Göller

Göllerin sağladıkları ekosistem ürün ve hizmetleri, ülke veya bölgelerin çevre sağlığı ve ekonomik refahı için hayati öneme sahiptirler. Göl ekosistemlerin sürdürülebilir şekilde yönetimi ile güvence altına alınması hem mevcut hem de gelecek nesiller için büyük bir önem arz etmektedir. Bu çalışmada iklim değişikliği dâhil beşeri baskıların Türkiye'deki en büyük 18 gölün su yüzey alanı üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Göl su yüzeylerinde meydana gelen değişimler 1973 ile 2014 yılları arasında yer alan zaman serisi şeklindeki Landsat uydu görüntüleri kullanılarak coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ile tespit edilmiştir. Temin edilen uydu görüntüleri ArcGIS programı ile destekleyici veriler ışığında yarı eğitimli şekilde sınıflandırılmış ve zamansal-mekânsal değişimler nicelleştirilmiştir. İlk ve son uydu görüntülerin yaklaşık 40 yıllık bir periyot üzerinden karşılaştırılması neticesinde elde ettiğimiz bulgular, üç gölün su yüzeyinde artış olduğunu ve buna karşın 15 gölün su yüzeyinde azalış olduğunu göstermiştir. Göl su miktarındaki değişimler, kuraklık, sektörel (tarımsal, endüstriyel, rekreasyonel ve kentsel) amaçlı su kullanımı/çekimi ve kurutma/doldurma gibi beşeri nedenli çevresel baskılara bağlanabilir. Göl su miktarındaki değişimler göllerin yerel ve bölgesel ölçeklerde sağladığı gerek ticari olarak alınıp satılabilen gerekse de alınıp satılamayan önemli ekosistem hizmetlerinin kısa ve uzun vadede kaybedilmesine, zarar görmesine veya akamete uğramasına yol açmaktadır. Uzaktan algılama ve CBS analiz tekniklerinin entegrasyonu ile göl ekosistemlerinin su miktarı ile kalitesi dinamik olarak izlenebilir ve gerekli iyileştirici ile önleyici müdahaleler etkin bir şekilde kolaylıkla geliştirilebilir. Bu çalışmada benimsenen yaklaşım diğer doğal kaynaklarımız için de zamansal-mekânsal yönden dinamik veri tabanlarının tesisine genelleştirilebilir.