Uluslararası Ceza Hukuku

"This work is the revised and enlarged version of my dissertation, which has been prepared during the academic year of 2015-2016 in the Queen Mary University of London, as part of my postgraduate study. The original thesis with the title ‘The Role of International Criminal Court in the Fight Against International Crimes and Genocide’ was submitted to and accepted by the same university in the same year.

The crime of genocide is regarded by the World States in general as one of the most grievous and heinous crimes in the world. It is called by the United Nations as an ‘atrocity crime’ together with war crimes and crimes against humanity. Genocidal acts are also believed to influence the ‘core dignity of human beings’. At the same time, the crime of genocide is accepted to be one of the most serious threats to world peace, security, and stability.

The aim of this work is to deal with the crime mentioned above from the viewpoint of the universal jurisdiction and in this respect whether the International Criminal Court has enough power or not with regard to the universal jurisdiction. In this work, the examples of genocidal acts have not been treated in detail. Because, the aim of the work was to emphasise more the universal punishment of this crime, rather than the crime itself.

As will be indicated in the introduction part, the work consists of four chapters together with an introduction and a conclusion sections as well as a bibliography, an index and appendices."

International Criminal Court is a court of last resort for the prosecution and judgment of the crimes within the scope of the Rome Statute. 18 years after its establishment, there are currently 123 states having recognized its judicial power. Although Turkey was one of the states which had an active role in the drafting phase, it has still not yet ratified the Statute. The author of this article will argue the probable reasons in order for Turkey to not to maintain its determination in favor of an international court against the most serious crimes of concern
to the international community as a whole.

Filistin Yönetimi, Filistin’de işlendiği iddia edilen suçların sorumlularının Uluslararası Ceza Mahkemesi nezdinde yargılanması amacıyla Mahkeme’nin Savcılık Ofisi’ne iki defa başvurmuştur. Savcılık Ofisi tarafından ilk başvuru reddedilirken ikinci başvuru kabul edilmiş ve bunun üzerinde Filistin’de işlendiği iddia edilen suçlar ile ilgili olarak 16 Ocak 2015 tarihinde ön inceleme başlatılmıştır. Savcılık Ofisi’nin 2017 yılının temmuz ayı itibarıyla hala yürütülen ön incelemede Filistin’de işlendiği iddia edilen suçlar ile ilgili olarak Roma Statüsü’nde öngörülen soruşturma açılması için gerekli kriterlerin var olup olmadığına karar vermesi gerekmektedir. Dört aşamadan oluşan ön incelemede Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin yargı yetkisine giren suçlarla ilgili bilgiler toplandıktan sonra işlendiği iddia edilen suçlar zaman, kişi, yer ve konu bakımından Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin yargı yetkisinin kapsamına girip girmediği; tamamlayıcılık ilkesi, ağırlık şartı ve adaletin menfaatleri bakımından değerlendirilmektedir. Tezde uluslararası hukuk bakımından Filistin’in statüsü incelendikten sonra Filistin’in Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne her iki başvurusu ele alındı. Daha sonra 2014 yılındaki Gazze Savaşında ve İsrail’in işgal altında bulunan Filistin topraklarındaki yerleşim faaliyetlerinde işlendiği iddia edilen suçlar ön incelemenin her dört aşaması bakımından incelendi ve bu bağlamda Savcılık Ofisi tarafından başlatılan ön inceleme sonucunda konuyla alakalı soruşturma açılması için gerekli kriterlerin var olduğuna dair karar verilmesi gerektiği tespit edildi.

Özet
İnsanlığın ortak mirası niteliğinde olan eserlerin korunmasına yönelik çabalar geçtiğimiz yüzyılın başlarından beri önemli sonuçlara ulaşmıştır. Günümüzde din, dil, ırk ayırımı olmaksızın insanın yeryüzündeki uzun hikâyesine ışık tutan tüm değerler uluslararası toplumun koruması altında bulunmaktadır. Bu korumanın bir göstergesi olarak, savaşlar veya silahlı çatışmalarda hedef alınan insan ürünü eserler uluslararası ceza yargısının alanına dâhil edilmiştir. Özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrasında imzalanan sözleşmeler ve en son Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin kuruluş statüsünde yapılan düzenlemeler bu korumanın çerçevesini net bir şekilde ortaya koymuştur. Çalışmada ilk olarak genel hatlarıyla uluslararası ceza yargısı incelenmiş akabinde bir savaş
suçu olarak kültürel miras niteliğindeki eserlere yönelik saldırı eylemi ve bu suçla ilgili uluslararası ceza yargısı pratiği konuları üzerinde durulmuştur. Son olarak Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin bu suça ilişkin verdiği ilk karar olması nedeniyle uluslararası ceza hukuku bakımından özel bir önemi olan Al Mahdi kararı üzerinde ayrıntılı bir inceleme yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Uluslararası Ceza Mahkemesi, Savaş Suçları, Al Mahdi Davası, Mali/Timbuktu, Korunan Eserlere Yönelik Saldırı Yoluyla Savaş Suçu, Kültürel Mirasa Yönelik Saldırı.

Abstract
The efforts to protect the cultural heritages of the humanity have achieved the significant development since the beginning of the last century. Nowadays, all the cultural heritages which shed light on the long story of the humanity on the earth are under the protection of the international society without any discrimination of religion, language or race. As a proof of this protection, cultural heritages of artifact targeted at wars or armed conflicts have been included in the protection of the international criminal justice. Particularly the conventions signed after the Second World War and the arrangements made in the Rome Statue of the International Criminal Court clarified the frame of this protection. In this study, first of all, it is examined the international criminal justice in general and then explores the attacking against cultural heritages as a
war crime and the practice of the international criminal justice on this crime. Finally, a detailed examination of Al Mahdi’s decision which is the first judgment on this crime by International Criminal Court is made.
Keywords: International Criminal Court, Al Mahdi Case, Mali/Timbuktu, War Crime of Attacking Protected Objects, Attacking Against Cultural Heritage.

Hakan A. Yavuz, Tercüme: Uluslararası Ceza Mahkemesinin Al Mahdi Kararı (Bir Savaş Suçu Olarak Kültürel Miras Niteliğindeki Eserlere Yönelik Saldırı)

Bu çalışma, Uluslararası Ceza Mahkemesi (International Criminal Court) tarafından verilen, insan unsuru dışındaki değerlere zarar verilmesinin bir savaş suçu olarak kabulüne ilişkin ilk karar olması nedeniyle uluslararası ceza hukuku teorisi ve uygulaması için önemli bir yer teşkil edeceği muhakkak olan 27 Eylül 2016 tarihli Al Mahdi kararının uzun versiyonunun çevirisinden ibarettir. Çeviri, Mahkemenin resmi internet sitesinde yayınlanan kararın orijinal İngilizce metni üzerinden yapılmıştır. Çalışmada karar metnindeki başlıklar ve paragraf numaralarına sadık kalınmakla birlikte, daha ziyade dosya içeriğindeki deliller ile Mahkemenin önceki kararlarına atıflar içeren dipnot metinleri çalışmaya dâhil edilmemiştir. Bununla birlikte, terminolojik olarak önem atfedilen bazı kelime ve kavramların orijinalleri parantez içinde metne dâhil edilmiştir. Kararın orijinal metnine erişim için bkz: https://www.
icc-cpi.int/Pages/record.aspx?docNo=ICC-01/12-01/15-171, erişim tarihi: 17.02.2017.

Bilindiği gibi su, insan dahil tüm canlı varlıkların yaşamlarının sürdürülebilirliği için gerekli en temel maddelerden biridir. Bu özelliği nedeniyle temiz suya erişim, evrensel çapta bir insan hakkı olarak kabul edilmekte ve bu hakkın ihlali hukuki yaptırımlara yol açabilmektedir. Geçmişte olduğu kadar günümüzde de ülkeler arası veya ülke içi silahlı çatışma dönemlerinde su, stratejik ve ekonomik bir savaş metodu olarak da kullanılabilmektedir. Savaşlar sırasında temiz suya erişimin çeşitli yollarla engellenmesi, bu tür eylemlere maruz kalan insanların hastalanmalarına ve hatta ölmelerine sebebiyet vermektedir. Savaşlarda uyulması gereken yükümlülüklerle ilgili uluslararası sözleşmelerin ihlalini oluşturacak şekilde temiz suya erişimin engellenmesi, uluslararası ceza hukukunun kapsamına giren bir suç oluşturabilmektedir. Bu bildiride, dünyadaki her insanın, savaş zamanlarında dahi temiz suya erişim hakkının engellenmemesi için bazı uluslararası bağlayıcı hukuk kurallarının ve yaptırımların gerekliliği değerlendirilmeye çalışılacaktır. / As is known, water is one of the most essential elements for the sustainability of the life of humans and all other living beings. Therefore, access to clean water is regarded as a universal human right and violation of this right may lead to legal sanctions. Not only in the past, but also in our time, water has been used as a strategic and economic method of warfare in internal and external armed conflicts. During the wars, the prevention of access to clean water in different ways may cause diseases and even death of people. This kind of prevention is a violation of international regulations relating to the wars, and may constitute a crime under the international criminal law.

Özet II. Dünya Savaşı'nın ardından hızla gelişen uluslararası toplumun vicdanını derinden etkileyen suçların cezasız kalmaması ve insan haklarının geleceğe yönelik olarak bir devletin iç işleri bağlamında değil, doğrudan uluslararası toplumu ilgilendiren bir mesele olarak ele alınması gerektiği düşüncesi, zamanla olgunlaşarak 2002 yılında Roma Statüsü ile Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin kurulmasını sağlamıştır. Hükmettiği cezalarla caydırıcılığını ortaya koyan Mahkeme; adalete hizmet etmesi, mağdurları koruması ve gelişim hakkı bağlamında İnsan Hakları'na pek çok katkı sağlamıştır. Abstract After Second World War, the fast growing opinion of the crimes which deeply shock the conscience of humanity must not go unpunished and human rights not to be held as domestic affairs of countries but should be held directly to concern international community go forward in a time and International Criminal Court was established by Rome Statute in 2002. The Court which proves it's ...

Abstract

The doctrine of superior (or command) responsibility is a well-established norm of conventional and customary international law shaped by the necessities of international criminal law, and since the Second World War numerous judgements have relied on it. The doctrine applies to all superiors. However, recent judgements delivered by the ICTY and ICTR reveal practical difficulties in its application.

This article will try to illustrate the requirements that must be met in order to apply the doctrine, namely (i) that there exists a superior-subordinate relationship between the accused and the perpetrator of the crime; (ii) that the accused knew or should have known that the crime was about to be, was being, or had been committed by subordinates; and  (iii) that the accused failed to take all necessary and reasonable measures to prevent or stop the crime, or to punish the perpetrators thereof.

It is concluded that the docrine is a living instrument that must be interpreted in an evolutive way taking into account the realities of ICL in order to safeguard the interests of those protected by international humanitarian law.

However, when relying on the doctrine it is fundamental that basic principles of criminal law, such as personal responsibility and in dubio pro reo not be sacrificed. The way to achieve this is to establish beyond reasonable doubt the culpability (mens rea) of the superior on a case-by-case basis. In our opinion, the Yugoslavia and Rwanda International Criminal Tribunals have so far taken into due consideration this issue in their practice.

Özet

Üstün sorumluluğu doktrini, uluslararası ceza hukukunun ihtiyaçlarından kaynaklanan ve örfî uluslararası hukuk kurallarıyla belirlenen yerleşmiş bir kurumdur. Üstün sorumluluğu doktrini, sadece ‘amir’lere değil, her düzey üstlere de uygulanabilmektedir. Dayandığı temel anlayış, denetimi ve gözetimi altındakilerin işleyebileceği suçları önleme ya da cezalandırma görev ve imkanına sahip olan yetkililerin, bu görevini ihlal etmesi durumunda, sırf bu nedenle sorumluluk altına girmesidir.

Üstün, kontrol ve denetimindeki astların işlediği fiillerden sorumlu tutulabilmesi şu üç koşulun varlığına bağlıdır: a) Astlık-üstlük ilişkisinin varlığı, b) Amirin (ya da üstün), astlarının cezaî sorumluluk gerektiren faaliyetlere giriştiklerini bilmesi ya da bilmesinin gerekmesi, c) Amirin (ya da üstün), astlarının bu faaliyetlerini önleme ya da cezalandırmada kusur göstermesi.

Üstün sorumluluğu doktrini, uluslararası örfî hukukun bir parçası olup uluslararası yargısal içtihatlara sıklıkla konu olmuşsa da, günün koşulları ışığında yorumlanması gereken, yaşayan bir enstrümandır. Bu açıdan, uluslararası ceza hukukunun gerçekleri ve insancıl hukukun korumayı amaçladığı kesimlerin çıkarları göz önünde tutularak, geliştirici bir şekilde yorumlanmalıdır.

Fakat bu yapılırken, temelde ceza sorumluluğunun söz konusu olduğu akılda tutulmalı ve bu sebeple, kusura dayalı kişisel sorumluluk ve şüpheden sanık yararlanır gibi temel ilkelerden ödün verilmemesi gereklidir. Bunun da yolu, özellikle manevî unsur açısından sivil ya da askerî amirin kusurunun her somut olayda, şüpheye yer bırakmayacak şekilde tespit edilmesine bağlıdır. Kanaatimizce, Yugoslavya ve Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemelerinin şu ana kadarki uygulamasında, genel olarak bu hususa dikkat edilmiştir.