Tasarım ilkeleri

Özet

Bu araştırma İstanbul Gedik Üniversitesi, İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü’nde Temel Tasarım dersini alan yirmi öğrenci üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın kuramsal zeminini oluşturan çalışmanın birinci kademesinde öğrencilerden, sınırlandırılmış bir düzlem üzerinde, seçtikleri temel geometrik formları kullanarak yüzeysel biçim ilişkilerine yönelik kararlar içeren iki boyutlu kompozisyonlar oluşturmaları istenmiştir. En az iki temel tasarım ilkesi barındırması beklenen çalışmanın son aşamasında ise, geometrik formlar ile temsil edilen yüzeysel kurguların hacimsel ortamda nasıl değerlendirildiğine ilişkin tüm süreçler maket çalışmaları ile tamamlanmıştır. Sonuç ürünleri üzerinden öğrencilerin tasarım reflekslerine ilişkin yaklaşımları tespit edebilmek için yedi soruluk yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin içerik analizi yöntemi ile frekansları tespit edilmiş ve bu frekans değerleri üretilen teknik anlatımlar ile tanımlı hale getirilmiştir. Ayrıca, araştırmanın kuramsal kısıtlılıklarına yeni bir bakış açısı kazandırabilmek ve nesnel yorumlar elde edebilmek için kapsamlı literatür taraması yapılmış ve temel tasarım ilkeleri ile biçim üretimine dair kabul gören uluslararası yaklaşımlar tanımlı hale getirilerek yüzeyden hacime geçiş temrinlerinin temel tasarım dersinde temsil edilmesi fikri detaylandırılmıştır. Öğrencilerin yüzeyden hacime geçiş kararları ile biçim üretimine yönelik yaklaşımları arasında temel tasarım ilkeleri ölçeğinde iletişim kuran bu araştırma ile mevcut tasarım yazınına ve tasarım odaklı lisans programlarında aktarılan temel tasarım eğitimlerine yönelik izlencelerin geliştirilmesine katkı sağlamak amaçlanmıştır.

Abstract

This research has been conducted on twenty students who are taking the Basic Design class in the Department of Interior Architecture and Environmental Design in İstanbul Gedik University. In the first stage of the study which composes the theoretical background of the research, students were asked to create two-dimensional compositions, on a limited level, that contains decisions about the superficial shape relations by using the basic geometrical forms that they chose. In the last stage of the study that is expected to have at least two basic design principles; all processes about how superficial fictions that are represented with geometrical forms, evaluated in the spatial environment have been completed with model studies. To determine approaches concerning the design reflexes of the students through result products, a semi-structured interview form with seven questions has been used. Frequencies of the acquired data have been determined with content analysis technique and these frequency values have been defined with the produced technical expressions. Also, to bring a new point of view to the theoretical constraints of the research and to get objective commentary, a detailed literature scan has been done and by defining the well-accepted international approaches about production of forms with basic design principles, idea of presenting the practicing of transition from surface to spatial in the basic design class has been detailed. With this study which makes contact between students transition decisions from surface to spatial and approaches for production of shape in the scale of basic design principles, it has been aimed to contribute to the development of current design literature and programmes devoted to conveyed basic design educations in design-oriented license programs.

Sürekli gelişerek yaygınlaşan iletişim teknolojileri ile özellikle de internetle birlikte bilgi, her yerde ulaşılabilecek bir niteliğe bürünmüştür. Söz konusu değişim, kuruluşlar için hedef kitleleriyle interaktif bir iletişim kurma gereksinimini doğurmuş; bu gereksinimi hızlı ve etkin bir biçimde karşılama ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Zira, birer eğitim kurumu olan üniversiteler de bu değişimden etkilenmiştir. Üniversiteler, web sayfaları üzerinden birçok veriyi, gerçek ve potansiyel kitlelerine ulaştırırken; birçok kullanıcı da bu sayfalar aracılığıyla, üniversitelerle ilgili ihtiyaç duyduğu bilgilere doğru ve hızlı bir biçimde ulaşabilmektedir. Üniversitelerin akademik birimleri için de kurumsal web siteleri, rekabetin her geçen gün arttığı, teknolojik ilerlemenin hızla geliştiği günümüzde büyük önem taşımaktadır. Nitekim, tasarım ilke ve kurallarına önem verilerek oluşturulan web siteleri, üniversitelerin ve akademik birimlerinin tanıtımında da etkin rol oynamaktadır.
Çalışmanın kapsamı, “sanat, tasarım ve estetik” alanında eğitim veren güzel sanatlar fakültelerinden oluşmaktadır. Çalışmanın örneklemi ise üçü devlet, üçü de vakıf üniversitesi olmak üzere, Ankara’daki üniversitelerin güzel sanatlar ve tasarım fakülteleri olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda Ankara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi (GSF), Hacettepe Üniversitesi GSF, Hacı Bayram Veli Üniversitesi GSF, Atılım Üniversitesi Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi (GSTMF), Başkent Üniversitesi GSTMF, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi GSTMF, web tasarım ilkeleri (yalınlık, tutarlılık, açıklık, denge, görsel hiyerarşi, vurgu, oran-orantı, uyum ve ritim) açısından ayrı ayrı incelenmiştir. Ankara’da bulunan güzel sanatlar fakültelerinin web sitelerinin tasarım ilkeleri bakımından incelenerek eksikliklerinin tespit edilip, çözüm önerileri sunulmasının amaçlandığı çalışmada, sonuç olarak vakıf üniversitelerine nispeten devlet üniversitelerinin web sitelerini tasarım ilkeleri bağlamında daha etkin kullandıkları tespit edilmiştir.