[go: up one dir, main page]

Kontent qismiga oʻtish

Ibrohimiy dinlar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya


Din

Oʻz-oʻzini diniy anglash turlari

Monoteizm  · Dualizm  · Politeizm  · Deizm · Teizm  · Itsizm · Panteizm · Pandeizm

Ibtidoiy dinlar

Totemizm  · Animizm  · Fetishizm  · Shomonizm

Dunyo dinlari

Buddizm · Bahoiylik

Ibrohimiy dinlar

Yahudiylik · Xristianlik · Islom

Dharmik dinlar

Hinduiylik · Jaynizm · Sikhizm · Buddizm

Uzoq Sharqning anʼanaviy dinlari

Daosizm · Konfutsiylik · Sintoizm

Boshqa dinlar

Tangrichilik  · Zardushtiylik

Asosiy gʻoyalari

Tangri · Ruh · Gunoh  · Muqaddaslik · Ruh falsafasi · Iymon  · Dogma · Muqaddas kitoblar  · Oʻlimdan keyingi hayot  · Ibodat  · Ibodatxona

Dinlarning roʻyxati

g · m

"Ibrohimiy" (pushti) va "Dharmik" (sariq) dinlarning dunyo boʻylab tarqalganligini koʻrsatuvchi xarita.
Ibrohimiy dinlar ramzlari: tepada - Yahudiylik, chapda - Xristianlik, oʻngda - Islom.

Ibrohimiy dinlar Yaqin Sharqda kelib chiqqan dinlar oilasidir. Ularga Yahudiylik, Xristianlik va Islom kiradi (baʼzan Bahoiylikni ham shu safga qoʻshishadi). Atama ushbu dinlar manbalarida eslab oʻtiluvchi Ibrohim (ivritcha: Avraham אַבְרָהָם ; arabcha: ابراهيم ) ismli shaxs bilan bogʻliqdir. Ibrohimiy dinlar hozirda eng katta diniy oila hisoblanadi (3.8 milliard odam oʻzini shu dinlardan birortasiga tegishli, deb biladi).

Ibrohimiy dinlarning umumiy nuqtalari quyidagilardir:

  • Monoteizm. Xudoning yakkaligi uqtiriladi. Baʼzan yahudiy va musulmonlar xristianlarni Ilohiy Uchlik prinsipini tanqida qilishsa-da, baribir bir xudoga sigʻinishlarini taʼkidlashadi.
  • Paygʻambarlar. Barcha ibrohimiy dinlar oʻz asoschilariga "paygʻambar", yaʼni xudo bilan muloqotda boʻlgan shaxs statusini berishadi.
  • Semitizm. Barcha ibrohimiy dinlar semitlar - yo yahudiy, yoki arab xalqlari orasida paydo boʻlgan.
  • Eʼtiqod ustunligi. Ishonch aqldan koʻra ustun sanaladi.
  • Qatʼiy etika. Barcha ibrohimiy dinlarda etika dogmalarga asoslangan va qayta koʻrib chiqilishi xudoning aytganidan chiqish deya qoralanadi.

Ibrohimiy dinlar mil. avv. VI asrda hozirgi Isroil hududida paydo boʻlgan.