chama

Portugalcha (pt)

Hol

chama

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

cha-ma

Etimologiyasi

CHAMA ' moʻljal', 'taxmin'. Chamangda shu qovun necha kilo keladi? Bu ot asli chama tarzida talaffuz qilingan boʻlib (КРС, 852; ССТТН, I, 464), hozirgi oʻzbek tilida a unlilari ä unlilariga almashgan: chama > chämä. Bu soʻzning dastlabgi maʼnosi ' oʻlchov',

' meʼyor' boʻlgan (UTILda bu maʼno ikkinchi maʼno sifatida berilgan), 'moʻljal' maʼnosi shu maʼnodan oʻsib chiqqan.

   CHANA 'qor ustida sirpanib yuradigan changʻili

arava(cha)'. Chananing ustida bir xizmatkor bilan Mansurboyning oʻgʻli Fazliddin oʻtiribdi (O.Hasanov). Bu ot asli yasama boʻlib, uning oxiridagi —a qismi ot yasovchiga teng. Changʻi soʻzi bilan qiyoslashdan maʼlum boʻladiki, har ikki soʻz chaŋ— feʼlidan yasalgan, lekin bu feʼlning maʼnosini aniqlash qiyin (' sir-gʻan-' kabi maʼnoni anglatgan boʻlsa kerak). Shu asosda chana soʻzi tarkibini chaŋ— feʼlidan —a qoʻshimchasi bilan yasalgan, keyinchalik ŋ undoshi n undoshiga, a unlilari ä unlilariga almashgan deb izohlash mumkin: chaŋ- + a =chaŋa > chana > chänä. Bu ot soʻzlashuv nutqida chena tarzida talaffuz qilinadi (bunda birinchi boʻgʻin-dagi a unlisi ye unlisiga almashadi). UTIAda chana soʻzi ruscha sani soʻzidan yuzaga kelgan deb notoʻgʻri koʻrsatilgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Oʻlchov, meʼyor. ◆ Har bir ishning chamasi bor, Har daryoning kemasi bor. Maqol .

2 Moʻljal, taxmin. ◆ Chamamda soat uch boʻldi. Chamangda shu qovun necha kilo keladi ? n ◆ Ularning [odamlarning] chamalaricha, bu yer-larda ish hali uch-toʻrt kunga yetib ortardi. "Sharq yulduzi" .

3 mod. s. Mening fikrimcha: shekilli. ◆ Chamamda, qiz oʻsha tomonga burilib oʻtirishni istardi. "Yoshlik" . ◆ Lashyu mening kelishimdan hayron boʻldi chamamda. M. Qoriyev, „Oydin kechalar“ .

Chama son tlil. Chama, taxmin bildiruvchi son. ◆ Chama son bilan aniqlash esa ilmiy informatsiyaning xarakteriga umuman mos kelmaydi. "OʻTA" . Chamaga keltirmoq yoki chama olmoq Payt poylab turib amalga oshir-moq, qilmoq. ◆ Ali polvon bilan bel olishdim! Xumpar kurashning hadisini xoʻp olgan ekan. Meni bir necha vaqt aylantirib yurdi, soʻngra chamaga keltirib, yonboshiga olmoqchi va yerga urmoqchi boʻldi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

Antonimlari

ЧАМА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Ot

chama (koʻplik chamalar)

• Turkcha: tahmin

OʻTIL

Ruscha _ru

chama
предположение; прикидка, приблизительный расчёт; примерное, приблизительное определение (какой-л. величины); ◆ (mening) ~mda как я предполагаю, по моему предположению; ◆ soat uchlar ~si edi было примерно три часа; было около трёх часов; ◆ 20 yoshlar ~sidagi yigit молодой человек лет двадцати; ◆ ~ son грам. неопределённое числительное; ◆ ~ qilmoq прикидывать; ◆ har bir ishning ~si bor, har daryoning kemasi bor посл. каждое дело имеет свою меру, каждая река - свои корабли.