Vergi Yükü

Tütün ve tütün ürünleri tüm ülkelerde tüketilen ve tüketimi vergisel ödevlere tabi olan ürünlerdir. Tütün ve tütün ürünleri yapısı itibariyle zararlı ürünler olmasına rağmen yasak kapsamında değerlendirilmeyip demerit mallar listesinde yer almaktadır. Bu durumda tütün ve tütün ürünlerinin vergilendirilmesi dünya genelinde gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde farklılık arz etmeksizin yüksek vergilendirmeye tabi tutularak vergi adaleti prensibinden vazgeçilmektedir. Tütün ve tütün ürünleri üzerinden genellikle tüketim vergileri alınmaktadır. Ülkemizde ve birçok ülkede ÖTV ve KDV tütün ve tütün ürünleri üzerinden alınan vergilerin başında gelmektedir. Bu çalışmada; Türkiye ve seçili ülkelerde tütün ve tütün ürünleri üzerinden alınan vergiler incelenerek, uygulanan vergilerin tütün ve tütün ürünleri üzerindeki vergi yükleri, vergileme ilkeleri açısından değerlendirilecektir. ABSTRACT Tobacco and tobacco products consumed and consumption in all countries are subject to tax assignment. Tobacco and tobacco products are not considered within the scope of prohibition although they are harmful products due to its structure, they are on the list of demerit goods. In this case, the taxation of tobacco and tobacco products is subject to high taxation without discrimination in developed or developing countries throughout the world, and the principle of tax justice is abandoned. Consumption tax is usually levied on tobacco and tobacco products. In our country and in many countries, excise tax and value added tax are dominant in taxes on tobacco and tobacco products. In this study, the taxes on tobacco and tobacco products in Turkey and selected countries will be examined, the tax burden on the tobacco and tobacco products of the applied tax will be evaluated in terms of taxation principles. 1. GİRİŞ Tütün hem zirai faaliyetin hem de ürün sürecinde diğer faaliyetlerin konusuna giren ve kullanıldığı alana göre merit ya da demerit mal olma özelliğini taşıyan bir bitkidir. Tütün zirai faaliyet sürecinde merit mal olarak değerlendirilmekte vergilendirme açısından dengeli ve adil bir süreç izlenmektedir. Ancak tütünün sigara, puro v.b. alışkanlık verici ve sağlığa zararlı, özetle demerit mal olarak tüketilmesi sürecinde vergilendirmenin seyri değişmekte neredeyse tüm ülkelerde aşırı vergi alınması yoluna gidilmektedir. Bu durumun gerekçesi olarak da fiyat mekanziması yoluyla tüketiminin caydırılması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada seçili ülkelerde tütün ve tütün ürünleri üzerindenki vergilendirme süreci örnekler yardımıyla açıklanmakta ve vergi yükünün nasıl gerçeleştiği incelenmektedir. Yine vergilendirme süreciyle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde amaçlanan hedefe ulaşılıp ulaşılamadığı değerlendirilmektedir.