suriyeli çocuklar

Türkiye’de bulunan Suriyeli sığınmacılarla ilgili üzerinde durulması
gereken konular yasal statüyle birlikte barınma, Türkçeyi öğrenme, uygun bir işinin olması, sağlık imkanlarından faydalanma, kentsel yaşama uyum, bilhassa çocukların eğitim fırsatından faydalanması, temel kültürel ihtiyaçlar ile görüş ve sorunlarını ilgili mercilere iletememe gibi sorunlar bulunmaktadır (Deniz, 2009:480). Aynca, sığınmacıların göç ettikleri yerlere uyum sağlayabilmesinde, yerel halkın kendilerine karşı tutumu da son derece önemlidir. Özellikle savaşın en derin izleri çocuklar üzerinde gözlenmektedir. Türkiye’de bulunan Suriyeli sığınmacıların yansından fazlasını 18 yaşın altındaki çocuklar oluşturmaktadır. Zorunlu göç durumunun kendisinin pek çok zorluğu beraberinde getirdiği düşünüldüğünde, özellikle çocukların çok boyutlu sorunlarla karşı karşıya
kaldığı ortadadır. Bu bağlamda çocukların eğitim ve sağlık hizmetlerine erişim durumunun sınırlı olması, yeni çevreye uyum sağlayamama, kültür farklılıkları nedeniyle kültür çatışması, arkadaşlarınca benimsenememe, yabancılık hissetme, içine kapanarak yalnızlaşma, okul kurallarına uyamama ve okulda başarısızlık önemli sorunlar arasındadır. Çocuk olmak ile göçmen olmanın dezavantajlarının birleşmesi dolayısıyla çifte dezavantajlı olan göçmen çocuk grubu birincil öncelikler arasında
olmak durumundadır. Bu noktada çocukların durumu, üzerinde hassasiyetle durulması gereken önemli bir sorundur. İşte bu kaygılardan hareketle, İstanbul’un Sultanbeyli ilçesine zorunlu göç eden Suriyeli sığınmacılarla “Suriyeli Çocuklarla El Ele: Suriyelilerin Yaşam Deneyimleri” başlıklı kapsamlı bir çalışma yürütülmüş, sığınmacıların göç öncesi ve soması deneyimlerini analiz eden sorunlarının tespitine ve bunların çözümüne yönelik stratejilerin geliştirilebilmesi hedeflenmiştir. Bu araştırma, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından ortaklaşa finanse edilen dördüncü dönemi Sivil Toplum Diyalogu Hibe Program ı'm n Üsküdar Üniversitesi, Hacı Habibullah Geredevi Vakfı (HAGEV) ve CEIPES (İtalya) ortaklığında yürütülen ‘Suriyeli Mülteci Çocuklarla El
E le’ isimli, TR2011/0135.15-04/008 numaralı projeden üretilmiştir. Adı geçen bu araştırmada sığınmacıların göç etme nedenlerinin göç sürecindeki olumlu ve olumsuz deneyimlerinin yeni yaşam alanlarında karşılaştıkları sorunların çocukların eğitim ve psiko-sosyal sorunlarının  ve sığınmacıların gelecek planlarının anlaşılmasına odaklanan bir alan araştırması niteliği taşıyor. Bu çalışma ile, yukarıda adı geçen araştırmanın içinde bir bölüm olarak yer alan ve göçten en fazla etkilenen kesim olan sığınmacı çocukların ebeveyn görüşlerine dayalı sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel ve sosyo-psikolojik sorunlarının ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Bu hedefler doğrultusunda göç olgusunun Suriyeli çocukların eğitimi üzerindeki etkilerinin belirlenmesi, çocukların karşılaştıkları psiko-sosyal sorunların irdelenmesi amaçlanmıştır.

Her dönemde çocuklar savaşın ve şiddetin en masum
kurbanlarından biri olmuşlardır. Maalesef günümüz
dünyasında da milyonlarca çocuk, doğrudan ya
da dolaylı olarak savaş ve terör olaylarının kurbanı durumuna
gelmektedir. Sözü edilen durumlar çocukların
ölümlerine, yaralanmalarına ya da sakat kalmalarına
neden olmakta; birçok çocuk anne-babasını, akrabalarını,
arkadaşlarını kaybetmekte; fiziksel, duygusal
ya da cinsel istismara uğramakta; okulundan ve diğer
sosyal destek yapılarından yoksun kalmaktadır. (Erden,
Gürdil 2009:2)
2011’den bu yana devam eden Suriye’deki kriz,
yaşları 0-18 yaş aralığında 6 milyon çocuğu etkilemiş
bulunmaktadır. Yapılan araştırmalar gerçekleştirilen
saldırılarda 14 binden fazla çocuğun öldüğünü, 1,3
milyonu aşkın çocuk mültecinin Suriye’deki savaştan
kaçarak komşu ülkelere sığındığını ortaya koymaktadır.
(Kilis Postası 2014) Ölümlere ve yıkımlara şahit
olan bu çocuklar birçoğu, yollardaki olumsuz şartlardan
dolayı hayatını kaybederken birçoğu da şimdi
çatışmalar nedeniyle doğdukları topraklardan da
uzakta sevgiden, şefkatten, ilgiden, belki de sıcacık bir
yataktan ve çorbadan yoksun olarak ailelerinin yaşam
mücadelesine ortak olmaktadırlar. Bu noktada mülteci
çocukların durumu, üzerinde hassasiyetle durulması
gereken önemli bir sorundur. Zira çocuk olmak ile
mülteci olmanın dezavantajının birleşmesi dolayısıyla
çifte dezavantajlı olan bu çocukların durumu mülteci
politikalarında birincil öncelikler arasında olmak durumundadır

Suriye İç Savaşı ve savaşın sonucunda ortaya çıkan mülteci krizi son birkaç yıldırTürkiye’nin gündeminde önemli bir yer tutmaktadır. Bugün itibariyle Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların sayısı 3 milyona yakındır ve sayının yarısından fazlasını çocuklar oluşturmaktadır. Alan Kurdi örneğinde görülebileceği gibi yaşanan süreçte en büyük zararı çocuklar görmektedir. Bu durum sığınmacı sorununa yaklaşımda ve sığınmacı
politikalarının oluşturulmasında çocuk odaklı bir bakışın zorunlu olduğunu göstermektedir. Bu çalışma konunun medya boyutuna odaklanmakta ve Suriyeli çocuk sığınmacıların Türk yazılı basınında nasıl temsil edildikleri sorusuna yanıt aramaktadır. Bu kapsamda 2011 yılından başlanarak 2016 yılının sonuna kadar Hürriyet, Posta, Sabah,
Sözcü ve Zaman gazetelerinde Suriyeli çocuk sığınmacılarla ilgili yayınlanan haber ve köşe yazıları içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Çalışma sonucunda ulaşılan bulgular Türk yazılı basınının Suriyeli çocuk sığınmacılara yönelik olumlu bir bakış
açısına sahip olduğunu ancak sığınmacı çocuklara dair üretilen temsillerin çeşitli etik sorunlar içerdiğini ortaya koymaktadır.

Bireylerin, ailelerin ve toplumların gönülsüz yer değiştirmeleri, insan hayatını dramatik biçimlerde etkiler. Ülkelerinde yaşanan savaş nedeniyle yerinden edilmişliğin, savaşın ve göçün yarattığı pek çok olumsuzluğu yüklenerek göç yollarına düşen Suriyeli vatandaşlar, gerek göç öncesinde gerekse de göç yollarında ve yeni ülkeye kabul süreçlerinde pek çok riske maruz kalabilmektedirler. Bu süreçlerden en fazla zarar gören gruplar arasında ise çocuklar ilk sırada yer almaktadır. Pek çok açıdan risk altında bulunan Suriyeli çocukların kayıp nesillere neden olmaması ancak ihtiyaçlarının karşılanması ile mümkündür. Bu ihtiyaçların en önemlilerinden biri ise çocuğun eğitim hakkı kapsamında eğitim gereksinimidir. Bu çalışma, savaşın ve göçün en travmatik süreçlerine tanıklık etmiş Suriyeli çocukların, Türkiye' deki eğitim süreçlerinin önündeki engelleri görünür kılmayı ve bu sorunlara okul sosyal hizmeti perspektifi ile çözüm önerileri sunmayı amaçlamaktadır.

The involuntary relocation of individuals, families and societies, dramatically impacts human life. Syrian citizens who have been displaced due to many disadvantages caused by war, displacement and migration caused by the war in their countries are exposed to many risks both before the migration and during the migration process and in the process of admission to the new country. Among the groups that suffered the most from these processes, children are in the first place. Syrian children, who are at risk in many respects, do not cause lost generations but only by meeting their needs. One of the most important of these needs is the need for education within the child's right to education. This study aims to make visible the obstacles in front of the education processes in Turkey and to propose solutions to these problems with the perspective of school social work, for Syrian children who witnessed the most traumatic processes of war and migration.

Suriye’de yaşanan savaş sonrası Türkiye’ye zorunlu bir göç dalgası meydan gelmiş olup halen de bu göç dalgası devam etmektedir. Suriye’de yaşanan insanlık dışı olaylara tüm dünyanın sessiz kalmasına ve görmezden gelmesine rağmen Türkiye bu insanlara kapısını açmış olup halen de açmaya devam etmektedir. Buna karşılık Suriye’deki rejim insan haklarını çiğnemeye ve halkına zulüm yapmaya devam etmektedir. Günümüzde milyonlarca çocuk savaşların, terör saldırılarının doğrudan veya dolaylı olarak masum kurbanları durumuna düşmektedirler. Bu şiddet eylemlerinin sonrasında meydana gelen göçün çocuklar üzerinde yarattığı travmatik etkiler; çocukları psikolojik, sosyolojik, fizyolojik gibi pek çok açıdan etkilemektedir. Çocukların travmatik olaylara karşı gösterdikleri tepkiler genel olarak benzerlik gösterse de farklılıklar da gözlenebilmektedir. Birey, gerçek bir tehditle karşılaştığını algıladığı anda, travmanın etkileri fiziksel, duygusal, zihinsel, fiziksel ve davranışsal boyutta da olabilmektedir. Travmatik olay yaşayan hemen hemen herkes “stres tepkileri” gösterebilmekte ve sosyal uyum sorunları yaşayabilmektedir. Bu çalışmada, Suriyeli ailelerin göçünün yoğun olduğu Ankara ili Altındağ ilçesindeki geçici eğitim merkezlerine devam eden Suriyeli çocuklar örneklem grubunu oluşturmaktadır. Araştırmada, Suriyeli çocukların demografik özellikleri ve savaş sonrası sosyal uyumlarının ölçülmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Suriyeli çocuklara Kişisel Bilgi Formu ve Sosyal Uyum Kendini Değerlendirme Ölçeği (SUKDÖ) uygulanmıştır. Suriye’den göç eden çocuklar, kendilerini olumsuz yönde etkileyen bir veya birden çok olayı gördülerse veya böyle bir olaya tanık oldularsa, bu esnada da aşırı derecede korku, çaresizlik ve dehşet hissetmişlerse, bu durum onlarda travmatik bir yaşantıya neden olabilmektedir. Ölçekler, Türkçeden Arapçaya çeviri yapıldıktan sonra Suriyeli çocuklar tarafından doldurulmuştur. Öncelikle çocukların savaş yaşantılarının ardından gösterebilecekleri tepkiler çocukların sosyal hayata uyumları çerçevesinde değerlendirilerek Suriyeli çocukların sosyal uyumlarına çözüm bulmak için gerekli kurumlarla işbirliği olanakları araştırılmıştır.
Anahtar kelimeler: Savaş, Sosyal Uyum Kendini Değerlendirme Ölçeği, Suriye, Türkiye, Çocuklar
War Children of the Arap Spring: The Examination of Children of Syria in Turkey in terms of Social Adaptation
Abstract
After the war in Syria, a compulsory migration wave to Turkey has been challenged and still this wave of migration continues. Despite the fact that the whole world is silent and ignorant about the inhuman incidents in Syria, Turkey has opened its doors to these people and continues to provide all kinds of opportunities to these people. The regime in Syria is still violating human rights and persecuting its people. Millions of children today are in the state of wars, innocent victims of terrorist attacks, directly or indirectly. The traumatic effects of immigration on children after these acts of violence affect children psychologically, physiologically and socially. Although the responses of children to traumatic events are generally similar, differences can also be observed. It is defined as a traumatic experience for an individual if he or she perceives it as a real threat, if it is physically, psychologically or socially harmed or witnessed, or if he / she feels too much fear, helplessness and horror at this point. The effects of trauma can be physical, emotional, mental, physical and behavioral. Almost everyone who has a traumatic event is showing "stress reactions" and social adaptation and social cohesion problems. In this study, Syrian children constitute a sample group of children going on to the schools in the Altındağ District at the province of Ankara where migration of Syrian families is intense. It was aimed to measure the demographic characteristics of the Syrian children and the social adaptation they experienced. For this purpose, Syrian children will be given a personal information form and Social Adaptation Self-Evaluation Scale. First of all, the reactions that the children can show after the war experiences will be evaluated according to the experiences of the children and the cooperation will be made with the necessary institutions.
Key words: War, Social Adaptation Self-Evaluation Scale, Syria, Turkey, Children

Bayrakcı, E., Göksoy, B. ve Kahraman, S. (2018). Marjinal İşlerde Çalışan Suriyeli Çocukların Toplumsal Kabul Algısı: Van Örneği. Ortadoğu'da Göç Hareketleri ve Değişen Dinamikler. Ed. Ertan Özensel vd., 1. Baskı, Konya: Aybil Yayınları, ss. 120-141.

Özet
Türkiye, coğrafi konumu itibariyle çatışma ve savaşların yaşandığı
Ortadoğu ve Asya ülkeleri ile gelişmişlik seviyesi daha yüksek olan Batı ülkeleri
arasında bir köprü durumundadır. Bununla birlikte Anadolu topraklarının
yüzyıllardır önemli göç hareketlenmelerine tanıklık ettiği bilinmektedir. Bütün
bu tarihsel şartlar ve tecrübeler yeni göç dalgalanmaları karşısında devletlerin
geliştirmek istedikleri göç politikalarını da etkilemektedir. Bununla birlikte
Türkiye tarih boyunca milyonlarca göçmene ev sahipliği yapmış olmasına karşın
son dönemde yaşanan yabancı göçmen dalgası karşısında kurumsal ve yönetsel
pratiklerindeki çeşitli sorunlarla bir kez daha yüzleşme fırsatı bulmuştur.
Mart 2011’de Suriye’de yaşanan iç karışıklıklar sonrasında Türkiye’ye
kısa bir süre içerisinde yüz binlerce Suriyeli sığınmıştır. 12 Nisan 2018 tarihi
itibariyle ise Türkiye’de geçici koruma kapsamına giren Suriyeli sığınmacıların
sayısı 3.578.246 kişiye ulaşmıştır. Gerek sayının çok olması gerekse farklı
kamusal hizmet alanlarında çok düzeyli bir göç politikasının yeterli olmaması
sebebiyle Suriyelilerle ilgili eğitim, sağlık, vatandaşlık, entegrasyon, çalışma
hayatı vb. konular ile sığınmacıların yoğun olarak ikamet etmeye başladıkları
yerlerde yerel halkın tutumu, Suriyelilerin talep ve beklentileri, ucuz işçilik ve
gayri resmi istihdam konuları çeşitli tartışmaları gündeme getirmiştir. Tüm bu
tartışmalara bakıldığında ve özellikle yerli literatür incelendiğinde ise sığınmacı
çocuklar ve çocuk işçiliği üzerinde yeterince durulmadığı görülmüştür. Oysa ki
özellikle marjinal işlerde çalışan, çeşitli kentsel mekanlarda ve sosyal hayatın her
alanında görünürlükleri artan yabancı göçmen çocukların sorunlarına çözüm
üretme ihtiyacı bir zorunluluktur.

.Suriye’de yaşanan savaş sonrası Türkiye’ye zorunlu bir göç dalgası meydan gelmiş olup halen de bu göç dalgası devam etmektedir. Suriye’de yaşanan insanlık dışı olaylara tüm dünyanın sessiz kalmasına ve görmezden gelmesine rağmen Türkiye bu insanlara kapısını açmış olup halen de açmaya devam etmektedir. Buna karşılık Suriye’deki rejim insan haklarını çiğnemeye ve halkına zulüm yapmaya devam etmektedir. Günümüzde milyonlarca çocuk savaşların, terör saldırılarının doğrudan veya dolaylı olarak masum kurbanları durumuna düşmektedirler. Bu şiddet eylemlerinin sonrasında meydana gelen göçün çocuklar üzerinde yarattığı travmatik etkiler; çocukları psikolojik, sosyolojik, fizyolojik gibi pek çok açıdan etkilemektedir. Çocukların travmatik olaylara karşı gösterdikleri tepkiler genel olarak benzerlik gösterse de farklılıklar da gözlenebilmektedir. Birey, gerçek bir tehditle karşılaştığını algıladığı anda, travmanın etkileri fiziksel, duygusal, zihinsel, fiziksel ve davranışsal boyutta da olabilmektedir. Travmatik olay yaşayan hemen hemen herkes “stres tepkileri” gösterebilmekte ve sosyal uyum sorunları yaşayabilmektedir. Bu çalışmada, Suriyeli ailelerin göçünün yoğun olduğu Ankara ili Altındağ ilçesindeki geçici eğitim merkezlerine devam eden Suriyeli çocuklar örneklem grubunu oluşturmaktadır. Araştırmada, Suriyeli çocukların demografik özellikleri ve savaş sonrası sosyal uyumlarının ölçülmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Suriyeli çocuklara Kişisel Bilgi Formu ve Sosyal Uyum Kendini Değerlendirme Ölçeği (SUKDÖ) uygulanmıştır. Suriye’den göç eden çocuklar, kendilerini olumsuz yönde etkileyen bir veya birden çok olayı gördülerse veya böyle bir olaya tanık oldularsa, bu esnada da aşırı derecede korku, çaresizlik ve dehşet hissetmişlerse, bu durum onlarda travmatik bir yaşantıya neden olabilmektedir. Ölçekler, Türkçeden Arapçaya çeviri yapıldıktan sonra Suriyeli çocuklar tarafından doldurulmuştur. Öncelikle çocukların savaş yaşantılarının ardından gösterebilecekleri tepkiler çocukların sosyal hayata uyumları çerçevesinde değerlendirilerek Suriyeli çocukların sosyal uyumlarına çözüm bulmak için gerekli kurumlarla işbirliği olanakları araştırılmıştır.
Anahtar kelimeler: Savaş, Sosyal Uyum Kendini Değerlendirme Ölçeği, Suriye, Türkiye, Çocuklar
War Children of the Arap Spring: The Examination of Children of Syria in Turkey in terms of Social Adaptation
Abstract
After the war in Syria, a compulsory migration wave to Turkey has been challenged and still this wave of migration continues. Despite the fact that the whole world is silent and ignorant about the inhuman incidents in Syria, Turkey has opened its doors to these people and continues to provide all kinds of opportunities to these people. The regime in Syria is still violating human rights and persecuting its people. Millions of children today are in the state of wars, innocent victims of terrorist attacks, directly or indirectly. The traumatic effects of immigration on children after these acts of violence affect children psychologically, physiologically and socially. Although the responses of children to traumatic events are generally similar, differences can also be observed. It is defined as a traumatic experience for an individual if he or she perceives it as a real threat, if it is physically, psychologically or socially harmed or witnessed, or if he / she feels too much fear, helplessness and horror at this point. The effects of trauma can be physical, emotional, mental, physical and behavioral. Almost everyone who has a traumatic event is showing "stress reactions" and social adaptation and social cohesion problems. In this study, Syrian children constitute a sample group of children going on to the schools in the Altındağ District at the province of Ankara where migration of Syrian families is intense. It was aimed to measure the demographic characteristics of the Syrian children and the social adaptation they experienced. For this purpose, Syrian children will be given a personal information form and Social Adaptation Self-Evaluation Scale. First of all, the reactions that the children can show after the war experiences will be evaluated according to the experiences of the children and the cooperation will be made with the necessary institutions.
Key words: War, Social Adaptation Self-Evaluation Scale, Syria, Turkey, Children

Bu çalışma Suriyeli çocukların erken yaşta evlenmelerinin gazete haberlerinde nasıl sunulduğuna dikkat çekmek amacıyla yapılmıştır. Suriyeli çocuk gelinlerin gazete haberlerinde hangi bağlamlarda ve nasıl bir haber dili kullanılarak sunulduğu, gazete haberlerinde sunum benzerliklerinin veya farklılıklarının olup olmadığı 01 Ocak 2013-01 Eylül 2016 tarihleri arasında ve Habertürk ve Milliyet gazetelerinde yayınlanan Suriyeli çocukların erken yaşta evlenmeleri haberleri incelenerek belirlenmeye çalışılmıştır. Gazetelerin seçiminde tirajlar etkili olmuştur. Söz konusu bu iki gazete Türkiye’de satış rakamların yüksek olduğu gazeteler arasında yer almaktadır. Gazetelerin internet sayfalarının arama motorlarından “Suriyeli çocukların erken yaşta evlilikleri”, “Suriyeli çocuk gelinler” anahtar kavranılan kullanılarak elde edilen haberler, “eleştirel söylem analizi’ yöntemiyle değerlendirilmiştir.
Çalışmanın ilk bölümünde çocuklaIn erken yaşta evlilik olgusu küresel boyutta incelenmekte, Suriyeli çocukların erken yaştaki evlilikleri çocuk haklan boyutuyla ele
alınmaktadır. Çalışmanın bulgular bölümünde ise Suriyeli çocukların erken yaştaki evlilikleri gazete başlıklar ve haber içeriklerinde yer alış biçimlerine göre incelenmektedir.

Öğretir, Ayşe Dilek, Gökhan Şengün ve Sezai Özçelik, “Arap Baharının Savaş Çocukları: Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Sosyal Uyumlarının İncelenmesi”, Kartepe Zirvesi 2018: Göç, Mültecilik ve İnsanlık, 26-28 Ekim 2018, Kocaeli, Akademik Oturum: Kadın ve Çocuk, 3.Gün: 28 Ekim 2018 Pazar, 15.20-16.30, https://www.kartepezirvesi.com/kadin-ve-cocuk