Katı Atık

Topraklarımız için çok değerli kompost malzemesini israf edip çöpe atıyoruz. Oysa bunları apartmandan bahçeye, otellerden fabrikalara, sanayiden tarlalara kadar kuracağımız basit ve ucuz sistemlerle ileri dönüştürebilir yani kompostlaştırabiliriz. Böylelikle çok kıymetli ve toprak için yaşamsal gübrenin en kalitesini elde edebiliriz.

Kent bahçecileri, çiftçiler, belediyeler, sanayi tesisleri, oteller atıklarınızı kompostlaştırın, gezegene onarıcı bir katkı verin, üstelik gübreye verdiğiniz para cebinizde kalsın. Tükenmekte olan doğayı koruyun ve yaşamsal önemdeki fakirleşmiş toprağımızı geri kazanın.

Bu kitap işte bunların tamamını yapabilmeniz için hazırlanmış tam bir uygulama kaynağı ve pratik kitabıdır.

Kompost hakkında gerekli bütün bilgileri bu kitapta bulabilirsiniz. Kompostun kurulması, soğuk, sıcak kompost ve diğer yöntemlerin hepsi. Evsel atıklarınızı nasıl kompost yapabilirsiniz, nelere dikkat etmelisiniz, tek tek hepsini anlatan eşsiz bir kaynak. Kompostun nemini ve sıcaklığını kontrol etmek için hem bilimsel değeler veriliyor hem de basit ve elle yapılan kontroller anlatılıyor. Her neyi kompostlaştırmak istiyorsanız, elinizin altında bulunması gereken bir eser.

Tablolar, grafikler ve görsellerle desteklenen anlatımda, ayrıca ihtiyaç duyulacak bütün değerler, kompostun bileşenleri, toprağın en çok ihtiyaç duyduğu azot, fosfor ve potasyum miktarları da ayrıntılarıyla yer alıyor.

Büyük oranda arıtılmadan çeşitli su kaynaklarına bırakılan insan dışkısı da çok önemli bir kompost kaynağıdır. Müstakil evlerden çok katlı apartmanlara, kırsaldan kente kadar her yerde uygulanabilen kompost tuvaletler için dünyada gittikçe büyüyen bir ilgi mevcut. Örnekler hızla artıyor, uygulamaya katılan şehirler birbirini kovalıyor. Çevreye zarar değil yarar sağlayan, bunu yaparken bir de üstüne gelir getiren bu müthiş uygulamanın bütün detaylarını, resimlerle ve çizimlerle örneklerini bulacağınız kitabımız, yarınları anlatıyor.

Önyargılarınızı tekrar gözden geçirin, geleceğin dünyasına ilk adımı küçük bir kompost kutusu edinerek atın. Arkası kendiliğinden akıp gelecektir.

ÖZET
Düzensiz depolama alanlarının ıslahı (rehabilitasyonu) ile ilgili çalışmalar bir katı atık yönetim sisteminin kurulmasında öncelikli işlemlerden
biridir. Çünkü çevreye zararı nispeten daha az olan (örn. evsel veya tarımsal) atıklarla, daha zararlı olan (örn. endüstriyel, tehlikeli) atıkların aynı
depolama alanında biriktirilmesi çevresel zararları daha da arttırmaktadır. Ayrıca değerli atıkların geri kazanılmasından elde edilecek ekonomik
faydadan mahrum kalınmakta veya geri kazanım maliyetleri artmaktadır. Düzenli bir depolama alanı inşa edilirken, atık azaltma ve geri
dönüşüm süreçleri gibi, entegre ve sürdürülebilir bir katı atık yönetim sisteminin bütün aşamaları da planlanmalıdır. Depolamanın katı atık
hiyerarşisinde an az tercih edilen seçenek olduğu unutulmamalıdır.
Bu çalışmanın amacı, Konya Aslım Çöplüğü özelinde, vahşi depolama alanlarının ıslahı için yapılan kentsel çalışmaları incelemektir. Düzensiz
depolama alanlarının ıslah edilmesinin kentsel, çevresel ve ekonomik getirilerini ortaya koymaktır. Çalışmada, öncelikle katı atık depolama
alanlarının önemine değinilecek ve düzensiz depolama alanlarının ıslahı hakkında teorik bir çerçeve sunulacaktır. Konya’da bertaraf edilen katı
atık miktarları ve katı atık yönetimindeki mevcut durum değerlendirilecektir. Konya Büyükşehir Belediyesi’nin, bir düzensiz depolama alanı
olarak sorun oluşturan Aslım Çöplüğü’nün ıslahı için yaptığı çalışmalar incelenecektir.
***
ABSTRACT
Work related to the rehabilitation of irregular landfills is one of the priorities in the establishment of a solid waste management system. This is
because the accumulation of relatively harmless waste (e.g. domestic or agricultural) and more harmful (e.g. industrial, hazardous) wastes in the
same storage area further increases the environmental damage. In addition, it is deprived of the economic benefit of recovering of valuable
wastes or the recovery costs are increasing. When a regular landfill site is being built, all phases of an integrated and sustainable solid waste
management system, such as waste reduction and recycling processes, must be planned. It should be kept in mind that storage is the least
preferred option in the solid waste hierarchy.
The purpose of this study is to examine the urban studies carried out for the rehabilitation of the open dump areas and to carry out an analysis
specific to Aslım Dump Site in Konya. It is to present the urban, environmental and economic implications or returns of the rehabilitation of
irregular landfills. In this study, firstly the importance of solid waste storage areas will be mentioned and a theoretical framework about the
improvement of irregular storage areas will be presented. The amount of solid waste disposed in Konya and the current situation in solid waste
management will be evaluated. The work done by the Konya Metropolitan Municipality for the rehabilitation of Aslım Dump Site, which constitutes a problem as an irregular storage area, will be examined.

Özet: Yapıya ait hurdanın yeniden kullanıma sunulduğu alanlar olarak tanımlayabileceğimiz çıkmacılar, İstanbul'da 20. yüzyılın özellikle ikinci yarısındaki enformel kentleşme ile 2000 sonrasında ivme kazanan neoliberal kentleşme süreçlerinin arakesitinde yer alır. Çıkmacılar, gecekondu yapılaşmasının kendi imkansızlıklarından türemiş bir aktör olarak enkazdan kurtarılan pencere, kapı ve vitrifiye gibi yapı elemanlarının biriktiği ve yeniden dolaşıma sokulduğu kişi ya da yerler olarak tariflenebilir. Gece-kondu, kentsel dönüşüm ve mahalle yıkımları ile ilişkilenen bu hurdalıklar, kentin çeperlerinde yer alan semtlerde karşımıza çıkıyor. İstanbul'un kentsel dönüşüm coğrafyasından hareketle küresel ile yerel ekonominin kesişiminde varlıklarını sürdürmeye çalışan çıkmacı hurdalıklarını, gecekondu yapı kültürü ile 'yıkıp yeniden yapma ve yerinden etme' mekanizmaları üzerinden işleyen totaliter kentleşmenin getirdiği yapı kültürü kapsamında inceliyoruz. Amacımız, çıkmacıların bugün kent coğrafyası ve çeperlerinde nasıl etkileri olduğunu inceleyerek kent ekolojisine ve kentsel müşterekle-rin inşasına yönelik çıkarımlara varılabilir mi sorgulamak. Bunu yaparken, çıkmacıları bir " ilişkisel altyapı " (Simone, 2015) yani fiziksel veya kamusal altyapıların yokluğun-da kent sakinlerinin hayatta kalmak ya da kente ayak uydurmak için geliştirdiği ilişki temelli çözümlere bir örnek olarak konumlandırıyoruz. Anahtar sözcükler: İstanbul ve çevresi, enkaz, ilişkisel altyapı, gayriresmî ekonomi, kentsel dönüşüm, kent ekolojisi.

1. Yerel Odaklı Kalkınma

Yerel Kalkınmaya Verilen Önem- (Tarım)
Prof. Dr. Yaşar UYSAL

Yerel Kalkınmaya Verilen Önem- (Tarım Dışı)
Prof. Dr. Yaşar UYSAL

Havza Esaslı Çalışmalar
Doç. Dr. Koray VELİBEYOĞLU

2. Çok Yönlü Çevre Duyarlılığı ve Sorumluluğu

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Çevreyi Koruma Ve Geliştirme Yaklaşımı
Prof. Dr. Ümit ERDEM

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Sıvı ve Katı Atıkların Bertaraf Edilmesi ve Kent Temizliği
Prof. Dr. Ümit ERDEM

3. Temel Kentsel Alt Yapının Sağlanması

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin İçme Suyu Yönetimi
Prof. Dr. Gökdeniz NEŞER

Körfezi Yeniden Canlandırma ve İzmir için Yeniden İşlevlendirme Projesi
Doç. Dr. Güzel YÜCEL GİER, Prof. Dr. Gökdeniz NEŞER

Kent İçi Ulaşımda Atılan Adımlar
Prof. Dr. Metin ŞENBİL

Kağıt üretiminde hammadde olarak kullanılan paçavra, çöplerden veya hanelerdeki kullanılmayan bez artıklardan devşirilen bir maddeyi işaret eder. XIX. yüzyılda kağıt üretim teknolojisinde yaşanan gelişmeler sonucunda kağıt üretim miktarıyla birlikte paçavra talebi de artış gösterdi. Özellikle Amerika ve İngiltere’nin kağıt üretimi konusunda dünyaya egemen olması, onları aynı zamanda en büyük paçavra ihracatçıları haline getirdi. İki ülke arasında yaşanan rekabet sonucunda paçavra fiyatlarının yükselmesi ve Avrupa’daki birçok ülkenin kendi kağıt sanayisini koruyabilmek adına paçavra ihracatını yasaklaması veya vergi politikaları geliştirmesi bu ülkelerin ilgisinin Osmanlı liman kentlerine yöneltmesine yol açtı. Bu çalışma öncelikle Osmanlı İmparatorluğu sınırları içindeki kağıt üretimi ve paçavracılık sektörünü incelemeyi ve Batılı ülkelerin imparatorluk kentlerinden paçavra ithal etmeye başlamasıyla iç piyasanın nasıl etkilendiğini anlamayı hedeflemektedir. Daha sonra sermayenin girişiyle bu sektörün nasıl dönüşüm geçirdiği, kentte nasıl organize (mağaza, depo, iş gücü) bir hal aldığı çerçeveye oturtulmaya çalışılacaktır. Ayrıca kağıt üretimi ve esnaf ilişkisinin formel-enformel sınırlarına, paçavranın bir sektör olarak kentle ve yerel yönetimlerle nasıl ilişkilendiğine ve uluslararası ticarette Osmanlı İmparatorluğu’nun aldığı konuma yönelik görüşler ileri sürmektedir. Bu makale son olarak günümüz kentlerinde de ‘görünmeyen, tanınmayan’ geri dönüşüm emeğinin tarihsel ufkuna yönelik soruşturma niyeti taşımaktadır.

Rags used in the papermaking as raw materialis collected from garbage or second hand cloths from households. In the nineteenth century, the paper production technology developed and it simultaneously caused an increase in the demand for rags. The domination of England and the USA in the paper industry also made them the largest importers of the material. As a result of the competition between the two countries, the rag prices increased in Europe and some European countries prohibited the rag exporting for protecting their paper industries. Therefore the two countries turned towards the Ottoman port cities. This study primarily aims to examine the papermaking and rag sector in the Ottoman Empire and to understand how the internal market was affected and fluctuated after the Western countries’ interest in the Ottoman rag market. Afterwards it aims to follow how this sector transformed and organized in the cities with the capital inflowing. In addition, the paper puts forward some views on the formal and informal line of papermaking industry and rag pickers, relationship between the sector and municipal sanitary reforms.

Anayasa’nın 56’ıncı maddesi, herkese sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı tanırken;
Devlete ve kişilere çevreye ilişkin ödevler yüklemektedir. Bir diğer ifadeyle, sağlıklı
ve dengeli bir çevrede yaşamak kişiler için bir hak iken; çevreyi geliştirmek, korumak ve
kirlenmesini önlemek bir ödev olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu ödev doğrultusunda, çevreye
ilişkin mevzuatta çevrenin korunması ve çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla kişiler
için öngörülmüş yükümlülüklerden birisi de, Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin
13’üncü maddesiyle getirilen ambalaj atıklarının belediyeye bedelsiz teslim yükümlülüğüdür.
Ancak unutulmamalıdır ki, kişiler için getirilmiş her bir yükümlülük, Anayasa’yla güvence
altına alınmış bir başka temel hak ve hürriyeti ihlal etme tehlikesini de beraberinde getirmektedir.
Nitekim, Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin 13’üncü maddesiyle getirilen
yükümlülükle, ambalaj atığı üreticilerinin teşebbüs ve sözleşme hürriyeti ile mülkiyet hakkına
müdahale edilmiştir. Bu çalışmada, söz konusu Yönetmelikle müdahale edilen temel hak ve
hürriyetler ile Yönetmeliğin amacı arasındaki asimetrik ilişki incelenmiştir. Böylece, çevrenin
korunması amacıyla getirildiği söylenen bu tarz düzenlemelerin, peşinen kamu yararını sağladığı
yönündeki kanaatin isabetli olmadığı ortaya konulmuştur.

-ÖZET-
Yerküre üzerinde nüfusun artması, kent politikalarının değişmesi ve sürdürülebilirlik ve geri dönüşüm kavramlarının popülerlik kazanması ile
artık akıllı kentler kavramı ön plana çıkmaktadır. Akıllı kentler yalnızca elektronik veya dijital olanaklardan yararlanan kent olarak
değerlendirilemez. Sosyoekonomik olarak insan paydaşı ile beraber kentin sürdürülebilir bir yaşam alanına dönüşebilmesi ve çevresel
tehlikelerin ve risklerin en aza indirildiği bir habitat oluşturabilmektir. Bu bakımdan kentlerin en önemli sorunları olarak görünün katı atıkların geri
dönüşüme kazandırılabilmesi ile birlikte insana zarar vermeden doğa ile buluşabilmesi için akıllı kent uygulamaları önem arz etmektedir. Bu
çalışmada akıllı kentler kavramı üzerinden ülkemizde atık yönetimine yönelik olarak yapılan çalışmalar üzerinden “gelecekte neler yapılabilir?”
sorusunun yanıtı aranmaktadır.
***
ABSTRACT
With the increase of population on the earth, the change of city politics and the popularity of sustainability and recycling concepts, the concept of
smart cities now stands out. Smart cities cannot be considered as cities that only benefit from electronic or digital opportunities.
Socioeconomically, together with human stakeholders, the city can be transformed into a sustainable living space and a habitat can be created
where environmental hazards and risks are minimized. In this respect, as the most important problems of the cities, seem to be the recycling of
solid wastes together with intelligent urban practices to be able to meet with nature without harming human beings are important. In this study,
the answer to the question "what can be done in the future" is sought through the studies made on waste management in our country through
the concept of smart cities.

Bireysel atık yönetimi, geri kazanımı ve dönüşümü mümkün atıkların (çöpten) ayrıştırılma bilincini ve pratiğini ifade etmektedir. Antalya Muratpaşa Belediyesi tarafından başlatılan Çevreci Komşu Kart uygulaması da ambalaj atıklarının geri kazanımını ve dönüşümünü hedefleyen bireysel atık yönetimi kapsamındaki bir projedir. Uygulamanın kişilerin çevresel duyarlılığına, geri dönüşüm bilincine ve ayrıştırma
davranışına olan etkisini belirleyebilmek amacıyla hem kart kullanıcılarına hem de kullanıcı olmayan kişilere yönelik, tabakalı basit tesadüfi örnekleme tekniğiyle, sosyoekonomik açıdan farklılık gösteren 10 mahallede 783 kişiyle anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Her iki grubun da çöp-atık algısı, ayrıştırma bilinci ve davranışı, atıkların geri dönüşümü ve kazanımı hakkındaki bilgi düzeyleri ve pratikleri karşılaştırılmış, kart uygulamasının etkinliği ve işlevselliği tartışılmıştır. Anket tekniği ile toplanan verilerin analizinde yüzde ve frekans dağılımı ile ki-kare testi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda kişilerin kart kullanma amaçlarının sosyoekonomik düzeye göre değiştiği; projenin çöp-atık bilincini, atık ayrıştırma davranışını, geri kazanım ve dönüşüm bilincini geliştirdiği; ek olarak ev ekonomisini destekleme, maddi gelir
elde etme, tasarrufta bulunma, sosyal yardımlaşma ve dayanışma gibi işlevlerinin de olduğu tespit edilmiştir.

Individual waste management refers to awareness concerning garbage segregation and the practice of separation of possible wastes (from the garbage) that can be recovered and recycled. The environment-friendly card system initiated by the municipality of Muratpaşa in Antalya is a project within the scope of individual waste management that aims at regaining and recycling packaging waste materials. In order to determine the effect of the operation on environmental sensitivity, recycling awareness and the sorting behaviour of individuals, a survey was carried out through the simple stratified random sampling technique –both card users and non-users– with 783 people in 10 neighbourhoods
which, from the socioeconomic point of view, differ. The efficiency and functionality of the card system was investigated by means of the comparison of the levels and practices of both groups of knowledge
about the perception of garbage-waste, the awareness and behaviour of separation, recycling and recovery of wastes. The chi-square test was used in the analysis of the data collected by the questionnaire method
through percentage and frequency distribution. As a result of this study, it was determined that the purpose of card usage by persons varies according to their socioeconomic level; that the project develops
waste separation behaviour, awareness concerning garbage-waste disposal and recycling, supports the home economy, generates revenue, creates savings and also functions as social assistance and as a solidarity mechanism.

Günümüzde kentlerin en büyük sorunlarından biri hızla artmakta olan katı atıklardır. Bu proje de doğaya zararı olan katı atıkları yakarak elektrik enerjisi üretmek hedeflenmiştir.
Yapılan bu çalışma Kütahya Dumlupınar Üniversitesi 2019 yılı lisans bitirme tezi kapsamında yapılmıştır.

Öz: Son iki yüz yıl boyunca endüstriyel ürünlerin çoğalmasına ve aşırı tüketime bağlı olarak oluşan atıklarımız baş edilemez bir noktaya gelmiştir. Geri dönüşüm işçilerinin yeniden değerlendirilebilir atıkları geri dönüşüm sektörüne kazandırma açısından önemli bir görev üstlendikleri inkâr edilmez bir gerçektir. Ne var ki, böylesine önemli bir işi üstlendikleri halde bu kişiler sağlıksız koşullarda, sosyal güvenceden yoksun ve ekonomik olarak düşük ücretler karşılığında çalışmak durumunda kalmakta, sosyal olarak da dışlanmaktadırlar. Bu makale üniversite öğrencilerinin (Ankara Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi) geri dönü-şüm işçileri hakkındaki görüşlerine yer vermektedir. Alan Araştırmasına dayalı olan çalış-mada her iki üniversiteden 50 öğrenci ile yüz yüze görüşme yapılmış ve geri dönüşüm işçileri hakkındaki görüşleri derlenmiştir. Abstract: Over the last two hundred years, the waste generated by the proliferation of industrial products and over-consumption has reached an unbearable point. It is an unquestionable fact 1

Kimyanın doğada mevcut olan bütün maddeleri inceleyen bir bilim dalı olduğunu söyleyebiliriz. “Madde”
daha çok bilimsel bir terimdir. Madde evrendeki her şeydir. Galaksideki bütün yıldızlar, güneş, güneş
sistemimizdeki gezegenler, dünya ve dünyadaki her şey maddedir. Kaynak: http://ortaogretimkimyasi.com/ders1_1.html

Organik ve inorganik malzemelerden oluşan atıklar zaman içerisinde çevre kirliliğine neden olmaktadır. Atık miktarının azaltılarak yeniden kullanılabilir, işlevsel, ekonomik değeri olan objelerin üretilmesi çevre kirliliğinin önlenmesine katkı sağlamakla birlikte, üretilen ürünler milli ekonomiye katkı sağlamaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, geleneksel el sanatlarından yola çıkarak çevre bilincini geliştirmeyi amaçlayan, doğaya zarar vermeyi önleyen ve geri dönüşümle yeniden üreten, kuyumculuk ve süstaşı piyasasına yeni ürün alternatifleriyle destek vermek ve bir farkındalık oluşturmaktır.
Bu çalışmada organik ve inorganik atıkların, artık olarak yeniden değerlendirilerek, işlevsel ve maddi değeri yüksek takı ve dekoratif objeler haline getirilmesi hedeflenmiştir. Bu amacı gerçekleştirmek için Afyon Kocatepe Üniversitesi Kuyumculuk Kulübü tarafından “Yerden Bedene Bedenden Kalbe” AB Gençlik Programları Eylem 1.2 projesi yapılmıştır. Gerçekleştirilen bu proje ile topluma her atığın atık olmadığı atıkların artık olarak yeniden değerlendirilebileceği ortaya konmuştur.

Çevre ve toplum sağlığı ile ilgili sorunlar öncelikle yerel düzeyde fark edilmektedir. Bu sorunlarla karşı karşıya kalan ilk kurumlar da yerel yönetimler olmaktadır. Bu sebeple, çevresel sorunların çözümü için üretilmesi gerekli politikalar yerel düzeyden, yerel yönetimlerden başlamaktadır. Yerel yönetimlerin idarî, siyasî, malî sorumlulukları yanında çevresel sorumlulukları da bulunmaktadır. Yerel yönetimler yetkili oldukları coğrafî alan içinde, çevre ve toplum sağlığını tehdit eden sorunlarla mücadele etmek durumundadır.
Büyükşehir belediyeleri birden çok ilçe belediyesini içine alan ve bu ilçe belediyeleri arasında planlamanın yapılması, yerel politikaların oluşturulması ve hizmetlerin yerine getirilmesi noktasında koordinasyon sağlayan yerel yönetim birimleridir. Yerel çevre politikalarının kendi içinde bütünlük arz etmesi, ulusal ve küresel politikalarla uyumlu olması gerekmektedir. Çevre politikalarındaki küresel gelişmeleri izleyen, ulusal politikalarla uyumlu yerel çevre politikalarının oluşturulması ve hizmetlerin buna göre yerine getirilmesinde büyükşehir belediyeleri önemli bir görev ve sorumluluğu üstlenmektedir.
Bu çalışmada yerel yönetimlerin çevre hizmetleri ve politikaları bağlamında görev ve sorumlulukları ile ilgili kısaca bilgi verilecektir. Bu hizmetlerin yürütülmesinde ve koordinasyonunda, büyükşehir belediyelerinin görev ve sorumlulukları üzerinde durulacaktır. Son olarak Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin çevre ve toplum sağlığı ile ilgili hizmet ve politikaları incelenecektir. Gerçekleştirilen hizmetler ve faaliyet raporları üzerinden bir analiz yapılacaktır.

Today, one of the most important environmental problems is solid wastes. Solid wastes are solid substances that are not desired by the manufacturer and must be disposed of regularly for the welfare of the society and the protection of the environment. Population, socioeconomic characteristics and consumption habits cause differentiation in both the amount of solid wastes and the composition of these wastes. Therefore, the amount and composition of solid wastes varies according to countries and cities, and even in different parts of the same city. The Marmara region ranks first in solid waste production in Turkey with a 35% share. Inthisstudy, it is aimedtoexaminethesolidwasteamounts, changesbyyears, average municipal waste per capita and waste disposal methods in the provinces in the Marmara Region. The data of the study consists of the waste amounts collected by municipalities between 2001-2018 and the official website of theTurkish Statistical Institute (TSI), the waste amounts per capita and statistical information in theWaste Management pages of the cities. Using these data, firstly tables and graphs are created and interpreted. The variation of solid waste and per capita waste amounts between 2001 and 2018 is analyzed by Pearson bivariate correlation analysis, while its spatial distribution is analyzed through the ArcGIS 10.5 program. As a result, the Marmara region accounts for 35% of the solid waste collected throughout Turkey. Within the region, Istanbul is the province with the highest amount of solid waste as of 2018. The provinces with the lowest amount of solid waste are Bilecik and Yalova. Average amount of municipal waste per capita in Istanbul in 2018 is 1,28 kg / person-day. It is also noteworthy that the amount of solid waste fluctuated in the change between 2001-2018, but there was a continuous increase as a general trend. Despite this increase, landfill so recycling-reuseratespose a threat to the environment.