


4
(36?)a6 idhyamānāvasthāyāṃ {•} ▾ (e)[va] ceyaṃ
cintā varttate • kiṃ yad evendhanaṃ sa{d}
^E-F…-T“N-a…E-CE-BÈ-P-^…P-R-N‰-I…N-U‰-^…P-PU, ]ÈP-K‰-
evāgni<< ...1 >>tānyad indhanam iti • U‰-^E-CZP-`-T“N-a…E-lE- ▾CZP-Z‰c-TcU-R-]N…- P 233a
iddhyamānāvasthā○yām eva ca • bhavān ]qŸE-`, mÈN-l…c-lE-T~‰C- TZ…P-R]Ã-CPc-ˇTc-
5
āha • agninā parītam agninedhyamānam
indhanaṃ bhavati • tadā katham idam
I…N-`-U‰c-mT-F…E-U‰c-T~‰C- TZ…P-R-T“N-a…E-^…P-PÈ-
6

upapadyate ○ vaktuṃ • yasmād Z‰c- μc-R-N‰]Ã-WÂ-CE-C…-p…_-U‰c-mT-F…E-U‰c-T~‰C-


7 8

agni<<nā>> parī[ta]m agnineddhyamānam TZ…P-R-T“N-a…E-^…P-R-N‰]Ã-p…_-U‰-`-T“N-a…E-U‰N-R-U-


indhanaṃ bhavati • tasmā[n nā]gni[r
^…P-PÈ-Z‰c-q-T-N‰-H…-õ_- μ-T-_…Cc-cÈ , ,
9 10
an]i[ndha]no [bhava](t)[ī](ti •)
(36?)b1 ▾(ta)[s]mā[t s]aty anyatve tadavastha eva N‰-õ-Tc-P-CZP-I…N-^…P-P-^E-´ÈP-Oÿ-M`-T_-]nŸ_-T-
doṣaprasaṃgaḥ <•> (X.4) N‰-NC-cÈ-P-CPc-TZ…P-PÈ, , (X.4)
^E-CZP-^E-,
[anyo na prāpsya](te) ['p](r)ā[pto] CZP-P-U…-zN-zN-U‰N-P, ,
(na dha)[kṣyaty adaha](n) pu[na](ḥ) <•> ~‰C-R_-U…-]nŸ_-U…-~‰C-P, ,
(na) nirvvāsyaty a○nirvvāṇaḥ ]G…-T_-U…-]nŸ_-U…-]G…- P, , 11
sthā[s]yate vā svaliṃgavān* || (X.5)
_E-C…-åCc- NE-úP-R_-CPc, , (X.5)
12

1
Due to the damage, it is not clear which and how 1 VU: PNG ëU .
many akṣaras were added here. BPTib
F…-T“N-a…E-CE-BÈ- 2 T~‰C: PNG ~‰C .
P-^…P-R-N‰-I…N-U‰-^…P-PU, ]ÈP-K‰-U‰-^E-CZP-`-T“N-a…E-lE-CZP 3 C…c-T~‰C: PN C…-~‰C; G C…c-~‰C .
(= kiṃ yad evendhanaṃ sa evāgnir utānyo ’gnir 4, 5, 6 T~‰C: PNG ~‰C .
anyad indhanam?). 7
G omits
Z‰c .
8 T~‰C: PNG ~‰C .
9 õ_: PNG †O .
10
PNG omit .

11 U…-]G…: PNG ]G…-T .
12 åCc: PNGDC TåCc ; cf. p. 136, note 5.
135
[a]nyaś ca sann agni(r i)ndhanaṃ na
U‰-CZP-^…P-P-T“N-a…E-NE-U…-zN-R_-]nŸ_-_È, , zN-
prāpsyati • aprāptaś cainaṃ na R-U‰N-P-N‰-~‰C-R_-U…-]nŸ_-_È, , F…-§‰-zN-R- ▾U‰N-lE- D 206b
dhakṣyati • athāpr(ā)[pto] ○ ['pi ~‰C-R_-]nŸ_-P-P…, pÈCc-CF…C-P-]OÿC-Rc-]uÈ-T-
da](het • e)[ka]de[śasth](aḥ sakalajagad
dhakṣyati • tasmād yad uktaṃ saty
UM]-NC-~‰C-R_-]nŸ_-Tc-N‰]Ã-p…_-zN-R-N‰-U…-]MN-
anyatve 'py idhyamānam indhanaṃ Rc-CZP-I…N-^…P-^E-T~‰C- TZ…P-R-P-T“N-a…E-^…P-
1

1
(36?)b2 bhavatīty eta▿t ta)tprāptir anupapatter PÈ-Z‰c-CE-μc-R-N‰-U…-]MN-NÈ, , U…-~‰C-P-]G…-T_-
n[o]papadyate • adahan na nirvvāsyati
• kiṃ kāraṇaṃ • indhanaṃ hi dahato
U…-]nŸ_-_È, , F…]Ã-p…_-Z‰-P, ]N…-õ_-U‰c-T“N-a…E-
'gne○r indhanaparikṣayā<n> nirvvāṇaṃ T~‰Cc- P-P…-T“N-a…E-\N-Rc-]G…-T_- ▾^E-]nŸ_-T- G 316b
2

syāt* <•> adahatas tu kiṃ caivāhetukaṃ Z…C-P, U…-~‰C-R-`-]G…-T-î‡-U‰N-R-`c-qŸE-T-H…-õ_-


nirvvāṇaṃ syāt* <•> {adahatas tu kiṃ
caivāhai[tu](ka)ṃ ○ (ni)[rvv](āṇaṃ)
]qŸE-T_-]nŸ_, U…-]G…-P-P…-CZP-`-U…-õÈc- R-]T_- 3

[s]yāt*} a[nirvv](āṇa)[ś ca sa] parattra q‰N-U‰N-R]Ã-î‡-`c-qŸE-T-åC-Lfi-]T_-T-NE-, _E- C…- 4

[n]i(rapekṣo 'pradīpanahetuko åCc- NE-úP-R-M‰_-\“C-Lfi-CPc-R- I…N-▾Oÿ-CPc-R_- C 203a


5 6

(36?)b3 nityapradīptaḥ ▿ k)[ū]ṭas[th]aḥ sthāsyati


vā svaliṃgavān* <•> <<kiṃ vā>> na vāsāv
]nŸ_-_È, , ^E-P-P…-▾N‰-T“N-a…E-`c-CZP-U-^…P-R_- N 224b
indhanād anyaḥ || (X.5) ]nŸ_-_È, , (X.5) 7

attrāha • yad uktam anyaḥ sann a○gnir


μc-R, U‰-CZP-^…P-P-T“N-a…E-NE-U…-zN-R_-]nŸ_-_È-
indhanaṃ <<[na]>> prāpnotīty attra brūmaḥ Z‰c-CE-TaN-R-N‰-`-μ-T_-q-§‰,
||
anya evendhanād agnir
C`-K‰-a…E-`c-U‰-CZP-^E-, ,
indhanaṃ prāpnuyād yadi • a…E-NE- zN-Oÿ-_“E-T_-]nŸ_, , (X.6ab)
8

(X.6ab)

1
(ta)tprāptir: read °pter? 1 T~‰C: PNG ~‰C .
2 T~‰Cc: PNG ~‰C .
3 õÈc: PNG TõÈc .
4 _E: PNGDC CE ; cf. verse X.5d.
5 åCc: PN TåCc .
6
DC omit .
R
7
^E-P-P…-N‰-T“N-a…E-`c-C ZP-U-^…P-R_-]nŸ_-_È,, .
G omits
8
NE
G omits .

136
yady apy anya indhanād agni(r bhavati
C`-K‰-T“N-a…E-`c-U‰-CZP-^…P-P-^E- T“N-a…E-NE-
1

indhanaṃ prā)[pn](o)[t](ī)[ti] <•> .. tham1 zN-Oÿ-_“E-T_-]nŸ_-_È, , H…-õ_-Z‰-P,


iti • H…-õ_-T“N-U‰N-´‰c-R-NE-, ,
(strī) saṃprāpn[o](ti puruṣaṃ
puruṣaś ca striyaṃ yathā || X.6cd)
´‰c-R]E-T“N-U‰N-zN-R-TZ…P, , (X.6cd)

TaN-R,
(36?)b4 ▿ucyate •
anya evendhanād agniḥ
C`-K‰-U‰-NE-a…E-NC-P…, ,
prāpnuyāt kāmam indhanam*2 <•> CF…C-C…c-CF…C-▾P…-Tc`-nŸ_-P, , P 233b
agnīndhane yadi syātāṃ a…E-`c-U‰-CZP-I…N-^…P-^E-, ,
anyonyena ti○raskṛte • (X.7)
a…E-NE-zN-R_-]NÈN-`-_C, , (X.7)
kāmaṃ tāvakena manorathena {•} anyo
C`-K‰-U‰-NE-T“N-a…E-NC-´‰c-R-NE-T“N-U‰N-NC-TZ…P-
'(p)i (sa)[nn i](ndhanād agn)i(ḥ) Oÿ-CF…C-C…c-CF…C-Tc`- T_-nŸ_-P-P…-T“N-a…E-`c-
2

[prā]pnu[yā]d evendhanaṃ yathā strī U‰-CZP-I…N-^…P-^E-mÈN-l…-^…N-`-TcUc- R-TZ…P- 3

pu[ru](ṣaṃ ○ saṃprāpnoti puruṣaś ca)


[stri](ya)ṃ • yadi (agnīndhane
Oÿ, H…-õ_-T“N-U‰N-´‰c-R-NE-zN-R-NE-, ´‰c-R-T“N-
str)[īpuruṣ](avad an)[yo](nyena tiraskṛte U‰N-NE-zN-R-TZ…P-Oÿ-T“N-a…E-NE-zN-R_-^E-]NÈN-`-
(36?)b5 syā)[tā](ṃ) • ▿ yadā tv iddhyamānāvasthā- _C-P-CE-C…-WÂ-T~‰C- TZ…P-R]Ã-CPc-ˇTc-I…N-`-
4

yām eveyaṃ cintā pravarttate • tadā kuta


etad upapatsyate • agni○r indhanaṃ
TcU-R-]N…-]qŸE-T-N‰]Ã-WÂ-U‰-NE-T“N-a…E-zN-R_-]nŸ_-
prāpnuyād iti || _È-Z‰c-q-T-N‰-]MN-R_-C-`-]nŸ_,
attrāha • mā bhūd ana[yo]r (e)kat[vam
μc-R, ]N…_-N‰-CI…c-CF…C-R-I…N-lE-U-^…P-`, CZP-
anyatva](ṃ ca) [||] tad eva cāttra nyāyyaṃ I… N -lE-U-^… P -R-CE-^… P -R- N‰ - I… N -_… C c- ▾ Rc-N‰ - G 317a
5

• yad anayo[r nai]○(katvaṃ vā CI…c-CF…C-R-I…N-NU, CZP-I…N-Oÿ-U-nŸ_-lE-CÈ- 6

nā)[nyatva](ṃ ve)[ti] (•
agnīndhanayoḥ prasiddhir bhavati //
tāvad
Ü-§‰, _‰-Z…C-U‰-NE-T“N-a…E-NC-P…-_T-Lfi-u⁄T-R-^…P-
PÈ, ,

1
.. tham: read katham. 1
P omits
^E .
2
prāpnuyāt kāmam indhanam*: = MKMs; dJ, LVP 2 Tc`: PNG Cc` .
indhanaṃ kāmam āpnuyāt; cf. pt.1, p. 122, note 1. 3 TcUc: PNG TcU .
4 T~‰C: PNG ~‰C .
5
DC omit
CE-^…P-R .
6
PNG omit .

137
ucyate • tad dhāsyam eva •
TaN-R, N‰-P…-TZN-CN-BÈ-P_-]nŸ_-K‰, ,
(36?)b6 ▿ek)ī[bhā]vena vā sid[dh]ir CE-NC-NEÈc-RÈ-CF…C-R-NE-, ,
nānā[bhā]vena vā yayoḥ <•> NEÈc-RÈ-CZP-R-I…N-Oÿ-P…, ,
na vidyate tayoḥ siddhiḥ
kathan nu khalu ○ vidyate •||
u⁄T-R_-nŸ_-R-^ÈN-U…P-R, ,
(II.21) N‰-CI…c-u⁄T-R-H…-õ_-^ÈN, , (II.21)
(X.7)
(X.7)

āha • parasparāpekṣātaḥ indhana[m]


μc-R, , SP-▾W”P-õÈc- R-`c-T“N-a…E-`-õÈc- Pc-U‰-
1 2 3
D 207a

apekṣ<y>āgnir bhavati • agnim ^…P-` , U‰-`-õÈc- Pc-T“N-a…E-^…P-PÈ, ,


4 5

apekṣyendhanaṃ bhavatīti • .. ○ TaN-R,


(uc)[y](ate) •
[yad](ī)[ndhanam a](pekṣ)[yāgnir
C`-K‰-a…E-õÈc- U‰-^…P-`, ,
6

a](pekṣyāgniṃ yadīndhanaṃ • C`-K‰-U‰-õÈc- a…E-^…P-P, ,


7

katarat pūrvani)[ṣp](annaṃ
yad a▿pekṣyāgnir indhanaṃ • X.8)
CE-`-õÈc- R]Ã-U‰-NE-a…E-, ,
8

NE-RÈ_-u⁄T-R-CE-Z…C-^…P, , (X.8)

Around 5 folios are lost. ……


... TaN-R,
]È-U-`c-CZP-CE-C…-P…, ,
▾ P 248a
NEÈc-RÈ-Z‰-P…-^…P-R_-]nŸ_ , , (XIII.6cd)
9

C`-K‰-]È-U-I…N-l…-NEÈc-RÈ-ZÈ-^…P-Rc-]È-U-I…N-ZÈ-^…P-PÈ-
Z‰c-U…-μ-P, ]È-P-]È-U-`c-CZP-CE-C…-NEÈc-RÈ- ZÈ- 10

^…P-R_-]nŸ_, F…-ZÈ-I…N-l…-NEÈc-RÈ-ZÈ_-]nŸ_-Z…E-ZÈ-
I…N-^…P-PU, ]ÈP-K‰-G”]Ã-NEÈc-RÈ-ZÈ_-]nŸ_-Z…E-G”-ZÈ-

1, 2 õÈc: PNG TõÈc .


3 U: PNG U‰_ .
4 `
C omits .
5, 6, 7, 8õÈc: PN TõÈc .
9
]nŸ_: PG ]nŸ_-_È .
10
NEÈc-RÈ .
PNG omit

138
(42?)a1 ▾.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. y. .. .. .. .. .. ..
^…P-PÈ-Z‰c-μ , N‰-õ-Tc-P-N‰-I…N-NE-CZP-^E-CZP-
1

y. .. .. .. .. .y .. y. .. .i + .. .. y. .. .. y. Oÿ-]nŸ_-T_-U…-]MN-NÈ, , CE-C…-p…_-N‰-I…N-NE-, CZP-


ḥ .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
[n](o)papa .. .. .. .. .. .. .. + .. + + + + + + +
^E-CZP-Oÿ-]nŸ_-T-U…-]MN-R-N‰]Ã-p…_-CZP-Oÿ-]nŸ_-
+++++++++○+++++++++ T-I…N-^ÈN-R-U-^…P-PÈ, ,
+ .. .. + + + + .. .. .. .. + + + + + + + + + + N‰]Ã-p…_-Tí’P- R-Z‰c-Cc“Ec-R-P…-NEÈc-RÈ-éUc-l…-EÈ-TÈ-
2
+++++++++++
I…N-§ÈE-R-I…N-^ÈEc-c“-§ÈP-R_-q‰N-R-^…P-n… , EÈ-TÈ-I…N-
3

E‰c-R_-U…-CPc-R-§ÈP-R_-q‰N-R-P…- U-^…P-PÈ, ,
4

μc-R, ^ÈE -_‰-Z…C-§ÈE-R-I…N-P…-^ÈN-N‰, CI‰P-RÈ-U‰N-


5

Rc- F“E-\N-lE-^ÈN-R-U-^…P-Rc-§ÈE-R-I…N-^ÈN-R]Ã-
6

p…_-§ÈE-R-I…N-U-^…P-R-^E-^ÈN-R_-]nŸ_-_È, ,
TaN-R, CI‰P-RÈ-`c-NEÈc-RÈ-_T-Lfi- ]u⁄T-R_-]NÈN-P-
7

^E-§ÈE-R-^…P-R-U…-]MN-N‰, F…]Ã-p…_-Z‰-P, §ÈE-R-U‰N-


(42?)a2 ▾.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .i .. .. .. .. ..
.. .. .i .. .. .. .. + ○ .. [śū](n)[y](ābhāvā)[t*] R]Ã-p…_-_È, ,
C`-K‰-§ÈE-U…P-F“E-\N-^ÈN, ,
(ya)dy aśūnyaṃ bhav(e)t ki(ṃ)cit*
(syāc chūnyam a)[pi1 kiṃ]cana <•>
§ÈE-R]E-▾F“E-\N-^ÈN-R_-]nŸ_, , D 219b
[na] (k)[i](ṃcid asty aśūnyaṃ ca U…-§ÈE-F“E-\N-^ÈN-U…P-P, ,
kutaḥ śūn)y(aṃ) [bha]viṣyati • §ÈE-R]E-^ÈN-R_-C`-]nŸ_, , (XIII.7)
(XIII.7)
▾ C`-K‰-U…-§ÈE-R-F“E-\N-F…C- _T-Lfi-]u⁄T- R_-nŸ_-P- C 216b
8 9
[ya]○[d]i (kiṃci)[d aśūnya](ṃ)
[pra](si)[ddhaṃ syā](t* • tatpratipa)kṣ(am P…, ▾ N‰]Ã-CI‰P-RÈ-§ÈE-R-^E-F“E-\N-^ÈN-R_-]nŸ_-T- G 337b

1 1
μ: DC μc .
(a)[pi]: = dJ; LVP iti.
2
Tí’P: PNG í’P .
3 n…: PNG n…c .
4 P…: PNG P .
5 ^ÈE: PN ^ÈN ; DC ^E .
6 Rc: PNG R .
7
DC add
^E .
8 F…C: PNG CF…C .
9
]u⁄T: PNG u⁄T .
139
api śūnyaṃ kiṃcana syāt* • yadā
Z…C-P, CE-C…-WÂ-éU-R-MUc-FN-Oÿ-TåCc-P-U…-§ÈE-R-
(42?)a3 sarvathā parīkṣyamāṇaṃ na kiṃ▿cid F“E-\N-lE-^ÈN-R_-U…-]MN-R- N‰]Ã-WÂ-U…-§ÈE- R-U‰N-P-
1 2

a)[śūnyam] upapadya[te] <•> asat{t}y §ÈE-R-^ÈN-R_-C-`-]nŸ_, N-§ÈE-R-^ÈN-R-U-^…P-P-N‰]Ã-


aśūnye kuta eva śūnyaṃ bhaviṣyati [•]
[asati] (ce)dānī(ṃ) śūny(e kutas)
CI‰P-▾RÈ-§ÈE-R-U-^…P-R-^ÈN-R_-H…-õ_-TåC, , N 240a
[t](at)[p](ra)○(ti)[pakṣa](m a)[śūn]ya(ṃ)
(XIII.7)
ka[lpayas]i • || (XIII.7)

(a)ttrāha yad e[va b]rav[ī]ṣi [tad e](va μc-R, mÈN-CE-μ-T-N‰-I…N-^E-U…-]NÈN-N‰-¢_,


ne)[ṣyat](e) .. .. .. .. .. [tadān)īm TFÈU-úP-]Nc-l…c-N‰-Cc“Ec-R, ,
evāvo[c]a[ḥ] <•>
[etat tū](ktaṃ) ○ [bh]a(ga)vatā
§ÈE- I…N-^ÈE-c“-T§P-R-^…P, , (XIII.2cd)
3

[ś]ū(n)[yat]āpa[r]i[dī]pa[kam iti] • Z‰c-μc-`, N- P…, 4

(XIII.2cd) C`-K‰-§ÈE-U…P-F“E-\N- ^ÈN, ,


5
(kim) e[tad] i(dānīm eva bravīṣ)[i] <•>
ya)[dy aśūnya]ṃ [bha]ve[t k]i(ṃ)cit §ÈE-R]E-F“E-\N-^ÈN-R_-]nŸ_, , (XIII.7ab)
(42?)a4 syā(c chūnyam api ▿ kiṃ ca)[ne]ti • Z‰c-μ]U,
(XIII.7ab)
[ucyate] • [yukti]m a[ttra gṛ](h)āṇa mā
TaN-R, ]N…-`-U-tÈ-T_-_…Cc-R-\“E-a…C , 6

(k)upaḥ • î`-▾T-éUc-l…c-§ÈE-I…N-P…, , P 248b


[śūnya](tā) [sarvvad](ṛ)[ṣṭīnā](ṃ) õ-AÿP-E‰c-R_-]q…P-R_-Cc“Ec, ,
pro]ktā [n]i[ḥsa](raṇaṃ ji)[n](aiḥ) ○
[yeṣāṃ tu śūnyatādṛṣṭi]{ḥ}[s
CE-NC-§ÈE-R-I…N-õ-R, ,
tān a]sāddhyān babhāṣire • (XIII.8) N‰-NC-T±„T-Lfi- U‰N-R_-Cc“Ec, , (XIII.8)
7

śūnyatā nāma sarvvadṛṣṭīnāṃ


sarvvagrā[hāṇāṃ] .. .. (niḥ)[sṛ]○tiḥ
î`-T-^E-NC-R-H…-õ-T-TZ…P-Oÿ-C\…Cc-R, M—Cc-ä‰]Ã-
parama[kāruṇi]kaiḥ jin[ai]r jagada[nu]gra- NU-R-NE-úP-R-éUc-l…c-]uÈ-T-éUc-`-SP-CNCc-
[hā](d yathābhūtadarśibhiḥ) [p](ro)kt(ā • R]Ã-p…_, §ÈE-R-I…N-F‰c-q-T-P…- õ-T-AÿP-n…-G”-~…P-
8

1 R: PNG R_ .
2 §ÈE: DC CKÈE .
3 §ÈE: C §ÈE-R.
4 N: DC N‰ .
5
DC omit
F“E-\N .
6 \“E-a…C: PNG C\“E-Z…C .
7
Lfi Nfi
: PNG .
8
DC add
§ÈE-R-I…N .
140
(42?)a5 sar)[vvadṛ]ṣṭigrā(hāṇāṃ) [vini]▿(vṛttiḥ
]XÀP-t…-MUc-FN-`c-E‰c-R_-]q…P-R-^…P-R_-Cc“Ec-
procyate • sā dṛṣṭi)grā(havi)[nivṛtt]ir K‰, N‰-P…-õ-T]Ã- G”-~…P-]XÀP-t…-MUc-FN-TÑÈC-R_-
1

(bhāva iti nopapadyate • Cc“Ec-Rc, õ-T]Ã- G”-~…P-]XÀP-t…-TÑÈC-R-N‰- P…-NEÈc-


2 3

RÈ_-U…-]MN-NÈ , , 4

tadyathā kenacid mūḍhacittena) ○ NR‰_-P-c‰Uc-êÈEc-R-]C]-Z…C-x…-\]Ã-uÈE-m‰_-`- uÈE- 5

(ga)[ndh]arvva(nagaraṃ naga)[ra]m i[t]i m‰_-_È-£U-R]Ã-ÉÈ-uÈc-qŸE-T-`c-AÿP-Lfi-êÈEc-R-NE-{`-


(kṛta)mateḥ
yathābhūta[darśino]
saṃm[o]h[ā]pagamād
(nagarabuddhir
Pc-^E-NC-R-H…-õ-T-▾TZ…P-Oÿ-UMÈE-T]Ã-WÂ, uÈE-m‰_- G 338a
nivartate ) • na ca [na]○gara[buddh](i)- n…-ÉÈ-`ÈC-R-P-uÈE-m‰_-n…-ÉÈ-`ÈC-R-Z‰c-q-T]Ã-NEÈc-RÈ-
[n]i[vṛt](t)ir nāma [ka](śc)i(d bhāvo ]C]-^E-U‰N-N‰, ^ÈN-R-U-^…P-R-`-éU-R_-åÈC-R-NE-
vidyate • abh)[ūtav]i(kal)[pāpa]gama-
(mā)[tram e]va ya[thābhūta] .. ..
{`-T-]T]-Z…C-Lfi-\N-R, N‰-TZ…P-Oÿ- ^E-NC-R-H…-õ-T-
6

TZ…P-Oÿ-UMÈE-T-NEÈc-RÈ_-õ-T]Ã-G”-~…P-]XÀP-t…-CE-^…P-
R-`c-`ÈC-R]Ã-§ÈE-R-I…N-F‰c-q-T-N‰-P…-§ÈE-R-I…N-F‰c-q-
(42?)a6 ▾ + + + + + + + + .. .. .i .. .. .. .. .. .. .. + .. ..
+ + + + + + + + + + ○ .. .. .. + + + + + +
T]Ã NEÈc-RÈ-]C]-^E-U‰N-NÈ, ,
7

+ .. .. .. .. .. nti .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. CE-NC-§ÈE-R-I…N-F‰c-TäÈN-R-VU-U- CKÈCc-R]Ã-p…_,


8

+ .. .. .. .. .. .. ○ .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. §ÈE-R-I…N-`-NEÈc-RÈ_-õ-T-N‰-NC-P…-U-_…C-R]Ã-U—P- ▾R- D 220a


.. .. .. .. .i .. .. .. .. .. + +
G‰P-RÈc-ÉÈ-uÈc-l…-U…C-T±…Tc-Rc-T±„T-Lfi- _“E-T-NE-,
9

T±„T-Lfi- U…-_“E-T]Ã-NoN-R-μP-R-G‰P-RÈ-î`-T-▾éUc- C 217a


10

l… c -N‰ - NC-P… - T±„ T -Lfi - U… - ▾ _“ E -T-I… N -^… P -PÈ - Z‰ c - N 240b


11

Cc“Ec-cÈ, ,

1 T]Ã: PN T .
2
G adds
õ-T]Ã .
3
P omits .
N‰
4 NÈ: PNG N‰ .
5
P omits
uÈE-m‰_-` .
6
Nfi: C Lfi .
7 T]Ã: DC T .
8
P omits .
U
9
Lfi: PNG Nfi .
10
Lfi: PN Nfi .
11
Lfi: PNG Nfi .
141
(42?)b1 ▿(kiṃ kā)[r](a)[ṇ](aṃ) • y(e)[ṣ]ām (a)yam
F…]Ã-p…_-Z‰-P, CE-NC-NEÈc-RÈ-éUc-_E-C…-EÈ-TÈ-I…N-
abhiniveśaḥ sv(e)na bhāve[na] bhā[vā] l…c-^ÈN-R-U-^…P-PÈ Z‰c-UEÈP-R_-Z‰P-R-N‰-NC-`-§ÈE-
1

[v]id[ya](ṃ)[ta] iti [•] (teṣā)[m a]n(e)na R-I…N-F‰c-TäÈN-R-å‰P-F…E-]{‰`-R_-]qŸE-T-]N…c-î‡-


śūnyatābhidhā○nena p(r)a[t]ī[tyasamu-
tpādena] (h)[e](tupratya)[yavaśād
NE-ì‰P-n…- NTE-C…c- NEÈc-RÈ_-CNCc- R-^…P-n…,
2 3 4

bh(ā)vaprajñapti[r] bhavati • na [bhā](vāḥ NEÈc-RÈ-éUc-EÈ-TÈ-I…N-l…c-^ÈN-R-U-^…P-PÈ-Z‰c-NEÈc-RÈ-


svabhāvena vidyanta iti) bhāvānā(ṃ) ○
svabhāvaśūnya[tve] pradarśyamāne
éUc-l…-EÈ-TÈ-I…N-Oÿ-_T-Lfi-T§P-R-P-UEÈP- ▾R_-Z‰P-R-N‰- P 249a
śakyate s[o a]bhini(veśo) niva[rtta]yitu(ṃ) TÑÈC-R_-Q÷c-l…, CE-NC-§ÈE-R-I…N-`-NEÈc-RÈ-I…N-Oÿ-
• yeṣāṃ tu śūnyatāyā[m] (eva UEÈP-R_-Z‰P-R-N‰-NC-`- P…, CZP-CE-C…c-lE-UEÈP-
5
(42?)b2 bhāvā)▾[bhi]niveśas teṣāṃ kenānyena so
'bhiniveśaḥ .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..1 (na
R_-Z‰P-R-N‰-TÑÈC-R_- ▾U…-Q÷c-K‰, NR‰_-P-F…-^E-U‰N- G 338b
śakyate ni)[va]rttayi○[tum] (• tadyathā NÈ-Z‰c-μc-R-P- F…-^E-U‰N-R-N‰-I…N-q…P- F…C-F‰c-\‰_-T-
6 7

na) kiñci(d asty ity ukte yas tad eva)


CE-^…P-R-N‰-`-U‰N-R-I…N-]XÀP-Oÿ-C[÷C-R_-H…-õ_-Q÷c-
nakiñcid dehīty āha • [sa kathaṃ
śakye](tābhāvaṃ grāha)[yitu](ṃ) [•] R-TZ…P-K‰, N‰-õ-Tc-P-N‰-NC- P…-î`-T-§ÈTc-TF“-NE-
8

[ta]smāt tān da○śabalā api bhūtvā úP-R_-nŸ_-R, M—Cc-ä‰-G‰P-RÈ-UE]-Tc-lE-T±„T-Lfi- 9


ma[hāka]ruṇā<ṃ> <<[pra](tilabdhvā)>>2 jinā
asāddhyā eta iti [ba]bhāṣire •
U…-_“E-T-I…N-Oÿ-Cc“Ec-cÈ, ,
(42?)b3 ye [tu] śūnyatā (a)[p]i ▾ śūnyeti paśyanti • CE-NC-C…c-§ÈE-R-I…N-lE-§ÈE-R_-UMÈE-T-N‰-BÈ-P-UMÈE-
teṣāṃ {..} tatvadṛ<<(ṣṭīnāṃ)>> T-N‰-NC-`-P…-§ÈE-R-I…N-Oÿ-u⁄T-RÈ, , (XIII.8)
(ś)ū(n)y(a)[tāsi](d)[dhi](ḥ ||) ◎ || (XIII.8)

(śū)nya[tāparī](k)[ṣā]3 (tt)[r](a)[yo]- N‰-BÈ-P-I…N-TåC-R-Z‰c-q-T-§‰-_T-Lfi-q‰N-R-TF“-Cc“U-


(daśamaṃ) [pra]kara○[ṇam] || ◎ || R]È, ,

1 1
^ÈN-R-U-^…P-PÈ : P ^ÈN-U-^…P-PÈ; should be ^ÈN-R]È. Cf.
According to BPTib, the damaged akṣaras here seem
to be redundant. BPMs sv(e)na bhāve[na] bhā[vā] [v]id[ya](ṃ)[ta] iti.
2
Although no insertion mark is found, according to 2 n…: PNG n…c .
BPTib the four inserted akṣaras written in the bottom 3 C…c: PNG C… .
margin seem to belong here. 4 CNCc: DC TåCc .
3
(śū)nya[tāparī](k)[ṣā]: ≠ ABh, PPTib, BPTib
N‰-BÈ-P-I…N- 5
G adds
§ÈE-R-I…N-Oÿ-UEÈP-R_-Z‰P-R-N‰-NC-` .
TåC-R (= tattvaparīkṣā); LVP saṃskāraparīkṣā; PSP 6 P: N P… .
]Nÿ-q‰N-TåC-R ; PG, PP , SM 觀行. q…P: C p…P .
Tib
7

NC: DC Tc .
Ch
8

9
Lfi Nfi
: PNG .

142
(āha na svabhāva)śūny[ā] bhāvā vidyanta
μc-R, NEÈc-RÈ-éUc-EÈ-TÈ-I…N-§ÈE-R-I…N-U-^…P-n…,
eva bhāv(e)[ṣu] [s]va[bhāvāḥ] <•> [kutaḥ] <•> NEÈc-RÈ-éUc-EÈ-TÈ-I…N-^ÈN-R-BÈ-P-^…P-K‰, F…]Ã-p…_-Z‰-P,
[sa](ṃ)sar[ggā]<<pa>>deśāt* <•> iha tattra ○ zN-R-T§P-R]Ã-p…_-_È, , ]N…-`-TFÈU-úP-]Nc-N‰-NE- 1
tattra bhagavatābhihitaṃ • ttrayāṇāṃ
rūpavi[jñāna](ca)[kṣ](uṣāṃ saṃgat)iḥ
N‰_-C\“Cc-NE-éU-R_-a‰c-R-NE-U…C-Cc“U-zN-R-P…-
(42?)b4 sparśa iti • (tathā) ▾ śabdaśrottra{{śabda}}- _‰C-R]È, , ±-NE-, éU-R_-a‰c-R-NE-é-T-`-cÈCc-R-
vijñānādīnām api • tathokta[m a]nunaya-
pratighāvidyāsaṃyojanena saṃyu○kta iti
NC-lE-N‰-TZ…P-PÈ-Z‰c-Cc“Ec-cÈ, , N‰-TZ…P-Oÿ-ä‰c-c“-
• na [cāsati bhāva]svabhāve saṃsargga GCc-R-NE-, BÈE-tÈ-R-NE-U-_…C-R]Ã-AÿP-Lfi-ÆÈ_-T-NC-
upapadyate • kathaṃ hi nāma C…c-AÿP-Lfi-Æ_-KÈ-Z‰c-Cc“Ec-cÈ, , NEÈc-RÈ-éUc-`-EÈ-
[n]iḥs(v)abhāvānāṃ bhāvānāṃ
saṃsarggaḥ ○ syāt* <•> tasmād vidyate
TÈ-I…N-U‰N-P-zN-R_-U…-]MN-N‰, ]N…-õ_-NEÈc-RÈ-EÈ-TÈ-
bhāvasvabhāva iti || I…N-U‰N-R-éUc-H…-õ_-zN-R_-]nŸ_-K‰, N‰-õ-Tc-P-
NEÈc-RÈ-éUc-EÈ-TÈ-I…N-^ÈN-R-BÈ-P-^…P-PÈ, ,
▾ TaN-R, C`-K‰-NEÈc-RÈ-éUc-l…- zN-▾ R-I…N-]MN-P- D 220b
2
ucya(te • syād bhāvasvabhāvo yadi) N 241a
(42?)b5 [bhāvānā](ṃ) ▾ saṃsargga evopapadyeta • P…, NEÈc-RÈ-▾éUc-EÈ-TÈ-I…N-^ÈN-R_- ▾]nŸ_-T-Z…C-P, C 217b
3
G 339a
naiva sa bhāvānāṃ [sa](ṃ)sargga NEÈc-RÈ-éUc-l…-zN-R-I…N-U…-]MN-Rc-EÈ-TÈ-I…N-^ÈN-R_-
upapadyate • kuta eṣāṃ svabhāvo ○
bhaviṣyati • tat katham iti • ||
C-`-]nŸ_, H…-õ_-Z‰-P,
draṣṭavyaṃ darśanaṃ draṣṭā Tõ-q-õ-T-õ-T-RÈ, ,
trīṇy etāni dviśo dviśaḥ <•> Cc“U-RÈ-N‰-NC-CI…c-CI…c-NE-, ,
sarvvaśaś ca na saṃsarggam
anyonye○na vraja{ṃ}nty uta • MUc-FN-lE-P…-SP-W”P-Oÿ, ,
(XIV.1) zN-R_-]nŸ_-T-^ÈN-U-^…P, , (XIV.1)
draṣṭavyaṃ darśanaṃ draṣṭā ca • Tõ-T_-q-T-NE-, õ-T-NE-, õ-T-RÈ-Cc“U-RÈ- ▾N‰-NC-P…- P 249b
e[tān]i tt[r]īṇi <<(dve)>> d[v]e ca sarvvāṇi
(42?)b6 ca nānyonyena ▾ saha saṃsarggaṃ
CI…c-CI…c-NE-, MUc-FN-lE-SP-W”P-Oÿ-zN-R_-U…-
gacchaṃti • na dra[ṣṭa]vyaṃ ca darśanaṃ ]nŸ_-K‰, Tõ-T_-q-T-NE-õ-T-^E-zN-R_-U…-]nŸ_-`,
ca saṃsarggaṃ gacchataḥ <•> na Tõ-T_-q-T-NE-õ-T-RÈ-^E-zN-R_-U…-]nŸ_, õ- T-NE-4
draṣṭavyaṃ ca draṣṭā ca << [na] darśanañ

1
NE: PN NC .
2 l…: DC l…c .
3
PNG add
^E .
4 õ: PN Tõ .
143
[c]a d(ṛ)ṣ(ṭ)ā ca>> na draṣṭa○vyaṃ
õ-T-RÈ-^E-zN-R_-U…-]nŸ_, Tõ-T_-q-T-NE-õ-T-NE-
darśanaṃ ca draṣṭā ca <<saṃsargaṃ õ-T-RÈ-^E-zN-R_-U…-]nŸ_-_È, , (XIV.1)
gac[ch]aṃ[ti]>> || (XIV.1)

N‰-TZ…P-]NÈN-GCc-GCc-R-NE-, ,
evaṃ rāgaś ca raktaś ca GCc-R_-]nŸ_- NE-IÈP-UÈEc-R ,
1
rañjanīyaṃ ca dṛśyatāṃ •
(tr)[ai](dh)e(na śeṣāḥ) [kl](e)[śāś ca]
üC-U-éUc-NE-´‰-UG‰N-l…, ,
śeṣāṇy ā○yatanāni ca • <||> (XIV.2) üC-U]E-éU-R-Cc“U-n…c-õ , , (XIV.2)
2

yathā draṣṭavyaṃ ca darśa[naṃ ca] (draṣṭā


H…-õ_-Tõ-T_-q-T-NE-, õ-T-NE-, õ-T-RÈ-NC-CI…c-
ca dviśo) dviśaḥ sarvaśa[ś] (ca CI…c-NE-MUc-FN SP-W”P-üP-F…C-Lfi-zN-R_-U…-]nŸ_-
3

nāny)[o]▾(nyena saha saṃsargaṃ T-N‰- TZ…P-Oÿ-]NÈN-GCc-NE-GCc-R-NE-, GCc-R_-


4
gacchanti)
]nŸ_-T-NC-lE-CI…c-CI…c-NE-MUc-FN-lE-SP-W”P-
üP-F…C-Lfi-zN-R_-U…-]nŸ_-K‰, ]NÈN-GCc-NE-GCc-R-
^E- zN-R_-U…-]nŸ_-`, ]NÈN-GCc-NE-GCc-R_-
5

]nŸ_-T-^E-zN-R_-U…-]nŸ_, GCc-R-NE-GCc-R_-
]nŸ_-T-^E-zN-R_-U…-]nŸ_, ]NÈN-GCc-NE-GCc- ▾ G 339b
R-NE-GCc-R_-]nŸ_-T-^E-zN-R_-U…-]nŸ_-_È, , N‰-
TZ…P-Oÿ-IÈP-UÈEc-R-üC-U-Z‰-•E-`-cÈCc-R-éUc-
NE-, ´‰-UG‰N-l…-üC-U-±-NE-é-T-NE-, IP-R-RÈ-`-
cÈCc-R-NC-lE-CI…c-CI…c-NE-, MUc-FN- lE-SP-
6

W”P-üP-F…C-Lfi-zN-R_-U…-]nŸ_-_È, , (XIV.2)

1 T
PNG add .
2 õ: PNG Tõ .
3
DC omit
MUc-FN .
4 N‰
PNG omit .
5 ^E: DC NE .
6
DC add
NC .
144
Around 25 folios are lost.
……
… F…-§‰-N‰- ]{c-U- ]{‰`-P, ,
1 2

]{c-T“-CE-Z…C-´‰N-R_-q‰N, , (XX.11ab)
F…-§‰-î‡-N‰-]{c-T“-NE-U-]{‰`-T-]{c-T“-NE-U…-úP-Rc-
]{c-T“- ´‰N-R_-q‰N-R_- c‰Uc-P, mÈN-l…-▾]{c-T“- G 388a
3 4

CE-Z…C-î‡c-´‰N- R_-q‰N-R-N‰-μÈc-a…C , CE-C…-WÂ-


5

]{c-T“-U-´‰c-R]Ã-p…_-U‰N-R-`-]{c-T“-Z‰c-q-T-I…N-
lE-U‰N-R-N‰]Ã-WÂ-î‡c-]{c-T“-´‰N- R_-q‰N-NÈ-Z‰c-q-T-
6

N‰-H…-õ_-]MN-T_-]nŸ_, F…-§‰-^E-U‰N-lE-N‰-`-N‰-ˇN-
F‰c- ´‰N-R_-q‰N-R]Ã-UM—-I…N-^ÈN-R_-nŸ_-P-P…-N‰c-_…-
7

TÈE-C…-¿-^E-T´‰N-R_-]nŸ_-T_-M‰-WÍU-U‰N-NÈ, ,
^E- CZP-^E-,
8

(68?)a1 ▿(na hy adṛṣṭvā ca dṛṣṭvā ca î‡c-P…-UMÈE-NE-U-UMÈE-T_, ,


hetur janayate phalaṃ1 || XX.11cd) ]{c-T“-´‰N-R_-U…-q‰N-NÈ, , (XX.11cd)
[i]ha yadi hetuḥ phalaṃ janayet* <•>
dṛṣṭvā vā janayed adṛ○ṣṭvā vā • ]N…-`-C`-K‰-î‡c-]{c-T“-T´‰N-R_-nŸ_-P-UMÈE-Pc-
ubh(a)y(a)th[ā] ca n[o]p(a)p(a)dy(a)t[e] • cU-U-UMÈE-T_-´‰N- R_-]nŸ_-uE-P, CI…-C-õ_-
9
katham iti • yadi tāvad dṛṣṭvā janayed
eva(ṃ) sati j[ā]ta[ṃ] janay(a)t(ī)ty
^E-U…-]MN- NÈ, , H…-õ_-Z‰-P, C`-K‰-_‰-Z…C-UMÈE-
10

1
Cf. pt. 1, p. 127, l. 2; Ye 2007: 152. 1 N‰: DC î‡ .
2 U: DC U… .
3 T“: DC T“_ .
4 ´‰N-R_-q‰N-R_: PNG T´‰N-R_.
5, 6 ´‰N: PNG T´‰N .
7
PNG omit
ˇN-F‰c.
8
P omits
^E .
9 ´‰N: PN T´‰N .
10 ]MN: G MN .
145
āgata[ṃ] bhavati <•> ○ n(a) hy
Pc- ´‰N- R_-]nŸ_-P, N‰-õ_- P-´‰c-R-´‰N-R_-q‰N-
1 2 3

(a)[j](ā)t(aṃ) dṛśy(a)t(a) iti j(ā)t(a)sy(a) R_-]nŸ_-K‰, ]N…-õ_-U-´‰c-R-P…-UMÈE-T_-U…-]nŸ_-


k[i]m puna[r janayitavyam] iti • ath[ā]py `, ´‰c-R-`-P…-^E-T´‰N- R_-q-U…-NCÈc-cÈ, , F…-§‰-
4

(a)dṛṣṭvā hetuḥ ph(a)l(aṃ)


(68?)a2 j(a)n(a)y(a)t(ī)[ti] ▿ (kalpyate • tathāpi
^E-î‡c-U-UMÈE-T_-]{c-T“-´‰N-R_-q‰N-R_-åÈC-P,
hetur yad yad na paśyati tat ta)d N‰-õ-P-^E-î‡c-CE-NE-CE-U-UMÈE-T-N‰-NE-N‰-´‰N- R_- 5

utpādayet* na cotpādayati • tasmād ]nŸ_-T-Z…C-P-´‰N-R_-^E-U…-q‰N-N‰, N‰-õ-Tc-P-î‡c-


adṛṣṭvāpi hetuḥ ○ phalaṃ notpādayati •
(XX.11)
U-UMÈE-T_-^E-]{c-T“-´‰N-R_-U…-q‰N-NÈ, , (XX.11)

kiṃ ca bhūyaḥ <•> iha yadi hetuḥ phalaṃ


^E-CZP-^E-, ]N…-`-C`-K‰-î‡c- ]{c-T“-T´‰N-R_-
6

janayet* << (sam)prāpya jana[ye]t*>> <•> na nŸ_-P, zN- Pc-´‰N- R_-]nŸ_-uE-P, ]{c-T“-NE-î‡-
7 8

ca phalahetvoḥ saṃgatiḥ kathaṃcid apy NC-zN-R-P…-H…-õ_-^E-U…-]MN-NÈ, , H…-õ_-Z‰-P,


upapadya○te <•> katham iti
nātītasya hy atītena
]{c-T“-]Nc-R-î‡-]Nc-NE-, ,
phalasya saha hetunā • U-´‰c-R-NE-´‰c-R-NE-, ,
nājātena na jātena üP-▾F…C-zN-R_-]nŸ_-T-P…, , G 388b
saṃgatir jjātu vidyate || (XX.12)
PU-^E-^ÈN-R-U-^…P-PÈ, , (XX.12)
(68?)a3 ▾(atītasya phalasyātītena cājātena ca
]{c-T“-]Nc-R-P…-î‡- ▾ ]Nc-R-NE-U-´‰c-R-NE-üP- D 253a
he)tunā saṃgatir na vidyate • ▾ F…C-zN-R_-]nŸ_-T-PU-^E-^ÈN-R-U-^…P-K‰, ]Nc-R- C 250a
atītānāgatayoḥ phalahe○tvor abhāvād <•> ▾ NE-U-]È E c- ▾ R-NC-C… - ]{c-T“ - NE-î‡ - NC-U‰ N -R]à - N 277b
atītasya <phalasya> jātena hetunā
saṃgatir na vidyate <•> phalābhā<vā>t*
p…_-_È, , ]{c-T“-]Nc-R-NE-î‡-´‰c-R-^E-üP-F…C- P 286a
<•> (XX.12) zN-R_-]nŸ_-T-PU-^E-^ÈN-R-U-^…P-K‰, ]{c-T“-U‰N-
R]Ã-p…_-_È, , (XX.12)

1 Pc: DC Tc .
2 ´‰N: PNG T´‰N .
3 õ_: PNG õ .
4 T´‰N: PNG ´‰N .
5 ´‰N: PNG T´‰N .
6
î‡c î‡
: PNG .
7 zN: C uN .
8 ´‰N: PNG T´‰N .
146
nājātasya1 hy ajātena
]{c-T“-U-´‰c- î‡-U-´‰c, ,
1

phalasya saha hetunā • ○ ]Nc-R-NE-P…-´‰c-R-NE-, ,


nātītena na jātena üP-F…C-zN-R_-]nŸ_-T-P…, ,
saṃgatir jjātu vidyate • <||> (XX.13)
PU-^E-^ÈN-R-U-^…P-PÈ, , (XX.13)
ajātasya phalasyājātena cātītena ca
]{c-T“-U-´‰c-R-P…-î‡-U-´‰c-R-NE-]Nc-R-NE-üP-F…C-
(68?)a4 hetunā ▾ (saṃgatir na vidyate • zN-R_-]nŸ_-T-PU-^E-^ÈN-R-U-^…P-K‰, ]Nc-R-NE-
atītānāgatayoḥ) phalahetvor abhāvāt* <•> U-]ÈEc-R-NC-C…-]{c-T“-NE-î‡-NC-U‰N-R]Ã-p…_-_È, ,
ajātasya phalasya jātena he○tunā
saṃgatir nna vidyate • phalābhāvāt* <•>
]{c-T“-U-´‰c-R-NE-î‡-´‰c-R-^E-üP-F…C-zN-R_-
(XX.13) ]nŸ_-T-PU-^E-^ÈN-R-U-^…P-K‰, ]{c-T“-U‰N-R]Ã-p…_-
_È, ,
(XX.13)

]{c-T“-´‰c-R-î‡-´‰c-NE-, ,
U-´‰c-R-NE-]Nc-R-NE-, ,
2
na jātasya hi jātena
phalasya saha hetunā •
nājātena <na> naṣṭena
üP-F…C-zN-R_-]nŸ_-T-P…, ,
saṃ○gatir jātu vidyate • <||> PU-^E-^ÈN-R-U-^…P-PÈ, , (XX.14)
(XX.14)
jātasya phalasya jātena hetunā
]{c-T“-´‰c-R-P…-î‡-´‰c-R-NE-üP-F…C-zN-R_-]nŸ_-T-
saṃgatir na vidyate • ayaṃ <asya> hetur PU-^E-^ÈN-R-U-^…P-K‰, ]N…-P…-]N…]Ã-î‡]È-]N…-P…-]N…]Ã-
(68?)a5 idam asya ▾ (phalam ity evaṃ ]{c-T“]È-Z‰c-q-T-N‰-õ_-î‡-NE-]{c-T“-NC-Lfi-U…-]MN-
hetuphalayor anupapa)tt(e)ḥ
evaṃbhūtayoś ca saṃgaty<an>upapatteḥ
R]Ã-p…_-NE-, N‰-õ_-nŸ_-R-NC-`-zN-R-^E-U…-]MN-
<•> (jā)[tasya phala]sya ○ ajātena R]Ã-p…_-_È, , ]{c-T“-´‰c-R-NE-î‡-U-´‰c-R-NE-]Nc-
cātītena ca hetunā saṃgatir na vidyate • R-NE-^E-üP-F…C-zN-R_-]nŸ_-T-PU- ▾^E-^ÈN-R-U- G 389a
atītānāgatayor hetvor abhāvāt* <•>
(XX.14)
^…P-K‰, ]Nc-R-NE-U-]ÈEc-R-NC-C…-î‡-NC-U‰N-R]Ã-
p…_-_È, , (XX.14)
zN-R-^ÈN-R-U-^…P-P, ,
asatyāṃ saṃgatau hetuḥ ○ î‡c-P…-]{c-T“-H…-õ_-´‰N , ,
2
(XX.15ab)
kathaṃ janayate phalaṃ • (II.15ab)

1
Cf. Ye 2007: 160f.; pt. 1, p.127, note 3. 1 ´‰c: N ´‰N .
2
Cf. Ye 2007: 160f.; pt. 1, p.127, note 4. 2 ´‰N: PNG T´‰N .
147
tad evam atītānāgatavarttamānasya
N‰]Ã-p…_-N‰-õ_-]{c-T“-]Nc-R-NE-U-]ÈEc-R-NE-N-õ_-
<<phalasya>> atītānāgatavarttamānena NE- î‡-]Nc-R-NE-U-]ÈEc-R-NE-N-õ_-Oÿ-üP-F…C-zN-
1

(68?)a6 hetunā ▾ (sarvathāpy anupapadyamānā- R_-]nŸ_-T-éU-R-MUc-FN-Oÿ-^E-U…-]MN-P, î‡c-


yāṃ) saṃgatau katham idam
upapatsyate hetuḥ phalaṃ janayatī○ti •
]{c-T“-´‰N-R_-q‰N-NÈ-Z‰c-q-T-H…-õ_-]MN-R_-]nŸ_ , 2

satyāṃ vā <<(saṃ)>>gatau hetuḥ


zN-R-^ÈN-R- ^…P-P-^E-, ,
3

kathaṃ janayate phalaṃ • î‡c-P…-]{c-T“-H…-õ_-´‰N , , (XX.15cd)


4

(XX.15cd) F…-§‰-U…-]MN- TZ…P-Oÿ-^E-î‡-NE-]{c-T“-zN- R_-åÈC-P,


5 6
athānupapadyamānāpi hetuphalasaṃgatiḥ
kalpyate • ○ tathāpi kathaṃ hetuḥ sad
N‰-õ-P-^E-î‡-^ÈN-R-I…N-l…c-]{c-T“-N‰-H…-õ_-´‰N- R_- 7

eva tat phalaṃ janayet*1 <•> na hi sataḥ ]nŸ_, ]N…-õ_-^ÈN-R-`-P…-^E-T´‰N-R_-q-T-U‰N-N‰-


punaḥ janayitavyam asti • (XX.15)
î‡]Ã-q-T-▾^E-U‰N-NÈ, , (XX.15) N 278a

(68?)b1 ▿(kiṃ ca bhūyaḥ


^E-CZP-^E-,
hetuḥ) [phal](e)[na śūnyaś c](e)[t C`-▾K‰-]{c-T“c-§ÈE-R]Ã-î‡c , , 8
P 286b
katha]ṃ [janaya]te pha[la]ṃ • H…-õ_-▾]{c-T“- ´‰N-R_-q‰N, , (XX.16ab) D 253b
9
(XX.16ab) C 250b
]N…-`-C`-K‰-î‡c-]{c-T“-´‰N-R_-q‰N-P, N‰-]{c-T“]Ã-
+ + .. .. .. .. .. .. .. ○ + + + + + + + + + + + TNC-I…N-l…c-§ÈE-R-]U, U…-§ÈE-Rc-]{c-T“-N‰-´‰N-R_-
+ + + + + + + + + + + + +
+ .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. + +
q‰N-uE-P, N‰-`-_‰-Z…C-C`-K‰-]{c-T“]Ã-TNC-I…N-l…c-
○ .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. + + .. .. .. .. .. .. §ÈE-R]Ã-î‡c-]{c-T“-´‰N-R_-q‰N-R_-åÈC-P-N‰-P…- H…-õ_-
10

+ + .. .. .. + + + + + + + + ^E-U…-]MN-NÈ, , F…-§‰-]MN-P-P…-q‰-Uc-lE-K…`-U_-
NE-, G”c-lE-U_-´‰N- R_-]nŸ_-_È, , ^E-P-q‰-U-NE-
11

1
kathaṃ hetuḥ sad eva tat phalaṃ janayet*: ≠ BPTib 1 NE: PNG ^E .
î‡ - ^È N -R-I… N -l… c -]{c-T“ - N‰ - H… - õ_-´‰ N -R_-]nŸ _ 2 P
(= kathaṃ DC add .
hetuḥ sann eva tat phalaṃ janayet). 3
PNG add .
U
4 ´‰N: PNG T´‰N .
5
Oÿ
PNG add .
6 zN: PN ]zN .
7 ´‰N: PNG T´‰N .
8
î‡c î‡
: PNG .
9
T“
P omits .
10
N‰
DC add .
11 ´‰N: PNG T´‰N .
148
(68?)b2 ▾+ + + + + + + + + + + + + +
K…`-NC-`-^E-K…`-U_-U‰N- `, G”-NE-ZÈ-NC-`-^E-
1

+.. .. .i .. .. .. .. + + .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ○ + U_-U‰N-R_-]x-P, K…`-I…N-`c-K…`-U_-]qŸE-`, q‰-


+ + .. .. .. .. .. .. + dadhny eva na[va]nītaṃ U-`c-U…-]qŸE-T-NE-, ZÈ-I…N-`c-U_-]qŸE-`, ▾G”- G 389b
[bha]rati no[da](kā)[t*] <•> tasmān naita(d
u)pa[padya]t(e) • śū[nya]ḥ pha[lā](tmanā)
`c-U…-]qŸE-T-`-mN-R_-F…-^ÈN, N‰-õ-Tc-P-]{c-T“]Ã-
○ he[t]u[ḥ] pha(lañ) [ja](na)[ya]tī(t)i (•) TNC-I…N-l…c- §ÈE-R]Ã-î‡c-]{c-T“-´‰N-R_-q‰N-NÈ-Z‰c-
2

q-T-N‰-U…-]MN-NÈ, ,
(ta)[trait]a(t) [s]yā[d a](ś)[ūnyaḥ
N‰-`-]N…-£U-Oÿ-]{c-T“]Ã-TNC-I…N-l…c- U…-§ÈE-R]Ã- 3

pha](lātmanā hetuḥ phalaṃ janayat)ī[ty î‡c- ]{c-T“-´‰N- R_-c‰Uc-P, N‰-`-TaN-R_-q-§‰,


4 5

a](tra brūmaḥ • C`-K‰-]{c-T“-U…-§ÈE-î‡c , , 6


▿hetuḥ phalenāśūnyaś cet
H…-õ_-]{c-T“-´‰N-R_-q‰N, , (XX.16cd)
(68?)b3
kathaṃ janayate phalaṃ || )
(XX.16cd)
[ya]di (hetur eva phalātmanāś)[ūnyaḥ]
C`-K‰-]{c-T“]Ã-TNC-I…N-l…c- U…-§ÈE-R]Ã-î‡-I…N-^…P-
7

[kath]aṃ [ta]t pha[laṃ] (ja)○[nayat]ī[ty P, N‰c-H…-õ_-]{c-T“-N‰-´‰N- R_-]MN, CE-C…-WÂ-]{c-


8

upapadyate] • yadā sa<<ta>> [va] de1 T“-^ÈN-R-I…N-^…P-P-N‰-EÈ-TÈ-I…N-l…c- §ÈE-R-U-^…P-` ,


9 10
phala[s]ya svabhāvenāśūnyaḥ <•> na ca
[jā]tasya punar jana[y](ita)vyam asti ○
´‰c-\…P-R-`-P…-^E-T´‰N-R_-q-T-U‰N-N‰, N‰-õ-Tc-P-
[tasm](ā)[d] (e)tad apy anurodhi .. .. ]{c-T“]Ã-TNC-I…N-l…c-U…-§ÈE-R]Ã-î‡c-]{c-T“-´‰N- 11

[grā]hya[m a]śūnya[ḥ] phalātmanā hetuḥ


[phala](ṃ janayatīti)
R_-q‰N-NÈ-Z‰c-q-T-N‰-^E-´‰-TÈ-EÈ- TÑÈC-U…-SÈN-Rc-
12

C\“E-T_-q-T-^…P-PÈ, ,

1
sa<<ta>> [va] de : read sata eva? Cf. p. 148, ll. 10, 11. 1 U‰N: P U‰ .
2 l…c: C n…c .
3 l…c: C n…c .
4
î‡c
PNGDC omit .
5 ´‰N: PNG T´‰N .
6
î‡c î‡
: PNG .
7 l…c: C n…c .
8 ´‰N: PNG T´‰N .
9 l…c: PNG l… .
10 `: DC R .
11 ´‰N: G T´‰N .
12 TÈ-EÈ: PG EÈ-TÈ .
149
(68?)b4 ▿(kiṃ ca bhūyaḥ • iha yad dhetuḥ phalaṃ
^E-CZP-^E-, ]N…-`-î‡c-]{c-T“-´‰N- NÈ-Z‰c-q-T-
1

janayatīti tad a)pi CE-^…P-R-N‰-^E-, EÈ-TÈ-I…N-l…c-U…-§ÈE-R]U-§ÈE-R-Z…C-


[svabhā](ven)āśū[nya](ṃ vo)tpa[dyet](a) ´‰-T-NE-]CC-R_-]nŸ_-uE-P, N‰-`-BÈ-TÈc-TaN-R_-
[n]i[r]uddhy[e]○ta ca [śūn]ya[ṃ] vā <•>
tattra (vaya)ṃ b(rū)maḥ ||
q-§‰,
]{c-T“-U…-§ÈE-´‰-U…-]nŸ_, ,
phalaṃ notpadya[te]1 'śūnyam
aśūnyaṃ na nirotsyate •
U…-§ÈE-]CC-R_-U…-]nŸ_-_È, ,
[a]ni[ruddha]m anutpa[nn]am U…-§ÈE-N‰-P…-U-]CCc-NE-, ,
aśūnyaṃ ○ tad bhaviṣyati • <||> U-´‰c-▾R_-^E-]nŸ_-T-^…P, , (XX.17) N 278b
(XX.17)
yat phalaṃ svabhāvenāśūnyaṃ ▾ ]{c-T“-EÈ-TÈ-I…N-l…c-U…-§ÈE-R- _E-C…-TNC-I…N-l…c- P 287a
2

svātmanāvasthitaṃ • ta[n nai]votpa(dyate E‰c-R_-CPc-R-CE-^…P-R-N‰ -P…-´‰-T_-U…-]nŸ_-]CC-


nāpi nirotsyate • kutaḥ •
R_-^E-U…-]nŸ_-K‰, F…]Ã-p…_-Z‰-P, _E-C…- ▾TNC-I…N- G 390a
(68?)b5 ▿svātmanāvasthitatvāt* • na hi
svabhāvasya vikāra upa)[padya](te • l…c- E‰c-R_-CPc-R]Ã-p…_-_È, , ]N…-õ_-_E-TZ…P-`-P…-
3

tasmāt tat phalam a)śūnya[m iti ]nŸ_-T-U…-]MN-▾Rc,▾N‰]Ã-p…_-]{c-T“-N‰- U…-§ÈE-R_- DC 251a


4 254a
parikalp]ya○mānaṃ
aniruddha](m a)nutpannaṃ ca [te
nit[y]at(v)ā[d
^ÈEc-c“-åÈC-P, åC-R]Ã-p…_-mÈN-l…-N‰-P…-U-]CCc-R-
bhav]iṣyati • ta[smā]n nā[śūn]ya(ṃ) NE-U-´‰c-R_-^E-]nŸ_-_È, , N‰-õ-Tc-P-]{c-T“-U…-
[phala]m utpa[dyate • nā]pi §ÈE-R-P…-´‰-T_-U…-]nŸ_-Z…E-]CC-R_-^E-U…-]nŸ_-_È, ,
[n]i(rotsya)[te] • ○ (XX.17)
(XX.17)

N‰-`-]N…-£U-Oÿ-]{c-T“-§ÈE-R-´‰-T-NE-]CC-R_-]nŸ_-
ta[ttraitat syāt* śūn]yaṃ phala[m
u]tpadyate ca niruddh[y]ate [cety a]ttra T_-c‰Uc-P, N‰-`-TaN-R_-q-§‰,
brūmaḥ <•> §ÈE-R-H…-õ_-´‰-]nŸ_-Z…E-, ,
(68?)b6
[ka](tham utpatsyate śūnyaṃ
▿kathaṃ śūnyaṃ nirotsyate •
§ÈE-R-H…-õ_-]CC-R_-]nŸ_, ,
śūnyam apy aniruddhaṃ) §ÈE-R-N‰-^E-U-]CCc-NE-, ,
[tad anutpannaṃ prasaj]y[ate ||] U-´‰c-R_- ^E-M`-T_-]nŸ_, , (XX.18)
5
(XX.18)

1
notpadya[te]: = MKMs; dJ, LVP notpatsyate; cf. pt. 1, 1 ´‰N: PNG T´‰N .
p. 127, note 7. 2 R: PNGDC T .
3 l…c: C n…c .
4
PNG add .
P…
5 R_: DC R .
150
(yat phalaṃ svabhāvena) ○ (śūnyam
]{c-T“-EÈ-TÈ-I…N-l…c-§ÈE-R-TNC-I…N-l…c- _T-Lfi-U-u⁄T-
1

ātmanāpra)[s](i)[ddh](aṃ tat katham R-CE-^…P-R-N‰- H…-õ_-´‰-T_-]nŸ_-Z…E-, H…-õ_-]CC-


2

u)[tpatsya](te kathaṃ) [nirotsyate] • R_-]nŸ_, F…-§‰-]{c-T“-N‰- EÈ-TÈ-I…N-U‰N-lE-´‰-T-NE-


3
[atha] .. .. .. .. + + + + + + + .. .. .. .. .. .. ..
○ .. .. .. + + + + + + .. .. .. + .. .. + +
]CC-R_-éU-R_-åÈC-P-N‰-`-μ-T_-q-NCÈc-K‰, F…-N‰- 4

+ .. .. .. .. .. .. .. + + + + + + + + + + + + ]{c-T“ ] Ã - EÈ - TÈ - U-CKÈ C c-R-CZP-Z… C -´‰ - T-NE-


5

]CC-R_-]nŸ _ -_U, F… - §‰ - ]{c-T“ ] à - NEÈ c -RÈ - U-


CKÈCc-R-CZP-Z…C-´‰-T_-]nŸ_-P-P…-N‰c, ]{c-T“-
`-F…_-]nŸ_-K‰, ]N…-õ_-]{c-T“-U- ^…P-R-´‰-T-]{c-
6

T“_-U…-]nŸ_, N‰-õ-Tc-P-]{c-T“-N‰-§ÈE-R_-^ÈEc-c“-
åÈCc- P-^E-U‰N-R]Ã-p…_-U-]CCc-R-NE-U-´‰c-R_-
7

^E-M`-T_-]nŸ_-Tc, N‰-^E-U…-]NÈN-NÈ, , N‰-õ-Tc-


P-]{c-T“-§ÈE-R-^E-´‰-T_-U…-]nŸ_-Z…E-]CC-R_-^E-
U…-▾]nŸ_-_È, , (XX.18) G 390b

(the end)

………K………K………K………

Additional Bibliography
Saito, Akira 斎藤明
1984 A study of the Buddhapālita-mūlamadhyamaka-vṛtti, unpublished dissertation, Australian National
University.

Corrigenda to Part 1
p. 139, Skt. note 3: MK, PSP → dJ, LVP.
p. 145, Skt. l. 12: karkṛtvāt → kartṛtvāt.

1 l…c: C n…c .
2 N‰: DC N‰c .
3
PNG omit .
N‰
4 N‰: DC §‰.
5
PNGDC
EÈ-TÈ; should be NEÈc-RÈ; cf. l. 6.
6 T“-U: DC T“_ .
7 åÈCc: PN åÈC .
151

You might also like