Aris Charoupias
Short Curriculum Vitae
Aristides Charoupias is a PhD holder in the field of Special Education with the support of Information and Communication Technologies-ICT (Department of Philosophy-Pedagogy-Psychology & Department of Informatics, National and Kapodistrian University of Athens-NKUA), with additional studies in Pedagogy, Special Education, Political Sciences, Open and Distance Learning & Adult Education. He has provided his services in general and special education as a primary school teacher, special education school principal, school advisor, in-service trainer and researcher. In Academia, he has taught special educational needs in MDDΕ-PDDE, NKUA as a professor with autonomous teaching (1994-2012). Since 2018 he has taught the course ‘Technology Applications in Special Education (EDUG-552)’ in the Inter-University Distant Masters’ Program of University of Nicosia as Adjunct Faculty. His research interests are focused on: (a) augmentative and alternative communication technologies (Blissymbolics) supporting students with special educational needs in communication, in inclusive and segregate settings and (b) teacher professional development and co-teaching for equity in inclusive and segregate settings. He is particularly interested in the empowerment of teachers' reflective practices, teamwork and professionalism and in the development of algorithms that promote equity and students’ personal excellence in co-education of students with/without disabilities settings. He designed, implemented and used for research the first ICT laboratory in public special school in Greece (Aegaleo Special School, 1993).He has published in local and international journals on topics of his interests and has presented studies at various local and international conferences. He has published the book Special Education - New Information Technologies in a School for All, by Atrapos Publications and he has co-authored chapters, in a number of collective book editions.
November 2021
________________________________________
Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα
Ο Αριστείδης Χαρούπιας είναι διδάκτορας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής-Ψυχολογίας & Τμήμα Πληροφορικής Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών-ΕΚΠΑ) στο πεδίο: Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση με την υποστήριξη Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνίας-ΤΠΕ. Σπούδασε Παιδαγωγική, Ειδική Εκπαίδευση, Πολιτικές Επιστήμες, Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και Εκπαίδευση Ενηλίκων. Υπηρέτησε ως εκπαιδευτικός γενικής και ειδικής εκπαίδευσης και ως διευθυντής σχολικών μονάδων ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης και σχολικός σύμβουλος ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης. Έχει διδάξει σειρά μαθημάτων ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης ως Καθηγητής με αυτόνομη διδασκαλία στο ΜΔΔΕ-ΕΑΕ-ΠΤΔΕ, του ΕΚΠΑ (1994-2012). Από το 2018 διδάσκει το μάθημα ‘Εφαρμογές Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση (EDUG-552)’ στο Διαπανεπιστημιακό Εξ Αποστάσεως Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, ως συνεργαζόμενο εκπαιδευτικό προσωπικό. Τα ενδιαφέροντά του εστιάζονται: (α) στις εκπαιδευτικές τεχνολογίες εναλλακτικής/επιπροσθετικής επικοινωνίας (Blissymbolics) για μαθητές με αναπηρία/’σε ανάγκη’, σε διαχωρισμένα και σε πλαίσια ισότιμης συνεκπαίδευσης και(β) στην επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών στη συνδιδασκαλία, σε διαχωρισμένα και σε πλαίσια ισότιμης συνεκπαίδευσης. Επίκεντρο των παρεμβάσεών του είναι η ενίσχυση των αναστοχαστικών πρακτικών, η συλλογική εργασία και ο επαγγελματισμός/εμπειρογνωμοσύνη των εκπαιδευτικών και η ανάπτυξη αλγορίθμων που προωθούν την ισότιμη συνεκπαίδευση μαθητών με και χωρίς αναπηρία, με όρους προσωπικής αριστείας. Σχεδίασε, υλοποίησε και χρησιμοποίησε ερευνητικά, σε δημόσια σχολική μονάδα ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, το πρώτο εργαστήριο ΤΠΕστην Ελλάδα(Ειδικό Σχολείο Αιγάλεω, 1993). Έχει δημοσιεύσεις σε τοπικά και διεθνή περιοδικά στα θέματα των ενδιαφερόντων του και έχει παρουσιάσει μελέτες σε διάφορα τοπικά και διεθνή συνέδρια. Το βιβλίο του έχει τίτλο Ειδική Εκπαίδευση-Νέες Τεχνολογίες Πληροφορικής σε Ένα Σχολείο για Όλους. Έχει συμμετάσχει, με συγγραφή κεφαλαίων, σε μια σειρά από συλλογικές εκδόσεις βιβλίων.
Νοέμβριος 2021
Aristides Charoupias is a PhD holder in the field of Special Education with the support of Information and Communication Technologies-ICT (Department of Philosophy-Pedagogy-Psychology & Department of Informatics, National and Kapodistrian University of Athens-NKUA), with additional studies in Pedagogy, Special Education, Political Sciences, Open and Distance Learning & Adult Education. He has provided his services in general and special education as a primary school teacher, special education school principal, school advisor, in-service trainer and researcher. In Academia, he has taught special educational needs in MDDΕ-PDDE, NKUA as a professor with autonomous teaching (1994-2012). Since 2018 he has taught the course ‘Technology Applications in Special Education (EDUG-552)’ in the Inter-University Distant Masters’ Program of University of Nicosia as Adjunct Faculty. His research interests are focused on: (a) augmentative and alternative communication technologies (Blissymbolics) supporting students with special educational needs in communication, in inclusive and segregate settings and (b) teacher professional development and co-teaching for equity in inclusive and segregate settings. He is particularly interested in the empowerment of teachers' reflective practices, teamwork and professionalism and in the development of algorithms that promote equity and students’ personal excellence in co-education of students with/without disabilities settings. He designed, implemented and used for research the first ICT laboratory in public special school in Greece (Aegaleo Special School, 1993).He has published in local and international journals on topics of his interests and has presented studies at various local and international conferences. He has published the book Special Education - New Information Technologies in a School for All, by Atrapos Publications and he has co-authored chapters, in a number of collective book editions.
November 2021
________________________________________
Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα
Ο Αριστείδης Χαρούπιας είναι διδάκτορας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής-Ψυχολογίας & Τμήμα Πληροφορικής Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών-ΕΚΠΑ) στο πεδίο: Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση με την υποστήριξη Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνίας-ΤΠΕ. Σπούδασε Παιδαγωγική, Ειδική Εκπαίδευση, Πολιτικές Επιστήμες, Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και Εκπαίδευση Ενηλίκων. Υπηρέτησε ως εκπαιδευτικός γενικής και ειδικής εκπαίδευσης και ως διευθυντής σχολικών μονάδων ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης και σχολικός σύμβουλος ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης. Έχει διδάξει σειρά μαθημάτων ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης ως Καθηγητής με αυτόνομη διδασκαλία στο ΜΔΔΕ-ΕΑΕ-ΠΤΔΕ, του ΕΚΠΑ (1994-2012). Από το 2018 διδάσκει το μάθημα ‘Εφαρμογές Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση (EDUG-552)’ στο Διαπανεπιστημιακό Εξ Αποστάσεως Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, ως συνεργαζόμενο εκπαιδευτικό προσωπικό. Τα ενδιαφέροντά του εστιάζονται: (α) στις εκπαιδευτικές τεχνολογίες εναλλακτικής/επιπροσθετικής επικοινωνίας (Blissymbolics) για μαθητές με αναπηρία/’σε ανάγκη’, σε διαχωρισμένα και σε πλαίσια ισότιμης συνεκπαίδευσης και(β) στην επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών στη συνδιδασκαλία, σε διαχωρισμένα και σε πλαίσια ισότιμης συνεκπαίδευσης. Επίκεντρο των παρεμβάσεών του είναι η ενίσχυση των αναστοχαστικών πρακτικών, η συλλογική εργασία και ο επαγγελματισμός/εμπειρογνωμοσύνη των εκπαιδευτικών και η ανάπτυξη αλγορίθμων που προωθούν την ισότιμη συνεκπαίδευση μαθητών με και χωρίς αναπηρία, με όρους προσωπικής αριστείας. Σχεδίασε, υλοποίησε και χρησιμοποίησε ερευνητικά, σε δημόσια σχολική μονάδα ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, το πρώτο εργαστήριο ΤΠΕστην Ελλάδα(Ειδικό Σχολείο Αιγάλεω, 1993). Έχει δημοσιεύσεις σε τοπικά και διεθνή περιοδικά στα θέματα των ενδιαφερόντων του και έχει παρουσιάσει μελέτες σε διάφορα τοπικά και διεθνή συνέδρια. Το βιβλίο του έχει τίτλο Ειδική Εκπαίδευση-Νέες Τεχνολογίες Πληροφορικής σε Ένα Σχολείο για Όλους. Έχει συμμετάσχει, με συγγραφή κεφαλαίων, σε μια σειρά από συλλογικές εκδόσεις βιβλίων.
Νοέμβριος 2021
less
Uploads
Ο Calligrapher είναι ένα εξειδικευμένο, προσαρμοζόμενο σύστημα επεξεργασίας κειμένου για άτομα με ειδικές ανάγκες (για τα πρώτα στάδια της γραφής και περιπτώσεις ειδικών δυσκολιών). Αποσκοπεί στη στήριξη του μαθητή από το στάδιο της δημιουργίας συνδυασμών γραμμάτων, στη δημιουργία συλλαβών, λέξεων, φράσεων, προτάσεων, έως και τη συγγραφή κειμένου με το πληκτρολόγιο. Το σύστημα υποστηρίζει το δάσκαλο με ευκολίες δημιουργίας διδακτικών ενοτήτων εξελικτικής αντιμετώπισης της γραπτής έκφρασης, σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. Μπορούν να δημιουργηθούν γενικές ενότητες με βάση τη θεωρία των σταδίων εξέλιξης της δεξιότητας γραφής στο παιδί που προσαρμόζονται από το δάσκαλο (ατομικά ή κατά ομοιογενείς ομάδες). Στις ενότητες μπορεί να συνδυαστεί η λεπτομερής καταγραφή των ικανοτήτων του παιδιού από το δάσκαλο με τις υποδείξεις της ιατροπαιδαγωγικής επιτροπής (για περιπτώσεις παιδιών με ειδικές ανάγκες) ή συμβουλές άλλων ειδικών. Η φιλικότητα του συστήματος προς χρήση επιτυγχάνεται με αισθητικά και λειτουργικά σχεδιασμένα πλήκτρα που απεικονίζουν γραφικά, λεκτικά ή και σε συνδυασμό το νόημα της κάθε λειτουργίας. Τα πλήκτρα είναι ιεραρχημένα σε επίπεδα αντίστοιχα με το επίπεδο δεξιοτήτων γραφής κάθε μαθητή και τροποποιούνται από το δάσκαλο . Ο Calligrapher αναπτύχθηκε για προσωπικό υπολογιστή με την ενσωμάτωση των τεχνικών WIMP [Windows, Icons, Menus, Pointing Device) (παράθυρα, εικονίδια, κατάλογοι επιλογής, συσκευές ένδειξης) και WYSIWYG [What You See is What You Get] (παίρνεις ό,τι βλέπεις]. Αντί πληκτρολογίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη γραφή mouse, trackball, joystick ή και απλοί διακόπτες προσαρμοσμένοι στις ιδιαιτερότητες του μαθητή.
1. Καλλιγράφος: (α) αυτός που έχει ωραίο γραφικό χαρακτήρα, (β) ο δάσκαλος της καλλιγραφίας.
Calligrapher: kalos = beautiful + grafo = write
One that writes a beautiful hand, b) professional copyist or engrosser, c) a fair penman.
* Γ. Παπακώστας, Β. Σακκάς, Α. Χαρούπιας, Α. Αναγνωστόπουλος, Γ. Κουρουπέτρογλου
Σε εκπαιδευτικά συστήματα όπως το ελληνικό, η κεντρική επίσημη πολιτική επηρεάζει διαχρονικά τα δρώμενα στη δημόσια εκπαίδευση. Με τον νόμο 4823/2021 (ΦΕΚ 136/Α/3-8-2021), επιδιώκεται η μετάβαση από το διαχωρισμένο σε γενική και ειδική εκπαίδευση σύστημα, σε ένα σχολείο για όλους τους μαθητές. Στην παρούσα εργασία προσπαθούμε να αναδείξουμε κεντρικά θέματα/ζητήματα τεχνολογίας στην υπηρεσία της εκπαίδευσης. Αναζητούμε σχόλια και προτάσεις για: (α) τις εύλογες προσαρμογές που έχει ανάγκη το εκπαιδευτικό μας σύστημα, για να είναι σε θέση να ακολουθήσει τις διεθνείς εξελίξεις και σταδιακά να μειώσει την απόσταση που το χωρίζει από τα συστήματα αριστείας της παγκόσμιας εκπαιδευτικής πρωτοπορίας και (β) τις ισορροπίες ανάμεσα στο αναλογικό και το ψηφιακό, το οποίο συγκροτεί όλο και περισσότερο πλέον, στη διεθνή πραγματικότητα, το νέο “κανονικό”. Ως περιβάλλον υλοποίησης των προτάσεών μας επιλέγουμε εκείνο της μικτής μάθησης (blended learning).
Λέξεις κλειδιά: σχολείο για όλους τους μαθητές, τεχνολογία, εύλογη χρήση, μικτή μάθηση.ISSN 1108-5509
Διαθέσιμο στο: https://specialeducation.gr/specialedu/wp-content/uploads/2021/11/3_December.pdf
Διαθέσιμο στο: https://www.specialeducation.gr/files4users/files/pdf/acharoupias_2015.pdf
§ Παρά τις καλές προθέσεις και τις λεκτικές ή γραπτές δεσμεύσεις των αρμοδίων, η τήρηση ακόμα και των βασικών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του παιδιού αποτελεί στη χώρα μας ένα διαρκές αίτημα τόσο των γονέων όσο και των ίδιων των προσώπων με ιδιαίτερες ανάγκες, όπως εκφράζεται μέσα από τις δηλώσεις και τις αναφορές των συλλογικών οργανώσεων και ομοσπονδιών τους.
§ Στην εργασία αυτή γίνεται μια σύντομη ιστορική αναδρομή στο ζήτημα των δικαιωμάτων του παιδιού, με έμφαση στο παιδί με ιδιαίτερες ανάγκες, περιγράφεται αδρά η παρούσα κατάσταση στη χώρα μας και προτείνεται ένα μοντέλο πορείας από το διαχωριστικό -και για το λόγο αυτό συνδεδεμένο με τραυματικά βιώματα για τους μαθητές και τους γονείς τους- σχολείο, στο σχολείο ‘που μάς αρέσει’, ένα ελεύθερο, και δημοκρατικό σχολείο που θα αποδέχεται, θα σέβεται και θα υποστηρίζει αντισταθμιστικά την ιδιαιτερότητα. Οι εξελίξεις, στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας της πληροφορικής και των επικοινωνιών, θέτουν έντονα ως αίτημα την υλοποίηση και στήριξη μιας σταδιακής αναβάθμισης που βασίζεται στη μελέτη ενός νέου θεσμού, του «Σχολείου για Όλους με Όλους».
Στην εργασία µας αυτή θα ασχοληθούµε µε τις συνθήκες εκείνες που αποδίδουν κοµβικούς τρόπους υποστήριξης των παιδιών µε ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες στο συνηθισµένο σχολείο. Ο κύριος σκοπός αυτής της προσέγγισής µας είναι η περιγραφή των διαδοχικών αυτών καταστάσεων και των συνεπειών που θα µπορούσε να έχει η υιοθέτησή τους για την εκπαίδευση των προσώπων µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Προσδοκώµενα αποτελέσµατα
Με την ολοκλήρωση του κεφαλαίου αυτού κάθε ειδικευόµενος θα είναι σε θέση να: § αναφέρει και να αναλύει τις διαφορετικές καταστάσεις ή στάδια που είναι δυνατό να ισχύουν στο ελληνικό, αλλά και σε κάθε εκπαιδευτικό σύστηµα, σε σχέση µε την αγωγή και εκπαίδευση των προσώπων µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες˙
§ παίρνει κριτική θέση απέναντι στην επικρατούσα στάση της Πολιτείας, αναφορικά µε την ανάληψη των ευθυνών που εγγυώνται την παροχή ισότιµης συνεκπαίδευσης στα πρόσωπα µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες˙
§ προσδιορίζει τις ενέργειες εκείνες που θα βοηθούσαν σε µια αποτελεσµατική (ποιοτική) ισότιµη συνεκπαίδευση του προσώπου µε ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες στο γενικό σχολείο.
§ Η πρόταση για αλλαγή του παραδείγματος δεν είναι βέβαια εύκολη υπόθεση. Απαιτεί υψηλά επίπεδα συνεργασίας σε επίπεδο σχολικής κοινότητας. Ο ειδικός παιδαγωγός, ο ειδικός με γνώσεις τεχνολογίας, αλλά και το προσωπικό της συνηθισμένης τάξης, η διεύθυνση, καθώς και ο υπεύθυνος επιστημονικής και παιδαγωγικής καθοδήγησης είναι ανάγκη να συνεργαστούν αρμονικά με τους γονείς του παιδιού και τους τοπικούς παράγοντες υποστήριξης της σχολικής κοινότητας. Οι αλλαγές, ωστόσο, που επιβάλλει το νέο παράδειγμα είναι ιδιαίτερα απαιτητικές και για το λόγο αυτό απαιτούνται αλλαγές και στην υπερδομή (Πανεπιστήμια, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων). Το ‘Σχολείο για Όλους’ ως ρητορική του χρέους της πολιτείας και των πολιτών να σέβονται την ιδιαιτερότητα και την αναπηρία, όπως εμφανίστηκε στη δεκαετία του ’80, αποτελεί πλέον αναγκαιότητα και ζητά για την υλοποίησή του επειγόντως ευρύτερες συναινέσεις, εξασφάλιση κονδυλίων και, βεβαίως, την απαραίτητη κοινωνική λογοδοσία, η οποία απουσιάζει από το ισχύον εκπαιδευτικό παράδειγμα!
§ Με την ολοκλήρωση της εισαγωγής των νέων σχολικών εγχειριδίων και του άλλου υποστηρικτικού υλικού στα σχολεία όλης της επικράτειας, θεωρούμε ότι είναι πλέον καιρός να σηματοδοτηθεί η έναρξη ενός νέου κύκλου αλλαγών, με στόχο την τροποποίηση του παραδείγματος και την εξασφάλιση των προϋποθέσεων εκείνων που θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού, αποκεντρωμένου σχολείου, με προστιθέμενη αξία τη συμμετοχή του στην ανάπτυξη αυτοτροφοδοτούμενων μηχανισμών βελτίωσης της παιδείας, με χαρακτηριστικά νοήμονος συστήματος. Το νέο ‘νοήμον σχολείο’ (MacGilchrist, Myers, & Reed, 2004), αν επιλεγεί ως πρόταση για να αντικαταστήσει το υπερσυγκεντρωτικό γραφειοκρατικό ελληνικό εκπαιδευτικό παράδειγμα, θεωρούμε ότι ίσως αποτελέσει τη νέα κινητήρια δύναμη εκσυγχρονιστικής αλλαγής της ελληνικής κοινωνικής πραγματικότητας και μια βάσιμη ελπίδα ότι θα βελτιωθεί η θέση της χώρας μας στις αξιολογήσεις των διεθνών οργανισμών.
αγωγής και εκπαίδευσης (ε.α.ε.) στη διάρκεια των πτυχιακών και μεταπτυχιακών τους σπουδών (Φιλόλογοι ελληνικής γλώσσας, Φιλόλογοι ξένων γλωσσών, Μαθηματικοί, Φυσικοί, κ.τ.ό.).
Η υπόθεση της διδακτικής εμπειρίας σε πλαίσια ε.α.ε. είναι σημαντική στη διαδρομή προς την ανάπτυξη της εμπειρογνωμοσύνης των ειδικευομένων...
Ο Calligrapher είναι ένα εξειδικευμένο, προσαρμοζόμενο σύστημα επεξεργασίας κειμένου για άτομα με ειδικές ανάγκες (για τα πρώτα στάδια της γραφής και περιπτώσεις ειδικών δυσκολιών). Αποσκοπεί στη στήριξη του μαθητή από το στάδιο της δημιουργίας συνδυασμών γραμμάτων, στη δημιουργία συλλαβών, λέξεων, φράσεων, προτάσεων, έως και τη συγγραφή κειμένου με το πληκτρολόγιο. Το σύστημα υποστηρίζει το δάσκαλο με ευκολίες δημιουργίας διδακτικών ενοτήτων εξελικτικής αντιμετώπισης της γραπτής έκφρασης, σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. Μπορούν να δημιουργηθούν γενικές ενότητες με βάση τη θεωρία των σταδίων εξέλιξης της δεξιότητας γραφής στο παιδί που προσαρμόζονται από το δάσκαλο (ατομικά ή κατά ομοιογενείς ομάδες). Στις ενότητες μπορεί να συνδυαστεί η λεπτομερής καταγραφή των ικανοτήτων του παιδιού από το δάσκαλο με τις υποδείξεις της ιατροπαιδαγωγικής επιτροπής (για περιπτώσεις παιδιών με ειδικές ανάγκες) ή συμβουλές άλλων ειδικών. Η φιλικότητα του συστήματος προς χρήση επιτυγχάνεται με αισθητικά και λειτουργικά σχεδιασμένα πλήκτρα που απεικονίζουν γραφικά, λεκτικά ή και σε συνδυασμό το νόημα της κάθε λειτουργίας. Τα πλήκτρα είναι ιεραρχημένα σε επίπεδα αντίστοιχα με το επίπεδο δεξιοτήτων γραφής κάθε μαθητή και τροποποιούνται από το δάσκαλο . Ο Calligrapher αναπτύχθηκε για προσωπικό υπολογιστή με την ενσωμάτωση των τεχνικών WIMP [Windows, Icons, Menus, Pointing Device) (παράθυρα, εικονίδια, κατάλογοι επιλογής, συσκευές ένδειξης) και WYSIWYG [What You See is What You Get] (παίρνεις ό,τι βλέπεις]. Αντί πληκτρολογίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη γραφή mouse, trackball, joystick ή και απλοί διακόπτες προσαρμοσμένοι στις ιδιαιτερότητες του μαθητή.
1. Καλλιγράφος: (α) αυτός που έχει ωραίο γραφικό χαρακτήρα, (β) ο δάσκαλος της καλλιγραφίας.
Calligrapher: kalos = beautiful + grafo = write
One that writes a beautiful hand, b) professional copyist or engrosser, c) a fair penman.
* Γ. Παπακώστας, Β. Σακκάς, Α. Χαρούπιας, Α. Αναγνωστόπουλος, Γ. Κουρουπέτρογλου
Σε εκπαιδευτικά συστήματα όπως το ελληνικό, η κεντρική επίσημη πολιτική επηρεάζει διαχρονικά τα δρώμενα στη δημόσια εκπαίδευση. Με τον νόμο 4823/2021 (ΦΕΚ 136/Α/3-8-2021), επιδιώκεται η μετάβαση από το διαχωρισμένο σε γενική και ειδική εκπαίδευση σύστημα, σε ένα σχολείο για όλους τους μαθητές. Στην παρούσα εργασία προσπαθούμε να αναδείξουμε κεντρικά θέματα/ζητήματα τεχνολογίας στην υπηρεσία της εκπαίδευσης. Αναζητούμε σχόλια και προτάσεις για: (α) τις εύλογες προσαρμογές που έχει ανάγκη το εκπαιδευτικό μας σύστημα, για να είναι σε θέση να ακολουθήσει τις διεθνείς εξελίξεις και σταδιακά να μειώσει την απόσταση που το χωρίζει από τα συστήματα αριστείας της παγκόσμιας εκπαιδευτικής πρωτοπορίας και (β) τις ισορροπίες ανάμεσα στο αναλογικό και το ψηφιακό, το οποίο συγκροτεί όλο και περισσότερο πλέον, στη διεθνή πραγματικότητα, το νέο “κανονικό”. Ως περιβάλλον υλοποίησης των προτάσεών μας επιλέγουμε εκείνο της μικτής μάθησης (blended learning).
Λέξεις κλειδιά: σχολείο για όλους τους μαθητές, τεχνολογία, εύλογη χρήση, μικτή μάθηση.ISSN 1108-5509
Διαθέσιμο στο: https://specialeducation.gr/specialedu/wp-content/uploads/2021/11/3_December.pdf
Διαθέσιμο στο: https://www.specialeducation.gr/files4users/files/pdf/acharoupias_2015.pdf
§ Παρά τις καλές προθέσεις και τις λεκτικές ή γραπτές δεσμεύσεις των αρμοδίων, η τήρηση ακόμα και των βασικών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του παιδιού αποτελεί στη χώρα μας ένα διαρκές αίτημα τόσο των γονέων όσο και των ίδιων των προσώπων με ιδιαίτερες ανάγκες, όπως εκφράζεται μέσα από τις δηλώσεις και τις αναφορές των συλλογικών οργανώσεων και ομοσπονδιών τους.
§ Στην εργασία αυτή γίνεται μια σύντομη ιστορική αναδρομή στο ζήτημα των δικαιωμάτων του παιδιού, με έμφαση στο παιδί με ιδιαίτερες ανάγκες, περιγράφεται αδρά η παρούσα κατάσταση στη χώρα μας και προτείνεται ένα μοντέλο πορείας από το διαχωριστικό -και για το λόγο αυτό συνδεδεμένο με τραυματικά βιώματα για τους μαθητές και τους γονείς τους- σχολείο, στο σχολείο ‘που μάς αρέσει’, ένα ελεύθερο, και δημοκρατικό σχολείο που θα αποδέχεται, θα σέβεται και θα υποστηρίζει αντισταθμιστικά την ιδιαιτερότητα. Οι εξελίξεις, στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας της πληροφορικής και των επικοινωνιών, θέτουν έντονα ως αίτημα την υλοποίηση και στήριξη μιας σταδιακής αναβάθμισης που βασίζεται στη μελέτη ενός νέου θεσμού, του «Σχολείου για Όλους με Όλους».
Στην εργασία µας αυτή θα ασχοληθούµε µε τις συνθήκες εκείνες που αποδίδουν κοµβικούς τρόπους υποστήριξης των παιδιών µε ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες στο συνηθισµένο σχολείο. Ο κύριος σκοπός αυτής της προσέγγισής µας είναι η περιγραφή των διαδοχικών αυτών καταστάσεων και των συνεπειών που θα µπορούσε να έχει η υιοθέτησή τους για την εκπαίδευση των προσώπων µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Προσδοκώµενα αποτελέσµατα
Με την ολοκλήρωση του κεφαλαίου αυτού κάθε ειδικευόµενος θα είναι σε θέση να: § αναφέρει και να αναλύει τις διαφορετικές καταστάσεις ή στάδια που είναι δυνατό να ισχύουν στο ελληνικό, αλλά και σε κάθε εκπαιδευτικό σύστηµα, σε σχέση µε την αγωγή και εκπαίδευση των προσώπων µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες˙
§ παίρνει κριτική θέση απέναντι στην επικρατούσα στάση της Πολιτείας, αναφορικά µε την ανάληψη των ευθυνών που εγγυώνται την παροχή ισότιµης συνεκπαίδευσης στα πρόσωπα µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες˙
§ προσδιορίζει τις ενέργειες εκείνες που θα βοηθούσαν σε µια αποτελεσµατική (ποιοτική) ισότιµη συνεκπαίδευση του προσώπου µε ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες στο γενικό σχολείο.
§ Η πρόταση για αλλαγή του παραδείγματος δεν είναι βέβαια εύκολη υπόθεση. Απαιτεί υψηλά επίπεδα συνεργασίας σε επίπεδο σχολικής κοινότητας. Ο ειδικός παιδαγωγός, ο ειδικός με γνώσεις τεχνολογίας, αλλά και το προσωπικό της συνηθισμένης τάξης, η διεύθυνση, καθώς και ο υπεύθυνος επιστημονικής και παιδαγωγικής καθοδήγησης είναι ανάγκη να συνεργαστούν αρμονικά με τους γονείς του παιδιού και τους τοπικούς παράγοντες υποστήριξης της σχολικής κοινότητας. Οι αλλαγές, ωστόσο, που επιβάλλει το νέο παράδειγμα είναι ιδιαίτερα απαιτητικές και για το λόγο αυτό απαιτούνται αλλαγές και στην υπερδομή (Πανεπιστήμια, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων). Το ‘Σχολείο για Όλους’ ως ρητορική του χρέους της πολιτείας και των πολιτών να σέβονται την ιδιαιτερότητα και την αναπηρία, όπως εμφανίστηκε στη δεκαετία του ’80, αποτελεί πλέον αναγκαιότητα και ζητά για την υλοποίησή του επειγόντως ευρύτερες συναινέσεις, εξασφάλιση κονδυλίων και, βεβαίως, την απαραίτητη κοινωνική λογοδοσία, η οποία απουσιάζει από το ισχύον εκπαιδευτικό παράδειγμα!
§ Με την ολοκλήρωση της εισαγωγής των νέων σχολικών εγχειριδίων και του άλλου υποστηρικτικού υλικού στα σχολεία όλης της επικράτειας, θεωρούμε ότι είναι πλέον καιρός να σηματοδοτηθεί η έναρξη ενός νέου κύκλου αλλαγών, με στόχο την τροποποίηση του παραδείγματος και την εξασφάλιση των προϋποθέσεων εκείνων που θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού, αποκεντρωμένου σχολείου, με προστιθέμενη αξία τη συμμετοχή του στην ανάπτυξη αυτοτροφοδοτούμενων μηχανισμών βελτίωσης της παιδείας, με χαρακτηριστικά νοήμονος συστήματος. Το νέο ‘νοήμον σχολείο’ (MacGilchrist, Myers, & Reed, 2004), αν επιλεγεί ως πρόταση για να αντικαταστήσει το υπερσυγκεντρωτικό γραφειοκρατικό ελληνικό εκπαιδευτικό παράδειγμα, θεωρούμε ότι ίσως αποτελέσει τη νέα κινητήρια δύναμη εκσυγχρονιστικής αλλαγής της ελληνικής κοινωνικής πραγματικότητας και μια βάσιμη ελπίδα ότι θα βελτιωθεί η θέση της χώρας μας στις αξιολογήσεις των διεθνών οργανισμών.
αγωγής και εκπαίδευσης (ε.α.ε.) στη διάρκεια των πτυχιακών και μεταπτυχιακών τους σπουδών (Φιλόλογοι ελληνικής γλώσσας, Φιλόλογοι ξένων γλωσσών, Μαθηματικοί, Φυσικοί, κ.τ.ό.).
Η υπόθεση της διδακτικής εμπειρίας σε πλαίσια ε.α.ε. είναι σημαντική στη διαδρομή προς την ανάπτυξη της εμπειρογνωμοσύνης των ειδικευομένων...
Ζητούμενο, επίσης, παραμένει ένα σύστημα ειδικής εκπαίδευσης ανθρωποκεντρικό, που να στηρίζεται στους λειτουργούς του.
Ένα σύστημα που:
υποστηρίζει τους λειτουργούς του να γίνουν ειδικοί και τους αντιμετωπίζει ως ειδικούς προσφέροντάς τους αξιοπρεπείς αμοιβές και όχι μισθούς προσωπικού γενικών καθηκόντων·
εξασφαλίζει σύχρονα μέσα, υλικοτεχνική υποδομή και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας που δεν υποχρεώνουν την προσφυγή σε ‘ειδικά’ επιδόματα·
ειδικεύει, επιμορφώνει δια βίου και πληροφορεί με ένα σύστημα που παραπέμπει στο 2010 και όχι στο 1970·
στηρίζει με έγκυρη και αξιόπιστη διεπιστημονική υποστήριξη και συμβουλευτική την αξιοπιστία της ψυχοπαιδαγωγικής παρέμβασης που επιλέγουν να εφαρμόσουν·
επιτρέπει να αποδείξουν και αυτοί με τη σειρά τους, με πρωτοβουλίες και καινοτομίες, ότι σέβονται την εργασιακή σχέση που έχει συνομολογηθεί ανάμεσα σ’ αυτούς και τον φορολογούμενο Έλληνα πολίτη και όχι το απρόσωπο και γι’ αυτό ανάλγητο κράτος.
Ως μέλη του Πανελλήνιου Συλλόγου Εργαζομένων στην Ειδική Εκπαίδευση έχουμε αναλάβει να γνωρίσουμε στην ελληνική κοινωνία τα πραγματικά αίτια της κακοδαιμονίας που μαστίζει την ειδική εκπαίδευση της χώρας μας. Δείγμα γραφής θεωρούμε την επιμορφωτική ημερίδα που με κόπο και ελάχιστη υποστήριξη διοργανώσαμε. Ελπίζουμε στο μέλλον να βρούμε τους υποστηρικτές και τα μέσα, ώστε να προσφέρουμε στα μέλη μας ειδικά και γενικά σε κάθε εργαζόμενο στην ειδική εκπαίδευση πολλά από όσα τους λείπουν.
Ελπίζουμε να σας βρούμε συμπαραστάτες στο δυσκολο έργο μας.
Ιούνιος, 1996
Εκ μέρους της Επιστημονικής και Οργανωτικής Επιτροπής της Ημερίδας
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής
Co-authors: I.N. Paraskevopoulos, A. Kalantzi-Azizi, A. Zoniou-Sideri, A. Charoupias, V. Makrakis, Ch. Papaspyrou, I. Tzonichaki, A. Tsene, A. E. Dimitropoulos
...θεωρώ ότι οπισθοδρόμηση θα είναι η αδιαμαρτύρητη και αδιαπραγμάτευτη αποδοχή του ‘ιατρικού μοντέλου’ για την αγωγή και εκπαίδευση των προσώπων με ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες για την Ελλάδα του 21ου αιώνα. Γνωρίζετε όλοι ότι ο κίνδυνος αυτός είναι ‘προ των πυλών’ με το νέο νόμο 2817/2000, εξαιτίας ορισμένων αδιευκρίνιστων επιλογών που περιέχονται σ’ αυτόν. Ο κίνδυνος αυτός, ωστόσο, θεωρούμε ότι θα μπορούσε να αποσοβηθεί, αν είμαστε σε θέση, όλοι μαζί, πρόσωπα και θεσμοί, να απαντήσουμε με αξιοπιστία και εγκυρότητα σε ορισμένα ερωτήματα όπως αυτά που θα ήθελα εδώ δειγματικά να διατυπώσω:
1)... 2) ... 3) ... 4)... 5)...
χρήση της μεθόδου της τυπολογικής ανάλυσης, εναλλακτικά μοντέλα για την κατανόηση της αναπηρίας, ενώ κατατίθεται μια διαφοροποιημένη πρόταση, προερχόμενη από το κοινωνικό μοντέλο αναπηρίας: το μοντέλο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Προτείνονται συγκεκριμένα: (α) η διαχείριση της αναπηρίας, μέσα από την κατανόηση των κοινωνικών παραγόντων που διαμορφώνουν τις αντιλήψεις, με έμφαση στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, (β) ο εμπλουτισμός του μοντέλου πολιτικής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με τα οικονομικά και τα δικαιώματα κουλτούρας, (γ) η ανάπτυξη θεωριών κοινωνικής δικαιοσύνης, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τον ανθρώπινο πόνο και την προσωπική καθημερινή
ταλαιπωρία, (δ) η αναγνώριση της πολιτικής ταυτότητας των αναπήρων, ως μειονότητας με τις ιδιαιτερότητες κουλτούρας τους, (ε) η έμφαση στη σωστή διατύπωση των πολιτικών πρόληψης, ως παράδειγμα προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αναπήρων και (στ) η προσφορά εποικοδομητικών προτάσεων για βελτίωση των καταστάσεων ζωής των προσώπων με αναπηρία. Στη συζήτηση προτείνονται ενδεικτικές κατευθύνσεις για αλλαγές, οι οποίες θα μπορούσαν να θέσουν το ελληνικό εκπαιδευτικό παράδειγμα σε πορεία αλληλοαποδοχής προσώπων με και χωρίς αναπηρία. Η εργασία ολοκληρώνεται με κριτική εξέταση και παρουσίαση του εφικτού των προτάσεων.
[Απόσπασμα από την Εισαγωγή]
- Με την παρούσα ανάλυση θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε το στρυφνό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η πολιτεία και κατά ένα μέτρο η κοινωνία. Προσεγγίζοντας το ζήτημα αναστοχαστικά καταλήγουμε να διαπιστώσουμε πως η «μάστιγα» δεν εντοπίζεται στο «βαθύ» κράτος. Περισσότερο επικίνδυνο θεωρούμε πως είναι το «ρηχό» κράτος. Ο «ωχαδερφισμός», ο «τσαρλατανισμός», η προστασία των «κολλητών» και των ανάξιων, ο συνδικαλισμός που δεν διαχωρίζει τον αδύναμο που προσπαθεί, από τον απλώς παρόντα που μισθοδοτείται, τον φιλότιμο και φιλομαθή επαγγελματία, ο οποίος υπολείπεται αλλά προσπαθεί να βελτιωθεί για να προσφέρει, από τον αδιάφορο που ζητά νομική προστασία στη «λευκή απεργία» και την «αξιολογική ασυλία», ανεξάρτητα από τη ζημία που ενδεχομένως προκαλεί η ανεπάρκειά του στους πλέον αδύναμους και απροστάτευτους. Η προτίμηση στη «ρηχή» σκέψη, στη «ρηχή» πράξη, στα προσωρινά και τα εφήμερα, στο ωράριο ως απλό χρονικό προσδιορισμό, στην απλή αναξιολόγητη «παρουσία» (όσο το δυνατό περισσότερο περιορισμένη), στην αδιαφορία, τελικά, για την αναγκαία/απαραίτητη αποτελεσματικότητα/ποιότητα. Ωσάν, η διεργασία διδασκαλίας-μάθησης να πραγματοποιείται «δι’ επαγωγής», με την απλή παρουσία του εκπαιδευτικού στην τάξη και χωρίς να είναι απαραίτητο να εμπλακεί ο ίδιος στη σχεδίαση, στην υλοποίηση, στη διαμορφωτική και στην τελική αξιολόγησή της.